Forma organizacyjno-prawna a efektywność gospodarstw wielkoobszarowych
THE LEGAL AND ORGANIZATION FORM VS EFFECTIVENESS OF LARGE AGRICULTURAL ENTERPRISES
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2008, vol.95, nr 1, s. 111-117
Słowa kluczowe
rentowność działalności gospodarczej rentowność aktywów rentowność kapitału własnego wydajność pracy
Key words
profitability on economic activity return on assets return on equity work efficiency
Streszczenie
W opracowaniu przedstawiono zmiany zasobów oraz wskaźników finansowych (rentowności działalności gospodarczej, rentowności aktywów oraz rentowności kapitału własnego) przedsiębiorstw wielkoobszarowych uczestniczących w Liście 300 w latach 2003-2006 według form własnościowych. Gospodarstwa te osiągają wysoką wydajność pracy przy stosunkowo niewielkim zatrudnieniu. Jednak występuje zróżnicowanie między poszczególnymi formami organizacyjno-prawnymi. W zakresie rentowności działalności gospodarczej przewagę wykazują jednostki w dzierżawie, niezależnie czy są realizowane przez osoby fizyczne, spółki pracownicze czy inne podmioty, oraz przedsiębiorstwa będące własnością prywatną (jednostki sprywatyzowane częściowo i całkowicie), natomiast w zakresie rentowności aktywów rolnicze spółdzielnie produkcyjne, chociaż różnice między formami organizacyjno-prawnymi nie są istotne.
Abstract
The paper aims to analyze the changes that took place in the large area agricultural enterprises which participated in the .Ranking of 300 the best agricultural enterprises. in the period 2003-2006. There were analyzed changes in land and labour use, labour efficiency and profitability of economic activity as well as profitability of assets and profitability of own capital. The analyzed enterprises were of different legal forms: private, leased, joint companies, one-man companies of Agency of Agricultural Property and cooperatives. The paper argues that the large area enterprises obtained high effectiveness of labour having low level of employment. With regard to the profitability of economic activity the best were leased and private enterprises, while the best profitability of assets showed the cooperatives. The profitability of own capital differ between the entities of different legal form. In the privatized entities it reached from 13,6% in the year 2003 to 28,4% in the year 2004. Accordingly in the leased farms it ranged from 18,8% to 43,9%. The lowest level of this ratio was observed in one-men companies and cooperatives.