Wyniki wyszukiwania

Autor	Yuriy Hubeni, Oksana Krupa, Volodymyr Krupa, Nataliia Raiter
Tytuł	Globalization and Local Determinants of HORECA Customers Market Behavior in the Wholesale Food Market
Title	Globalization and Local Determinants of HORECA Customers Market Behavior in the Wholesale Food Market
Słowa kluczowe	globalization, HoReCa, wholesale trade, wholesale market of agricultural production, wholesale purchase, customers’ market behavior
Key words	globalization, HoReCa, wholesale trade, wholesale market of agricultural production, wholesale purchase, customers’ market behavior
Abstrakt	The article is devoted to the research of local determinants of HoReCa sphere subject economic behavior in the wholesale markets of agricultural production under hospitality sphere globalization in Ukraine. The authors generalized the key provisions of consumer market behavior theories and its formation factors in HoReCa sphere. The peculiarities of agricultural wholesale market functioning are defined and the competitive surrounding of wholesale food market in western region of Ukraine is characterized. Main principles of business organization in HoReCa sphere are studied; the impact of globalization and foreign economic activity vectors on this sphere internationalization is outlined. The results of research project made by the authors are given, which was aimed at examining motives and peculiarities of HoReCa customers market behavior when wholesale purchasing agricultural production for their own business. The research was conducted on the basis of “Shuvar” market of agricultural production Ltd. - the largest in Western Ukraine wholesale agricultural market. It consists of several specialized food halls, including HoReCa centre. The structure of HoReCa establishments, that are “Shuvar” wholesale market clients, is analyzed. The factors influencing their managers’ decisions, concerning purchase assortment, its frequency, the most convenient time of goods delivery, are investigated. The evaluation of significance degree of certain products purchase, including price, products homogeneity, their constant availability, exclusiveness, is received. HoReCa sphere subjects’ wishes were studied, concerning purchase information support in the wholesale market, for service quality improvement.
Abstract	The article is devoted to the research of local determinants of HoReCa sphere subject economic behavior in the wholesale markets of agricultural production under hospitality sphere globalization in Ukraine. The authors generalized the key provisions of consumer market behavior theories and its formation factors in HoReCa sphere. The peculiarities of agricultural wholesale market functioning are defined and the competitive surrounding of wholesale food market in western region of Ukraine is characterized. Main principles of business organization in HoReCa sphere are studied; the impact of globalization and foreign economic activity vectors on this sphere internationalization is outlined. The results of research project made by the authors are given, which was aimed at examining motives and peculiarities of HoReCa customers market behavior when wholesale purchasing agricultural production for their own business. The research was conducted on the basis of “Shuvar” market of agricultural production Ltd. - the largest in Western Ukraine wholesale agricultural market. It consists of several specialized food halls, including HoReCa centre. The structure of HoReCa establishments, that are “Shuvar” wholesale market clients, is analyzed. The factors influencing their managers’ decisions, concerning purchase assortment, its frequency, the most convenient time of goods delivery, are investigated. The evaluation of significance degree of certain products purchase, including price, products homogeneity, their constant availability, exclusiveness, is received. HoReCa sphere subjects’ wishes were studied, concerning purchase information support in the wholesale market, for service quality improvement.
Cytowanie	Hubeni Y., Krupa O., Krupa V., Raiter N. (2020) Globalization and Local Determinants of HORECA Customers Market Behavior in the Wholesale Food Market.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 20(35), z. 1: 25-39
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2020_T20(35)_n1_s25.pdf

Autor	Piotr Bórawski, Beata Kalinowska, Zdzisław Kochanowicz
Tytuł	Zróżnicowanie czynników produkcji w gospodarstwach rolnych specjalizujących się w chowie bydła mlecznego w regionach FADN w Polsce w latach 2006-2017 na tle UE13
Title	Differentiation of Production Factors in Agricultural Farms Specializing in Dairy Cattle in FADN Regions in Poland in the Years 2006-2017 vis-à-vis the EU13
Słowa kluczowe	czynniki produkcji, mleko, kraje UE
Key words	production factors, milk, EU countries
Abstrakt	W pracy analizie poddano nakłady pracy ogółem, powierzchnię użytków rolnych i wartość majątku trwałego w gospodarstwach specjalizujących się w chowie bydła mlecznego i prowadzących rachunkowość rolną FADN. Ponadto przedstawiono zmiany badanych cech dla gospodarstw w regionach FADN UE13. Z badań wynika, że powierzchnia UR w gospodarstwach prowadzących rachunkowość rolną FADN i zajmujących się chowem bydła mlecznego uległa zwiększeniu w badanym okresie. Podobne tendencje wzrostowe zaobserwowano w przypadku wartości majątku trwałego. Z badań wynika, że najwyższą wartość majątku trwałego odnotowano w 2014 roku w regionie FADN Pomorze i Mazury spośród czterech regionów Polski i była na poziomie 295,4 tys. EUR na gospodarstwo rolne specjalizujące się w chowie bydła mlecznego. Z kolei najniższy poziom wartości aktywów trwałych 46,3 tys. EUR wystąpił w 2006 roku w regionie FADN Małopolska i Pogórze.
Abstract	The paper analyzes total labor input, arable land area and the value of fixed assets on farms specializing in dairy cattle farming and conducting agricultural accounting by FADN. In addition, changes of the examined features for farms in FADN UE13 regions were presented. The research shows that the area of UAA on farms conducting agricultural accounting of FADN and dealing with dairy cattle farming increased during the examined period. Similar upward trends were observed in the case of fixed assets. The research shows that the highest value of fixed assets was recorded in 2014 in the FADN region of Pomerania and Mazury among four Polish regions and was at the level of 295.4 thousand. EUR per farm specializing in dairy farming. In turn, the lowest level of fixed assets value 46.3 thous. EUR occurred in 2006 in the FADN region of Lesser Poland and Pogórze.
Cytowanie	Bórawski P., Kalinowska B., Kochanowicz Z. (2019) Zróżnicowanie czynników produkcji w gospodarstwach rolnych specjalizujących się w chowie bydła mlecznego w regionach FADN w Polsce w latach 2006-2017 na tle UE13 .Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 3: 5-15
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n3_s5.pdf

Autor	Anna Sieczko
Tytuł	Popyt na włoskie dania regionalne wśród polskich turystów i mieszkańców Włoch
Title	Demand for Italian regional dishes among Polish tourists and residents of Italy
Słowa kluczowe	turystyka kulinarna, kuchnia regionalna, środkowe Włochy
Key words	culinary tourism, regional cuisine, Central Italy
Abstrakt	Kuchnia włoska opiera się na produktach świeżych i łatwodostępnych z dodatkiem dużej ilości świeżych warzyw i przypraw. Cechuje ją także przystępność w wykonaniu, choć bywa czasochłonna. Dania przygotowywane są według starych, tradycyjnych receptur, co wpływa na różnorodność potraw i włoski charakter dań. Celem badania było pokazanie, na które dania regionalne istnieje popyt wśród polskich turystów, a które są preferowane przez mieszkańców Włoch przebywających w regionie Marche. Próba badawcza objęła 225 osób narodowości polskiej (w 2018 roku) i 125 osób narodowości włoskiej (w 2017 roku). Badanie zostało przeprowadzone z wykorzystaniem formularza ankiety w języku polskim i włoskim. Ulubionym daniem polskich respondentów okazała się pizza, a włoskich vincisgrassi, brodetto oraz passatelli. Z win zaś Verdicchio di Jesi, Rosso Conero i Rosso Piceno.
Abstract	Italian cuisine is based on products that are fresh and accessible in the vicinity, with the large amount of fresh vegetables and spices. It is also characterized by simplicity in making, but the process can be time consuming. Dishes are prepared according to old, traditional recipes, which affects the variety of meals and the Italian flavor of food. The aim of the study was to show which regional dishes are in demand among Polish tourists and which are preferred by Italian residents living in the Marche region. The research was based on a survey using a questionnaire form and included a sample of 225 Poles (in year 2018) and 125 Italians (in year 2017). The favourite dish of the Polish respondents was pizza while the Italian ones were vincisgrassi, brodetto and passatelli. Among the wines responders chose Verdicchio di Jesi, Rosso Conero and Rosso Piceno.
Cytowanie	Sieczko A.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2019_n11_s107.pdf

Autor	Justyna Chmiel, Ryszard Kata
Tytuł	Rozwój sektora bankowego w krajach Europy Środkowo-Wschodniej
Title	THE DEVELOPMENT OF THE BANKING SECTOR IN THE COUNTRIES OF CENTRAL AND EASTERN EUROPE
Słowa kluczowe	sektor bankowy, kraje Europy Środkowo-Wschodniej
Key words	banking sector, Central and Eastern European countries
Abstrakt	Głównym celem artykułu było określenie poziomu rozwoju sektora bankowego krajów Europy Środkowo-Wschodniej (ESW) i porównanie go do poziomu przeciętnego dla całej Unii Europejskiej oraz strefy euro. Analizie poddano zmienne dotyczące wielkości sektora, dostępności usług bankowych, a także efektywności ekonomicznej i stabilności sektora. Obliczony na ich podstawie syntetyczny wskaźnik rozwoju sektora bankowego wykazał, że zmniejsza się zróżnicowanie w rozwoju sektora bankowego pomiędzy krajami ESW. W latach 2008-2016 większości krajów regionu zmniejszyła także dystans w rozwoju sektora w stosunku do średniej w Unii Europejskiej.
Abstract	The main purpose of the article was to determine the level of development of the banking sector in the countries of Central and Eastern Europe (CEE) and compare it to the average level of the European Union and the euro area. The analysis covered variables concerning the size of the sector, availability of banking services, as well as economic efficiency and stability of the sector. The synthetic development index of the banking sector calculated on their basis shows that the diversification in the development of the banking sector between the CEE countries is diminishing. In 2008-2016, most of the region's countries have also reduced the distance in the development of the sector in relation to the average in the European Union.
Cytowanie	Chmiel J., Kata R. (2019) Rozwój sektora bankowego w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 21(70): 80-93
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2019_n70_s80.pdf

Autor	Ewa Halicka, Małgorzata Jackowska, Krystyna Rejman, Agata Szczebyło
Tytuł	Analysis of the Global Pulses Market and Programs Encouraging Consumption of This Food
Title	Analysis of the Global Pulses Market and Programs Encouraging Consumption of This Food
Słowa kluczowe	pulses, global market, production, consumption
Key words	pulses, global market, production, consumption
Abstrakt	The prevalence of diet-related diseases together with global population growth and the imbalance of ecosystems determine an urgent need to change existing dietary patterns and make food market more sustainable. A widely available alternative to food of animal origin are plant sources of protein, including pulses. The aim of this paper was to analyse the global pulses market and to review programs encouraging the increase of pulses consumption. The production and consumption of this food were analysed globally, regionally, and in selected countries using FAOSTAT data. The situation on the Polish market was presented additionally on the base of GUS (Central Statistical Office) data. Finally, the SWOT method was used to assess the market and indicate the possibility of giving up part of the meat consumption for pulses
Abstract	The prevalence of diet-related diseases together with global population growth and the imbalance of ecosystems determine an urgent need to change existing dietary patterns and make food market more sustainable. A widely available alternative to food of animal origin are plant sources of protein, including pulses. The aim of this paper was to analyse the global pulses market and to review programs encouraging the increase of pulses consumption. The production and consumption of this food were analysed globally, regionally, and in selected countries using FAOSTAT data. The situation on the Polish market was presented additionally on the base of GUS (Central Statistical Office) data. Finally, the SWOT method was used to assess the market and indicate the possibility of giving up part of the meat consumption for pulses
Cytowanie	Halicka E., Jackowska M., Rejman K., Szczebyło A. (2019) Analysis of the Global Pulses Market and Programs Encouraging Consumption of This Food.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 3: 85-96
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n3_s85.pdf

Autor	Barbara Kiełbasa, Daniela Popa, Aliona Sargo, Mariusz Trojak
Tytuł	New Approaches to Developing the Integral Indicator Methodology for Estimating the Financial Efficiency of Agricultural Entities in Poland, the Republic of Moldova, and EU Countries
Title	New Approaches to Developing the Integral Indicator Methodology for Estimating the Financial Efficiency of Agricultural Entities in Poland, the Republic of Moldova, and EU Countries
Słowa kluczowe	agro-sector, European Union, correlation and regression, financial efficiency, food product, financial economy, productivity & profitability, resource efficiency
Key words	agro-sector, European Union, correlation and regression, financial efficiency, food product, financial economy, productivity & profitability, resource efficiency
Abstrakt	Economic literature pays a great deal of attention to economic and financial efficiency, expressed in terms of competition, concentration, productivity and profitability. This paper provides an all-embracing framework for the various existing theories in this area and illustrates these theories with practical applications. Currently, changing the size of the production potential in agricultural units in the Republic of Moldova depends to a great extent on the influence of different trends in the modification of production resources: the reduction of labor resources and agricultural land, quantitative and qualitative changes in fixed assets, and in current assets, etc. The notion of resource potential means the totality of the volume of all resources (natural, labor, material, intellectual, information, etc.) on specific enterprises, territories, branches, regions. Evaluating a broad field of research, the paper describes profit maximizing food products and demonstrates how several widely-used products can be fit into this framework. The authors also present an overview of the current major trends in the food sector and relate them to the assumptions for food products, thereby displaying their relevance and timeliness. The results include a set of recommendations for future research on this topic. The design, methodology and approach of this research is to explain why efficiency can help obtain a profit surplus, and to measure this efficiency. For quality of methodology we apply a range of statistical methods, as well as the strategic capability of organisations – made up of resources and competences. One way to approach the stategic capability of an organisation is to consider its strengths and weaknesses (for example, where it has a competitive advantage, profit, efficiency or disadvantage). Based on our research and results, we sought to understand the concepts of financial effciency and to apply these concepts to practical situations. At the start of each analysis entrepreneurship plays an important role. Most organisations have to innovate constantly to obtain profit and efficiency for food products. They need to be first into a market, or simply a follower of customers in developing new products and services. Original studies in Moldova and Poland regarding farm concentration in terms of Gini Coefficient, Gini Index and Concentration Index of the utilized agricultural area. Original calculus formula to determine the Concentration Index of the UAA for the top 10% largest farms in Moldova and UK.
Abstract	Economic literature pays a great deal of attention to economic and financial efficiency, expressed in terms of competition, concentration, productivity and profitability. This paper provides an all-embracing framework for the various existing theories in this area and illustrates these theories with practical applications. Currently, changing the size of the production potential in agricultural units in the Republic of Moldova depends to a great extent on the influence of different trends in the modification of production resources: the reduction of labor resources and agricultural land, quantitative and qualitative changes in fixed assets, and in current assets, etc. The notion of resource potential means the totality of the volume of all resources (natural, labor, material, intellectual, information, etc.) on specific enterprises, territories, branches, regions. Evaluating a broad field of research, the paper describes profit maximizing food products and demonstrates how several widely-used products can be fit into this framework. The authors also present an overview of the current major trends in the food sector and relate them to the assumptions for food products, thereby displaying their relevance and timeliness. The results include a set of recommendations for future research on this topic. The design, methodology and approach of this research is to explain why efficiency can help obtain a profit surplus, and to measure this efficiency. For quality of methodology we apply a range of statistical methods, as well as the strategic capability of organisations – made up of resources and competences. One way to approach the stategic capability of an organisation is to consider its strengths and weaknesses (for example, where it has a competitive advantage, profit, efficiency or disadvantage). Based on our research and results, we sought to understand the concepts of financial effciency and to apply these concepts to practical situations. At the start of each analysis entrepreneurship plays an important role. Most organisations have to innovate constantly to obtain profit and efficiency for food products. They need to be first into a market, or simply a follower of customers in developing new products and services. Original studies in Moldova and Poland regarding farm concentration in terms of Gini Coefficient, Gini Index and Concentration Index of the utilized agricultural area. Original calculus formula to determine the Concentration Index of the UAA for the top 10% largest farms in Moldova and UK.
Cytowanie	Kiełbasa B., Popa D., Sargo A., Trojak M. (2019) New Approaches to Developing the Integral Indicator Methodology for Estimating the Financial Efficiency of Agricultural Entities in Poland, the Republic of Moldova, and EU Countries.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 4: 103-112
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n4_s103.pdf

Autor	Mieczysław Babalski, Aleksander Ciępka, Denise Dostatny, Wiesław Podyma
Tytuł	Obecne użytkowanie dawnych gatunków pszenic
Title	Current Use of Ancient Wheats
Słowa kluczowe	samopsza, płaskurka, uprawa
Key words	einkorn, emmer, cultivation
Abstrakt	Spośród uprawianych przez człowieka roślin, ze względów ekonomicznych i rolniczych zboża są najważniejszą grupą roślin uprawnych. Zboża, a zwłaszcza wyrabiany z nich chleb, są głównym i podstawowym produktem spożywczym na świecie. Pradawne gatunki oplewionych pszenic samopszy (Triticum monococcum) i płaskurki (Triticum dicoccum), od momentu ich udomowienia, stanowiły przez tysiąclecia podstawę diety człowieka. Było tak do momentu upowszechnienia się pszenicy zwyczajnej. W niektórych regionach świata są uprawiane do dzisiaj, a ze względu na rosnącą popularność zdrowej żywności rośnie ponowne zainteresowanie tymi dawnymi zbożami. Wiąże się to z dostosowaniem technik ich uprawy do warunków współczesnego rolnictwa konwencjonalnego i ekologicznego. W niniejszym artykule zostały omówione wyniki badań nad agrotechniką ekologicznej uprawy dawnych gatunków pszenic: samopszy i płaskurki. Pszenice oplewione są odporne na różne czynniki stresu biotycznego i abiotycznego i mogą być uprawiane w słabych warunkach glebowych, co zapewnia rolnikowi przewagę nad innymi uprawami. Daje to również producentom możliwość zagospodarowania niewykorzystanych nisz na rynku.
Abstract	Within plants grown by human being, in economical and agronomical point of view, cereals are the most important group of crops. Cereals, especially bread made of them, are major staple food in the world. For thousands years, from the moment of their domestication, ancient species of hulled wheats, like einkorn (Triticum monococcum) and emmer (Triticum dicoccum), were basic part of people diet. It was so until modern wheats (Triticum aestivum) became popular. In some world regions ancient wheats are cultivated nowadays. Adapting their farming techniques to modern agriculture and organic farming is related with increasing popularity of healthy eating. Results of organic farming techniques and cultivation research of einkorn and emmer are being presented in this article. Hulled wheats are tolerant to various biotic as well as abiotic stress conditions and can be grown in poor soil condition providing the farmer an advantage to take the crop. This also opens opportunities for manufacturers to seek the untapped market.
Cytowanie	Babalski M., Ciępka A., Dostatny D., Podyma W. (2019) Obecne użytkowanie dawnych gatunków pszenic.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 4: 31-46
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n4_s31.pdf

Autor	Adrian Sadłowski
Tytuł	Skutki stosowania płatności redystrybucyjnej w zależności od wariantu wdrożeniowego na przykładzie Polski
Title	THE CONSEQUENCES OF USING DIFFERENT VARIANTS OF IMPLEMENTATION OF REDISTRIBUTIVE PAYMENT – A CASE STUDY OF POLAND
Słowa kluczowe	Wspólna Polityka Rolna, płatności bezpośrednie, płatność redystrybucyjna, Polska
Key words	Common Agricultural Policy, direct payments, redistributive payment, Poland
Abstrakt	W niniejszym opracowaniu, w ramach badań diagnostycznych, dokonano pomiaru aktualnego stopnia koncentracji pomocy dystrybuowanej w ramach systemu wsparcia bezpośredniego dla rolników w Polsce oraz przedstawiono jego zróżnicowanie regionalne. Z kolei w ramach badań symulacyjnych dokonano kwantyfikacji skutków redystrybucyjnych stosowania – w różnych wariantach – instrumentu wyrównującego przyznawane kwoty wsparcia między gospodarstwami. Może to stanowić podstawę oceny ex ante alternatywnych opcji wdrożeniowych płatności redystrybucyjnej. Badania doprowadziły m.in. do wyznaczenia przedziałów obszarowych gospodarstw korzystających na stosowaniu płatności redystrybucyjnej – w obecnym kształcie oraz w przykładowych wariantach alternatywnych. W części końcowej artykułu sformułowano kilka rekomendacji w zakresie projektowania płatności redystrybucyjnej na poziomie krajowym w zależności od celów, które mają być osiągane za pomocą tego instrumentu.
Abstract	The article describes a diagnostic study measuring the degree of concentration of the aid which is currently distributed under the direct support system for farmers in Poland; it also presents the regional differentiation in aid concentration. The author conducted a simulation test quantifying the redistributive effects of applying various variants of an instrument equalising the amounts of support granted to farms. This can make the basis for an ex-ante assessment of alternative options of the implementation of redistributive payment. The research enabled the identification of ranges of the areas of farms which benefit from the current shape of redistributive payment and which may benefit from alternative variants given as examples. The final part of the article contains several recommendations on how to design redistributive payment at a national level, depending on the goals to be achieved with this instrument.
Cytowanie	Sadłowski A. (2019) Skutki stosowania płatności redystrybucyjnej w zależności od wariantu wdrożeniowego na przykładzie Polski.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 22(71): 170-183
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2019_n71_s170.pdf

Autor	Jerzy Bieńkowski, Małgorzata Holka
Tytuł	Environmental Assessment of the Life Cycle of Bovine Compound Feeds from a Feed Milling Plant in a Large Commercial Farm in Wielkopolska Region, Poland
Title	Environmental Assessment of the Life Cycle of Bovine Compound Feeds from a Feed Milling Plant in a Large Commercial Farm in Wielkopolska Region, Poland
Słowa kluczowe	environment, life cycle analysis, impact category indicator, compound feed, feed mill, Poland
Key words	environment, life cycle analysis, impact category indicator, compound feed, feed mill, Poland
Abstrakt	In recent years, the importance of environmental threats associated with intensive livestock production has been emphasized. Compound feeds make up a part of the animal production chain. A complete assessment of the animal production system with regard to environmental criteria is therefore impossible without considering the environmental consequences of feed production. The goal of this research is to fill the gap in an environmental assessment of production processes of compound feeds in Poland. The study presents an assessment of production impacts of bovine compound feeds according to Life Cycle Analysis (LCA) methodology. The data for analysis were based on the set of information obtained from the feed milling plant located in a commercial agricultural enterprise in the Wielkopolska region in the years 2015-2016. An inventory table of inputs was prepared in relation to the functional unit of 1 ton of compound feeds and two phases of production processes, i.e. upstream and core. For average compound feed, the impact category indicators for the global warming potential, acidification, eutrophication, photochemical ozone formation, consumption of mineral resources, fossil fuel resources and the emission of the respirable particles were respectively: 605.9 kg CO2 eq, 8.73 kg SO2 eq, 3.32 kg PO4 eq, 0.73 kg ethylene eq, 3.4x10-3 kg antimony eq, 5141.1 MJ and 2.25 kg PM2.5 eq. The upstream phase had the greatest effect on investigated impacts, while the core processes phase had a relatively low impact on environmental threats. It is recommended to broaden the scope of the research for a larger group of feed milling plants with more complex manufacturing processes, with a more branched supply structure and a wide range of compound feeds for different animal types. The obtained data can be a valuable source base in prospective analyses of the life cycle of various animal products in Poland.
Abstract	In recent years, the importance of environmental threats associated with intensive livestock production has been emphasized. Compound feeds make up a part of the animal production chain. A complete assessment of the animal production system with regard to environmental criteria is therefore impossible without considering the environmental consequences of feed production. The goal of this research is to fill the gap in an environmental assessment of production processes of compound feeds in Poland. The study presents an assessment of production impacts of bovine compound feeds according to Life Cycle Analysis (LCA) methodology. The data for analysis were based on the set of information obtained from the feed milling plant located in a commercial agricultural enterprise in the Wielkopolska region in the years 2015-2016. An inventory table of inputs was prepared in relation to the functional unit of 1 ton of compound feeds and two phases of production processes, i.e. upstream and core. For average compound feed, the impact category indicators for the global warming potential, acidification, eutrophication, photochemical ozone formation, consumption of mineral resources, fossil fuel resources and the emission of the respirable particles were respectively: 605.9 kg CO2 eq, 8.73 kg SO2 eq, 3.32 kg PO4 eq, 0.73 kg ethylene eq, 3.4x10-3 kg antimony eq, 5141.1 MJ and 2.25 kg PM2.5 eq. The upstream phase had the greatest effect on investigated impacts, while the core processes phase had a relatively low impact on environmental threats. It is recommended to broaden the scope of the research for a larger group of feed milling plants with more complex manufacturing processes, with a more branched supply structure and a wide range of compound feeds for different animal types. The obtained data can be a valuable source base in prospective analyses of the life cycle of various animal products in Poland.
Cytowanie	Bieńkowski J., Holka M. (2019) Environmental Assessment of the Life Cycle of Bovine Compound Feeds from a Feed Milling Plant in a Large Commercial Farm in Wielkopolska Region, Poland.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 1: 22-36
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n1_s22.pdf

Autor	Nadiia Davydenko, Yuliia Nehoda, Iryna Tytarchuk, Natalia Wasilewska
Tytuł	Mechanizm zapewnienia zrównoważonego finansowania przedsiębiorstw rolnych
Title	MECHANISM OF ENSURING FINANCIAL SUSTAINABILITY OF AGRICULTURAL ENTERPRISES
Słowa kluczowe	stabilność finansowa, przedsiębiorstwa rolnicze, bezpieczeństwo finansowe, sektor rolno-przemysłowy, stabilny rozwój przedsiębiorstw, rentowność
Key words	financial sustainability, agricultural enterprises, financial security, agricultural-industrial sector, stable development of enterprises, profitability
Abstrakt	Celem badań jest wskazanie teoretycznych i metodycznych podejść do określania stabilności finansowej przedsiębiorstw rolnych. Przeanalizowano światowe i krajowe doświadczenia w określaniu stabilności finansowej podmiotów prowadzących działalność rolniczo-przemysłową, a także czynniki wpływające na kształtowanie stabilności finansowej na poziomie regionalnym oraz w grupach przedsiębiorstw rolnych. Istnieje specyfika mechanizmu stabilności finansowej przedsiębiorstw rolnych. Głównym celem mechanizmu zapewniającego stabilność finansową jest osiągnięcie bezpieczeństwa finansowego, stabilności funkcjonowania i rozwoju. Metoda oferuje wykorzystanie kompleksu wskaźników, które są ściśle powiązane i określają status ekonomiczny oraz zdolność finansową do kontynuowania działalności przedsiębiorstwa i badania stabilności finansowej przedsiębiorstwa.
Abstract	The aim of the research is summing up and improving theoretical and methodical approaches to determination of financial sustainability of agricultural enterprises. World and national experience of financial sustainability determination of entrepreneurial activities subjects were analyzed and summarized as well as system impact factors on formation of financial sustainability on the regional level and the group of agricultural enterprises level were examined. There are considerable formation specifics of the financial sustainability mechanism of agricultural enterprises. It means that main target of mechanism to ensure financial sustainability is to achieve financial security, their work stability and development today and in future. The method offers using complex of indicators that are closely connected with each other and define economic status and financial ability to continue enterprise activities and examine financial sustainability of an enterprise. The implementation of this approach to determine financial sustainability will increase the information background for further analyzation of financial opportunities.
Cytowanie	Davydenko N., Nehoda Y., Tytarchuk I., Wasilewska N. (2019) Mechanizm zapewnienia zrównoważonego finansowania przedsiębiorstw rolnych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 106, z. 1: 7-21
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2019_n1_s7.pdf

Autor	Andrzej Buszko
Tytuł	The regional differentiation of shadow economy in Poland – the potential impact for development
Title	Regionalne zróżnicowanie szarej strefy w Polsce – potencjalny wpływ na rozwój
Słowa kluczowe	shadow economy, regions, factors, impact, development
Key words	szara strefa, regiony, czynniki, wpływ, rozwój
Abstrakt	The aim of the article was to measure the level of the shadow economy in the regions of Poland. The MIMIC (Multiple Indicators Multiple Causes) approach was applied. The findings show substantial differences of shadow economy in Polish regions. The highest level of shadow economy in 2016 was identified in Świętokrzyskie (32% of local GDP) while the lowest one was observed in Kujawsko-Pomorskie and Wielkopolskie (23% of regional GDP). The regional differentiation in Poland is quite big economic problem which may harm further economic development. The different efforts that have been implemented did not reduce the dissimilarities. The shadow economy seems to be important structural barrier hammering economic development in Polish regions.
Abstract	Celem badań było zmierzenie szarej strefy w Polsce w ujęciu regionalnym. Posłużono się metodą MIMIC (Multiple Indicators Multiple Causes). Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono znaczne zróżnicowane szarej strefy w poszczególnych regionach Polski. Najwyższy poziom szarej strefy w 2016 roku wystąpił województwie świętokrzyskim (32% lokalnego PKB), a najniższy poziom szarej strefy odnotowano w województwach kujawsko-pomorskim oraz wielkopolskim (23% PKB). Tak duże zróżnicowanie szarej strefy może wpływać na rozwój gospodarczy, dlatego należy podjąć stosowne wysiłki aby zmniejszyć to zróżnicowanie. Szara strefa staje się ważną barierą strukturalną ograniczającą rozwój w regionach Polski.
Cytowanie	Buszko A. (2019) The regional differentiation of shadow economy in Poland – the potential impact for development.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 125: 5-15
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2019_n125_s5.pdf

Autor	Małgorzata Bogusz
Tytuł	Zarządzanie produktami turystycznymi na przykładzie lokalnych grup działania
Title	Management of tourist products on the example of local action groups
Słowa kluczowe	turystyka na obszarach wiejskich, produkt turystyczny, lokalna grupa działania
Key words	tourism in rural areas, tourist product, Local Action Group
Abstrakt	Produktem turystycznym są wszystkie dobra i usługi nabywane przez turystów, jak i walory turystyczne, z których korzystają, a które są dla nich szczególnym przedmiotem zainteresowania. Celem opracowania było dokonanie charakterystyki i oceny produktów turystycznych powstałych oraz zarządzanych przy współpracy z lokalnymi grupami działania. W opracowaniu wykorzystano źródła wtórne. W części empirycznej dokonano analizy stron internetowych lokalnych grup działania, na których podstawie wytypowano trzy przykłady produktów turystycznych powstałych przy wsparciu lokalnych grup działania. Uzyskane wyniki badań, jednoznacznie wskazują na zaangażowanie lokalnych grup działania w rozwój turystyki na obszarach ich działalności, a opisane produkty mogą stanowić przykład na stworzenie marki danego regionu, przy jednoczesnym wykorzystaniu zasobów przyrodniczych, krajobrazowych oraz kulturowych i zaangażowaniu lokalnej społeczności.
Abstract	A tourist product is all goods and services purchased by tourists, as well as tourist values that they use and which are of particular interest to them. The purpose of the study was to characterize and evaluate tourism products created and managed in cooperation with Local Action Groups. Secondary sources were used in the study. In the empirical part, the websites of local action groups were analyzed, based on which three examples of tourist products created with the support of Local Action Groups were selected.Obtained research results clearly indicate the involvement of Local Action Groups in the development of tourism in their areas of activity, and the described products can be an example of creating a brand of a given region, while using natural, landscape and cultural resources, and the involvement of the local community.
Cytowanie	Bogusz M.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2019_n11_s5.pdf

Autor	Andżelika Kuźnar, Jerzy Menkes
Tytuł	Handel produktami rolno-spożywczymi w Umowie o partnerstwie gospodarczym między UE a Japonią
Title	Agri-Food Trade in the EU-Japan Economic Partnership Agreement
Słowa kluczowe	umowa o partnerstwie gospodarczym UE-Japonia (EPA); regionalne porozumienia handlowe (RTA), cła, bariery pozataryfowe
Key words	EU-Japan Economic Partnership Agreement (EPA); Regional Trade Agreements (RTA), tariffs, non-tariff barriers
Abstrakt	W 2018 r. Unia Europejska i Japonia zawarły Umowę o partnerstwie gospodarczym (EPA), która jest jedną z najszerszych i najbardziej kompleksowych umów handlowych podpisanych przez Strony do tej pory. Umowa ta obejmuje m.in. kwestie dostępu do rynków rolnych obu Stron, zakładając liberalizację barier taryfowych i pozataryfowych. Z uwagi na większe znaczenie sektora rolnego w eksporcie UE do Japonii niż odwrotnie, jak również wysoki poziom ochrony rynku japońskiego, Umowa ma duże znaczenie dla unijnych, w tym polskich podmiotów z branży rolno-spożywczej. Celem artykułu jest określenie możliwych skutków EPA dla rozwoju eksportu produktów rolno-spożywczych z państw UE, a w szczególności z Polski do Japonii. Badanie przeprowadzono na podstawie analizy tekstu EPA oraz najnowszych danych handlowych.
Abstract	In 2018, the European Union and Japan concluded an Economic Partnership Agreement (EPA), which is one of the widest and most comprehensive trade agreements signed by the Parties to date. This Agreement covers issues related to access to agricultural markets of both Parties, assuming the liberalization of tariff and non-tariff barriers. Due to the greater importance of the agricultural sector in EU exports to Japan than vice versa, as well as the high level of protection of the Japanese market, the Agreement is of great importance for the EU, including Poland’s agri-food exporters. The aim of the paper is to determine the possible effects of EPA on the development of exports of agri-food products from EU countries, in particular from Poland to Japan. The study was based on EPA text analysis and the latest trade data.
Cytowanie	Kuźnar A., Menkes J. (2019) Handel produktami rolno-spożywczymi w Umowie o partnerstwie gospodarczym między UE a Japonią.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 2: 89-102
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n2_s89.pdf

Autor	Monika Wojcieszak-Zbierska, Jan Zawadka
Tytuł	Działania przedsiębiorcze kobiet na wsi na przykładzie KGW w powieciegnieźnieńskim
Title	Entrepreneurial activities of women in the countryside on the example of the FWA in the Gniezno poviat
Słowa kluczowe	koła gospodyń wiejskich, kobiety na wsi, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014–2020, przedsiębiorczość, obszary wiejskie
Key words	farmers’ wives’ association, women in the countryside, Rural Development Program 2014–2020, entrepreneurship, rural areas
Abstrakt	Celem opracowania jest przybliżenie genezy, istoty oraz celów funkcjonowania kół gospodyń wiejskich, zaprezentowanie ich aktywności w zakresie pozyskiwania środków z funduszy UE, a także rozpoznanie i ukazanie celów inwestycji przez nie prowadzonych. Opracowanie wzbogacono studium przypadku Koła Gospodyń Wiejskich (KGW) w Modliszewku. W pracy wykorzystano pierwotne oraz wtórne źródła materiału badawczego. Źródła wtórne to literatura naukowa z zakresu rozwoju lokalnego, przedsiębiorczości, w tym inicjatyw podejmowanych przez kobiety na obszarach wiejskich, rozporządzenia oraz dane Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dotyczące dofinansowania KGW środkami z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) 2014–2020. Źródła pierwotne natomiast to wyniki badań przeprowadzonych w kwietniu 2019 roku dotyczących wykorzystywania pozyskanych przez KGW środków finansowych. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań można stwierdzić, że pozyskane przez KGW fundusze pozwoliły na realizacje wielu działań, które przyczyniły się do rozwoju obszarów wiejskich. Członkinie badanych kół wykazywały się przedsiębiorczością i budowały dobry wizerunek swojego regionu. Otrzymane fundusze w głównej mierze przeznaczały na unowocześnienie posiadanego wyposażenia, a także promocję koła, regionu oraz lokalnej kuchni.
Abstract	The aim of the study was to present the genesis, essence and objectives of the functioning of farmers’ wives’ association (FWA), to present their activity in the area of obtaining funds from EU funds, as well as to identify and show the objectives of investments carried out by them. The study was enriched by a case study of the Farmers’ Wives’ Association in Modliszewko. Primary and secondary sources of research material were used in the work. Secondary sources are scientific literature in the field of local development, entrepreneurship, including initiatives undertaken by women in rural areas, regulations and data of the Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture regarding co-financing of FWA with funds from Rural Development Program (RDP) 2014–2020. Primary sources are the results of research carried out in April 2019 regarding the use of funds obtained by FWA. Based on the results of the conducted research, it can be stated that the funds obtained by FWA enabled the implementation of many activities that contributed to the development of rural areas. Members of the surveyed organizations showed entrepreneurship and built a good image of their region. The funds received were mainly dedicated to the modernization of equipment, as well as the promotion of the organization, region and local cuisine.
Cytowanie	Wojcieszak-Zbierska M., Zawadka J.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2019_n11_s127.pdf

Autor	Tetiana Chernychko, Natalia Liba, Vitalii Rybchak
Tytuł	Professional competence of future economists in the region
Title
Słowa kluczowe	competence, competency approach, professional competence, economist, educational process
Key words
Abstrakt	The formation of professional competences of modern economists requires from the educational institution, from the teachers fundamentally new approaches in professional education: the integration of pedagogical, economic and entrepreneurial knowledge, skills and abilities. The aim of the study is to analyze modern approaches to the formulation of the concept of »competence«, to find out the components of professional competence for the preparation of future economists. General scientific methods of research have been applied: induction and deduction, refinement and classification. The modern approaches to the formulation of the concept of »competence« have been analyzed in the article. Historical and terminological analysis of its essence made it possible to find out the components, the structure of professional competence. Special attention has been paid to the content of key and substantive competence. The formation of professional competence of economists must be carried out taking into account the modern requirements in the field of education, educational programs of the specialty. Thus, a highly skilled economist one can become due to a high motivational indicator, confidence in the correct selection of the future kind of activity, the desire to acquire as much information professional material and its transformation into knowledge, which will lead to professionalism in the process of the vocational practice. In the subsequent research, we will substantiate the process of forming the competitiveness of future economists.
Abstract
Cytowanie	Chernychko T., Liba N., Rybchak V.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2019_n12_s59.pdf

Autor	Magdalena Bartczak, Agnieszka Szymankowska
Tytuł	Reasons for the resignation of young people from employment
Title
Słowa kluczowe	resignation from work, motivation, labour market
Key words
Abstrakt	The labour market is constantly changing. Employees, depending on their age, experience and qualifications, have different expectations towards the employer, and at the same time expect other motivators in the employment process. A particular challenge for employers is to motivate young people who enter the labour market, because it is difficult to motivate them in such a way that they do not give up work and want to get involved with the company for longer. Due to the topicality of this issue, the purpose of the study is to indicate the reasons that make young people quit their jobs. The study uses reports on factors determining the behavior of young people on the labor market, as well as the results of surveys conducted among students of selected universities in the Wielkopolska region. These studies have shown that the most common reasons for changing jobs identified by young people are: unsatisfactory pay, a bad atmosphere, and inappropriate relationships with their superiors.
Abstract
Cytowanie	Bartczak M., Szymankowska A.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2019_n12_s5.pdf

Autor	Magdalena Kozera-Kowalska, Alina Nowotarska
Tytuł	Infrastruktura edukacyjna jako baza kształtowania kapitału ludzkiego w województwie wielkopolskim
Title	EDUCATIONAL INFRASTRUCTURE AS A BASIS FOR SHAPING THE HUMAN CAPITAL IN THE WIELKOPOLSKIE PROVINCE
Słowa kluczowe	infrastruktura edukacyjna, funkcje infrastruktury, wykształcenie, kapitał ludzki
Key words	educational infrastructure, functions of infrastructure, education, human capital
Abstrakt	W opracowaniu dokonano oceny czynników rzeczowych infrastruktury edukacyjnej jako bazy materialnej kształtowania kapitału ludzkiego. Problem analizowano w ujęciu regionalnym na przykładzie województwa wielkopolskiego. Celem artykułu było przedstawienie zmian zachodzących w sferze rzeczowej infrastruktury edukacyjnej tego województwa z założeniem, że jest ona jednym z wiodących czynników determinujących poziom wykształcenia mieszkańców. Prowadząc analizę, dokonano przeglądu literatury przedmiotu, a wynikające z niego ustalenia starano się udokumentować dostępnymi informacjami statystycznymi. Badania wykazały, że w okresie 2004-2017 nastąpił wzrost liczby placówek edukacyjnych w większości ich grup rodzajowych, zwiększyła się też liczba osób z nich korzystających. Pozytywnym efektem następujących zmian jest obserwowana poprawa poziomu wykształcenia mieszkańców województwa wielkopolskiego.
Abstract	The paper analyzes the physical factors of educational infrastructure as a material base for shaping human capital. The problem was analyzed on the regional level, based on the the Wielkopolskie province. The aim of this study was to present changes in the subject matter of the educational infrastructure of this province, assuming that it is one of the leading factors determining the level of education of residents. While conducting the research, the literature on the subject was reviewed, and the resulting findings were documented using the available statistical information. The analysis indicated that in the period 2004-2017 there was an increase in the number of educational institutions in the majority of their generic groups, and the number of people using them increased. A positive effect of the following changes is the observed improvement in the education level of the inhabitants of the Wielkopolskie province.
Cytowanie	Kozera-Kowalska M., Nowotarska A. (2019) Infrastruktura edukacyjna jako baza kształtowania kapitału ludzkiego w województwie wielkopolskim.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 106, z. 1: 62-71
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2019_n1_s62.pdf

Autor	Norbert Szalaty
Tytuł	Południowo-zachodni obszar funkcjonalny województwa wielkopolskiegojako obszar intensywnego rozwoju rolnictwa
Title	The South-West functional area of Wielkopolska voivodship as an area of intensive development of agriculture
Słowa kluczowe	rolnictwo, obszar funkcjonalny, Południowo-Zachodni Obszar Funkcjonalny, rozwój rolnictwa
Key words	agriculture, functional area, Southwest Functional Area, agricultural development
Abstrakt	Celem opracowania jest przybliżenie rolnictwa w Południowo-zachodnim obszarze funkcjonalnym województwa wielkopolskiego jako regionu uznanego za najlepiej rozwinięty rolniczo. W pracy wykorzystano źródła pierwotne oraz wtórne. Źródła wtórne stanowiła literatura naukowa z zakresu rozwoju lokalnego i rozwoju rolnictwa. Źródła pierwotne to wyniki badań przeprowadzonych w okresie od grudnia 2018 roku do lipca 2019 roku dotyczących m.in. inwestycji przeprowadzonych i planowanych, źródeł finansowania, czynników rozwojowych czy kierunku produkcji rolników. Na podstawie uzyskanych z badań wyników można stwierdzić, że rolnicy badanego obszaru skutecznie wykorzystali możliwości wynikające z mechanizmów wspólnej polityki rolnej (WPR). Akcesja Polski do Unii Europejskiej miała bardzo pozytywny wpływ na rozwój regionu, o czym świadczą rezultaty inwestycyjne osiągnięte w badanych podmiotach oraz pozytywne oceny integracji europejskiej formułowane przez rolników.
Abstract	The aim of the study is to familiarize agriculture in the Southwestern Functional Area of the Wielkopolskie Voivodship as a region recognized as the best developed for agriculture. Primary and secondary were used in the work. Secondary sources were scientific literature in the field of local development and agricultural development. Primary sources are the results of research conducted in the period from December 2018 to July 2019 regarding, among others investments carried out and planned, sources of financing, development factors or direction of farmers’ production. Based on the results of the research, it can be concluded that farmers in the area under investigation have effectively used the opportunities arising from CAP mechanisms. Poland’s accession to the European Union had a very positive impact on the development of the region, as evidenced by the investment results achieved in the surveyed entities and positive assessments of European integration formulated by farmers.
Cytowanie	Szalaty N.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2019_n11_s117.pdf

Autor	Dominik Dąbrowski, Katarzyna Radwańska, Janusz Sokół
Tytuł	Kierunki rozwoju agroturystyki na obszarze nadbużańskim
Title	DIRECTIONS OF GROWTH OF AGRO TOURISM IN THE NADBUŻAŃSKI REGION
Słowa kluczowe	turystyka, gospodarstwa agroturystyczne, dolina Bugu
Key words	tourism, agritourist farms, valley of Bug
Abstrakt	Dolina rzeki Bug to wyjątkowy obszar na terenie Polski, charakteryzujący się bogatymi walorami zarówno przyrodniczymi, jak i kulturowymi. To również tereny w dużym stopniu rolnicze i nieprzekształcone, a jednocześnie objęte ochroną prawną. W wyniku przeprowadzonych badań wśród właścicieli gospodarstw agroturystycznych 34 gmin usytuowanych na obszarze trzech województw (podlaskiego, lubelskiego i mazowieckiego) w dolinie rzeki Bug stwierdzono, iż atutami wpływającymi w znacznym stopniu na rozwój turystyki na badanym terenie są walory przyrodnicze terenu nadbużańskiego oraz wyjątkowa cisza i spokój, a także dostęp do istniejącej infrastruktury turystycznej. Wskazano również na dużą rolę informacji turystycznej, potrzebę jej popularyzacji (przez wydawanie albumów, katalogów i innych opracowań reklamowych) oraz utrzymania wysokiego standardu prowadzonych usług. Za główną barierę rozwoju agroturystyki uznano brak nawyku w społeczeństwie do wypoczynku weekendowego i sezonowość istniejących ofert.
Abstract	Valley of the Bug River is a unique area within the territory of Poland, characterized by rich natural and cultural values. These areas are of agricultural and undeveloped nature to a large degree, while at the same time being covered by legal protection. As a result of the conducted studies among agricultural land owners from 34 communes located in the territory of three provinces (podlaskie, lubelskie and mazowieckie) within the valley of Bug, it was noted that the advantages which largely impact the development of tourism in the area are the natural values of the area and a unique silence and peace, as well as access to the existing touristic infrastructure. Significant role of tourist information as well as the necessity to popularize it were also indicated - through issuing albums, catalogues and other commercial materials and maintainable of high standard of carried out services. The main growth obstacle for agro-tourism is the lack of habit in the society for weekend rest and seasonality of the existing offers.
Cytowanie	Dąbrowski D., Radwańska K., Sokół J. (2019) Kierunki rozwoju agroturystyki na obszarze nadbużańskim.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 106, z. 1: 110-120
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2019_n1_s110.pdf

Autor	Agata Adamska
Tytuł	Modele rozwoju rynku kapitałowego w Państwach Europy Środkowo-Wschodniej
Title	MODELS OF DEVELOPMENT OF THE CAPITAL MARKET IN THE COUNTRIES OF CENTRAL AND EASTERN EUROPE
Słowa kluczowe	Europa Środkowo-Wschodnia, rynek kapitałowy, giełda papierów wartościowych, prędkość obrotu, zorganizowany rynek
Key words	Central and Eastern Europe, capital market, stock exchange, velocity, organized market
Abstrakt	Dobrze rozwinięte rynki kapitałowe stanowią ważny element gospodarki, jako źródło finansowania przedsiębiorstw komplementarne wobec systemu bankowego. Ponadto pełnią inne ważne funkcje: pozwalają na wycenę kapitału i ryzyka, ułatwiają transfer własności akcji, ponadto stanowią miejsce inwestycji i spekulacji. Rynki państw rozwiniętych są często poddawane różnorodnym analizom, które pozwalają ocenić zarówno stan rozwoju tych rynków, jak i ich funkcjonowanie. W odniesieniu do rynków wschodzących takich analiz jest znacznie mniej. Najsłabiej zbadane w tym zakresie są rynki Europy Środkowo-Wschodniej. W celu przynajmniej częściowego wypełnienia tej luki przeprowadzono analizę rozwoju zorganizowanych rynków giełdowych w tych państw w okresie lat 2006-2017. Przyjęto szeroki zakres terytorialny – badaniem objęto: Albanię, Białoruś, Bośnię i Hercegowinę, Bułgarię, Chorwację, Czarnogórę, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Macedonię, Polskę, Rumunię, Serbię, Słowację, Słowenię, Ukrainę, Węgry. Dane wykorzystane do przeprowadzenia analizy pochodziły z dużej liczby źródeł wtórnych, takich jak strony internetowe samych giełd, ich raporty roczne, publikacje naukowe, opracowania i raporty firm doradczych, a także bazy danych organizacji międzynarodowych. Wyniki przeprowadzonej analizy wskazują, że giełdy z regionu Europy Środkowo-Wschodniej podążały trzema drogami: (1) wybierały rozwój organiczny, stawiając na samodzielność operacyjną, (2) przystępowały do aliansów regionalnych, (3) stawały się uczestnikami aliansów globalnych. Wyniki badań dotyczących zmian, jakie zaszły na tych giełdach między rokiem 2006 a 2017 dowodzą, że żadne z rozwiązań nie prowadziło do pełnego sukcesu. Wyniki te wskazują również, że giełdy generalnie lepiej radziły sobie z przezwyciężaniem barier po stronie podażowej (na części rynków wzrosła liczba emitentów i średnia wartość spółki), niż popytowej (niemal na wszystkich giełdach spadła zarówno wielkość, jak i prędkość obrotu).
Abstract	Well-developed capital markets are an important element of the economy, as a source of financing for enterprises complementary to the banking system. In addition, they perform other important functions: they allow the valuation of capital and risk, facilitate the transfer of ownership of shares, and are also a place of investment and speculation. The markets of developed countries are often subjected to various analyses, which allow to assess both the state of development of these markets and their functioning. There are much fewer such analysis for emerging markets. The least-researched markets in this area are Central and Eastern Europe. In order to at least partially fill this gap, analysis of the development of organized stock exchange markets in these countries in the period 2006-2017 was carried out. A wide territorial scope was adopted – the study covered: Albania, Belarus, Bosnia and Herzegovina, Bulgaria, Croatia, Montenegro, the Czech Republic, Estonia, Lithuania, Latvia, Macedonia, Poland, Romania, Serbia, Slovakia, Slovenia, Ukraine, and Hungary. The data used to conduct the analysis came from a large number of secondary sources, such as the websites of the exchanges themselves, their annual reports, scientific publications, studies and reports of consulting companies, as well as databases of international organizations. The results of the analysis show that the stock exchanges from the Central and Eastern Europe region followed three paths: (1) they chose organic development, focusing on operational independence, (2) joined regional alliances, (3) became global alliance participants. The results of research on changes that took place on these exchanges between 2006 and 2017 prove that none of the solutions led to full success. These results also indicate that the stock exchanges generally coped better with overcoming barriers on the supply side (the number of issuers and the company's average value increased on part of the markets) than on the demand side (both the volume and the speed of turn decreased on almost all exchanges).
Cytowanie	Adamska A. (2019) Modele rozwoju rynku kapitałowego w Państwach Europy Środkowo-Wschodniej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 21(70): 7-21
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2019_n70_s7.pdf