Wyniki wyszukiwania

Autor	Małgorzata Raczkowska
Tytuł	Ekskluzja społeczna na obszarach wiejskich w Polsce
Title	SOCIAL EXCLUSION IN RURAL AREAS OF POLAND
Słowa kluczowe	ubóstwo, ekskluzja społeczna, marginalizacja, bezrobocie
Key words	poverty, social exclusion, marginalization, unemployment
Abstrakt	Artykuł jest próbą uporządkowania rozważań na temat ekskluzji społecznej. W części teoretycznej przedstawiono definicje i zależności między ubóstwem a ekskluzją społeczną. Następnie przeanalizowano obiektywne (mierzalne) czynniki obrazujące ekskluzję społeczną obszarów wiejskich w Polsce. Przedstawiono skalę ubóstwa, poziom bezrobocia oraz poziom wykształcenia mieszkańców wsi.
Abstract	This article presents reflections on social exclusion. The theoretical part presents the definitions and rela­tionships between poverty and social exclusion. We then consider the objective (measurable) factors reflecting social exclusion in rural areas of Poland. The extent of poverty, unemployment and level of education of the rural population, is presented.
Cytowanie	Raczkowska M. (2012) Ekskluzja społeczna na obszarach wiejskich w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 49-55
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s49.pdf

Autor	Michał Chmielewski, Alina Daniłowska
Tytuł	Znaczenie przemysłu spożywczego w strategiach inwestycyjnych otwartych funduszy emerytalnych
Title	THE ROLE OF FOOD INDUSTRY IN INVESTMENT STRATEGIES OF OPEN PENSION FUNDS
Słowa kluczowe	otwarte fundusze emerytalne, strategie inwestycyjne, przemysł spożywczy
Key words	open pension funds, investment strategies, food industry
Abstrakt	Z przeprowadzonych badań wynika, że rola przemysłu w strategiach inwestycyj­nych otwartych funduszy emerytalnych (OFE) jest zmienna i można ją wiązać między innymi ze stanem koniunktury gospodarczej. W 2008 r. nastąpiła zmiana trendu wzrostowego udziału akcji przedsiębiorstw przemysłowych w portfelu na trend spadkowy. Udział sektora spożywczego w portfelach inwestycyjnych OFE w latach 2001-2010 systematycznie obniżał się i w 2010 r. wynosił poniżej 1%. Było to spowodowane m.in. dużą niestabilnością cen instrumentów finan­sowych (akcji) związanych z tym sektorem, co jest efektem wielu nakładających się przyczyn o różnorodnym charakterze – ekonomicznym, klimatycznym, technologicznym.
Abstract	The analyses carried out in the paper showed that the role of the food sector in investment strategies of Pension Funds changed in the examined period due to reasons such as the business cycle. In 2008, after many years of growth, an adverse tendency was observed. The role of the food industry in share portfolio of pension funds decreased gradually and in 2010, was at less than 1%. There are some simultaneously acting determi­nants of this phenomenon such as the instability of food enterprise share prices due to economic, climatic and technological reasons.
Cytowanie	Chmielewski M., Daniłowska A. (2012) Znaczenie przemysłu spożywczego w strategiach inwestycyjnych otwartych funduszy emerytalnych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 56-63
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s56.pdf

Autor	Monika Utzig
Tytuł	Korzystanie z rynku depozytowo-kredytowego przez rolników w Polsce
Title	THE USE OF DEPOSIT AND LOAN MARKET BY FARMERS IN POLAND
Słowa kluczowe	kredyt, depozyt, rolnicy, banki
Key words	loan, deposit, farmers, banks
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono zmiany poziomu i struktury kredytów oraz depozytów rolników w monetarnych instytucjach finansowych w okresie 1996-2012 w Polsce. Wartość zarówno kredytów, jak i depozytów rolników zwiększyła się wraz z napływem dofinansowania z Unii Europejskiej. W strukturze kredytów rolników dominują kredyty inwestycyjne, natomiast w strukturze depozytów największy jest udział depozytów bieżących.
Abstract	In the paper, an analysis of the use of the deposit and loan market by farmers in Poland is presented. Changes in structure and level of farmer loans and deposits in monetary financial institutions in the span of 1996-2012 are presented. The value of loans as well as deposits of farmers has increased in conjunction with the inflow of financing from the European Union. In the structure of farmer loans, investment loans predominate whilst in the deposit structure the share of current deposits is the largest.
Cytowanie	Utzig M. (2012) Korzystanie z rynku depozytowo-kredytowego przez rolników w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 64-74
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s64.pdf

Autor	Sylwia Małażewska, Adam Wąs
Tytuł	Przemiany strukturalne w rolnictwie w wybranych krajach europejskich
Title	STRUCTURAL CHANGES IN AGRICULTURE IN SELECTED EUROPEAN COUNTRIES
Słowa kluczowe	przemiany strukturalne, gospodarstwo, rolnictwo
Key words	structural changes, farm, agriculture
Abstrakt	Przemiany strukturalne w sektorze gospodarstw rolniczych postępują we wszyst­kich krajach Unii Europejskiej (UE). Liczba gospodarstw zmniejsza się, a średnia powierzchnia stale się zwiększa. Jednak zarówno tempo tych przemian, jak i obecna struktura gospodarstw są bardzo zróżnicowane. Celem opracowania jest przedstawienie zmian zachodzących w ostatnich latach w wybranych krajach UE w strukturze rolnictwa rozumianej jako struktura obszarowa gospodarstw oraz stopnia zaawansowania procesu tychże przemian na tle zmian podstawowych wskaźników charakteryzujących stan rozwoju gospodarczego. W artykule podjęto też próbę wskazania najkorzystniejszego kierunku przemian z punktu widzenia polskiego rolnictwa. Wyniki badań wskazują na istotne rozbieżności między tempem, poziomem zaawansowania i kierunkiem przemian strukturalnych sektora gospodarstw rolniczych w analizowanych krajach europejskich. Na podstawie badań wysunięto wniosek, że model przemian strukturalnych zmierzający w kierunku spolaryzowanej struktury obszarowej gospodarstw rolniczych może być adekwatny do polskich warunków.
Abstract	is decreasing while their average area is increasing. However, the rate of those changes and present farm structure is very diversified across Europe. The main aim of this paper is to present the changes in this subject and advancement in structural changes in agriculture against changes of main economic indicators in chosen European countries. Finally the authors attempt to indicate the optimal direction of structural changes in Polish agriculture. The direction, rate and advancement of structural changes in agriculture differ among selected European countries. Authors support the idea of applying a model of structural changes in Poland, leading to a polarized structure of farms.
Cytowanie	Małażewska S., Wąs A. (2012) Przemiany strukturalne w rolnictwie w wybranych krajach europejskich.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 75-88
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s75.pdf

Autor	Monika Gębska, Edward Majewski, Agata Malak-Rawlikowska, Anna Rekiel
Tytuł	Ocena finansowych skutków podnoszenia standardów dobrostanu trzody chlewnej w rolnictwie europejskim
Title	COST-EFFECTIVENESS ASSESSMENT OF IMPROVING PIGS WELFARE STANDARDS IN THE EUROPEAN AGRICULTURE
Słowa kluczowe	dobrostan zwierząt, podwyższony standard, koszty i korzyści, gospodarstwo, trzoda chlewna
Key words	animal welfare, upgraded standards, cost and benefits, farm, pigs
Abstrakt	W opracowaniu zaprezentowano wnioski z oceny ekonomicznych skutków podwyższenia standardów dobrostanu zwierząt w sektorze produkcji trzody chlewnej w pań­stwach Unii Europejskiej (UE). Konsekwencje wprowadzenia wyższego poziomu standardów dobrostanu zwierząt zostały oszacowane na poziomie gospodarstw rolnych i całego sektora (kraju). Do oceny wpływu na poziomie gospodarstw zastosowano analizę kosztów i korzyści. Stwierdzono, że wprowadzenie podwyższonych standardów dobrostanu zwierząt w chowie trzody chlewnej spowodowałoby znaczny wzrost kosztów produkcji żywca wieprzowego.
Abstract	The paper presents economic results of calculations concerning improvements of animal welfare standards in pig production. The consequences of the introduction of a higher level of animal welfare standards have been discussed at farm and sector levels. To assess the impact on farms, the cost-benefit analysis was applied. It was found that the introduction of higher animal welfare standards would increase costs both at farm and sector le­vels. However, there are some norms whose introduction generates more benefits than costs, such as for example appropriate lightening, avoiding competition for food or avoidance of tail kipping.
Cytowanie	Gębska M., Majewski E., Malak-Rawlikowska A., Rekiel A. (2012) Ocena finansowych skutków podnoszenia standardów dobrostanu trzody chlewnej w rolnictwie europejskim.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 89-104
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s89.pdf

Autor	Dorota Komorowska
Tytuł	Typ rolniczy a efektywność gospodarstw ekologicznych
Title	THE FARM TYPE VERSUS THE EFFECTIVENESS OF ECO-FARMS
Słowa kluczowe	rolnictwo ekologiczne, efektywność gospodarstw ekologicznych
Key words	ecological agriculture, effectiveness eco-farms
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena wpływu specjalizacji gospodarstwa rolnego na efektywność gospodarowania zasobami produkcyjnymi gospodarstw ekologicznych wybranych typów rolniczych. Przedmiotem badania były gospodarstwa ekologiczne uczestniczące nie­przerwanie w Polskim FADN w latach 2007-2009 i sklasyfikowane według typów rolniczych. Najwyższy poziom produktywności i dochodowości zasobów ziemi w 2007 roku uzyskały gospodarstwa wielokierunkowe, natomiast w latach 2008-2009 gospodarstwa nastawione na chów bydła mlecznego. Ekonomiczna wydajność pracy i dochodowość pracy własnej kształ­towała się na wyższym poziomie w gospodarstwach nastawionych na produkcję zwierzęcą, ale były to gospodarstwa większe obszarowo. Natomiast produktywność zaangażowanego kapitału była relatywnie większa w gospodarstwach specjalizujących się w uprawach polowych, na ogół większa była także efektywność ekonomiczna zasobów kapitałowych w tych gospodarstwach.
Abstract	sources in organic farms representing selected types of farming. The object of the study was organic farms constantly participating in the Polish FADN in 2007-2009 and classified by type of farm. In 2007 the highest level of productivity and profitability of the farmland resources was realised in mixed-type farms, while in 2008-2009 - in farms focused on dairy cattle breeding. Economic efficiency and profitability of labour was at a higher level in farms oriented at animal production, but they were of larger area. Instead, capital productivity was relatively larger in farms specialized in production of field crops. The economic efficiency of capital resources was generally higher in these farms as well.
Cytowanie	Komorowska D. (2012) Typ rolniczy a efektywność gospodarstw ekologicznych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 105-120
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s105.pdf

Autor	Edward Dymnicki, Edyta Gajos
Tytuł	Opłacalność chowu bydła polskiego czerwonego w systemie mamkowym w różnych skalach chowu
Title	THE PROFITABILITY OF POLISH RED CATTLE REARING IN THE SUCKLING SYSTEM DEPENDING ON THE SCALE OF PRODUCTION
Słowa kluczowe	produkcja wołowiny, wyniki ekonomiczne, bydło polskie czerwone, system mamkowy
Key words	beef production, economic outputs, Polish Red cattle, suckling system
Abstrakt	W opracowaniu zbadano opłacalność ekonomiczną chowu bydła rasy polskiej czerwonej (pc) w systemie mamkowym w zależności od skali chowu. Jako obiekt badawczy przyjęto gospodarstwo rolne prowadzące taką działalność. Założono trzy skale chowu: małą (25 krów), średnią (50 krów) i dużą (75 krów). Stwierdzono, że wraz ze wzrostem skali chowu przychody rosły szybciej niż koszty. Dochód rolniczy wyniósł dla małej skali chowu 4 662 zł, dla średniej – 83 433 zł i dla dużej – 148 059 zł. Natomiast dochód rolniczy w przeliczeniu na jedną krowę wyniósł odpowiednio: 186 zł, 1 667 zł i 1 974 zł. Dochód rolniczy osiągnięty w małej skali chowu był bardzo niski i nie gwarantował utrzymania rolnikowi i jego rodzinie oraz nie stwarzał szans rozwojowych. Dopiero średnia i duża skala chowu pozwalały pokryć potrzeb rodziny rolnika i umożliwiały odnawianie zasobów trwałych i rozwój gospodarstwa.
Abstract	The study presents a comparison of economic profitability of Polish Red Cattle (PR) rearing in the suckling system depending on the scale of production. A farm keeping PR cows in suckling system was used as a research model. Three scales of production were taken into consideration: small (25 cows), medium (50 cows) and large (75 cows). It was found, that when the scale of production increases, revenues rise faster than costs. Net farm income amounts to 4 662 PLN in case of small, 83 433 PLN in case of medium and 148 059 PLN in case of large scale of production. Net farm income per cow amounts to respectively: 186 PLN/cow, 1 667 PLN/cow and 1 974 PLN/cow. The net farm income possible to achieve in case of small scale production is very low, the farmer does not get a satisfactory income and farm development is not guaranteed. There is a possibility for farmers to get a satisfactory income and develop his or her farm in then case of medium and large scale production.
Cytowanie	Dymnicki E., Gajos E. (2012) Opłacalność chowu bydła polskiego czerwonego w systemie mamkowym w różnych skalach chowu .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 121-126
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s121.pdf

Autor	Lilianna Jabłońska, Dawid Olewnicki
Tytuł	Długookresowa analiza rozwoju sektora pieczarkarskiego w Polsce
Title	LONG TERM ANALYSIS OF THE MUSHROOMS PRODUCTION DEVELOPMENT IN POLAND
Słowa kluczowe	produkcja pieczarek, eksport pieczarek
Key words	mushrooms production, mushrooms export
Abstrakt	Produkcja pieczarek w Polsce odznacza się wysoką dynamiką rozwoju. Produkcja tych grzybów w ostatnich latach kształtowała się na poziomie przekraczającym 200 tys. ton, a ich udział w ogólnej produkcji grzybów wynosił ponad 90%. Pieczarki stały się strategicznym produktem w polskim eksporcie produktów ogrodniczych. W latach 2009-2010 udział eksportu w krajowej produkcji pieczarek stanowił około 65%. Pomiędzy latami 2002 i 2010 zmniejszyła się o ponad 8% ogólna liczba gospodarstw uprawiających grzyby, ale jednocześnie wyraźnie zwiększył się udział gospodarstw z powierzchnią upraw powyżej 500 m2. Z przeprowadzonych badań wynika, że utrzyma się liniowa tendencja rosnąca zbiorów, cen oraz eksportu pieczarek.
Abstract	The production of mushrooms in Poland is characterized by high dynamics of development. Intensive develop­ment of mushroom cultivation in Poland has caused the production of these products in recent years to exceed 200 thousand tons. Their share in total domestic production of mushrooms has exceeded 90%. In recent years, mushrooms have become a strategic product in Polish exports of horticultural products, as was in the case of apples and onions beforehand. In 2009-2010 the share of exports in domestic production of mushrooms was about 65%. Despite the importance of mushroom production in Poland in national statistics, in recent years, relatively little attention has been paid to this sector, and the partial data available do not reflect the full significance of this production department. The aim of this study was to analyze the changes that have occurred in mushroom production in Poland during the last half century, and on this basis, attempt to determine the vision for the development of this sector in coming years.
Cytowanie	Jabłońska L., Olewnicki D. (2012) Długookresowa analiza rozwoju sektora pieczarkarskiego w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 127-132
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s127.pdf

Autor	Anna Zielińska-Chmielewska
Tytuł	Analiza strategiczna działalności PAMAPOL SA z wykorzystaniem macierzy ADL
Title	STRATEGIC ANALYSIS OF THE PAMAPOL SA ENTERPRISE WITH THE USAGE OF ADL MATRIX
Słowa kluczowe	macierz ADL, pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa, dojrzałość rynku, zarządzanie strategiczne, zarządzanie ryzykiem działalności gospodarczej
Key words	ADL matrix analysis, enterprise’s competitive position, market’s maturity, strategic management, economic risk management
Abstrakt	W artykule w dwudziestopolowym układzie współrzędnych, utworzonym w dwóch wymiarach: pozycji konkurencyjnej i dojrzałości segmentów rynku, dokonano iden­tyfikacji pozycji strategicznych grup asortymentowych przedsiębiorstwa Pamapol SA oraz dojrzałości segmentów rynku spożywczego, na których oferowane są analizowane produkty. W tym celu przeprowadzono analizę portfelową z wykorzystaniem macierzy ADL, za pomocą której określono zalecane strategiczne kierunki działania oraz trajektorie rozwoju produktów. Wyniki badań pokazały, że dania gotowe (DG) zajmowały silną pozycję w portfelu Pamapolu, a segment dań gotowych znajdował się w fazie wzrostu. W ramach koncepcji trajektorii strate­gicznej zalecana jest realizacja scenariusza sukcesu, który można osiągnąć przez intensywne inwestycje. W przypadku mrożonych dań gotowych (MDG), zup (Z) oraz pasztetów i konserw (PiK) proponuje się zastosowanie strategii selektywnego inwestowania.
Abstract	The main goal of this paper was to examine the strategic positions of Pamapol’s products. Pamapol SA is one of the most famous leading enterprises on the domestic agro-food market. In order to assess the enterprise’s activity in two dimensions: market maturity and competitive position, all Pamapol products were categorized into: a) ready-to-eat meals, b) liquid soups, c) frozen ready-to-eat meals, d) pâté, and meat tinned food. The assessment was carried out with the usage of the Arthur D. Little Matrix Analysis. The company was chosen for the study because: a) it operates on the agro-food market, b) it is located in the country of origin, c) it exists on the Warsaw Stock Exchange Market, d) and it preserves the continuity of its database in Monitor Polski B. The analysis proved that among all Pamapol product categories, only ready-to-eat meals gained a strong competitive position and operated in a growing market. Within the natural strategy (meaning growth) an innovative products’ solution should be implemented. The results are interesting enough to compare and pursue other portfolio analysis.
Cytowanie	Zielińska-Chmielewska A. (2012) Analiza strategiczna działalności PAMAPOL SA z wykorzystaniem macierzy ADL.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 133-144
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s133.pdf

Autor	Ewa Matyjaszczyk
Tytuł	Dostępność środków ochrony roślin w Polsce a integrowana ochrona roślin i bezpieczeństwo żywności
Title	AVAILABILITY OF PLANT PROTECTION PRODUCTS IN POLAND VERSUS INTEGRATED PEST MANAGEMENT AND FOOD SAFETY
Słowa kluczowe	integrowana ochrona roślin, środki ochrony roślin, rejestracja, bezpieczeń­stwo żywności, Polska
Key words	integrated pest management, plant protection products, registration, food safety, Poland
Abstrakt	W XX wieku wiele środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu i stosowania w naszym kraju należało do grupy preparatów toksycznych. Istniała zatem potrzeba stworzenia odrębnej listy środków mniej szkodliwych i bardziej selektywnych, które uznano za bezpieczne i spełniające kryteria integrowanej ochrony roślin. Wskutek zmian prawnych nastąpiło zwięk­szenie bezpieczeństwa środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu i stosowania w Polsce, dlatego tworzenie odrębnej listy preparatów nadających się do stosowania w integrowanej ochronie roślin nie jest już konieczne. Zmiany prawne spowodowały również zmniejszenie liczby dostępnych substancji aktywnych i przyczyniły się do ograniczenia dostępności ochrony chemicznej dla niektórych upraw, co skutkuje stosowaniem środków niezgodnie z przepisami.
Abstract	For many years a part of plant protection products registered in Poland was non-selective and classified as toxic, therefore a need appeared for a separate list of safer products fulfilling the criteria of integrated pest management. The result of legal changes has been seen in the increase of safety of registered plant protection products, therefore a separate list of plant protection products suitable for integrated pest management is no longer necessary. Legal changes have contributed to a reduction in the number of available active substances and possi­bilities of chemical protection of some crops, which has resulted in the use of illegal plant protection products.
Cytowanie	Matyjaszczyk E. (2012) Dostępność środków ochrony roślin w Polsce a integrowana ochrona roślin i bezpieczeństwo żywności.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 145-150
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s145.pdf

Autor	Birthe Lassen, Steffi Wille-Sonk
Tytuł	EDF: ponad 20 lat międzynarodowych porównań i wymiany wiedzy
Title	EUROPEAN DAIRY FARMERS: MORE THAN 20 YEARSOF INTERNATIONAL COMPARISONS AND KNOWLEDGE EXCHANGE
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, koszty pracy
Key words	dairy farms, labour prices
Abstrakt	Systemy produkcji mleka różnią się wewnątrz kraju, a także występują różnice między krajami w Europie. W zależności od czynników produkcji rozwinęły się różne stosowane technologie produkcji wpływające na koszt prowadzenia gospodarstwa mleczarskiego. Poza uwarunkowaniami regionalnymi, istotny wpływ na odniesienie sukcesu w gospodarstwie mlecznym mają kompetencje jego zarządcy lub właściciela. Połączenie aspektów regionalnych i indywidualnych wpływa na konkurencyjność poszczególnych gospodarstw mlecznych w regionie, a także produkcji mlecznej całego sektora kraju. EDF jako stowarzyszenie od ponad 20 lat dostarcza informacji i wiedzy rolnikom, a także udostępnia platformę do wymiany spostrzeżeń. Rolnicy korzystają z sieci w celu znalezienia rozwiązań poprawiających efektywność produkcji, a tym samym prowadzących do utrzymania lub zwiększenia konkurencyjności przedsiębiorstwa mleczarskiego.
Abstract	Dairy production systems vary inside a country and among different countries in Europe. Depending on production factors, different dairy farming strategies have developed, influencing production costs of dairy farms. Alongside regional aspects, the competences of the farm manager or owner have an important impact on the economic success of a dairy farm. A combination of both regional and individual aspects influence the competitiveness of individual dairy farms in a region but also of dairy production as a whole production sector between regions or countries. For more than 20 years now, the EDF has been providing information and knowledge as well as a platform of exchanging observations. Dairy farmers can make use of the network to find solutions for improving the effectiveness of production and at the same time lead to maintain or improve the competitiveness of the dairy enterprise.
Cytowanie	Lassen B., Wille-Sonk S. (2012) EDF: ponad 20 lat międzynarodowych porównań i wymiany wiedzy.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 7-14
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s7.pdf

Autor	Michel de Haan, Jelle Zijlstra
Tytuł	Rozwój produkcji mleka w nowej rzeczywistości
Title	DEVELOPING THE DAIRY BUSINESS IN NEW REALITY
Słowa kluczowe	rynek mleczarski, ceny mleka, organizacja gospodarstw
Key words	dairy farm, farm business development, strategy, entrepreneurship, farm expansion, milk price fluctuations, labour management, farm management
Abstrakt	Perspektywy rynkowe, zmiany polityczne, rozwój technologiczny i oczekiwania producentów mleka i ekspertów z UE, USA i Nowej Zelandii są podstawą do przygotowania do podjęcia kluczowych decyzji przed jakimi staną holenderscy rolnicy w ciągu najbliższych pięciu lat. Badania wykazały, że trwa rozwój gospodarstw sektora mleczarskiego we wszystkich wiodących krajach w sektorze mleczarskim na świecie. Jednak istnieje potrzeba innej organizacji produkcji na poziomie gospodarstwa, przede wszystkim zwiększenia nacisku na zarządzanie personelem. W ujęciu globalnym należy spodziewać silniejszych wahań cen mleka w UE.
Abstract	Market perspectives, political changes, technological development and the expectations of milk producers and experts from the EU, USA and New Zealand constitute the basis for preparing and undertaking key decisions Dutch farmers will face in the next five years. The research has found that the development of farms from the milk sector is ongoing in all leading countries of the world. However, a different form of production organization with particular emphasis on the management of personnel is required. On a global scale, one can expect greater fluctuations in the price of milk in the EU.
Cytowanie	de Haan M., Zijlstra J. (2012) Rozwój produkcji mleka w nowej rzeczywistości.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 15-31
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s15.pdf

Autor	Jerzy Dąbrowski, Waldemar Guba
Tytuł	Deregulacja rynku mleka w Unii Europejskiej - Skutki i zalecenia dla Polski
Title	DEREGULATION OF THE EU MILK MARKET - IMPLICATIONS AND RECOMMENDATIONS FOR POLAND
Słowa kluczowe	deregulacja rynku mleka, sektor mleczarski, kwoty mleczne, nowa WPR po 2013 r.
Key words	the deregulation milk market, dairy sector, milk quota, the new CAP after 2013
Abstrakt	W pracy zaprezentowano motywy i kolejne etapy deregulacji wspólnotowej organizacji rynku mleka począwszy od reformy WPR z 2003 r. Przedstawiono dane dotyczące restrukturyzacji i pozycji na rynku UE polskiego sektora mleczarskiego w ostatnich latach. W celu oceny skutków dalszej deregulacji, polegającej przede wszystkim na wycofaniu systemu limitów produkcji (kwot), przywołano wyniki badań z użyciem modeli ekonometrycznych przeprowadzonych na zlecenie KE i MRiRW, a także najnowsze długookresowe prognozy sytuacji na tym rynku. Można oczekiwać, iż z uwagi na dotychczasowe postępy w restrukturyzacji i modernizacji oraz możliwości dalszej poprawy efektywności polski sektor mleczarski poradzi sobie z ewentualnymi kolejnymi etapami deregulacji. Niezbędne dostosowania strukturalne generowałyby jednak koszty społeczne i środowiskowe. Istotnym czynnikiem w procesie adaptacji do nowych warunków będzie wysokość i ukierunkowanie wsparcia tego sektora w ramach nowej WPR po 2013 r.
Abstract	The article presents the rationale and consecutive steps of deregulation of the common market organization in the dairy sector, which has started with the 2003 CAP reform. The authors also present statistics on restructuring and performance of the Polish dairy sector in a single market over recent years. To asses potential implications of possible further deregulation, which would result in milk quota abolition, results of econometric analyses (commissioned by the EC and MARD) as well as recent long-term market projections have been quoted. Taking into account undergone restructuring and modernization as well as the still existing potential for further efficiency improvement one can expect that the Polish dairy sector can cope well with the further deregulation of the CAP market regime in this sector. The level and priorities of the support under the new CAP after 2013 will be of great significance for the adaptation process to the new policy conditions in this sector.
Cytowanie	Dąbrowski J., Guba W. (2012) Deregulacja rynku mleka w Unii Europejskiej - Skutki i zalecenia dla Polski.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 32-42
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s32.pdf

Autor	Wojciech Ziętara
Tytuł	Organizacja i ekonomika produkcji mleka w Polsce, dotychczasowe tendencje i kierunki zmian
Title	ORGANISATION AND THE ECONOMICS OF MILK PRODUCTION IN POLAND, TRENDS IN THE PAST AND FUTURE
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, produkcja mleka, ekonomika produkcji mleka
Key words	dairy farms, milk production, the economics of milk production
Abstrakt	W artykule przedstawiono udział produkcji mleka w Polsce w latach 2000-2010 w strukturze towarowej produkcji rolniczej oraz zmiany poziomu i relacji między kosztami podstawowych czynników produkcji, pracy i kapitału a cenami zbytu produktów rolnych oraz pogarszającą się jednostkową opłacalność produkcji rolniczej, w tym także mleka. Dokonano oceny ekonomiki gospodarstw mlecznych w zależności od skali produkcji. Wskazano, że decydującym czynnikiem rozwoju gospodarstw mlecznych jest skala produkcji mleka. Szanse rozwojowe mają gospodarstwa mleczne utrzymujące ponad 30 krów mlecznych o wydajności rocznej ponad 5500 kg. Dokonano porównań efektów produkcyjnych i ekonomicznych gospodarstw z Polski i innych państw Unii Europejskiej nastawionych na produkcję mleka.
Abstract	The paper shows participation of milk production in total sold agricultural production in Poland in 2000- 2010. The changes of level and the relationship between costs of fundamental production factors, labour and capital, and agricultural products prices were described. The unit profitability of agricultural production, including milk production, is decreasing. A comparison of the economics of the groups of dairy farms isolated due to the scale of the production was done. It was found that the scale of production is a key factor of dairy farms development. Only farms keeping at least 30 dairy cows and characterized by milk yield amounts of at least 5500 kg have an opportunity to develop. The production and economic effects of Polish and European Union dairy farms were compared.
Cytowanie	Ziętara W. (2012) Organizacja i ekonomika produkcji mleka w Polsce, dotychczasowe tendencje i kierunki zmian.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 43-57
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s43.pdf

Autor	Anna Grontkowska
Tytuł	Zmiany w wynikach produkcyjnych i ekonomicznych gospodarstw mlecznych najsilniejszych ekonomicznie w latach 2004-2009 w krajach Unii Europejskiej
Title	CHANGES IN PRODUCTION AND ECONOMIC RESULTS OF THE LARGEST DAIRY FARMS IN THE EU COUNTRIES IN THE YEARS 2004-2009
Słowa kluczowe	gospodarstwo mleczne, wydajność mleczna, wartość dodana netto
Key words	dairy farm, milk yield, net value added
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono zróżnicowanie zasobów i wyników produkcyjnych oraz ekonomicznych gospodarstw ukierunkowanych na produkcję mleka o sile ekonomicznej powyżej 100 ESU w krajach Unii Europejskiej. W latach 2004-2006 wydajność mleczna krów systematycznie wzrastała o 2,6-2,8% rocznie, w latach 2007-2008 ustabilizowała na poziomie 7450 kg od jednej krowy (przy zróżnicowaniu od 5 tys. w słowackich gospodarstwach do ponad 8,8 tys. w fińskich), a w 2009 roku zanotowano jej nieznaczne obniżenie. W latach 2004-2008 najsilniejsze ekonomicznie gospodarstwa mleczne wykazywały wzrost kosztów ogółem przypadający na jednostkę siły ekonomicznej, natomiast w 2009 roku nastąpił ich spadek o 8,2%. Niższy poziom kosztów odnotowały mleczne gospodarstwa krajów członkowskich starej UE-15. Poziom dopłat z różnych tytułów (bez inwestycyjnych) w przeliczeniu na jednostkę siły ekonomicznej w krajach członkowskich UE od 2004 roku wzrastał systematycznie (oprócz 2009 r.) i był kilkakrotnie wyższy od subsydiowania notowanego w krajach UE-15.
Abstract	In the paper production and economic results of dairy farms with an economic size over 100 ESU were analyzed. Farms were selected from the FADN sample. The analysis shows significant differentiation of milk yields and the production potential measured by the agricultural land area and labour resources between countries, as well as changes in production and economic results over the period 2004-2009. Milk yields increasing in the period 2004-2006 by 2.6-2.8% annually stabilized in the years 2007-2008 at the level of 7450 kg per cow on average. The average country yields varied from 5000 kg/cow (Slovakia) to 8800 kg (Finland). In the years 2004-2008 costs of production per unit of the economic size were growing in all countries. In the year 2009 small decrease of milk yields was observed, accompanied by the reduction of costs by 8.2%. Dairy farms in the old member states of the EU-15 are characterized by lower costs, higher yields and better economic results compared to new member states. The gap remained similar in the analyzed period.
Cytowanie	Grontkowska A. (2012) Zmiany w wynikach produkcyjnych i ekonomicznych gospodarstw mlecznych najsilniejszych ekonomicznie w latach 2004-2009 w krajach Unii Europejskiej.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 58-69
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s58.pdf

Autor	Artur Wilczyński
Tytuł	Wielkość stada krów a koszty i dochodowość produkcji mleka
Title	IMPACT OF DAIRY HERD SIZE ON MILK PRODUCTION COSTS AND PROFIT
Słowa kluczowe	dochodowość produkcji mleka, gospodarstwa mleczne, skala produkcji
Key words	milk production profitability, dairy farms, scale of production
Abstrakt	W artykule omówiono zróżnicowanie dochodowości produkcji mleka w zależności od wielkości stada krów mlecznych. Badane gospodarstwa były wyspecjalizowanymi w produkcji mleka i należały do grupy najlepiej zarządzanych w analizowanych czterech krajach Unii Europejskiej. W opracowaniu omówiono także koszty produkcji oraz ich zmienność w latach 2006-2010. Wyniki badań wykazały, że trzy rodzaje kosztów determinują ich poziom, a mianowicie koszty pasz, koszty utrzymania maszyn i budynków wraz z amortyzacją oraz koszty czynników zewnętrznych. Badania nad opłacalnością produkcji wykazały, że jedynie dochodowość liczona na poziomie dochodu rolniczego brutto zapewniła wszystkim gospodarstwom opłacalność produkcji. Przy uwzględnieniu w kosztach produkcji amortyzacji i kosztów pracy własnej jedynie w gospodarstwach, w których wielkość stada wynosiła powyżej 300 sztuk, produkcja mleka była opłacalna.
Abstract	The paper presents the differentiation of milk production profitability and its relationship with dairy herd size. All analysed farms were specialized in dairy production and form a well-run group in four EU countries (Germany, Poland, Great Britain and Netherlands). The study includes analysis of costs of milk production and its variability in 2006-2010. On the basis of results of the executed analysis it is visible that three types of costs determine its level. This was a feed costs, maintenance of machinery, vehicles and buildings (with depreciation) and land, labour and capital inputs. In all group of farms only gross agricultural income show a profitability of dairy production. When the costs of milk production included depreciation and opportunity labour costs only large farms with herd size above 300 cows were profitable.
Cytowanie	Wilczyński A. (2012) Wielkość stada krów a koszty i dochodowość produkcji mleka.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 70-80
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s70.pdf

Autor	Ewa Kołoszycz
Tytuł	Zmienność cen mleka a profil ryzyka w gospodarstwach mlecznych
Title	MILK PRICE VOLATILITY AND RISK PROFILE ON DAIRY FARMS
Słowa kluczowe	zmienność cen, ryzyko, rentowność aktywów, symulacje, gospodarstwa modelowe
Key words	price volatility, risk, return on assets, simulations, typical farms
Abstrakt	W opracowaniu oszacowano wpływ zmienności cen mleka na poziom rentowności aktywów w gospodarstwach modelowych w latach 2012-2016. Analizę przeprowadzono, wykorzystując model TIPI-CAL oraz przeprowadzając symulacje metodą Monte-Carlo. Wyniki uzyskane w toku przeprowadzonej symulacji wskazują na dużą zmienność wskaźników rentowności, nawet przy założeniu wzrostu ceny mleka na poziomie średniej z lat 2007-2012 istnieje ryzyko osiągnięcia rentowności aktywów.
Abstract	In the paper the impact of volatility in milk prices on return on assets (ROA) of assets in the model farms in the years 2012-2016 was estimated. The analysis was performed using a TIPI-CAL model and carrying out simulations using Monte-Carlo. The results, obtained in the course of the simulation, indicate a large variation of return on assets, even if the milk price increase on average from the years 2007-2012 there is a risk concerning the viability of assets on farms.
Cytowanie	Kołoszycz E. (2012) Zmienność cen mleka a profil ryzyka w gospodarstwach mlecznych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 81-87
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s81.pdf

Autor	Robert Rusielik, Michał Świtłyk
Tytuł	Efektywność techniczna produkcji mleka w wybranych europejskich gospodarstwach w latach 2008-2010
Title	TECHNICAL EFFICIENCY OF MILK PRODUCTION IN THE SELECTED EUROPEAN FARMS IN YEARS 2008-2010
Słowa kluczowe	DEA, SFA, efektywność techniczna, produkcja mleka
Key words	DEA, SFA, efficiency, milk production
Abstrakt	Obliczono wskaźniki efektywności technicznej w gospodarstwach zajmujących się produkcją mleka. Analiza wykazała, że poziom wskaźników efektywności w poszczególnych krajach zmienia się w zależności od zastosowanego modelu ekonometrycznego. Wykazano, że występują różnice w poziomie efektywności analizowanych krajów w poszczególnych latach. Najwięcej gospodarstw prowadzących efektywną produkcję mleka występuje w Holandii, Polsce, Irlandii, Francji, Ukrainie, Hiszpanii i Słowacji.
Abstract	The study presents estimation of technical efficiency for dairy farms. The results of research have shown that the level of indicators of technical efficiency depends on applied econometric models. Additionally, calculations give an overview of efficiency differences between countries in respective years. The executed analysis showed that the majority of effective dairy farms is located in: The Netherlands, Poland, Ireland, France, Ukraine, Spain and Slovakia.
Cytowanie	Rusielik R., Świtłyk M. (2012) Efektywność techniczna produkcji mleka w wybranych europejskich gospodarstwach w latach 2008-2010.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 88-99
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s88.pdf

Autor	Agata Wójcik
Tytuł	Koszty i dochodowość produkcji mleka w europejskich gospodarstwach utrzymujących do 50 krów
Title	COSTS AND PROFITABILITY OF EUROPEAN DAIRY FARMS KEEPING LESS THAN 50 COWS
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, produkcja mleka, koszty, przychody
Key words	dairy farms, milk production, costs, returns
Abstrakt	W artykule przedstawiono kształtowanie się kosztów bezpośrednich produkcji mleka, kosztów pracy i ziemi, kosztów budynków, kosztów kwoty mlecznej oraz kosztów całkowitych. Najważniejszym źródłem przychodów w analizowanych gospodarstwach były przychody ze sprzedaży mleka. Dodatkowym źródłem przychodów była sprzedaż bydła, a także płatności bezpośrednie oraz pozostałe przychody. Artykuł dostarcza także informacji o cenach uzyskiwanych za mleko, dochodowości oraz progach rentowności badanych gospodarstw. Do przeprowadzenia badania wykorzystano dane z gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka, utrzymujących do 50 krów, zebrane w ramach badań Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka (ang. European Dairy Farmers) w 2011 roku.
Abstract	Costs, outputs and profitability of dairy farms keeping less than 50 cows in 2010 are analyzed in this paper. The analysis made by using European Dairy Farmers data. Research includes milk production, milk yield, milk price, direct costs of milk production, labour related costs, land costs, buildings costs, quota costs, milk and animal returns, farm income and break-even-points.
Cytowanie	Wójcik A. (2012) Koszty i dochodowość produkcji mleka w europejskich gospodarstwach utrzymujących do 50 krów.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 100-107
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s100.pdf

Autor	Edyta Gajos
Tytuł	Dobrostan zwierząt w polskich gospodarstwach mlecznych
Title	ANIMAL WELFARE IN POLISH DAIRY FARMS
Słowa kluczowe	dobrostan zwierząt, bydło mleczne, gospodarstwo rolne
Key words	animal welfare, dairy cattle, farm
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono wybrane aspekty funkcjonowania gospodarstw mlecznych wskazujące na poziom dobrostanu. Zbadano 110 gospodarstw położonych na terenie województw mazowieckiego i podlaskiego. Stwierdzono, że wśród badanych gospodarstw prawie 98% stosowało ściółkę naturalną, która jest najlepszym materiałem legowiskowym dla krów. We wszystkich badanych gospodarstwach zadawano zwierzętom paszę co najmniej 2 razy dziennie, a w 99,1% z nich krowy miały stały dostęp do wody. W 63,9% badanych gospodarstw wypasano krowy na pastwisku. Wśród nich regularny, codzienny wypas na pastwisku zapewniało zwierzętom 85,5% gospodarstw. W badanej populacji wybieg posiadało 52,7% gospodarstw. Tylko 29,4% gospodarstw pozostawiało cielęta z matką na co najmniej jeden dzień. Wśród badanych rolników 70,6% przeprowadziło w ostatnich latach inwestycje, których celem było podniesienie poziomu dobrostanu zwierząt.
Abstract	The study shows selected aspects of dairy farms operating, which indicate the level of animal welfare. 110 farms situated in the provinces of mazowieckie and podlaskie were examined. It was found, that among the tested farms nearly 98% provided animals with natural bedding materials, which are the best for lying cows. All tested farms fed animals at least 2 times a day. In 99,1% of them cows were provided with continuous access to water. 63,9% of tested farms provided cows with access to pasture. Regular, daily grazing on pasture was ensured in 85,5% of them. 52,7% of tested farms had paddocks. Only 29,4% of them kept calves with their mothers for a period of at least one day. 70.6% of examined farmers had carried out investments aimed to raise the level of animal welfare in recent years.
Cytowanie	Gajos E. (2012) Dobrostan zwierząt w polskich gospodarstwach mlecznych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 108-112
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s108.pdf