Wydział Nauk Ekonomicznych SGGW w Warszawie

54 wyników
[1-20] [21-40] [41-60]

21.

Turystyka i Rozwój Regionalny, 2015

Leszczyńska M. Dochodowy wymiar nierówności regionalnych w Polsce

22.

Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia, 2014

Chrzanowska M., Drejerska N., Pomianek I. Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia

Autor	Mariola Chrzanowska, Nina Drejerska, Iwona Pomianek
Tytuł	Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia
Title	Warsaw suburban zone. Selected issues
Słowa kluczowe	obszary wiejskie, rynek pracy, przedsiębiorczość, kapitał ludzki, rozwój, strefa podmiejska, województwo mazowieckie, suburbanizacja
Key words	rural areas, labour market, entrepreneurship, human capital, development, suburban area, Mazovia region, suburbanisation
Abstrakt	Gminy podmiejskie Warszawy wybrane do badań są niewątpliwie obszarem intensywnych przemian społeczno-gospodarczych. Ta kumulacja procesów rozwojowych, rozlewanie się zjawisk charakterystycznych dla miast, powoduje, że badany obszar jest niezwykle interesujący z poznawczego punktu widzenia. Jednocześnie zachodzące zmiany są tak kompleksowe i wielowątkowe, że trudno wyodrębnić, co dokładnie powinno być przedmiotem badań – jeden wątek pociąga za sobą kilka niemniej interesujących następnych kwestii. W tej sytuacji pozostaje mieć nadzieję, że zaprezentowane wyniki badań przedstawiają zarówno ogólne tło zmian, jak i konkretne elementy rzeczywistości, jak np. powiązania funkcjonalne pomiędzy stolicą a jej obszarem podmiejskim w zakresie rynku pracy. Ponadto wydaje się, że wartością dodaną przeprowadzonych badań jest uwzględnienie zarówno działalności samorządów lokalnych, jak i małych oraz średnich przedsiębiorstw zlokalizowanych na badanym obszarze, jak również mieszkańców, ich sytuacji i opinii nt. zachodzących procesów. Badany obszar scharakteryzowano przy wykorzystaniu metod statystycznych. Wykorzystując miernik BZW, pogrupowano 30 gmin podmiejskich Warszawy na trzy klasy: o najwyższym, średnim i najniższym poziomie rozwoju. Do pierwszej grupy zostały zakwalifikowane: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, Stare Babice. Z wyjątkiem Nadarzyna, wszystkie gminy tej grupy graniczą bezpośrednio z Warszawą. Co więcej, oprócz Nieporętu, są to gminy położone po lewej stronie Wisły. Wskazuje to na najsilniejsze rozwojowe oddziaływanie Warszawy na gminy bezpośrednio z nią sąsiadujące, co więcej oddziaływanie ukierunkowane na stronę zachodnią miasta. W następnej grupie, 14 gmin stanowiło swoisty obszar przejściowy – najczęściej niegraniczący bezpośrednio z Warszawą, ale o silnym odziaływaniu miasta na procesy społeczno-gospodarcze tam zachodzące. Pozostałych 9 gmin to jednostki peryferyjne z punktu widzenia przyjętego obszaru badań, najdalej położone od stolicy, ale wciąż zaliczane do strefy podmiejskiej Warszawy. Wyniki badań empirycznych przeprowadzonych w urzędach gmin strefy podmiejskiej Warszawy wskazują na fakt, że w większości ankietowanych jednostek samorządu terytorialnego opracowano strategie rozwoju. Może to świadczyć o świadomości władz w zakresie pobudzania aktywności zarówno własnej, jak i mieszkańców oraz przedsiębiorców, inwestowania w poprawę składników infrastruktury, jakości życia mieszkańców, ułatwiania startu działalności gospodarczej. Jednocześnie fakt posiadania strategii rozwoju może też być jedynie spełnieniem technicznego warunku koniecznego np. w przypadku ubiegania się o wsparcie finansowe ze środków europejskich. Cele zapisane w strategiach były realizowane, aczkolwiek z uwagi na ograniczone środki finansowe wdrażanie strategii sprawiało trudności niektórym gminom (głównie o niskim poziomie rozwoju). Gminy (z kilkoma wyjątkami) były raczej aktywne w zakresie wykorzystania środków z Unii Europejskiej. Mimo to uskarżano się na skomplikowane procedury aplikowania oraz na nie zawsze korzystne dla gmin strefy podmiejskiej Warszawy warunki przyznawania dofinansowania do projektów (dochody per capita). Z reguły projekty były przygotowywane przez pracowników gminy, rzadko przez ekspertów zewnętrznych. Jako mocne strony gminy wskazywano przede wszystkim bliskość stolicy i dogodne połączenia komunikacyjne z innymi, większymi miastami, wysoki poziom infrastruktury technicznej, a także wolne tereny, które mogą zostać wykorzystane pod inwestycje. Jak wynika z charakterystyki mocnych stron, strefa podmiejska Warszawy charakteryzuje się nie tylko korzystnym układem infrastruktury drogowej i wolnymi przestrzeniami inwestycyjnymi, lecz w znacznej części także wysokimi walorami przyrodniczymi. Walory te mogą stanowić zarówno czynnik zachęcający, jak i ograniczający swobodę gospodarowania. Zdaniem ponad połowy władz gminnych, obszary przyrodniczo-chronione na terenie gminy stanowią szansę dla rozwoju przedsiębiorstw. Warunki te sprzyjają turystyce i rekreacji podmiejskiej, weekendowej lub biznesowej (organizacja konferencji w zielonym otoczeniu, a jednocześnie blisko Warszawy, np. Serock). Wyniki badań w przedsiębiorstwach wskazują, że na rynku lokalnym działalność koncentrowało 55% badanych jednostek. Ankietowani z gmin o niskim poziomie rozwoju, częściej niż pozostali, wykraczali zasięgiem działalności poza rynek lokalny – co wynikać mogło z potrzeby zwiększenia niewystarczającego popytu na swoje produkty i usługi. W opinii ankietowanych, najważniejszymi czynnikami decydującymi o lokalizacji przedsiębiorstw były: dogodne położenie w stosunku do odbiorców oraz chłonność rynku lokalnego lub regionalnego. Bliskość Warszawy została wskazana jako istotny czynnik lokalizacyjny w co czwartym przedsiębiorstwie. Podczas podejmowania decyzji o lokalizacji przedsiębiorstwa zwracano także uwagę na koszty związane z wynajęciem, zakupem lub budową lokalu. Z kolei w ramach podsumowującego pytania nt. postrzegania gminy, w której badane firmy miały swoją siedzibę, jako mocną stronę respondenci wskazywali bliskość Warszawy oraz dogodne połączenia komunikacyjne ze stolicą oraz innymi, większymi miastami, rozbudowaną infrastrukturę techniczną, ciągły rozwój gminy (związany m.in. ze stałym wzrostem liczby ludności w efekcie migracji oraz dużej liczby urodzeń) i odpowiednie warunki do rozwoju przedsiębiorczości. Jako słabe strony wskazywano: słabą infrastrukturę techniczną, wysokie koszty i inne trudności prowadzenia działalności gospodarczej (np. brak wsparcia ze strony władz gminnych, brak usług doradczych), a także zbyt duże natężenie ruchu i związane z nim zanieczyszczenie środowiska oraz słabą komunikację drogową. Należy w tym miejscu zauważyć, że pewne czynniki były wskazywane zarówno w grupie mocnych, jak i słabych stron. Badani przedsiębiorcy mieli bowiem tendencję do oceny infrastruktury technicznej przez pryzmat swojego najbliższego otoczenia, np. konkretnej drogi dojazdowej do swojej firmy. W związku z tym uzyskane odpowiedzi były bardzo zróżnicowane i to co dla jednych było zaletą, np. zbudowanie drogi w ich bezpośredniej okolicy, dla innych nie miało znaczenia. Znaczna część przeprowadzonego badania pierwotnego w gospodarstwach domowych strefy podmiejskiej Warszawy dotyczyła powiazań funkcjonalnych pomiędzy stolicą a otaczającym ją obszarem w wymiarze rynku pracy. Sytuacja badanej populacji mieszkańców jest stosunkowo dobra; charakteryzuje ją zarówno wysoki wskaźnik aktywności zawodowej, jak i wysoki wskaźnik zatrudnienia. Generalnie więc bliskość rozwiniętego rynku pracy, jakim jest stolica, jak również jej bezpośrednie otocznie sprzyja aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Ta dobra sytuacja przyciąga też nowych mieszkańców zarówno z innych części regionu, jak i z samej Warszawy. Jak pokazały wyniki badań, nowo osiedlający się mieszkańcy to osoby młode, dobrze wykształcone, o relatywnie wysokich dochodach. Procesy te niewątpliwie prowadzą do zwiększenia potencjału ludzkiego badanych obszarów, wpisując się w dyskusję zarówno teoretyków, jak i praktyków nt. endogenicznych czynników wzrostu gospodarczego, równocześnie powodują jednak zwiększoną presję w wielu wymiarach. Jednym z nich są kwestie środowiskowe – rozwój funkcji mieszkaniowej wymaga kolejnych terenów przeznaczonych na ten cel. Są to w znakomitej większości inwestycje prywatne, dla których po wzrastających cenach, ale jednak znajdowane są kolejne obszary, np. dotychczasowe grunty rolne. Natomiast biorąc pod uwagę fakt, że są to najczęściej osoby dojeżdżające do pracy, to niewątpliwe wyzwaniem jest zapewnienie odpowiedniej infrastruktury w tym zakresie. Nowi migranci dojeżdżają na ogół własnymi samochodami, powodując znaczne obciążenie dróg wjazdowych do miasta. Prezentowane wyniki badań wyraźnie wskazują na brak atrakcyjnej oferty komunikacji publicznej dla tej grupy. Uzyskane rezultaty badań pozwalają również na identyfikację zjawisk, które nie są typowe tylko dla mieszkańców strefy podmiejskiej. Zjawiska te są częścią ogólnopolskich czy nawet ogólnoświatowych tendencji na rynku pracy. Co więcej, wydają się potwierdzać, że pomimo relatywnie lepszej sytuacji na rynku pracy w okolicy dużego miasta, strefa podmiejska nie jest obszarem wolnym od problemów spotykanych gdzie indziej. Należy w tym miejscu wspomnieć przede wszystkim o wynikach badań wskazujących na niestabilność zatrudnienia, szczególnie wśród osób młodych, też dobrze wykształconych oraz na istnienie szarej strefy – zatrudnianie pracowników bez formalnej umowy. Wyniki otrzymane za pomocą jednej z metod statystycznych – klasycznej analizy korespondencji – pozwalają na odniesienie się do przywoływanego w teorii kapitału kreatywnego. Wskazują bowiem na istnienie zależności pomiędzy wykształceniem wyższym a dużą i pełną samodzielnością pracy, wykształceniem średnim a średnim poziomem samodzielności oraz wykształceniem zasadniczym zawodowym i niskim poziomem samodzielności wykonywanej pracy. Ponadto przeprowadzona analiza pozwoliła wyodrębnić grupę przedsiębiorców, charakteryzujących swoją pracę jako w pełni samodzielną i kreatywną, przy czym wskazywali najczęściej własny pomysł jako początek aktywności zawodowej wykonywanej w trakcie badania. Biorąc pod uwagę fakt, że rynek pracy odgrywa znaczącą rolę w procesach formowania funkcjonalnych obszarów miejskich, otrzymano również istotne wyniki w zakresie aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Przeprowadzona analiza korespondencji pozwoliła na wyodrębnienie grupy „młodych migrantów” – z wyższym wykształceniem, którzy przeprowadzili się w ostatnim okresie (w latach 2005–2012); ich dochód przekraczał 2000 zł netto miesięcznie na osobę w rodzinie. Dominowali w tej grupie ludzie młodzi – 51% z nich nie przekroczyło 36. roku życia. Blisko 90% ankietowanych w tej grupie to pracownicy najemni dojeżdżający codziennie do pracy do Warszawy, przy czym ich średni czas dojazdu to godzina. Wyodrębniona została też grupa przedsiębiorców, którzy pracowali w miejscu zamieszkania; to głównie osoby od 36 do 55 lat (71% respondentów w tym wieku). Ponadto to osoby mieszkające w danym miejscu od urodzenia bądź ludność napływowa, ale o znacznie dłuższym czasie zamieszkania niż „młodzi migranci”. Prowadzi to do ciekawej konkluzji nt. tendencji do prowadzenia małej firmy na danym obszarze raczej przez osoby zakorzenione lokalnie. Pomimo zidentyfikowanych problemów, sytuacja badanej populacji mieszkańców obszarów podmiejskich wydaje się być podstawą do budowania pozytywnego wizerunku. Mała skala bierności zawodowej, posiadanie dodatkowych kwalifikacji (nabytych w trakcie kształcenia formalnego, ale też nieformalnego w przypadku osób o niższych poziomach wykształcenia), kreatywność przedsiębiorców, elastyczność (przynajmniej deklarowana) w grupie osób niepracujących, a poszukujących zatrudnienia wskazuje na faktycznie istniejące potencjały endogeniczne badanych gmin; potencjały trudne bądź niemożliwe do zidentyfikowania na podstawie danych statystycznych, a widoczne w badaniach jakościowych. Co więcej, wskazane potencjały są generalnie dostrzegane przez władze lokalne i przedsiębiorców, ale równocześnie w hierarchii mocnych stron zdecydowanie stawiane są za czynnikami wynikającymi z uwarunkowań czysto geograficznych czy infrastrukturalnych, które można by określić jako „twarde” determinanty rozwoju społeczno-gospodarczego. Niemniej jednak, w opinii zespołu autorskiego, ta jakościowa identyfikacja „miękkich” potencjałów strefy podmiejskiej największego miasta w Polsce jest mocną stroną i ważnym wynikiem całego procesu badawczego podsumowanego niniejszą publikacją.
Abstract	This volume traces selected issues of economic and social development in the Warsaw suburban zone. It was elaborated as a part of the project entitled “Economic and social determinants of rural areas development of the Mazovia region in the suburban and external zone of Warsaw”, No N N114 145240, financed by the National Science Centre (Poland). The main purpose of the research was to identify and deeply characterize economic and social processes observed in rural areas of the Warsaw suburban zone. Specific objectives included: (1) diagnosis of a development level of selected communes in comparison with the whole region and identification of their diversification, (2) determination of demographic and economic potential of the Warsaw suburban zone inhabitants, especially from a perspective of a human capital level, (3) research on specificity of the Warsaw suburban zone inhabitants’ situation on the labour market, including a scale of economic inactivity, unemploymentand employment in the group of respondents, and in particular commuting to Warsaw as a central city of the functional region, (4) identification of conditions of enterprises that function there, as well as reasons and directions of diversification of their activities, (5) determination of a role of local self-government and other institutions in fostering and promoting entrepreneurship in rural areas and evaluation of local self-government activities in applying for and using the European Union support. The empirical research was conducted in rural households, enterprises and local self-governmental units in 30 rural and rural-urban communes around Warsaw, which were identified as the Warsaw suburban zone basing on the methodology of Korcelli and Śleszyński [Korcelli P. and Śleszyński P., 2011: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – projekt z 25 stycznia 2011 roku, delimitacja opracowana wcześniej na potrzeby programu ESPON] as well as Bański [Bański J. (ed.), 2009: Analiza zróżnicowania i perspektywy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce do 2015 roku. Studia Obszarów Wiejskich tom 16, PTG, IGIPZ PAN, Warsaw; typology of communes according to the impact ranges (development of urban functions)]. Finally, the research included questionnaire interviews in 800 households (2215 adult participants), 221 micro and small enterprises as well as postal questionnaire in 30 local self-government offices. Research results show that the analysed suburban communes of Warsaw are an area of an intense socio-economic transformation. However, the multi-threaded nature of these changes makes the authors present a reduced general background of the changes. Moreover, the authors hope that provided examples, such as functional connections between the capital city and its suburban area in the labour market, are a good illustration of the changes. Especially as these changes are presented at the same time from the perspective of three key groups: local self-government, inhabitants and entrepreneurs. The studied area was characterized using some statistical methods. The use of the relative development level measure (BZW) made it possible to group investigated 30 communes in three development classes: the highest, medium and the lowest one. The first group included: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, and Stare Babice. With the exception of Nadarzyn, all these communes directly border Warsaw. Furthermore, apart from Nieporęt, these communes are situated on the left bank of the Vistula river. This indicates the strongest development impact of Warsaw on directly neighbouring communes as well as the impact oriented towards the west of the city. The next group of 14 communes constituted a specific area of transition – usually not directly bordering Warsaw but with strong impact of the city on socio-economic processes taking place there. The remaining 9 communes are peripheral units in the investigated area, being the farthest away from Warsaw but still included in the suburban zone. According to research results, majority of local self-governments had development strategic documents. This may indicate the authorities’ awareness of the role of stimulating inhabitants’ and entrepreneurs’ activity as well as their own investments in improving infrastructure assets, quality of life and facilitating business start. At the same time, providing a development strategy may also be only the fulfilment of a technical precondition – for example, in the case of applying for the European Union funds. The communes authorities (with some exceptions) were rather active in applying for the support. Nevertheless, they complained about complicated procedures of applying and sometimes detrimental conditions for granting funds for projects to the Warsaw suburban zone communes (per capita income). In the opinion of representatives of local self-government offices, the strengths of the Warsaw suburban area include: a convenient system of road infrastructure and accessible investment area. Additionally, there are large areas of communes characterized by high natural values. These values can be both stimulating as well as limiting possibilities of economic activities. According to more than a half of the local authorities, the natural environment provides a great opportunity for development of weekend or business tourism (for example conference and professional meetings with a quiet and peaceful atmosphere close to nature in Serock). Entrepreneurs focused their activity mostly on the local market. The respondents from communes with a low level of development, more frequently than others, came out beyond the local market – which could be a result of their need to increase insufficient demand for their products and services. In their opinion, the most important factors determining the firm location included: proximity to customers and local or regional market capacity. The neighbourhood of Warsaw was identified as an important factor in every fourth company. The most important strengths included: proximity to Warsaw, good transport connections with the capital city and othermajor cities, developed technical infrastructure, continuous development of communes (related, inter alia, to constant growth of the population as a result of migration and high birth rates) as well as appropriate conditions for entrepreneurship development. They also pointed out some weaknesses: poor technical infrastructure, high costs and other difficulties in doing business (e.g. lack of support from the local authorities, lack of advisory services), too much traffic, pollution and poor road communications. It should be noted that some factors were indicated as both the strengths and the weaknesses. The entrepreneurs had a tendency to assess the technical infrastructure through the lens of their immediate environment, such as a particular driveway to a firm. Therefore, the responses were very diverse, and what for some respondents was an advantage, for others did not matter at all. The situation of inhabitants on the labour market was relatively good. It was characterized by high rates of either professional activity or a high rate of employment. Therefore, proximity of the developed labour market (the capital city) as well its immediate environment promote professional activity of the suburban inhabitants. It attracts new people both from other parts of the region and from Warsaw as well. As shown by the results, the newly settled inhabitants were young, well-educated, with a relatively high level of income. These processes undoubtedly lead to an increase of human potential of the examined areas and reflect a discussion of both theorists and practitioners on endogenous growth factors. Though, these changes also increased pressure in many dimensions. Firstly, environmental issues should be considered. The development of the residential function requires more land for this purpose. New residential areas are usually private investments using for example previous agricultural land, but with increasing prices year by year. Secondly, the provision of appropriate infrastructure to people commuting to work every day is another challenge. New migrants usually use their own cars, causing a significant traffic jams on the way to Warsaw. The results clearly indicate no attractive offers of public transport in this case. These results also allow to identify some phenomena that are typical not only of the residents of the suburban zone. These phenomena are a part of national or even global trends in the labour market. Furthermore, they seem to confirm that, despite the relatively better labour market situation in the area of a big city, the suburban zone is not free from problems encountered elsewhere. Here, we should remember about job insecurity, especially among young, well-educated people, and the existence of the shadow economy – hiring workers without any formal contract. Conclusions drawn basing on one of statistical methods (a classical correspondence analysis) allow to refer to a concept of creative capital. They prove a relationship between having a tertiary education attainment and significant or full independence in the workplace, secondary education and a medium level of independence as well as vocational education and a low level of independence in the workplace. Moreover, the conducted analysis allowed to distinguish a group of entrepreneurs who perceived their work as fully creative and independent; they also stressed their own ideas as the beginnings of their present professional activities. Taking into account the fact that the labour market plays an important role in forming the functional city areas, the research results also allow to draw some significant conclusions in this aspect. The correspondence analysis allowed to distinguish a group of “new migrants” with tertiary education attainments, who moved recently (2005–2012) and who can be characterized by a relatively high income level (more than 2000 zlotys net per person in a household). The majority of them were young people (71% were 36 years old or younger). They usually commuted to Warsaw every day and it took them one hour on average to get to the workplace. There was also a group of entrepreneurs who mainly ran their businesses at the place of living. Usually they had lived there since their birth or moved but considerably earlier than “new migrants”. It leads to an interesting conclusion about running a company rather by people locally rooted. Despite the problems, the situation of the suburban population seems to be quite advantageous. The small scale of inactivity, additional qualifications (acquired both in formal and informal education), entrepreneurs’ creativity, flexibility (at least declared) in a group of people unemployed and seeking for employment indicate actually existing endogenous potential of the investigated communes. Even though, the potentials are difficult or impossible to be identified on the basis of statistical data, but clearly visible in qualitative research. What is more, the indicated potentials are generally noticed by the local authorities and entrepreneurs. However, in the strength hierarchy they are underestimated and still remain behind factors connected with purely geographical considerations or infrastructure, which could be described as “hard” determinants of socio-economic development. Nevertheless, in the opinion of the authors, the qualitative identification of “soft” potentials of the suburban zone of the largest city in Poland is the strong point and an important result of the whole process of research summarised in this publication.
Cytowanie	Chrzanowska M., Drejerska N., Pomianek I. (2014) Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia.
HTML	wersja html
Pełny tekst	MONO_2014_strefa_podmiejska.pdf

23.

Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2014

Mikuła A. Finansowanie dostarczania dóbr publicznych przez rolnictwo w Polsce

Autor	Aneta Mikuła
Tytuł	Finansowanie dostarczania dóbr publicznych przez rolnictwo w Polsce
Title	FINANCING PROVISION OF PUBLIC GOODS THROUGH AGRICULTURE IN POLAND
Słowa kluczowe	dobra publiczne, rolnictwo, polityka rozwoju obszarów wiejskich
Key words	public goods, agriculture, rural development policy
Abstrakt	Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji dóbr publicznych oraz odniesienie jej do rolnictwa w Polsce. Przedstawiono podział środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2007-2013 między działania bezpośrednio i pośrednio służące finansowaniu dostarczania przez rolnictwo środowiskowych dóbr publicznych oraz związanych z żywotnością obszarów wiejskich. Badanie pokazało, że ponad 40% całego budżetu PROW zaplanowano przeznaczyć na działania bezpośrednio służące finansowaniu dostarczania analizowanych dóbr publicznych oraz kolejne 30% na działania częściowo i pośrednio przyczyniające się do tego celu. Należy jednak pamiętać, że efekty wykorzystania tych środków w dostarczaniu dóbr publicznych zależą od wielu czynników. Nie tylko adekwatny podział zasobów budżetowych przyczynia się do wykorzystania potencjału danego środka w dostarczaniu dóbr publicznych, ale również odpowiedni potencjał techniczny i administracyjny, skala usług doradztwa czy poziom szkoleń dla rolników.
Abstract	The purpose of this paper is to examine the concept of public goods as it applies to agriculture in Poland. The papers provides an overview of the way in which Poland have planned to use relevant Rural Development Programme (RDPs) measures to secure the delivery of a range of environmental and social public goods associated with agriculture for the programming period 2007-2013. However, the extent to which these measures are used to their full potential to secure the delivery of public goods in practice depends on a number of factors. Administrative and technical capacity within administration, extension services, research bodies and paying agencies, along with the provision of well considered advice and training for farmers also has a significant effect on the degree to which RDP deliver public goods outcomes. The analysis showed that measures with a direct focus on the provision of public goods account for over 40 per cent of total RDP budget in Poland and almost 30 per cent allocated to measures partial focused on delivering the public goods under analysis.
Cytowanie	Mikuła A. (2014) Finansowanie dostarczania dóbr publicznych przez rolnictwo w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 101-118
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s101.pdf

24.

Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2014

Adamski M. Ocena możliwości rozwojowych gospodarstw mlecznych w Polsce z uwzględnieniem wielkości ekonomicznej

Autor	Marcin Adamski
Tytuł	Ocena możliwości rozwojowych gospodarstw mlecznych w Polsce z uwzględnieniem wielkości ekonomicznej
Title	THE EVALUATION OF DEVELOPMENT OPPORTUNITIES OF DAIRY FARMS IN POLAND, TAKING INTO ACCOUNT THE ECONOMIC SIZE
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, efektywność techniczna, DEA, SFA
Key words	milk farms, technical efficiency, DEA, SFA
Abstrakt	Celem pracy jest wyznaczenie granic wielkości gospodarstw mających perspektywy rozwoju w produkcji mleka oraz zidentyfikowanie tych, które nie będą w stanie jej kontynuować w przyszłości. W pracy poddano ocenie efektywność gospodarstw wyspecjalizowanych w produkcji mleka (typ 45) prowadzących rachunkowość dla polskiego FADN w latach 2008-2010 w podziale na klasy wielkości ekonomicznej według SO. Pomiaru efektywności technicznej dokonano za pomocą metod SFA (Stochastic Frontier Approach) oraz DEA (Data Envelopment Analysis). Badania wykazały, że wielkości produkcji, której skala oraz poziom specjalizacji praktycznie uniemożliwiały osiągnięcie dochodu z zarządzania gospodarstwem bez względu na osiągnięty stopień efektywności, była klasa wielkości do 8 tys. euro. Jako gospodarstwa w najkorzystniejszej sytuacji ekonomicznej uznano klasy 4. i 5., a więc z produkcją w przedziale od 50 do 500 tys. euro SO. Z przeprowadzonych badań wynika ponadto, że w większości gospodarstw mlecznych występują możliwości poprawy efektywności produkcji, a dzięki temu poprawy jej dochodowości.
Abstract	The purpose of this study is to determine the limits of the size of households with the prospect of development in milk production and to identify those households which will be unable to continue their development in the future. The paper has evaluated the effectiveness of farms specializing in milk production (type 45) keeping Polish FADN accounting for the years 2008-2010 by class of economic size according to SO. The survey of technical effectiveness was made by SFA method (Stochastic Frontier Approach) and DEA method (Data Envelopment Analysis).The research has shown that the volume of production, which scale and level of specialization virtually made impossible to achieve the income of farm management irrespective of the degree of efficiency, was size class to 8 thousand euro. Farms in class 4 and 5 were considered to be in the most favorable economic situation, so those with the production in the range of 50 to 500 thousand euro SO. The study also has shown that in most dairy farms there are opportunities to improve the efficiency of production and thus to improve their yield.
Cytowanie	Adamski M. (2014) Ocena możliwości rozwojowych gospodarstw mlecznych w Polsce z uwzględnieniem wielkości ekonomicznej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 2: 80-90
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n2_s80.pdf

25.

Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2013

Rokicki T. Skala działania a organizacja transportu w przedsiębiorstwach agrobiznesu

26.

Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, 2013

Juszczyk S., Żak T. Skala i kierunki zmian wyłudzeń kredytów w Polsce

Autor	Sławomir Juszczyk, Tomasz Żak
Tytuł	Skala i kierunki zmian wyłudzeń kredytów w Polsce
Title	The scale and direction of changes scams loans in Poland
Słowa kluczowe	sektor bankowy; oszustwa kredytowe; ryzyko wyłudzeń
Key words	banking sector; credit fraud; risk of scam
Abstrakt	W bankowości przestępczość rozumiana ogólnie jest jako czyny, których dopuścili się klienci banków, powodując naruszenie przepisów prawa karnego w związku z prowadzoną przez banki działalnością. Głównym rodzajem przestępstw bankowych są wyłudzenia kredytów. Zagrożenia oszustwami wynikają zarówno ze strony osób z zewnątrz, jak i nieuczciwych pracowników banków. Celem badań było przybliżenie zjawiska wyłudzeń kredytów oraz reakcji banków na tego rodzaju przestępstwa. Przedmiotem analizy były oszustwa kredytowe wymierzone w sektor bankowy w latach 1999–2013. W opracowaniu wykorzystano dane Związku Banków Polskich, Biura Informacji Kredytowej S.A. oraz Komendy Głównej Policji. Z przeprowadzonych badań wynika, iż poziom bezpieczeństwa działalności sektora bankowego pozostaje na wysokim poziomie, na skutek coraz nowszych metod popełniania przestępstw bankowych.
Abstract	The banking crime is generally understood as acts committed by bank customers resulting in violation of the criminal law in connection with the activities of banks. The main type of crime to defraud banks are lending. Fraud risks resulting from both outsiders and dishonest bank employees. Aim of this study was to present the phenomenon of extortion loans and banks reaction to this kind of crime. The analysis was aimed at credit fraud in the banking sector from 1999 to 2013. The study used data of the Association of Polish Banks, Credit Information Bureau and the Police Headquarters. The study shows that the security of the banking sector remains high, as a result of more recent methods of banking crime.
Cytowanie	Juszczyk S., Żak T. (2013) Skala i kierunki zmian wyłudzeń kredytów w Polsce.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 2: 83-94
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2013_n2_s83.pdf

27.

Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, 2013

Gałecka A. Skala inwestycji a płynność finansowa gospodarstw rolniczych w województwie lubelskim

Autor	Agnieszka Gałecka
Tytuł	Skala inwestycji a płynność finansowa gospodarstw rolniczych w województwie lubelskim
Title	Investments in relation to current financial liquidity of agriculture farms in Lubelskie Voivodeship
Słowa kluczowe	gospodarstwa rolnicze; skala inwestycji; płynność finansowa
Key words	farms; investment sizes; financial liquidity
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono zależności między skalą inwestycji a bieżącą płynnością finansową gospodarstw rolniczych położonych w województwie lubelskim. Obiektami badawczymi były gospodarstwa rolnicze uczestniczące w systemie PL FADN. Okres badań obejmował lata 2004–2007. Stwierdzono, że na ogół wraz ze wzrostem bieżącej płynności finansowej zmniejszał się poziom inwestycji w gospodarstwach rolniczych. Największą wartość inwestycji odnotowano w gospodarstwach wyspecjalizowanych w produkcji zwierzęcej, silnych ekonomicznie oraz o dużej powierzchni użytków rolnych. Gospodarstwa te podejmują inwestycje o znacznych rozmiarach, korzystając przy tym z zewnętrznych źródeł finansowania, w tym ze środków pozyskanych w ramach funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. W badanym okresie nie odnotowano jednolitej tendencji w ujęciu dynamicznym w kształtowaniu się poziomu inwestycji.
Abstract	The elaboration estimated relation between return of investments and current financial liquidity in agriculture farms, situated in Lubelskie Voivodeship. The research was based on the agricultural farms participating in PL FADN system. The analysis was conducted between 2004 and 2007. It was found that in general, with the increase of current liquidity reduce the level of financial investment in farms. The highest value of investment was recorded in farms specialized in animal production, economic strong and the a large of arable land. These farms make substantial investments sizes, benefiting from the external sources of financing, including funds obtained from the EU Structural Funds. In the test period, there was no uniform trend in the dynamic in shaping the investment.
Cytowanie	Gałecka A. (2013) Skala inwestycji a płynność finansowa gospodarstw rolniczych w województwie lubelskim.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 2: 59-70
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2013_n2_s59.pdf

28.

Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2013

Krzyżanowski J. Czynniki wpływające na wysokość polskiej składki do ONZ ds. Wyżywienia i Rolnictwa

29.

Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2013

Wysokiński M. Nakłady robocizny i substytucyjność pracy żywej pracą uprzedmiotowioną w gospodarstwach mlecznych o różnej skali produkcji

30.

Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2013

Ważniewski P. Skala i rentowność inwestycji w gospodarce odpadami

31.

Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2012

Ziętara W. Organizacja i ekonomika produkcji mleka w Polsce, dotychczasowe tendencje i kierunki zmian

Autor	Wojciech Ziętara
Tytuł	Organizacja i ekonomika produkcji mleka w Polsce, dotychczasowe tendencje i kierunki zmian
Title	ORGANISATION AND THE ECONOMICS OF MILK PRODUCTION IN POLAND, TRENDS IN THE PAST AND FUTURE
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, produkcja mleka, ekonomika produkcji mleka
Key words	dairy farms, milk production, the economics of milk production
Abstrakt	W artykule przedstawiono udział produkcji mleka w Polsce w latach 2000-2010 w strukturze towarowej produkcji rolniczej oraz zmiany poziomu i relacji między kosztami podstawowych czynników produkcji, pracy i kapitału a cenami zbytu produktów rolnych oraz pogarszającą się jednostkową opłacalność produkcji rolniczej, w tym także mleka. Dokonano oceny ekonomiki gospodarstw mlecznych w zależności od skali produkcji. Wskazano, że decydującym czynnikiem rozwoju gospodarstw mlecznych jest skala produkcji mleka. Szanse rozwojowe mają gospodarstwa mleczne utrzymujące ponad 30 krów mlecznych o wydajności rocznej ponad 5500 kg. Dokonano porównań efektów produkcyjnych i ekonomicznych gospodarstw z Polski i innych państw Unii Europejskiej nastawionych na produkcję mleka.
Abstract	The paper shows participation of milk production in total sold agricultural production in Poland in 2000- 2010. The changes of level and the relationship between costs of fundamental production factors, labour and capital, and agricultural products prices were described. The unit profitability of agricultural production, including milk production, is decreasing. A comparison of the economics of the groups of dairy farms isolated due to the scale of the production was done. It was found that the scale of production is a key factor of dairy farms development. Only farms keeping at least 30 dairy cows and characterized by milk yield amounts of at least 5500 kg have an opportunity to develop. The production and economic effects of Polish and European Union dairy farms were compared.
Cytowanie	Ziętara W. (2012) Organizacja i ekonomika produkcji mleka w Polsce, dotychczasowe tendencje i kierunki zmian.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 43-57
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s43.pdf

32.

Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2012

Wilczyński A. Wielkość stada krów a koszty i dochodowość produkcji mleka

Autor	Artur Wilczyński
Tytuł	Wielkość stada krów a koszty i dochodowość produkcji mleka
Title	IMPACT OF DAIRY HERD SIZE ON MILK PRODUCTION COSTS AND PROFIT
Słowa kluczowe	dochodowość produkcji mleka, gospodarstwa mleczne, skala produkcji
Key words	milk production profitability, dairy farms, scale of production
Abstrakt	W artykule omówiono zróżnicowanie dochodowości produkcji mleka w zależności od wielkości stada krów mlecznych. Badane gospodarstwa były wyspecjalizowanymi w produkcji mleka i należały do grupy najlepiej zarządzanych w analizowanych czterech krajach Unii Europejskiej. W opracowaniu omówiono także koszty produkcji oraz ich zmienność w latach 2006-2010. Wyniki badań wykazały, że trzy rodzaje kosztów determinują ich poziom, a mianowicie koszty pasz, koszty utrzymania maszyn i budynków wraz z amortyzacją oraz koszty czynników zewnętrznych. Badania nad opłacalnością produkcji wykazały, że jedynie dochodowość liczona na poziomie dochodu rolniczego brutto zapewniła wszystkim gospodarstwom opłacalność produkcji. Przy uwzględnieniu w kosztach produkcji amortyzacji i kosztów pracy własnej jedynie w gospodarstwach, w których wielkość stada wynosiła powyżej 300 sztuk, produkcja mleka była opłacalna.
Abstract	The paper presents the differentiation of milk production profitability and its relationship with dairy herd size. All analysed farms were specialized in dairy production and form a well-run group in four EU countries (Germany, Poland, Great Britain and Netherlands). The study includes analysis of costs of milk production and its variability in 2006-2010. On the basis of results of the executed analysis it is visible that three types of costs determine its level. This was a feed costs, maintenance of machinery, vehicles and buildings (with depreciation) and land, labour and capital inputs. In all group of farms only gross agricultural income show a profitability of dairy production. When the costs of milk production included depreciation and opportunity labour costs only large farms with herd size above 300 cows were profitable.
Cytowanie	Wilczyński A. (2012) Wielkość stada krów a koszty i dochodowość produkcji mleka.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 70-80
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s70.pdf

33.

Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2012

Dymnicki E., Gajos E. Opłacalność chowu bydła polskiego czerwonego w systemie mamkowym w różnych skalach chowu

Autor	Edward Dymnicki, Edyta Gajos
Tytuł	Opłacalność chowu bydła polskiego czerwonego w systemie mamkowym w różnych skalach chowu
Title	THE PROFITABILITY OF POLISH RED CATTLE REARING IN THE SUCKLING SYSTEM DEPENDING ON THE SCALE OF PRODUCTION
Słowa kluczowe	produkcja wołowiny, wyniki ekonomiczne, bydło polskie czerwone, system mamkowy
Key words	beef production, economic outputs, Polish Red cattle, suckling system
Abstrakt	W opracowaniu zbadano opłacalność ekonomiczną chowu bydła rasy polskiej czerwonej (pc) w systemie mamkowym w zależności od skali chowu. Jako obiekt badawczy przyjęto gospodarstwo rolne prowadzące taką działalność. Założono trzy skale chowu: małą (25 krów), średnią (50 krów) i dużą (75 krów). Stwierdzono, że wraz ze wzrostem skali chowu przychody rosły szybciej niż koszty. Dochód rolniczy wyniósł dla małej skali chowu 4 662 zł, dla średniej – 83 433 zł i dla dużej – 148 059 zł. Natomiast dochód rolniczy w przeliczeniu na jedną krowę wyniósł odpowiednio: 186 zł, 1 667 zł i 1 974 zł. Dochód rolniczy osiągnięty w małej skali chowu był bardzo niski i nie gwarantował utrzymania rolnikowi i jego rodzinie oraz nie stwarzał szans rozwojowych. Dopiero średnia i duża skala chowu pozwalały pokryć potrzeb rodziny rolnika i umożliwiały odnawianie zasobów trwałych i rozwój gospodarstwa.
Abstract	The study presents a comparison of economic profitability of Polish Red Cattle (PR) rearing in the suckling system depending on the scale of production. A farm keeping PR cows in suckling system was used as a research model. Three scales of production were taken into consideration: small (25 cows), medium (50 cows) and large (75 cows). It was found, that when the scale of production increases, revenues rise faster than costs. Net farm income amounts to 4 662 PLN in case of small, 83 433 PLN in case of medium and 148 059 PLN in case of large scale of production. Net farm income per cow amounts to respectively: 186 PLN/cow, 1 667 PLN/cow and 1 974 PLN/cow. The net farm income possible to achieve in case of small scale production is very low, the farmer does not get a satisfactory income and farm development is not guaranteed. There is a possibility for farmers to get a satisfactory income and develop his or her farm in then case of medium and large scale production.
Cytowanie	Dymnicki E., Gajos E. (2012) Opłacalność chowu bydła polskiego czerwonego w systemie mamkowym w różnych skalach chowu .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 121-126
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s121.pdf

34.

Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2012

Łęczycki K. Globalny kryzys ekonomiczny i finansowy w kształtowaniu procesów koncentracji ziemi użytkowanej rolniczo

Autor	Kazimierz Łęczycki
Tytuł	Globalny kryzys ekonomiczny i finansowy w kształtowaniu procesów koncentracji ziemi użytkowanej rolniczo
Title	Shaping the processes of agricultural land concentration, against the background of the global economic and financial crisis
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Kryzys ekonomiczno-finansowy jaki ma miejsce od 2008 r. jest przedmiotem analiz oraz opracowań naukowych i popularno-naukowych. Dominujący w latach 1980 – 2008 w myśli ekonomicznej nurt liberalizmu ekonomicznego ustępuje stopniowo miejsca doktrynom ekonomicznym preferującym większą rolę interwencjonizmu państwowego. Zmiany te mogą w istotny sposób kształtować procesy koncentracji ziemi użytkowanej rolniczo. 3 zjawiska ekonomiczne charakteryzujące zmiany w życiu gospodarczym po 2008 roku mogą kształtować procesy koncentracji ziemi. Są to: skala koncentracji czynników produkcji, ograniczanie roli rynków finansowych i doskonalenie struktur organizacyjnych podmiotów gospodarczych oraz wzrastająca ingerencja państwa w mechanizmy rynkowe.
Abstract	The economic and financial crisis that takes place since 2008 is a subject of many scientific analysis and popular science studies. In 1980 – 2008 economic liberalism was considered to be the main stream in the general economic thought. Nowadays the more popular one is that which allows and enlarges quite significant state intervention. Changes that come as consequences of such turn are supposed to significantly shape the agricultural land concentration processes. There are three main phenomena that occurred in the economic life after the year 2008, that can have a significant influence on shaping those processes: concentration of production factors, limiting the role of financial markets and developing organizational structures of the operators and growing state interference in market mechanisms.
Cytowanie	Łęczycki K. (2012) Globalny kryzys ekonomiczny i finansowy w kształtowaniu procesów koncentracji ziemi użytkowanej rolniczo.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 8(57): 310-321
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2012_n57_s310.pdf

35.

Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2011

Skarżyńska A. Skala produkcji rolniczych działalności produkcyjnych a ich opłacalność

Autor	Aldona Skarżyńska
Tytuł	Skala produkcji rolniczych działalności produkcyjnych a ich opłacalność
Title	THE SCALE OF AGRICULTURAL PRODUCTION ACTVITIES AND THEIR PROFITABILITY
Słowa kluczowe	skala produkcji, koszt jednostkowy, koszt krańcowy, dochodowość produkcji, wskaźnik opłacalności
Key words	scale of production, unit cost, marginal cost, profitability of production, profitability index
Abstrakt	W artykule przedstawiono zróżnicowanie opłacalności produkcji siedmiu działalności produkcji roślinnej i trzech zwierzęcej w zależności od skali ich produkcji w gospodarstwie. Wydzielono trzy przedziały skali – małą, średnią i dużą. Wielkość skali ma bezpośredni związek z efektywnością produkcji, jednak wybór optymalnej jej wielkości oraz poziomu intensywności produkcji jest zagadnieniem bardzo złożonym. Przeanalizowano racjonalność zastosowanego poziomu intensywności w grupach gospodarstw różniących się wielkością skali. Ocenie poddano także pracochłonność produkcji oraz możliwość opłaty nakładów pracy własnej.
Abstract	The paper aims to analyse the diversity of the profitability of production (understood as the ratio of production value to the cost of production) and level of income from activity without subsidies for the ten production activities, namely: winter wheat, spring wheat, winter rye, spring barley, winter triticale, winter rape, sugar beets, dairy cows, pigs and beef for slaughter, depending on the scale of their production on a farm. Surveys were conducted between the years 2005 and 2009. It should be emphasized, that obtained results presented do not depict the situation of all such holdings in Poland, but only of those which provided farm accountancy data. Nonetheless this data allows for describing certain relations and in this context are giving the ground for formulating conclusions referring not only to the examined sample. Empirical data were collected and processed according to the rules of the AGROKOSZTY system. There were separated three bands of scale - small, medium and large. The size scale is directly linked with the efficiency of production, but the choice of the optimum size and intensity of production is a complex issue. A level of intensity of the production was recognized and examined. The paper argues that further action in the direction of increasing the volume through the growth of the expenditure will be rational action.
Cytowanie	Skarżyńska A. (2011) Skala produkcji rolniczych działalności produkcyjnych a ich opłacalność.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 1: 7-21
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2011_n1_s7.pdf

36.

Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2010

Cieślik J., Żmija J. Sytuacja ekonomiczna gospodarstw mlecznych w województwie małopolskim

Autor	Jerzy Cieślik, Janusz Żmija
Tytuł	Sytuacja ekonomiczna gospodarstw mlecznych w województwie małopolskim
Title	Economic situation of dairy farms in Malopolska district
Słowa kluczowe	produkcja mleka, gospodarstwo mleczne, dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego
Key words	milk production, dairy farms, farms income
Abstrakt	Na podstawie danych z 57 gospodarstw rolnych położonych w różnych częściach woj. małopolskiego, specjalizujących się w produkcji mleka przedstawiono kształtowanie się dochodów rolniczych w 2009 roku. Dochody z rodzinnych gospodarstw rolnych zaprezentowano dla trzech grup gospodarstw wydzielonych według liczebności utrzymywanych krów mlecznych. Dochody przedstawiono w przeliczeniu na gospodarstwo, na osobę pełnozatrudnioną nieopłaconą oraz na 1 ha użytków rolnych. Sytuacja dochodowa gospodarstw mlecznych uwarunkowana była skalą produkcji. Im większa skala była produkcja mleka, tym wyższe dochody osiągały gospodarstwa. Wraz ze skalą produkcji rosła dochodowość ziemi oraz opłata pracy. Dochód zbliżony do parytetowego osiągały gospodarstwa z grupy 10-20 krów.
Abstract	Based on 57 investigated individual dairy farms of Malopolska district 3 groups of farms with different scale of production were determined. The first included farms with 2-5 milk cows, the second 5-15 milk cows and the third 10-20 milk cows. The work efficiency of employees (FWU) was determined by net added value of production. In the farms of the highest scale of production that value was more than two and a half higher than in the farms from group one and two. Also the value of income was determined according to production groups. The profit for the farms from the first group was about 9.2 thousand PLN, the second – 9.9 thousand PLN and in the third group – the biggest scale of production, it was 24.9 thousand PLN.
Cytowanie	Cieślik J., Żmija J. (2010) Sytuacja ekonomiczna gospodarstw mlecznych w województwie małopolskim.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 43-50
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s43.pdf

37.

Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2010

Niezgoda D. Elastyczność produkcyjna i dochodowa procesu produkcji w towarowych gospodarstwach rolnych

Autor	Dionizy Niezgoda
Tytuł	Elastyczność produkcyjna i dochodowa procesu produkcji w towarowych gospodarstwach rolnych
Title	Production and income elasticity of production process in commodity farms
Słowa kluczowe	gospodarstwa rolne, skala produkcji, elastyczność produkcyjna i dochodowa, funkcja produkcji, skuteczność i sprawność zarządzania
Key words	agricultural holdings, scale of production, elasticity of production and income, production function, effectiveness and efficiency of management
Abstrakt	Wykorzystując funkcję Cobba-Duglasa, oszacowano elastyczność produkcji i dochodu względem zagregowanych czynników produkcji, tj. ziemi, pracy i kapitału, w towarowych gospodarstwach rolnych dla danych liczbowych zebranych w 2004 i 2007 roku dla potrzeb Polskiego FADN. W obu badanych latach wystąpiły korzyści skali. Produkcja (SE131) wywołana wzrostem o 1% nakładów badanych czynników, tj. ziemi (SE025), pracy (SE011) i kosztów ogółem (SE270), zwiększyła się w 2004 roku o 1,0845% a w 2007 roku o 1,0713%. Z kolei elastyczność dochodowa wyniosła 1,2246% w roku 2004 i 1,1363% w roku 2007 gdy nakłady czynników SE025, SE011 i SE270 zwiększono o 1 pp. Głównym czynnikiem określającym elastyczność produkcji i dochodu były koszty ogółem (SE270).
Abstract	The purpose of the presented paper was to conduct a comparative analysis of elasticity of relations between production factors (SE025, SE011 and SE270) in six economic size classes of farms and their performance measured by total production (SE131), as well as farm’s income (SE420). The formulated purpose was attained with the help of the Cobb- Douglas function. The data was gathered from 11689 farms that had been collecting data for the Polish FADN in 2007. The research results reveal that the farms within the class up to 4 ESU experienced the disadvantages of production scale while the rest of the farms experienced the advantages of scale. The level of coefficients of production elasticity in relation to the factors in most farms classes was lower than the level of coefficients calculated on the assumption of farms’ income being a dependent variable. The share of particular factors in the impact on the level of farms’ elasticity in relation to their economic power was different as well.
Cytowanie	Niezgoda D. (2010) Elastyczność produkcyjna i dochodowa procesu produkcji w towarowych gospodarstwach rolnych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 186-196
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s186.pdf