Wyniki wyszukiwania

Autor	Marian Podstawka
Tytuł	Inflacja a koszty produkcji wybranych produktów rolniczych w 2022 roku
Title	INFLATION AND PRODUCTION COSTS OF SELECTED AGRICULTURAL PRODUCTS IN POLAND IN 2022
Słowa kluczowe	produkcja rolna, inflacja, cena, prognoza
Key words	agricultural production, inflation, price, forecast
Abstrakt	Celem opracowania było przedstawienie działań podejmowanych, w ostatnich latach, przez państwowe władze publiczne wpływających na inflację w Polsce. Na tym tle dokonano oceny wzrostu cen na rolnicze kupowane środki produkcji, które skorelowano ze strukturą kosztów i na tej podstawie oszacowany został wzrost kosztów produkcji podstawowych produktów rolniczych w 2022 roku. Następnie ten prognozowany wzrost kosztów produkcji odniesiono do szacowanych przychodów. Pozwoliło to ustalić ich wzrost, który umożliwiałby utrzymanie dotychczasowego poziomu dochodów rolniczych. Działania ratunkowe rządu wywołane przez COVID-19 miały trzy główne źródła finansowania:• wydatki budżetu państwa i budżetu środków europejskich – 23,2 mld zł,• Fundusz Przeciwdziałania COVID-19 – 92,7 mld zł,• tarcze finansowe Polskiego Funduszu Rozwoju – 63,5 mld zł,O ile działania interwencyjne rządu, w warunkach kryzysu, należy ocenić pozytywnie, to ich sposoby realizacji krytycznie. Wsparcie finansowe w ramach tarcz otrzymały firmy, które wykazywały spadek obrotów spowodowany pandemią koronawirusa. W efekcie wspierano te firmy, które być może celowo tworzyły warunki do otrzymania wsparcia. Firmy dobrze prosperujące w warunkach COVID-19 takiego wsparcia były natomiast pozbawione.We wszystkich analizowanych rodzajach działalności produkcji rolniczej roślinnej w 2022 roku nastąpi wzrost kosztów ich wytwarzania o około 50-60% Wyjątkiem będzie produkcja żyta, gdzie wzrost kosztów będzie jeszcze wyższy.
Abstract	The aim of the paper is to present measures taken in recent years by state public authoritiesthat affect inflation in Poland. An assessment was made of the growth in prices for purchasedagricultural inputs, which was correlated with cost structures, and on this basis an increase in theproduction costs of basic agricultural products in 2022 was estimated. This projected increase inproduction costs was then related to estimated income. This made it possible to determine theirgrowth, which would allow the current level of agricultural income to be maintained. Thegovernment rescue measures triggered by COVID-19 had three main sources of funding:expenditure of the state budget and the budget of European funds - PLN 23.2 billion, COVID-19Counteracting Fund - PLN 92.7 billion, and financial shields of the Polish Development Fund -PLN 63.5 billion,While the government's intervention activities, under the conditions of the crisis, should beassessed positively, their methods of implementation should be assessed critically. Financialsupport under the shields was given to companies that showed a decline in turnover caused by thecoronavirus pandemic. As a result, those companies that may have deliberately created theconditions to receive support were supported. In all analyzed types of agricultural crop productionactivities in 2022, there will be an increase in the cost of their production by about 50-60%. Theexception will be the production of rye, where the cost increase will be even higher.
Cytowanie	Podstawka M. (2022) Inflacja a koszty produkcji wybranych produktów rolniczych w 2022 roku.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 27(76): 89-98
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2022_n76_s89.pdf

Autor	Agnieszka Gałecka, Marzena Ganc
Tytuł	Stabilność finansowa gmin wiejskich województwa lubelskiego w latach 2016-2020
Title	FINANCIAL STABILITY OF RURAL MUNICIPALITIES IN POLAND’S LUBLIN VOIVODESHIP IN 2016-2020
Słowa kluczowe	stabilność finansowa, gminy wiejskie, analiza wskaźnikowa, płynność finansowa
Key words	financial stability, rural municipalities, ratio analysis, financial liquidity
Abstrakt	Stabilność usług publicznych oraz sytuacja finansowa samorządów lokalnych ma istotny wpływ na rozwój gospodarczy kraju, jak również trwający od lat proces reform politycznych zmierzających do promowania wydajności jednostek sektora publicznego, ich zrównoważonych budżetów oraz stabilności finansowej. Jest to pojęcie różnie definiowane, co wynika m.in. z jego wieloaspektowości oraz braku precyzyjnie określonych miar do oceny tego zjawiska.Celem głównym pracy była ocena stabilności finansowej gmin wiejskich województwa lubelskiego w latach 2016-2020. W ramach celu głównego przeprowadzono analizę wskaźnikową oraz badania ankietowe. Artykuł powstał w oparciu o studia literatury przedmiotu, sprawozdania z wykonania budżetów badanych gmin publikowane przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Lublinie oraz kwestionariusz ankiety.Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono że badane gminy w latach 2016-2020 odnotowały trwałość w zakresie polityki fiskalnej, stabilny poziom płynności finansowej i zadłużenia, aczkolwiek stosunkowo niski poziom samodzielności dochodowej. Kryzys w 2020 roku wywołany pandemią Covid-19 spowodował znaczny wzrost wydatków bieżących jednostek samorządu terytorialnego w porównaniu do dochodów, które były mniejsze niż planowano, aczkolwiek nie wpłynął na znaczne pogorszenie wyników finansowych badanych gmin. W opinii ankietowanych (wójtów) zdecydowana większość gmin wiejskich województwa lubelskiego była stabilna finansowo a pandemia Covid-19 na ogół nie miała istotnego wpływu na jej poziom.
Abstract	The stability of public services and the financial situation of local governments has a significant impact on a nation’s economic development. It also affects the long-standing process of political reforms aimed at promoting the efficiency of public sector units, their balanced budgets and financial stability. It is a concept defined in different ways, which is due, among other things, to its multifaceted nature and the lack of precisely defined measures to assess this phenomenon.The main objective of the paper was to assess the financial stability of rural municipalities in Poland’s Lublin voivodeship in 2016-2020. Within the framework of the main objective, ratio analysis and survey research was conducted. The paper was based on the study of literature on the subject, reports on the implementation of budgets in the studied municipalities published by the Regional Chamber of Accounts in Lublin, and a survey questionnaire.Based on the analyses, it was found that the studied municipalities in 2016-2020 recorded sustainability in terms of fiscal policy, and a stable level of financial liquidity and debt, albeit with a relatively low level of revenue independence. The crisis in 2020 caused by the Covid-19 pandemic caused a significant increase in the current expenditures of local government units compared to revenues, which were less than planned, although it did not significantly worsen thefinancial performance of the surveyed municipalities. In the opinion of the respondents (heads of rural municipalities), the vast majority of rural municipalities in the Lublin voivodeship were financially stable and the Covid-19 pandemic generally did not have a significant impact on theirlevels of stability.
Cytowanie	Gałecka A., Ganc M. (2022) Stabilność finansowa gmin wiejskich województwa lubelskiego w latach 2016-2020.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 27(76): 18-29
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2022_n76_s18.pdf

Autor	Agnieszka Cyburt
Tytuł	Samodzielność finansowa małych gmin województwa lubelskiego i jej znaczenie dla ich stabilności finansowej
Title	FINANCIAL INDEPENDENCE OF SMALL COMMUNES IN POLAND’S LUBELSKIE VOIVODESHIP: IMPORTANCE FOR FINANCIAL STABILITY
Słowa kluczowe	samodzielność finansowa, stabilność finansowa, analiza wskaźnikowa, jednostka samorządu terytorialnego
Key words	financial independence, financial stability, ratio analysis, local government unit
Abstrakt	Celem opracowania było ustalenie poziomu samodzielności finansowej 81 małych gmin województwa lubelskiego (do 5 tys. mieszkańców) oraz ocena jej znaczenia dla stabilności finansowej tych jednostek. Zastosowano następujące metody: analizę piśmiennictwa, analizę wskaźnikową oraz sondaż diagnostyczny. Do analizy przyjęto dane finansowe z lat 2017-2021. W badaniu ankietowym przeprowadzonym wśród zarządzających małymi gminami wzięło udział 69 wójtów. Ustalono, że w opinii włodarzy potencjał dochodowy i samodzielność finansowa stanowią ważny czynnik wpływający na stabilność finansową małych gmin, a ich niski poziom stanowi zagrożenie dla wspomnianej stabilności. Wykorzystano trzy wskaźniki służące ocenie samodzielności finansowej. Z przeprowadzonych analiz wynika, że małe gminy charakteryzował niski poziom samodzielności dochodowej i duże uzależnienie od dochodów transferowych przekazywanych z budżetu państwa, co widoczne jest w osiągniętej wartości wskaźnika samodzielności wydatkowej.
Abstract	The aim of the study was to determine the level of financial independence of 81 small communes of Poland’s Lubelskie Voivodship (up to 5,000 inhabitants per commune) and to assess its significance for their financial stability. The following methods were used: literature analysis, ratio analysis and diagnostic survey. Financial data from 2017-2021 was adopted for the analysis. 69 heads of communes participated in the conducted survey. It was established that in the opinionof these leaders, income potential and financial independence are important factors affecting the financial stability of small communes, and their low level poses a threat to this stability. Three ratios were used to assess financial independence. The analyses showed that small communes were characterized by a low level of income independence and a high dependence on revenues transferred from the state budget, which is evident in the value of the expenditure independenceratio achieved.
Cytowanie	Cyburt A. (2022) Samodzielność finansowa małych gmin województwa lubelskiego i jej znaczenie dla ich stabilności finansowej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 27(76): 5-17
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2022_n76_s5.pdf

Autor	Anna Milewska
Tytuł	ENTITIES PERFORMING SELF-GOVERNMENT PUBLIC TASKS - SPECIFICITY OF ACTING AND FUNDING
Title	Podmioty wykonujące samorządowe zadania publiczne – specyfika działania i finansowania
Słowa kluczowe	local government, public tasks, municipal companies, finance.
Key words	samorząd, zadania publiczne, spółki komunalne, finanse.
Abstrakt	The goal of this article was to identify and characterize entities that participate in the process of performing public tasks. It contains their types and method of financial and/or organizational relationship with the budget of the municipal self-government. The article uses the methods of analysis and literature review as well as inductive and deductive reasoning. Institutional documents of a normative nature regarding the principles of self-government functions and literature on public (local) finances were used for the conducted research. The results show that functionally, the relationships between municipal companies and a commune budget can lead to disruptions in the assessment of the state of indebtedness of a local government entity. Following the experience of Great Britain, it can be concluded that one of the rational possibilities for carrying out projects is through a Public-Private Partnership. However, this solution can also bring financial dangers. Incorrectly dividing risks may lead to postponements of project performance or an excessive financial burden on the local government. It should also be noted that the private capital involvement formula (PPP contracts) can be used when there are economic benefits in the implementation of a specific public project, the scale of which may be of interest to the owners of capital. A significant number of public projects that are carried out by municipalities, especially in smaller (rural) entities, are in short supply and, in principle, do not give such an opportunity.
Abstract	Celem artykułu było wskazanie i scharakteryzowanie podmiotów, które uczestniczą w procesie wykonywania zadań publicznych. Zamieszczono w nim ich typy i sposób finansowego lub/i organizacyjnego powiazania z budżetem samorządu gminnego. W artykule wykorzystano metodę analizy i krytyki piśmiennictwa oraz wnioskowania indukcyjnego i dedukcyjnego. Do prowadzonych badań wykorzystano dokumenty instytucjonalne o charakterze normatywnym dotyczące zasad funkcjonowania samorządu oraz literaturę przedmiotu z zakresu finansów publicznych (lokalnych). Po dokonaniu badań dowiedziono, że funkcjonalnie spółek komunalnych i ich rozliczenia z budżetem gminy może prowadzić do zakłóceń w dokonaniu oceny stanu zadłużenia podmiotu samorządowego. Podążając za doświadczeniem Wielkiej Brytanii uznać można, że jedną z racjonalnych możliwości realizacji zadań jest zawieranie umów w ramach Parnterstwa Publiczno-Prywatnego. Jednakże i to rozwiązanie może nieść ze sobą niebezpieczeństwa finansowe. Nieprawidłowy podział ryzyk, może doprowadzić do przesunięcia wykonania zadania w czasie lub zbyt dużego obciążenia finansowego samorządu. Ponadto formuła angażowania kapitału prywatnego w ramach PPP może być zastosowana w sytuacji, gdy przy realizacji określonego zadania publicznego pojawiają się korzyści ekonomiczne, których skala może zainteresować właścicieli kapitału. Znaczna część zadań publicznych realizowana przez gminy, szczególnie w mniejszych ośrodkach (wiejskich) jest deficytowa i co do zasady, nie daje takiej szansy
Cytowanie	Milewska A. (2020) ENTITIES PERFORMING SELF-GOVERNMENT PUBLIC TASKS - SPECIFICITY OF ACTING AND FUNDING.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 146-155
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s146.pdf

Autor	Agnieszka Cyburt, Agnieszka Gałecka
Tytuł	Rola nadwyżki operacyjnej w budowaniu stabilności finansowej i potencjału inwestycyjnego jednostek samorządu terytorialnego
Title	THE ROLE OF THE OPERATING SURPLUS IN BUILDING THE FINANCIAL STABILITY AND INVESTMENT POTENTIAL OF LOCAL GOVERNMENT UNITS
Słowa kluczowe	stabilność finansowa, potencjał finansowy, potencjał inwestycyjny, nadwyżka operacyjna
Key words	financial stability, financial potential, investment potential, operating surplus.
Abstrakt	Niniejsze opracowanie ma na celu ocenę poziomu nadwyżki operacyjnej jako wskaźnika determinującego stabilność finansową samorządów lokalnych oraz poznanie kwoty wydatków inwestycyjnych świadczących o potencjale inwestycyjnym jednostki. Zastosowano następujące metody: analizę piśmiennictwa, analizę wskaźników budżetowych (dochody i wydatki bieżące, wydatki majątkowe, wynik operacyjny) oraz metody statystyki opisowej. Do analizy przyjęto dane finansowe wszystkich typów jednostek samorządu terytorialnego w Polsce, a więc 16 województw, 314 powiatów i 2478 gmin za lata 2015-2017. Przeprowadzona analiza pozwoliła na częściowo pozytywne zweryfikowanie hipotezy zgodnie, z którą wynik operacyjny determinuje zarówno stabilność finansową jak i wyznacza poziom potencjału inwestycyjnego JST.
Abstract	This article aims to assess the level of operating surplus as an indicator determining the financial stability of local governments, and to show the amount of financial expenses that prove the investment potential of the government entity. The following methods were used: literature analysis, analysis of budget indicators (income and current expenses, financial expenditure, operating result) and methods of descriptive statistics. The analysis adopted financial data of all types of local government units in Poland: 16 voivodships, 314 poviats and 2478 communes for the years 2014-2017. The conducted analysis allowed for a positive verification of the hypothesis, according to which the operating surplus determines both the level of financial stability and the level of local government units’ investment potential.
Cytowanie	Cyburt A., Gałecka A. (2020) Rola nadwyżki operacyjnej w budowaniu stabilności finansowej i potencjału inwestycyjnego jednostek samorządu terytorialnego .Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 17-32
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s17.pdf

Autor	Krystyna Świetlik
Tytuł	TRENDS IN BEHAVIOUR OF MODERN FOOD CONSUMERS IN POLAND
Title	Tendencje w zachowaniach współczesnych konsumentów żywności
Słowa kluczowe	consumption behaviour, conditions for consumption, food, food consumption, household.
Key words	zachowania konsumpcyjne, uwarunkowania konsumpcji, żywność, konsumpcja żywności, gospodarstwo domowe.
Abstrakt	The aim of the paper is to present the changes in the level and structure of food consumption in Poland during 2013-2017 from a macro and micro-economic perspective, based on CSO (Central Statistical Office) data gathered from national accounts and household budgets. Analysis of the data showed that in an improved economic climate and significantly improved income situation households changed their preferences both in terms of the amount of food consumed as well as in the structure of consumption. Real expenditure on food increased despite reduced volume in consumption, with more eating out and less self-catering. The increase in the share of highly processed foods and more expensive products in the basket of foods contributed to the stabilisation of the share of expenditure on food as part of total household expenditure.
Abstract	Celem artykułu jest przedstawienie zmian poziomu i struktury konsumpcji żywności w latach 2013–2017 z perspektywy makro- i mikroekonomii w oparciu o dane GUS zebrane z rachunków narodowych i budżetów gospodarstw domowych. Analiza danych wykazała, że w lepszej sytuacji gospodarczej i znacznie lepszej sytuacji dochodowej gospodarstwa domowe zmieniły swoje preferencje zarówno pod względem ilości spożywanej żywności, jak i struktury konsumpcji. Realne wydatki na żywność wzrosły pomimo zmniejszonej ilości konsumpcji, z większą ilością jedzenia i mniejszą wyżywieniem we własnym zakresie. Wzrost udziału wysoko przetworzonej żywności i droższych produktów w koszyku żywności przyczynił się do stabilizacji udziału wydatków na żywność w ramach całkowitych wydatków gospodarstw domowych. Realne wydatki na żywność wzrosły pomimo zmniejszonej ilości konsumpcji, z większą ilością jedzenia i mniejszą wyżywieniem we własnym zakresie. Wzrost udziału wysoko przetworzonej żywności i droższych produktów w koszyku żywności przyczynił się do stabilizacji udziału wydatków na żywność w ramach całkowitych wydatków gospodarstw domowych.
Cytowanie	Świetlik K. (2020) TRENDS IN BEHAVIOUR OF MODERN FOOD CONSUMERS IN POLAND.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 191-207
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s191.pdf

Autor	Katarzyna Maj-Waśniowska, Katarzyna Stabryła-Chudzio
Tytuł	Wpływ wydatków budżetowych na zmniejszanie ubóstwa w Polsce
Title	IMPACT OF PUBLIC EXPENDITURE ON REDUCING POVERTY IN POLAND
Słowa kluczowe	polityka finansowa państwa, ubóstwo, wykluczenie społeczne, pomoc społeczna.
Key words	state financial policy, poverty, social exclusion, social assistance.
Abstrakt	Problem ubóstwa i wykluczenia społecznego stał się niezwykle ważny w następstwie kryzysu finansowego i gospodarczego z 2008 roku. Opracowanie koncentruje się na ocenie wdrażanych instytucjonalno-prawnych form pomocy w Polsce. Głównym celem opracowania jest identyfikacja rodzajów wydatków budżetowych związanych z analizowanym zagadnieniem i zbadanie zależności pomiędzy wydatkami z budżetu państwa na realizację zadań związanych z pomocą społeczną a zasięgiem ubóstwa w Polsce. W rezultacie przeprowadzonych badań z wykorzystaniem analizy statystycznej stwierdzono, że wzrost wydatków publicznych wpływa na poziom ubóstwa w Polsce zmniejszając jego zasięg. W ramach wniosków płynących z badań odnotowano, że liniowe zależności między wydatkami z budżetu państwa w działach dotyczących pomocy społecznej i rodziny a dwoma zmiennymi zależnymi będącymi wskaźnikami ubóstwa (skrajnego i relatywnego) są statystycznie istotne i są to zależności silne bądź umiarkowane.
Abstract	The problem of poverty and social exclusion has become extremely important in the wake of the financial and economic crisis of 2008. The study assesses the institutional and legal forms of social assistance that were implemented in Poland. The main objective of the study is to examine the dependence between state budget expenditures for the implementation of social assistance and the extent of poverty in Poland. As a result of the conducted research using statistical analysis, it was found that an increase in public expenditure influences the level of poverty in Poland, reducing its range. As part of the conclusions drawn from the research, it was noted that linear dependencies between expenditures from the state budget in the spheres of social and family policy, and two dependent variables that are indicators of poverty (extreme and relative), are statistically significant and have strong or moderate dependence.
Cytowanie	Maj-Waśniowska K., Stabryła-Chudzio K. (2020) Wpływ wydatków budżetowych na zmniejszanie ubóstwa w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 95-112
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s95.pdf

Autor	Cezary Szydłowski
Tytuł	AUDIT OF INCOME FROM LOCAL FEES IN SELECTED COMMUNES OF THE POMERANIAN PROVINCE IN POLAND
Title	Audyt dochodów z tytułu opłaty miejscowej w wybranych gminach województwa pomorskiego w Polsce
Słowa kluczowe	audit, budget revenues, local tax, climate fee, public sector, local government.
Key words	audyt, dochody budżetowe, opłata miejscowa, opłata klimatyczna, sektor publiczny, samorząd terytorialny.
Abstrakt	The article presents the importance of auditing the assessment of a commune's budget revenues for tourist fees (local fee or spa fee) as a tool enabling its increase by the commune authorized to impose it. The purpose of this article is to present on the basis of selected coastal municipalities of the Pomeranian Voivodeship in Poland, the role and significance of the audit of the assessment of income to the municipal budget in terms of local and spa fees. The article uses case study, analytical method, inference method and document examination method as the research methodology. The source materials for the analysis were documents made available on the pages of the Public Information Bulletin by the assessed local government units from the Pomeranian Voivodeship (reports on the implementation of the budget and Rb-27s reports containing information on revenue for the year). The local and spa fees constitute a small share in the total income of the budgets of the surveyed municipalities. The key factor improving the revenues of municipalities from local and spa fees is the improvement of their collection system. The risk of inefficient collection of fees by those who collect them from tourists is a threat to effective collection of the fees. Therefore, individual communes should improve the supervision system and control of toll collection by hotel service providers.
Abstract	Artykuł przedstawia znaczenie audytu oceny dochodów do budżetu gminy z tytułu opłat turystycznych (opłaty miejscowej lub opłaty uzdrowiskowej) jako narzędzia umożliwiającego zwiększanie jego poboru przez gminę uprawnioną do jej nakładania. Głównym celem artykułu było ustalenie jaki poziom dochodów budżetowych nadmorskich gmin województwa pomorskiego w Polsce stanowią wpływy z opłaty miejscowej i uzdrowiskowej. W artykule jako metodę badawczą wykorzystano studium przypadku, metodę analityczną, metodę wnioskowania oraz metodę badania dokumentów. Ocenie poddano wybrane nadmorskie samorządy miejskie oraz wiejskie województwa pomorskiego w Polsce. Materiał źródłowy do analizy stanowiły sprawozdania z realizacji budżetu oraz sprawozdania Rb-27s zawierające informacje o dochodach za dany rok. Przeprowadzone badania uwidoczniły, że dochody z opłaty miejscowej i uzdrowiskowej stanowią niewielki udział w budżecie poszczególnych gmin. Kluczowym czynnikiem wpływającym na poprawę dochodów gmin z tytułu opłat miejscowych i uzdrowiskowych jest usprawnienie systemu ich poboru.
Cytowanie	Szydłowski C. (2020) AUDIT OF INCOME FROM LOCAL FEES IN SELECTED COMMUNES OF THE POMERANIAN PROVINCE IN POLAND.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 208-221
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s208.pdf

Autor	Katarzyna Mikołajczyk
Tytuł	Zmienność struktury wydatków publicznych: analiza porównawcza dla krajów Europy środkowo-wschodniej
Title	Variability of public expenditure structures: comparative analysis for Central and East European countries
Słowa kluczowe	wydatki publiczne, klasyfikacja COFOG, struktura wydatków publicznych, Europa Środkowo-Wschodnia.
Key words	public spending, COFOG, public expenditure structure, Central and Eastern Europe
Abstrakt	W artykule przedstawiono analizę porównawczą zmienności struktury wydatków publicznych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w okresie 1995-2017. W tym celu zbudowano dwa wskaźniki zmienności, jeden odzwierciedlający zmienność struktury wydatków, drugi zaś zmienność poszczególnych kategorii wydatków. Powyższe wskaźniki pozwoliły na weryfikację hipotezy badawczej, że najsilniejsze zmiany struktury wydatków następują w okresach osłabienia gospodarczego i dotyczą szczególnie kategorii wydatkowych mających bezpośredni wpływ na gospodarkę. W krajach Europy Środkowo-Wschodniej największą zmienność struktury wydatków wykazały kraje o najniższym poziomie wydatków publicznych w relacji do PKB, co potwierdza, że mały budżet wymusza jego racjonalizację. Z kolei największą stabilnością struktury wydatków w badanym okresie wyróżniła się Polska, co można wiązać z najbardziej wyrównanym wzrostem i uniknięciem recesji gospodarczej. Grupą wydatków, która była najbardziej aktywnie kształtowana, zarówno w starych jak i nowych krajach członkowskich UE, były wydatki na sprawy gospodarcze.
Abstract	The article presents a comparative analysis of the variability of public expenditure structures in Central and East European countries in the period 1995-2017. To measure the volatility, two indicators were proposed: one reflecting the variability of the expenditure structures, and the other reflecting the variability of each expenditure category. The above indicators allowed verification of the research hypothesis that the strongest changes in the structure of public spending occur in periods of economic recession and concern, in particular, expenditure categories having a direct impact on the economy. In the countries of Central and Eastern Europe, the largest variability in expenditure structure was demonstrated by countries with the lowest level of public expenditure in relation to GDP, which confirms that a small budget enforces its rationalization. In turn, the highest stability of the expenditure structure in the analyzed period was found in Poland, which may be associated with its smooth growth and subsequent avoidance of the economic recession. The group of expenditures that was most actively changed, both in the old and new EU member states, were expenditures on economic affairs.
Cytowanie	Mikołajczyk K. (2020) Zmienność struktury wydatków publicznych: analiza porównawcza dla krajów Europy środkowo-wschodniej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 134-145
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s134.pdf

Autor	Piotr Sołtyk
Tytuł	IMPACT OF SUBSIDIES ON THE FINANCIAL POSITION OF LOCAL GOVERNMENT BUDGETARY ESTABLISHMENTS IN POLAND
Title	Wpływ dotacji na sytuację finansową samorządowych zakładów budżetowych w Polsce
Słowa kluczowe	local government, budgetary establishment, subsidy, revenues, budget of local government, costs of budgetary establishments
Key words	samorząd lokalny, budżet, dotacja, przychody, budżet samorządu, koszty zakładów budżetowych.
Abstrakt	The article presents an assessment of the impact of subsidies received from the budget of a local government unit on the financial situation of local government budgetary establishments in Poland. As a result of the change in the financial law in 2009, budgetary establishments operate only at the local government level. Despite the fact that legislators decided that the sphere of tasks of budgetary establishments is strictly defined in the law, it is justified to assess the impact of the subjective subsidy transferred from the local government budget on the generated revenues. The article verifies the hypothesis, that the amount of the subsidy depends on the generated revenues. The hypothesis was verified using Pearson’s linear correlation coefficient vector and Kruskal-Wallis analysis of variance. All analyses were performed with the Statistica v.12 package.
Abstract	Artykuł sprowadza się do oceny wpływu dotacji otrzymanych z budżetu jednostki samorządu terytorialnego na sytuację finansową samorządowych instytucji budżetowych w Polsce. W wyniku zmiany prawa finansowego w 2009 r. Zakłady budżetowe działają wyłącznie na poziomie samorządu terytorialnego. Pomimo faktu, że ustawodawcy zdecydowali, że sfera zadań zakładów budżetowych jest ściśle określona w prawie, uzasadniona jest ocena wpływu subiektywnej subwencji przekazywanej z budżetu samorządu terytorialnego na generowane przychody. Artykuł weryfikuje hipotezę, zgodnie z którą kwota dotacji zależy od generowanych przychodów. Hipotezę zweryfikowano za pomocą wektora współczynnika korelacji liniowej Pearsona i analizy wariancji Kruskala-Wallisa. Wszystkie analizy przeprowadzono z pakietem Statistica v.12.
Cytowanie	Sołtyk P. (2020) IMPACT OF SUBSIDIES ON THE FINANCIAL POSITION OF LOCAL GOVERNMENT BUDGETARY ESTABLISHMENTS IN POLAND.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 156-167
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s156.pdf

Autor	Agnieszka Cyburt, Agnieszka Gałecka
Tytuł	Metoda wskaźnikowa w ocenie płynności finansowej jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie gmin województwa lubelskiego
Title	INDEX METHOD IN ESTIMATION OF LOCAL GOVERNMENT UNITS’ FINANCIAL LIQUIDITY ON THE EXAMPLE OF COMMUNES IN LUBELSKIE PROVINCE
Słowa kluczowe	gmina, analiza wskaźnikowa, płynność finansowa
Key words	commune, ratio analysis, financial liquidity
Abstrakt	Celem opracowania było zwrócenie uwagi na zastosowanie metody wskaźnikowej w ocenie płynności finansowej jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie gmin województwa lubelskiego. W artykule podkreślono potrzebę i metody dokonywania analizy płynności finansowej w jednostkach samorządu terytorialnego. Do oceny poziomu płynności finansowej JST wykorzystano wskaźniki płynności podstawowej (CR), szybkiej (QR), w ujęciu kasowym i w ujęciu memoriałowym. Badaniami objęto gminy województwa lubelskiego. Okres badań obejmował lata 2012-2016. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, iż gminy województwa lubelskiego w badanym okresie posiadały wystarczające środki na pokrycie niezbędnych wydatków i rozchodów zarówno na koniec, jak i trakcie roku budżetowego.
Abstract	The aim of the study was to draw attention to the use of the index method in estimation of the local government units’ financial liquidity on the example of communes in lubelskie Province. The article underlines the need and methods for analyzing financial liquidity in local government units. To assess the level of financial liquidity of local government units, basic (CR), quick liquidity (QR) ratios were used, on a cash basis and on an accruals basis. The research covered the communes of the lubelskie province. The research period covered the years 2012-2016. Based on the analyzes carried out, it was found that the community of the lubelskie Province in the audited period had sufficient funds to cover the necessary expenditure and outlays at the end as well as during the budget year.
Cytowanie	Cyburt A., Gałecka A. (2019) Metoda wskaźnikowa w ocenie płynności finansowej jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie gmin województwa lubelskiego.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 21(70): 33-41
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2019_n70_s33.pdf

Autor	Andrzej Czyżewski, Ryszard Kata, Anna Matuszczak
Tytuł	Stabilizacyjny wpływ krajowych i unijnych wydatków budżetowych na polskie rolnictwo – próba kwantyfi kacji
Title	The stabilizing effect of domestic and EU budget spending on Polish agriculture – an attempt to quantify
Słowa kluczowe	dochód rozporządzalny w gospodarstwie domowym, nominalne dochody do dyspozycji brutto w sektorze gospodarstw domowych, nakłady inwestycyjne, budżet rolny
Key words	disposable income in household, gross nominal disposable income of households sector, investment outlays, agricultural budget
Abstrakt	Celem artykułu jest identyfikacja stabilizacyjnych efektów wydatków budżetowych na rolnictwo i obszary wiejskie w Polsce. W tym kontekście oceniono wpływ znaczącego wzrostu wydatków budżetowych na rolnictwo po przystąpieniu Polski do UE na stabilność dochodów gospodarstw domowych rolników oraz stabilność inwestycji w rolnictwie. Punktem odniesienia były fluktuacje tych zmiennych w okresie niskich budżetów rolnych w latach 1995–2003. Efekty stabilizacyjne analizowano z perspektywy wewnątrzsektorowej i międzysektorowej. Ustalono, że wzrostowi wydatków budżetowych na rolnictwo towarzyszyła większa stabilność dochodów rolniczych oraz większa stabilność nakładów inwestycyjnych w rolnictwie.
Abstract	The aim of the article is to identify stabilizing effects of budget expenditure on agriculture and rural areas in Poland. In this context, the influence of a significant increase in Poland’s post-accession agricultural budget expenditures on the stability of farmers’ household income and agricultural investment was assessed. Fluctuations of these variables in the period of low agricultural budgets in 1995–2003 served as the point of reference. Stabilization effects were analyzed from the intra-sector and cross-sector perspective. It was found that the increase in budget expenditure on agriculture was accompanied by greater stability of agricultural income and greater stability of investment outlays in agriculture.
Cytowanie	Czyżewski A., Kata R., Matuszczak A. (2019) Stabilizacyjny wpływ krajowych i unijnych wydatków budżetowych na polskie rolnictwo – próba kwantyfi kacji.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 125: 17-32
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2019_n125_s17.pdf

Autor	Sylwester Kozak, Arkadiusz Weremczuk
Tytuł	Evaluation of the crop insurance system in Poland
Title	Ewaluacja systemu ubezpieczenia upraw w Polsce
Słowa kluczowe	crop insurance, farms, budget subsidies
Key words	ubezpieczenie upraw, gospodarstwa rolne, dotacje budżetowe
Abstrakt	Crop insurance is one way to reduce the risk in agricultural production. The subsidy system used since 2006 aims to increase the area of crops insured against the risk of weather anomalies. The purpose of this study is to evaluate the functioning of the crop insurance system subsidized by the State Treasury. The results indicate that this system is not effective. Up to 2018, insurance covered about 3 million ha of crops, compared to about 7 million ha required by law. The sum of payments in the years 2008–2018 amounted to PLN 1.7 billion. The risks most often insured by farmers include: frosts and negative effects of wintering and periodically hail. The attractiveness of subsidized crop insurance is to be increased by increasing the subsidies for 2019 and 2020 to PLN 1.2 and 1.4 billion, respectively. The insufficient area of currently insured crops means that the premiums obtained by insurance companies are smaller than the claims paid, which means that the insurance contracts become deficit and can be withdrawn from the insurers’ offer.
Abstract	Ubezpieczenia upraw są jednym ze sposobów ograniczenia ryzyka występującego w produkcji rolnej. System dopłat stosowany od 2006 roku ma na celu zwiększenie obszaru upraw ubezpieczonych od ryzyka związanego z anomaliami pogodowymi. Celem niniejszego opracowania jest ocena funkcjonowania systemu ubezpieczenia upraw dotowanych przez Skarb Państwa. Wyniki badania wskazują, że system ten nie jest efektywny. Do 2018 roku ubezpieczeniem obejmowano około 3 mln ha upraw, w porównaniu do około 7 mln ha ustawowo wymaganych. Suma dopłat w latach 2008–2018 wyniosła 1,7 mld zł. Do najczęściej ubezpieczanych przez rolników rodzajów ryzyka należą przymrozki i ujemne skutki przezimowania oraz okresowo grad. Zwiększeniu atrakcyjności dotowanych ubezpieczeń upraw ma służyć zwiększenie dotacji na lata 2019 i 2020 do odpowiednio 1,2 i 1,4 mld zł. Niewystarczająca powierzchnia aktualnie ubezpieczonych upraw sprawia, że pozyskiwane przez zakłady ubezpieczeń składki są mniejsze od wypłacanych odszkodowań, co powoduje, że ubezpieczenia te stają się deficytowe i mogą zostać wycofywane z oferty ubezpieczycieli.
Cytowanie	Kozak S., Weremczuk A. (2019) Evaluation of the crop insurance system in Poland.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 126: 41-52
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2019_n126_s41.pdf

Autor	Łukasz Grzęda, Michał Wielechowski
Tytuł	Government expenditure and agriculture: changes in agri-orientation of the European Union countries
Title	Wydatki rządowe a rolnictwo – zmiany zorientowania na rolnictwo państw Unii Europejskiej
Słowa kluczowe	agriculture orientation index (AOI), central government expenditure on agriculture, agriculture share of GDP, European Union
Key words	wskaźnik zorientowania na rolnictwo (AOI), wydatki budżetu krajowego na rolnictwo, udział rolnictwa w PKB, Unia Europejska
Abstrakt	The aim of the paper is to evaluate the fluctuations of central government expenditure on agriculture, the agriculture share of GDP and the level of national economies orientation on agriculture in the European Union (EU) countries, divided into the elder EU democracies and the post-communist EU member states. In the study, the agricultural orientation index for central government expenditure (AOI) was calculated. The data came from the Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) and the World Bank. The analysis covered the period 2001–2016, due to the data availability. The results were presented mainly using Japanese candlestick charting. In most EU countries shrinking national expenditure on agriculture in relation to other spending categories were observed. That decrease was twice bigger in the elder EU democracies than in the post-communist countries although the first group of countries was spending on agriculture four times less. In almost all EU member states a reduction of more than 20% in the share of the agriculture in GDP creation was observed. The post-communist EU countries were more agri-oriented than the elder EU democracies. Taking into account the AOI levels, agriculture did not belong to top priority spending categories for EU national governments. The visible differences between the two country groups have roots in the postwar diverse economic development caused by political heritage. The performed research is comparative and should be treated as a contribution to future studies.
Abstract	Celem artykułu jest ocena wahań wydatków z krajowych budżetów centralnych na rolnictwo, udziału wartości dodanej rolnictwa w PKB oraz poziomu zorientowania gospodarek narodowych na rolnictwo w krajach Unii Europejskiej w podziale na dojrzałe demokracje oraz postkomunistyczne państwa członkowskie UE. W badaniu został obliczony wskaźnik orientacji rolniczej (AOI). Wykorzystano dane pochodzące z Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) oraz Banku Światowego. Badaniem został objęty okres 2001–2017 ze względu na dostępność danych. Wyniki zostały przedstawione głównie z wykorzystaniem metody świec japońskich. W większości krajów UE zaobserwowano zmniejszenie poziomu wydatków na rolnictwo w stosunku do innych kategorii krajowych wydatków publicznych. Spadek ten był dwukrotnie większy w dojrzałych demokracjach UE niż w krajach postkomunistycznych UE, chociaż pierwsza grupa krajów wydawała na rolnictwo cztery razy mniej. W prawie wszystkich państwach UE zaobserwowano zmniejszenie udziału rolnictwa w tworzeniu PKB, przeciętnie o ponad 20%. Postkomunistyczne kraje UE były bardziej zorientowane na rolnictwo niż dojrzałe demokracje UE. Biorąc pod uwagę poziomy AOI, rolnictwo nie należało do priorytetowej kategorii wydatków rządów krajowych UE. Widoczne różnice między dwiema analizowanymi grupami krajów mają swoje źródło w powojennym zróżnicowanym rozwoju gospodarczym będącym konsekwencją politycznej spuścizny. Przeprowadzone badanie ma charakter porównawczy i może stanowić przyczynek przyszłych badań
Cytowanie	Grzęda Ł., Wielechowski M. (2019) Government expenditure and agriculture: changes in agri-orientation of the European Union countries.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 126: 69-80
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2019_n126_s69.pdf

Autor	Piotr Niedzielski, Magdalena Zioło
Tytuł	Finansowanie publicznej komunikacji zbiorowej w aglomeracjach miejskich w Polsce
Title	FINANCING OF PUBLIC TRANSPORT OF URBAN AGGLOMERATIONS IN POLAND
Słowa kluczowe	finansowanie komunikacji publicznej, transport publiczny
Key words	financing of public transport, public transport
Abstrakt	Celem artykułu jest przedstawienie sposobów finansowania publicznej komunikacji zbiorowej w aglomeracjach miejskich ze szczególnym ukazaniem roli jednostek samorządu terytorialnego. Cel szczegółowy obejmuje dokonanie oceny wielkości wydatków ponoszonych przez gminy na finansowanie lokalnego transportu zbiorowego oraz określenie wielkości dopłat, jakie gminy te ponoszą w związku z realizacją zadań z zakresu lokalnego transportu zbiorowego. Analizą objęto jedenaście miast polskich: Szczecin, Poznań, Wrocław, Warszawa, Kraków, Toruń, Bydgoszcz, Gdańsk, Gdynia, Sopot oraz Łódź, ze szczególnym wyróżnieniem Szczecina. W badaniach wykorzystano krytyczną analizę literatury metody indukcji i dedukcji oraz analizę wskaźnikową. W efekcie przeprowadzonych badań stwierdzono, że wydatki na publiczną komunikację zbiorową stanowią znaczące obciążenie dla budżetów badanych miast, a wpływy z biletów komunikacji miejskiej nie zapewniają ich pełnego finansowania (średnio pokrywają 40% zapotrzebowania na finansowanie). Oryginalnym rozwiązaniem dla podjętego problemu badawczego jest zaproponowanie koncepcji zarządzania przychodami do maksymalizacji przychodów ze sprzedaży biletów w miastach.
Abstract	The aim of the article is to present ways of financing public transport in urban agglomerations, with particular emphasis on the role of local government units. The specific objective includes assessing the amount of expenditure spending by municipalities to finance local public transport and determining the amount of subsidies that these municipalities incur in connection with the implementation of tasks related to local public transport. The analysis covered eleven Polish cities: Szczecin, Poznań, Wrocław, Warsaw, Kraków, Toruń, Bydgoszcz, Gdańsk, Gdynia, Sopot and Łódź, with particular distinction from Szczecin. Critical literature analysis of induction and deduction methods and index analysis were used in the research. As a result of the conducted research, it was found that expenditure on public communication constitutes a significant burden for the budgets of the examined cities, and the inflows from public transport tickets do not ensure their full financing (on average they cover 40% of financing needs). The original solution for the research problem is to propose a revenue management concept to maximize revenue from the sale of tickets in cities.
Cytowanie	Niedzielski P., Zioło M. (2019) Finansowanie publicznej komunikacji zbiorowej w aglomeracjach miejskich w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 21(70): 246-260
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2019_n70_s246.pdf

Autor	Jarosław Dziuba
Tytuł	Polityka podatkowa gmin wiejskich w Polsce w latach 2006–2017
Title	Tax policy of rural municipalities in Poland in 2006–2017
Słowa kluczowe	samorząd terytorialny, podatki lokalne, polityka podatkowa, system podatkowy
Key words	local self-governement, local taxes, tax policy, tax system
Abstrakt	Celem artykułu było rozpoznanie specyfi ki polityki podatkowej gmin wiejskich w Polsce. Weryfi kacji poddano hipotezę, zgodnie z którą polityka podatkowa w tych gminach jest bardziej liberalna i aktywna w porównaniu z innymi rodzajami gmin. Przeprowadzona analiza sprawozdań budżetowych gmin za lata 2006–2017 nie wykazuje istotnych odmienności polityki podatkowej gmin wiejskich w zakresie struktury zarówno podatków, jak i stosowanych instrumentów względem polityk podatkowych innych typów gmin. Można natomiast zauważyć większe natężenie i elastyczność wykorzystywania narzędzi władztwa podatkowego, co pozwala uznać postawioną hipotezę za prawdziwą.
Abstract	The purpose of the article was to discuss the specificity of tax policy carried out by rural municipalities in Poland. The hypothesis stating that tax policy in these municipalities is more active and liberal in comparison with other types of municipalities has been verified. The conducted analysis of municipal budget reports for the years 2006–2017 does not present any significant differences in tax policy of rural municipalities regarding the structure of either the taxes or the applied instruments in relation to tax policies of other types of municipalities. However, greater intensity and flexibility of using the tools of fiscal power is noticeable, which allows considering the put forward hypothesis to be true.
Cytowanie	Dziuba J. (2019) Polityka podatkowa gmin wiejskich w Polsce w latach 2006–2017.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 125: 33-43
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2019_n125_s33.pdf

Autor	Anna Owczarczyk
Tytuł	IMPACT OF PENSION SYSTEM REFORMS ON PUBLIC FINANCE EXPENDITURES IN POLAND
Title
Słowa kluczowe	social security system, reform, public finance, Poland
Key words	System zabezpieczenia społecznego, Reforma, Finanse publiczne
Abstrakt	The social security system in each country, if it exists, plays a crucial role in supporting citizens and specific expenditures of the public finance system. Its importance in public spending depends on many factors; in particular, on its source and on its form of financing benefits or pensions. The social security system in Poland is composed of a social insurance and welfare system, a health insurance system, unemployment and family benefits, from which are enumerated an old-age pension, invalidity pension, sickness and maternity insurance, insurance against accidents at work and occupational diseases, and health insurance. The Polish social security system often changes due to implementation of improvements or limits on public spending. The most famous reform took place in 1999 and introduced the largest number of changes in the sphere of pension security. Because the scale of public funds that are passed on to the social security system is very large, pension reforms should are crucial for improving the state of public finances. The aim of the paper is to present changes that took place in the Polish pension system between 1999 and 2017 and how those changes influenced the amount of public expenditures. The study reviews the research hypothesis: frequent changes in the pension system have a negative impact on the state of Polish public finance. The study covers the years 1999-2017, as well as the previous four years before the implementation of the pension reform. Basic research materials used to conduct the research analysis were reports on implementation of the state budget, data prepared by the Social Insurance Institution and the Agricultural Social Insurance Fund as well as statistical data obtained from the Central Statistical Office.
Abstract	System zabezpieczenia społecznego w każdym kraju, jeśli istnieje, odgrywa kluczową rolę we wspieraniu obywateli, jednocześnie stanowi duże obciążenie finansowe dla wydatków budżetowych państwa. W Polsce składa się on z systemu ubezpieczeń społecznych i opieki społecznej, systemu ubezpieczeń zdrowotnych, zasiłków dla bezrobotnych i świadczeń rodzinnych, z których wyliczono emeryturę, rentę inwalidzką, ubezpieczenie chorobowe i macierzyńskie, ubezpieczenie od wypadków przy pracy i choroby zawodowe i ubezpieczenie zdrowotne. Celem artykułu jest przedstawienie zmian, jakie zaszły w polskim systemie emerytalnym w latach 1999–2017 oraz wpływu tych zmian na wysokość wydatków publicznych. W badaniu dokonano weryfikacji hipotezy badawczej: często występujące zmiany w systemie emerytalnym mają negatywny wpływ na stan polskich finansów publicznych. Badaniem objęto lata 1999–2017. Podstawowymi materiałami badawczymi wykorzystanymi do przeprowadzenia analizy badań były sprawozdania z realizacji budżetu państwa, dane przygotowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz dane statystyczne uzyskane z Głównego Urzędu Statystycznego.
Cytowanie	Owczarczyk A. (2019) IMPACT OF PENSION SYSTEM REFORMS ON PUBLIC FINANCE EXPENDITURES IN POLAND.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 22(71): 145-155
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2019_n71_s145.pdf

Autor	Cezary Szydłowski
Tytuł	Rola audytu wewnętrznego w ocenie wydatków samorządów miejskich
Title	THE ROLE OF INTERNAL AUDIT IN THE EVALUATION OF URBAN LOCAL GOVERNMENT EXPENDITURES
Słowa kluczowe	finanse publiczne, audyt wewnętrzny, samorząd terytorialny
Key words	internal audit, expenses, public sector, local government units, Poland
Abstrakt	Artykuł przedstawia rolę oraz zadania audytu wewnętrznego w ocenie wydatków publicznych w wybranym obszarze na przykładzie samorządów miejskich w Łodzi, Piotrkowie Trybunalskim oraz Skierniewicach. W toku badań ustalono m.in., że audyt wewnętrzny poprzez swoje zadania przyczynia się do racjonalniejszego wydatkowania środków finansowych z budżetu miasta na działania administracji publicznej. Ponadto wykazano również, że audyt wewnętrzny jest pomocnym narzędziem w dbaniu o ponoszenie uzasadnionych wydatków przez jednostki sektora finansów publicznych. Ocena oraz monitorowanie wydatków jest powinnością władzy publicznej w celu zapewnienia racjonalnej gospodarki finansowej danej jednostki samorządu terytorialnego. Celem artykułu jest przedstawienie audytu wewnętrznego jako istotnego narzędzia wsparcia organów miasta w ocenie wydatków gmin miejskich w wybranym obszarze. Na potrzeby niniejszej publikacji jako przykład do analizy wybrano jednostki samorządu terytorialnego z województwa łódzkiego tj. miasta na prawach powiatu. W niniejszym artykule jako metody badawcze wykorzystano studium przypadku, metodę analityczną, metodę wnioskowania oraz metodę badania dokumentów. Do przeprowadzenia niezbędnych analiz wykorzystano materiały udostępniane przez badane podmioty oraz dane dostępne w rejestrach publicznych, gromadzonych przez uprawnione do tego instytucje.
Abstract	The article presents the role and tasks of internal audit in the assessment of public expenditures in a selected area for municipal governments in Łódź, Piotrków Trybunalski and Skierniewice in Poland. The research found, among other things, that internal audits contribute to a more rational spending of funds from the city budget on public administration activities. In addition, it has also been shown that internal audit is a helpful tool in ensuring reasonable expenses for public finance sector entities. The assessment and monitoring of expenses is the responsibility of public authorities, to ensure rational financial management of a given local government unit. The aim of the article is to present internal audit as an important tool to support city authorities in assessing the expenditure of municipalities in a selected area. For the purposes of this publication, local government units from the Łódź Voivodeship, i.e. a city with district status, were selected as an example for analysis. In this article, case study, analytical method, inference method and document examination method were used as research methods. To make the necessary analyses, materials made available by the surveyed entities and data available in public registers collected by authorized institutions were used.
Cytowanie	Szydłowski C. (2019) Rola audytu wewnętrznego w ocenie wydatków samorządów miejskich.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 22(71): 210-222
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2019_n71_s210.pdf

Autor	Iwona Kowalska
Tytuł	Projektowane zmiany w finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego - ocena kierunkowych założeń
Title	PROPOSED CHANGES IN THE FINANCING OF LOCAL GOVERNMENT UNITS - EVALUATION OF DIRECTIONAL ASSUMPTIONS
Słowa kluczowe	finanse, samorząd, budżet, zmiana, legislacja
Key words	finance, local government, budget, change, legislation
Abstrakt	Celem artykułu jest ocena kierunkowych założeń projektowanych zmian legislacyjnych w finansowaniu JST pod kątem ich potencjalnych konsekwencji dla budżetów JST. Zastosowano metodę analizy dokumentów tj. zgłoszonych w 2017 r. propozycji zmian legislacyjnych w finansowaniu JST. Z przeprowadzonej analizy wynika, iż:Przekształcenia zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, mających charakter zadań stałych, w zadania własne JST mogą utrwalić negatywne konsekwencje dla budżetów JST z tytułu braku rzetelnej wyceny realizacji tych zadań. Zmiany w zakresie naliczania indywidualnego wskaźnika zadłużenia JST mogą wpłynąć na zwiększenie bezpieczeństwa finansowego samorządów, ale mogą także spowodować ograniczenie ich możliwości inwestycyjnych. Przekształcenia ustawowe transferu subwencyjnego na dotacyjny ograniczają samodzielność finansową JST w realizacji ich zadań własnych.
Abstract	The aim of this paper is to evaluate the directional assumptions of proposed legislative changes in the financing of local government units (LGUs) in terms of their potential consequences for LGUs’ budgets. The conducted study involved a document analysis method, i.e. the analysis of the draft legislative changes in the financing of LGUs proposed in 2017. The analysis showed that: Transformation of commissioned tasks in the scope of government administration, having the character of permanent tasks, into the LGU’s own tasks can consolidate negative consequences for LGU budgets due to the lack of a reliable valuation of these tasks. Changes in the calculation of LGU’s individual debt ratio may result in the increased financial security of local governments, but may also limit their investment opportunities. The statutory transformation of a subvention transfer into a subsidy limits the independence of LGUs in the implementation of their own tasks.
Cytowanie	Kowalska I. (2018) Projektowane zmiany w finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego - ocena kierunkowych założeń.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 19(68): 83-94
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2018_n68_s83.pdf

Autor	Renata Marks-Bielska
Tytuł	Znaczenia ziemi rolniczej w kształtowaniu struktury społecznej polskiej wsi
Title	The importance of agricultural land in the shaping of the social structure of Polish village
Słowa kluczowe	struktura społeczna, ziemia rolnicza, wieś, rolnik
Key words	social structure, agricultural land, village, farmer
Abstrakt	Celem pracy było wskazanie ewolucji znaczenia ziemi w kształtowaniu struktury społecznej. Analizy zagadnienia dokonano na podstawie wybranych pozycji krajowej literatury przedmiotu. Zakres czasowy dotyczy lat 1944–2016. Ziemia pełni ważną funkcję w kształtowaniu struktury społecznej polskiej wsi. Wielkość gospodarstwa była dawniej podstawowym kryterium statusu społecznego na wsi i wśród rolników. Obecnie o miejscu w strukturze społecznej polskiej wsi w wysokim stopniu decyduje również obszar użytkowanej ziemi (w formie własności lub dzierżawy). Zmienia się sytuacja użytkowników ziemi rolniczej. Są nimi bowiem nie tylko osoby identyfi kujące się z zawodem rolnika. W składzie struktury społecznej polskiej wsi znajduje się coraz więcej osób, które w świetle prawa są rolnikami (posiadają wymagany areał gruntów rolnych), ale wieś jest dla nich tylko miejscem zamieszkania. Następną grupę tworzą tzw. nieobecni właściciele, których z wsią łączy posiadanie gruntów rolnych, które traktują często jako lokatę kapitału (wzrost cen gruntów i możliwość otrzymywania dopłat ze środków Unii Europejskiej i z budżetu krajowego). W wyniku transformacji ustrojowej swoje usytuowanie w strukturze społecznej wsi znaleźli także dzierżawcy i nabywcy ziemi przejętej do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa po byłych państwowych gospodarstwach rolnych.
Abstract	The aim of the study was to identify the importance of the evolution of land resources in shaping the social structure. The analysis was based on selected references from the Polish literature on the subject. The time range covers the years 1944–2016. Land plays an important role in shaping the social structure of the Polish countryside. The size of a farm used to be the primary criterion for social status in the countryside and among farmers. Currently, a position in the social structure of the Polish rural communities is highly determined by the area of farmed land (owned or leased). The situation of agricultural land users is changing. These are not only people who identify themselves with the profession of a farmer. The social structure composition in the Polish countryside comprises more and more people who are farmers in the light of law (they have the required acreage of agricultural land) but they do not reside in the countryside. Another group consists of so-called absent owners, who are connected with a village by possessing in it some agricultural land, but it is often treated as an investment (an increase in land prices and the possibility of receiving subsidies from the European Union and from the national budget). As a result of Poland’s political transformation, the social structure of rural communities now also comprises leases and buyers of land acquired by the Agricultural Property of the Treasury from former state farms.
Cytowanie	Marks-Bielska R. (2018) Znaczenia ziemi rolniczej w kształtowaniu struktury społecznej polskiej wsi.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 122: 29-41
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2018_n122_s29.pdf