Wyniki wyszukiwania

Autor	Katarzyna Chrobocińska, Katarzyna Łukiewska
Tytuł	Źródła przewagi konkurencyjnej gospodarstw rolnych wykorzystujących aktywa z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa
Title	SOURCES OF A COMPETITIVE ADVANTAGE OF AGRICULTURAL FARMS USING ASSETS FROM THE AGRICULTURAL PROPERTY RESERVE OF THE STATE TREASURY
Słowa kluczowe	źródła przewagi konkurencyjnej, konkurencyjność gospodarstw rolnych
Key words	sources of competitive advantage, competitiveness of farms
Abstrakt	W opracowaniu określono najważniejsze źródła przewagi konkurencyjnej w gospodarstwach rolnych wykorzystujących w działalności grunty pochodzące z ZWRSP. Badania zostały przeprowadzone metodą sondażu diagnostycznego. Celem badań była ocena częstotliwości wykorzystania źródeł przewagi konkurencyjnej w gospodarstwach rolnych wykorzystujących aktywa pochodzące z ZWRSP. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że do najczęściej wykorzystywanych w praktyce źródeł przewagi konkurencyjnej wszyscy respondenci zaliczyli: możliwości wykorzystania większej powierzchni gruntów rolnych, niskie koszty, doświadczenie i umiejętność zarządzania firmą, skalę produkcji oraz postęp technologiczny i inwestycje.
Abstract	The study identified the most important sources of competitive advantage in agricultural holdings using assets from the the Agricultural Property Reserve of the State Treasury in their operations. The diagnostic survey method has been used. The aim of the research was to assess the frequency of using sources of competitive advantage in agricultural holdings using assets from the Reserve. The results of the conducted research indicate that the most important sources of competitive advantage were: the possibility of using a larger area of agricultural land, low costs, experience and ability to manage the company, production scale and technological progress of investments.
Cytowanie	Chrobocińska K., Łukiewska K. (2018) Źródła przewagi konkurencyjnej gospodarstw rolnych wykorzystujących aktywa z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 2: 59-70
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2018_n2_s59.pdf

Autor	Antoni Faber, Zuzanna Jarosz
Tytuł	Modelowanie bilansu węgla organicznego w glebie oraz emisji gazów cieplarnianych w skali regionalnej oraz w Polsce
Title	Modeling of Soil Organic Carbon Balance and Greenhouse Gas Emissions on a Regional Scale and in Poland
Słowa kluczowe	gleba, węgiel organiczny, sekwestracja, gazy cieplarniane
Key words	soil, organic carbon, sequestration, greenhouse gases
Abstrakt	Celem pracy były symulacje uproszczonego bilansu węgla oraz pochłaniania i emisji gazów cieplarnianych (CO2, CH4, N2O) dla scharakteryzowania potencjału mitygacji zmian klimatu w rolniczym użytkowaniu gruntów ornych. Symulacje wykonywano przy użyciu modelu DNDC dla województw i Polski z użyciem dwudziestoletnich serii danych meteorologicznych. Stwierdzono, że system uprawy płużnej ze zbiorem resztek pożniwnych (a) powodować będzie w Polsce emisję netto tych gazów wynoszącą 0,203 t CO2 ekw. ∙ ha-1 ∙ r-1. Natomiast system uprawy uproszczonej z pozostawieniem na polu resztek pożniwnych (b) oraz system uprawy płużnej z regularnym stosowaniem obornika i zbiorem resztek pożniwnych (c) pochłaniać będą CO2 w ilościach wynoszących odpowiednio: 1,225 i 0,172 t CO2 ekw. ∙ ha-1 ∙ r-1. Uzyskane wyniki sugerują, że w perspektywie średnioterminowej (20 lat), badane systemy uprawy mogą być uznane za praktyki mitygujące zmiany klimatu. Zastosowanie systemów uprawy w pożądanej proporcji w stosunku do areału gruntów ornych w Polsce mogłoby pozwolić na średnie pochłanianie gazów cieplarnianych rzędu 0,556 t CO2 ekw.∙ha 1∙r-1.
Abstract	The aim of the work was simulations of soil organic carbon balances as well as absorption and emission of greenhouse gases (CO2, CH4, N2O) to characterize the mitigation potential of climate change in agricultural use of arable land. Simulations were performed using the DNDC model for voivodships and Poland using a twenty-year series of meteorological data. It was found that the plow cultivation system with the harvest residue (a) will cause in Poland a net emission of these gases amounting to 0.203 t CO2 eq∙ha-1∙y-1. On the other hand, the reduced tillage system leaving crop residues on the field (b) and the tillage system with the regular application of manure and harvest residues (c) will absorb CO2 in amounts: 1.225 and 0.172 t CO2 eq∙ha-1∙y-1 respectively. The obtained results suggest that in the medium-term (20 years) the studied cultivation systems may be recognized as practices mitigating climate change. The use of cultivation systems in the desired proportion in relation to the area of arable land in Poland could give an average greenhouse gas absorption of 0.556 t CO2 eq∙ha 1∙y 1.
Cytowanie	Faber A., Jarosz Z. (2018) Modelowanie bilansu węgla organicznego w glebie oraz emisji gazów cieplarnianych w skali regionalnej oraz w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 102-112
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s102.pdf

Autor	Jadwiga Zaród
Tytuł	Identyfikacja głównych determinant rozwoju rolnictwa w krajach Unii Europejskie
Title	Identification of the Main Determinants of Agricultural Development in the European Union Countries
Słowa kluczowe	analiza dyskryminacyjna, determinanty rozwoju rolnictwa, klasyfikacja krajów UE
Key words	discriminatory analysis, determinants of agricultural development, classification of EU countries
Abstrakt	Poziom rozwoju rolnictwa w krajach UE jest zróżnicowany. Znajomość czynników bezpośrednio oddziałujących na przemiany w rolnictwie może przyczynić się do zmniejszania dysproporcji pomiędzy państwami. Celem tego opracowania jest wskazanie głównych czynników determinujących rozwój rolnictwa w Unii. Do realizacji tego zadania wykorzystano analizę dyskryminacyjną. Natomiast materiał badawczy stanowiły dane GUS i EUROSTATU, dotyczące rolnictwa w krajach UE. Z przeprowadzonych badań wynika, że rozwój rolnictwa w UE determinują szczególnie takie czynniki jak: produktywności pracy, udział zasiewu zbóż w ogólnej powierzchni gruntów ornych, dochód rolniczy oraz wydatki na spożycie w gospodarstwach domowych. Ponadto analiza dyskryminacyjna pozwoliła przypisać poszczególne kraje do grup o różnym poziomie rozwoju rolnictwa.
Abstract	The level of agricultural development in the EU countries is varies significantly. The knowledge of factors directly affecting changes in agriculture can contribute to reducing disparities between countries. The purpose of this study is to indicate the main factors which determine agricultural development in the European Union. To implement this task, the discriminant analysis was used. The research material were data from the GUS and EUROSTAT regarding agriculture in EU countries. The research shows that the development of agriculture in the EU is determined in particular by factors such as the share of sowing of cereals in the total area of arable land, consumption expenditure in households, labor productivity and agricultural income. In addition, the discriminatory analysis allowed assigning particular countries to groups with different levels of agricultural development.
Cytowanie	Zaród J. (2018) Identyfikacja głównych determinant rozwoju rolnictwa w krajach Unii Europejskie.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 342-352
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s342.pdf

Autor	Tomasz Tekień
Tytuł	Implementacja procedury analitycznej hierarchizacji (AHP) do określenia rankingu pilności scaleń gruntów rolnych na przykładzie gminy Jasionówka
Title	IMPLEMENTATION OF THE ANALYTIC HIERARCHY PROCESS (AHP) FOR DEFINING THE RANKING OF URGENCY OF LAND CONSOLIDATION BASED ON THE JASIONÓWKA COMMUNE
Słowa kluczowe	scalenie gruntów, rolnictwo, AHP
Key words	land consolidation, agriculture, AHP
Abstrakt	Artykuł podejmuje problem merytorycznego wsparcia w procesie zapobieżenia powstawaniu wadliwej struktury obszarowej gospodarstw rolnych. Zachodzące w ciągu dziesięcioleci zmiany struktury obszarowej i własnościowej gruntów użytkowanych rolniczo, spowodowały ich nadmierne rozdrobnienie, które utrudnia prawidłowe i wydajne gospodarowanie. Na przykładzie gminy Jasionówka (woj. podlaskie, powiat moniecki), zaproponowano wykorzystanie procedury analitycznej hierarchizacji (AHP) jako możliwości ustalenia kolejności przeprowadzenia scaleń w poszczególnych obrębach ewidencyjnych badanej gminy. Pozwala to na racjonalne wykorzystanie ograniczonych środków finansowych przy realizacji kosztownych prac scalenia i wymiany gruntów.
Abstract	The paper examines the issue of scientific support to prevent the faulty structures of farms under the consolidation process. Taking place over decades, changes in the structure and ownership of land utilized for agricultural purposes, resulted in excessive disaggregation, which obstructs proper and efficient management. The author, using an example of the Jasionówka commune (province Podlaskie, district Monki), proposes the use of analytic hierarchy process (AHP) as an opportunity to determine the proper order to carry out consolidation in the respective cadastral district. This allows for a rational use of limited financial resources when carrying out costly consolidation and an exchange of agricultural plots. The analysis was performed taking into account the relevant factors characterizing the area.
Cytowanie	Tekień T. (2018) Implementacja procedury analitycznej hierarchizacji (AHP) do określenia rankingu pilności scaleń gruntów rolnych na przykładzie gminy Jasionówka .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 1: 68-80
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2018_n1_s68.pdf

Autor	Ludwik Wicki
Tytuł	Changes in land use for production of energy crops in Poland
Title	Zmiany powierzchni produkcji roślin energetycznych w Polsce
Słowa kluczowe	bioenergia, bioetanol, biodiesel, biogaz, konkurencja żywność – energia
Key words	bioenergy, bioethanol, biodiesel, biogas, food–energy competition
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena, czy w Polsce produkcja nowoczesnych biopaliw wytwarzanych z surowców rolniczych konkuruje z produkcją żywności. W pracy wykorzystano dane gromadzone przez Główny Urząd Statystyczny i Agencję Rynku Rolnego (ARR). Wykorzystano dane dotyczące powierzchni gruntów ornych w Polsce, plonów wybranych roślin, pogłowia zwierząt oraz dane o ilości i strukturze produkcji energii oraz o wielkości produkcji biogazu rolniczego, bioetanolu i biodiesla. Dane dotyczące ilości surowców zużywanych w produkcji biogazu rolniczego pozyskano z ARR. Analizą objęto lata 2005-2016. Produkcja bioenergii w oparciu o surowce pochodzenia rolniczego silnie wzrastała w analizowanym okresie, z 5 TJ w 2005 roku to 42 TJ w 2016 roku. Około 92% energii wytwarzanej z surowców rolniczych stanowi bioetanol i biodiesel, które są produkowane z surowców pierwszej generacji. Produkcja ta konkuruje więc z produkcją żywności. Biogaz stanowi tylko 8% energii produkowanej z surowców rolniczych. W produkcji biogazu surowce drugiej generacji, czyli odpady stanowiły aż 75% wsadu. Udział powierzchni gruntów ornych przeznaczanych do produkcji surowców do wytwarzania biopaliw wynosił 5,6% w 2016 roku. W 2005 roku było to 1,5%. Oznacza to, że w Polsce produkcja bioenergii z surowców rolniczych konkuruje z produkcją żywności i pasz, a dalszy jej wzrost nie jest pożądany. Niemniej, przy spadku rozmiarów produkcji zwierzęcej jest to szansa na zagospodarowanie nadwyżek ziemi i produkcji. W przyszłości powinny być podejmowane działania mające na celu zwiększenie wykorzystania surowców drugiej generacji w produkcji bioenergii, a zużycie surowców pierwszej generacji powinno być, w miarę możliwości, ograniczane.
Abstract	The goal of the article is to evaluate whether production of modern biofuels in Poland competes with food production. CSO and AMA data have been used in the analysis. The data in question refers to the area of arable land in Poland, yields and livestock as well as renewable energy production structure and quantity and production of biodiesel, bioethanol and agricultural biogas. Data concerning quantity of raw materials used for production of the agricultural biogas have been accessed from AMA . Data for 2005-2016 have been collected. Production of bioenergy based on agricultural raw materials has significantly increased. From 2005 to 2016, it increased from 5 to 42 TJ . Approximately 92% of bioenergy from agricultural sources are bioethanol and biodiesel produced from the first generation of raw materials, the production of which is in direct competition with food production. The share of biogas was 8% only. Waste constituted 75% in the raw materials used to produce biogas. The area of production of energy crops has reached 5.6% of arable land in 2016 from 1.5% in 2005. It means that in Poland production of bioenergy from agricultural sources competes with food and feed production and its further increase is not desirable. Actions focused on the increased use of the second generation raw materials for energy production and decreased use of food raw materials should be taken.
Cytowanie	Wicki L. (2017) Changes in land use for production of energy crops in Poland.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 4: 37-47
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n4_s37.pdf

Autor	Dorota Janiszewska, Luiza Ossowska
Tytuł	Wybrane aspekty oddziaływania rolnictwa na środowisko w państwach Unii Europejskiej
Title	The Impact of Agriculture on the Environment in EU Countries – Selected Aspects
Słowa kluczowe	rolnictwo, środowisko, państwa Unii Europejskiej
Key words	agriculture, environmental, European Union countries
Abstrakt	Celem badań jest omówienie zróżnicowania państw Unii Europejskiej na podstawie wybranych wskaźników oddziaływania rolnictwa na środowisko. Dane liczbowe pochodzą z 2013 roku. Badanie przeprowadzono za pomocą analizy skupień. Do analizy przyjęto następujące cechy diagnostyczne: bilans azotu brutto, udział emisji gazów cieplarnianych pochodzących z rolnictwa danego państwa w całkowitej emisji gazów cieplarnianych pochodzących z rolnictwa państw UE, sprzedaż pestycydów na hektar użytków rolnych (UR), udział emisji amoniaku badanego państwa w ogólnej emisji amoniaku w UE, udział gruntów przystosowanych do nawadniania w ogólnej powierzchni UR oraz udział gruntów ekologicznych w powierzchni UR. W wyniku zastosowania analizy skupień podzielono badane państwa na sześć grup.
Abstract	The main objective of this article is to discuss the diversity of European Union countries based on selected indicators of agriculture's impact on the environment. Figures come from 2013. The analysis was conducted using the cluster analysis. The following diagnostic features were used for the analysis: gross nitrogen balance, share of greenhouse gas emissions from agriculture in the selected country in total greenhouse gas emissions from agriculture in all of EU countries, pesticide sales per hectare UAA, the share of ammonia emissions in the selected country in total ammonia emissions of all EU countries, share of irrigable areas in total UAA and share of organic area in total UAA. As a result of the cluster analysis examined regions were divided into six groups.
Cytowanie	Janiszewska D., Ossowska L. (2017) Wybrane aspekty oddziaływania rolnictwa na środowisko w państwach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 1: 73-83
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n1_s73.pdf

Autor	Barbara Kiełbasa, Joanna Nowakowska-Grunt
Tytuł	Możliwości usprawniania procesów zarządzania w łańcuchu żywnościowym na przykładzie Produktu Lokalnego z Małopolski
Title	Possibilities of Improving Management Processes in the Food Chain on the Example of the Local Product from Małopolska
Słowa kluczowe	łańcuch żywnościowy, zarządzanie, zagrożenia, korzyści, produkt lokalny
Key words	food chain, management, constraints, benefits, local product
Abstrakt	Celem artykułu była analiza i ocena znaczenia krótkich łańcuchów dostaw w kontekście minimalizowania niekorzystnych zjawisk występujących w klasycznych łańcuchach dostaw. W pracy przedstawiono studium przypadku Produkt Lokalny z Małopolski, jako przykład dobrych praktyk. Analizując koncepcję skróconych łańcuchów dostaw można zauważyć istotne korzyści dla producentów rolnych, dla konsumentów, a także dla regionu. Ograniczenie ogniw łańcucha żywnościowego przynosi więcej korzyści rolnikowi, a dzięki skróceniu łańcucha do minimum można uniknąć reperkusji efektu Forrestera. Krótkie łańcuchy żywnościowe można zastosować do promocji regionu, produkcji ekologicznej, czy też produktów lokalnych i tradycyjnych. Mimo słabych stron jakim jest lokalny wymiar omawianej koncepcji, idea ta przyczynia się do realizacji założeń rozwoju zrównoważonego, która łączy cele ekonomiczne, z celami społecznymi i ochroną środowiska. Przedstawione rozważania nie wyczerpują tematu, a jedynie sygnalizują zagadnienie, które wymaga całościowego podejścia do tej tematyki.
Abstract	The main goal of the article was to discuss the importance of introducing short supply chains in the context of minimizing the adverse effects of traditional supply chains. The paper presents a case study of the Local Product of Malopolska as an example of good practice. When analyzing the concept of shortened supply chains, some significant benefits for agricultural producers, consumers and the region can be noticed. Reduction of the food chain links brings more benefits to farmers, and can contribute to avoiding the Forrester`s effect repercussions. Short food chains can be used to promote a region, as well as organic, local or traditional products. Despite the weaknesses of the local dimension of this concept, the idea contributes to sustainable development, which links economic goals, with social and environmental objectives. Presented reflections do not exhaust the subject, but only signal a topic that requires a holistic approach to the subject.
Cytowanie	Kiełbasa B., Nowakowska-Grunt J. (2017) Możliwości usprawniania procesów zarządzania w łańcuchu żywnościowym na przykładzie Produktu Lokalnego z Małopolski.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 155-165
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s155.pdf

Autor	Tomasz Klusek
Tytuł	Inwestorzy zagraniczni na polskim rynku nieruchomości
Title	Foreign Investors on the Polish Real Estate Market
Słowa kluczowe	rynek nieruchomości, inwestycje, cudzoziemcy
Key words	property market, investment, foreigners
Abstrakt	Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej wpłynęło na wzrost zainteresowania inwestorów zagranicznych (osób fizycznych i prawnych) nabywaniem praw do nieruchomości w drodze bezpośredniego zakupu lub w sposób pośredni poprzez objęcie akcji bądź udziałów spółek handlowych będących ich posiadaczami. Celem artykułu jest ocena skali tego zjawiska w latach 2004-2014. W oparciu o oficjalne sprawozdania i raporty analizie poddano liczbę dokonanych transakcji i objętą nimi powierzchnię z uwzględnieniem rodzaju nieruchomości, ich lokalizacji i kraju pochodzenia kapitału. Tło prowadzonych rozważań stanowi sytuacja na polskim rynku nieruchomości w okresie objętym badaniem. Według oficjalnych statystyk w latach 2004-2014 na podstawie udzielonych zezwoleń i bez obowiązku ich uzyskania w rękach inwestorów zagranicznych znalazły się m.in. nieruchomości gruntowe o łącznej powierzchni około 41,2 tys. ha, co stanowi niewiele ponad 0,13% powierzchni Polski. Rzeczywista skala zjawiska jest jednak większa biorąc pod uwagę obrót nieformalny, wykorzystujący istniejące luki prawne.
Abstract	Polish Accession to the EU triggered increase in interest of foreign investors (physical and legal persons) in acquirement of property rights on the way of direct purchases or indirectly through the purchase of shares of companies. The aim of the paper is an assessment of the scope of this process over the period of 2004-2014. In order to do so an analysis of the number and area covered with specification of the category of property, location and origin of capital involved was conducted on the basis of official financial statements and reports. A background for the conducted analysis is provided by overall situation on the Polish real estate market in the concerned period. According to official statistics (conditional upon of granted permissions or without them) foreign investors over the period of 2004-2014 acquired ca 41,2 thousand hectares of land properties which accounts for slightly over 0,13% of the total area of Poland. However real scope of this phenomenon is considerably higher than mentioned above. It considers also taking into account legal gaps informal market.
Cytowanie	Klusek T. (2016) Inwestorzy zagraniczni na polskim rynku nieruchomości.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 167-180
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s167.pdf

Autor	Dorota Kozioł-Kaczorek
Tytuł	Struktura obszarowa rolnictwa w Norwegii
Title	The Structure of Agriculture in Norway
Słowa kluczowe	Norwegia, rolnictwo, struktura obszarowa, grunty rolne
Key words	Norway, agriculture, agricultural area, cultivated area
Abstrakt	W publikacji przedstawiono problem norweskiej polityki rolnej oraz oceny stanu bieżącego i zachodzących przemian w strukturze obszarowej norweskiego rolnictwa w latach 2000 – 2015. Celem jest charakterystyka tych zmian w badanym okresie. W literaturze, tak anglojęzycznej jak i w języku norweskim, nie ma nazbyt wielu pozycji odnoszących się do norweskiego rolnictwa i zmian w jego strukturze obszarowej. W analizach posłużono się danymi z Statistisk Sentralbyrå (Statistics Norway), który jest odpowiednikiem polskiego Głównego Urzędu Statystycznego. Uzyskane wyniki wskazują na ujemną dynamikę zmian w strukturze obszarowej norweskiego rolnictwa, czyli spadek zarówno powierzchni gruntów rolnych jaki liczby gospodarstw rolnych.
Abstract	A problem of the Norwegian agricultural policy, an assessment of the current state and ongoing changes in a structure of an area of agriculture in the years 2000 – 2015 is presented in this paper. The main aim of the publication is to characterize these changes in the considered period. There is not too many publications about the Norwegian agriculture. The data from Statistiska Sentralbyrå (Statistics Norway) were used in the analysis. The results indicate the negative dynamics of changes in the area structure of Norwegian agriculture i.e. the decrease of number of agricultural holdings and the decrease of agricultural area.
Cytowanie	Kozioł-Kaczorek D. (2016) Struktura obszarowa rolnictwa w Norwegii.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 212-220
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s212.pdf

Autor	Dorota Janiszewska, Luiza Ossowska
Tytuł	Zróżnicowanie funkcji rolniczej w krajach Unii Europejskiej na podstawie wybranych cech
Title	Diversification of Agricultural Function in Countries of the European Union Based on Selected Indicators
Słowa kluczowe	rolnictwo, zróżnicowanie, kraje Unii Europejskiej
Key words	agriculture, diversification, countries of European Union
Abstrakt	Celem artykułu jest ocena zróżnicowania rozwoju funkcji rolniczej krajów Unii Europejskiej w latach 2005 oraz 2013 na podstawie wybranych cech. Zróżnicowanie poziomu rozwoju funkcji rolniczej wyznaczono metodą wskaźnika syntetycznego. Do analizy przyjęto następujące cechy: średnia powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwie rolnym, udział gruntów ornych w powierzchni użytków rolnych, pogłowie zwierząt w LSU na 100 ha użytków rolnych oraz udział gospodarstw o powierzchni do 5 ha w ogólnej liczbie gospodarstw. W wyniku zastosowania metody miernika syntetycznego podzielono badane kraje na trzy klasy. Jak wynika z przeprowadzonych badań, pomimo iż nie ma znaczących różnic biorąc pod uwagę przynależność analizowanych krajów UE do poszczególnych klas można zauważyć znaczne różnice pomiędzy rokiem 2013 a 2005 w zakresie wartości analizowanych wskaźników.
Abstract	The aim of this research is an assessment of agricultural function differentiation in the European Union countries in 2005 and 2013 based on selected indicators. The diversification of agricultural function was determined using the synthetic indicator. The following indicators were used in the analysis: average area of agricultural holding; the share of arable land in utilised agricultural area; grazing livestock density in LSU per 100 hectares of utilised agricultural area; the share of agricultural holdings with the area up to 5 hectares in all agricultural holdings. The research shows, that even though there are no major differences when taking under consideration EU countries class appurtenance, there are significant differences in the values scope of analyzed indicators between the years 2005 and 2013.
Cytowanie	Janiszewska D., Ossowska L. (2016) Zróżnicowanie funkcji rolniczej w krajach Unii Europejskiej na podstawie wybranych cech.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 134-144
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s134.pdf

Autor	Judyta Kabus, Joanna Nowakowska-Grunt
Tytuł	Uwarunkowania rozwoju lokalnego na przykładzie powiatu częstochowskiego
Title	Determinants of local development: a case study of the częstochowa district
Słowa kluczowe	zarządzanie samorządowe, strategie zarządzania, rozwój lokalny, powiat, zarządzanie
Key words	management of local government, management strategies, local development, district, management
Abstrakt	W artykule omówiono zagadnienia związane z rozwojem lokalnym, takie jak: definiowanie i określanie skali lokalnej oraz ich powiązań, rozwój lokalny, zarządzanie rozwojem lokalnym ze szczególnym uwzględnieniem strategii rozwojowych. Celem artykułu jest scharakteryzowanie strategii rozwoju lokalnego na przykładzie planowania rozwoju lokalnego przez władze powiatu częstochowskiego. Opisano podstawowe zagadnienia związane z rozwojem lokalnym i przedstawiono charakterystykę omawianego powiatu, aby ukazać jego specyfikę. Podejmując tę problematykę, zwrócono uwagę na systemowe ujęcie powiatu i podejmowane w nim strategie zarządzania, które mają doprowadzić do poprawy standardów życia społeczności lokalnej.
Abstract	The article contains a discussion of issues related to local development, such as defining and local scale and their relationships, local development, management of local development with particular emphasis on development strategies. The purpose of this article is to present the management of local development on the example of the strategy undertaken in the district of Czestochowa. At the beginning of the study, we attempted to describe the basic issues related to local development then presented the characteristics of this county, to show its specificity. In discussing these issues, we drew attention to the systemic approach taken by the county and its management strategies, which aim to improve the living standards of the local community.
Cytowanie	Kabus J., Nowakowska-Grunt J.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2016_n5_s39.pdf

Autor	Jarosław Świdyński
Tytuł	Użytkowanie i ochrona gruntów rolnych w Polsce, Rosji i Ukrainie
Title	Use and Protection of Agricultural Land in Poland, Russia and Ukraine
Słowa kluczowe	grunty rolne, ochrona gruntów, użytkowanie gruntów, zmiana przeznaczenia
Key words	agricultural land, protection of land, use land, change of use
Abstrakt	Grunty rolne głównie służą do produkcji żywności, jednak często są one traktowane jako rezerwuar obszarów, które mogą zostać wykorzystane w dowolny sposób. Przekształcenie i wprowadzenie zmian w tym wrażliwym systemie skutkuje nieodwracalną utrata przestrzeni produkcyjnej. Szczególnie cenne kompleksy glebowe są chronione prawem. Celem analizy jest przedstawienie norm prawnych funkcjonujących w Polsce, Rosji i na Ukrainie, związanych z ochroną gruntów rolnych oraz z ich wykorzystaniem. Przeprowadzona analiza aktów prawnych pokazuje procedury i warunki jakie muszą zostać spełnione podczas zmiany sposobu użytkowania gruntów rolnych. Każde z analizowanych państw dużą uwagę poświęca racjonalnemu wykorzystaniu użytków rolnych, jednak nie wprowadza się tam zakazów zmiany ich sposobu użytkowania. Porównując dane statystyczne z roku 2008 i 2013 można zauważyć, że najbardziej niekorzystne zmiany w przestrzeni rolniczej zaszły w Polsce, gdzie ilość użytków rolnych zmniejszyła się o 1,5 mln ha.
Abstract	Agricultural land is mostly used for food production, but often it is treated as a land resource which can be used in any way. Modifications and changes in this sensitive system results in irreversible losses of production space. Particularly valuable soil complexes are protected by law. The aim of the analysis is to present the legal norms operating in Poland, Russia and Ukraine, related to the protection of agricultural lands and to their use. The analysis of legislation presents the procedures and conditions that must be met during the change of use of agricultural land. In each of the analyzed countries much attention is paid to rational use of agricultural land, but they do not always have prohibitions changing their usage. Comparing statistics from 2008 and 2013 it can be seen that the most unfavorable changes in the agricultural space took place in Poland, where the amount of arable land decreased by 3.7 million acres.
Cytowanie	Świdyński J. (2016) Użytkowanie i ochrona gruntów rolnych w Polsce, Rosji i Ukrainie.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 344-350
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n3_s344.pdf

Autor	Wojciech Ziętara
Tytuł	Społeczny czy ekonomiczny charakter reform rolnych w Polsce w okresie między- i powojennym
Title	SOCIAL OR ECONOMIC NATURE OF THE AGRICULTURAL REFORMS IN POLAND DURING THE INTER- AND POST-WAR
Słowa kluczowe	gospodarstwo, reforma rolna, struktura agrarna
Key words	farm, agricultural system reform, farm structure
Abstrakt	W opracowaniu omówiono przesłanki, podstawy prawne i zakres reform rolnych przeprowadzonych w Polsce w okresie międzywojennym i po drugiej wojnie światowej. Głównymi celami reform w pierwszym okresie było rozwiązanie problemów społecznych na wsi przez poprawę struktury obszarowej gospodarstw, dzięki zwiększeniu liczby i udziału gospodarstw rodzinnych kosztem gospodarstw wielkoobszarowych. W okresie powojennym przeprowadzono reformy, przyjmując przesłanki ideologiczne. W latach 1919-1938 łącznie rozparcelowano 2654,8 tys. ha gruntów i utworzono 1051 tys. nowych gospodarstw. W latach 1944-1950 zakres reform był większy. W tym czasie rozparcelowano 6070,1 tys. ha gruntów. W okresie międzywojennym przejmowanie ziemi od właścicieli na cele reformy odbywało się z wypłatą odszkodowań, natomiast w okresie po 1944 r. bez odszkodowania. Skutki reform, zwłaszcza w okresie powojennym, okazały się krótkookresowe. Przeprowadzone reformy rolne nie rozwiązały społecznych problemów wsi.
Abstract	In the article there was presented some premises, legal basis and scope of the agricultural reforms in Poland between World Wars and after II World War. The main purpose of the agricultural reform was improvement of agricultural area structure, by incensement of share of individual family farms at the cost of the large agricultural farms. During the period 1919-1938 there have been allocated 2 654 800 ha of land. In result of that reform 1 051 000 of new farms was established. In the period 1944-1950 the range of reform was even greater. There were allocated 6070 thousands ha of agricultural land, mainly to the new established farms (92%). Taking over of the agricultural land for the reform purposes, between the World Wars, was made with compensation to the owners but after 1944 the compensation was abolished. Results of the reforms, especially in the post-war period occurred short-lived. In effect those agricultural reforms haven’t solved the problems of the rural areas.
Cytowanie	Ziętara W. (2015) Społeczny czy ekonomiczny charakter reform rolnych w Polsce w okresie między- i powojennym.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 1: 31-45
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n1_s31.pdf

Autor	Alina Daniłowska, Adam Zając
Tytuł	Gospodarowanie wspólnym zasobem na przykładzie wybranych wspólnot gruntowych w Polsce
Title	THE GOVERNING OF COMMONS ON THE EXAMPLE OF LAND COMMUNITIES IN POLAND
Słowa kluczowe	wspólnoty gruntowe, wspólnoty leśne, wspólne zasoby, uwłaszczenie chłopów, zarządzanie wspólnymi zasobami
Key words	land communities, common forest, commons, end to landlordism, governance of commons
Abstrakt	Celem artykułu jest rozpoznanie i ocena sposobu zarządzania wspólnymi zasobami na przykładzie wybranych wspólnot gruntowych w Polsce na tle rozwiązań proponowanych przez teorię wyboru publicznego. Z analizy zasad, którymi kierują się badane wspólnoty w praktyce, wynika, że są one zgodne z kilkoma zasadami postulowanymi przez Elinor Ostrom, mianowicie z zasadą ściśle ograniczonych granic wykorzystania zasobu, adaptacją zasad wykorzystania zasobu do lokalnych warunków, włączeniem w decyzje dotyczące wspólnoty większości użytkowników, monitorowania efektywnego wykorzystania zasobów, poczucia wspólnoty. W badanych dwóch wspólnotach są określone zasady wykorzystania zasobu (drewna) przez członków wspólnoty, a monitorowaniem wykorzystania zasobów zajmują się komisje leśne. Wielu członków wspólnoty jest zaangażowanych w pracę różnych organów wspólnoty i może realnie wpływać na jej bieżące funkcjonowanie. Poczucie wspólnoty jest budowane poprzez bieżące działania. Bez poczucia wspólnoty obie istniałby tylko formalnie jak tysiące innych wspólnot w kraju.
Abstract	The aim of the paper is to recognise and evaluate models of governance of commons by land communities in Poland on the example of two active communities. The evaluation was carried out from the perspective of public choice theory. The analysis showed that examined communities adopted some Elinor Ostrom’s solutions for good governance of the commons like boundaries on using the commons, adjusting rules of using to the local circumstan­ces, involvement majority of co-owners in governance, effective monitoring of using, sense of community. In both examined land communities, the rules of using the commons are worked out and the special internal commissions are responsible for monitoring of the owners behaviours against commons. Many members of communities are involved in governance and current management. The sense of community is build by current activity. Without the sense of community these two communities would exist only formally like thousands of communities in the country.
Cytowanie	Daniłowska A., Zając A. (2015) Gospodarowanie wspólnym zasobem na przykładzie wybranych wspólnot gruntowych w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 2: 14-22
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n2_s14.pdf

Autor	Jacek Grzywacz, Sławomir Kowalski
Tytuł	Wsparcie finansowe grup producentów rolnych w Polsce po integracji z UE
Title	Financial support group agricultural producers in Poland after the integration with the EU
Słowa kluczowe	wspólna polityka rolna; rozwój obszarów wiejskich; grupy producentów rolnych; finansowanie działań
Key words	common agricultural policy; rural development; agricultural producer groups; financing activities
Abstrakt	Problem rozdrobnienia agrarnego na polskiej wsi wciąż pozostaje jednym z kluczowych problemów polskiego rolnictwa. Znalazło to swój wyraz w przygotowanym na lata 2007–2013 Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich, gdzie kwestia rozdrobnienia agrarnego figurowała jako pośrednia lub bezpośrednia przyczyna małej wydajności produkcji rolnej, niskich dochodów rolników, słabych plonów, niskiej jakości produkcji czy też odłogowania gruntów. Jednym z pomysłów na poprawę sytuacji w tym zakresie jest wspieranie procesu powstawania grup producentów rolnych. Zakłada się, że integracja pozioma rolników będzie prowadzić do wzmocnienia ich siły przetargowej, a co za tym idzie do poprawy ich dochodów. Ponadto przyjmuje się, że współpraca między rolnikami może przynieść obniżenie kosztów produkcyjnych i marketingowych, poprawę wydajności i jakości produkcji rolnej, a co najważniejsze – stać się podstawą do tworzenia integracji pionowej.
Abstract	The problem of fragmentation of the agrarian Polish countryside still remains one of the key problems of Polish agriculture. This was reflected in prepared for the 2007–2013 Rural Development Program, where the issue of fragmentation of the agrarian figured as a direct or indirect cause of low agricultural productivity, low incomes for farmers, low yields, low production quality, or set- -aside. One of the ideas to improve the situation in this respect is to support the formation of groups of agricultural producers. It is assumed that the horizontal integration will lead farmers to strengthen their bargaining power, and thus to improve their income. In addition, it is assumed that the cooperation between the farmers could bring a reduction of production costs and marketing, improving productivity and quality of agricultural production, and most importantly, become the basis for the creation of vertical integration.
Cytowanie	Grzywacz J., Kowalski S. (2015) Wsparcie finansowe grup producentów rolnych w Polsce po integracji z UE.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 2: 5-15
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2015_n2_s5.pdf

Autor	Danuta Gonet, Julian Kalinowski
Tytuł	Konkurencyjność gospodarstwa wielkoobszarowego – studium przypadku
Title	COMPETITIVENESS OF LARGE – SCALE FARM – STUDY OF CASE
Słowa kluczowe	konkurencyjność, gospodarstwo, wskaźnik, analiza finansowa
Key words	competitiveness, farm, ratio, financial analysis
Abstrakt	Zaprezentowano wyniki badań dotyczące konkurencyjności gospodarstwa wielkoobszarowego przy zastosowaniu wybranych elementów analizy ekonomicznej syntetycznej I stopnia oraz analizy finansowej przy wykorzystaniu wskaźników płynności i zadłużenia, sprawności działania i zyskowności. Do badań celowo wybrano gospodarstwo wielkoobszarowe położone na terenie województwa lubuskiego, które od 1995 roku funkcjonuje jako jednoosobowa spółka ze 100-procentowym udziałem AWRSP. W gospodarstwie prowadzona jest działalność produkcyjna na obszarze 3644 ha użytków rolnych (UR). Dane dotyczyły pięciu lat (2008-2012). Koncentracja ziemi w gospodarstwie możliwa dzięki dzierżawie (92% gruntów), korzystne zmiany i relacje między czynnikami wytwórczymi, zdywersyfikowana produkcja i systematyczny wzrost rentowności oraz kształtujące się na korzystnym poziomie wskaźniki finansowe świadczą o konkurencyjności gospodarstwa.
Abstract	The results of studies on the competitiveness of large-scale farms using selected elements of the economic analysis of synthetic cycle and financial analysis using ratios of liquidity and credit performance and profitability. The study deliberately selected large-area farm situated on the Lubuskie Province, which since 1995 operates as a single company with 100-percent share of the AWRSP. The farm is run production activities in the area of 3644 ha of agricultural land (AL). Information was obtained for five years (2008-2012). Concentration of land in the farm possible thanks lease (92% of the land), beneficial changes and the relationship between the factors productive, diversified production and a systematic increase profitability and shaping at a favorable level financial ratios attest to the competitiveness of the farm.
Cytowanie	Gonet D., Kalinowski J. (2015) Konkurencyjność gospodarstwa wielkoobszarowego – studium przypadku.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 53-64
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2015_n63_s53.pdf

Autor	Magdalena Rzemieniak
Tytuł	Promocja marketingowa działań innowacyjnych na przykładzie sektora OZE w regionie lubelskim
Title	MARKETING PROMOTION OF INNOVATIVE ACTIVITIES – THE EXAMPLE OF THE RENEWABLE ENERGY RESOURCES SECTOR (RES) IN THE LUBLIN REGION
Słowa kluczowe	promocja marketingowa, sektor OZE
Key words	promotion, RES sector
Abstrakt	Rozwój województwa lubelskiego powinien koncentrować się na strategicznych dziedzinach polskiej gospodarki oraz województwa. Szansą na uruchomienie dźwigni rozwoju jest wzrost przedsiębiorczości mieszkańców Lubelszczyzny. Racjonalne wykorzystanie energii z tzw. źródeł odnawialnych tj. energii rzek, wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalnej lub biomasy, jest jednym z istotnych komponentów zrównoważonego rozwoju przynoszącym wymierne efekty ekologiczno-energetyczne. Wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie paliwowo-energetycznym świata, przyczynia się do poprawy efektywności wykorzystania i oszczędzania zasobów surowców energetycznych, poprawy stanu środowiska poprzez redukcję zanieczyszczeń do atmosfery wód oraz redukcję ilości wytwarzanych odpadów. Strategia rozwoju województwa powinna zakładać rozwój produkcji ze źródeł odnawialnych, wykorzystanie regionalnych źródeł energii, promocję ekoenergii wśród odbiorców końcowych oraz rozwój działalności badawczo – wdrożeniowej. Te działania wymagają świadomych, celowych i profesjonalnych działań promocyjnych prowadzonych w kierunku różnych grup docelowych oraz interesariuszy (stakeholders). Celem artykułu jest wykazanie wpływu działań promocyjnych na rozwój sektora OZE, a także gruntowna analiza i przegląd dostępnej dokumentacji, na podejmowana działania propagujące sektor OZE. W publikacji stawiana jest następująca hipoteza – dla efektywnego i skutecznego rozwoju sektora OZE niezbędne są działania promocyjne, wyprofilowane pod kątem potrzeb informacyjnych otoczenia. Metodami badawczymi zastosowanymi w niniejszym opracowaniu są badania w postaci analizy desk research prowadzone na źródłach wtórnych, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych, obserwacja uczestnicząca (jako eksperta Urzędu Miasta Lublin oraz Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie) oraz obserwacja nieuczestnicząca. Badania zostały przeprowadzone w okresie styczeń – czerwiec 2015 r.
Abstract	The development of the Lubelskie Province should be focused on strategic fields of economy of Poland and the Province. The entrepreneurship growth among the Lubelskie Province citizens may stimulate the mainspring of development1. The rational usage of energy from the so called renewable sources, i.e. river, wind, solar rays, geothermal energy and biomass, is one of the vital components of sustainable development and brings measurable ecological and energy effects. The growing participation of the RES in the world energy and fuel balance contributes to the usage and saving efficiency of energy resources. It also improves the condition of the environment through reducing the emission of pollution to waters and atmosphere and reducing the amount of produced waste. The Province development strategy should include the development of the production from the renewable sources, the usage of regional energy sources, the promotion of ecoenergy among the end-users and the development of research and implementation activity. These activities require conscious, purposeful and professional promotional actions aimed at diversified target groups and stakeholders. The aim of this article is to show the impact of promotional activities on the development of the sector of Renewable Energy Sources (RES), as well as an in-depth analysis and review of the available documentation regarding activities that promote the RES sector. This work puts forward the following hypothesis: customized promotional activities are essential for effective development of the RES sector. The research methods used in this study include desk research, carried out on secondary sources (both internal and external), participant observation (as an expert of the Lublin City Office and the Marshal’s Office of the Lubelskie Province in Lublin) and non-participant observation. The research was carried out between January and June 2015.
Cytowanie	Rzemieniak M. (2015) Promocja marketingowa działań innowacyjnych na przykładzie sektora OZE w regionie lubelskim.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 115-124
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2015_n63_s115.pdf

Autor	Paweł Felis
Tytuł	Uwarunkowania funkcji fiskalnej podatku rolnego
Title	EVALUATION OF THE AGRICULTURAL TAX FISCAL FUNCTION
Słowa kluczowe	opodatkowanie rolnictwa, podatek rolny, efektywność fiskalna podatku
Key words	agricultural taxation, agricultural tax, tax fiscal efficiency
Abstrakt	Celem artykułu jest ocena efektywności fiskalnej podatku rolnego w Polsce w latach 2004-2013. Dlatego też położono nacisk nie tylko na wpływy z podatku, ale także koszty jego wymiaru i poboru. Osiągnięcie celu wymagało określenia pojęcia efektywności fiskalnej podatku rolnego oraz wskazania jej determinant. Zastosowano metodę statystyki opisowej, przeprowadzono badania literaturowe, przeanalizowano ustawę o podatku rolnym. Z badań wynika, że obowiązujący w Polsce system opodatkowania rolnictwa jest przeciwieństwem rozwiązań zastosowanych w większości krajów UE. Realizowany jest on bowiem jedynie przez przestarzałą konstrukcję podatku majątkowego. Podatek rolny pełni bardzo ograniczoną funkcję dochodową, w związku z tym jego efektywność fiskalna jest niska. Konieczna jest gruntowna zmiana systemu opodatkowania rolnictwa, obejmująca nie tylko kwestie opodatkowania majątku nieruchomego, ale także pominięte w artykule zagadnienie włączenia dochodów rolników do systemu powszechnego podatku dochodowego.
Abstract	The article is aimed at the analysis of agricultural tax efficiency in Poland in the years 2004-2013. Therefore, it focuses on the tax revenue as well as the cost tax volume and collection relate cost. The accomplishment of the aim required the determination of the idea of agricultural tax fiscal efficiency as well as the indication of its determinants. The discussion, due to the specific nature of agricultural tax, is based exclusively on the Polish literature. In order to verify the formulated hypothesis, the descriptive analysis method was applied, the literature research conducted and the Act on Agricultural Tax analysed. The content of the article indicates that the present Polish system is contrary to the current solutions in the majority of EU countries. It is being implemented on the basis of an outdated structure of property tax. And agricultural tax performs a limited income function. In this connection, its fiscal efficiency is low.
Cytowanie	Felis P. (2015) Uwarunkowania funkcji fiskalnej podatku rolnego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 2: 23-36
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n2_s23.pdf

Autor	Janusz Dworak
Tytuł	Kapitał ukryty jako determinanta rozwoju lokalnego
Title	Hidden capital as a determinant of local development
Słowa kluczowe	teoria ugruntowana, hipoteza, marketing wewnętrzny, rozwój emocjonalny dzieci i młodzieży, wiedza, doświadczenie zawodowe, odpoczynek i relaks
Key words	grounded theory, hypothesis, internal marketing, emotional development of children and youth, knowledge, experience, rest and relaxation
Abstrakt	Teoria ugruntowana może być bardzo przydatnym narzędziem przy stawianiu hipotez badawczych. Dzięki procesowi ich weryfikacji można dostrzec zasoby, które w przyszłości mogą przyczynić się do generowania zysków dla lokalnych społeczności. W zasadzie teoria ugruntowana nakierowana jest na badanie problemów wymykających się poznaniu innymi metodami. Ponadto umożliwia ona także odkrywanie zjawisk, których na początku badań nikt nie poszukiwał. Ten sposób postępowania doprowadził do odkrycia kolejnych determinant wzrostu gospodarczego. W artykule przedstawiono subiektywne wrażenia badacza, by na ich podstawie wygenerować specyficzne hipotezy. Po tym zabiegu powinien nastąpić drugi – poszukiwanie metod weryfikacji, ale tym zagadnieniem autor pragnie zająć się w przyszłości.
Abstract	Grounded theory can be very useful during making controversial hypothesizing. With it, the resources which may develop profits for local communities can be seen. In principle, the grounded theory study is aimed at understanding the problems that escape other methods. It also allows the discovery of phenomena, which no one was looking at the beginning of the study. This procedure, although it is a matter of controversy, could lead to finding the determinants of economic growth. The article presents some subjective impressions of the author used to generate a specific hypothesis. After this procedure, there is a second – finding a method of verification this hypothesis. But the author wants to define and characterize it in the future.
Cytowanie	Dworak J.
HTML	wersja html
Pełny tekst	TIRR_2015_n3_s19.pdf

Autor	Monika Król
Tytuł	LEGAL FRAMEWORK OF ENVIRONMENTAL LAW FOR AGRICULTURAL PRODUCTION IN POLAND
Title
Słowa kluczowe	ochrona środowiska w działalności rolniczej, odpowiedzialność za szkody w środowisku, GMO, rolnictwo ekologiczne
Key words	environmental protection in agriculture, liability for environmental damage, GMO, organic farming
Abstrakt	W Polsce, zarówno w okresie międzywojennym, jak i w całym okresie PRL, polityka państwa odnosząca się do rolnictwa wyznaczała jako zasadniczy cel - zapewnienie społeczeństwu bezpieczeństwa żywności w aspekcie ilościowym. Pierwsze regulacje prawne odnoszące się do ochrony środowiska w działalności rolniczej pojawiły się w latach siedemdziesiątych i odnosiły się do problemu przeciwdziałania zmianie przeznaczania gruntów rolnych na cele nierolnicze, zapobieganiu obniżania ich urodzajności oraz na przywracaniu wartości użytkowych gruntom rolnym zdegradowanym na skutek działalności nierolniczej. Po uzyskaniu członkostwa w UE promowania proekologicznych zachowań w działalności rolniczej służył Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej oraz zasady dobrej praktyki rolniczej, wprowadzone ze względu na uzależnienie wsparcia finansowego w ramach kilku środków objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004-2006 od spełnienia wymagań środowiskowych. Standardy te dotyczyły przede wszystkim wymogów związanych z racjonalną gospodarką nawozami, środkami ochrony roślin, gospodarką na użytkach zielonych, ochroną wód i gleb, racjonalnym wykorzystaniem ścieków i komunalnych osadów ściekowych, zachowaniem cennych siedlisk i gatunków występujących na obszarach rolnych, a także zachowaniem czystości i porządku w gospodarstwie. Okres harmonizacji polskiego ustawodawstwa z prawem EU oraz pierwsze lata członkostwa Polski we Wspólnocie przyniosły bardzo dynamiczny rozwój regulacji prawnej odnoszącej się do ochrony środowiska w działalności rolniczej. Wezwanie do zintegrowania celów w zakresie ochrony środowiska, a zwłaszcza różnorodności biologicznej z działalnością rolniczą widoczne jest w wielu aktach prawnych m.in w prawie emisyjnym, w regulacji odnoszącej się do działalności uciążliwej i niebezpiecznej, czy przepisom dotyczącym ochrony i korzystania z zasobów biosfery. W podsumowaniu należy podkreślić rosnące znaczenie rolnictwa w ochronie środowiska. Rolnictwo opiera się na środowisku, niezaprzeczalnie dostarcza środowiskowych dóbr publicznych, ale z drugiej strony produkcja rolna ma wpływ na poszczególne elementy środowiska. Zaliczenie podmiotów prowadzących działalność rolniczą do kategorii podmiotów korzystających ze środowiska, niezależnie od ich formy prawnej, ma niekwestionowane znaczenie w związku z instrumentami prawnymi odpowiedzialności za szkody w środowisku, jako gwarancja przestrzegania zasad obowiązujących w tej dziedzinie prawa. Rosnące wykorzystanie programów rolnośrodowiskowych, kodeksów dobrej praktyki rolniczej, zasad rolnictwa ekologicznego oraz wsparcie finansowe gospodarowania na obszarach o niekorzystnych warunkach wywarły pozytywny wpływ na różnorodność biologiczną użytków rolnych, w współcześnie działalność rolnicza przyczynia się do ochrony zasobów genetycznych, gatunków i siedlisk.
Abstract	In Poland, both in the interwar period, and throughout the communist period, the government policy relating to agriculture marked as the primary goal ensuring the public food security in terms of quantity. The first legislation relating to environmental protection in agricultural activities appeared in the seventies and addressed the problem of prevention of changing agricultural land for non-agricultural purposes, preventing of lowering their fertility and restoring value in use to agricultural land, degraded as a result of non-agricultural activities. After accession to the EU the following served to promote environmentally friendly farming practices: The Code of Good Agricultural Practice (2004) and the rules of the Common Good Agricultural Practice, introduced due to the dependence of financial support in the framework of several measures covered by the RDP for the fulfillment of environmental requirements. These standards related primarily to the requirements of the rational management of fertilizers, plant protection products, management of grasslands, water and soil conservation, rational use of wastewater and sewage sludge, conservation of valuable habitats and species found in agricultural areas, as well as maintaining cleanliness and order on the farm. The harmonization period of the Polish legislation with EU law and the first years of Polish membership in the community provided a very dynamic development of legal regulations relating to environmental protection in agriculture. A call to integrate the objectives of environmental protection, especially biodiversity and agricultural activities can be seen in many acts e.g. which include: emission law, regulation relating to the strenuous and dangerous activities, protection and use of recourses of the biosphere. In conclusions it is important to underline the role of agriculture to the environment. Agriculture is based on the environment, it indisputable delivers environmental public goods but on the other hand agricultural production has its impact to the particular elements of the environment. Including entities involved in agriculture production, into category of entities using the environment regardless of their legal form, is of unquestionable importance in view of the legal instruments of liability for environmental damage, as being guarantees for compliance with the rules in force in this area of the law. The growing use of agri-environment schemes, codes of good agricultural practices, organic farming and financial support for farming in less favored areas have had a positive impact on farmland biodiversity and modern farming in Poland contributes to the conservation of genetic resources, species and habitats.
Cytowanie	Król M. (2015) LEGAL FRAMEWORK OF ENVIRONMENTAL LAW FOR AGRICULTURAL PRODUCTION IN POLAND.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 13(62): 86-106
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2015_n62_s86.pdf