Transformacja ustrojowa rolnictwa w krajach Europy środkowo-wschodniej
The structural transformation of agriculture in the countries of Central and Eastern Europe
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009, vol.96, nr 4, s. 248-255
Słowa kluczowe
kluczowe: komasacja gruntów prawo własności gruntów prywatyzacja reforma rolna restytucja rozdrobnienie gruntów
Key words
land consolidation land ownership right privatisation land reform restitution land fragmentation
Streszczenie
W artykule zaprezentowano syntezę doświadczeń krajów Europy Środkowo- Wschodniej, które w początkach ostatniej dekady minionego wieku podjęły wyzwanie przekształceń własnościowych w rolnictwie swoich krajów. Podstawą przekształceń było przywracanie praw własności (restytucja) do gruntów rolnych ich byłym właścicielom lub nadawanie praw własności do gruntów innym uprawnionym beneficjentom transformacji. W artykule wyodrębniono cechy wspólne transformacji w wybranych grupach krajów oraz przedstawiono przykłady krajów realizujących koncepcję przemian odmienną od dominującego modelu transformacji.
Abstract
The article aims to present the synthesis of experiences resulting from transformation of land ownership rights in the countries of Central and Eastern Europe (CEEC). In the majority of CEEC, after the liquidation of cooperative and state farms, agricultural land was privatized through the restitution of ownership rights belonging previously to private persons. In some CEEC the beneficiaries of restitution arouse from employees of agricultural service, country pensioners or even people not connected with agriculture. This kind of restitution is mostly named as land reform. Sometimes new landowners did not undertake any agricultural activity due to the lack of financial means, agricultural education or motivation for work in agriculture. In this case the territorial structure of former users of land was unchanged but nowadays they are market-oriented cooperatives or large private enterprises. In few CEEC the transformation did not change the essence of the activity of previous agricultural cooperatives or state farms. However, despite various opinions about the results of transformation it seems to be unquestionable that old model of state and cooperative farms will not play a substantial role in the development of the economies of mentioned countries