Wyniki wyszukiwania

Autor	Katarzyna Gutowska, Roman Kisiel
Tytuł	Unijna pomoc finansowa jako czynnik stymulujący przekształcenia w polskim rolnictwie po akcesji europejskiej
Title	Union financial assistance as the stimulating factor of transformation in polish agriculture after european accesion
Słowa kluczowe	produkcja rolnicza, Wspólna Polityka Rolna, wykorzystanie funduszy unijnych
Key words	agriculture production, Common Agriculture Policy, utilization of union funds
Abstrakt	Opracowanie zawiera ocenę wykorzystania wsparcia unijnego oraz skutków realizacji projektów na rzecz polskiego rolnictwa w pierwszym okresie programowania po akcesji Polski do UE. Ocenę wykonano na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród 51 właścicieli gospodarstw rolnych z powiatów ciechanowskiego i działdowskiego. W opracowaniu przedstawiono opinie respondentów, dotyczące wpływu wsparcia unijnego na dynamikę procesów restrukturyzacyjnych i modernizacyjnych w polskim rolnictwie, poziom dochodów rolników oraz konkurencyjność gospodarstw. Po zakończeniu pierwszego okresu programowania, respondenci zauważyli znaczną popraw ę w wyposażeniu gospodarstw w maszyny oraz urządzenia rolnicze i dostosowaniu ich do wymogów sanitarno-weterynaryjnych UE (54% rolników z powiatu ciechanowskiego, 48% z powiatu działdowskiego). Zasilenie gospodarstw środkami unijnymi wpłynęło na intensyfikację działań w zakresie modernizacji budynków gospodarczych (odpowiednio 35 i 28%), zwiększenie skali i wydajności produkcji (odpowiednio 47, 48%), a tym samym przyczyniło się do obniżenia kosztów wytwarzania i poprawy sytuacji materialnej rolników (odpowiednio 66, 80%).
Abstract	This article aims to assess the advantages of European Union relief and results of projects implemented in Polish agriculture in the first accession period. Surveys were conducted in a group of 51 farmers from land ciechanowski and dzialdowski. The purpose of this research was to evaluate the farmers. opinion about the influence of: EU financial assistance on the dynamism of the process of restructure and modernization in Polish agriculture, the level of Polish farmers. income and farm competitiveness. After the first accession period farm owners noticed considerable improvement in farm equipment and sanitary- veterinary conditions (54% from ciechanowski, 48% from dzialdowski). EU financial aid resulted in modernization of farms buildings (35%, 28%), increase in scale and efficiency of agriculture production (47%, 48%), what took effect in reduction in production costs and better financial situation of Polish farmers (66%, 80%).
Cytowanie	Gutowska K., Kisiel R. (2010) Unijna pomoc finansowa jako czynnik stymulujący przekształcenia w polskim rolnictwie po akcesji europejskiej.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 1: 98-108
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n1_s98.pdf

Autor	Mariusz Stolarski, Stefan Szczukowski, Józef Tworkowski
Tytuł	Ekonomiczne aspekty produkcji biomasy wierzby w systemie Eko-Salix
Title	Economic aspects of willow biomass production in the eco-salix system
Słowa kluczowe	wierzba, system Eko-Salix, biomasa, koszty produkcji, ekonomiczna efektywność produkcji
Key words	willow, Eko-Salix system, biomass, costs of production, economic efficiency of production
Abstrakt	W pracy określono efektywność ekonomiczną produkcji biomasy wierzby w systemie Eko-Salix w 3-letniej rotacji na gruntach rolniczych nieprzydatnych pod kultury konsumpcyjne. Podstawą prowadzonych badań było ścisłe doświadczenie polowe dwuczynnikowe, prowadzone w trzech powtórzeniach, w latach 2006-2008 na madzie próchnicznej ciężkiej, całkowitej (okresowo nadmiernie wilgotnej) . w pradolinie Wisły na Nizinie Kwidzyńskiej. Bezpośrednie koszty całkowite założenia plantacji wierzby w systemie Eko-Salix wynosiły 11 613,6 zł/ha i 15 480,9 zł/ha, odpowiednio przy zagęszczeniu: 5,2 i 7,4 tys. szt. żywokołów/ha. Największy udział w strukturze bezpośrednich kosztów produkcji zrębków stanowiła praca ludzka (42,1-43,3%). Na drugim miejscu znajdowały się koszty związane z założeniem plantacji (około 23%). Wartości nadwyżki bezpośredniej produkcji zrębków wierzby w systemie Eko-Salix w rotacji 3-letniej wynosiły . 697,1 i 10 44,4 zł/ha/rok (przy cenie 20 zł/GJ), odpowiednio przy zagęszczeniu: 5,2 i 7,4 tys. szt. żywokołów/ha.
Abstract	This study determined the economic effectiveness of willow biomass production in the Eco-Salix system in a 3-year rotation cycle on agricultural land unusable for consumption crops. The study was based on a field experiment in a strict two-factorial design, in three replications, conducted in the years 2006-2008 on heavy humus alluvial soil (periodically with excessive humidity), in the ice-marginal valley of the Vistula river, in the Kwidzyn Lowlands. The direct costs of establishing the willow plantation in the Eco-Salix system amounted to PLN 11,613.6/ha and PLN 15,480.9/ha, with a density of 5,200 and 7,400 willow rods/ha, respectively. Human labour accounted for the greatest portion of the total direct cost of chips production (42.1-43.3%), followed by cost of establishing the plantation (ca. 23%). The direct surplus of willow chips production in the Eco-Salix system in a 3-year rotation cycle amounted to PLN 697.1 and PLN 1044.4/ha/year (assuming the energy price of PLN 20/GJ), with the density of 5,200 and 7,400 willow rods/ha, respectively.
Cytowanie	Stolarski M., Szczukowski S., Tworkowski J. (2010) Ekonomiczne aspekty produkcji biomasy wierzby w systemie Eko-Salix.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 1: 82-89
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n1_s82.pdf

Autor	Wojciech Józwiak, Marek Zieliński
Tytuł	Praktyczna metoda ustalania czynników wywierających wpływ na efektywność funkcjonowania gospodarstw rolnych
Title	The practical method of identifying the factors that influence the efficiency of farms
Słowa kluczowe	gospodarstwo zbożowe, efektywność techniczna, efektywność ekonomiczna, DEA
Key words	cereal farm, technical efficiency, economical efficiency, DEA
Abstrakt	Ustalono na wybranym przykładzie zestaw mierników i wskaźników natury ekonomicznej i techniczno-produkcyjnej, które pozwalają wskazać przyczyny zróżnicowania efektywności funkcjonowania gospodarstw rolnych. Na tej podstawie oszacowano możliwości poprawy uzyskanych efektów w gospodarstwach funkcjonujących nie w pełni efektywnie, pod warunkiem dopracowania ustaleń i działań realizowanych w gospodarstwach najbardziej efektywnych. Ustalone mierniki i wskaźniki mogą jednak być użyte tylko do analizy efektywności funkcjonowania gospodarstw specjalizujących się w produkcji zbóż.
Abstract	On the basis of the selected sample of farms, the set of measures and indicators of economic as well as technical and productive nature were obtained. They allow to determine the factors causing differentiation of the efficiency of farms. However, they can be used only to analyze the farms specializing in the production of cereals.
Cytowanie	Józwiak W., Zieliński M. (2010) Praktyczna metoda ustalania czynników wywierających wpływ na efektywność funkcjonowania gospodarstw rolnych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 109-118
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s109.pdf

Autor	Rafał Baum, Witold Wielicki
Tytuł	Problematyka zarządzania przedsiębiorstwami rolnymi
Title	The enterprises management issues
Słowa kluczowe	zarządzanie przedsiębiorstwem, przedsiębiorstwa rolne, zarządzanie gospodarstwami
Key words	management of enterprises, agricultural enterprises, farm’s management
Abstrakt	Treścią pracy są rozważania związane ze złożoną naturą przedsiębiorstwa oraz próba identyfikacji cech współczesnego przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo jako najważniejsze ogniwo w łańcuchu gospodarki narodowej jest złożoną jednostką badawczą. Różnorodność przedsiębiorstw oraz niepowtarzalność praktyk menadżerskich powodują, że zarządzanie przedsiębiorstwem jest analizowane i opisywane przez wiele dyscyplin naukowych.
Abstract	The content of the paper is reflection of the complexity of the company and attempt to identify the characteristics of modern enterprises. The enterprise as a key link in the chain of the national economy is a complex research unit. The diversity of businesses and unique managerial practices mean that business management is analyzed and described by many scientific disciplines.
Cytowanie	Baum R., Wielicki W. (2010) Problematyka zarządzania przedsiębiorstwami rolnymi.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 290-300
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s290.pdf

Autor	Bożena Tańska-Hus
Tytuł	Dzierżawa rolnicza jako instrument mobilności gruntów w Polsce na przestrzeni wieków
Title	Agricultural lease as a land mobility instrument in Poland in the course of centuries
Słowa kluczowe	dzierżawa rolnicza, zasięg dzierżawy, źródła dzierżawy
Key words	lease agricultural, scope lease, resources lease
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono analizę mobilności gruntów w drodze dzierżawy w Polsce na przestrzeni wieków. Scharakteryzowano zasięg i źródła dzierżawy gruntów w Polsce w okresie zaborów, w II Rzeczypospolitej, w Polsce Ludowej i współcześnie. Badania wykazały, że dzierżawa gruntów była i jest obecnie istotnym czynnikiem mobilności gruntów przyczyniającym się do powiększania i powstania nowych większych obszarowo gospodarstw. Mobilność gruntów w drodze dzierżawy państwowej i prywatnej charakteryzuje się zróżnicowaniem terytorialnym.
Abstract	The article presents a land mobility analysis through land lease in Poland in the course of centuries. There have been described the range and sources of land lease in Poland in the period of the periods of Partitions of Poland, the II Republic of Poland, the Polish People’s Republic and at present. The research revealed that a land lease was and still is a relevant factor of land mobility which contributes to farms enlargement and to creation of new farms of larger land area. The land mobility through state and private lease is characterized by the territorial diversity.
Cytowanie	Tańska-Hus B. (2010) Dzierżawa rolnicza jako instrument mobilności gruntów w Polsce na przestrzeni wieków.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 279-289
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s279.pdf

Autor	Adam Harasim
Tytuł	Koszty produkcji paszy z mieszanki pastwiskowej w różnych warunkach siedliskowych
Title	Production costs of feed from a grazing mixture grown under different environment conditions
Słowa kluczowe	mieszanka pastwiskowa, plony, jakość paszy, koszty produkcji
Key words	grazing mixture, yields, forage quality, production costs
Abstrakt	Przedstawiono wielkość i wartość pokarmową plonów oraz ocenę kosztów produkcji paszy pastwiskowej w różnych warunkach siedliskowych (pole uprawne, użytek przemienny, łąka) w zależności od ilości wysiewu nasion mieszanki (10, 20 i 30 mln szt. nasion/ha) i udziału w niej koniczyny białej (20 i 40% nasion). Mieszankę wypasano krowami mlecznymi 4-5 krotnie w okresie wegetacji. Mieszanka pastwiskowa uprawiana na polu w stanowisku po ziemniaku na oborniku cechowała się najwyższym plonem i zarazem najniższymi jednostkowymi kosztami produkcji paszy. Zwiększenie ilości wysiewu nasion mieszanki nie wpływało znacząco na wielkość plonu, a powodowało wzrost kosztów produkcji paszy. Zwiększenie udziału koniczyny białej w mieszance nasion wpływało korzystnie na wielkość i jakość plonu oraz obniżkę jednostkowych kosztów produkcji paszy.
Abstract	Yields and feeding value of the crop of a grazing mixture grown over a range of environment conditions (grass ley, alternate arable field/grass ley, meadow) were studied as affected by the seeding rate of the mixture (10, 20, 30 million seeds/ha) and by the percentage of white clover seeds in the mixture (20 and 40%). The mixture was grazed by dairy cows four-five times during the growing period. When grown after potatoes fertilized with farmyard manure the mixture gave the highest yields and the production of the feed incurred the lowest costs. While not increasing the yields in a significant manner higher seeding rates caused production costs to rise. Increased percentages of white clover in the mixture had a beneficial effect on the yields and crop quality while at the same time reduced unit costs of feed production.
Cytowanie	Harasim A. (2010) Koszty produkcji paszy z mieszanki pastwiskowej w różnych warunkach siedliskowych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 1: 75-81
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n1_s75.pdf

Autor	Bogdan Podgórski
Tytuł	Zagospodarowanie nieruchomości ZWRSP i wybrane czynniki ograniczające rozdysponowanie mienia
Title	Management of the Agricultural Property Stock and selected factors which determine its disposal
Słowa kluczowe	Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa, sprzedaż gruntów ornych, dzierżawa gruntów, ograniczenia w obrocie nieruchomościami
Key words	Agricultural Property Stock of the State Treasury (APS), sale of arable land, lease of land, restrains in property turnover
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono stan rozdysponowania nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) oraz podjęto próbę wskazania głównych czynników ograniczających rozdysponowanie nieruchomości. W opracowaniu wykorzystano informacje pochodzące z raportów z działalności Agencji, opracowań wewnętrznych i dostępnej literatury. Zaprezentowane wyniki świadczą, o znacznym zaawansowaniu prywatyzacji mienia, jednak występuje wiele czynników ograniczających proces jego rozdysponowania.
Abstract	This paper presents the actual status of the disposal of APS property and research made to define main factors which restrain it. The analysis was based on information from the reports of the Agency’s activity, internal elaboration papers and available literature. Results presented here acknowledge an advanced level of property privatization but also indicate many factors restraining the process of its disposal.
Cytowanie	Podgórski B. (2010) Zagospodarowanie nieruchomości ZWRSP i wybrane czynniki ograniczające rozdysponowanie mienia.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 183-192
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s183.pdf

Autor	Dionizy Niezgoda
Tytuł	Elastyczność produkcyjna i dochodowa procesu produkcji w towarowych gospodarstwach rolnych
Title	Production and income elasticity of production process in commodity farms
Słowa kluczowe	gospodarstwa rolne, skala produkcji, elastyczność produkcyjna i dochodowa, funkcja produkcji, skuteczność i sprawność zarządzania
Key words	agricultural holdings, scale of production, elasticity of production and income, production function, effectiveness and efficiency of management
Abstrakt	Wykorzystując funkcję Cobba-Duglasa, oszacowano elastyczność produkcji i dochodu względem zagregowanych czynników produkcji, tj. ziemi, pracy i kapitału, w towarowych gospodarstwach rolnych dla danych liczbowych zebranych w 2004 i 2007 roku dla potrzeb Polskiego FADN. W obu badanych latach wystąpiły korzyści skali. Produkcja (SE131) wywołana wzrostem o 1% nakładów badanych czynników, tj. ziemi (SE025), pracy (SE011) i kosztów ogółem (SE270), zwiększyła się w 2004 roku o 1,0845% a w 2007 roku o 1,0713%. Z kolei elastyczność dochodowa wyniosła 1,2246% w roku 2004 i 1,1363% w roku 2007 gdy nakłady czynników SE025, SE011 i SE270 zwiększono o 1 pp. Głównym czynnikiem określającym elastyczność produkcji i dochodu były koszty ogółem (SE270).
Abstract	The purpose of the presented paper was to conduct a comparative analysis of elasticity of relations between production factors (SE025, SE011 and SE270) in six economic size classes of farms and their performance measured by total production (SE131), as well as farm’s income (SE420). The formulated purpose was attained with the help of the Cobb- Douglas function. The data was gathered from 11689 farms that had been collecting data for the Polish FADN in 2007. The research results reveal that the farms within the class up to 4 ESU experienced the disadvantages of production scale while the rest of the farms experienced the advantages of scale. The level of coefficients of production elasticity in relation to the factors in most farms classes was lower than the level of coefficients calculated on the assumption of farms’ income being a dependent variable. The share of particular factors in the impact on the level of farms’ elasticity in relation to their economic power was different as well.
Cytowanie	Niezgoda D. (2010) Elastyczność produkcyjna i dochodowa procesu produkcji w towarowych gospodarstwach rolnych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 186-196
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s186.pdf

Autor	Józef Zegar
Tytuł	Kategoria optymalności w rozwoju rolnictwa. Współczesne wyzwania
Title	The category of the rural development optimum. The present challenges
Słowa kluczowe	efekty zewnętrzne, racjonalność gospodarowania, optimum prywatne, optimum społeczne, polityka, globalizacja
Key words	side effects, production rationality, the private optimum, the social optimum, policy, globalisation
Abstrakt	Przedstawiono problem rozbieżności pomiędzy optimum prywatnym i społecznym w rozwoju rolnictwa. To pierwsze wynika z kierowania się racjonalnością mikroekonomiczną, zaś drugie ? makroekonomiczną. Rozbieżność przedmiotowa wynika z pomijania efektów zewnętrznych w decyzjach gospodarczych podejmowanych przez rolników. Zadaniem polityki jest doprowadzenie do zgodności obu kategorii optymalności. To zadanie współcześnie staje się bardziej skomplikowane ze względu na proces globalizacji, który z jednej strony wnosi na wokandę kwestię racjonalności na poziomie globalnym, z drugiej zaś – zmniejsza możliwości działania państw narodowych, bez tworzenia skutecznych instytucji politycznych o zasięgu globalnym.
Abstract	The paper presents the problem of divergence between private and social optimum of agricultural development. The private optimum is the effect of microeconomics rationality, whereas the social optimum is developed by macroeconomics rationality. The subjected divergence is caused by passing over side effects during the process of taking agricultural decisions by farmers. The policy objective is balanced this two categories of the optimum. Presently, the policy objective is becoming more complicated on account of the process of globalisation. On the one hand, the process of globalisation underlines global rationality, but on the other hand, it reduces possibility of national states activity, without forming effective political institutions in global range.
Cytowanie	Zegar J. (2010) Kategoria optymalności w rozwoju rolnictwa. Współczesne wyzwania.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 301-312
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s301.pdf

Autor	Stanisław Urban
Tytuł	Twórczość naukowa profesora Wincentego Stysia
Title	The scientific work of professor wincenty sty.
Słowa kluczowe	agraryzm, ekonomista rolny, profesor, wybitny uczony
Key words	agrarianism, agricultural economist, professor, prominent economist
Abstrakt	Podjęto próbę przypomnienia postaci prof. dr hab. Wincentego Stysia i Jego dzieła naukowego w związku z pięćdziesiątą rocznicą śmierci. Przedstawiono w skrócie drogę życiową prof. W. Stysia oraz dokonano przeglądu Jego dorobku naukowego, koncentrując się na najważniejszych pracach. Wskazano też najważniejsze kierunki badawcze oraz cechy charakterystyczne warsztatu badawczego prof. Stysia.
Abstract	Articles aim is to remind people of the scientific work of professor Wincenty Styś Professor Wincenty Styś was born in 1903 and died in 1860. He was a prominent economist, whose area of expertise was agricultural economics. He worked in Lviv and after the war he worked on creating the academic center in Wrocław. Between 1957 and 1959 he was the rector of Wyższa Szkoła Ekonomiczna (University of Economics) in Wrocław. He wrote many scientific works which had a significant impact on the development of economic sciences in Poland. He was one of the main representatives of the Polish agrarianism.
Cytowanie	Urban S. (2010) Twórczość naukowa profesora Wincentego Stysia.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 1: 7-13
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n1_s7.pdf

Autor	Wacław Stankiewicz
Tytuł	O kondycji historii myśli ekonomicznej: kilka refleksji
Title	On the condition of economic thought: some reflections
Słowa kluczowe	historia myśli ekonomicznej, państwo jako instytucja, matryca instytucjonalna
Key words	history of economic thought, the state as an institution, institutional matrice
Abstrakt	Do analizy i oceny kondycji historii myśli ekonomicznej wykorzystany został schemat z arsenału metodologii nauk. Przegląd dziejów powszechnej myśli ekonomicznej, skoncentrowany na wybranych zagadnieniach poszczególnych epok, dowiódł występowania blasków i cieni w relacjach państwa i nauki ekonomicznej. Polska myśl ekonomiczna była dodatkowo poddana presji istnienia w warunkach utraty własnego państwa, a następnie sprostania wyzwaniom transformacji ustrojowej.
Abstract	An pattern from arsenal of methodology was used to analyse and assessment of the state of economic thought. General survey of the history of universal economic thought, concentrated on important issues of selected epochs, has proved the existence the good side and bad side in the relations between state and economic science. The Polish economic thought was additionally pressed in period of the loss of sovereignty and in time of social-economic transformation.
Cytowanie	Stankiewicz W. (2010) O kondycji historii myśli ekonomicznej: kilka refleksji.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 2: 9-15
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n2_s9.pdf

Autor	Ryszard Bartkowiak
Tytuł	Współczesne teorie ekonomiczne
Title	Contemporary economics
Słowa kluczowe	paradygmat, ekonomia, teoria ekonomiczna, ekonomia klasyczna, ekonomia neoklasyczna, ekonomia keynesowska, ekonomia instytucjonalna, ewolucyjna teoria ekonomiczna, historia gospodarcza, maltuzjańska zasada ludnościowa, nowa geografia ekonomiczna, ekonomia rozwoju
Key words	paradigm, economics, economic theory, classical economics, neoclassical economics, Keynesian economics, institutional economics, evolutionary economic theory, economic history, Malthusian principle of population, new economic geography, development economics
Abstrakt	Artykuł stanowi próbę uporządkowania współczesnej myśli ekonomicznej. Zróżnicowanie gospodarki światowej sprawia, że nie można wskazać takiej teorii ekonomicznej, która stanowiłaby paradygmat ekonomii. W opisie gospodarki rynkowej (zamożnej) w dalszym ciągu dominują ekonomia klasyczno-neoklasyczna i ekonomia keynesowska. Występowanie ubóstwa oraz możliwość pojawienia się w skali globalnej przyrodniczej granicy wzrostu sprawiają, że coraz większe znaczenie uzyskują inne teorie ekonomiczne, którymi są: nowa geografia ekonomiczna, nowa historia gospodarcza oraz nowa ekonomia instytucjonalna. Z połączenia ekonomii instytucjonalnej i nauk przyrodniczych powstała ewolucyjna teoria ekonomiczna, w której duże znaczenie przypisuje się zasadzie ludnościowej Malthusa i teorii Darwina. Zasada ludnościowa Malthusa jest istotna w ekonomii rozwoju, zajmującej się gospodarką ubogą (w stosunkowo niewysokim stopniu rynkową). Z zasadą ludnościową łączy się dualizm ludnościowy świata, z nim zaś dualizm gospodarczy. Należy przypuszczać, że gospodarka światowa coraz silniej będzie dzielić się na zamożne centrum i ubogie peryferie.
Abstract	Due to the diversity of the world economy, there is no economic theory that could be treated as an economic paradigm. The classical-neoclassical and Keynesian economics still dominate in description of affluent societies with market economy systems. They make use of the so-called theoretical approach which to a large extent neglects historical, institutional and geographical factors of growth. However, the importance of other approaches, i.e. geographical, historical and institutional, is steadily increasing. They all form a combined geographical-historical approach which is the only one appropriate to explain the persistence of poverty, being responsible for social deprivation and social limits to economic growth, as well as the symptoms of natural limits to growth on a global scale. They prevail in the new economic geography, new economic history and new institutional economics. The combination of institutional economics and natural sciences has resulted in the evolutionary economic theory, in which the Malthusian principle of population and Darwin’s theory play the crucial role. The re-emergence of the Malthusian principle of population can be ascribed to the danger of appearance of natural limits to growth. The principle makes the departure point in the geographical-historical approach, which is widely applied in development economics, whose field of research is less-developed and non-market economy.On the other hand, the population principle results in a dual pattern of world’s population development, which corresponds with dualism of the world economy. It is evident that the world economy will be more and more divided into the affluent centre and poor peripheries. Whenever is the world-wide standard of living equalised, it will be likely in the process of global impoverishment through lack of some natural resources used in human economic activities.
Cytowanie	Bartkowiak R. (2010) Współczesne teorie ekonomiczne.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 2: 16-29
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n2_s16.pdf

Autor	Zbigniew Drozdowicz
Tytuł	Krytycyzm czy dogmatyzm w nauce?
Title	Criticism or dogmatism in science?
Słowa kluczowe	dogmatyzm, krytycyzm, Platon, Arystoteles, Erazm z Rotterdamu, Descartes, Voltaire, ekonomia brytyjska
Key words	dogmatism, criticism, Plato, Aristotle, Erasmus, Descartes, Voltaire, British economy
Abstrakt	W rozważaniach pokazano, że nauce służył zarówno określony rodzaj krytycyzmu, jak i dogmatyzmu. Jednak to, który z nich lepiej i w jaki sposób zależało od wielu okoliczności historycznych. Wskazanie na występujące w tym procesie prawidłowości wymaga odwołania się do określonych tradycji. Przywołano przykłady krytycyzmu i dogmatyzmu występujące w tradycjach starożytnych, odrodzeniowych i nowożytnych. Generalizując wskazano, że raz historyczne wahadło wychylało się bardziej w kierunku krytycyzmu, innym razem w kierunku dogmatyzmu. Bywało tak, że radykalnemu krytycyzmowi towarzyszył dosyć radykalny dogmatyzm. Bywało jednak również tak, że zarówno pierwszy, jak i drugi z nich był dosyć łagodny i dobrze to służyło nauce, a nawet przyczyniło się (czego przykładem jest pojawienie się ekonomii jako nauki) do narodzin nowoczesnej dyscypliny naukowej.
Abstract	In these remarks I consequently try to show that science was being pushed forward by criticism, and dogmatism as well. Nevertheless the fact, which did it in a better manner and in which manner was often a result of historical context. Pointing the patterns occurring within this process demands a relation to certain traditions. I recall here examples of criticism and dogmatism present in ancient, renaissance and modern traditions. As a generalization we might say, that the historical pendulum at one occasion went towards criticism and at another towards dogmatism. There were also situations when radical criticism was being accompanied by radical dogmatism. There were also situations when both approaches were very gentle in their appearance and this served science very well, and even contributed to the birth of a modern scientific discipline (here as an example may serve the emergence of economics as science).
Cytowanie	Drozdowicz Z. (2010) Krytycyzm czy dogmatyzm w nauce?.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 2: 30-42
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n2_s30.pdf

Autor	Katarzyna Zawalińska
Tytuł	Modelowanie rozwoju ekonomicznego na przykładzie polityki rozwoju obszarów wiejskich i regionalnego modelu równowagi ogólnej RegPOL
Title	Modeling of economic development, on the example of rural development policy and regional general equilibrium model RegPOL
Słowa kluczowe	regionalne modele równowagi ogólnej, polityka rozwoju obszarów wiejskich, modelowanie rozwoju ekonomicznego
Key words	regional CGE models, rural development Policy, modeling of economic development
Abstrakt	Opracowanie pokazuje, w jaki sposób regionalne modele równowagi ogólnej można zastosować do oceny rozwoju ekonomicznego powstałego na skutek różnego rodzaju interwencji państwowych. Przykładem omawianym w opracowaniu jest model RegPOL, a ocenie poddawano politykę rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. Na podstawie empirycznego zastosowania modelu RegPOL wskazano, że regionalne modele, choć nie są bez wad, to jednak bardzo dobrze sprawdzają się w ocenie polityk wielosektorowych. Ich całościowe ujęcie gospodarki przesądza o tym, że są one użytecznym narzędziem do ewaluacji różnego rodzaju interwencji w tym polityki rozwoju obszarów wiejskich, która właśnie dalece wykracza poza sektor rolny.
Abstract	Article aims to show how the regional general equilibrium models can be used to assess the economic development created by various state intervention. An example illustrating this phenomenon is a regional computable general equilibrium model RegPOL used to assess rural development policy in Poland. The study stresses and shows based on the empirical application of the RegPOL model that regional CGE models, although not without flaws, are very well placed in the evaluation of multisectoral policies. Their holistic approach to the economy determines that they are a useful tool to evaluate various types of intervention in rural development policy, which exactly is multisectoral, going far beyond the agricultural sector alone.
Cytowanie	Zawalińska K. (2010) Modelowanie rozwoju ekonomicznego na przykładzie polityki rozwoju obszarów wiejskich i regionalnego modelu równowagi ogólnej RegPOL .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 2: 62-75
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n2_s62.pdf

Autor	Andrzej Mielcarek
Tytuł	Rzut oka na historię historii myśli ekonomicznej jako dyscypliny akademickiej
Title	A glance at the history of economic thought history as an academic discipline
Słowa kluczowe	historia nauki, historia myśli ekonomicznej
Key words	history of science, history of economic thought
Abstrakt	Opracowanie przedstawia rozwój historii myśli ekonomicznej jako dyscypliny akademickiej. Etapy rozwoju określają daty wydania podstawowych dzieł, miejsce tej dyscypliny w programach kształcenia, pojawianie się czasopism i stowarzyszeń.
Abstract	The article presents the development of economic thought history seen as an academic discipline. It is organized around publication dates of major works, the place of the discipline in school curricula and appearance of periodicals and societies. At the end of the 1830s, a French economist J. A. Blanqui published the history of economic thought and at the end in the late eighties J. K. Ingram’s history was released. At the beginning of the 20th century there appeared Polish textbooks including also the history of thought in Poland. The next stage occurred in the 1960s and 1970s. Periodicals and societies of economic historians were established in the USA and Western Europe. It was accompanied by the decrease of the discipline’s significance in the education of economists. In Poland the aforementioned institutionalization stage did not occur.
Cytowanie	Mielcarek A. (2010) Rzut oka na historię historii myśli ekonomicznej jako dyscypliny akademickiej.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 2: 90-99
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n2_s90.pdf

Autor	Zenon Stachowiak
Tytuł	Ekonomika bezpieczeństwa - dylematy powstania, rozwoju i poszukiwania swego paradygmatu
Title	The economics of security – the dilemmas of its origin and development as well as the search for its own paradigm
Słowa kluczowe	ekonomika bezpieczeństwa, ekonomika obrony, bezpieczeństwo ekonomiczne, nowa ekonomika instytucjonalna
Key words	economics of security, economics of defense, economic security, new institutional economics
Abstrakt	Rozważania podjęte w artykule oparto na metodologicznych i merytorycznych aspektach narodzin i rozwoju ekonomiki bezpieczeństwa. W poszukiwaniu podstaw metodologicznych tej kształtującej się obecnie dyscypliny naukowej, podjęto próbę określenia jej obiektu i przedmiotu badań, jej umiejscowienia w obszarze innych nauk oraz relacji do ekonomiki obrony. Punktem wyjścia stała się identyfikacja filozofii ekonomiki bezpieczeństwa na podglebiu integracji problemów ekonomii i bezpieczeństwa. Jej rozwój obarczony został wieloma dylematami (metodologicznym, ideologicznym, ekonomicznym, politycznym, historycznym, socjologiczno-psychologicznym) wynikającymi z globalnych i regionalnych wyzwań współczesnego świata. Spośród wielu dróg ich rozwiązania jedną z nich jest podglebie nowej ekonomiki instytucjonalnej. Na jej gruncie również zasadne stało się wypracowanie paradygmatu ekonomiki bezpieczeństwa.
Abstract	The dilemmas taken up in this article were formulated on methodological and content-related aspects of the origin and development of the detailed economics which is the economics of safety. In search of methodological rudiments of the newly-established branch of science an attempt has been made to define subject and object of research and its location among other branches of science as well as its relation to the economics of defense. The starting point has become the identification of the philosophy of the economics of security on the subsoil of economy and security problems. Its development was hampered by multiple dilemmas (methodological, ideological, economic, political, historical, sociological and psychological) resulting from the global and regional challenges of contemporary world. From among numerous solutions the subsoil of the new institutional economics is one of them. On its grounds it has become reasonable to elaborate the paradigm of the economics of security and formulation of prerequisites for construction of the model of economic security.
Cytowanie	Stachowiak Z. (2010) Ekonomika bezpieczeństwa - dylematy powstania, rozwoju i poszukiwania swego paradygmatu.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 2: 121-132
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n2_s121.pdf

Autor	Jan Pawlak
Tytuł	Rola mechanizacji w rozwoju rolnictwa
Title	Role of mechanization in the development of agriculture
Słowa kluczowe	rolnictwo, mechanizacja, zadania, efektywność, poszanowanie .środowiska
Key words	agriculture, mechanization, tasks, efficiency, enviroment conservation
Abstrakt	Znaczący udział w kosztach produkcji rolniczej z jednej strony, a wpływ na wydajność pracy z drugiej powodują, że mechanizacja rolnictwa spełnia ważną rolę w rozwoju rolnictwa. Zmiany uwarunkowań makroekonomicznych oraz ewolucja wymagań konsumentów żywności i ich relacji z kompleksem rolno-spożywczym, a także sytuacja na obszarach wiejskich stawiają nowe wyzwania wobec mechanizacji gospodarstw rolniczych. Powinna ona pomóc w zwiększeniu efektywności produkcji rolniczej, umożliwić dostarczenie konsumentom pełnej informacji o procesach produkcji żywności oraz zapewnić poszanowanie środowiska naturalnego i dobrostanu zwierząt.
Abstract	Significant share in costs of agricultural production on one hand, and the effect on labor productivity on the other, cause that the role of farm mechanization in the development of agriculture is important. Changes in macroeconomic conditions as well as in the behavior and in relations between consumers and the agri-food chain and in situation on rural areas raise new challenges towards farm mechanization. It should help to increase the efficiency of agricultural production, enable the traceability of food products, and ensure the environment conservation and animal welfare.
Cytowanie	Pawlak J. (2010) Rola mechanizacji w rozwoju rolnictwa.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 2: 165-175
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n2_s165.pdf

Autor	Jan Pawlak
Tytuł	Uwarunkowania ekonomiczne a mechanizacja rolnictwa
Title	Economic conditions and farm mechanization
Słowa kluczowe	mechanizacja rolnictwa, rozwój, uwarunkowania, nożyce cen, skala produkcji
Key words	farm mechanization, development, conditions, price scissors, production scale
Abstrakt	W 2009 r. w relacji do pszenicy, żyta i żywca wieprzowego ciągnik był ponadczterokrotnie droższy niż w 1990 r. Równowartość jednostki objętości oleju napędowego w 2009 r. stanowiła blisko trzykrotnie większa masa pszenicy, ponadtrzykrotnie większa masa wyprodukowanego żywca wieprzowego, a także o 23% większa ilość mleka niż w 1990 r. Rozwarcie nożyc cen powoduje konieczność poszukiwania sposobów poprawy efektywności nakładów związanych z mechanizacją rolnictwa.
Abstract	In the year 2009 a tractor was, in relation to wheat, ray and swine for slaughter over 4 times more expensive than in the year 1990. The equivalent of volumetric unit of Diesel oil was in the year 2009 almost 3 times larger mass of wheat, over 3 times mass of swine for slaughter and 23% more milk than in the year 1990. Above mentioned opening of the price scissors generate the need to search for ways to improve the efficiency of inputs connected with farm mechanization.
Cytowanie	Pawlak J. (2010) Uwarunkowania ekonomiczne a mechanizacja rolnictwa.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 197-204
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s197.pdf

Autor	Stanisław Bagieński
Tytuł	Zasób organizacyjny rolniczej spółdzielni produkcyjnej - studium przypadku
Title	Organizational resource of farmers’ co-operatives – case study
Słowa kluczowe	zasób organizacyjny, kultura organizacyjna, spójność organizacyjna
Key words	organizational resources, oorganizational culture, oorganizational coherence
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono diagnozę zasobu organizacyjnego w rolniczej spółdzielni produkcyjnej. Stwierdzono brak pełnego wzajemnego dopasowania dominujących typów kultury organizacyjnej do pozostałych elementów zasobu organizacyjnego. Dotyczyło to przede wszystkim ogólnej strategii funkcjonowania spółdzielni i kierunku orientacji kulturowej jej członków. Wskazano również no to, że nie było różnic kulturowych odnoszących się do przedmiotu identyfikacji pomiędzy ogółem respondentów a członkami rady nadzorczej.
Abstract	The paper presents diagnosis of organizational resources of farmers’ co-operative. The results show deficit in mutual fitting of dominant types of organizational culture with other elements of organizational resources. It relates mostly to general strategy and cultural orientation of co-operative. Additionaly, the paper indicates absence of cultural differences relating to the subject of identification between common members and supervisory board.
Cytowanie	Bagieński S. (2010) Zasób organizacyjny rolniczej spółdzielni produkcyjnej - studium przypadku.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 20-29
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s20.pdf

Autor	Adam Czudec, Dariusz Zając
Tytuł	Znaczenie programu rolnośrodowiskowego we wdrażaniu form wielofunkcyjnego rolnictwa
Title	Agri-environmental programme enforcement as a form of multifunctional agriculture
Słowa kluczowe	wielofunkcyjność rolnictwa, program rolno-środowiskowy, region południowo-wschodniej Polski
Key words	multifunctionality of agriculture, agri-environmental programme, south-eastern region of Poland
Abstrakt	W opracowaniu przeprowadzono analizę zasobów czynników wytwórczych i wyników ekonomicznych gospodarstw rolnych realizujących program rolnośrodowiskowy w regionie południowo-wschodniej Polski. Z badań wynika, że gospodarstwa realizujące program rolnośrodowiskowy dysponowały znacznie większymi zasobami ziemi rolniczej niż typowe w tym regionie gospodarstwa rolne, a ponadto charakteryzowały się relatywnie dużą siłą ekonomiczną, mierzoną wielkością ESU. Ponadto gospodarstwa te są dość mocno zróżnicowane w zależności od rodzaju realizowanego pakietu rolnośrodowiskowego. Najsilniejsze związki z rynkiem miały gospodarstwa realizujące pakiet z zakresu ochrony gleb i wód, najsłabsze zaś gospodarstwa z ekstensywną uprawą łąk i pastwisk.
Abstract	The paper analyses the manufacturing resource base and the economic results of agricultural farms taking part in the agri-environmental programme in the south-eastern region of Poland. The results show that farms which have taken part in the agri-environmental programme have much larger resources of agricultural land at their disposal than typical farms in the region, not to mention their relatively higher economic power, assessed on the basis of ESU index. Furthermore, the farms are highly diversified depending on the agri-environmental scheme they have entered. The farms following the land and water conservation scheme evidence the highest dependence on market, contrary to the those taking part in the extensive cultivation of grazing lands.
Cytowanie	Czudec A., Zając D. (2010) Znaczenie programu rolnośrodowiskowego we wdrażaniu form wielofunkcyjnego rolnictwa.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 51-60
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s51.pdf