Wydział Nauk Ekonomicznych SGGW w Warszawie

31 wyników
[1-20] [21-40]

Economic Sciences for Agribusiness and Rural Economy, 2020

Dziwulski M., Szymańska E. CHANGES IN THE ECONOMIC SIZE AND PRODUCTION DIRECTION IN FARMS AS A RESULT OF INVESTMENTS IN FIXED ASSETS

Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2019

Pomianek I. Classification of border subregions of Eastern Poland according to theIR level of socio-economic development

Autor	Iwona Pomianek
Tytuł	Classification of border subregions of Eastern Poland according to theIR level of socio-economic development
Title	Klasyfikacja podregionów przygranicznych Polski Wschodniej według poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego
Słowa kluczowe	socio-economic development, demographic factors, infrastructure, spatial peripherality, economic peripherality, NUTS 3, Hellwig's measure of development
Key words	peryferyjność przestrzenna, peryferyjność gospodarcza, NUTS 3, miara rozwoju Hellwiga
Abstrakt	The paper presents the classification of subregions (NUTS 3) with permanent border crossings, in terms of the level of socio-economic development in 2008-2018. The study covered 9 subregions located in the following provinces: Warminsko-Mazurskie, Podlaskie, Lubelskie and Podkarpackie. Application of Hellwig's measure of development made it possible to group subregions according to three categories of the level of development: high, medium and low. The relatively high level of development characterized two metropolitan subregions: Olsztyński and Białostocki. Łomżyński subregion proved to be the weakest, but it was not completely devoid of any development potential. In comparison with the average values in the designated higher development classes, Łomżyński subregion was characterized by: positive natural increase, low values of indices describing ageing of local society and proportion of investment expenditure of local self-government units at a level similar to the leaders of the ranking. However, there is a concern that the relatively low level of spending of the EU funds and the persistent trend of population migration outflow, due to global trends of population ageing and depopulation of rural areas, may negatively affect the socio-economic situation of the subregion in the future.
Abstract	W artykule przeprowadzono klasyfikację podregionów (NUTS 3), na obszarze których znajdowały się stałe przejścia graniczne, pod względem poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego. Badaniem objęto 9 podregionów usytuowanych w województwach: warmińsko-mazurskim, podlaskim, lubelskim oraz podkarpackim. Zastosowanie taksonomicznej miary rozwoju Hellwiga umożliwiło pogrupowanie podregionów wg trzech kategorii poziomu rozwoju: wysokiego, średniego oraz niskiego. Relatywnie wysoki poziom rozwoju charakteryzował dwa podregiony metropolitarne: białostocki i olsztyński. Najsłabszym okazał się podregion przemyski, jednak nie był on obszarem pozbawionym zupełnie potencjału rozwojowego. W porównaniu z przeciętnymi wartościami w wyznaczonych wyższych klasach rozwoju, podregion przemyski charakteryzowały: najniższy udział dróg gminnych i powiatowych o nawierzchni gruntowej i największa liczba stałych przejść granicznych. Mimo, że w badanym okresie w podregionie ubywało ludności, przyrost naturalny był dodatni. Ponadto, na terenie podregionu przemyskiego zarejestrowanych było najwięcej (w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców) fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych, co świadczy o aktywności społecznej. Natomiast znacząca aktywność samorządów lokalnych przejawiała się w relatywnie wysokim przeciętnym wydatkowaniu środków z funduszy unijnych, co w przyszłości może skutkować poprawą sytuacji społeczno-gospodarczej, m.in. w zakresie infrastruktury, rynku pracy i demografii.
Cytowanie	Pomianek I. (2019) Classification of border subregions of Eastern Poland according to theIR level of socio-economic development.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 22(71): 156-169
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2019_n71_s156.pdf

Migracje międzynarodowe w Europie. Trendy, problemy, wyzwania., 2019

Kacperska E., Kacprzak M., Kmieć D., Król A., Łukasiewicz K. Migracje międzynarodowe w Europie. Trendy, problemy, wyzwania.

Autor	Elżbieta Kacperska, Marzena Kacprzak, Dorota Kmieć, Agnieszka Król, Katarzyna Łukasiewicz
Tytuł	Migracje międzynarodowe w Europie. Trendy, problemy, wyzwania.
Title
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	W ostatnich latach międzynarodowe migracje ludności stały się zjawiskiem powszechnym we współczesnej gospodarce światowej. Proces ten oznacza przemieszczanie się ludności na stałe lub czasowo poza granice państwa ojczystego. W 2019 r. odnotowano 271,6 mln międzynarodowych migracji, co stanowiło około 3,5% populacji świata. Europa jest kontynentem, gdzie około 11% populacji dokonuje migracji. Współcześnie proces migracji jest określany jako zjawisko globalne, wielokierunkowe i masowe. Wśród przyczyn nasilającego się zjawiska przeważa aspekt ekonomiczny, czyli migracja zarobkowa. Skala zjawiska, jego konsekwencje i wpływ na różne sfery ekonomiczne i społeczne powoduje, że migracje są jednym z ważniejszych problemów. W ramach rożnych dziedzin próbuje się poznać i zrozumieć zjawisko współczesnych migracji międzynarodowych. Poznanie przyczyn i uwarunkowań, jak również przewidywanie ich przebiegu i skutków są nadal bardzo aktualną kwestią. Zmiany jakie zachodzą we współczesnym świecie, powodują też zmiany postaw w stosunku do osób, które zmieniają kraj pobytu. W wielu krajach obserwuje się duży popyt na pracę i wskazuje na „brak rąk do pracy”. Lukę tę wypełniają imigranci podejmując prace na warunkach, które nie są akceptowalne dla lokalnej ludności. Rosnący udział imigrantów w wielu krajach spowodował, że ich problemy stały się bardziej widoczne i pomimo tego, że są osobami aktywnymi zawodowo i mają swój wkład w rozwój gospodarczy kraju przyjmującego, to i tak przez pewne grupy są postrzegani negatywnie. Dlatego też ważne jest przedstawianie zmian sytuacji na rynku pracy wśród osób, które urodziły się za granicą i porównywanie ich z sytuacją osób w danym kraju. Identyfikacja problemów cudzoziemców i usuwanie barier dostępu do rynku pracy, czy też edukacji pozwoli na lepszą integrację z rynkiem pracy i może to pomóc w lepszym starcie dzieciom imigrantów, które mogą znaleźć się w grupie osób tzw. NEET (nie uczą się, nie pracują, nie biorą udziału w szkoleniach zawodowych). Należy podkreślić, że oprócz polityki migracyjnej dużą rolę odgrywają organizacje, które ukierunkowane są na pomoc i wsparcie migrantom i uchodźcom. Przyczyniają się do lepszej integracji społecznej migrantów międzynarodowych i uchodźców w danym środowisku.Głównym celem pracy było pokazanie istoty procesu migracji w Europie, ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Skupiono się na przedstawieniu podstawowych wielkości charakteryzujących ten proces, kierunków współczesnej migracji oraz problemów z nią związanych.Zakres czasowy pracy obejmuje lata 2000-2019. W pracy skupiono się głównie na zjawisku migracji i sytuacji migrantów w Europie. Przedstawiono również dane dotyczące państw pozaeuropejskich aby pokazać jakie były tendencje w krajach rozwiniętych (dlatego też w niektórych częściach pracy znajdują się dane i informacje dotyczące USA, Australii, Kanady czy innych państw, które są członkami OECD).W badaniach wykorzystano dane pochodzące z Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), z Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), Europejskiego Urzędu Statystycznego (Eurostat), United Nations Global Migration Database, United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD), International Organization for Migration (IOM), Migration Data Portal, Głównego Urzędu Statycznego (GUS) oraz Urzędu do Spraw Cudzoziemców.Monografia ze względu na podejmowaną przez Autorki tematykę, skierowana jest do szerokiego grona odbiorców. Może stanowić źródło cennych informacji zarówno dla kadry akademickiej, studentów jak i praktyków gospodarczych.
Abstract
Cytowanie	Kacperska E., Kacprzak M., Kmieć D., Król A., Łukasiewicz K. (2019) Migracje międzynarodowe w Europie. Trendy, problemy, wyzwania..
HTML	wersja html
Pełny tekst	MONO_2019_migracje_miedzynarodowe.pdf

Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2019

Miczyńska-Kowalska M. Suburbanizacja strefy podmiejskiej Lublina

Autor	Maria Miczyńska-Kowalska
Tytuł	Suburbanizacja strefy podmiejskiej Lublina
Title	SUBURBANIZATION OF THE SUBURBIAN ZONE OF LUBLIN
Słowa kluczowe	suburbanizacja, strefa podmiejska, rozwój obszarów wiejskich, migracje
Key words	sub-urbanisation, suburban zone, rural development, migration
Abstrakt	W artykule podjęto problematykę dotyczącą suburbanizacji strefy podmiejskiej na przykładzie gmin przyległych do miasta Lublin: Głuska, Jastkowa, Konopnicy, Niedrzwicy Dużej, Niemiec oraz Wólki. Celem badań było wskazanie specyfiki procesu suburbanizacji i zmian w latach 1995-2017 w strefie podmiejskiej, na przykładzie wymienionych gmin. W opracowaniu uwzględniono wymiar demograficzny i ekonomiczny zmian. Oceny procesu suburbanizacji strefy podmiejskiej Lublina dokonano na podstawie liczby ludności w gminach, zmian w poziomie migracji z miast do gmin ościennych Lublina, liczby osób prowadzących działalność gospodarczą, liczby podmiotów gospodarczych funkcjonujących na terenie gminy, struktury zatrudnienia i liczby mieszkań. W opracowaniu wykorzystano literaturę przedmiotu oraz dostępne statystyki Banku Danych Lokalnych GUS.
Abstract	This issue concerns the suburban zone on the example of municipalities, which are neighbouring the city of Lublin: Głusk, Jastków, Konopnica, Niedrzwica Duża, Niemce and Wólka. The aim of the analysis to identify the specific characteristics of the suburbanization process and changes in the years 1995-2017 in selected municipalities. The analysis took into account the demographic and economic analysis. The assessment of the suburbanization process of the area of Lublin was based on the analysis of the population in the municipalities, the level of migration from the cities to the neighbouring municipalities of Lublin, the changes in the number of persons carrying on economic activities, the number of traders operating in the municipality, changes of the structure of employment and account of flats. The study uses the literature and available statistics: regional statistics office – Local Data Bank of Central Statistical Office.
Cytowanie	Miczyńska-Kowalska M. (2019) Suburbanizacja strefy podmiejskiej Lublina.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 106, z. 1: 72-86
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2019_n1_s72.pdf

Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2018

Barczyk-Ciuła J., Nogieć M., Sroka W., Wojewodzic T. Pozarolnicza działalność gospodarcza w gminach położonych w zasięgu oddziaływania Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego

Autor	Justyna Barczyk-Ciuła, Marcin Nogieć, Wojciech Sroka, Tomasz Wojewodzic
Tytuł	Pozarolnicza działalność gospodarcza w gminach położonych w zasięgu oddziaływania Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego
Title	NON-AGRICULTURAL BUSINESS ACTIVITIES IN GMINAS LOCATED WITHIN RANGE OF IMPACT OF KRAKÓW METROPOLITAN AREA
Słowa kluczowe	Krakowski Obszar Metropolitalny, przedsiębiorczość, teoria lokalizacji
Key words	Kraków Metropolitan Area, entrepreneurship, location theory
Abstrakt	Identyfikacja czynników sprzyjających rozwojowi gospodarczemu należy do najważniejszych zadań ekonomii. Głównym celem opracowania było określenie zależności pomiędzy wybranymi cechami lokalizacji i polityki podatkowej prowadzonej przez organy samorządu terytorialnego a natężeniem przedsiębiorczości w gminach pozostających w strefie oddziaływania Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego (KOM). Przeprowadzone analizy wykazały, że w okresie 1995-2016 szybciej zwiększała się liczba podmiotów gospodarczych w gminach bezpośrednio graniczących z Krakowem niż w jednostkach od niego oddalonych. Jednocześnie gminy zlokalizowane korzystniej względem regionalnego centrum gospodarczego prowadziły bardziej restrykcyjną politykę podatkową, dążąc do przejęcia w formie podatków lokalnych części renty lokalizacyjnej realizowanej przez przedsiębiorców.
Abstract	One of economics’ major tasks is the identification of factors that facilitate economic growth. The main purpose of the study was to determine interrelations between selected features of a location, a tax policy implemented by territorial self-government authorities and the intensity of entrepreneurship in gminas [communes] within the range of impact of the Kraków Metropolitan Area (KMA). Based on the analyses which were conducted, in 1995-2016 the number of business entities in gminas bordering directly on Kraków increased faster compared to those located farther away. Reasons for such status quo include the increasing absorptive power of local markets within areas where population density has been increasing as well as migration of entrepreneurs from the core of the KMA to suburban gminas which have improved connections with Kraków. Concurrently, the gminas with more advantageous locations relative to the regional economic center implemented a more restrictive tax policy and aimed to take over, in the form of local taxes, a part of entrepreneurs’ location rent.
Cytowanie	Barczyk-Ciuła J., Nogieć M., Sroka W., Wojewodzic T. (2018) Pozarolnicza działalność gospodarcza w gminach położonych w zasięgu oddziaływania Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 1: 47-57
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2018_n1_s47.pdf

Annals of Marketing Management and Economics, 2018

Kapaj A., Pomianek I. Demographic changes in rural and semi-urban areas in Poland (2003-2016)

Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2018

Żak K. Poland’s Position on the Investment Development Path

Autor	Katarzyna Żak
Tytuł	Poland’s Position on the Investment Development Path
Title	Poland’s Position on the Investment Development Path
Słowa kluczowe	Foreign Development Investment (FDI), Investment Development Path Model (IDP Model), Poland
Key words	Foreign Development Investment (FDI), Investment Development Path Model (IDP Model), Poland
Abstrakt	In the modern world based on open national economies, individual countries are closely related and even interdependent in terms of trade, investment flows, labor migration, as well as cooperation at the level of enterprises. The role of enterprises in foreign markets in the form of FDI is growing, while the national economies compete for the inflow of such capital. Due to the fact that since the 1990s Poland has been extensively involved in internationalization processes, it seems important to find answers to the questions: how has the inflow of FDI into the country evolved over the years; what position have Polish investors built in foreign markets during this time; and, finally, what is the current position of Poland on the investment development path. To answer these questions, research tools such as the review of domestic and foreign literature were used and desk research (based on NBP and UNCTAD statistical databases) was carried out to determine the position of the Polish economy in the IDP model. The analyses indicate that since 2008, Poland has been moving towards the third phase of the IDP model in a slow but steady manner.
Abstract	In the modern world based on open national economies, individual countries are closely related and even interdependent in terms of trade, investment flows, labor migration, as well as cooperation at the level of enterprises. The role of enterprises in foreign markets in the form of FDI is growing, while the national economies compete for the inflow of such capital. Due to the fact that since the 1990s Poland has been extensively involved in internationalization processes, it seems important to find answers to the questions: how has the inflow of FDI into the country evolved over the years; what position have Polish investors built in foreign markets during this time; and, finally, what is the current position of Poland on the investment development path. To answer these questions, research tools such as the review of domestic and foreign literature were used and desk research (based on NBP and UNCTAD statistical databases) was carried out to determine the position of the Polish economy in the IDP model. The analyses indicate that since 2008, Poland has been moving towards the third phase of the IDP model in a slow but steady manner.
Cytowanie	Żak K. (2018) Poland’s Position on the Investment Development Path.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 515-524
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s515.pdf

Annals of Marketing Management and Economics, 2018

Gaudėšius R. The concept of land use model in Lithuania – the tool for sustainable development

Annals of Marketing Management and Economics, 2017

Stepaniuk N. Development of educational migration in Ukraine

Autor	Natalia Stepaniuk
Tytuł	Development of educational migration in Ukraine
Title	Development of educational migration in Ukraine
Słowa kluczowe
Key words	educational migration, economy, immigration, emigration, educational migrants, human capital, movement of intelligence, globalization
Abstrakt
Abstract	The article studies the historical development of educational migration processes in Ukraine. It processes the classification of educational migration in view of global instability and manifestations of the crisis. It also suggests measures that should be implemented to prevent significant educational immigration from Ukraine. It also determines that the prerequisite for the educational migration is the desire of an individual to get certain education, which can be classified in terms of desired level of qualification, professional specialization, directions, methods and ways of getting education and the desired result. It is noted that a specific feature of educational migration is its impact not only on the profitability of the educational sector (or a particular university), but also on the economy of the country (region) that provides educational services in general. In addition, the consumers of educational services are a potential workforce of corresponding qualifications. In order to define characteristic features of educational migration from Ukraine, it was necessary to identify individual characteristics of such transferences; that is why classification of educational migration was done in view of global instability and manifestations of the crisis. To maintain and expand the reproduction of intellectual potential, it was suggested to use effective measures of educational and migration policy that would quickly adapt to the changes in the global economic environment. It is necessary to apply the mechanisms which could establish systematic movement of intelligence, capital, and information in two mutually symmetrical directions (into Ukraine and out of Ukraine). It is necessary to strengthen the competitive advantages of Ukraine in science, education and high technologies.
Cytowanie	Stepaniuk N.
HTML	wersja html
Pełny tekst	AMME_2017_n2_s101.pdf

10.

Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2016

Hybel J. Tendencje i uwarunkowania migracji zagranicznych ludności w Polsce

11.

Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2016

Laskowski W., Świstak E. Zmiany wzorca konsumpcji żywności na wsi i ich uwarunkowania

Autor	Wacław Laskowski, Ewa Świstak
Tytuł	Zmiany wzorca konsumpcji żywności na wsi i ich uwarunkowania
Title	Food consumption changes in rural areas and their determinants
Słowa kluczowe	wzorzec konsumpcji żywności, wiejskie gospodarstwa domowe, uwarunkowania ekonomiczne i demograficzne, migracje ludności
Key words	food consumption pattern, rural households, economic and demographic conditions, migrations
Abstrakt	Zachodzące w ostatnich latach w Polsce zmiany w strukturze zatrudnienia, będące m.in. następstwem dynamicznego rozwoju sektora usług, przy malejącej roli takich działów gospodarki jak przemysł czy rolnictwo, wywołały migracje ludności, w efekcie których zmieniła się struktura mieszkańców wsi. Zmiany te, jak również dochodowe i demograficzne, nie pozostały bez wpływu na sposób odżywiania się ludności, wskutek czego wiejski wzorzec konsumpcji żywności utracił częściowo swoje tradycyjne cechy. Jednak, w przeciwieństwie do modelu miejskiego, w dalszym ciągu charakteryzuje go wyższy udział produktów pochodzących z samozaopatrzenia i niskie spożycie ryb i owoców.
Abstract	Recent changes in the structure of employment in Poland, resulting from dynamic development of the services sector as well as diminishing roles of industry and agriculture, led to migrations and in consequence to the change of rural habitants structure. These changes, as well as economic and demographic ones, caused changes in the food consumption pattern; among others, rural food consumption pattern has lost some of its traditional features. However, unlike in urban model, it is still characterized by a higher proportion of products derived from the self supply as well as low consumption of fruit and fish.
Cytowanie	Laskowski W., Świstak E. (2016) Zmiany wzorca konsumpcji żywności na wsi i ich uwarunkowania.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 114: 5-17
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2016_n114_s5.pdf

12.

Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2016

Kacperska E. Międzynarodowe przepływy siły roboczej

13.

Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2016

Stolarska A. Rozwój turystyki zagranicznej w wybranych krajach UE

14.

Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016

Cymanow P. Znaczenie czynników determinujących decyzje powrotne migrantów zarobkowych pochodzących z obszarów wiejskich

Autor	Piotr Cymanow
Tytuł	Znaczenie czynników determinujących decyzje powrotne migrantów zarobkowych pochodzących z obszarów wiejskich
Title	Significance of Factors Affecting the Decision to Return Home made by Economic Migrants from Rural Areas
Słowa kluczowe	procesy migracyjne, obszary wiejskie, rozwój lokalny, migracje powrotne
Key words	migration processes, rural areas, local development, return migrations
Abstrakt	Artykuł prezentuje wyniki badań, jakie zostały przeprowadzone na grupie osób wywodzących się ze środowisk wiejskich, które aktualnie przebywają poza granicami kraju, wykonując pracę zarobkową. Zasadniczym celem dokonanej analizy jest przedstawienie zjawiska migracji powrotnych na przykładzie grupy osób wywodzących się z obszarów peryferyjnych. W opracowaniu uwzględniono również ocenę czynników determinujących podejmowanie ewentualnych decyzji w zakresie powrotów z migracji. W artykule podkreślono także znaczenie migracji zarobkowych w kontekście niekorzystnych zmian struktury demograficznej i problemów społecznych, dotykających obszarów peryferyjnych.
Abstract	The article presents the results of a study of return migrations of people who decided to travel for work. The significance of population movements was emphasised in the local and regional development of peripheral areas, pointing to considerable impact of such processes on their transformation. The significance of the factors that impact the decision to return from economic emigration were assessed. A series of social aspects were also highlighted, related to the increase in return migration.
Cytowanie	Cymanow P. (2016) Znaczenie czynników determinujących decyzje powrotne migrantów zarobkowych pochodzących z obszarów wiejskich.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 47-54
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s47.pdf

15.

Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2015

Cymanow P., Florek-Paszkowska A. Ocena kosztów migracji ludności wiejskiej Karpat w kontekście zarządzania problemowymi obszarami migracyjnymi

16.

Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2015

Wojewódzka-Wiewiórska A. Identyfikacja wiejskich obszarów problemowych i barier ich rozwoju na przykładzie województwa mazowieckiego

Autor	Agnieszka Wojewódzka-Wiewiórska
Tytuł	Identyfikacja wiejskich obszarów problemowych i barier ich rozwoju na przykładzie województwa mazowieckiego
Title	DIAGNOSIS OF RURAL PROBLEM AREAS AND DEVELOPMENT BARRIERS BASED ON MAZOWIECKIE VOIVODESHIP
Słowa kluczowe	rozwój społeczno-gospodarczy, obszary wiejskie, obszary problemowe, bariery rozwoju, województwo mazowieckie
Key words	socio-economic development, rural areas, problem areas, development barriers, Mazovian Voivodeship
Abstrakt	Polska charakteryzuje się wysokim zróżnicowaniem w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego, co widoczne jest zarówno w przekroju między-, jak i wewnątrzregionalnym. Jednocześnie występujące silne zróżnicowanie w tym względzie ma tendencję do pogłębiania się, szczególnie w regionach administracyjnych. W artykule dokonano identyfikacji wiejskich obszarów problemowych województwa mazowieckiego w zakresie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego na poziomie gmin. W zależności od poziomu rozwoju (2010 r.) i tempa rozwoju w latach 2004-2010 wyodrębniono dwa typy gmin problemowych: o niskim poziomie i niskim tempie rozwoju (typ D – 13 gmin) oraz niskim poziomie i wysokim tempie rozwoju (typ B – 9 gmin). Obszary problemowe charakteryzowały się niekorzystną sytuacją, jeżeli chodzi o kształtowanie się wskaźników demograficznych. Główna bariera rozwoju badanych gmin to wysoka stopa bezrobocia, która powodowała wiele konsekwencji, m.in.: odpływ ludności oraz niskie wpływy do budżetu gmin.
Abstract	Poland is clearly differentiated, taking into account the level of socio-economic development which is visible both between the regions and within regions. At the same time such strong differentiation tends to deepen, especially in the administrative regions. In this paper the identification of problem areas in rural Mazowieckie voivodship was done on the basis of the socio-economic development level of communes. Depending on the development level in 2010 and the pace of development in 2004-2010 two types of rural problem areas were distinguished: low level and low rate of development (type D – 13 communes) and low and high rate of development (type B – 9 communes). Problem areas were characterized by unfavorable demographic indicators. The main barrier to the development of the surveyed communes was the high rate of unemployment, which caused many consequences, inter alia, migration and low budget revenues of communes.
Cytowanie	Wojewódzka-Wiewiórska A. (2015) Identyfikacja wiejskich obszarów problemowych i barier ich rozwoju na przykładzie województwa mazowieckiego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 1: 123-132
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n1_s123.pdf

17.

Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2015

Karwat-Woźniak B. Zasoby pracy w polskim rolnictwie indywidualnym i ich wykorzystanie

Autor	Bożena Karwat-Woźniak
Tytuł	Zasoby pracy w polskim rolnictwie indywidualnym i ich wykorzystanie
Title	LABOUR POTENTIAL AND INPUT IN POLISH AGRICULTURE
Słowa kluczowe	ludność rolnicza, aktywność zawodowa, zatrudnienie w rolnictwie indywidualnym, nakłady pracy, najem siły roboczej
Key words	agricultural population, professional activity, employment in individual agriculture, labour input, labour force hire
Abstrakt	Celem artykułu jest określenie zmian liczebności, cech społeczno-demograficznych i aktywności zawodowej populacji związanej z użytkownikiem indywidualnego gospodarstwa rolnego oraz wykorzystania potencjału pracy. Rozpoznano także przeobrażenia w nakładach i stosunkach pracy w rolnictwie indywidualnym oraz czynniki warunkujące zachodzące zmiany. Pracę przygotowano na podstawie wyników panelowych badań terenowych prowadzonych przez IERiGŻ-PIB, głównie z lat 2000, 2005 i 2011. Ankieta obejmowała swoim zasięgiem wszystkie gospodarstwa rolne o powierzchni powyżej 1 ha UR, będące w dyspozycji osób fizycznych, położone w 76 wsiach z różnych regionów kraju. Miejscowości były dobrane celowo, tak by wielkość badanych gospodarstw była proporcjonalna do rzeczywistej struktury obszarowej indywidualnych gospodarstw rolnych. Każdorazowo badaniem objęto 0,2% faktycznej liczby indywidualnych gospodarstw rolnych, a próbę badawczą w 2011 r. stanowiło 3,3 tys. gospodarstw. Materiał z badań terenowych został uzupełniony o dane GUS. Badania wykazały systematyczne zmniejszanie populacji związanej z użytkownikiem indywidualnego gospodarstwa rolnego, a tempo tego procesu było wyznaczane nie tylko skalą ubytku gospodarstw, ale również migracjami. Nieznacznie zauważalnym symptomom starzenia się towarzyszył wzrost poziomu skolaryzacji i dywersyfikacji aktywności zawodowej ludności rolniczej. Te tendencje skutkowały spadkiem zatrudnienia i profesjonalizacją stosunków pracy w rolnictwie. Jednak nadal ten sektor cechuje nadmierne zatrudnienie i duża skala niewykorzystanych zasobów pracy.
Abstract	The presented analysis assessed changes in resources and use of labour force of individual agriculture in 1992-2011, with particular emphasis on the final preparatory period and the years of participation in EU structures. The length of the analysis period allows the conclusion to be drawn that the population related to the user of an individual agricultural holding experiences significant quantitative and qualitative transformations. It was found that the population associated with the user of an individual agricultural holding systematically decreased and the pace of this process was determined not only by the scale of the loss of agricultural holdings, but also migration. Minor demographic trends were accompanied by an increase in school enrolment ratio and diversification of professional activity of the agricultural population. These trends resulted in a decrease in employment and professionalisation of labour relations in agriculture. However, this segment is still characterised by excessive employment and high scale of unused labour resources (16% - rate of unnecessary workers).
Cytowanie	Karwat-Woźniak B. (2015) Zasoby pracy w polskim rolnictwie indywidualnym i ich wykorzystanie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 1: 70-84
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n1_s70.pdf

18.

Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2014

Babuchowska K. Wspólna polityka rolna Unii Europejskiej względem znaczenia kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich i jego przemian

Autor	Karolina Babuchowska
Tytuł	Wspólna polityka rolna Unii Europejskiej względem znaczenia kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich i jego przemian
Title	THE EU COMMON AGRICULTURAL POLICY TOWARDS THE IMPORTANCE OF HUMAN CAPITAL IN RURAL AREAS AND ITS TRANSFORMATION
Słowa kluczowe	młody rolnik, wspólna polityka rolna, zmiany demograficzne, starzenie się
Key words	young farmer, Common Agriculture Policy, demographic changes, ageing
Abstrakt	Obserwowany w wielu krajach Unii Europejskiej (UE) problem starzenia się społeczeństwa dotyczy także mieszkańców obszarów wiejskich. Niekorzystna struktura demograficzna mieszkańców wsi ma swoje odzwierciedlenie w strukturze demograficznej producentów rolnych. Średni wiek rolników wzrasta, a niska wartość wskaźnika urodzeń sprawia, że jest relatywnie niewiele osób młodych, które w przyszłości mogłyby przejąć i poprowadzić gospodarstwo rolne. Jak wynika z analiz Komisji Europejskiej, starzenie się producentów rolnych przekłada się na mniejsze zainteresowanie z ich strony inwestycjami, co może prowadzić do obniżenia konkurencyjności sektora rolnego. Problem niekorzystnej struktury demograficznej na obszarach wiejskich potęgują migracje młodych osób zamieszkujących te tereny do miast. Nowy okres programowania (2014-2020) przyniósł istotne zmiany we wspólnej polityce rolnej (WPR), której obecny kształt bardziej odpowiada wyzwaniom, jakie stoją przed UE. „Odmłodzenie” producentów rolnych ma kluczowe znaczenie dla konkurencyjności sektora rolnego, w związku z czym kwestia ta została uwzględniona w reformie WPR. W rezultacie zdecydowano o ustanowieniu wsparcia dochodów młodych rolników rozpoczynających działalność rolniczą, aby ułatwić im zakładanie działalności i dopasowanie strukturalne ich gospodarstw po rozpoczęciu działalności. Celem opracowania jest zaprezentowanie zmian demograficznych na obszarach wiejskich w wybranych krajach UE oraz wsparcia dedykowanego młodym rolnikom w latach 2014-2020 w ramach WPR.
Abstract	Problem of the society ageing process observed in many EU countries connects also inhabitants of rural areas. Disadvantageous demographic structure of rural inhabitants influences on demographic structure of agriculture producers. Average age of farmers increases and low birth rate value results in relative small number of young people, who can run individual farms in the future. According to European Committee analyses the aging process of agriculture producers results in their smaller interest in investments. It can lead to a decline in competitiveness of agriculture sector. Problem of disadvantageous demographic structure on rural areas increasing migrations of young people from villages to towns. New program period (2014-2020) has brought significant changes in Common Agriculture Policy which actual shape is more common to European Union challenges. “Younging process” of agriculture producers is a clue for competitiveness of agriculture sector therefore this issue has been included into CAP reform. In result it was decided about establishment of income support for young farmers starting their farms activities. The main aim of study was the presentation of demographic changes in given EU countries and support dedicated for young farmers within years 2014-2020 according to the Common Agriculture Policy.
Cytowanie	Babuchowska K. (2014) Wspólna polityka rolna Unii Europejskiej względem znaczenia kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich i jego przemian.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 2: 45-54
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n2_s45.pdf

19.

Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2014

Stefaniak M., Szymańska E. Znaczenie ruchu przygranicznego w rozwoju społeczno-gospodarczym gmin wschodniej Polski

20.

Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia, 2014

Chrzanowska M., Drejerska N., Pomianek I. Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia

Autor	Mariola Chrzanowska, Nina Drejerska, Iwona Pomianek
Tytuł	Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia
Title	Warsaw suburban zone. Selected issues
Słowa kluczowe	obszary wiejskie, rynek pracy, przedsiębiorczość, kapitał ludzki, rozwój, strefa podmiejska, województwo mazowieckie, suburbanizacja
Key words	rural areas, labour market, entrepreneurship, human capital, development, suburban area, Mazovia region, suburbanisation
Abstrakt	Gminy podmiejskie Warszawy wybrane do badań są niewątpliwie obszarem intensywnych przemian społeczno-gospodarczych. Ta kumulacja procesów rozwojowych, rozlewanie się zjawisk charakterystycznych dla miast, powoduje, że badany obszar jest niezwykle interesujący z poznawczego punktu widzenia. Jednocześnie zachodzące zmiany są tak kompleksowe i wielowątkowe, że trudno wyodrębnić, co dokładnie powinno być przedmiotem badań – jeden wątek pociąga za sobą kilka niemniej interesujących następnych kwestii. W tej sytuacji pozostaje mieć nadzieję, że zaprezentowane wyniki badań przedstawiają zarówno ogólne tło zmian, jak i konkretne elementy rzeczywistości, jak np. powiązania funkcjonalne pomiędzy stolicą a jej obszarem podmiejskim w zakresie rynku pracy. Ponadto wydaje się, że wartością dodaną przeprowadzonych badań jest uwzględnienie zarówno działalności samorządów lokalnych, jak i małych oraz średnich przedsiębiorstw zlokalizowanych na badanym obszarze, jak również mieszkańców, ich sytuacji i opinii nt. zachodzących procesów. Badany obszar scharakteryzowano przy wykorzystaniu metod statystycznych. Wykorzystując miernik BZW, pogrupowano 30 gmin podmiejskich Warszawy na trzy klasy: o najwyższym, średnim i najniższym poziomie rozwoju. Do pierwszej grupy zostały zakwalifikowane: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, Stare Babice. Z wyjątkiem Nadarzyna, wszystkie gminy tej grupy graniczą bezpośrednio z Warszawą. Co więcej, oprócz Nieporętu, są to gminy położone po lewej stronie Wisły. Wskazuje to na najsilniejsze rozwojowe oddziaływanie Warszawy na gminy bezpośrednio z nią sąsiadujące, co więcej oddziaływanie ukierunkowane na stronę zachodnią miasta. W następnej grupie, 14 gmin stanowiło swoisty obszar przejściowy – najczęściej niegraniczący bezpośrednio z Warszawą, ale o silnym odziaływaniu miasta na procesy społeczno-gospodarcze tam zachodzące. Pozostałych 9 gmin to jednostki peryferyjne z punktu widzenia przyjętego obszaru badań, najdalej położone od stolicy, ale wciąż zaliczane do strefy podmiejskiej Warszawy. Wyniki badań empirycznych przeprowadzonych w urzędach gmin strefy podmiejskiej Warszawy wskazują na fakt, że w większości ankietowanych jednostek samorządu terytorialnego opracowano strategie rozwoju. Może to świadczyć o świadomości władz w zakresie pobudzania aktywności zarówno własnej, jak i mieszkańców oraz przedsiębiorców, inwestowania w poprawę składników infrastruktury, jakości życia mieszkańców, ułatwiania startu działalności gospodarczej. Jednocześnie fakt posiadania strategii rozwoju może też być jedynie spełnieniem technicznego warunku koniecznego np. w przypadku ubiegania się o wsparcie finansowe ze środków europejskich. Cele zapisane w strategiach były realizowane, aczkolwiek z uwagi na ograniczone środki finansowe wdrażanie strategii sprawiało trudności niektórym gminom (głównie o niskim poziomie rozwoju). Gminy (z kilkoma wyjątkami) były raczej aktywne w zakresie wykorzystania środków z Unii Europejskiej. Mimo to uskarżano się na skomplikowane procedury aplikowania oraz na nie zawsze korzystne dla gmin strefy podmiejskiej Warszawy warunki przyznawania dofinansowania do projektów (dochody per capita). Z reguły projekty były przygotowywane przez pracowników gminy, rzadko przez ekspertów zewnętrznych. Jako mocne strony gminy wskazywano przede wszystkim bliskość stolicy i dogodne połączenia komunikacyjne z innymi, większymi miastami, wysoki poziom infrastruktury technicznej, a także wolne tereny, które mogą zostać wykorzystane pod inwestycje. Jak wynika z charakterystyki mocnych stron, strefa podmiejska Warszawy charakteryzuje się nie tylko korzystnym układem infrastruktury drogowej i wolnymi przestrzeniami inwestycyjnymi, lecz w znacznej części także wysokimi walorami przyrodniczymi. Walory te mogą stanowić zarówno czynnik zachęcający, jak i ograniczający swobodę gospodarowania. Zdaniem ponad połowy władz gminnych, obszary przyrodniczo-chronione na terenie gminy stanowią szansę dla rozwoju przedsiębiorstw. Warunki te sprzyjają turystyce i rekreacji podmiejskiej, weekendowej lub biznesowej (organizacja konferencji w zielonym otoczeniu, a jednocześnie blisko Warszawy, np. Serock). Wyniki badań w przedsiębiorstwach wskazują, że na rynku lokalnym działalność koncentrowało 55% badanych jednostek. Ankietowani z gmin o niskim poziomie rozwoju, częściej niż pozostali, wykraczali zasięgiem działalności poza rynek lokalny – co wynikać mogło z potrzeby zwiększenia niewystarczającego popytu na swoje produkty i usługi. W opinii ankietowanych, najważniejszymi czynnikami decydującymi o lokalizacji przedsiębiorstw były: dogodne położenie w stosunku do odbiorców oraz chłonność rynku lokalnego lub regionalnego. Bliskość Warszawy została wskazana jako istotny czynnik lokalizacyjny w co czwartym przedsiębiorstwie. Podczas podejmowania decyzji o lokalizacji przedsiębiorstwa zwracano także uwagę na koszty związane z wynajęciem, zakupem lub budową lokalu. Z kolei w ramach podsumowującego pytania nt. postrzegania gminy, w której badane firmy miały swoją siedzibę, jako mocną stronę respondenci wskazywali bliskość Warszawy oraz dogodne połączenia komunikacyjne ze stolicą oraz innymi, większymi miastami, rozbudowaną infrastrukturę techniczną, ciągły rozwój gminy (związany m.in. ze stałym wzrostem liczby ludności w efekcie migracji oraz dużej liczby urodzeń) i odpowiednie warunki do rozwoju przedsiębiorczości. Jako słabe strony wskazywano: słabą infrastrukturę techniczną, wysokie koszty i inne trudności prowadzenia działalności gospodarczej (np. brak wsparcia ze strony władz gminnych, brak usług doradczych), a także zbyt duże natężenie ruchu i związane z nim zanieczyszczenie środowiska oraz słabą komunikację drogową. Należy w tym miejscu zauważyć, że pewne czynniki były wskazywane zarówno w grupie mocnych, jak i słabych stron. Badani przedsiębiorcy mieli bowiem tendencję do oceny infrastruktury technicznej przez pryzmat swojego najbliższego otoczenia, np. konkretnej drogi dojazdowej do swojej firmy. W związku z tym uzyskane odpowiedzi były bardzo zróżnicowane i to co dla jednych było zaletą, np. zbudowanie drogi w ich bezpośredniej okolicy, dla innych nie miało znaczenia. Znaczna część przeprowadzonego badania pierwotnego w gospodarstwach domowych strefy podmiejskiej Warszawy dotyczyła powiazań funkcjonalnych pomiędzy stolicą a otaczającym ją obszarem w wymiarze rynku pracy. Sytuacja badanej populacji mieszkańców jest stosunkowo dobra; charakteryzuje ją zarówno wysoki wskaźnik aktywności zawodowej, jak i wysoki wskaźnik zatrudnienia. Generalnie więc bliskość rozwiniętego rynku pracy, jakim jest stolica, jak również jej bezpośrednie otocznie sprzyja aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Ta dobra sytuacja przyciąga też nowych mieszkańców zarówno z innych części regionu, jak i z samej Warszawy. Jak pokazały wyniki badań, nowo osiedlający się mieszkańcy to osoby młode, dobrze wykształcone, o relatywnie wysokich dochodach. Procesy te niewątpliwie prowadzą do zwiększenia potencjału ludzkiego badanych obszarów, wpisując się w dyskusję zarówno teoretyków, jak i praktyków nt. endogenicznych czynników wzrostu gospodarczego, równocześnie powodują jednak zwiększoną presję w wielu wymiarach. Jednym z nich są kwestie środowiskowe – rozwój funkcji mieszkaniowej wymaga kolejnych terenów przeznaczonych na ten cel. Są to w znakomitej większości inwestycje prywatne, dla których po wzrastających cenach, ale jednak znajdowane są kolejne obszary, np. dotychczasowe grunty rolne. Natomiast biorąc pod uwagę fakt, że są to najczęściej osoby dojeżdżające do pracy, to niewątpliwe wyzwaniem jest zapewnienie odpowiedniej infrastruktury w tym zakresie. Nowi migranci dojeżdżają na ogół własnymi samochodami, powodując znaczne obciążenie dróg wjazdowych do miasta. Prezentowane wyniki badań wyraźnie wskazują na brak atrakcyjnej oferty komunikacji publicznej dla tej grupy. Uzyskane rezultaty badań pozwalają również na identyfikację zjawisk, które nie są typowe tylko dla mieszkańców strefy podmiejskiej. Zjawiska te są częścią ogólnopolskich czy nawet ogólnoświatowych tendencji na rynku pracy. Co więcej, wydają się potwierdzać, że pomimo relatywnie lepszej sytuacji na rynku pracy w okolicy dużego miasta, strefa podmiejska nie jest obszarem wolnym od problemów spotykanych gdzie indziej. Należy w tym miejscu wspomnieć przede wszystkim o wynikach badań wskazujących na niestabilność zatrudnienia, szczególnie wśród osób młodych, też dobrze wykształconych oraz na istnienie szarej strefy – zatrudnianie pracowników bez formalnej umowy. Wyniki otrzymane za pomocą jednej z metod statystycznych – klasycznej analizy korespondencji – pozwalają na odniesienie się do przywoływanego w teorii kapitału kreatywnego. Wskazują bowiem na istnienie zależności pomiędzy wykształceniem wyższym a dużą i pełną samodzielnością pracy, wykształceniem średnim a średnim poziomem samodzielności oraz wykształceniem zasadniczym zawodowym i niskim poziomem samodzielności wykonywanej pracy. Ponadto przeprowadzona analiza pozwoliła wyodrębnić grupę przedsiębiorców, charakteryzujących swoją pracę jako w pełni samodzielną i kreatywną, przy czym wskazywali najczęściej własny pomysł jako początek aktywności zawodowej wykonywanej w trakcie badania. Biorąc pod uwagę fakt, że rynek pracy odgrywa znaczącą rolę w procesach formowania funkcjonalnych obszarów miejskich, otrzymano również istotne wyniki w zakresie aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Przeprowadzona analiza korespondencji pozwoliła na wyodrębnienie grupy „młodych migrantów” – z wyższym wykształceniem, którzy przeprowadzili się w ostatnim okresie (w latach 2005–2012); ich dochód przekraczał 2000 zł netto miesięcznie na osobę w rodzinie. Dominowali w tej grupie ludzie młodzi – 51% z nich nie przekroczyło 36. roku życia. Blisko 90% ankietowanych w tej grupie to pracownicy najemni dojeżdżający codziennie do pracy do Warszawy, przy czym ich średni czas dojazdu to godzina. Wyodrębniona została też grupa przedsiębiorców, którzy pracowali w miejscu zamieszkania; to głównie osoby od 36 do 55 lat (71% respondentów w tym wieku). Ponadto to osoby mieszkające w danym miejscu od urodzenia bądź ludność napływowa, ale o znacznie dłuższym czasie zamieszkania niż „młodzi migranci”. Prowadzi to do ciekawej konkluzji nt. tendencji do prowadzenia małej firmy na danym obszarze raczej przez osoby zakorzenione lokalnie. Pomimo zidentyfikowanych problemów, sytuacja badanej populacji mieszkańców obszarów podmiejskich wydaje się być podstawą do budowania pozytywnego wizerunku. Mała skala bierności zawodowej, posiadanie dodatkowych kwalifikacji (nabytych w trakcie kształcenia formalnego, ale też nieformalnego w przypadku osób o niższych poziomach wykształcenia), kreatywność przedsiębiorców, elastyczność (przynajmniej deklarowana) w grupie osób niepracujących, a poszukujących zatrudnienia wskazuje na faktycznie istniejące potencjały endogeniczne badanych gmin; potencjały trudne bądź niemożliwe do zidentyfikowania na podstawie danych statystycznych, a widoczne w badaniach jakościowych. Co więcej, wskazane potencjały są generalnie dostrzegane przez władze lokalne i przedsiębiorców, ale równocześnie w hierarchii mocnych stron zdecydowanie stawiane są za czynnikami wynikającymi z uwarunkowań czysto geograficznych czy infrastrukturalnych, które można by określić jako „twarde” determinanty rozwoju społeczno-gospodarczego. Niemniej jednak, w opinii zespołu autorskiego, ta jakościowa identyfikacja „miękkich” potencjałów strefy podmiejskiej największego miasta w Polsce jest mocną stroną i ważnym wynikiem całego procesu badawczego podsumowanego niniejszą publikacją.
Abstract	This volume traces selected issues of economic and social development in the Warsaw suburban zone. It was elaborated as a part of the project entitled “Economic and social determinants of rural areas development of the Mazovia region in the suburban and external zone of Warsaw”, No N N114 145240, financed by the National Science Centre (Poland). The main purpose of the research was to identify and deeply characterize economic and social processes observed in rural areas of the Warsaw suburban zone. Specific objectives included: (1) diagnosis of a development level of selected communes in comparison with the whole region and identification of their diversification, (2) determination of demographic and economic potential of the Warsaw suburban zone inhabitants, especially from a perspective of a human capital level, (3) research on specificity of the Warsaw suburban zone inhabitants’ situation on the labour market, including a scale of economic inactivity, unemploymentand employment in the group of respondents, and in particular commuting to Warsaw as a central city of the functional region, (4) identification of conditions of enterprises that function there, as well as reasons and directions of diversification of their activities, (5) determination of a role of local self-government and other institutions in fostering and promoting entrepreneurship in rural areas and evaluation of local self-government activities in applying for and using the European Union support. The empirical research was conducted in rural households, enterprises and local self-governmental units in 30 rural and rural-urban communes around Warsaw, which were identified as the Warsaw suburban zone basing on the methodology of Korcelli and Śleszyński [Korcelli P. and Śleszyński P., 2011: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – projekt z 25 stycznia 2011 roku, delimitacja opracowana wcześniej na potrzeby programu ESPON] as well as Bański [Bański J. (ed.), 2009: Analiza zróżnicowania i perspektywy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce do 2015 roku. Studia Obszarów Wiejskich tom 16, PTG, IGIPZ PAN, Warsaw; typology of communes according to the impact ranges (development of urban functions)]. Finally, the research included questionnaire interviews in 800 households (2215 adult participants), 221 micro and small enterprises as well as postal questionnaire in 30 local self-government offices. Research results show that the analysed suburban communes of Warsaw are an area of an intense socio-economic transformation. However, the multi-threaded nature of these changes makes the authors present a reduced general background of the changes. Moreover, the authors hope that provided examples, such as functional connections between the capital city and its suburban area in the labour market, are a good illustration of the changes. Especially as these changes are presented at the same time from the perspective of three key groups: local self-government, inhabitants and entrepreneurs. The studied area was characterized using some statistical methods. The use of the relative development level measure (BZW) made it possible to group investigated 30 communes in three development classes: the highest, medium and the lowest one. The first group included: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, and Stare Babice. With the exception of Nadarzyn, all these communes directly border Warsaw. Furthermore, apart from Nieporęt, these communes are situated on the left bank of the Vistula river. This indicates the strongest development impact of Warsaw on directly neighbouring communes as well as the impact oriented towards the west of the city. The next group of 14 communes constituted a specific area of transition – usually not directly bordering Warsaw but with strong impact of the city on socio-economic processes taking place there. The remaining 9 communes are peripheral units in the investigated area, being the farthest away from Warsaw but still included in the suburban zone. According to research results, majority of local self-governments had development strategic documents. This may indicate the authorities’ awareness of the role of stimulating inhabitants’ and entrepreneurs’ activity as well as their own investments in improving infrastructure assets, quality of life and facilitating business start. At the same time, providing a development strategy may also be only the fulfilment of a technical precondition – for example, in the case of applying for the European Union funds. The communes authorities (with some exceptions) were rather active in applying for the support. Nevertheless, they complained about complicated procedures of applying and sometimes detrimental conditions for granting funds for projects to the Warsaw suburban zone communes (per capita income). In the opinion of representatives of local self-government offices, the strengths of the Warsaw suburban area include: a convenient system of road infrastructure and accessible investment area. Additionally, there are large areas of communes characterized by high natural values. These values can be both stimulating as well as limiting possibilities of economic activities. According to more than a half of the local authorities, the natural environment provides a great opportunity for development of weekend or business tourism (for example conference and professional meetings with a quiet and peaceful atmosphere close to nature in Serock). Entrepreneurs focused their activity mostly on the local market. The respondents from communes with a low level of development, more frequently than others, came out beyond the local market – which could be a result of their need to increase insufficient demand for their products and services. In their opinion, the most important factors determining the firm location included: proximity to customers and local or regional market capacity. The neighbourhood of Warsaw was identified as an important factor in every fourth company. The most important strengths included: proximity to Warsaw, good transport connections with the capital city and othermajor cities, developed technical infrastructure, continuous development of communes (related, inter alia, to constant growth of the population as a result of migration and high birth rates) as well as appropriate conditions for entrepreneurship development. They also pointed out some weaknesses: poor technical infrastructure, high costs and other difficulties in doing business (e.g. lack of support from the local authorities, lack of advisory services), too much traffic, pollution and poor road communications. It should be noted that some factors were indicated as both the strengths and the weaknesses. The entrepreneurs had a tendency to assess the technical infrastructure through the lens of their immediate environment, such as a particular driveway to a firm. Therefore, the responses were very diverse, and what for some respondents was an advantage, for others did not matter at all. The situation of inhabitants on the labour market was relatively good. It was characterized by high rates of either professional activity or a high rate of employment. Therefore, proximity of the developed labour market (the capital city) as well its immediate environment promote professional activity of the suburban inhabitants. It attracts new people both from other parts of the region and from Warsaw as well. As shown by the results, the newly settled inhabitants were young, well-educated, with a relatively high level of income. These processes undoubtedly lead to an increase of human potential of the examined areas and reflect a discussion of both theorists and practitioners on endogenous growth factors. Though, these changes also increased pressure in many dimensions. Firstly, environmental issues should be considered. The development of the residential function requires more land for this purpose. New residential areas are usually private investments using for example previous agricultural land, but with increasing prices year by year. Secondly, the provision of appropriate infrastructure to people commuting to work every day is another challenge. New migrants usually use their own cars, causing a significant traffic jams on the way to Warsaw. The results clearly indicate no attractive offers of public transport in this case. These results also allow to identify some phenomena that are typical not only of the residents of the suburban zone. These phenomena are a part of national or even global trends in the labour market. Furthermore, they seem to confirm that, despite the relatively better labour market situation in the area of a big city, the suburban zone is not free from problems encountered elsewhere. Here, we should remember about job insecurity, especially among young, well-educated people, and the existence of the shadow economy – hiring workers without any formal contract. Conclusions drawn basing on one of statistical methods (a classical correspondence analysis) allow to refer to a concept of creative capital. They prove a relationship between having a tertiary education attainment and significant or full independence in the workplace, secondary education and a medium level of independence as well as vocational education and a low level of independence in the workplace. Moreover, the conducted analysis allowed to distinguish a group of entrepreneurs who perceived their work as fully creative and independent; they also stressed their own ideas as the beginnings of their present professional activities. Taking into account the fact that the labour market plays an important role in forming the functional city areas, the research results also allow to draw some significant conclusions in this aspect. The correspondence analysis allowed to distinguish a group of “new migrants” with tertiary education attainments, who moved recently (2005–2012) and who can be characterized by a relatively high income level (more than 2000 zlotys net per person in a household). The majority of them were young people (71% were 36 years old or younger). They usually commuted to Warsaw every day and it took them one hour on average to get to the workplace. There was also a group of entrepreneurs who mainly ran their businesses at the place of living. Usually they had lived there since their birth or moved but considerably earlier than “new migrants”. It leads to an interesting conclusion about running a company rather by people locally rooted. Despite the problems, the situation of the suburban population seems to be quite advantageous. The small scale of inactivity, additional qualifications (acquired both in formal and informal education), entrepreneurs’ creativity, flexibility (at least declared) in a group of people unemployed and seeking for employment indicate actually existing endogenous potential of the investigated communes. Even though, the potentials are difficult or impossible to be identified on the basis of statistical data, but clearly visible in qualitative research. What is more, the indicated potentials are generally noticed by the local authorities and entrepreneurs. However, in the strength hierarchy they are underestimated and still remain behind factors connected with purely geographical considerations or infrastructure, which could be described as “hard” determinants of socio-economic development. Nevertheless, in the opinion of the authors, the qualitative identification of “soft” potentials of the suburban zone of the largest city in Poland is the strong point and an important result of the whole process of research summarised in this publication.
Cytowanie	Chrzanowska M., Drejerska N., Pomianek I. (2014) Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia.
HTML	wersja html
Pełny tekst	MONO_2014_strefa_podmiejska.pdf