Wyniki wyszukiwania

Autor	Jolanta Zawora
Tytuł	Analiza wskaźnikowa w procesie zarządzania finansami samorządowymi
Title	The analysis of indicators in the process of financial management of the local government
Słowa kluczowe	analiza wskaźnikowa; sytuacja finansowa; zarządzanie finansami gmin
Key words	analysis of indicators; financial situation; financial management of municipalities
Abstrakt	W latach 2007–2014 sytuacja finansowa polskich gmin pogorszyła się. Mimo wzrostu dochodów zmniejszyła się w gminach miejskich rola dochodów własnych, co wynikało z powiązania finansów samorządowych tych jednostek z koniunkturą gospodarczą i skutkowało ograniczeniem ich samodzielności dochodowej i wydatkowej oraz pogorszeniem wyników finansowych i operacyjnych. W badanym okresie można zaobserwować spadek możliwości inwestycyjnych gmin, przy jednoczesnym wzroście ich zobowiązań.
Abstract	The financial situation of Polish municipalities worsened in the years 2007–2014. Although income – in general – increased, the role of own income declined in municipalities, which resulted from the association of local government finances with the economic situation and resulted in the limitation of their income independence and the deterioration of financial and operating results. There is distinct decline of investment opportunities of municipalities with a simultaneous increase of their liabilities in the analyzed period.
Cytowanie	Zawora J. (2015) Analiza wskaźnikowa w procesie zarządzania finansami samorządowymi.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 4: 33-45
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2015_n4_s33.pdf

Autor	Dorota Hałaburda
Tytuł	Rynek obligacji Catalyst jako źródło pozyskiwania kapitału przez jednostki samorządu terytorialnego
Title	The Catalyst bonds market as a source of obtaining capital by local governments
Słowa kluczowe	obligacje komunalne, samorząd terytorialny, rynek Catalyst
Key words	municipal bonds, local government, Catalyst market
Abstrakt	Artykuł prezentuje możliwość pozyskania środków na finansowanie rozwoju lokalnego poprzez emisję obligacji komunalnych na rynku Catalyst. Przedstawiono charakterystykę obligacji, rodzaje obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz podstawy prawne dotyczące emisji. Na rynku Catalyst dominują obligacje korporacyjne, ale w ostatnich latach wzrasta wartość emisji obligacji komunalnych. Dokonano również analizy rynku obligacji Catalyst, w tym wartości obrotu obligacjami, liczby emitentów czy liczby debiutów.
Abstract	This article presents the possibility of acquiring financial resources for local development by means of issuing municipal bonds on the Catalyst market. It presents characteristics and types of bonds issued by local governments and the legal aspects of issuing them. The corporate bonds dominate on the Catalyst market, but municipal bonds gradually become more important. Moreover, in the paper the turnover value, number of issues and number of new listings on the Catalyst market are presented.
Cytowanie	Hałaburda D. (2015) Rynek obligacji Catalyst jako źródło pozyskiwania kapitału przez jednostki samorządu terytorialnego.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 110: 121-141
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2015_n110_s121.pdf

Autor	Karolina Bogucka, Anna Milewska
Tytuł	Municipal waste management as a local government task – legal and organizational challenges
Title
Słowa kluczowe
Key words	municipality, municipal waste, environmental policy
Abstrakt
Abstract	The article presents the organisational and legal conditions behind a municipal waste management system. The authors reviewed the subject literature on the functioning of local government and public services theory, focusing on municipal waste management. The paper also contains acts governing international and national law. They define, in the light of the central hierarchy of waste, the types and magnitude of necessary measures to be implemented in this area. They cover both requirements of quantity and quality.
Cytowanie	Bogucka K., Milewska A.
HTML	wersja html
Pełny tekst	AMME_2015_n2_s47.pdf

Autor	Monika Król
Tytuł	LEGAL FRAMEWORK OF ENVIRONMENTAL LAW FOR AGRICULTURAL PRODUCTION IN POLAND
Title
Słowa kluczowe	ochrona środowiska w działalności rolniczej, odpowiedzialność za szkody w środowisku, GMO, rolnictwo ekologiczne
Key words	environmental protection in agriculture, liability for environmental damage, GMO, organic farming
Abstrakt	W Polsce, zarówno w okresie międzywojennym, jak i w całym okresie PRL, polityka państwa odnosząca się do rolnictwa wyznaczała jako zasadniczy cel - zapewnienie społeczeństwu bezpieczeństwa żywności w aspekcie ilościowym. Pierwsze regulacje prawne odnoszące się do ochrony środowiska w działalności rolniczej pojawiły się w latach siedemdziesiątych i odnosiły się do problemu przeciwdziałania zmianie przeznaczania gruntów rolnych na cele nierolnicze, zapobieganiu obniżania ich urodzajności oraz na przywracaniu wartości użytkowych gruntom rolnym zdegradowanym na skutek działalności nierolniczej. Po uzyskaniu członkostwa w UE promowania proekologicznych zachowań w działalności rolniczej służył Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej oraz zasady dobrej praktyki rolniczej, wprowadzone ze względu na uzależnienie wsparcia finansowego w ramach kilku środków objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004-2006 od spełnienia wymagań środowiskowych. Standardy te dotyczyły przede wszystkim wymogów związanych z racjonalną gospodarką nawozami, środkami ochrony roślin, gospodarką na użytkach zielonych, ochroną wód i gleb, racjonalnym wykorzystaniem ścieków i komunalnych osadów ściekowych, zachowaniem cennych siedlisk i gatunków występujących na obszarach rolnych, a także zachowaniem czystości i porządku w gospodarstwie. Okres harmonizacji polskiego ustawodawstwa z prawem EU oraz pierwsze lata członkostwa Polski we Wspólnocie przyniosły bardzo dynamiczny rozwój regulacji prawnej odnoszącej się do ochrony środowiska w działalności rolniczej. Wezwanie do zintegrowania celów w zakresie ochrony środowiska, a zwłaszcza różnorodności biologicznej z działalnością rolniczą widoczne jest w wielu aktach prawnych m.in w prawie emisyjnym, w regulacji odnoszącej się do działalności uciążliwej i niebezpiecznej, czy przepisom dotyczącym ochrony i korzystania z zasobów biosfery. W podsumowaniu należy podkreślić rosnące znaczenie rolnictwa w ochronie środowiska. Rolnictwo opiera się na środowisku, niezaprzeczalnie dostarcza środowiskowych dóbr publicznych, ale z drugiej strony produkcja rolna ma wpływ na poszczególne elementy środowiska. Zaliczenie podmiotów prowadzących działalność rolniczą do kategorii podmiotów korzystających ze środowiska, niezależnie od ich formy prawnej, ma niekwestionowane znaczenie w związku z instrumentami prawnymi odpowiedzialności za szkody w środowisku, jako gwarancja przestrzegania zasad obowiązujących w tej dziedzinie prawa. Rosnące wykorzystanie programów rolnośrodowiskowych, kodeksów dobrej praktyki rolniczej, zasad rolnictwa ekologicznego oraz wsparcie finansowe gospodarowania na obszarach o niekorzystnych warunkach wywarły pozytywny wpływ na różnorodność biologiczną użytków rolnych, w współcześnie działalność rolnicza przyczynia się do ochrony zasobów genetycznych, gatunków i siedlisk.
Abstract	In Poland, both in the interwar period, and throughout the communist period, the government policy relating to agriculture marked as the primary goal ensuring the public food security in terms of quantity. The first legislation relating to environmental protection in agricultural activities appeared in the seventies and addressed the problem of prevention of changing agricultural land for non-agricultural purposes, preventing of lowering their fertility and restoring value in use to agricultural land, degraded as a result of non-agricultural activities. After accession to the EU the following served to promote environmentally friendly farming practices: The Code of Good Agricultural Practice (2004) and the rules of the Common Good Agricultural Practice, introduced due to the dependence of financial support in the framework of several measures covered by the RDP for the fulfillment of environmental requirements. These standards related primarily to the requirements of the rational management of fertilizers, plant protection products, management of grasslands, water and soil conservation, rational use of wastewater and sewage sludge, conservation of valuable habitats and species found in agricultural areas, as well as maintaining cleanliness and order on the farm. The harmonization period of the Polish legislation with EU law and the first years of Polish membership in the community provided a very dynamic development of legal regulations relating to environmental protection in agriculture. A call to integrate the objectives of environmental protection, especially biodiversity and agricultural activities can be seen in many acts e.g. which include: emission law, regulation relating to the strenuous and dangerous activities, protection and use of recourses of the biosphere. In conclusions it is important to underline the role of agriculture to the environment. Agriculture is based on the environment, it indisputable delivers environmental public goods but on the other hand agricultural production has its impact to the particular elements of the environment. Including entities involved in agriculture production, into category of entities using the environment regardless of their legal form, is of unquestionable importance in view of the legal instruments of liability for environmental damage, as being guarantees for compliance with the rules in force in this area of the law. The growing use of agri-environment schemes, codes of good agricultural practices, organic farming and financial support for farming in less favored areas have had a positive impact on farmland biodiversity and modern farming in Poland contributes to the conservation of genetic resources, species and habitats.
Cytowanie	Król M. (2015) LEGAL FRAMEWORK OF ENVIRONMENTAL LAW FOR AGRICULTURAL PRODUCTION IN POLAND.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 13(62): 86-106
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2015_n62_s86.pdf

Autor	Danuta Guzal-Dec
Tytuł	Rola władz lokalnych w procesie collective learning na przykładzie samorządów gmin przyrodniczo cennych województwa lubelskiego
Title	The role of local authorities in the process of collective learning, as exemplified by local authorities of natural valuable areas of the Lublin Voivodeship
Słowa kluczowe	czynnik wiedzy, proces collective learning, lokalne władze samorządowe, gminy przyrodniczo cenne
Key words	factor of knowledge, collective learning process, local self-government authorities, natural valuable municipalities
Abstrakt	Celem pracy było zdefiniowanie potencjalnej roli władz samorządowych gmin przyrodniczo cennych w procesie collective learning oraz zdiagnozowanie aktywności w tym obszarze władz samorządowych reprezentujących gminy przyrodniczo cenne województwa lubelskiego. Zdefiniowano obszary aktywności władz lokalnych w procesie collective learning, takie jak: tworzenie wiedzy indywidualnej w urzędzie gminy, synergia wiedzy indywidualnej w urzędzie gminy, tworzenie warunków do wymiany wiedzy między urzędem a podmiotami otoczenia. Wykazano, że władze samorządowe gmin przyrodniczo cennych województwa lubelskiego w niedostatecznym stopniu wykorzystują możliwości kreowania procesu collective learning we wspieraniu zrównoważonego rozwoju lokalnego.
Abstract	The aim of the study was to: define the potential role of local municipal authorities in the process of collective learning within natural valuable areas and to diagnose the activity of local authorities representing the municipalities within the natural valuable areas of the Lublin Voivodeship in this respect. The following areas of the activity of local authorities in the process of collective learning have been defined: development of individual knowledge in municipality offices, synergy of individual knowledge in municipal offices, creating conditions for the process of knowledge exchange between the offices and the environment entities. It has been shown that local authorities of the municipalities within natural valuable areas of the Lublin Voivodeshipdo not sufficiently exploit the potential for creating the process of collective learning in fostering local sustainable development.
Cytowanie	Guzal-Dec D.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2015_n4_s23.pdf

Autor	Agnieszka Cyburt, Izabella Sikorska-Wolak
Tytuł	Pozyskiwanie i wykorzystanie funduszy Unii Europejskiej jako przejaw przedsiębiorczości jednostek samorządu terytorialnego
Title	The use of EU funds as a manifestation of local government units entrepreneurship
Słowa kluczowe	samorząd terytorialny, przedsiębiorczość, fundusze UE
Key words	local government, entrepreneurship, EU funds
Abstrakt	W artykule przedstawiono zagadnienie przedsiębiorczości władz lokalnych w obszarze pozyskiwania i wykorzystywania funduszy Unii Europejskiej. Dokonano oceny dotychczasowej aktywności władz lokalnych w absorpcji środków pomocowych. Wskazano potencjalne czynniki determinujące aktywność jednostek samorządu terytorialnego oraz ich ocenę z punktu widzenia mieszkańców.
Abstract	The article presents the phenomenon of entrepreneurship of local authorities in the area of gaining and using European Union funds. An evaluation of the current activities of local authorities in absorption of aid. Indicated potential factors determining the activity of local government and its assessment of the inhabitants.
Cytowanie	Cyburt A., Sikorska-Wolak I.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2015_n4_s105.pdf

Autor	Iwona Kowalska
Tytuł	Edukacja na rzecz rozwoju regionu – ocena założeń wieloletnich ram finansowych 2014–2020 w RPO województwa mazowieckiego
Title	Education for Regional Development – assessment of multiannual financial framework in Regional Operational Programme for Mazowieckie Voivodeship 2014–2020
Słowa kluczowe	finanse, edukacja, region, UE, ramy finansowe 2014–2020
Key words	finance, education, region, EU, financial framework 2014–2020
Abstrakt	Głównym celem Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014–2020 (RPO WM) jest inteligentny, zrównoważony rozwój zwiększający spójność społeczną i terytorialną przy wykorzystaniu potencjału mazowieckiego rynku pracy. Program stanowi narzędzie realizacji polityki rozwoju prowadzonej przez Samorząd Województwa Mazowieckiego. Polityka ta obejmuje również rozwój w obszarze edukacji. Warto zatem podjąć się wstępnej oceny założeń wieloletnich ram finansowych 2014–2020 w RPO WM w części dotyczącej edukacji. Celem artykułu jest próba dokonania tej oceny z uwzględnieniem trzech aspektów: – zakresu przedmiotowego w konfrontacji z zapisami RPO WM 2007–2013, obszarem inteligentnych specjalizacji dla Mazowsza 2014–2020 oraz z założeniami Programu Operacyjnego Wiedza, Edukacja Rozwój 2014–2020 (POWER); – procedury pozyskania wsparcia finansowego (konkurencyjność versus preferencje programowe); – nakłady i instrumenty finansowe (środki bezzwrotne versus środki zwrotne). W artykule poddano weryfikacji następującą hipotezę: zakres przedmiotowy finansowania Osi Priorytetowej X: Edukacja dla regionu w RPO WM 2014–2020 nie pokrywa się z zakresami innych programów operacyjnych w tej perspektywie, a kwestia konkurencyjności jest osłabiona szeroką skalą preferencyjności w wyborze projektów przy zastosowaniu bezzwrotnych instrumentów finansowych (dotacji). Przy opracowaniu artykułu korzystano z materiałów źródłowych Komisji Europejskiej, krajowych dokumentów dotyczących strategii rozwoju oraz literatury przedmiotu dotyczącej absorpcji środków unijnych na projekty społeczne.
Abstract	The main objective of the Regional Operational Programme for Mazowieckie Voivodeship 2014–2020 (ROP MV) is a smart, sustainable development enhancing social and territorial cohesion and using the potential of Mazowieckie labour market. The programme is the tool for the implementation of development policies by the Mazowieckie Voivodeship Self-Government. This policy also covers developments in the field of education. Therefore, it seems valuable to review the assumptions of the financial perspective 2014–2020 in the ROP MV set out in the section on education. The aim of this paper is to carry out this assessment with regard to three aspects: − the substantive scope confronted with the provisions of Regional Operational Programme for Mazowieckie Voivodeship 2007–2013, Smart Specialization for Mazowieckie Region 2014–2020 and the assumptions of the Operational Programme Knowledge, Education Development 2014–2020 (POWER); − the procedures for obtaining financial support (competitiveness versus programme preferences); − the investments and financial instruments (non-repayable funds versus repayable funds). The article verifies the following hypothesis: the scope of the funding of Priority Axis X: Education for the Region in the ROP MV 2014–2020 does not overlap with the scopes of other operational programs in this perspective, the issue of competitiveness is weakened by a wide scale of preference in the selection of projects using non-repayable financial instruments (subsidies). The study used the source materials of the European Commission, the National Development Strategy and literature on the absorption of EU funds for social projects.
Cytowanie	Kowalska I.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2015_n3_s53.pdf

Autor	Adam Nalepka, Joanna Węgrzyn
Tytuł	Rola projektów partnerstwa publiczno-prywatnego w realizacji strategii rozwoju gminy
Title	PPPs and their role in implementing municipal development strategies
Słowa kluczowe	partnerstwo publiczno-prywatne (PPP), rozwój lokalny, strategia rozwoju gminy, proces podejmowania decyzji
Key words	public-private partnership (PPP), local development, regional development strategy, decision-making process
Abstrakt	W artykule dokonano analizy danych na temat projektów PPP, które zostały zainicjowane w Polsce w latach 2009–2014. Opracowane dane pozwalają zauważyć, że w Polsce inicjatywy podejmowane są przede wszystkim na poziomie lokalnym. Dlatego też celem artykułu jest zaproponowanie modelu odzwierciedlającego mechanizm, na podstawie którego gminy podejmują decyzję o przystąpieniu do wykonania danego zadania w formule PPP. Punkt wyjścia oraz tło dla podejmowanych w pracy rozważań stanowi problem niedostatku środków finansowych w samorządach w stosunku do powierzanych im zadań, postrzegany jako bariera rozwoju lokalnego.
Abstract	The article consists of two parts. Firstly, the purpose of the article is to present results of the research on PPP projects that have been initiated in Poland in 2009–2014 years. The further aim is to propose a model that reflects mechanism utilised by municipalities willing to perform their tasks under PPP project during decision process. The starting point and a background for the model is the problem of scarcity of local government financial resources in relation to their duties, that could be seen as a barrier of local development.
Cytowanie	Nalepka A., Węgrzyn J.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2015_n3_s89.pdf

Autor	Aldona Mrówczyńska-Kamińska, Aldona Standar
Tytuł	Analiza sytuacji finansowej miasta Poznań na tle wybranych miast wojewódzkich w Polsce
Title	Analysis of the financial position of chosen voivodeship cities in Poland
Słowa kluczowe	analiza finansowa, miasta wojewódzkie Polski, Poznań, rozwój lokalny
Key words	financial analysis, voivodeship cities of Poland, Poznań, local development
Abstrakt	Celem głównym pracy było przedstawienie sytuacji finansowej miasta Poznań na tle wybranych miast wojewódzkich w Polsce. Podstawowa metoda wykorzystywana w pracy to elementy analizy finansowej jednostek samorządu terytorialnego (wskaźniki charakteryzujące potencjał dochodowy i samodzielność finansową, zdolność do realizacji inwestycji i spłaty zobowiązań, realizację inwestycji, ustawowe limity zobowiązań i zdolność do obsługi długu). Badany okres dotyczył lat 2006–2012. Przeprowadzone badania wykazały, że miasto Poznań na tle największych miast Polski zalicza się do gmin bogatych. Świadczy o tym wysoki poziom nieustannie wzrastających dochodów i wydatków, głównie majątkowych, w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Relacja wydatków majątkowych do dochodów ogółem potwierdza dużą innowacyjność miasta Poznań. Stolica Wielkopolski charakteryzuje się dużą gospodarnością i niezależnością od zewnętrznych źródeł finansowania. Występuje wprawdzie zadłużenie, jednak jego poziom świadczy o bezpiecznej i stabilnej wysokości zadłużenia.
Abstract	The aim of the study was to present the financial situation of Poznań against chosen voivodeship cities in Poland. The basic method used in the paper were the elements of financial analysis of local government (indicators characterizing the potential income and financial independence, the ability of investment implementation and the repayment of liabilities, investments, statutory liability limits and ability of debt servicing). The research was concluded in the years 2006–2012. The study was shown that the city of Poznań is one of the richerst against other major Polish cities. The ratio of capital expenditures to the total revenue confirms the high innovativeness of the city of city of Poznań. The capital of Wielkopolska is characterized by a good money management and independence of external sources of funding.
Cytowanie	Mrówczyńska-Kamińska A., Standar A.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2015_n3_s133.pdf

Autor	Jolanta Zawora, Paweł Zawora
Tytuł	Finansowania działalności rozwojowej przez samorządy lokalne w Polsce
Title	Financing the developmental activities by local governments in Poland
Słowa kluczowe	finansowanie inwestycji, gminy, rozwój lokalny
Key words	investment financing, communities, local development
Abstrakt	Celem opracowania była ocena możliwości finansowania działalności rozwojowej w polskich gminach w latach 2007–2013. Ocenie poddano zdolność finansowania inwestycji gminnych oraz zakres realizowanej działalności inwestycyjnej. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w badanym okresie zmniejszył się potencjał inwestycyjny gmin przy jednoczesnym wzroście ich zadłużenia. Poziom realizowanych inwestycji gminnych po 2011 roku obniżył się. Gminy i miasta na prawach powiatu pozostawały największymi inwestorami wśród poszczególnych szczebli JST, realizując łącznie ponad 70% inwestycji samorządowych.
Abstract	The aim of the study was to assess the possibility of financing the development of Polish municipalities in 2007–2013. The evaluation assessed the ability of financing municipal investments and the extent of of its investing activities. The analysis shows that in the considered period investment potential of municipalities decreased, while their debt increased. The level of implemented municipal investment decreased after 2011. Municipalities and cities with county rights have remained the largest investors among the various levels of local government, by realizing more than 70% of all local government investment.
Cytowanie	Zawora J., Zawora P.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2015_n3_s169.pdf

Autor	Aleksandra Szelągowska
Tytuł	Zmiany w opodatkowaniu polskiego rolnictwa po akcesji Polski do Unii Europejskiej
Title	THE CHANGES IN THE TAXES SYSTEM IN POLISH AGRICULTURE AFTER INTEGRATION WITH EUROPEAN UNION
Słowa kluczowe	rolniczy system podatkowy, zmiany w opodatkowaniu polskiego rolnictwa, podatek VAT w rolnictwie
Key words	the tax system in polish agriculture, the changes in the agriculture taxes in Poland, Value Added Tax in agriculture
Abstrakt	Integracja Polski z Unią Europejską wymusiła zmiany w opodatkowaniu polskiego rolnictwa w zakresie podatku od towarów i usług, polegające na wprowadzeniu stawek podatku VAT dostosowanych do dyrektyw harmonizujących podatki pośrednie. Zmiany wprowadzone w podatku rolnym związane były z udzielaniem ulg w przypadku dofinansowania inwestycji w gospodarstwach rolnych ze środków unijnego budżetu i związaną z tym koniecznością zapewnienia braku podwójnego finansowania inwestycji. Niezbędne było również włączenie w proces przyznawania ulg i zwolnień w podatku rolnym unijnych zasad udzielania pomocy publicznej. Dalsze zmiany w opodatkowaniu rolnictwa powinny uwzględniać sytuację ekonomiczną i społeczną gospodarstw rolnych oraz konieczność zachowania wielkości przychodów jednostek samorządu terytorialnego z tego tytułu.
Abstract	Integration with European Union required from Poland to change Value Added Tax (VAT) on polish agriculture conducting VAT rates tailored to the directives harmonizing indirect taxes. The changes in the agriculture tax were related to the concessions granted for financing investments in agricultural holdings from the EU budget and therefore the need to provide no double financing for those investments. It was also necessary to include in this process the EU state aid rules. Further changes in agricultural taxes should also take into account the social and economic situation of house steads and the need of preserving the revenues from local government units.
Cytowanie	Szelągowska A. (2014) Zmiany w opodatkowaniu polskiego rolnictwa po akcesji Polski do Unii Europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 2: 123-131
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n2_s123.pdf

Autor	Marietta Janowicz-Lomott, Krzysztof Łyskawa
Tytuł	Instrumenty stabilizacji dochodu – wymogi wspólnej polityki rolnej a adaptacja w Polsce
Title	Income stabilization instruments – the CAP ’s requirements and adaptation in Poland
Słowa kluczowe	zarządzanie ryzykiem, narzędzie stabilizacji dochodu, ubezpieczenia, WPR ,fundusz wspólnego inwestowania
Key words	risk management, Income Stabilization Tool, insurance, CAP, mutual fund
Abstrakt	Realizowana w ramach Unii Europejskiej polityka wspierania gospodarstw rolnych miała zawsze na celu stabilizację ich funkcjonowania. W najnowszej perspektywie finansowania wspólnej polityki rolnej pojawiła się możliwość zastosowania instrumentów finansowych, które pozwolą na stabilizację dochodu. Obok ubezpieczenia, przewiduje się możliwość tworzenia przez rolników funduszy wspólnego inwestowania oraz funduszy stabilizacji dochodu. Jednak w Polsce zastosowanie tych instrumentów może być utrudnione ze względu na niewielką ilość środków na PROW oraz brak dostępnych danych w zakresie obliczania dochodu w gospodarstwach rolnych. W artykule wskazano na możliwe do zastosowania konstrukcje produktów, które będą pozwalały na ustabilizowanie dochodów zarówno w przypadku zajścia sytuacji katastroficznych, ze względów atmosferycznych, jak i z innych, niezależnych od rolnika przyczyn (np. wahania cen).
Abstract	The European agricultural policy (also USA or Canadian) is connected with stabilization of farms’ activity. Direct government help (subsidies for different kinds of production, price or production limits, taxes or duties, etc.) was replaced by risk management instruments. The possibility of subsidized insurance premiums was established for the first time in 2006. In 2009 European Commission adopted the regulation of creating and subsidizing mutual funds. In the new financing period (2014-2020) the new regulations provide the possibility of income stabilization tool (IST) creation. In Poland, the creation of IST may be difficult due to transferring of funds from the second pillar of CAP to the first pillar (for direct payments) and also because of the lack of data availability. In the article the authors indicate some solutions for IST in Poland, which allows farmers’ income stabilization in the event of occurrence of catastrophic events as well as other events independent of the farmers actions.
Cytowanie	Janowicz-Lomott M., Łyskawa K. (2014) Instrumenty stabilizacji dochodu – wymogi wspólnej polityki rolnej a adaptacja w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 68-77
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s68.pdf

Autor	Kateryna Babikova, Volodymyr Isaienko, Kyrylo Nikolaiev
Tytuł	Certyfikacja ochrony środowiska jako instrument rozwoju zrównoważonego w agroturystyce Ukrainy
Title	Environmental certification as instrument of sustainable development providing in agritourism of Ukraine
Słowa kluczowe
Key words	agricultural tourism, environmental passport, rural areas, ecological certification
Abstrakt
Abstract	In the article the modern scientific approaches to the definition of agricultural tourism is presented. Article deals with meaning and prospects of development of agro-tourism activities as a component of sustainable development of rural areas of Ukraine. The normative concepts of rural and agrotourism, the necessity and actuality of ecological certification of touristic objects and rural farmstead are examined in this article. Thus we have determined that promotion on the market of rural tourism (green) and agro-tourism is impossible without complying with relevant standards, norms and ecological passportization and certification of tourist objects and rural (agro) estates. The environmental certification issues have to play leading role in governmental and regional target programs and to provide the sustainable development of rural residential territories and certain touristic regions.
Cytowanie	Babikova K., Isaienko V., Nikolaiev K.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2014_n2_s25.pdf

Autor	Wiesława Lizińska, Renata Marks-Bielska, Izabela Serocka
Tytuł	Uwarunkowania polityki władz lokalnych w obszarze pozyskiwania inwestorów zagranicznych
Title	CONDITIONS OF LOCAL AUTHORITIES' POLICY IN ACQUISITIONACQUIRING FOREIGN INVESTORS
Słowa kluczowe	rozwój lokalny, polityka lokalna, bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ)
Key words	local development, local politics, foreign direct investment (FDI)
Abstrakt	Głównym celem przeprowadzonych badań była próba oceny działań podejmowanych przez władze lokalne zmierzających do pozyskiwania inwestorów zagranicznych. Wykorzystując metodę ankietową przeprowadzono badania wśród przedstawicieli władz lokalnych w 76 gminach województw: wielkopolskiego, pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Wyniki przeprowadzonych badań wykazały, że połowa badanych władz samorządów lokalnych podejmowała zróżnicowane działania mające na celu pozyskanie inwestycji zagranicznych m.in. przez zmianę planu zagospodarowania (24%), czy uzbrojenie terenu (17%). Władze samorządów lokalnych prezentowały w tym celu także swoje oferty inwestycyjne wykorzystując strony internetowe (32%), uczestnicząc z ofertą na imprezach promocyjnych, prezentacjach i targach (27%). Aktywna polityka władz lokalnych w zakresie pozyskiwania inwestorów przyczynia się do lokowania przedsięwzięć gospodarczych na terenie określonych gmin, które są w stanie zapewnić funkcjonującym i potencjalnym przedsiębiorcom konkurencyjne warunki gospodarowania.
Abstract	The main objective of the study was to evaluate the measures taken by local authorities aiming to attract foreign investors. Using the method of questionnaire survey was conducted among representatives of local authorities in 76 municipalities in provinces of Wielkopolska, Pomerania and Warmia-Mazury. Results of this study showed that half of those surveyed local government has taken various measures to attract foreign investment, among others by changing the plan (24%) and utilities (17%). Local authorities presented for this purpose as their investment offers using the Internet (32%), participating in the offer of promotion events, presentations and exhibitions (27%). Active policy of local authorities in seeking investors contribute to the placement of business ventures in certain communities that are able to provide functioning and potential entrepreneurs competitive economic conditions.
Cytowanie	Lizińska W., Marks-Bielska R., Serocka I. (2014) Uwarunkowania polityki władz lokalnych w obszarze pozyskiwania inwestorów zagranicznych.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 11(60): 115-126
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2014_n60_s115.pdf

Autor	Milena Maciuszko, Anna Milewska
Tytuł	Korzyści i koszty wdrażania „e-administracji” w regionie podlaskim
Title	BENEFITS AND COSTS OF THE IMPLEMENTATION OF THE "E-GOVERNMENT" IN PODLASKIE VOIVODESHIP
Słowa kluczowe	e-usługi, elektroniczna administracja, fundusze unijne
Key words	e-services, e-government, European Union funds
Abstrakt	Elektroniczna usługa publiczna to usługa świadczona przez państwo na rzecz obywateli, firm i instytucji za pośrednictwem Internetu. Jest on definiowany m.in. jako ogólnoświatowa sieć komputerowa, będąca zbiorem milionów sieci lokalnych i pojedynczych komputerów z całego świata, oparta na protokole komunikacyjnym TCP/IP. W ramach sieci Internet dostępne są usługi, takie jak: WWW, poczta elektroniczna, FTP [ang. File Transfer Protocol]. Celem artykułu było ukazanie możliwości finansowania a także skali kosztów i korzyści z wdrażania „e-administracji” w województwie podlaskim. Realizacja celu możliwa była poprzez wykorzystanie materiałów i danych udostępnionych przez Urząd Marszałkowski na podstawie wniosku o ponowne wykorzystanie informacji publicznej z dnia 09 sierpnia 2012 a także wyników badań Głównego Urzędu Statystycznego.
Abstract	Electronic public service is a service provided by the State for the benefit of citizens, businesses and institutions via the Internet. It is defined as a worldwide computer network is a collection of millions of local networks and individual computers from around the world, based on the communication protocol TCP / IP. Within the network of Internet services are available, such as web, email, FTP [called File Transfer Protocol]. The purpose of the article was to show the possibilities of financing as well as the scale of the costs and benefits of the implementation of "e-government" in Podlaskie Voivodeship. The implementation was made possible through the use of materials and data made available by the Marshal’s Office in Bialystok of the request for re-use of public information dated August 9, 2012 and the results of the Central Statistical Office of Poland.
Cytowanie	Maciuszko M., Milewska A. (2014) Korzyści i koszty wdrażania „e-administracji” w regionie podlaskim.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 11(60): 147-162
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2014_n60_s147.pdf

Autor	Aleksandra Płonka, Łukasz Satoła, Tomasz Wojewodzic
Tytuł	Zmiany przychylności podatkowej gmin w okresie dekoniunktury gospodarczej
Title	CHANGES OF TAX FAVOURISM OF THE COMMUNES DURING RECESSION
Słowa kluczowe	polityka podatkowa, podatek od nieruchomości, dochody gmin
Key words
Abstrakt	Głównym narzędziem kreowania polityki podatkowej stosowanym przez gminy w Polsce jest uchwalanie w prawnie określonych granicach wysokości stawek podatków lokalnych. Celem opracowania jest prezentacja i ocena zmian w wysokości stawek podatku od nieruchomości uchwalanych przez samorządy szczebla gminnego w latach 2007 i 2010. Ocenie została poddana przychylność podatkowa gmin wobec podatników. Przeprowadzone obliczenia wyraźnie wskazują na zmniejszenie się w badanej populacji udziału jednostek terytorialnych stosujących relatywnie niskie stawki podatku od nieruchomości. W niewielkim stopniu wzrósł natomiast udział gmin stosujących relatywnie wysokie stawki podatku, co poskutkowało zakwalifikowaniem ich do grupy gmin o niskiej przychylności podatkowej.
Abstract	A major tool for developing a tax policy applied by communes in Poland is adopting, within lawful limits, amounts of rates of local taxes. This paper aims at presenting and evaluating changes in the amounts of real estate tax rates adopted by communes self-governments in 2007 and 2010. The assessment also included a favorable tax regime of communes in regard of entrepreneurs and inhabitants. Calculations which have been made clearly show that, in regard of the surveyed population, the share of territorial units applying relatively low real estate tax rates decreased whereas the share of communes applying relatively high tax rates rose to an insignificant extent. The above resulted in classifying them among the group of communes with an unfavorable tax regime.
Cytowanie	Płonka A., Satoła Ł., Wojewodzic T. (2014) Zmiany przychylności podatkowej gmin w okresie dekoniunktury gospodarczej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 11(60): 185-194
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2014_n60_s185.pdf

Autor	Adrian Zabłocki
Tytuł	Preferencje podatkowe w rolnictwie.
Title	TAX PREFERENCES IN AGRICULTURE
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Ulgi i zwolnienia w podatkach pośrednich i bezpośrednich dla rolnictwa stanowią pomoc państwa dla jego obywateli. Pomoc ta ma na celu przyczynienie się m.in. do rozwoju, ożywienia oraz utrzymania niskich cen żywności. Każde przyznane zwolnienie oraz udzielona ulga powoduje zmniejszenie dochodów budżetu państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego. Tego rodzaju straty budżetowe stanowią pomoc publiczną dla obywateli, którzy w wyniku jej otrzymania mogą zapewnić sobie dalsze swobodne finansowanie, rozwój przedsiębiorstwa, a także tańszy dostęp do wybranych dóbr i usług dla konsumentów.
Abstract	Reliefs and exemptions from direct and indirect taxes for agriculture constitute state aid for its citizens. This assistance aims to contribute to the development, recovery and maintenance of low food prices. Any exemption granted, and granted relief reduces the income of the state budget and local government units. Such losses are budgetary aid to citizens who as a result of its receipt may provide a further free financing and development of the company as well as provide cheaper access to certain goods and services to consumers.
Cytowanie	Zabłocki A. (2014) Preferencje podatkowe w rolnictwie..Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 11(60): 241-250
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2014_n60_s241.pdf

Autor	Ewa Bak-Filipek
Tytuł	Przemiany na rynku mięsa w Polsce
Title	CHANGES IN THE MEAT MARKET IN POLAND
Słowa kluczowe	funkcjonowanie, uwarunkowania, rynek wołowiny, rynek mięsa
Key words	functioning, conditions, beef market, meat market
Abstrakt	W niniejszym opracowaniu omówiono uwarunkowania rynku mięsa w Polsce oraz ukazano na tle rynku mięsa funkcjonowanie rynku wołowiny. Rynek wołowiny w ostatnich latach staje się powoli rynkiem zmarginalizowanym na rynku wewnętrznym m.in. ze względu na malejące znaczenie spożycia wołowiny w całym bilansie mięsa w Polsce. Coraz większe znaczenie odgrywa rynek drobiu, zarówno po stronie podaży, jak i popytu. W opracowaniu zwrócono także uwagę na fakt, że rynki rolne, w tym zwłaszcza rynek mięsa, są podatne na wahania koniunkturalne na rynku krajowym i rynkach międzynarodowych. Dlatego istotną rolę odgrywa polityka państwa wobec poszczególnych rynków. Na rynku mięsa zarówno czerwonego, jak i drobiowego, państwo polskie poprzez Agencję Rynku Rolnego podejmuje działania interwencyjne, które maja za zadanie wspieranie tego rynku i stabilizacje sytuacji na tym rynku. Materiałem źródłowym do badań były dane GUS opublikowane w różnorodnych opracowaniach statystycznych, w tym w rocznikach branżowych rolnictwa oraz Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowego Instytutu Badawczego opublikowane w formie raportów rynkowych (rynek mięsa i rynek drobiu). Zastosowano wskaźniki dynamiki oraz średnie statystyczne, a także elementy analizy opisowej danych.
Abstract	This paper discusses the determinants of the meat market in Poland and shown on the background of the meat market functioning of the beef market. Beef market in recent years, the market is slowly becoming marginalized in the internal market, inter alia, because of the decreasing importance of beef consumption in the entire balance of the meat in Poland. Increasingly important to the poultry market, on both the supply and demand. The study also highlights the fact that agricultural markets, especially the meat market, are susceptible to fluctuations in the domestic and international markets. Therefore, the important role played by government policy to individual markets. On the market for both red meat and poultry, the Polish state by the Agricultural Market Agency takes action intervention Their goal is to support the market and the stabilization of the situation on the market. The source material for the study were published CSO data in a variety of statistical studies, including in the annals of the industry of agriculture and the Institute of Agricultural and Food Economics - National Research Institute published in the form of reports market (the market of meat and poultry market). Used momentum indicators and statistical averages, as well as a descriptive analysis of the data elements.
Cytowanie	Bak-Filipek E. (2014) Przemiany na rynku mięsa w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 12(61): 7-16
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2014_n61_s7.pdf

Autor	Elwira Laskowska
Tytuł	Ekonomiczne aspekty przekształcania prawa użytkowania wieczystego w prawo własności
Title	ECONOMIC ASPECTS OF THE CONVERSION RIGHT OF PERPETUAL USUFRUCT RIGHT OF OWNERSHIP
Słowa kluczowe	użytkowanie wieczyste, przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, dochody własne gmin
Key words	perpetual usufruct, conversion of the perpetual usufruct right of ownership, own budget income
Abstrakt	Prawo użytkowania wieczystego gruntu funkcjonuje w Polsce jako forma prawna długoterminowego korzystania z gruntów Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego przez inne osoby prawne i fizyczne. Prawo to związane jest z opłatami rocznymi wnoszonymi przez użytkownika wieczystego, które dla właścicieli gruntów stanowią dochody budżetowe. Celem podjętych w niniejszym opracowaniu analiz jest próba przedstawienia ekonomicznych aspektów prawa użytkowania wieczystego poprzez określenie udziału wpływów budżetowych z tytułu opłat rocznych oraz opłat za przekształcanie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności w dochodach własnych jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie wybranych miast oraz wskazanie progu opłacalności przekształcania prawa dla użytkownika wieczystego w zależności od wykorzystanego okresu prawa oraz założeń dotyczących wzrostu wartości gruntu i stopy dyskonta przyszłych opłat.
Abstract	Perpetual usufruct in Poland as a legal form of long-term use of state-owned land and communal land by other legal and natural persons. This law is related to the annual fees paid by the user perpetual, that the landowners are budget income. The aim of the analysis in this paper is an attempt to present the economic aspects of the right of perpetual usufruct by determining the share of budget income from annual fees and related conversion right of perpetual usufruct right of property in their own incomes of local government units based on selected cities and an indication of the profitability threshold for conversion rights user perpetual depending on the used period of perpetual usufruct, increases in land value and the discount rate of future fees.
Cytowanie	Laskowska E. (2014) Ekonomiczne aspekty przekształcania prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 12(61): 98-109
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2014_n61_s98.pdf

Autor	Mariola Chrzanowska, Nina Drejerska, Iwona Pomianek
Tytuł	Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia
Title	Warsaw suburban zone. Selected issues
Słowa kluczowe	obszary wiejskie, rynek pracy, przedsiębiorczość, kapitał ludzki, rozwój, strefa podmiejska, województwo mazowieckie, suburbanizacja
Key words	rural areas, labour market, entrepreneurship, human capital, development, suburban area, Mazovia region, suburbanisation
Abstrakt	Gminy podmiejskie Warszawy wybrane do badań są niewątpliwie obszarem intensywnych przemian społeczno-gospodarczych. Ta kumulacja procesów rozwojowych, rozlewanie się zjawisk charakterystycznych dla miast, powoduje, że badany obszar jest niezwykle interesujący z poznawczego punktu widzenia. Jednocześnie zachodzące zmiany są tak kompleksowe i wielowątkowe, że trudno wyodrębnić, co dokładnie powinno być przedmiotem badań – jeden wątek pociąga za sobą kilka niemniej interesujących następnych kwestii. W tej sytuacji pozostaje mieć nadzieję, że zaprezentowane wyniki badań przedstawiają zarówno ogólne tło zmian, jak i konkretne elementy rzeczywistości, jak np. powiązania funkcjonalne pomiędzy stolicą a jej obszarem podmiejskim w zakresie rynku pracy. Ponadto wydaje się, że wartością dodaną przeprowadzonych badań jest uwzględnienie zarówno działalności samorządów lokalnych, jak i małych oraz średnich przedsiębiorstw zlokalizowanych na badanym obszarze, jak również mieszkańców, ich sytuacji i opinii nt. zachodzących procesów. Badany obszar scharakteryzowano przy wykorzystaniu metod statystycznych. Wykorzystując miernik BZW, pogrupowano 30 gmin podmiejskich Warszawy na trzy klasy: o najwyższym, średnim i najniższym poziomie rozwoju. Do pierwszej grupy zostały zakwalifikowane: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, Stare Babice. Z wyjątkiem Nadarzyna, wszystkie gminy tej grupy graniczą bezpośrednio z Warszawą. Co więcej, oprócz Nieporętu, są to gminy położone po lewej stronie Wisły. Wskazuje to na najsilniejsze rozwojowe oddziaływanie Warszawy na gminy bezpośrednio z nią sąsiadujące, co więcej oddziaływanie ukierunkowane na stronę zachodnią miasta. W następnej grupie, 14 gmin stanowiło swoisty obszar przejściowy – najczęściej niegraniczący bezpośrednio z Warszawą, ale o silnym odziaływaniu miasta na procesy społeczno-gospodarcze tam zachodzące. Pozostałych 9 gmin to jednostki peryferyjne z punktu widzenia przyjętego obszaru badań, najdalej położone od stolicy, ale wciąż zaliczane do strefy podmiejskiej Warszawy. Wyniki badań empirycznych przeprowadzonych w urzędach gmin strefy podmiejskiej Warszawy wskazują na fakt, że w większości ankietowanych jednostek samorządu terytorialnego opracowano strategie rozwoju. Może to świadczyć o świadomości władz w zakresie pobudzania aktywności zarówno własnej, jak i mieszkańców oraz przedsiębiorców, inwestowania w poprawę składników infrastruktury, jakości życia mieszkańców, ułatwiania startu działalności gospodarczej. Jednocześnie fakt posiadania strategii rozwoju może też być jedynie spełnieniem technicznego warunku koniecznego np. w przypadku ubiegania się o wsparcie finansowe ze środków europejskich. Cele zapisane w strategiach były realizowane, aczkolwiek z uwagi na ograniczone środki finansowe wdrażanie strategii sprawiało trudności niektórym gminom (głównie o niskim poziomie rozwoju). Gminy (z kilkoma wyjątkami) były raczej aktywne w zakresie wykorzystania środków z Unii Europejskiej. Mimo to uskarżano się na skomplikowane procedury aplikowania oraz na nie zawsze korzystne dla gmin strefy podmiejskiej Warszawy warunki przyznawania dofinansowania do projektów (dochody per capita). Z reguły projekty były przygotowywane przez pracowników gminy, rzadko przez ekspertów zewnętrznych. Jako mocne strony gminy wskazywano przede wszystkim bliskość stolicy i dogodne połączenia komunikacyjne z innymi, większymi miastami, wysoki poziom infrastruktury technicznej, a także wolne tereny, które mogą zostać wykorzystane pod inwestycje. Jak wynika z charakterystyki mocnych stron, strefa podmiejska Warszawy charakteryzuje się nie tylko korzystnym układem infrastruktury drogowej i wolnymi przestrzeniami inwestycyjnymi, lecz w znacznej części także wysokimi walorami przyrodniczymi. Walory te mogą stanowić zarówno czynnik zachęcający, jak i ograniczający swobodę gospodarowania. Zdaniem ponad połowy władz gminnych, obszary przyrodniczo-chronione na terenie gminy stanowią szansę dla rozwoju przedsiębiorstw. Warunki te sprzyjają turystyce i rekreacji podmiejskiej, weekendowej lub biznesowej (organizacja konferencji w zielonym otoczeniu, a jednocześnie blisko Warszawy, np. Serock). Wyniki badań w przedsiębiorstwach wskazują, że na rynku lokalnym działalność koncentrowało 55% badanych jednostek. Ankietowani z gmin o niskim poziomie rozwoju, częściej niż pozostali, wykraczali zasięgiem działalności poza rynek lokalny – co wynikać mogło z potrzeby zwiększenia niewystarczającego popytu na swoje produkty i usługi. W opinii ankietowanych, najważniejszymi czynnikami decydującymi o lokalizacji przedsiębiorstw były: dogodne położenie w stosunku do odbiorców oraz chłonność rynku lokalnego lub regionalnego. Bliskość Warszawy została wskazana jako istotny czynnik lokalizacyjny w co czwartym przedsiębiorstwie. Podczas podejmowania decyzji o lokalizacji przedsiębiorstwa zwracano także uwagę na koszty związane z wynajęciem, zakupem lub budową lokalu. Z kolei w ramach podsumowującego pytania nt. postrzegania gminy, w której badane firmy miały swoją siedzibę, jako mocną stronę respondenci wskazywali bliskość Warszawy oraz dogodne połączenia komunikacyjne ze stolicą oraz innymi, większymi miastami, rozbudowaną infrastrukturę techniczną, ciągły rozwój gminy (związany m.in. ze stałym wzrostem liczby ludności w efekcie migracji oraz dużej liczby urodzeń) i odpowiednie warunki do rozwoju przedsiębiorczości. Jako słabe strony wskazywano: słabą infrastrukturę techniczną, wysokie koszty i inne trudności prowadzenia działalności gospodarczej (np. brak wsparcia ze strony władz gminnych, brak usług doradczych), a także zbyt duże natężenie ruchu i związane z nim zanieczyszczenie środowiska oraz słabą komunikację drogową. Należy w tym miejscu zauważyć, że pewne czynniki były wskazywane zarówno w grupie mocnych, jak i słabych stron. Badani przedsiębiorcy mieli bowiem tendencję do oceny infrastruktury technicznej przez pryzmat swojego najbliższego otoczenia, np. konkretnej drogi dojazdowej do swojej firmy. W związku z tym uzyskane odpowiedzi były bardzo zróżnicowane i to co dla jednych było zaletą, np. zbudowanie drogi w ich bezpośredniej okolicy, dla innych nie miało znaczenia. Znaczna część przeprowadzonego badania pierwotnego w gospodarstwach domowych strefy podmiejskiej Warszawy dotyczyła powiazań funkcjonalnych pomiędzy stolicą a otaczającym ją obszarem w wymiarze rynku pracy. Sytuacja badanej populacji mieszkańców jest stosunkowo dobra; charakteryzuje ją zarówno wysoki wskaźnik aktywności zawodowej, jak i wysoki wskaźnik zatrudnienia. Generalnie więc bliskość rozwiniętego rynku pracy, jakim jest stolica, jak również jej bezpośrednie otocznie sprzyja aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Ta dobra sytuacja przyciąga też nowych mieszkańców zarówno z innych części regionu, jak i z samej Warszawy. Jak pokazały wyniki badań, nowo osiedlający się mieszkańcy to osoby młode, dobrze wykształcone, o relatywnie wysokich dochodach. Procesy te niewątpliwie prowadzą do zwiększenia potencjału ludzkiego badanych obszarów, wpisując się w dyskusję zarówno teoretyków, jak i praktyków nt. endogenicznych czynników wzrostu gospodarczego, równocześnie powodują jednak zwiększoną presję w wielu wymiarach. Jednym z nich są kwestie środowiskowe – rozwój funkcji mieszkaniowej wymaga kolejnych terenów przeznaczonych na ten cel. Są to w znakomitej większości inwestycje prywatne, dla których po wzrastających cenach, ale jednak znajdowane są kolejne obszary, np. dotychczasowe grunty rolne. Natomiast biorąc pod uwagę fakt, że są to najczęściej osoby dojeżdżające do pracy, to niewątpliwe wyzwaniem jest zapewnienie odpowiedniej infrastruktury w tym zakresie. Nowi migranci dojeżdżają na ogół własnymi samochodami, powodując znaczne obciążenie dróg wjazdowych do miasta. Prezentowane wyniki badań wyraźnie wskazują na brak atrakcyjnej oferty komunikacji publicznej dla tej grupy. Uzyskane rezultaty badań pozwalają również na identyfikację zjawisk, które nie są typowe tylko dla mieszkańców strefy podmiejskiej. Zjawiska te są częścią ogólnopolskich czy nawet ogólnoświatowych tendencji na rynku pracy. Co więcej, wydają się potwierdzać, że pomimo relatywnie lepszej sytuacji na rynku pracy w okolicy dużego miasta, strefa podmiejska nie jest obszarem wolnym od problemów spotykanych gdzie indziej. Należy w tym miejscu wspomnieć przede wszystkim o wynikach badań wskazujących na niestabilność zatrudnienia, szczególnie wśród osób młodych, też dobrze wykształconych oraz na istnienie szarej strefy – zatrudnianie pracowników bez formalnej umowy. Wyniki otrzymane za pomocą jednej z metod statystycznych – klasycznej analizy korespondencji – pozwalają na odniesienie się do przywoływanego w teorii kapitału kreatywnego. Wskazują bowiem na istnienie zależności pomiędzy wykształceniem wyższym a dużą i pełną samodzielnością pracy, wykształceniem średnim a średnim poziomem samodzielności oraz wykształceniem zasadniczym zawodowym i niskim poziomem samodzielności wykonywanej pracy. Ponadto przeprowadzona analiza pozwoliła wyodrębnić grupę przedsiębiorców, charakteryzujących swoją pracę jako w pełni samodzielną i kreatywną, przy czym wskazywali najczęściej własny pomysł jako początek aktywności zawodowej wykonywanej w trakcie badania. Biorąc pod uwagę fakt, że rynek pracy odgrywa znaczącą rolę w procesach formowania funkcjonalnych obszarów miejskich, otrzymano również istotne wyniki w zakresie aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Przeprowadzona analiza korespondencji pozwoliła na wyodrębnienie grupy „młodych migrantów” – z wyższym wykształceniem, którzy przeprowadzili się w ostatnim okresie (w latach 2005–2012); ich dochód przekraczał 2000 zł netto miesięcznie na osobę w rodzinie. Dominowali w tej grupie ludzie młodzi – 51% z nich nie przekroczyło 36. roku życia. Blisko 90% ankietowanych w tej grupie to pracownicy najemni dojeżdżający codziennie do pracy do Warszawy, przy czym ich średni czas dojazdu to godzina. Wyodrębniona została też grupa przedsiębiorców, którzy pracowali w miejscu zamieszkania; to głównie osoby od 36 do 55 lat (71% respondentów w tym wieku). Ponadto to osoby mieszkające w danym miejscu od urodzenia bądź ludność napływowa, ale o znacznie dłuższym czasie zamieszkania niż „młodzi migranci”. Prowadzi to do ciekawej konkluzji nt. tendencji do prowadzenia małej firmy na danym obszarze raczej przez osoby zakorzenione lokalnie. Pomimo zidentyfikowanych problemów, sytuacja badanej populacji mieszkańców obszarów podmiejskich wydaje się być podstawą do budowania pozytywnego wizerunku. Mała skala bierności zawodowej, posiadanie dodatkowych kwalifikacji (nabytych w trakcie kształcenia formalnego, ale też nieformalnego w przypadku osób o niższych poziomach wykształcenia), kreatywność przedsiębiorców, elastyczność (przynajmniej deklarowana) w grupie osób niepracujących, a poszukujących zatrudnienia wskazuje na faktycznie istniejące potencjały endogeniczne badanych gmin; potencjały trudne bądź niemożliwe do zidentyfikowania na podstawie danych statystycznych, a widoczne w badaniach jakościowych. Co więcej, wskazane potencjały są generalnie dostrzegane przez władze lokalne i przedsiębiorców, ale równocześnie w hierarchii mocnych stron zdecydowanie stawiane są za czynnikami wynikającymi z uwarunkowań czysto geograficznych czy infrastrukturalnych, które można by określić jako „twarde” determinanty rozwoju społeczno-gospodarczego. Niemniej jednak, w opinii zespołu autorskiego, ta jakościowa identyfikacja „miękkich” potencjałów strefy podmiejskiej największego miasta w Polsce jest mocną stroną i ważnym wynikiem całego procesu badawczego podsumowanego niniejszą publikacją.
Abstract	This volume traces selected issues of economic and social development in the Warsaw suburban zone. It was elaborated as a part of the project entitled “Economic and social determinants of rural areas development of the Mazovia region in the suburban and external zone of Warsaw”, No N N114 145240, financed by the National Science Centre (Poland). The main purpose of the research was to identify and deeply characterize economic and social processes observed in rural areas of the Warsaw suburban zone. Specific objectives included: (1) diagnosis of a development level of selected communes in comparison with the whole region and identification of their diversification, (2) determination of demographic and economic potential of the Warsaw suburban zone inhabitants, especially from a perspective of a human capital level, (3) research on specificity of the Warsaw suburban zone inhabitants’ situation on the labour market, including a scale of economic inactivity, unemploymentand employment in the group of respondents, and in particular commuting to Warsaw as a central city of the functional region, (4) identification of conditions of enterprises that function there, as well as reasons and directions of diversification of their activities, (5) determination of a role of local self-government and other institutions in fostering and promoting entrepreneurship in rural areas and evaluation of local self-government activities in applying for and using the European Union support. The empirical research was conducted in rural households, enterprises and local self-governmental units in 30 rural and rural-urban communes around Warsaw, which were identified as the Warsaw suburban zone basing on the methodology of Korcelli and Śleszyński [Korcelli P. and Śleszyński P., 2011: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – projekt z 25 stycznia 2011 roku, delimitacja opracowana wcześniej na potrzeby programu ESPON] as well as Bański [Bański J. (ed.), 2009: Analiza zróżnicowania i perspektywy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce do 2015 roku. Studia Obszarów Wiejskich tom 16, PTG, IGIPZ PAN, Warsaw; typology of communes according to the impact ranges (development of urban functions)]. Finally, the research included questionnaire interviews in 800 households (2215 adult participants), 221 micro and small enterprises as well as postal questionnaire in 30 local self-government offices. Research results show that the analysed suburban communes of Warsaw are an area of an intense socio-economic transformation. However, the multi-threaded nature of these changes makes the authors present a reduced general background of the changes. Moreover, the authors hope that provided examples, such as functional connections between the capital city and its suburban area in the labour market, are a good illustration of the changes. Especially as these changes are presented at the same time from the perspective of three key groups: local self-government, inhabitants and entrepreneurs. The studied area was characterized using some statistical methods. The use of the relative development level measure (BZW) made it possible to group investigated 30 communes in three development classes: the highest, medium and the lowest one. The first group included: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, and Stare Babice. With the exception of Nadarzyn, all these communes directly border Warsaw. Furthermore, apart from Nieporęt, these communes are situated on the left bank of the Vistula river. This indicates the strongest development impact of Warsaw on directly neighbouring communes as well as the impact oriented towards the west of the city. The next group of 14 communes constituted a specific area of transition – usually not directly bordering Warsaw but with strong impact of the city on socio-economic processes taking place there. The remaining 9 communes are peripheral units in the investigated area, being the farthest away from Warsaw but still included in the suburban zone. According to research results, majority of local self-governments had development strategic documents. This may indicate the authorities’ awareness of the role of stimulating inhabitants’ and entrepreneurs’ activity as well as their own investments in improving infrastructure assets, quality of life and facilitating business start. At the same time, providing a development strategy may also be only the fulfilment of a technical precondition – for example, in the case of applying for the European Union funds. The communes authorities (with some exceptions) were rather active in applying for the support. Nevertheless, they complained about complicated procedures of applying and sometimes detrimental conditions for granting funds for projects to the Warsaw suburban zone communes (per capita income). In the opinion of representatives of local self-government offices, the strengths of  the Warsaw suburban area include: a convenient system of road infrastructure and accessible investment area. Additionally, there are large areas of communes characterized by high natural values. These values can be both stimulating as well as limiting possibilities of economic activities. According to more than a half of the local authorities, the natural environment provides a great opportunity for development of weekend or business tourism (for example conference and professional meetings with a quiet and peaceful atmosphere close to nature in Serock). Entrepreneurs focused their activity mostly on the local market. The respondents from communes with a low level of development, more frequently than others, came out beyond the local market – which could be a result of their need to increase insufficient demand for their products and services. In their opinion, the most important factors determining the firm location included: proximity to customers and local or regional market capacity. The neighbourhood of Warsaw was identified as an important factor in every fourth company. The most important strengths included: proximity to Warsaw, good transport connections with the capital city and othermajor cities, developed technical infrastructure, continuous development of communes (related, inter alia, to constant growth of the population as a result of migration and high birth rates) as well as appropriate conditions for entrepreneurship development. They also pointed out some weaknesses: poor technical infrastructure, high costs and other difficulties in doing business (e.g. lack of support from the local authorities, lack of advisory services), too much traffic, pollution and poor road communications. It should be noted that some factors were indicated as both the strengths and the weaknesses. The entrepreneurs had a tendency to assess the technical infrastructure through the lens of their immediate environment, such as a particular driveway to a firm. Therefore, the responses were very diverse, and what for some respondents was an advantage, for others did not matter at all. The situation of inhabitants on the labour market was relatively good. It was characterized by high rates of either professional activity or a high rate of employment. Therefore, proximity of the developed labour market (the capital city) as well its immediate environment promote professional activity of the suburban inhabitants. It attracts new people both from other parts of the region and from Warsaw as well. As shown by the results, the newly settled inhabitants were young, well-educated, with a relatively high level of income. These processes undoubtedly lead to an increase of human potential of the examined areas and reflect a discussion of both theorists and practitioners on endogenous growth factors. Though, these changes also increased pressure in many dimensions. Firstly, environmental issues should be considered. The development of the residential function requires more land for this purpose. New residential areas are usually private investments using for example previous agricultural land, but with increasing prices year by year. Secondly, the provision of appropriate infrastructure to people commuting to work every day is another challenge. New migrants usually use their own cars, causing a significant traffic jams on the way to Warsaw. The results clearly indicate no attractive offers of public transport in this case. These results also allow to identify some phenomena that are typical not only of the residents of the suburban zone. These phenomena are a part of national or even global trends in the labour market. Furthermore, they seem to confirm that, despite the relatively better labour market situation in the area of a big city, the suburban zone is not free from problems encountered elsewhere. Here, we should remember about job insecurity, especially among young, well-educated people, and the existence of the shadow economy – hiring workers without any formal contract. Conclusions drawn basing on one of statistical methods (a classical correspondence analysis) allow to refer to a concept of creative capital. They prove a relationship between having a tertiary education attainment and significant or full independence in the workplace, secondary education and a medium level of independence as well as vocational education and a low level of independence in the workplace. Moreover, the conducted analysis allowed to distinguish a group of entrepreneurs who perceived their work as fully creative and independent; they also stressed their own ideas as the beginnings of their present professional activities. Taking into account the fact that the labour market plays an important role in forming the functional city areas, the research results also allow to draw some significant conclusions in this aspect. The correspondence analysis allowed to distinguish a group of “new migrants” with tertiary education attainments, who moved recently (2005–2012) and who can be characterized by a relatively high income level (more than 2000 zlotys net per person in a household). The majority of them were young people (71% were 36 years old or younger). They usually commuted to Warsaw every day and it took them one hour on average to get to the workplace. There was also a group of entrepreneurs who mainly ran their businesses at the place of living. Usually they had lived there since their birth or moved but considerably earlier than “new migrants”. It leads to an interesting conclusion about running a company rather by people locally rooted. Despite the problems, the situation of the suburban population seems to be quite advantageous. The small scale of inactivity, additional qualifications (acquired both in formal and informal education), entrepreneurs’ creativity, flexibility (at least declared) in a group of people unemployed and seeking for employment indicate actually existing endogenous potential of the investigated communes. Even though, the potentials are difficult or impossible to be identified on the basis of statistical data, but clearly visible in qualitative research. What is more, the indicated potentials are generally noticed by the local authorities and entrepreneurs. However, in the strength hierarchy they are underestimated and still remain behind factors connected with purely geographical considerations or infrastructure, which could be described as “hard” determinants of socio-economic development. Nevertheless, in the opinion of the authors, the qualitative identification of “soft” potentials of the suburban zone of the largest city in Poland is the strong point and an important result of the whole process of research summarised in this publication.
Cytowanie	Chrzanowska M., Drejerska N., Pomianek I. (2014) Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia.
HTML	wersja html
Pełny tekst	MONO_2014_strefa_podmiejska.pdf