Wyniki wyszukiwania

Autor	Anna Szumiec
Tytuł	Płatności bezpośrednie, jako forma wsparcia dochodów gospodarstw prowadzących ekologiczny chów bydła mięsnego
Title	Direct Payments as a Form of Income Support for Farms Engaged in Organic Livestock Rearing
Słowa kluczowe	gospodarstwa ekologiczne, żywiec wołowy, dochody, płatności
Key words	organic farms, beef cattle, income, payment
Abstrakt	Celem pracy była odpowiedź na pytanie, jaka jest relacja pomiędzy poziomem dopłat otrzymywanych przez gospodarstwa prowadzące ekologiczny chów bydła mięsnego a osiąganym przez nie dochodem z działalności. Badania przeprowadzono w 2014 r., i objęto nimi łącznie 30 gospodarstw, które podzielono na dwie grupy w zależności od ilości wyprodukowanego żywca. Materiał pierwotny do realizacji badań, uzyskano podczas wywiadu bezpośredniego z producentami rolnymi, wykorzystując do tego celu kwestionariusz wywiadu oraz z dokumentacji księgowo-finansowej. Zgodnie z metodyką przyjętą przez IERiGŻ obliczono kategorie dochodowe tj. dochód z działalności bez dopłat i dochód z działalności, a także opłacalność produkcji żywca oraz relację pomiędzy poziomem płatności a wysokością dochodu (%). W I grupie gospodarstw (x=22,56 dt żywca) produkcja żywca przyniosła stratę na poziomie 5 521 zł/gosp., ale dzięki subwencjom udało się osiągnąć dodatni wynik finansowy (tj. 23 576,49 zł/gosp.). Poziom dopłat był o 123,42% wyższy niż osiągane przez te podmioty dochody z produkcji wraz z dopłatami. W II grupie gospodarstw (x=51,00 dt żywca) osiągnięto dodatni wynik finansowy nawet już bez dopłat (tj. 180,18 zł/gosp.).
Abstract	The aim of the study was to answer the question of the relation between the level of subsidies received by farms conducting organic livestock rearing and their income from this activity. The study was conducted in 2014 and covered a total of 30 farms, which were divided into two groups according to the number of livestock produced. The primary material for the research was obtained during direct interview with agricultural producers, using for this purpose an interview questionnaire and accounting and financial documentation. According to the methodology adopted by IAFE, income categories were calculated, i.e. income from activity without subsidies and income from activity, as well as the profitability of livestock production and the relationship between the level of payment and the amount of income (%). In the first group of households (x = 22.56 dt livestock), the production of livestock brought a loss of 5 521 PLN/household, but thanks to the subsidies it was possible to achieve a positive financial result (23 576.49 zł/household). The level of subsidies was 123.42% higher than the income generated by these entities, together with subsidies. In the second group of households (x = 51,00 dt/ livestock), a positive financial result was achieved, even without subsidy (180.18/PLN household).
Cytowanie	Szumiec A. (2018) Płatności bezpośrednie, jako forma wsparcia dochodów gospodarstw prowadzących ekologiczny chów bydła mięsnego.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 287-298
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s287.pdf

Autor	Aneta Mikuła, Stanisław Stańko
Tytuł	Tendencje na rynku masła i serów na świecie i w Polsce w latach 2001-2017
Title	Tendencies in the Global Butter and Cheese Markets and in Poland in the years 2001-2017
Słowa kluczowe	masło, ser, produkcja, zużycie krajowe, nadwyżki rynkowe
Key words	butter, cheese, production, domestic consumption, market surpluses
Abstrakt	Przedstawiono zmiany w produkcji oraz tendencje w niedoborach/nadwyżkach rynkowych masła i sera na świecie w latach 2001-2017 u największych producentów oraz w Polsce. Nadwyżki rynkowe masła zwiększały się w: Nowej Zelandii, UE i Białorusi, a zmniejszały w Australii i na Ukrainie. Niedobory rosły w Chinach, Meksyku, Iranie i Turcji, a zmniejszały się w Rosji i Kanadzie. Względnie zrównoważona produkcja i spożycie występowały w Indiach, Pakistanie, USA i Brazylii. Na rynku sera nadwyżki rosły w: UE, USA, Nowej Zelandii, Argentynie i Białorusi, a zmniejszały się w Australii i na Ukrainie. Niedobory rosły w: Rosji, Brazylii, Meksyku. W Polsce rosły nadwyżki produkcji masła i sera, co skutkowało rosnącym eksportem, kierowanym głównie do krajów UE. Ceny masła i sera w krajach UE i na rynku światowym charakteryzowały się konwergencją. Na początku badanego okresu ceny masła w UE były o 134% wyższe niż na rynku światowym, a sera o 92,6%, a w 2017 r. różnice te wynosiły odpowiednio: 6% i 0,6%.
Abstract	Changes in production and trends in shortages / market surpluses of butter and cheese in the world and in Poland in 2001-2017 were presented. Market surplus of butter increased in New Zealand, EU and Belarus, and decreased in Australia and Ukraine. Shortages grew in China, Mexico, Iran and Turkey, and decreased in Russia and Canada. Relatively balanced production and consumption occurred in India, Pakistan, the USA and Brazil. On the cheese market, surplus grew in: EU, USA, New Zealand, Argentina and Belarus, and decreased in Australia and Ukraine. The shortages grew in: Russia, Brazil, Mexico. In Poland, there were surpluses in butter and cheese production, which resulted in growing exports, directed mainly to EU countries. Prices of butter and cheese in EU countries and on the world market were characterized by convergence. At the beginning of the analyzed period, butter prices in the EU were 134% higher than on the world market, and cheese prices were higher by 92.6%, and in 2017 these differences were respectively 6% and 0.6%.
Cytowanie	Mikuła A., Stańko S. (2018) Tendencje na rynku masła i serów na świecie i w Polsce w latach 2001-2017.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 437-450
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s437.pdf

Autor	Aneta Mikuła, Stanisław Stańko
Tytuł	Tendencje na rynku mleka na świecie i w Polsce w latach 2000 2016
Title	Tendencies in the World Milk Market and in Poland in the Years 2000-2016
Słowa kluczowe	mleko, produkcja, zużycie krajowe, nadwyżki rynkowe
Key words	milk, production, domestic consumption, market surpluses
Abstrakt	Opracowanie przedstawia zmiany w produkcji mleka na świecie w latach 2000-2016. Przedstawiono zmiany ogółem oraz u największych producentów. W badanych latach produkcja mleka ogółem zwiększała się przeciętnie w roku o 15 mln ton, tj. w tempie 2,18%. W 2016 r. udział mleka krowiego w produkcji wynosił 82,6%, bawolego 13,9%, a mleka koziego, owczego i wielbłądziego wynosił 3,4%. Zmiany produkcji u największych producentów mleka były zróżnicowane co do kierunków i skali. Zróżnicowane były również kierunki zmian zużycia krajowego mleka. Na tej podstawie wyodrębniono trzy grupy krajów: o rosnących nadwyżkach rynkowych, o rosnących niedoborach rynkowych i o spadających nadwyżkach rynkowych mleka. W największej skali rosły nadwyżki rynkowe mleka w USA, Nowej Zelandii i krajach UE. Z tych krajów w 2016 r. pochodziło prawie 80% światowego eksportu mleka i jego produktów. W mniejszej skali nadwyżki rynkowe zwiększały się także w Argentynie i Turcji. Rosnące niedobory rynkowe mleka i jego produktów w największej skali występowały w Chinach i Rosji, a także w mniejszej skali w Meksyku, Brazylii i Pakistanie. Tendencja spadkowa w nadwyżkach rynkowych występowała w Australii, Ukrainie a także w Indiach. Polska charakteryzowała się rosnącymi nadwyżkami rynkowymi mleka i jego produktów, co powodowało wzrost eksportu. Na rynkach zagranicznych niezbędne było zagospodarowanie 2/3 przyrostu produkcji mleka w Polsce.
Abstract	The study presents changes in milk production in the world in 2000-2016. Production changes in general as well as in the largest producers were presented. In the analysed years, total milk production increased on average by 15 million tons per year, i.e. at the rate of 2.18%. In 2016, the share of cow's milk in production was 82.6%, buffalo 13.9%, and goat's, sheep's and camel's milk was 3.4%. Production changes in the largest milk producers varied in directions and scale. Similarly, the directions of changes in the consumption of domestic milk also varied. On this basis, three groups of countries were distinguished: growing market surpluses, growing market shortages and falling market surpluses of milk. The market surpluses of milk in the USA, New Zealand and EU countries grew on the largest scale. In 2016, almost 80% of global exports of milk and its products came from these countries. On a smaller scale, market surpluses also increased in Argentina and Turkey. The growing market shortages of milk and its products in the largest scale occurred in China and Russia, and on a smaller scale in Mexico, Brazil and Pakistan. The downward trend in market surpluses occurred in Australia, Ukraine and in India. In Poland there were growing market surpluses of milk and its products, which resulted in an increase in exports. It was necessary to develop 2/3 of Polish milk production growth in foreign markets.
Cytowanie	Mikuła A., Stańko S. (2018) Tendencje na rynku mleka na świecie i w Polsce w latach 2000 2016.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 235-247
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s235.pdf

Autor	Robert Mroczek, Mirosława Tereszczuk
Tytuł	Wydajność pracy i koncentracja produkcji w polskim przemyśle spożywczym na tle krajów UE-28
Title	Labor Productivity and Concentration of Food Production in the Polish Food Industry against the EU-28
Słowa kluczowe	przemysł spożywczy, produkcja, zatrudnienie, parytet, wydajność pracy
Key words	food industry, production, employment, parity, labor productivity, Poland, UE-28
Abstrakt	Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej okazało się korzystne dla rozwoju polskiego przemysłu spożywczego. Dynamicznemu rozwojowi produkcji w tym sektorze po 2004 roku, towarzyszyła poprawa wydajności pracy, która jest jednym z głównych czynników decydujących o konkurencyjności przedsiębiorstwa na rynku. W latach 2004-2014 wydajność pracy mierzona wartością produkcji sprzedanej wzrosła w polskim przemyśle spożywczym (w cenach porównywalnych) z 141,2 do 225,3 tys. euro/zatrudnionego i była już tylko o ok. 10 pkt proc. niższa niż przeciętnie w UE-28. Co ważne, wzrost wydajności pracy nastąpił, choć w różnym stopniu we wszystkich branżach przemysłu spożywczego w Polsce. W analizowanym okresie zmniejszyła się liczba przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w większości krajów UE-28 i nastąpił wzrost koncentracji produkcji. Zmiany takie nastąpiły u największych producentów żywności UE-28, do których zaliczana jest też Polska.
Abstract	The aim of this study was to show changes in labor productivity and concentration of production in the Polish food industry against the background of European Union countries and the indication of the causes (factors) which caused these changes. Poland's accession to the European Union has proved beneficial for the development of the Polish food industry. The dynamic development of production in this sector after 2004 has been accompanied by improved labor productivity, which is one of the main determinants of a company's competitiveness in the market. The assessment of changes in labor productivity was made at current prices, as well as at comparable prices, taking into account the purchasing power of currencies of individual member states. The method of compound interest was used to determine the average annual changes. In the years 2004-2014, labor productivity measured by the value of sold production increased in the Polish food industry (in comparable prices) from 141.2 to 225.3 thousand Euro/employee and was only about 10 percentage points lower than the EU-28 average. Importantly, productivity growth has occurred, although to a varying extent, in all sectors of the food industry in Poland. In the analyzed period, the number of food processing enterprises decreased in most EU-28 countries and the concentration of food production increased. Such changes have occurred in the largest EU-28 food producers, to which Poland is also counted.
Cytowanie	Mroczek R., Tereszczuk M. (2018) Wydajność pracy i koncentracja produkcji w polskim przemyśle spożywczym na tle krajów UE-28.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 299-308
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s299.pdf

Autor	Piotr Szajner
Tytuł	Ewolucja światowego rynku piwa
Title	The Evolution of World Beer Market
Słowa kluczowe	rynek, piwo, chmiel, globalizacja
Key words	market, beer, hop, globalisation
Abstrakt	W latach 1980-2016 światowy rynek piwa charakteryzował się wysoką dynamiką rozwoju. Produkcja i obroty handlu zagranicznego znacząco wzrosły. Istotny wpływ miały na to procesy globalizacyjne. Światowa produkcja piwa jest zdominowana przez duże koncerny browarnicze, ale w ostatnich latach ich udział w rynku zmniejszył w związku z rozwojem produkcji w małych browarach. Rosnąca produkcja piwa generuje duży popyt na surowce wytwarzane w działach pierwotnego przetwórstwa żywności (słód, ekstrakt chmielowy, cukier). Na polskim rynku piwa były obserwowane analogiczne tendencje. Duże bezpośrednie inwestycje zagraniczne, koncentracja struktur podmiotowych i w konsekwencji dynamiczny wzrost produkcji i eksportu. Na krajowym rynku także wzrasta produkcji w małych browarach.
Abstract	Over the period of 1980-2016 the world beer market showed a dynamic development. Both the production and foreign trade volumes considerably increased, which largely resulted from globalisation processes. The production of beer in the world is dominated with large brewing companies. However in recent years their share contracted due to expansion of small-scale brewing. Growing production of beer generates demand for raw materials (malt, hops extract, sugar). The world tendencies were mirrored on the Polish market. Large foreign direct investments along with concentration of production triggered a dynamic growth of production and exports. The share of small breweries in Poland has recently been growing as well.
Cytowanie	Szajner P. (2018) Ewolucja światowego rynku piwa.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 60-68
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s60.pdf

Autor	Mirosława Tereszczuk
Tytuł	Rynek mięsa wieprzowego w Polsce w obliczu afrykańskiego pomoru świń (ASF)
Title	The Pork Market in Poland in the Face of African Swine Fever (ASF)
Słowa kluczowe	ASF – afrykański pomór świń, rynek mięsa wieprzowego, eksport, Polska
Key words	ASF – African swine fever, pork market, exports, Poland
Abstrakt	Celem badania jest ocena oddziaływania wirusa afrykańskiego pomoru świń ASF (African Swine Fever) na rozwój i funkcjonowanie rynku mięsa wieprzowego w Polsce. Wirus ten pojawił się w Polsce w lutym 2014 roku u dzików, a następnie w lipcu 2014 roku u świń. Badanie obejmuje lata 2014-2018, czyli okres występowania wirusa ASF w Polsce. Do końca lipca 2018 roku odnotowano 182 przypadki ASF u świń i ponad 2,6 tysiąca u dzików w czterech województwach wschodniej i centralnej Polski, a największe skupisko tej choroby zlokalizowane jest w województwie lubelskim. Pojawienie się wirusa ASF negatywnie wpłynęło na rynek mięsa wieprzowego w Polsce, skutkując ograniczeniami w eksporcie tego mięsa, kosztami likwidacji ognisk choroby i bioasekuracji. Mimo tych trudności produkcja mięsa wieprzowego w Polsce w latach 2014-2018 odznaczała się tendencją wzrostową, a eksport jedynie w pierwszym roku występowania ASF obniżył się, w kolejnych latach, w związku z dywersyfikacją rynków zbytu, odnotowano jego wzrost. Do badania zastosowano metodę opisową i proste analizy statystyczne.
Abstract	The aim of the study is to assess the impact of African swine fever virus (ASF) on the development and functioning of the pork market in Poland. This virus appeared in Poland in February 2014 in wild boars, and then in July 2014 in pigs. The study covers the years 2014-2018, the period of ASF virus in Poland. By the end of July 2018, there were 182 cases of ASF in pigs and over 2.6 thousand in wild boars in four provinces of eastern and central Poland, and the largest cluster of this disease is located in the Lublin province. The appearance of ASF virus has had a negative impact on the pork market in Poland, resulting in restrictions on the export of this meat, costs of eradication of outbreaks and biosecurity. Despite these difficulties, the production of pork at this time was characterized by an upward trend, while exports only in the first year of the ASF decreased, but in subsequent years, due to the diversification of markets, there was an increase in exports. The descriptive method and simple statistical analyzes were used for the study.
Cytowanie	Tereszczuk M. (2018) Rynek mięsa wieprzowego w Polsce w obliczu afrykańskiego pomoru świń (ASF).Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 306-314
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s306.pdf

Autor	Jerzy Kopiński
Tytuł	Ocena zmian organizacyjno-produkcyjnych w polskim rolnictwie w kontekście wybranych oddziaływań środowiskowych
Title	Assessment of Organizational and Production Changes in Polish Agriculture in the Context of Selected Environmental Impacts
Słowa kluczowe	zmiany organizacyjno-produkcyjne, produkcja rolnicza, oddziaływanie środowiskowe
Key words	organizational-production changes, agricultural production, environmental impact
Abstrakt	W pracy dokonano oceny zmian organizacyjnych i produkcyjności w polskim rolnictwie w kontekście wybranych oddziaływań środowiskowych, tj. salda bilansu azotu brutto. Dla wskazania zachodzących tendencji porównywano zmiany pomiędzy okresem lat 2002-2004 a latami 2014-2016. Badania wykazały, że mimo różnokierunkowych zmian m.in. powierzchni poszczególnych roślin uprawnych i pogłowia gatunków zwierząt inwentarskich, kształtowanych głównie przez uwarunkowania ekonomiczne, presja środowiskowa ze strony prowadzonej produkcji rolniczej w Polsce uległa zmniejszeniu. Nastąpiło to, w procesie intensyfikowania produkcji rolniczej przeciętnie w skali kraju. Zjawisko to świadczy o poprawie efektywności gospodarowania azotem w Polsce.
Abstract	The paper presents the assessment of organizational and productivity changes in Polish agriculture in the context of selected environmental impacts, i.e. the gross nitrogen balance. To indicate trends, changes between research from 2002-2004 and 2014-2016 were compared. Studies have shown that despite multi-directional changes in the area of particular crop plants and livestock husbandry animals, which have been shaped mainly by economic conditions, environmental pressure from agricultural production has decreased. This occurred despite the process of intensifying average agricultural production on a national scale. This phenomenon shows the improvement of nitrogen efficiency in Poland.
Cytowanie	Kopiński J. (2018) Ocena zmian organizacyjno-produkcyjnych w polskim rolnictwie w kontekście wybranych oddziaływań środowiskowych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 284-294
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s284.pdf

Autor	Dominika Jakubowska, Tomasz Wierzejski
Tytuł	Ocena koncentracji produkcji żywności regionalnej i tradycyjnej w Polsce i krajach Unii Europejskiej
Title	Evaluation of Market Concentration of Regional and Traditional Food Production in Poland and European Union Countries
Słowa kluczowe	systemy ochrony jakości, oznaczenia geograficzne, produkcja żywności, koncentracja rynku
Key words	quality protection systems, geographical indications, food production, market concentration
Abstrakt	Celem pracy była ocena koncentracji produkcji żywności regionalnej i tradycyjnej w Unii Europejskiej (UE) ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Analizy dokonano na podstawie danych pochodzących z europejskich baz DOOR, E-BACCHUS, E-SPIRIT DRINKS oraz danych IJHARS. Opisano i przeanalizowano różne kategorie regionalnych i tradycyjnych produktów zarejestrowanych w Polsce jak i innych krajach UE wykorzystując indeks koncentracji Herfindahhl-Hirschman. Otrzymane wyniki dowiodły, że koncentracja produkcji żywności regionalnej i tradycyjnej w UE jest duża, a większość zarejestrowanych oznaczeń geograficznych produktów pochodzi z krajów basenu Morza Śródziemnego, na które przypada niemal trzy czwarte wszystkich unijnych rejestracji. Polska posiada niewielki udział w analizowanym rynku. W ujęciu regionalnym w Polsce odnotowano względnie wysoką koncentrację produkcji. Wyraźnie wyższą wartość wykazano dla koncentracji producentów tych produktów.
Abstract	The purpose of the work was to assess the concentration of regional and traditional food production in the European Union (EU) with particular emphasis on Poland. The analysis was made on the basis of data from the European DOOR databases, E-BACCHUS, E-SPIRIT DRINKS and IJHARS data. Various categories of regional and traditional products registered in Poland and other EU countries were described and analyzed using the Herfindahhl-Hirschman concentration index. The results obtained showed that the concentration of regional and traditional food production in the EU is high, and the majority of registered geographical indications originate from the Mediterranean, which accounts for almost three quarters of all EU registrations. Poland has a small share in the analyzed market. In regional terms, Poland has a relatively high concentration of production. A clearly higher value was demonstrated for the concentration of producers of these products.
Cytowanie	Jakubowska D., Wierzejski T. (2018) Ocena koncentracji produkcji żywności regionalnej i tradycyjnej w Polsce i krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 144-155
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s144.pdf

Autor	Katarzyna Kita
Tytuł	Zmiany samowystarczalności żywnościowej wybranych krajów azjatyckich
Title	Changes in food self-suffi ciency of selected Asian countries
Słowa kluczowe	samowystarczalność żywnościowa, spożycie produktów rolno-żywnościowych, ryż, ASEAN
Key words	food self-suffi ciency, agri-food consumption, rice, ASEAN
Abstrakt	Celem artykułu jest określenie zmian poziomu samowystarczalności żywnościowej w krajach ASEAN, definiowanej jako relacja między krajowym zużyciem a produkcją z wyodrębnieniem konsumpcji poszczególnych artykułów rolno-spożywczych. Z uwagi na uwarunkowania historyczne, geograficzne i kulturowe ryż jest w centrum zainteresowania rządów krajów ASEAN. Tylko w Tajlandii, Wietnamie i Kambodży wskaźnik samowystarczalności przewyższał 100%. Z kolei we wszystkich krajach członkowskich produkcja zaspokajała potrzeby rynku wewnętrznego w zakresie roślin cukrodajnych. Stosunkowo największe braki w produkcji odnotowano w odniesieniu do mleka. Zaobserwowano także wzrost spożycia produktów rolno-spożywczych zarówno pochodzenia roślinnego (z wyjątkiem zbóż, roślin okopowych), jak i zwierzęcego. Przy czym większą dynamiką charakteryzowała się konsumpcja tych ostatnich. Odnotowany rosnący popyt na produkty pochodzenia zwierzęcego jest efektem szybkiego rozwoju społeczno-gospodarczego krajów ASEAN, w ślad za którym następują zmiany w strukturze konsumpcji żywności w kierunku wzorców obserwowanych w krajach rozwiniętych.
Abstract	The aim of the article is to discuss changes food self-sufficiency in ASEAN countries, defined as the proportion of domestic consumption to domestic production. With regard to rice, which due to historical, geographical and cultural conditions is the focus of the governments of all member countries in ASEAN, only in Thailand, Vietnam and Cambodia the self-sufficiency rate exceeded 100%. In turn, in all Member States, production has met the needs of the internal markets in the field of sugar crops. Relatively biggest shortages of production were noticed for milk. An increase in the consumption of agri-food products of both vegetable origin and animal products was observed. But the consumption of the latter was more dynamic. The growing demand for products of animal origin is the result of rapid socio-economic development of ASEAN countries, followed by changes in the structure of food consumed towards patterns observed in developed countries.
Cytowanie	Kita K. (2018) Zmiany samowystarczalności żywnościowej wybranych krajów azjatyckich.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 121: 55-70
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2018_n121_s55.pdf

Autor	Ewa Rosiak
Tytuł	Światowy rynek nasion oleistych i produktów ich przerobu
Title	The Global Market for Oilseeds and Their Processing Products
Słowa kluczowe	nasiona oleiste, oleje roślinne, śruty oleiste, produkcja, zużycie, handel
Key words	oilseeds, vegetable oils, oilmeals, production, consumption, trade
Abstrakt	W artykule przedstawiono zmiany jakie nastąpiły w światowej produkcji, zużyciu i handlu nasionami oleistymi i produktami ich przerobu w XXI wieku. Analizę zmian przeprowadzono dla sześciu głównych regionów świata (Afryka, Azja, Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Europa i Oceania) w oparciu o dane Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAOSTAT), które zagregowano do średnich z lat 2001-2004, 2005-2007, 2008-2010 i 2011-2013. W XXI wieku światowa produkcja i zużycie nasion oleistych, olejów roślinnych i śrut oleistych dynamicznie wzrasta, w następstwie rosnącego w skali globalnej popytu na żywność i energię odnawialną, przy czym w układzie regionalnym tempo wzrostu jest zróżnicowane. Rosną też obroty międzynarodowe tymi produktami, ale kierunki geograficzne handlu nie zmieniają się istotnie ze względu na brak znaczących zmian w samowystarczalności w zakresie nasion oleistych i produktów ich przerobu w poszczególnych regionach świata.
Abstract	The article presents changes that have occurred in the global production, consumption and trade of oilseeds and their processing products in the 21st century. The analysis of changes was carried out for the six main regions of the world (Africa, Asia, North America, South America, Europe and Oceania) based on the data of the Food and Agriculture Organization of the United Nations (EUROSTAT), which were aggregated to the average from 2001-2004, 2005-2007, 2008-2010 and 2011-2013. In the 21st century, the global production and consumption of oilseeds, vegetable oils and oil pellets is growing dynamically in the wake of the growing global demand for food and renewable energy, while the regional growth rate is diversified. The international turnover of these products is also growing, but the geographical directions of trade do not change significantly due to the lack of significant changes in self-sufficiency in the field of oilseeds and their processing products in derivatives regions of the world.
Cytowanie	Rosiak E. (2018) Światowy rynek nasion oleistych i produktów ich przerobu.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 214-223
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s214.pdf

Autor	Dorota Pasińska
Tytuł	Handel zagraniczny produktami kurzymi w latach 2012-2017
Title	Polish Foreign Trade in Chicken Products from 2012 2017
Słowa kluczowe	polski rynek żywca kurzego, tuszka, handel zagraniczny, pogłowie kur, produkcja żywca kurzego, cena
Key words	Polish chicken market, carcass, foreign trade, chicken stock, chicken production, price
Abstrakt	Głównym celem artykułu jest przedstawienie polskiego rynku kurzego w latach 2012-2017 w kontekście zmian w handlu zagranicznym produktami kurzymi. W celu weryfikacji hipotezy wykorzystano metody statystyki opisowej (analizę porównawczą w czasie, analizę struktury, liniową funkcję trendu). W badanym okresie obserwuje się tendencję do powiększania się dodatniego salda obrotów handlowych mięsem, podrobami i przetworami kurzymi, natomiast saldo drobiem żywym było ujemne. W latach 2012-2017 przy znacznym wzroście pogłowia kur (oprócz niosek), wystąpił ponad 58% wzrost ich ubojów oraz ponad dwukrotnie zwiększył się eksport produktów kurzych (drób kurzy żywy, mięso, podroby i przetwory). W eksporcie i w spożyciu dominują produkty kurze, a na drugim miejscu są produkty indycze. Produkcja żywca kurzego jest bardzo skoncentrowana.
Abstract	The main goal of the article is to present the Polish chicken market in 2012-2017 in the context of changes in foreign trade in chicken products. In order to achieve the goal, the methods of descriptive statistics (comparative analysis over time, structure analysis, linear trend function) were used. In the analyzed period, there is a tendency to increase the positive balance of trade in meat, offal and chicken preserves, while the balance of live poultry was negative. In the years 2012-2017, with a significant increase in the stock of chickens (except laying hens), there was over 58% increase in their slaughter, and the export of chicken products (live hens, meat, offal, preserves) increased more than twice. In export and consumption, chicken products dominate, followed by turkey products. The production of live chicken is very concentrated.
Cytowanie	Pasińska D. (2018) Handel zagraniczny produktami kurzymi w latach 2012-2017.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 38-49
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n4_s38.pdf

Autor	Agnieszka Tłuczak
Tytuł	Specjalizacja i konkurencyjność krajów UE w zakresie produkcji zbóż
Title	Specialization and Competitiveness of EU Countries in the Field of Crop Production
Słowa kluczowe	konkurencyjność, specjalizacja, produkcja rolna, Unia Europejska
Key words	competitiveness, specialization, agricultural production, European Union
Abstrakt	W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących specjalizacji i konkurencyjności produkcji roślinnej w krajach Unii Europejskiej. Do badań wykorzystano metodę zmiany konkurencyjności Estebana-Marquillasa. Metoda ta pozwoliła wskazać wyspecjalizowane kraje icharakter zmian strukturalnych w zakresie produkcji upraw. Badania przeprowadzono na podstawie danych dotyczących wielkości produkcji roślinnej. Wszystkie dane zostały zaczerpnięte z baz danych Głównego Urzędu Statystycznego. Badanie obejmuje lata 2005-2016. Uzyskane wyniki pozwalają na wyodrębnienie (nierozłącznych) grup krajów specjalizujących się w produkcji poszczególnych gatunków zbóż. W zakresie produkcji pszenicy specjalizują się następujące kraje: Polska, Niemcy, Czechy, Słowacja, Włochy, Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia, Szwecja i Austria; zakresie produkcji pszenicy jęczmienia: Finlandia, Wilka Brytania, Niemcy, Włochy i Grecja; oraz żyta: Portugalia, Hiszpania, Francja, Wielka Brytania, Rumunia, Węgry, Słowacja.
Abstract	This paper presents the results of research on the specialization and competitiveness of crop production in European Union countries. The Esteban-Marquillas method of competitiveness changes was used for the research. This method indicates specialized countries and the nature of structural changes in the scope of crop production. The research was carried out on the basis of data on the size of crop production. All data was taken from the databases of the Central Statistical Office. The research covers the years 2005-2016. The obtained results distinguish (inseparable) groups of countries specializing in the production of particular cereal species. The following countries specialize in the production of wheat: Poland, Germany, the Czech Republic, Slovakia, Italy, Lithuania, Latvia, Estonia, Finland, Sweden and Austria; production of barley wheat: Finland, Great Britain, Germany, Italy and Greece; and rye: Portugal, Spain, France, Great Britain, Romania, Hungary, Slovakia.
Cytowanie	Tłuczak A. (2018) Specjalizacja i konkurencyjność krajów UE w zakresie produkcji zbóż.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 323-331
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s323.pdf

Autor	Agnieszka Komor
Tytuł	Przestrzenne zróżnicowanie produkcji biomasy rolniczej pochodzenia roślinnego w państwach UE w kontekście rozwoju biogospodarki
Title	Spatial Diversification of Agricultural Biomass Production of Plant Origin in EU Countries in the Context of Bioeconomy Development
Słowa kluczowe	biomasa, biogospodarka, państwa Unii Europejskiej, zróżnicowanie przestrzenne
Key words	biomass, bioeconomy, Eropean Union countries, spatial diversity
Abstrakt	Celem artykułu była identyfikacja i ocena przestrzennego zróżnicowania produkcji biomasy rolniczej pochodzenia roślinnego w państwach UE, jako podstawowego surowca wykorzystywanego do wytwarzania bioproduktów oraz bioenergii. W opracowaniu wykorzystano dane statystyczne pozyskane z EUROSTATU. Okres badawczy obejmował 2015 rok. Do interpretacji badań zastosowano statystykę opisową i parametryczną, wykorzystano wskaźniki struktury, gęstości i natężenia, a także wskaźnik korelacji Pearsona. W toku badań stwierdzono, że w 2015 roku 51,5% wytwarzanej w UE biomasy roślinnej w rolnictwie to produkty uboczne - pochodzące z resztek roślin uprawnych, z roślin pastewnych i biomasy wypasanej. Produkcja biomasy roślinnej cechowała się znacznym zróżnicowaniem przestrzennym zarówno w odniesieniu do biomasy pochodzącej z roślin uprawnych (liderami w tym zakresie były kraje: Francja, Niemcy, Hiszpania, Włochy i Polska), jak i do pozostałej biomasy (największy udział miały: Niemcy, Francja, Polska, Wielka Brytania i Włochy). W 2015 roku na terenie siedmiu krajów (tj. Niemiec, Francji, Polski, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Włoch i Rumunii) wyprodukowano łącznie blisko ¾ roślinnej biomasy wytwarzanej w UE. Analizom poddano również zależności pomiędzy wielkością produkcji biomasy, potencjałem ludnościowym kraju (mierzonym udziałem w liczbie ludności UE) i potencjałem produkcyjnym rolnictwa (mierzonym udziałem w powierzchni użytków rolnych w UE), co pozwoliło na wyznaczenie czterech grup państw.
Abstract	The aim of the article was to identify and assess the spatial diversity of agricultural biomass production of plant origin in EU countries as the basic raw material used to create bioproducts and bioenergy. The study uses statistical data obtained from EUROSTAT. The research period covered 2015. Descriptive and parametric statistics were used to interpret the study, and also the indicators of structure, density and intensity were used, as well as the Pearson correlation coefficient. The study found that in 2015 about 51,5% of plant biomass in agriculture produced in the EU were by-products - derived from crop residues, fodder crops and grazed biomass. The production of plant biomass was characterized by considerable spatial differentiation both in relation to biomass derived from arable crops (the leaders in this respect were: France, Germany, Spain, Italy and Poland) as well as to other biomass (Germany, France, Poland, Great Britain and Italy had the largest share). In 2015, nearly ¾ of the plant biomass produced in the EU was produced in seven countries (i.e. Germany, France, Poland, Great Britain, Spain, Italy and Romania). The analysis also included the dependences among the size of biomass production, the population potential of the country (measured by the share in the EU population) and the production potential of agriculture (measured in the share of agricultural land in the EU). This allowed the designation of four groups of countries.
Cytowanie	Komor A. (2018) Przestrzenne zróżnicowanie produkcji biomasy rolniczej pochodzenia roślinnego w państwach UE w kontekście rozwoju biogospodarki.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 100-110
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s100.pdf

Autor	Beata Kuziemska, Krzysztof Pakuła, Krystyna Pieniak-Lendzion, Joanna Trębicka
Tytuł	Produkcja jabłek w Polsce – aspekty środowiskowe, ekonomiczne i logistyczne
Title	The production of apple in Poland – environmental, economics and logistics aspects
Słowa kluczowe	jabłka, rynek, produkcja, opłacalność, perspektywy rozwoju
Key words	apples, market, production, profitability, development perspectives
Abstrakt	Celem pracy była ocena warunków środowiskowo-ekonomicznych uprawy jabłek w Polsce, w tym warunków glebowo-klimatycznych, poziomu produkcji i jej opłacalności oraz struktury zagospodarowania na podstawie materiałów źródłowych za pomocą metody opisowej i porównawczej. Polska ze względu na swoje dobre warunki glebowo-klimatyczne jest największym producentem jabłek w Unii Europejskiej i jednym z większych w skali świata. W strukturze zagospodarowania tych owoców dominuje przetwórstwo (produkcja soku zagęszczonego), następnie export i bezpośrednie spożycie. Zwiększenie wartości współczynnika opłacalności produkcji jabłek wymaga stałej optymalizacji warunków uprawy, wprowadzenia koncepcji logistyki do sprawnego zarządzania zaopatrzeniem, produkcją i dystrybucją oraz poszukiwania nowych rynków zbytu i efektywnych sposobów zagospodarowania nadpodaży owoców.
Abstract	The aim of this paper was to assess the environmental and economic conditions of apple cultivation in Poland, including soil and climate conditions, production level and its profitability, the structure of management based on source materials using a descriptive and comparative method. Due to good soil and climatic conditions, Poland is the largest producer of apples in the EU and one of the largest in the world. In the utilization structure of these fruits is dominated by food processing (especially production of concentrated juice), followed by export and direct consumption. Increasing the values of profitability production index, requires optimization of cultivation conditions, introduction of the logistics concept for efficient management of supply, production and distribution as well as searching for new markets and effective ways of managing the oversupply of fruit.
Cytowanie	Kuziemska B., Pakuła K., Pieniak-Lendzion K., Trębicka J. (2018) Produkcja jabłek w Polsce – aspekty środowiskowe, ekonomiczne i logistyczne.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 122: 81-93
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2018_n122_s81.pdf

Autor	Agata Grużewska, Marek Gugała, Anastasiia Yatsyshyn, Krystyna Zarzeczna
Tytuł	Produkcja i jakość ziemniaka jadalnego w opinii konsumentów w Polsce i na Ukrainie
Title	Production and Quality of Table Potato in the Opinion of Consumers in Poland and Ukraine
Słowa kluczowe	ziemniak, spożycie, produkcja, preferencje konsumenckie
Key words	potato, consumption, production, consumer preferences
Abstrakt	W pracy przedstawiono wyniki badań ankietowych, przeprowadzonych metodą wywiadu bezpośredniego w 2014 roku na terenie Ukrainy, w mieście Łuck i Polski, w mieście Biała Podlaska. W badaniach uczestniczyło 100 osób pochodzących po połowie z Ukrainy i Polski. Kwestionariusz ankietowy zawierał dwanaście pytań, w tym dziesięć pytań zamkniętych i dwa, w których trzeba było wybrać 2-3 warianty odpowiedzi. Badania przeprowadzono anonimowo, uwzględniając pięć przedziałów wiekowych respondentów. Analiza udzielonych odpowiedzi wskazała, że większość ankietowanych uprawiało ziemniak w swoim gospodarstwie. W Polsce największa liczba respondentów stwierdziła, że spożywają bulwy ziemniaka 1-2 razy w tygodniu, mieszkańcy Ukrainy preferowali spożywanie 3-4 razy w tygodniu, a preferowaną formą w obu krajach były ziemniaki gotowane z wody. Bulwy do celów konsumpcyjnych pochodziły z własnej produkcji oraz kupowane były głównie na bazarze. Większość ankietowanych Polaków interesowała się krajem pochodzenia kupowanych ziemniaków oraz etykietą na opakowaniu. Na decyzje zakupowe mieszkańców Ukrainy wpływała głównie cena, a opakowanie miało najmniejsze znaczenie. Ankietowani pochodzący z obu krajów najbardziej doceniali w ziemniaku dobre walory smakowe, ponadto oczekiwali bulw o dobrej jakości kulinarnej i o dobrym wyglądzie zewnętrznym. Zdecydowanie mniejsze wymagania ankietowanych dotyczyły „bogatej” w informacje etykiety i przystępnej ceny.
Abstract	The paper presents results of survey research conducted in Łuck (Ukraine) and Biała Podlaska (Poland) in 2014. A total of 100 people, half of them Polish and the other half Ukrainian, were interviewed in the study. They were asked twelve questions, including ten open-ended questions and two questions which had 2-3 answers to choose from. The survey was anonymous and was carried out in five age groups. Analysis of the answers demonstrated that most respondents grew their own potatoes. The majority of Polish respondents said they consumed potatoes once or twice per week, Ukrainians eating them three or four times per week. In both countries, the preferred consumption form was boiled potatoes. Tubers for consumption were produced by the respondents or were purchased, mainly at the market. The majority of Poles wanted to know the country of origin of the potatoes they wanted to buy. Also, they were interested in the label attached to the package of the potatoes. Ukrainians predominantly made their decisions based on the price, the labelling being the least important. Respondents from both countries paid the greatest attention to potato flavour; they expected potatoes to be characterised by good cooking quality and appealing external appearance. They were by far less interested in an informative label and affordable price.
Cytowanie	Grużewska A., Gugała M., Yatsyshyn A., Zarzeczna K. (2017) Produkcja i jakość ziemniaka jadalnego w opinii konsumentów w Polsce i na Ukrainie.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 3: 308-318
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n3_s308.pdf

Autor	Dorota Komorowska
Tytuł	Efektywność gospodarowania zasobami w gospodarstwach sadowniczych
Title	Effectiveness of Production Resource Management in Orchard Farms
Słowa kluczowe	uprawy sadownicze, produkcja owoców, wyniki produkcji rolniczej, efektywność gospodarstw rolnych
Key words	orchard crops, fruit production, results of agricultural production, effectiveness of farms
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena wyników gospodarowania zasobami produkcyjnymi w gospodarstwach sadowniczych na tle ogółu gospodarstw rolnych. Efektywność produkcyjna zasobów ziemi gospodarstw sadowniczych ukształtowała się na prawie dwukrotnie wyższym poziomie niż gospodarstw ogółem, produktywność zaangażowanego kapitału była zbliżona w obu grupach gospodarstw, zaś produktywność wydatkowanej pracy była mniejsza w gospodarstwach sadowniczych, ponieważ gospodarstwa te angażowały znacznie większe nakłady pracy. Gospodarstwa specjalizujące się w produkcji sadowniczej uzyskały znacznie wyższe dochody niż ogół gospodarstw rolnych, dlatego efektywność ekonomiczna gospodarowania zasobami była także większa w tych gospodarstwach, zwłaszcza dochodowość zasobów ziemi (ponad dwu i półkrotnie). Dopłaty do działalności gospodarstw rolnych miały znacznie mniejszy udział w dochodach gospodarstw sadowniczych niż w dochodach ogółu gospodarstw rolnych.
Abstract	The aim of the study is to evaluate the results of management of production resources in orchard farms against the background of all farms. Production efficiency of the land resources of fruit farms was almost twice as high as that of the all farms, the productivity of the involved capital was similar in both groups of farms, and the productivity of the labour spent was smaller in the orchard farms, as these farms engaged significantly more labour. Farms specializing in orchard production achieved considerably higher incomes than all farms, so the economic efficiency of resource management was also higher in these holdings, especially the yield of land (more than two and a half times). It is worth emphasizing that the subsidies to farm businesses had a much lower share of the income of fruit farms than in the total income of agricultural holdings.
Cytowanie	Komorowska D. (2017) Efektywność gospodarowania zasobami w gospodarstwach sadowniczych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 3: 187-194
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n3_s187.pdf

Autor	Magdalena Golonko, Aleksandra Perkowska, Tomasz Rokicki
Tytuł	Regionalizacja rolnictwa na świecie
Title	Regionalization of Agriculture around the World
Słowa kluczowe	globalizacja, regionalizacja rolnictwa, produkcja rolnicza na świecie
Key words	globalization, regionalization of agriculture, agricultural production around the world
Abstrakt	Celem głównym badań była ocena regionalizacji produkcji rolniczej na świecie oraz występującym w tym aspekcie zmian. W artykule przedstawiono wartość produkcji rolnictwa w regionach świata określanych przez kontynenty. Źródłem materiałów były dane z FAOSTAT. Okres badań dotyczył lat 2007-2014. Wartość światowej produkcji rolniczej stale wzrastała. Jedynie w momencie kryzysu gospodarczego w 2009 roku oraz w 2014 roku zaobserwowano spadki we wszystkich obszarach poza Azją. Zauważono, że występowała duża koncentracja produkcji rolniczej, która była skupiona w Azji i Europie. Następowało stopniowe przenoszenie się produkcji z Europy i Ameryki Północnej do Azji i Ameryki Południowej. Prawidłowości te zostały potwierdzone również przy analizie poszczególnych grup produktów rolnych, jak zboża i produkty zwierzęce. Jednocześnie stwierdzono bardzo dużą koncentrację i występowanie dużego zróżnicowania produkcji rolniczej w regionach. Dysproporcje wzrastały szybciej w przypadku produktów żywnościowych niż nieżywnościowych wytworzonych w rolnictwie.
Abstract	The aim of the study was to assess the regionalization of agricultural production around the world and the changes that have occurred in this respect. The article presents the value of agricultural production in regions of the world defined by the continents. The source of the material was data from FAOSTAT. The period of research covered the years 2007-2014. The value of world agricultural production has steadily increased. Only at the time of the economic crisis in 2009 and in 2014 were declines seen in all areas other than Asia. There was a high concentration of agricultural production in Asia and Europe. There was a gradual relocation of production from Europe and North America to Asia and South America. These regularities have been confirmed also in the analysis of individual groups of agricultural products like cereals and animal products. At the same time, there was a very high concentration and a high degree of variation in agricultural production in the regions. Disproportions increased faster in food products than non-food products produced in agriculture.
Cytowanie	Golonko M., Perkowska A., Rokicki T. (2017) Regionalizacja rolnictwa na świecie.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 3: 239-248
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n3_s239.pdf

Autor	Piotr Bórawski, Magdalena Kowalska
Tytuł	Zmiany w produkcji i konsumpcji mleka i produktów mleczarskich w Polsce na tle UE
Title	Changes in Production and Consumption of Milk and Dairy Products in Poland Compared with Other European Union Countries
Słowa kluczowe	produkcja, konsumpcja, mleko, kraje UE, Polska
Key words	production, consumption, milk, EU countries, Poland
Abstrakt	W pracy analizie poddano produkcję, pogłowie oraz konsumpcję mleka w Polsce na tle krajów UE. Po integracji Polski w UE produkcja uległa zwiększeniu podczas gdy pogłowie zmniejszyło się. Było to wynikiem koncentracji chowu krów mlecznych oraz wypadaniu z rynku gospodarstw o małej skali produkcji mleka. W analizie wyników badań wykorzystano metody tabelaryczne, graficzne i opisowe. Ponadto opracowano prognozę, z której wynika, że produkcja mleka i wydajność mleczna krów będą rosły, a obsada krów będzie malała. Badania dowodzą również wzrostu bilansowej konsumpcji mleka z 195 litrów na osobę w roku 2000 do 219 litrów w roku 2016.
Abstract	The study analyzed production, population and milk consumption in Poland against the other EU countries. After Poland's integration into the EU, production increased while the population decreased. This was due to the concentration of dairy cows and the drop in small-scale farms. Tabular, graphical, and descriptive methods were used in the analysis. In addition, a forecast was made to show that milk production and milk yield of cows will increase and cow stocking will decrease. Studies also show an increase in the milk consumption balance from 195 liters per capita in 2000 to 219 liters in 2016.
Cytowanie	Bórawski P., Kowalska M. (2017) Zmiany w produkcji i konsumpcji mleka i produktów mleczarskich w Polsce na tle UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 3: 17-28
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n3_s17.pdf

Autor	Ludwik Wicki
Tytuł	Changes in land use for production of energy crops in Poland
Title	Zmiany powierzchni produkcji roślin energetycznych w Polsce
Słowa kluczowe	bioenergia, bioetanol, biodiesel, biogaz, konkurencja żywność – energia
Key words	bioenergy, bioethanol, biodiesel, biogas, food–energy competition
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena, czy w Polsce produkcja nowoczesnych biopaliw wytwarzanych z surowców rolniczych konkuruje z produkcją żywności. W pracy wykorzystano dane gromadzone przez Główny Urząd Statystyczny i Agencję Rynku Rolnego (ARR). Wykorzystano dane dotyczące powierzchni gruntów ornych w Polsce, plonów wybranych roślin, pogłowia zwierząt oraz dane o ilości i strukturze produkcji energii oraz o wielkości produkcji biogazu rolniczego, bioetanolu i biodiesla. Dane dotyczące ilości surowców zużywanych w produkcji biogazu rolniczego pozyskano z ARR. Analizą objęto lata 2005-2016. Produkcja bioenergii w oparciu o surowce pochodzenia rolniczego silnie wzrastała w analizowanym okresie, z 5 TJ w 2005 roku to 42 TJ w 2016 roku. Około 92% energii wytwarzanej z surowców rolniczych stanowi bioetanol i biodiesel, które są produkowane z surowców pierwszej generacji. Produkcja ta konkuruje więc z produkcją żywności. Biogaz stanowi tylko 8% energii produkowanej z surowców rolniczych. W produkcji biogazu surowce drugiej generacji, czyli odpady stanowiły aż 75% wsadu. Udział powierzchni gruntów ornych przeznaczanych do produkcji surowców do wytwarzania biopaliw wynosił 5,6% w 2016 roku. W 2005 roku było to 1,5%. Oznacza to, że w Polsce produkcja bioenergii z surowców rolniczych konkuruje z produkcją żywności i pasz, a dalszy jej wzrost nie jest pożądany. Niemniej, przy spadku rozmiarów produkcji zwierzęcej jest to szansa na zagospodarowanie nadwyżek ziemi i produkcji. W przyszłości powinny być podejmowane działania mające na celu zwiększenie wykorzystania surowców drugiej generacji w produkcji bioenergii, a zużycie surowców pierwszej generacji powinno być, w miarę możliwości, ograniczane.
Abstract	The goal of the article is to evaluate whether production of modern biofuels in Poland competes with food production. CSO and AMA data have been used in the analysis. The data in question refers to the area of arable land in Poland, yields and livestock as well as renewable energy production structure and quantity and production of biodiesel, bioethanol and agricultural biogas. Data concerning quantity of raw materials used for production of the agricultural biogas have been accessed from AMA . Data for 2005-2016 have been collected. Production of bioenergy based on agricultural raw materials has significantly increased. From 2005 to 2016, it increased from 5 to 42 TJ . Approximately 92% of bioenergy from agricultural sources are bioethanol and biodiesel produced from the first generation of raw materials, the production of which is in direct competition with food production. The share of biogas was 8% only. Waste constituted 75% in the raw materials used to produce biogas. The area of production of energy crops has reached 5.6% of arable land in 2016 from 1.5% in 2005. It means that in Poland production of bioenergy from agricultural sources competes with food and feed production and its further increase is not desirable. Actions focused on the increased use of the second generation raw materials for energy production and decreased use of food raw materials should be taken.
Cytowanie	Wicki L. (2017) Changes in land use for production of energy crops in Poland.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 4: 37-47
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n4_s37.pdf

Autor	Franciszek Kapusta
Tytuł	Rynek warzyw w Polsce i jego powiązania międzynarodowe
Title	Vegetable Market in Poland and its International Links
Słowa kluczowe	warzywa, produkcja, plon, zbiór, przetwórstwo, pochodzenie, postęp
Key words	vegetables, production, yield, harvest, processing, origin, progress
Abstrakt	Celem opracowania było scharakteryzowanie: miejsca i roli roślin warzywnych w rolnictwie, zmian w ich produkcji (powierzchnia uprawy, plony, zbiory), kierunków zagospodarowania warzyw, produkcji przetworów warzywnych, obrotów handlowych z zagranicą warzywami i ich przetworami. W opracowaniu wykorzystano takie źródła informacji jak: literaturę przedmiotu badań, analizy rynkowe Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, publikacje Głównego Urzędu Statystycznego - roczniki. Zgromadzone informacje zostały opracowane i zinterpretowane przy pomocy zespołu metod, a wśród nich: statystycznej i porównawczej w formie wertykalnej. Ocenę samowystarczalności dokonano wskaźnikami technicznymi i ekonomicznymi. Stwierdzono zmniejszanie powierzchni uprawy warzyw, wzrost plonów i duże wahania w wielkości zbiorów. Bilans handlowy warzywami świeżymi i przetworami jest ogólnie dodatni; w latach 2010 i 2011 ujemny. Występuje dodatnie saldo obrotów z krajami UE-12 oraz z krajami Wspólnoty Niepodległych Państw, chociaż od 2013 roku załamał się eksport do Rosji; wzrasta natomiast z tego kierunku import warzyw. Trwale ujemne saldo jest z krajami UE-15 i pozostałymi krajami.
Abstract	The aim of the study was to show: the place and role of vegetable crops in agriculture, changes in their production (area of crops, yields, crops), directions of vegetable development, production of vegetable products, trade with foreign countries and their products. The paper uses such sources of information as: research literature, market analysis of the Institute of Agricultural Economics and Food Economy, publications of the Central Statistical Office – yearbooks. The collected information has been developed and interpreted using a set of methods, including statistical and comparative in vertical form. The assessment of self-sufficiency was done by technical and economic indicators. There was a decrease in the area of vegetable cultivation, the increase in yield and large fluctuations in the size of the crop. The trade balance of fresh and processed vegetables is generally positive. In years 2010 and 2011 it was negative. There is a steady positive balance of trade with the EU-12 and CIS countries, although exports from these countries have fallen since 2013 - especially Russia. On the other hand, the import of vegetables increases. The permanently negative balance is with the EU-15 and other countries.
Cytowanie	Kapusta F. (2017) Rynek warzyw w Polsce i jego powiązania międzynarodowe.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 93-105
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s93.pdf