1. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2019 |
|
Gołaś Z. Przemiany i uwarunkowania wydajności pracy w rolnictwie Unii Europejskiej w latach 2005-2016
Autor | Zbigniew Gołaś |
Tytuł | Przemiany i uwarunkowania wydajności pracy w rolnictwie Unii Europejskiej w latach 2005-2016 |
Title | CHANGES AND CONDITIONS OF LABOUR PRODUCTIVITY IN THE AGRICULTURE OF THE EUROPEAN UNION IN THE YEARS 2005-2016 |
Słowa kluczowe | wydajność pracy, rolnictwo, modele deterministyczne, Unia Europejska |
Key words | labour productivity, agriculture, deterministic models, European Union |
Abstrakt | Celem pracy było przedstawienie przemian wydajności pracy w rolnictwie Unii Europejskiej (UE) w latach 2005-2016 oraz propozycji metodycznej dekompozycji wskaźnika wydajności pracy w rolnictwie. W zaproponowanych trzech modelach dekompozycji wydajności pracy uwzględniono siedem czynników (wskaźników), tj. produktywność nakładów, produktywność ziemi, wskaźnik wartości dodanej, opodatkowanie produkcji, dopłaty do produkcji, uzbrojenie zasobów pracy w ziemię oraz poziom intensywności produkcji rolniczej. Ponadto, na podstawie metody deterministycznej dokonano oceny zmian wydajności pracy w rolnictwie UE oraz w Polsce. Badania wykazały, że w latach 2005-2016 wydajność pracy mierzona wartością dodaną brutto zwiększała się w UE-28 średniorocznie o 2,13%, w UE-15 tylko 0,98%, a w UE-13 znacznie szybciej, tj. o 3,45%. Oznacza to, że w rolnictwie UE zachodzą procesy konwergencji wydajności pracy. W świetle analizy deterministycznej głównymi czynnikami wzrostu wydajności pracy w rolnictwie UE-28 i w Polsce były wzrost intensywności produkcji oraz wzrost uzbrojenia pracy w zasoby ziemi. Korzystny kierunek przemian wydajności pracy osłabiała malejąca efektywność wytwarzania mierzona produktywnością nakładów oraz udziałem wartości dodanej w przychodach. |
Abstract | The main aim of the work was to present the changes observed in the labour productivity in EU agriculture in years 2005-2016. The author proposed also the methodical decomposition of the labor productivity ratio in agriculture. Seven factors (ratios) have been taken into account in three models of labor productivity decomposition. These factors are: inputs productivity, land productivity, value added index, production taxation, production subsidies, equipment employed in agricultural land and the level of agricultural production intensity. The use of the deterministic method allowed to analyse the changes in labour productivity from the perspectives both in the EU agriculture (EU-28) and in the Polish agriculture. Performed studies seems to prove that in the years 2005-2016 the labor productivity measured by gross value added increased in case of EU-28 by average 2.13% and in the case of EU-15 only by 0.98%. At the same time, higher increase was observed in the case of EU-13 which equal to 3.45%. It may suggest that can be observe the ongoing process of the labor productivity convergence in EU agriculture. In the light of deterministic analysis, it was possible to specify the main factors contributing to the increase in labor productivity in agriculture in the EU-28 and in Poland, which are the increase in production intensity and the increase in agricultural land/labour relation. However, it should be also noted that the favorable direction of changes in labour productivity was weakened by the decreasing efficiency of production measured by the inputs productivity and the share of value added in revenues. |
Cytowanie | Gołaś Z. (2019) Przemiany i uwarunkowania wydajności pracy w rolnictwie Unii Europejskiej w latach 2005-2016.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 106, z. 1: 22-35 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2019_n1_s22.pdf |
|
|
2. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2017 |
|
Gołaś Z. Rentowność produkcji pszenicy zwyczajnej w UE
Autor | Zbigniew Gołaś |
Tytuł | Rentowność produkcji pszenicy zwyczajnej w UE |
Title | Profitability of Common Wheat Production in the EU |
Słowa kluczowe | pszenica zwyczajna, rentowność produkcji, UE, regresja panelowa |
Key words | common wheat, production profitability, EU, panel regression |
Abstrakt | Głównym celem artykułu była wielowymiarowa analiza rentowności produkcji pszenicy zwyczajnej w gospodarstwach rolnych krajów UE. Badania przeprowadzono w układzie krajów Unii Europejskiej za lata 2007-2013 na podstawie danych publikowanych przez Komisję Europejską w raportach EU Cereal Farms Report. Rentowność produkcji pszenicy analizowano na podstawie rachunku przychodów i kosztów, który umożliwia wielowymiarową ocenę zdolności gospodarstw do generowania zysków z produkcji pszenicy mierzoną rentownością brutto i netto. Ponadto, w celu identyfikacji siły i kierunku wpływu wybranych charakterystyk techniczno-ekonomicznych, cenowych oraz kosztowych na rentowność produkcji pszenicy zastosowano metody regresji panelowej. W świetle parametrów regresji panelowej na zmienność rentowność produkcji pszenicy najsilniej wpływały ceny i plony pszenicy oraz koszty nawożenia i koszty energii. |
Abstract | The main aim of the article is to present multidimensional analysis of profitability of common wheat production in EU farms. The research focused on EU member states in years 2007-2013 and was based on statistical data published by the European Commission in EU Cereal Farms Reports. The profitability of common wheat production was analysed on the basis of income and expenditure accounts, which allowed to conduct multileveled evaluation of farms' ability to generate income from wheat production measured with gross and net margins. Furthermore, the panel regression model was used in order to identify strenght and direction of influence of chosen technical and economic price and cost characteristics on profitability of wheat production. In the light of panel model parameters, price and yield of wheat and both energy and fertilisation costs should be considered as most influential factors. |
Cytowanie | Gołaś Z. (2017) Rentowność produkcji pszenicy zwyczajnej w UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 29-40 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2017_T17(32)_n2_s29.pdf |
|
|
3. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2016 |
|
Gołaś Z. Ekonomika, organizacja i sytuacja dochodowa gospodarstw rolnych krajów Unii Europejskiej ukierunkowanych na produkcję roślin okopowych
Autor | Zbigniew Gołaś |
Tytuł | Ekonomika, organizacja i sytuacja dochodowa gospodarstw rolnych krajów Unii Europejskiej ukierunkowanych na produkcję roślin okopowych |
Title | ECONOMICS, ORGANIZATION AND INCOME SITUATION OF EU COUNTRIES’ FARMS FOCUSED ON ROOT CROPS PRODUCTION |
Słowa kluczowe | sytuacja ekonomiczno-finansowa gospodarstw, produkcja roślin okopowych (TF161), Unia Europejska |
Key words | farms economic and financial situation, root crops (TF 161), European Union |
Abstrakt | W artykule przedstawiono wyniki analizy komparatywnej ekonomiki, organizacji oraz efektywności ekonomiczno-finansowej gospodarstw rolnych krajów Unii Europejskiej ukierunkowanych na produkcję roślin okopowych. W analizie wykorzystano statystyki europejskiej bazy danych FADN dotyczące typu TF161 (uprawa roślin okopowych). Badania wykazały, że gospodarstwa ukierunkowane na uprawę roślin okopowych (głównie ziemniaków) znacznie różnią się pod względem wielu cech organizacyjnych, produktywności i dochodowości. Z punktu widzenia efektów dochodowych najwyższą sprawnością cechowały się gospodarstwa we Francji, Holandii, Danii i Niemczech. Na ich tle bardzo słabo prezentowały się gospodarstwa w Polsce i Bułgarii, w których poziom dochodów był bardzo niski i wynikał z niskiej intensywności produkcji, małej skali produkcji, niskich plonów i cen sprzedaży ziemniaków, które przesądzały o niskiej produktywności ziemi i wydajności pracy. |
Abstract | The article presents the results of comparative analysis of economics, organization and financial effectiveness of farms in EU countries that are focused on root crops, mainly potatoes. The analysis was based on statistical data from FADN database for type TF161 (root crops). The survey showed that root crops farms differ considerably in terms of organization, productivity and profitability. In terms of profitability, the highest efficiency was observed in the case of farms located in France, the Netherlands, Denmark and Germany. At the same time, Polish and Bulgarian farms were ranked lower, experiencing relatively low income levels. Poor results of Polish and Bulgarian root crops farms were mainly caused by low intensity of production, small scale of production, poor harvest and low sale prices of potatoes, which determined low rates of land and work productivity and profitability. |
Cytowanie | Gołaś Z. (2016) Ekonomika, organizacja i sytuacja dochodowa gospodarstw rolnych krajów Unii Europejskiej ukierunkowanych na produkcję roślin okopowych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 1: 35-45 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2016_n1_s35.pdf |
|
|
4. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2016 |
|
Gołaś Z. Zróżnicowanie opóźnień płatniczych w przedsiębiorstwach sektora B2B krajów Europy Wschodniej
Autor | Zbigniew Gołaś |
Tytuł | Zróżnicowanie opóźnień płatniczych w przedsiębiorstwach sektora B2B krajów Europy Wschodniej |
Title | DIFFERENTIATION OF PAYMENT DELAYS IN THE B2B SECTOR ENTERPRISES IN EASTERN EUROPE |
Słowa kluczowe | opóźnienia płatnicze, sektor B2B, Europa Wschodnia |
Key words | payment delays, B2B sector, Eastern Europe |
Abstrakt | W artykule przedstawiono wyniki wieloaspektowej analizy zróżnicowania terminów płatności w transakcjach handlowych między przedsiębiorstwami sektora B2B w wybranych krajach Europy Wschodniej. Analizę oparto na danych pochodzących z raportów międzynarodowej wywiadowni gospodarczej Atriadus dotyczących przedsiębiorstw w Polsce, Słowacji, Czechach, na Węgrzech oraz w Turcji. Badania wykazały, że średnio około 41% sprzedaży w badanych przedsiębiorstw sektora B2B Europy Wschodniej realizowano przy zastosowaniu kredytu kupieckiego, w tym głównie w transakcjach zagranicznych, a kontrakty zawierano głównie na termin do 30 dni (ponad 80%), poza Turcją gdzie należności zakontraktowane stanowiły około 54 % umów. Ponadto stwierdzono, że najmniejsze opóźnienia płatności cechowały przedsiębiorstwa na Słowacji i Węgrzech (10-17 dni), natomiast największe w Turcji (76 dni). Z badań wynika również, że główne przyczyny opóźnień płatniczych przedsiębiorcy z sektora B2B upatrują w ograniczonym dostępie kontrahentów do środków finansowych, w praktyce traktowania zaległych zobowiązań jako źródła finansowania bieżącej działalności, formalnej niewypłacalności kontrahentów oraz w złożonych procedurach płatności. |
Abstract | The article presents results of multi-faceted analysis of differentiation of payments delays in commercial transactions of B2B sector enterprises located in chosen eastern Europe countries. The analysis was based on data coming from reports of the international business information agency Atriadus regarding enterprises in Poland, Slovakia, Czech Republic, Hungary and Turkey. The research proved that average of approx. 41% of sales in surveyed B2B sector enterprises were carried with use of the trade credit, mostly in foreign transactions. The research also proved that most contracts were concluded for payment period of 30 days (over 80%), with exception of Turkey where contracted liabilities equaled to approx. 54% of all contracts. Furthermore, it was proved that the smallest payments delay rate was observed in case of enterprises located in Slovakia and Hungary (10-17 days), whereas the biggest delay rate was observed in case of Turkey (76 days). According to the research, contractors’ limited access to financial resources, practice of treating outstanding debts as financial sources for current operations, formal insolvency of contractors and complex payments procedures should be considered as four main causes of payment delays in the B2B sector enterprises. |
Cytowanie | Gołaś Z. (2016) Zróżnicowanie opóźnień płatniczych w przedsiębiorstwach sektora B2B krajów Europy Wschodniej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 15(64): 29-41 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2016_n64_s29.pdf |
|
|
5. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Gołaś Z. Ocena kondycji finansowej sektora produkcji artykułów spożywczych w Polsce i Niemczech
Autor | Zbigniew Gołaś |
Tytuł | Ocena kondycji finansowej sektora produkcji artykułów spożywczych w Polsce i Niemczech |
Title | Assessment of the Financial Condition of Food Sector Production in Poland and Germany |
Słowa kluczowe | sektor produkcji artykułów spożywczych, sytuacja finansowa, Polska, Niemcy |
Key words | sector of food production, financial condition, Poland, Germany |
Abstrakt | Głównym celem artykułu była wielowymiarowa ocena kondycji finansowej sektora produkcji artykułów spożywczych w Polsce i Niemczech w układzie klas wielkości przedsiębiorstw. Badania porównawcze przeprowadzono na podstawie bazy danych Europejskiego Banku Centralnego, która umożliwia ocenę różnych sektorów gospodarki w pięciu obszarach: struktury finansowej, płynności finansowej, zadłużenia, aktywności oraz rentowności. Badania wykazały, że przedsiębiorstwa w Polsce – w stosunku do przedsiębiorstw w Niemczech - stosują bardziej konserwatywne strategie finansowe, mają lepszą płynność finansową, posiadają większą zdolność do obsługi długu, mniej produktywnie wykorzystują posiadany majątek, uzyskują wyższą marżę na sprzedaży oraz porównywalną z firmami niemieckimi stopę zwrotu z kapitału własnego. |
Abstract | The main aim of the article is to present multidimensional assessment of the financial condition of food sector production in Poland and Germany by size of enterprises. Comparative study was based on European Central Bank’s database that allows assessment of different economic sectors in five different areas: financial structure, financial liquidity, indebtedness, activity and profitability. The research proved that Polish enterprises (compared to German enterprises) apply more conservative financial strategies, experience better financial liquidity, are betted adapted to debt service, less productively use their assets, obtain higher sale markups and are comparable to German return rates from own capital. |
Cytowanie | Gołaś Z. (2016) Ocena kondycji finansowej sektora produkcji artykułów spożywczych w Polsce i Niemczech.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 66-75 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n2_s66.pdf |
|
|
6. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2015 |
|
Gołaś Z. Systemy wskaźników dochodowości pracy w rolnictwie – propozycja metodyczna
Autor | Zbigniew Gołaś |
Tytuł | Systemy wskaźników dochodowości pracy w rolnictwie – propozycja metodyczna |
Title | Systems of work profitability ratios in agriculture – a methodical proposal |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | The proposal of six systems of work profitability ratios in the agricultural sector is presented in the article. The decomposition of the work profitability ratio was based on the Economic Accounts for Agriculture (EAA), i.e. applicable in EU member states harmonized financial statements that allow for conducting an analysis of the economic situation in agriculture according to uniform rules. |
Cytowanie | Gołaś Z. (2015) Systemy wskaźników dochodowości pracy w rolnictwie – propozycja metodyczna.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 109: 17-26 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2015_n109_s17.pdf |
|
|
7. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2014 |
|
Bieniasz A., Gołaś Z. Zróżnicowanie terminów płatności w wybranych krajach Europy
Autor | Anna Bieniasz, Zbigniew Gołaś |
Tytuł | Zróżnicowanie terminów płatności w wybranych krajach Europy |
Title | DIFFERENTIATION OF PAYMENT PERIODS IN SELECTED EUROPEAN COUNTRIES |
Słowa kluczowe | |
Key words | delays in payment, receivable cycles, payment index, Europe |
Abstrakt | W opracowaniu przedstawiono wyniki analizy zróżnicowania struktury oraz cykli należności według sektorów w wybranych krajach Europy w latach 2007-2012. Analizę oparto na danych pochodzących z raportów międzynarodowej wywiadowni gospodarczej Intrum Justitia – „European Payment Index”. Badania wykazały, że struktura terminowa należności w krajach Europy jest silnie zróżnicowana. Najkorzystniejszą strukturą należności cechowały się kraje skandynawskie oraz Finlandia, Austria, Estonia, Niemcy, Islandia i Szwajcaria. Z kolei znaczący udział należności płatnych po 3 miesiącach występował w Hiszpanii, Portugalii, Włoszech, Grecji i na Cyprze. W 2012 roku w stosunku do 2008 roku, w większości krajów Europy, ryzyko płatnicze, mierzone indeksem płatności wzrosło. Najniższe ryzyko płatności także dotyczyło krajów skandynawskich oraz Finlandii i Islandii. Z kolei krytyczny poziom ryzyka i jego duży wzrost, w stosunku do 2008 roku, wystąpił w Portugalii, Grecji oraz Hiszpanii, a więc tych krajach, które najbardziej odczuły skutki kryzysu finansowego. |
Abstract | The paper presents the results of the analysis of differentiate the structure and cycles of receivables by sector in selected European countries in 2007-2012. The analysis was based on data from the international credit reference agency reports Intrum Justitia - "European Payment Index". Studies have shown that the term structure of receivables in European countries varies greatly. The most favorable structure of receivables were characterized by the Scandinavian countries and Finland, Austria, Estonia, Germany, Iceland and Switzerland. On the other hand a significant share of receivables paid after 3 months occurred in Spain, Portugal, Italy, Greece and Cyprus. In 2012 compared to 2008, in most European countries, the risk of payment, as measured by the payment index, increased. The lowest risk of payment also include the Scandinavian countries and Finland and Iceland. In turn, the critical level of risk and its large increase compared to 2008, occurred in Portugal, Greece and Spain, so those countries that are most affected by the financial crisis. |
Cytowanie | Bieniasz A., Gołaś Z. (2014) Zróżnicowanie terminów płatności w wybranych krajach Europy.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 12(61): 31-42 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2014_n61_s31.pdf |
|
|
8. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2013 |
|
Bieniasz A., Gołaś Z., Łuczak A. Zróżnicowanie kondycji finansowej gospodarstw rolnych wyspecjalizowanych w chowie owiec i kóz w krajach Unii Europejskiej
Autor | Anna Bieniasz, Zbigniew Gołaś, Aleksandra Łuczak |
Tytuł | Zróżnicowanie kondycji finansowej gospodarstw rolnych wyspecjalizowanych w chowie owiec i kóz w krajach Unii Europejskiej |
Title | DIVERSITY OF THE FINANCIAL CONDITION OF FARMS SPECIALISING IN SHEEP AND GOAT HUSBANDRY IN THE EUROPEAN UNION COUNTRIES |
Słowa kluczowe | gospodarstwa wyspecjalizowane w chowie owiec i kóz, kondycja finansowa, metoda TOPSIS, UE |
Key words | specialist sheep and goats farms, financial condition, TOPSIS method, EU |
Abstrakt | Głównym celem artykułu jest określenie zróżnicowania kondycji finansowej gospodarstw wyspecjalizowanych w chowie owiec i kóz na podstawie europejskiego systemu danych rachunkowych gospodarstw rolnych FADN. Kondycję finansową gospodarstw scharakteryzowano z perspektywy płynności finansowej, zadłużenia, produktywności i rentowności oraz miary syntetycznej oszacowanej metodą TOPSIS. Uzyskane wyniki wskazują, że najsłabszą kondycją finansową cechowały się gospodarstwa na Litwie, w Holandii, Finlandii, Francji oraz na Węgrzech. Generalnie niska ocena kondycji finansowej gospodarstw w tych krajach wynika z większego ryzyka płynności finansowej, niższego stopnia wypłacalności oraz niskiej rentowności. Z kolei wysoką efektywnością wyróżniały się gospodarstwa w Austrii, Wielkiej Brytanii, Grecji, Włoszech oraz Hiszpanii. Wysoka ogólna ocena kondycji finansowej gospodarstw w tych krajach wynika przede wszystkim z bezpiecznego poziomu zadłużenia, wysokiej produktywności oraz z wysokiej rentowności. |
Abstract | This paper presents the results of the analysis of the financial condition of farms specializing in breeding sheep and goats. The analysis is based on the European System of Farm Accountancy Data Network (FADN). The financial condition of farms was analyzed in the perspective of liquidity, debt, profitability, productivity and synthetic measure estimated with use of TOPSIS method. The results indicate that the weakest financial condition was characteristic for farms in Lithuania, Netherlands, Finland, France and Hungary. Generally low evaluation of farms’ financial condition in these countries is due to greater liquidity risk, the lower degree of solvency and low profitability. The high efficiency of the farm stand out in Austria, Great Britain, Greece, Italy and Spain. High overall assessment of the financial situation of farms in these countries is mainly due to a safe level of debt, high productivity and high profitability. |
Cytowanie | Bieniasz A., Gołaś Z., Łuczak A. (2013) Zróżnicowanie kondycji finansowej gospodarstw rolnych wyspecjalizowanych w chowie owiec i kóz w krajach Unii Europejskiej .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 1: 168-181 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2013_n1_s168.pdf |
|
|
9. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2008 |
|
Bieniasz A., Czerwińska-Kayzer D., Gołaś Z. Wykorzystanie modelu Du Ponta do określenia czynników kształtujących rentowność przedsiębiorstw przemysłu przetwórczego
Autor | Anna Bieniasz, Dorota Czerwińska-Kayzer, Zbigniew Gołaś |
Tytuł | Wykorzystanie modelu Du Ponta do określenia czynników kształtujących rentowność przedsiębiorstw przemysłu przetwórczego |
Title | APPLYING DU PONT MODEL TO DETERMINATE FACTORS INFLUENCING THE RENTABILITY OF PROCESSING COMPANIES |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | The paper aims to analyze the possibility of deduction based on the Du Pont model. The analysis were carried out using classic Du Pont model as well as its modifed version. Moreover the strength and direction of selected factors that drive the level of return on equity was determined based on multiple regression methods. The analysis for the 2006 were conducted on the example of industrial processing companies. The results show that the most important factors which are determining the level of return on equity are: the profitability of sale and the rotation of assets (in basic model) as well as the operating margin and the structure of capital (in widened model). Despite of the different construction of these ratios, they have similar informative content. They show, that the advantages of owners of the capital dependent on price policy, the effective utilization of assets and the policy of formation of capital structure |
Cytowanie | Bieniasz A., Czerwińska-Kayzer D., Gołaś Z. (2008) Wykorzystanie modelu Du Ponta do określenia czynników kształtujących rentowność przedsiębiorstw przemysłu przetwórczego.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 64: 53-64 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2008_n64_s53.pdf |
|
|