Wyniki wyszukiwania

Autor	Katarzyna Domańska, Anna Nowak
Tytuł	Zmiany dochodowości gospodarstw rolnych w Polsce na tle Unii Europejskiej
Title	PROFITABILITY CHANGES AT RURAL FARMS IN POLAND ON THE BACKGROUND EUROPEAN UNION
Słowa kluczowe	dochodowość, gospodarstwo rolne, Polska, Unia Europejska
Key words	rural farms, profitability, Poland, European Union
Abstrakt	W artykule podjęto tematykę dochodowości towarowych gospodarstw rolnych w Polsce i Unii Europejskiej (UE) oraz zmian dochodowości w okresie 2004-2011. Celem opracowania jest ocena tych zmian w Polsce na tle pozostałych państw członkowskich Wspólnoty. Analizy dokonano na podstawie informacji gromadzonych w ramach europejskiego systemu zbierania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych FADN. W pracy poddano ocenie dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego w relacji do kosztów, wartości produkcji, wartości kapitału własnego, a także liczby zatrudnionych osób. Wyniki badań wykazały duże zróżnicowanie towarowych gospodarstw w UE ze względu na poziom dochodu, jego relacje do zaangażowanych nakładów oraz wielkości produkcji. W przypadku poziomu dochodu z gospodarstwa rolnego oraz jego relacji do osób pełnozatrudnionych z rodziny powyżej średniej unijnej znajdowały się kraje tzw. starej piętnastki (UE-15), natomiast poniżej średniej – nowe kraje członkowskie UE.
Abstract	This paper identifies and examines the profitability changes of rural farms in Poland on the background of other European Union’s member countries. An analysis was prepared basing upon information collected within European system - Farm Accountancy Data Network. Survey includes years 2004 and 2011. Paper makes an assessment of family farm income in relation to cost, production value, net worth, as well as family work units. The results of the survey show great differentiation of rural farms in European Union regarding income level and its relation to engaged input as well as output value. The countries of “old 15” gained higher level of income from farm and in relation to family work units comparing to Union average but “new “ member countries – below average. In relation to effectiveness rates based on income category from rural farm one could not observe so clear differences.
Cytowanie	Domańska K., Nowak A. (2014) Zmiany dochodowości gospodarstw rolnych w Polsce na tle Unii Europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 64-73
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s64.pdf

Autor	Karolina Babuchowska
Tytuł	Wspólna polityka rolna Unii Europejskiej względem znaczenia kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich i jego przemian
Title	THE EU COMMON AGRICULTURAL POLICY TOWARDS THE IMPORTANCE OF HUMAN CAPITAL IN RURAL AREAS AND ITS TRANSFORMATION
Słowa kluczowe	młody rolnik, wspólna polityka rolna, zmiany demograficzne, starzenie się
Key words	young farmer, Common Agriculture Policy, demographic changes, ageing
Abstrakt	Obserwowany w wielu krajach Unii Europejskiej (UE) problem starzenia się społeczeństwa dotyczy także mieszkańców obszarów wiejskich. Niekorzystna struktura demograficzna mieszkańców wsi ma swoje odzwierciedlenie w strukturze demograficznej producentów rolnych. Średni wiek rolników wzrasta, a niska wartość wskaźnika urodzeń sprawia, że jest relatywnie niewiele osób młodych, które w przyszłości mogłyby przejąć i poprowadzić gospodarstwo rolne. Jak wynika z analiz Komisji Europejskiej, starzenie się producentów rolnych przekłada się na mniejsze zainteresowanie z ich strony inwestycjami, co może prowadzić do obniżenia konkurencyjności sektora rolnego. Problem niekorzystnej struktury demograficznej na obszarach wiejskich potęgują migracje młodych osób zamieszkujących te tereny do miast. Nowy okres programowania (2014-2020) przyniósł istotne zmiany we wspólnej polityce rolnej (WPR), której obecny kształt bardziej odpowiada wyzwaniom, jakie stoją przed UE. „Odmłodzenie” producentów rolnych ma kluczowe znaczenie dla konkurencyjności sektora rolnego, w związku z czym kwestia ta została uwzględniona w reformie WPR. W rezultacie zdecydowano o ustanowieniu wsparcia dochodów młodych rolników rozpoczynających działalność rolniczą, aby ułatwić im zakładanie działalności i dopasowanie strukturalne ich gospodarstw po rozpoczęciu działalności. Celem opracowania jest zaprezentowanie zmian demograficznych na obszarach wiejskich w wybranych krajach UE oraz wsparcia dedykowanego młodym rolnikom w latach 2014-2020 w ramach WPR.
Abstract	Problem of the society ageing process observed in many EU countries connects also inhabitants of rural areas. Disadvantageous demographic structure of rural inhabitants influences on demographic structure of agriculture producers. Average age of farmers increases and low birth rate value results in relative small number of young people, who can run individual farms in the future. According to European Committee analyses the aging process of agriculture producers results in their smaller interest in investments. It can lead to a decline in competitiveness of agriculture sector. Problem of disadvantageous demographic structure on rural areas increasing migrations of young people from villages to towns. New program period (2014-2020) has brought significant changes in Common Agriculture Policy which actual shape is more common to European Union challenges. “Younging process” of agriculture producers is a clue for competitiveness of agriculture sector therefore this issue has been included into CAP reform. In result it was decided about establishment of income support for young farmers starting their farms activities. The main aim of study was the presentation of demographic changes in given EU countries and support dedicated for young farmers within years 2014-2020 according to the Common Agriculture Policy.
Cytowanie	Babuchowska K. (2014) Wspólna polityka rolna Unii Europejskiej względem znaczenia kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich i jego przemian.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 2: 45-54
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n2_s45.pdf

Autor	Dariusz Paszko, Joanna Pawlak
Tytuł	Rentowność kapitału własnego a poziom płynności finansowej wybranych grup producentów owoców i warzyw
Title	RETURN ON EQUITY IN REGARD TO THE LEVEL OF FINANCIAL LIQUIDITY FOR SELECTED GROUPS OF FRUIT AND VEGETABLE PRODUCERS
Słowa kluczowe	rentowność, kapitał własny, płynność finansowa, grupy producentów
Key words	the profitability, equity capital, financial liquidity, producer group
Abstrakt	W opracowaniu podjęto próbę oceny wzajemnych zależności między rentowno­ścią kapitału własnego i płynnością finansową grup producentów owoców i warzyw. Materiał badawczy stanowiły sprawozdania finansowe wstępnie uznanych grup i uznanych organizacji producentów za lata 2009-2011. Badania wykazały, że rentowność kapitału własnego ana­lizowanej zbiorowości była dość zróżnicowana, na ogół jednak grupy producenckie, które miały wyższy stopień bieżącej płynności finansowej, odznaczały się też wyższą rentownością kapitału własnego.
Abstract	An analysis of the mutual relations between the return on equity and financial liquidity of groups of fruit and vegetable producers was presented in the study. The analysis was diversified from the level of recognition and accepted legal form of the organization. The research material consisted of financial publications of 25 initially accepted groups and producer organizations for the years 2009-2011. The study revealed that producer groups with a higher level of financial liquidity also featured a higher return on equity. It was also found that the maintenance of liquidity by the surveyed companies increased their ability to increase return on equity.
Cytowanie	Paszko D., Pawlak J. (2014) Rentowność kapitału własnego a poziom płynności finansowej wybranych grup producentów owoców i warzyw.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 3: 162-170
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n3_s162.pdf

Autor	Olena Boiarova, Galyna Germanchuk, Tetiana Kaminska
Tytuł	Kapitał intelektualny w kształtowaniu wartości przedsiębiorstwa
Title	Intellectual capital in the enterprise value formation
Słowa kluczowe	wycena kapitału intelektualnego; aktywa trwałe oraz wartości niematerialne i prawne; wycena ryzyka; inwestycje; kalkulacje
Key words	intellectual capital valuation; tangible and intangible assets; risk valuation; investments; calculation
Abstrakt	W artykule przedstawiono ważne i aktualne zagadnienia związane z wartością kapitału intelektualnego. Celem artykułu była kompleksowa analiza metod wyceny aktywów. Analizie poddano również znaczenie wartości niematerialnych i prawnych w działalności przedsiębiorstw. Przedstawiono koncepcję wyceny tych aktywów. W artykule zaprezentowano trzy kategorie metod wyceny wartości intelektualnej przy podziale analizowanych dochodów na cztery. Analizie poddano wartość marki oraz bezpośrednie i pośrednie metody szacowania wartości marki.
Abstract	This article deals with intellectual capital value, as it is a very urgent problem at present. The aim of the article is a complex analysis of asset valuation methods. The role of intangible assets in business is analyzed. The concept of valuation is given. Three categories of valuation methods of intellectual property are presented. Four groups of income valuation methods are analyzed. The analysis of brand value is considered. Direct and indirect methods of brand value determination are analyzed.
Cytowanie	Boiarova O., Germanchuk G., Kaminska T. (2014) Kapitał intelektualny w kształtowaniu wartości przedsiębiorstwa.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 1: 47-57
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n1_s47.pdf

Autor	Magdalena Hodun, Agnieszka Kuś
Tytuł	Determinanty kapitału obrotowego w przedsiębiorstwach przemysłowych – ujęcie modelowe
Title	Determinants of working capital in industrial companies – a model approach
Słowa kluczowe	kapitał obrotowy; przedsiębiorstwa przemysłowe; płynność finansowa; zadłużenie
Key words	working capital; industrial companies; financial liquidity; debt
Abstrakt	W artykule przedstawiono zmienne determinujące wielkość udziału kapitału obrotowego w aktywach ogółem w przedsiębiorstwach przemysłowych oraz wskazano siłę i kierunki wpływu tych czynników. Przeprowadzone badania objęły 18 spółek produkcyjnych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie i dotyczyły okresu 2004–2009. Badania wskazują na istnienie czynników zarówno dodatnio, jak i ujemnie wpływających na wielkość kapitału obrotowego w aktywach ogółem zależnych od sektora przemysłu.
Abstract	The article presents the variables that determine the size of participation working capital in total assets in industrial companies and an evaluation of the strength and direction of impact this factors. The study included 18 manufacturing companies listed in the Polish Stock Exchange for the period from 2004– –2009. Research suggests the existence of factors both positively and negatively to affect the amount of working capital to total assets dependent on the industry.
Cytowanie	Hodun M., Kuś A. (2014) Determinanty kapitału obrotowego w przedsiębiorstwach przemysłowych – ujęcie modelowe.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 2: 91-104
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n2_s91.pdf

Autor	Teresa Domańska, Tomasz Felczak
Tytuł	Struktura i poziom zadłużenia a efektywność indywidualnych gospodarstw rolniczych w zależności od wielkości ekonomicznej
Title	The structure and level of debt and the efficiency of individual farms, depending on the size of the economic
Słowa kluczowe	poziom zadłużenia; gospodarstwa rolnicze; FADN data; siła ekonomiczna
Key words	debt level; farms; FADN data; European Size Unit
Abstrakt	W opracowaniu określono efektywność indywidualnych gospodarstw rolniczych w zależności od poziomu i struktury wykorzystywanego kapitału obcego. Materiał liczbowy pochodził z bazy FADN-PL. Okres badawczy obejmował lata 2006–2011, a badane gospodarstwa rolnicze położone były w regionie Mazowsze i Podlasie. Zarządzający indywidualnymi gospodarstwami rolniczymi, bez względu na siłę ekonomiczną, minimalizowali ryzyko utraty płynności finansowej i preferowali długoterminowe źródła finansowania działalności. W największych gospodarstwach wysokie przepływy finansowe sprzyjały podejmowaniu inwestycji z wykorzystaniem kredytów preferencyjnych.
Abstract	The following study presents, effectiveness of individual farms depending on the level and structure of foreign capital used. The researched farms were included in the Polish Farm Accountancy Data Network during the period 2006–2011 and located in the region Mazowsze i Podlasie. Managers of agricultural farms, regardless of the level of the European Size Unit, limited financial liquidity risk by taking long-term loans. In the largest farms high flows contribute to the greatest use of long-term preferential loans.
Cytowanie	Domańska T., Felczak T. (2014) Struktura i poziom zadłużenia a efektywność indywidualnych gospodarstw rolniczych w zależności od wielkości ekonomicznej.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 3: 5-18
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n3_s5.pdf

Autor	Barbara Kusto
Tytuł	Miejsce inwestycji w rozwoju kapitału ludzkiego w budżecie województwa świętokrzyskiego
Title	The role of investment in human capital development of the Świętkorzyskie Voivodeship budget
Słowa kluczowe	kapitał ludzki; rozwój; inwestycje w kapitał ludzki
Key words	human capital; development; investments in human capital
Abstrakt	Współcześnie kapitał ludzki staje się jednym z kluczowych czynników rozwoju społeczno-gospodarczego. Państwo poprzez podejmowane dzia- łania i inwestycje w różnych dziedzinach gospodarki ma decydujący wpływ na poziom, rozwój i kształtowanie kapitału ludzkiego. Zasób i jakość tego kapitału można zwiększać głównie poprzez wzrost nakładów na dziedziny, które mają na niego wpływ. Celem opracowania jest ukazanie wydatków na inwestycje ukierunkowane na rozwój i kształtowanie kapitału ludzkiego pochodzących z budżetu województwa świętokrzyskiego w latach 2009–2011. W opracowaniu dokonano analizy wydatków w takich obszarach, jak: oświata i wychowanie, kultura fizyczna i sport oraz ochrona zdrowia. Stwierdzono, że udział wydatków związanych z kształtowaniem kapitału ludzkiego w budżecie województwa świętokrzyskiego jest niski i w analizowanym okresie systematycznie malał, co nie sprzyja rozwojowi kapitału ludzkiemu w tym regionie.
Abstract	These days, human capital is becoming one of the key factors of socioeconomic development. The state, through actions and investments in a variety of areas of the economy, has a decisive impact on the level, development and shaping of human capital. The size and quality of the capital can principally be increased by the increase in outlays in the areas that influence it. The aim of the study is to show how the level of investments affects the development and shaping of human capital in the budget of the Świętokrzyskie voivodeship in 2009– –2011. In the study, expenditures for such areas as education and upbringing, physical culture and sports and health protection in the Świętokrzyskie voivodeship have been analysed. It was found that the share of expenditures connected with the shaping of human capital in the budget of the Świętokrzyskie voivodeship is low, and the level of these expenditures became consistently lower and lower in the period under analysis. The low level of the analysed expenditures and unfavourable downward trend do not positively contribute to the development of human capital.
Cytowanie	Kusto B. (2014) Miejsce inwestycji w rozwoju kapitału ludzkiego w budżecie województwa świętokrzyskiego.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 3: 19-29
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n3_s19.pdf

Autor	Beata Grzejszczyk, Marta Juszczyk
Tytuł	Ocena rentowności przedsiębiorstw przemysłowych w zależności od temp zmian kursów ich akcji
Title	Profitability of industrial companies depending on the rate of exchange of their prices
Słowa kluczowe	GPW; rentowność majątku; rentowność kapitału; rentowność sprzedaży
Key words	GPW; return on assets; return on equity; return on sale
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono ocenę rentowności przedsiębiorstw z wybranych branż produkcyjnych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w zależności od tempa zmian kursów akcji. Do badań wybrano cztery sektory przemysłowe, tj. budowlany, elektromaszynowy, metalowy i spożywczy, do których łącznie zakwalifikowano 83 przedsiębiorstwa. Dane wykorzystane do obliczeń wskaźników finansowych pochodzą z kwartalnych sprawozdań finansowych przedsiębiorstw za lata 2009–2011. Analizie poddano obszar rentowności spółek, w tym wskaźnik rentowności majątku, wskaźnik rentowności kapitału własnego, jak również wskaźnik rentowności sprzedaży.
Abstract	The article presents an evaluation of the profitability of the selected manufacturing industries at the Warsaw Stock Exchange, depending on the rate of exchange of their shares. Among the branches under consideration are building, machine-engineering, metal and food industries for which a total of 83 companies have been qualified. The data used for the calculation of financial ratios derived from the quarterly corporate financial statements for the years 2009–2011. The profitability ratios of companies including return on assets, return on equity and return on sales is analyzed.
Cytowanie	Grzejszczyk B., Juszczyk M. (2014) Ocena rentowności przedsiębiorstw przemysłowych w zależności od temp zmian kursów ich akcji.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 4: 5-17
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n4_s5.pdf

Autor	Stonâne Astrîde, Brîvers Ivars
Tytuł	Oddziaływanie koncentracji kapitału na wzrost gospodarczy
Title	Capital concentration effects on the type of economic growth
Słowa kluczowe	wzrost gospodarczy ; koncentracja kapitału; bilans płatniczy
Key words	economic growth; capital concentration; balance of payments
Abstrakt	Celem badań jest wprowadzenie do specyfiki wzrostu gospodarczego na Łotwie, gdzie wystąpiła „historia sukcesu”. Ponadto przedstawiono inny punkt widzenia na tradycyjne teorie ekonomii, opierając się na wpływie koncentracji kapitałowej w danym kraju. Autorzy analizowali wynik „historii sukcesu”, dowodząc na podstawie ostatnich faktów i opierając się na teorii ekonomi, kwestionując paradygmaty trwałości wzrostu. Istotą wzrostu gospodarczego leży w dobrobycie ludzi. Autorzy starają się wyjaśnić, dlaczego w przypadku wzrostu gospodarczego na Łotwie sytuacja jest odmienna od innych krajów UE. W pracy w tym zakresie poddano analizie rolę napływu kapitału zagranicznego i możliwych konsekwencji z nim związanych, a także rolę zmian w bilansie płatniczym. Wnioski sformułowane na podstawie badań oferują alternatywne podejście w zakresie krytycznej oceny przepływu kapitału i procesów globalizacji. Ponadto przedstawiono oceny potencjalnych pozytywnych i negatywnych skutków dla gospodarek innych krajów.
Abstract	The purpose of the research is to introduce the audience with specific features of economic growth in Latvia which is said to have experienced the “story of success” and to offer a different point of view on the traditional economic theories based on the influence of capital concentration in a particular country. The authors try to analyze the outcome of the “success story” by proving their opinion with the recent facts and basing their stand-point on the theories of well-known economists who are questioning the permanency of the growth paradigm. The essence of the economic growth must lie in the prosperity of people. The authors try to explain why the case of economic growth in Latvia differs from the situation in other EU countries. The role of inflow of foreign capital and its possible consequences, as well as the balance of payments are analyzed in the paper. The findings of the research offer the alternative to consider the flow of capital and globalization processes critically, evaluating the possible positive and negative effects on economies of the countries.
Cytowanie	Astrîde S., Ivars B. (2014) Oddziaływanie koncentracji kapitału na wzrost gospodarczy.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 4: 61-72
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n4_s61.pdf

Autor	Borys Melnychuk
Tytuł	Perspektywy rozwoju audytu na Ukrainie
Title	Prospects of audit development in Ukraine
Słowa kluczowe	audyt; integracja europejska; regulacje; nadzór publiczny; jakość audytu
Key words	audit; European Integration; regulation; public oversight; audit quality
Abstrakt	Artykuł przedstawia problem rozwoju audytu na Ukrainie. Gospodarka Ukrainy potrzebuje inwestycji zarówno od inwestorów krajowych, jak i zagranicznych. Do przyczyn, które utrudniają przepływ kapitału, należy niski poziom wiarygodność informacji finansowych podmiotów gospodarczych. Niezależny Instytut zajmujący się audytem zwiększyłby przejrzystość informacji ekonomicznej i zaufania inwestorów. Artykuł opisuje rynek audytu na Ukrainie, który stopniowo rośnie – pomimo recesji w gospodarce Ukrainy. Pojawiają się tendencje koncentracji rynku audytu, a liczba firm audytorskich w latach 2008–2013 zmniejszyła się, pomimo że średnia opłata za przeprowadzenie audytu w jednym przedsiębiorstwie zwiększyła się. Więcej niż 50% rynku należy do 10 największych firm audytorskich, a ich udział stopniowo wzrasta. W artykule przedstawiono luki w regulacjach systemu audytu na Ukrainie. Wiodącą jednostką, w której skonsolidowane są funkcje regulacyjne, jest Obrachunkowa Izba Ukrainy (APU). Opisane w artykule priorytetowe proponowane kierunki zmian w rozporządzeniu dotyczącym audytu są zgodne z procesami integracji europejskiej Ukrainy.
Abstract	The article is devoted to the problems of development of audit in Ukraine. Ukraine’s economy needs investments both from domestic and foreign investors. Although there are reasons that hinder the flow of capital. One of them is a low level of economic entities financial information credibility. Independent audit is the institute that should increase the transparency of economic information and investors’ confidence. The article discloses the audit market in Ukraine. It gradually grows despite the recession of economy of the country. There are tendencies of concentration of audit market. The number of audit firms for the period 2008–2013 decreased but the fee per one firm increased accordingly. More than 50% of the market belongs to 10 biggest audit firms and their share is gradually increasing. The lacks in audit regulation system in Ukraine are described in the article, where the main is the consolidation of regulatory function within the Audit Chamber of Ukraine (APU). The priority directions of changes in audit regulation are proposed according to the processes of European integration of Ukraine.
Cytowanie	Melnychuk B. (2014) Perspektywy rozwoju audytu na Ukrainie.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 4: 73-80
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2014_n4_s73.pdf

Autor	Anna Parzonko
Tytuł	Funkcje edukacyjno-informacyjne instytucji doradczych w kształtowaniu rozwoju regionalnego
Title	Educational and informational functions of farm advisory institutions in enhancing regional development
Słowa kluczowe	rozwój regionu, doradztwo, kapitał ludzki, edukacja, informacja
Key words	regional development, farm advisory services, human capital, education, information
Abstrakt	Wskutek rozwoju nowej ekonomii instytucjonalnej coraz większą uwagę zwraca się na rolę instytucji w rozwoju gospodarczym. Celem artykułu jest przedstawienie roli, jaką mogą odegrać instytucje doradztwa rolniczego w stymulowaniu procesów rozwojowych na obszarach wiejskich. Analizie poddano działalność wybranej instytucji doradczej, jaką jest Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Warszawie. Na podstawie realizowanych przez MODR w Warszawie działań o charakterze edukacyjno-informacyjnym w latach 2005– –2013 starano się ukazać rolę instytucji doradczych w kształtowaniu kapitału ludzkiego – kluczowego czynnika kształtującego poziom konkurencyjności regionów.
Abstract	As a result of the development of new institutional economics more and more attention is devoted to the role of institutions in economic development. Therefore, the aim of this article is to present the role which farm advisory institutions may play in stimulating development processes in rural areas. To meet this objective, the operations of one selected farm advisory body – Mazowiecki Agricultural Advisory Centre (MODR), based in Warsaw – have been analyzed. The educational and informational activities carried out by the Warsaw based MODR in the years 2005–2013 served as the basis to explore the role of advisory institutions in building human capital – the key factor determining the level of competitiveness of regions.
Cytowanie	Parzonko A.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2014_n2_s55.pdf

Autor	Mariola Chrzanowska, Nina Drejerska, Iwona Pomianek
Tytuł	Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia
Title	Warsaw suburban zone. Selected issues
Słowa kluczowe	obszary wiejskie, rynek pracy, przedsiębiorczość, kapitał ludzki, rozwój, strefa podmiejska, województwo mazowieckie, suburbanizacja
Key words	rural areas, labour market, entrepreneurship, human capital, development, suburban area, Mazovia region, suburbanisation
Abstrakt	Gminy podmiejskie Warszawy wybrane do badań są niewątpliwie obszarem intensywnych przemian społeczno-gospodarczych. Ta kumulacja procesów rozwojowych, rozlewanie się zjawisk charakterystycznych dla miast, powoduje, że badany obszar jest niezwykle interesujący z poznawczego punktu widzenia. Jednocześnie zachodzące zmiany są tak kompleksowe i wielowątkowe, że trudno wyodrębnić, co dokładnie powinno być przedmiotem badań – jeden wątek pociąga za sobą kilka niemniej interesujących następnych kwestii. W tej sytuacji pozostaje mieć nadzieję, że zaprezentowane wyniki badań przedstawiają zarówno ogólne tło zmian, jak i konkretne elementy rzeczywistości, jak np. powiązania funkcjonalne pomiędzy stolicą a jej obszarem podmiejskim w zakresie rynku pracy. Ponadto wydaje się, że wartością dodaną przeprowadzonych badań jest uwzględnienie zarówno działalności samorządów lokalnych, jak i małych oraz średnich przedsiębiorstw zlokalizowanych na badanym obszarze, jak również mieszkańców, ich sytuacji i opinii nt. zachodzących procesów. Badany obszar scharakteryzowano przy wykorzystaniu metod statystycznych. Wykorzystując miernik BZW, pogrupowano 30 gmin podmiejskich Warszawy na trzy klasy: o najwyższym, średnim i najniższym poziomie rozwoju. Do pierwszej grupy zostały zakwalifikowane: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, Stare Babice. Z wyjątkiem Nadarzyna, wszystkie gminy tej grupy graniczą bezpośrednio z Warszawą. Co więcej, oprócz Nieporętu, są to gminy położone po lewej stronie Wisły. Wskazuje to na najsilniejsze rozwojowe oddziaływanie Warszawy na gminy bezpośrednio z nią sąsiadujące, co więcej oddziaływanie ukierunkowane na stronę zachodnią miasta. W następnej grupie, 14 gmin stanowiło swoisty obszar przejściowy – najczęściej niegraniczący bezpośrednio z Warszawą, ale o silnym odziaływaniu miasta na procesy społeczno-gospodarcze tam zachodzące. Pozostałych 9 gmin to jednostki peryferyjne z punktu widzenia przyjętego obszaru badań, najdalej położone od stolicy, ale wciąż zaliczane do strefy podmiejskiej Warszawy. Wyniki badań empirycznych przeprowadzonych w urzędach gmin strefy podmiejskiej Warszawy wskazują na fakt, że w większości ankietowanych jednostek samorządu terytorialnego opracowano strategie rozwoju. Może to świadczyć o świadomości władz w zakresie pobudzania aktywności zarówno własnej, jak i mieszkańców oraz przedsiębiorców, inwestowania w poprawę składników infrastruktury, jakości życia mieszkańców, ułatwiania startu działalności gospodarczej. Jednocześnie fakt posiadania strategii rozwoju może też być jedynie spełnieniem technicznego warunku koniecznego np. w przypadku ubiegania się o wsparcie finansowe ze środków europejskich. Cele zapisane w strategiach były realizowane, aczkolwiek z uwagi na ograniczone środki finansowe wdrażanie strategii sprawiało trudności niektórym gminom (głównie o niskim poziomie rozwoju). Gminy (z kilkoma wyjątkami) były raczej aktywne w zakresie wykorzystania środków z Unii Europejskiej. Mimo to uskarżano się na skomplikowane procedury aplikowania oraz na nie zawsze korzystne dla gmin strefy podmiejskiej Warszawy warunki przyznawania dofinansowania do projektów (dochody per capita). Z reguły projekty były przygotowywane przez pracowników gminy, rzadko przez ekspertów zewnętrznych. Jako mocne strony gminy wskazywano przede wszystkim bliskość stolicy i dogodne połączenia komunikacyjne z innymi, większymi miastami, wysoki poziom infrastruktury technicznej, a także wolne tereny, które mogą zostać wykorzystane pod inwestycje. Jak wynika z charakterystyki mocnych stron, strefa podmiejska Warszawy charakteryzuje się nie tylko korzystnym układem infrastruktury drogowej i wolnymi przestrzeniami inwestycyjnymi, lecz w znacznej części także wysokimi walorami przyrodniczymi. Walory te mogą stanowić zarówno czynnik zachęcający, jak i ograniczający swobodę gospodarowania. Zdaniem ponad połowy władz gminnych, obszary przyrodniczo-chronione na terenie gminy stanowią szansę dla rozwoju przedsiębiorstw. Warunki te sprzyjają turystyce i rekreacji podmiejskiej, weekendowej lub biznesowej (organizacja konferencji w zielonym otoczeniu, a jednocześnie blisko Warszawy, np. Serock). Wyniki badań w przedsiębiorstwach wskazują, że na rynku lokalnym działalność koncentrowało 55% badanych jednostek. Ankietowani z gmin o niskim poziomie rozwoju, częściej niż pozostali, wykraczali zasięgiem działalności poza rynek lokalny – co wynikać mogło z potrzeby zwiększenia niewystarczającego popytu na swoje produkty i usługi. W opinii ankietowanych, najważniejszymi czynnikami decydującymi o lokalizacji przedsiębiorstw były: dogodne położenie w stosunku do odbiorców oraz chłonność rynku lokalnego lub regionalnego. Bliskość Warszawy została wskazana jako istotny czynnik lokalizacyjny w co czwartym przedsiębiorstwie. Podczas podejmowania decyzji o lokalizacji przedsiębiorstwa zwracano także uwagę na koszty związane z wynajęciem, zakupem lub budową lokalu. Z kolei w ramach podsumowującego pytania nt. postrzegania gminy, w której badane firmy miały swoją siedzibę, jako mocną stronę respondenci wskazywali bliskość Warszawy oraz dogodne połączenia komunikacyjne ze stolicą oraz innymi, większymi miastami, rozbudowaną infrastrukturę techniczną, ciągły rozwój gminy (związany m.in. ze stałym wzrostem liczby ludności w efekcie migracji oraz dużej liczby urodzeń) i odpowiednie warunki do rozwoju przedsiębiorczości. Jako słabe strony wskazywano: słabą infrastrukturę techniczną, wysokie koszty i inne trudności prowadzenia działalności gospodarczej (np. brak wsparcia ze strony władz gminnych, brak usług doradczych), a także zbyt duże natężenie ruchu i związane z nim zanieczyszczenie środowiska oraz słabą komunikację drogową. Należy w tym miejscu zauważyć, że pewne czynniki były wskazywane zarówno w grupie mocnych, jak i słabych stron. Badani przedsiębiorcy mieli bowiem tendencję do oceny infrastruktury technicznej przez pryzmat swojego najbliższego otoczenia, np. konkretnej drogi dojazdowej do swojej firmy. W związku z tym uzyskane odpowiedzi były bardzo zróżnicowane i to co dla jednych było zaletą, np. zbudowanie drogi w ich bezpośredniej okolicy, dla innych nie miało znaczenia. Znaczna część przeprowadzonego badania pierwotnego w gospodarstwach domowych strefy podmiejskiej Warszawy dotyczyła powiazań funkcjonalnych pomiędzy stolicą a otaczającym ją obszarem w wymiarze rynku pracy. Sytuacja badanej populacji mieszkańców jest stosunkowo dobra; charakteryzuje ją zarówno wysoki wskaźnik aktywności zawodowej, jak i wysoki wskaźnik zatrudnienia. Generalnie więc bliskość rozwiniętego rynku pracy, jakim jest stolica, jak również jej bezpośrednie otocznie sprzyja aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Ta dobra sytuacja przyciąga też nowych mieszkańców zarówno z innych części regionu, jak i z samej Warszawy. Jak pokazały wyniki badań, nowo osiedlający się mieszkańcy to osoby młode, dobrze wykształcone, o relatywnie wysokich dochodach. Procesy te niewątpliwie prowadzą do zwiększenia potencjału ludzkiego badanych obszarów, wpisując się w dyskusję zarówno teoretyków, jak i praktyków nt. endogenicznych czynników wzrostu gospodarczego, równocześnie powodują jednak zwiększoną presję w wielu wymiarach. Jednym z nich są kwestie środowiskowe – rozwój funkcji mieszkaniowej wymaga kolejnych terenów przeznaczonych na ten cel. Są to w znakomitej większości inwestycje prywatne, dla których po wzrastających cenach, ale jednak znajdowane są kolejne obszary, np. dotychczasowe grunty rolne. Natomiast biorąc pod uwagę fakt, że są to najczęściej osoby dojeżdżające do pracy, to niewątpliwe wyzwaniem jest zapewnienie odpowiedniej infrastruktury w tym zakresie. Nowi migranci dojeżdżają na ogół własnymi samochodami, powodując znaczne obciążenie dróg wjazdowych do miasta. Prezentowane wyniki badań wyraźnie wskazują na brak atrakcyjnej oferty komunikacji publicznej dla tej grupy. Uzyskane rezultaty badań pozwalają również na identyfikację zjawisk, które nie są typowe tylko dla mieszkańców strefy podmiejskiej. Zjawiska te są częścią ogólnopolskich czy nawet ogólnoświatowych tendencji na rynku pracy. Co więcej, wydają się potwierdzać, że pomimo relatywnie lepszej sytuacji na rynku pracy w okolicy dużego miasta, strefa podmiejska nie jest obszarem wolnym od problemów spotykanych gdzie indziej. Należy w tym miejscu wspomnieć przede wszystkim o wynikach badań wskazujących na niestabilność zatrudnienia, szczególnie wśród osób młodych, też dobrze wykształconych oraz na istnienie szarej strefy – zatrudnianie pracowników bez formalnej umowy. Wyniki otrzymane za pomocą jednej z metod statystycznych – klasycznej analizy korespondencji – pozwalają na odniesienie się do przywoływanego w teorii kapitału kreatywnego. Wskazują bowiem na istnienie zależności pomiędzy wykształceniem wyższym a dużą i pełną samodzielnością pracy, wykształceniem średnim a średnim poziomem samodzielności oraz wykształceniem zasadniczym zawodowym i niskim poziomem samodzielności wykonywanej pracy. Ponadto przeprowadzona analiza pozwoliła wyodrębnić grupę przedsiębiorców, charakteryzujących swoją pracę jako w pełni samodzielną i kreatywną, przy czym wskazywali najczęściej własny pomysł jako początek aktywności zawodowej wykonywanej w trakcie badania. Biorąc pod uwagę fakt, że rynek pracy odgrywa znaczącą rolę w procesach formowania funkcjonalnych obszarów miejskich, otrzymano również istotne wyniki w zakresie aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Przeprowadzona analiza korespondencji pozwoliła na wyodrębnienie grupy „młodych migrantów” – z wyższym wykształceniem, którzy przeprowadzili się w ostatnim okresie (w latach 2005–2012); ich dochód przekraczał 2000 zł netto miesięcznie na osobę w rodzinie. Dominowali w tej grupie ludzie młodzi – 51% z nich nie przekroczyło 36. roku życia. Blisko 90% ankietowanych w tej grupie to pracownicy najemni dojeżdżający codziennie do pracy do Warszawy, przy czym ich średni czas dojazdu to godzina. Wyodrębniona została też grupa przedsiębiorców, którzy pracowali w miejscu zamieszkania; to głównie osoby od 36 do 55 lat (71% respondentów w tym wieku). Ponadto to osoby mieszkające w danym miejscu od urodzenia bądź ludność napływowa, ale o znacznie dłuższym czasie zamieszkania niż „młodzi migranci”. Prowadzi to do ciekawej konkluzji nt. tendencji do prowadzenia małej firmy na danym obszarze raczej przez osoby zakorzenione lokalnie. Pomimo zidentyfikowanych problemów, sytuacja badanej populacji mieszkańców obszarów podmiejskich wydaje się być podstawą do budowania pozytywnego wizerunku. Mała skala bierności zawodowej, posiadanie dodatkowych kwalifikacji (nabytych w trakcie kształcenia formalnego, ale też nieformalnego w przypadku osób o niższych poziomach wykształcenia), kreatywność przedsiębiorców, elastyczność (przynajmniej deklarowana) w grupie osób niepracujących, a poszukujących zatrudnienia wskazuje na faktycznie istniejące potencjały endogeniczne badanych gmin; potencjały trudne bądź niemożliwe do zidentyfikowania na podstawie danych statystycznych, a widoczne w badaniach jakościowych. Co więcej, wskazane potencjały są generalnie dostrzegane przez władze lokalne i przedsiębiorców, ale równocześnie w hierarchii mocnych stron zdecydowanie stawiane są za czynnikami wynikającymi z uwarunkowań czysto geograficznych czy infrastrukturalnych, które można by określić jako „twarde” determinanty rozwoju społeczno-gospodarczego. Niemniej jednak, w opinii zespołu autorskiego, ta jakościowa identyfikacja „miękkich” potencjałów strefy podmiejskiej największego miasta w Polsce jest mocną stroną i ważnym wynikiem całego procesu badawczego podsumowanego niniejszą publikacją.
Abstract	This volume traces selected issues of economic and social development in the Warsaw suburban zone. It was elaborated as a part of the project entitled “Economic and social determinants of rural areas development of the Mazovia region in the suburban and external zone of Warsaw”, No N N114 145240, financed by the National Science Centre (Poland). The main purpose of the research was to identify and deeply characterize economic and social processes observed in rural areas of the Warsaw suburban zone. Specific objectives included: (1) diagnosis of a development level of selected communes in comparison with the whole region and identification of their diversification, (2) determination of demographic and economic potential of the Warsaw suburban zone inhabitants, especially from a perspective of a human capital level, (3) research on specificity of the Warsaw suburban zone inhabitants’ situation on the labour market, including a scale of economic inactivity, unemploymentand employment in the group of respondents, and in particular commuting to Warsaw as a central city of the functional region, (4) identification of conditions of enterprises that function there, as well as reasons and directions of diversification of their activities, (5) determination of a role of local self-government and other institutions in fostering and promoting entrepreneurship in rural areas and evaluation of local self-government activities in applying for and using the European Union support. The empirical research was conducted in rural households, enterprises and local self-governmental units in 30 rural and rural-urban communes around Warsaw, which were identified as the Warsaw suburban zone basing on the methodology of Korcelli and Śleszyński [Korcelli P. and Śleszyński P., 2011: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – projekt z 25 stycznia 2011 roku, delimitacja opracowana wcześniej na potrzeby programu ESPON] as well as Bański [Bański J. (ed.), 2009: Analiza zróżnicowania i perspektywy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce do 2015 roku. Studia Obszarów Wiejskich tom 16, PTG, IGIPZ PAN, Warsaw; typology of communes according to the impact ranges (development of urban functions)]. Finally, the research included questionnaire interviews in 800 households (2215 adult participants), 221 micro and small enterprises as well as postal questionnaire in 30 local self-government offices. Research results show that the analysed suburban communes of Warsaw are an area of an intense socio-economic transformation. However, the multi-threaded nature of these changes makes the authors present a reduced general background of the changes. Moreover, the authors hope that provided examples, such as functional connections between the capital city and its suburban area in the labour market, are a good illustration of the changes. Especially as these changes are presented at the same time from the perspective of three key groups: local self-government, inhabitants and entrepreneurs. The studied area was characterized using some statistical methods. The use of the relative development level measure (BZW) made it possible to group investigated 30 communes in three development classes: the highest, medium and the lowest one. The first group included: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, and Stare Babice. With the exception of Nadarzyn, all these communes directly border Warsaw. Furthermore, apart from Nieporęt, these communes are situated on the left bank of the Vistula river. This indicates the strongest development impact of Warsaw on directly neighbouring communes as well as the impact oriented towards the west of the city. The next group of 14 communes constituted a specific area of transition – usually not directly bordering Warsaw but with strong impact of the city on socio-economic processes taking place there. The remaining 9 communes are peripheral units in the investigated area, being the farthest away from Warsaw but still included in the suburban zone. According to research results, majority of local self-governments had development strategic documents. This may indicate the authorities’ awareness of the role of stimulating inhabitants’ and entrepreneurs’ activity as well as their own investments in improving infrastructure assets, quality of life and facilitating business start. At the same time, providing a development strategy may also be only the fulfilment of a technical precondition – for example, in the case of applying for the European Union funds. The communes authorities (with some exceptions) were rather active in applying for the support. Nevertheless, they complained about complicated procedures of applying and sometimes detrimental conditions for granting funds for projects to the Warsaw suburban zone communes (per capita income). In the opinion of representatives of local self-government offices, the strengths of  the Warsaw suburban area include: a convenient system of road infrastructure and accessible investment area. Additionally, there are large areas of communes characterized by high natural values. These values can be both stimulating as well as limiting possibilities of economic activities. According to more than a half of the local authorities, the natural environment provides a great opportunity for development of weekend or business tourism (for example conference and professional meetings with a quiet and peaceful atmosphere close to nature in Serock). Entrepreneurs focused their activity mostly on the local market. The respondents from communes with a low level of development, more frequently than others, came out beyond the local market – which could be a result of their need to increase insufficient demand for their products and services. In their opinion, the most important factors determining the firm location included: proximity to customers and local or regional market capacity. The neighbourhood of Warsaw was identified as an important factor in every fourth company. The most important strengths included: proximity to Warsaw, good transport connections with the capital city and othermajor cities, developed technical infrastructure, continuous development of communes (related, inter alia, to constant growth of the population as a result of migration and high birth rates) as well as appropriate conditions for entrepreneurship development. They also pointed out some weaknesses: poor technical infrastructure, high costs and other difficulties in doing business (e.g. lack of support from the local authorities, lack of advisory services), too much traffic, pollution and poor road communications. It should be noted that some factors were indicated as both the strengths and the weaknesses. The entrepreneurs had a tendency to assess the technical infrastructure through the lens of their immediate environment, such as a particular driveway to a firm. Therefore, the responses were very diverse, and what for some respondents was an advantage, for others did not matter at all. The situation of inhabitants on the labour market was relatively good. It was characterized by high rates of either professional activity or a high rate of employment. Therefore, proximity of the developed labour market (the capital city) as well its immediate environment promote professional activity of the suburban inhabitants. It attracts new people both from other parts of the region and from Warsaw as well. As shown by the results, the newly settled inhabitants were young, well-educated, with a relatively high level of income. These processes undoubtedly lead to an increase of human potential of the examined areas and reflect a discussion of both theorists and practitioners on endogenous growth factors. Though, these changes also increased pressure in many dimensions. Firstly, environmental issues should be considered. The development of the residential function requires more land for this purpose. New residential areas are usually private investments using for example previous agricultural land, but with increasing prices year by year. Secondly, the provision of appropriate infrastructure to people commuting to work every day is another challenge. New migrants usually use their own cars, causing a significant traffic jams on the way to Warsaw. The results clearly indicate no attractive offers of public transport in this case. These results also allow to identify some phenomena that are typical not only of the residents of the suburban zone. These phenomena are a part of national or even global trends in the labour market. Furthermore, they seem to confirm that, despite the relatively better labour market situation in the area of a big city, the suburban zone is not free from problems encountered elsewhere. Here, we should remember about job insecurity, especially among young, well-educated people, and the existence of the shadow economy – hiring workers without any formal contract. Conclusions drawn basing on one of statistical methods (a classical correspondence analysis) allow to refer to a concept of creative capital. They prove a relationship between having a tertiary education attainment and significant or full independence in the workplace, secondary education and a medium level of independence as well as vocational education and a low level of independence in the workplace. Moreover, the conducted analysis allowed to distinguish a group of entrepreneurs who perceived their work as fully creative and independent; they also stressed their own ideas as the beginnings of their present professional activities. Taking into account the fact that the labour market plays an important role in forming the functional city areas, the research results also allow to draw some significant conclusions in this aspect. The correspondence analysis allowed to distinguish a group of “new migrants” with tertiary education attainments, who moved recently (2005–2012) and who can be characterized by a relatively high income level (more than 2000 zlotys net per person in a household). The majority of them were young people (71% were 36 years old or younger). They usually commuted to Warsaw every day and it took them one hour on average to get to the workplace. There was also a group of entrepreneurs who mainly ran their businesses at the place of living. Usually they had lived there since their birth or moved but considerably earlier than “new migrants”. It leads to an interesting conclusion about running a company rather by people locally rooted. Despite the problems, the situation of the suburban population seems to be quite advantageous. The small scale of inactivity, additional qualifications (acquired both in formal and informal education), entrepreneurs’ creativity, flexibility (at least declared) in a group of people unemployed and seeking for employment indicate actually existing endogenous potential of the investigated communes. Even though, the potentials are difficult or impossible to be identified on the basis of statistical data, but clearly visible in qualitative research. What is more, the indicated potentials are generally noticed by the local authorities and entrepreneurs. However, in the strength hierarchy they are underestimated and still remain behind factors connected with purely geographical considerations or infrastructure, which could be described as “hard” determinants of socio-economic development. Nevertheless, in the opinion of the authors, the qualitative identification of “soft” potentials of the suburban zone of the largest city in Poland is the strong point and an important result of the whole process of research summarised in this publication.
Cytowanie	Chrzanowska M., Drejerska N., Pomianek I. (2014) Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia.
HTML	wersja html
Pełny tekst	MONO_2014_strefa_podmiejska.pdf

Autor	Magdalena Kozera
Tytuł	Rozwój polskiego rolnictwa w realiach gospodarki opartej na wiedzy
Title	THE DEVELOPMENT OF POLISH AGRICULTURE IN THE REALITIES OF KNOWLEDGE- BASED ECONOMY
Słowa kluczowe	rolnictwo polskie, gospodarka oparta na wiedzy, system edukacji, innowacje, wykorzystanie ICT
Key words	Polish agriculture, the knowledge-based economy, education, innovation, the use of Information and Communication Technologies (ICT)
Abstrakt	W artykule zaprezentowano stan polskiego rolnictwa na bazie koncepcji gospodarki opartej na wiedzy. Wskazano cztery filary gospodarki tego typu w kontekście zmian rolnictwa. Przedstawiono system bodźców ekonomicznych, system edukacyjny, innowacje oraz informatyzację oraz wskazano na różnice między poziomem wsparcia finansowego badań w rolnictwie, różnice w wykształceniu oraz dostępie do ICT (Information and Communication Technologies). Podkreślono znaczenie kapitału ludzkiego obszarów wiejskich jako czynnika transformacji społeczeństwa przemysłowego w społeczeństwo wiedzy.
Abstract	In the article the situation on Polish agriculture under conditions of the knowledge-based economy were presented. The four pillars of the knowledge-based economy in the context of the agriculture changes were shown. The system of the economic stimuli, educational system, innovation and the computerization were also discussed. The differences between the level of the financial support for agriculture research, the differences in education and the access to ICT (Information and Communication Technologies) were shown. The importance of the human capital in the rural areas as a stimulating factor of the transformation of industrial society into the knowledge society were also underlined.
Cytowanie	Kozera M. (2013) Rozwój polskiego rolnictwa w realiach gospodarki opartej na wiedzy.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 1: 35-43
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n1_s35.pdf

Autor	Kamila Ruzickova
Tytuł	Przedsiębiorstwa rolnicze a wartość spread w ramach Grupy Wyszehradzkiej
Title	THE AGRICULTURAL COMPANIES AND THEIR VALUE SPREAD WITHIN THE VISEGRAD GROUP
Słowa kluczowe	przedsiębiorstwo rolnicze, koszt kapitału własnego, dochód netto, stopa zwrotu z kapitału własnego, wartość spread
Key words	agricultural company, costs of equity, net income, returns on equity, value spread
Abstrakt	W artykule przedstawiono unikalne porównanie przedsiębiorstw rolniczych z krajów Grupy Wyszehradzkiej, z zastosowaniem wskaźnika spread. Przedsiębiorstwa z tych krajów funkcjonują w podobnych warunkach geograficznych oraz mają zbliżony rozwój historyczny. Niemniej jednak sektory rolne w każdym z tych krajów różnią się. Wskaźnik spread dostarcza informacji, czy koszt kapitału własnego przedsiębiorstwa jest pokryty przez stopę zwrotu z kapitału własnego. Ponadto, wskaźnik ten służy jako weryfikator ram wyceny dochodu. Celem opracowania jest określenie wartości spread przedsiębiorstw rolniczych w krajach Grupy Wyszehradzkiej. Badania wskazują, że tylko część badanych przedsiębiorstw była w stanie pokrywać koszty kapitału własnego przez stopę zwrotu z kapitału. W badaniach empirycznych wykazano, że istnieje zależność pomiędzy wartością spread i krajem pochodzenia przedsiębiorstwa rolniczego oraz między wartością spread i zasadniczą działalnością rolniczą. Polska jest krajem, w którym większość przedsiębiorstw cechuje się dodatnią wartością spread..
Abstract	This paper provides unique comparisons of agricultural companies from the Visegrad Group countries using the value spread indicator. Companies in these countries have similar geographical conditions and they experienced relatively similar historical development. Nevertheless, the agricultural sector in each of these countries is different to some extent. The value spread indicator provides information about whether the costs of a company’s equity are covered by the returns on that equity. Moreover, this indicator serves as a verifier of the income valuation framework. The aim of this paper is to explore the value spread of agricultural companies in the countries of the Visegrad group both from country and primary activity perspectives. This paper finds that only a part of the companies sampled is able to create the income value and cover its costs from the returns on equity. Based on empirical tests, it was shown that there is a slightly positive dependence between the value spread and the country of origin of the agricultural company and between the value spread and the primary agricultural activity. Poland is the country with the majority of companies with a positive value spread and the most successful parts of agriculture are support and non-traditional activities.
Cytowanie	Ruzickova K. (2013) Przedsiębiorstwa rolnicze a wartość spread w ramach Grupy Wyszehradzkiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 4: 91-102
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n4_s91.pdf

Autor	Vitaliy Pokynchereda, Natalya Pravdyuk
Tytuł	Inwestowanie w kapitał ludzki: aspekt rachunkowości
Title	Investments in human capital. Accounting aspect
Słowa kluczowe	kapitał ludzki; charakter i struktura inwestycji; system rachunkowości
Key words	human capital; nature and structure of investment; accounting system
Abstrakt	Przedstawiono główne podejścia naukowców do wyznaczenia charakteru i struktury inwestycji w kapitał ludzki pracowników przedsiębiorstwa. Analizie poddano współczesną politykę ewidencjonowania inwestycji w kapitał ludzki krajowych przedsiębiorstw. Stwierdzono, że jedną z przyczyn, negatywnie wpływająca na poziom inwestycji w kapitał ludzki, jest obecny system rachunkowości, uniemożliwiający traktowanie kapitału ludzkiego jako przedmiotu inwestycji. Uzasadniono racjonalność odzwierciedlania w systemie rachunkowości przedsiębiorstwa inwestycji w kapitał ludzki przez integrację podejścia kosztowego i inwestycyjnego. Podkreślono konieczność zmiany zasad aktualnej polityki rachunkowości w zakresie inwestycji w kapitał ludzki, wynikającej z rosnących potrzeb informacyjnych wewnętrznych interesariuszy
Abstract	Basic scientific approaches to determining the nature and structure of investments in human capital of the enterprise employees are considered. Current state of accounting recording of investments in human resources at the domestic enterprises is analyzed. It has been found that one of the reasons that adversely affects the scale of investments in human capital of the enterprise is a current accounting system, which due to its traditionalism does not allow to treat human resources as an object of investments. Economic feasibility of recording in the enterprise accounting system of investments in the human capital through the integration of the cost and investment approaches is proved. The necessity to change existing principles of accounting policy regarding investments in human capital caused by the growing information needs of internal users has been established.
Cytowanie	Pokynchereda V., Pravdyuk N. (2013) Inwestowanie w kapitał ludzki: aspekt rachunkowości.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 2: 71-82
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2013_n2_s71.pdf

Autor	Joanna Dmitruk, Krystyna Krzyżanowska
Tytuł	Relacje inwestorskie jako narzędzie kształtowania reputacji spółek giełdowych
Title	INVESTOR RELATIONS AS A TOOL FOR SHAPING THE REPUTATION OF LISTED COMPANIES
Słowa kluczowe
Key words	investor relations, listed companies, reputation, capital market
Abstrakt	Współczesny rynek finansowy nie mógłby spełniać swoich funkcji bez odpowiedniej komunikacji między podmiotami. Dwustronny proces komunikacji między spółkami giełdowymi a interesariuszami jest obszarem działania relacji inwestorskich (Investor Relations - IR). Podstawowe korzyści wynikające ze skutecznie prowadzonych relacji inwestorskich to redukcja kosztów pozyskania kapitału, wyższa płynność akcji i rzetelna wycena wartości spółki, zwiększenie poziomu zaufania i osiągnięcie pożądanej reputacji przedsiębiorstwa. W opracowaniu zaprezentowano teoretyczne zagadnienia związane z reputacją przedsiębiorstwa i relacjami inwestorskimi oraz wyniki badań własnych przeprowadzonych wśród dwóch opcji opiniotwórczych związanych z IR.
Abstract	Today's financial market could not fulfil its functions without adequate communication between operators. Two-way process of communication between listed companies and stakeholders is an area of investor relations (Investor Relations - IR). Key benefits of effective investor relations led to reduction in the cost of capital, higher liquidity and a reliable valuation of the company and increase the level of trust and achieve the desired reputation. The paper presents the theoretical issues related to the reputation of the company and investor relations, and the results of research conducted between two options multipliers associated with IR.
Cytowanie	Dmitruk J., Krzyżanowska K. (2013) Relacje inwestorskie jako narzędzie kształtowania reputacji spółek giełdowych.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 10(59): 169-179
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2013_n59_s169.pdf

Autor	Krzysztof Kubiak
Tytuł	Kapitał marki w sieci wymiany wartości
Title	BRAND CAPITAL IN THE VALUE EXCHANGE NETWORK
Słowa kluczowe	marka, kapitał marki, sieci wartości
Key words	brand, brand capital, value networks
Abstrakt	W obecnej gospodarce opartej na wiedzy, gospodarce sieciowej, pojawia się nowy trend funkcjonowania przedsiębiorstw – jest nim umiejętność tworzenia wartości. Jedną z takich wartości jest marka, która odgrywa istotną rolę w procesie komunikacji przedsiębiorstwa z rynkiem. Markę można porównać do najcenniejszego zasobu, jaki może posiadać przedsiębiorstwo. W artykule podjęto próbę identyfikacji czynników wpływających na zwiększenie kapitału marki, określono również zestaw wartości wynikający z jej kapitału. Metodą badawczą był wywiad ekspercki oraz metoda sieci wartości. Według przeprowadzonych badań kapitał marki jest źródłem przyszłych korzyści przedsiębiorstwa i klienta, korzyści o charakterze materialnym oraz niematerialnym.
Abstract	In the current knowledge-based economy, the network economy, there appears a new trend for enterprises - an ability to create value. Brand form one of these values that plays an important role in the process of communication between enterprises and the market. Brand can be compared to the most valuable asset that a company possesses. This paper attempts to identify factors contributing to increased brand equity, and also defines a set of values resulting from its capital. The research method was an expert interview and value networks analysis. According to the study, brand capital is a source of future benefits, both tangible and intangible, for the company and the customer.
Cytowanie	Kubiak K. (2013) Kapitał marki w sieci wymiany wartości.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 10(59): 432-443
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2013_n59_s432.pdf

Autor	Ildikó Akócsi, Tibor Csonka, Tamás Tóth
Tytuł	Ludzie jako czynnik konkurencyjności
Title
Słowa kluczowe	gospodarka oparta na wiedzy, konkurencyjność, analiza głównych składowych, analiza regresji, analiza ścieżki
Key words	knowledge economy, competitiveness, principal component analysis, regression analyses, path analysis
Abstrakt	W dzisiejszych czasach ważną kwestią jest ustalenie co sprawia, że społeczeństwo, gospodarka lub region potrafi poradzić sobie z konkurencją w zglobalizowanym świecie. Badaniami zostały objęte aspekty relacji i inherentności zasobów ludzkich oraz konkurencyjność w Republice Czeskiej, Polsce, na Słowacji i na Węgrzech. Obecnie pojęcia „gospodarka oparta na wiedzy” i „gospodarka wiedzy” są coraz częściej używane i podkreślają znaczenie kapitału ludzkiego w procesie rozwoju społeczeństwa i gospodarki. Jednym z priorytetów ustalonych w strategii „Europa 2020” jest inteligentny rozwój, który oznacza budowanie społeczeństwa opartego na wiedzy i innowacjach. Doskonalenie zasobów ludzkich jest określane jako czynnik stymulowania rozwoju regionalnego. Tworzenie wyższej wartości dodanej jest możliwe przez poprawę potencjału kapitału ludzkiego. Rozwój badań, zwiększenie aktywnego udziału w tworzeniu innowacji może być realizowane wyłącznie na podstawie wysokiego poziomu szkolnictwa wyższego i kształcenia naukowego. Na podstawie powyższych informacji autorzy uważają, że należy przeanalizować zależność pomiędzy regionalną karencyjnością a poziomem kapitału ludzkiego, a także zweryfikować czy zasoby ludzkie na poziomie regionalnym mogą być czynnikami konkurencyjności w regionie.
Abstract	In our research we study the relationship and inherency of human resources and competitiveness in the regions of the Czech Republic, Hungary, Poland and Slovakia. At present, „knowledge based economy”, „economy of knowledge” are more and more frequently used concepts which emphasize the importance of human capital in the process of the development of the society and the economy. The „Europe 2020” strategy, accepted in spring 2010, also focuses on „keeping economic power of the community determining 500 million people’s life in competition” [European Committee 2010]. One of the priorities in the strategy is intelligent growth, which means the establishment of a society based on knowledge and innovation. However, building up a knowledge based society is only possible with a healthy and educated population. Improvement of human resources is a definite factor of establishing regional development. The created added value can be higher, if the potential of human capital is higher as well. One of the main goals of our research is to organize indicators which define human development into principal components, to create clusters from the regions of the V4 countries according to the principal components, and to uncover the differences between the clusters. Furthermore, we aimed to explore the connection between the level of development and competitiveness – defined by the principal components - of the human resources of a region.
Cytowanie	Akócsi I., Csonka T., Tóth T. (2012) Ludzie jako czynnik konkurencyjności.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 3: 7-20
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n3_s7.pdf

Autor	Dorota Komorowska
Tytuł	Typ rolniczy a efektywność gospodarstw ekologicznych
Title	THE FARM TYPE VERSUS THE EFFECTIVENESS OF ECO-FARMS
Słowa kluczowe	rolnictwo ekologiczne, efektywność gospodarstw ekologicznych
Key words	ecological agriculture, effectiveness eco-farms
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena wpływu specjalizacji gospodarstwa rolnego na efektywność gospodarowania zasobami produkcyjnymi gospodarstw ekologicznych wybranych typów rolniczych. Przedmiotem badania były gospodarstwa ekologiczne uczestniczące nie­przerwanie w Polskim FADN w latach 2007-2009 i sklasyfikowane według typów rolniczych. Najwyższy poziom produktywności i dochodowości zasobów ziemi w 2007 roku uzyskały gospodarstwa wielokierunkowe, natomiast w latach 2008-2009 gospodarstwa nastawione na chów bydła mlecznego. Ekonomiczna wydajność pracy i dochodowość pracy własnej kształ­towała się na wyższym poziomie w gospodarstwach nastawionych na produkcję zwierzęcą, ale były to gospodarstwa większe obszarowo. Natomiast produktywność zaangażowanego kapitału była relatywnie większa w gospodarstwach specjalizujących się w uprawach polowych, na ogół większa była także efektywność ekonomiczna zasobów kapitałowych w tych gospodarstwach.
Abstract	sources in organic farms representing selected types of farming. The object of the study was organic farms constantly participating in the Polish FADN in 2007-2009 and classified by type of farm. In 2007 the highest level of productivity and profitability of the farmland resources was realised in mixed-type farms, while in 2008-2009 - in farms focused on dairy cattle breeding. Economic efficiency and profitability of labour was at a higher level in farms oriented at animal production, but they were of larger area. Instead, capital productivity was relatively larger in farms specialized in production of field crops. The economic efficiency of capital resources was generally higher in these farms as well.
Cytowanie	Komorowska D. (2012) Typ rolniczy a efektywność gospodarstw ekologicznych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 105-120
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s105.pdf

Autor	Wojciech Ziętara
Tytuł	Organizacja i ekonomika produkcji mleka w Polsce, dotychczasowe tendencje i kierunki zmian
Title	ORGANISATION AND THE ECONOMICS OF MILK PRODUCTION IN POLAND, TRENDS IN THE PAST AND FUTURE
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, produkcja mleka, ekonomika produkcji mleka
Key words	dairy farms, milk production, the economics of milk production
Abstrakt	W artykule przedstawiono udział produkcji mleka w Polsce w latach 2000-2010 w strukturze towarowej produkcji rolniczej oraz zmiany poziomu i relacji między kosztami podstawowych czynników produkcji, pracy i kapitału a cenami zbytu produktów rolnych oraz pogarszającą się jednostkową opłacalność produkcji rolniczej, w tym także mleka. Dokonano oceny ekonomiki gospodarstw mlecznych w zależności od skali produkcji. Wskazano, że decydującym czynnikiem rozwoju gospodarstw mlecznych jest skala produkcji mleka. Szanse rozwojowe mają gospodarstwa mleczne utrzymujące ponad 30 krów mlecznych o wydajności rocznej ponad 5500 kg. Dokonano porównań efektów produkcyjnych i ekonomicznych gospodarstw z Polski i innych państw Unii Europejskiej nastawionych na produkcję mleka.
Abstract	The paper shows participation of milk production in total sold agricultural production in Poland in 2000- 2010. The changes of level and the relationship between costs of fundamental production factors, labour and capital, and agricultural products prices were described. The unit profitability of agricultural production, including milk production, is decreasing. A comparison of the economics of the groups of dairy farms isolated due to the scale of the production was done. It was found that the scale of production is a key factor of dairy farms development. Only farms keeping at least 30 dairy cows and characterized by milk yield amounts of at least 5500 kg have an opportunity to develop. The production and economic effects of Polish and European Union dairy farms were compared.
Cytowanie	Ziętara W. (2012) Organizacja i ekonomika produkcji mleka w Polsce, dotychczasowe tendencje i kierunki zmian.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 43-57
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s43.pdf