Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G 2009 96 (4)

Autor	wstep wstep,
Tytuł	Na osiemdziesiąte urodziny profesora Zygmunta Wojtaszka
Title	80TH Anniversary of prof. dr hab. Zygmunt Wojtaszek
Słowa kluczowe	prof. Zygmunt Wojtaszek
Key words	prof. Zygmunt Wojtaszek
Abstrakt
Abstract
Cytowanie	wstep w. (2009) Na osiemdziesiąte urodziny profesora Zygmunta Wojtaszka.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 11-12
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s11.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.62

Autor	wstep wstep,
Tytuł	Nota biograficzna prof. dr. hab. Zygmunta Wojtaszka
Title	Biographical note of prof. dr hab. Zygmunt Wojtaszek
Słowa kluczowe	prof. Zygmunt Wojtaszek, biografia
Key words	prof. Zygmunt Wojtaszek biography
Abstrakt
Abstract
Cytowanie	wstep w. (2009) Nota biograficzna prof. dr. hab. Zygmunta Wojtaszka .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 13-22
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s13.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.63

Autor	Bogdan Klepacki,
Tytuł	Przegląd dorobku naukowego profesora doktora habilitowanego Zygmunta Wojtaszka
Title	Review of scientific achievements of prof. dr hab. Zygmunt Wojtaszek
Słowa kluczowe	prof. Zygmunt Wojtaszek, dorobek naukowy
Key words	prof. Zygmunt Wojtaszek, scientific achievements
Abstrakt
Abstract
Cytowanie	Klepacki B. (2009) Przegląd dorobku naukowego profesora doktora habilitowanego Zygmunta Wojtaszka.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 23-28
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s23.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.64

Autor	Tomasz Czekaj, Wojciech Józwiak,
Tytuł	Bariery wzrostu i rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych w makroregionach Polski
Title	Barriers of farms growth and development in Polish macroregions
Słowa kluczowe	indywidualne gospodarstwo rolne, funkcja produkcji
Key words	individual farm, production function
Abstrakt	Celem artykułu jest identyfikacja barier wzrostu i rozwoju gospodarstw rolnych w czterech makroregionach Polski. Wykorzystano w nim wyniki analiz dochodowości materialnych czynników produkcji dokonanych za pomocą analizy funkcji produkcji gospodarstw indywidualnych prowadzących rachunkowość w systemie Polski FADN w 2006 r. Ustalono krańcowe dochodowości trzech czynników produkcji: pracy, ziemi i kapitału. Następnie odniesiono je do jednostkowych kosztów nakładów tych czynników ustalając opłacalność ich zwiększania w gospodarstwach (krańcowe rentowności nakładów poszczególnych czynników produkcji). Brak opłacalności uznano za główną barierę ograniczającą możliwość wzrostu i rozwoju gospodarstw rolnych. Stwierdzono m.in. zróżnicowanie (zarówno regionalne, jak i względem wielkości ekonomicznej gospodarstw) opłacalności zwiększania nakładów pracy i ziemi oraz brak zróżnicowania krańcowej rentowności nakładów kapitału.
Abstract	The aim of the paper is to evaluate farms growth and development barriers in four of the FADN regions of Poland. Results from analyses of profitability of material factors of production accomplished by production function analysis of individual farms conducting their accounting within the Polish FADN in the year 2006. Marginal incomes of three factors of production: labor, land and capital have been assessed. Then these marginal incomes were compare with unit costs of inputs of these factors setting their profitabilities of increasing each input (marginal profitabilities of each factors of production). Lack of profitabilities were assumed to be main barriers preventing possibilities of growth and development of farms. It was found out inter alia, that there was diversity (both regional and in terms of economic size of farms) of profitability of increasing labor and land inputs and absence of marginal profitability of capital input
Cytowanie	Czekaj T., Józwiak W. (2009) Bariery wzrostu i rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych w makroregionach Polski .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 29-40
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s29.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.65

Autor	Hanna Dudek,
Tytuł	Statystyczna analiza subiektywnej oceny dochodów gospodarstw domowych rolników
Title	The statistical analysis of subjective assessment of income obtained by farmers. households
Słowa kluczowe	dochód, gospodarstwa domowe rolników, skale ekwiwalentności, uporządkowane modele logitowe i probitowe
Key words	income, farmers. households, equivalence scales, ordered logit and probit models
Abstrakt	W opracowaniu podjęto temat określenia skal ekwiwalentności dla gospodarstw domowych rolników. Skale te są parametrami obliczanymi w celu ustalenia wpływu na koszty utrzymania składu demograficznego gospodarstwa. Przedstawiono wyniki oszacowań skal ekwiwalentności określonych na podstawie subiektywnej oceny dochodów gospodarstw. Ponadto, określono determinanty subiektywnej oceny dochodów gospodarstw domowych rolników.
Abstract	This paper analyses subjective economic welfare in farmers. households. The study is based on the Household Budget Survey carried out by the Central Statistical Office. Subjective measures are estimated using households. answers to questions about the own satisfaction with their financial situation. In the paper we apply methods of estimation of the subjective equivalence scale elasticity by using ordered logit and probit models. Moreover we analyse socio-demographic determinants of subjective poverty.
Cytowanie	Dudek H. (2009) Statystyczna analiza subiektywnej oceny dochodów gospodarstw domowych rolników.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 41-49
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s41.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.66

Autor	Bożena Kulbicka,
Tytuł	Bezpieczeństwo żywnościowe krajów rozwijających się
Title	Food security of developing countries
Słowa kluczowe	bezpieczeństwo żywnościowe, niedożywienie, próg bezpieczeństwa żywno .ciowego, ubóstwo
Key words	food security, malnutrition, threshold of ford security, poverty
Abstrakt	Opracowanie ukazuje przyczyny zwiększającego się niedożywienia na .wiecie. Do najważniejszych z nich należą: rosnące ceny żywności w wyniku spadku zbiorów, rosnących cen nakładów na produkcję, działań spekulacyjnych, a przede wszystkim przeznaczania produktów żywnościowych, zamiast na wyżywienie, na produkcję biopaliw. Kryzys gospodarczy i związane z nim bezrobocie oraz malejące transfery środków pieniężnych od rodzin osób zatrudnionych w krajach uprzemysłowionych zwiększyły do 1020 mln liczbę osób niedożywionych w krajach rozwijających się.
Abstract	The paper aims to analyze the reasons of increasing malnutrition in the Word. To the most important one could include: increasing prices of food due to decrease of harvests, increasing prices of production inputs, speculations, and devoting agricultural products to non food purposes, esp. biofuels. The economic crises and associating unemployment as well as decreasing financial transfers from family members living in developed countries resulted in increase up to 1020 mln. of people the number of malnourished in developing countries.
Cytowanie	Kulbicka B. (2009) Bezpieczeństwo żywnościowe krajów rozwijających się.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 50-58
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s50.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.67

Autor	Janusz Heller,
Tytuł	Interwencjonizm państwowy w kształtowaniu międzyregionalnych dysproporcji w rozwoju gospodarczym obszarów wiejskich w Polsce
Title	State’s interventionism in forming of the interregional disproportions in economic development of rural areas in Poland
Słowa kluczowe	interwencja gospodarcza, region, obszary wiejskie
Key words	economical intervention, region, rural areas
Abstrakt	Program SAPARD i jego regionalny podział jest klasyczną formą bezpośredniej interwencji państwa w sferze rolnictwa i obszarów wiejskich. Zaprezentowane wyniki badań nie potwierdzają tezy o wyrównawczych funkcjach tej interwencji wobec regionalnego zróżnicowania rozwoju gospodarczego rolnictwa i obszarów wiejskich. Przydział środków finansowych z Programu SAPARD do poszczególnych województw zdominowała koncepcja zbliżenia relacji pomiędzy oferowaną pomocą a potencjalnym popytem. W ten sposób z bezpośredniej interwencji państwa wyeliminowano funkcję łagodzenia regionalnych różnic w rozwoju wsi i rolnictwa.
Abstract	The SAPARD programme and its regional distribution is a classic form of a direct state’s intervention in the sector of agriculture and rural areas. Results of the presented research do not confirm the hypothesis that this intervention had an equalizing effect on the regional disproportions in economic disproportions in agriculture and rural areas. The distribution of financial means of the SAPARD programme to certain regions was dominated by the conception of bringing closer the offered aid and the potential demand. This way, the function of equalizing the regional disproportions in agricultural development was eliminated from the state’s direct intervention
Cytowanie	Heller J. (2009) Interwencjonizm państwowy w kształtowaniu międzyregionalnych dysproporcji w rozwoju gospodarczym obszarów wiejskich w Polsce .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 59-67
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s59.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.68

Autor	Ewa Jaska, Katarzyna Włodarczyk,
Tytuł	Rola kontroli wśród pozapłacowych czynników systemów motywacyjnych w grupie przedstawicieli handlowych
Title	The role of supervision among non-financial factors in motivation systems
Słowa kluczowe	kontrola, systemy motywacyjne, awans zawodowy, pozaekonomiczne metody motywowania, czynniki motywacyjne
Key words	supervision, motivation systems, promotion, non-financial motivation methods, motivating factors
Abstrakt	Kontrola, w procesie zarządzania zasobami ludzkimi, jest wymieniana jako element pozapłacowych metod motywowania. Przeprowadzone badania pozwoliły m.in. określić pozycję kontroli wśród pozapłacowych czynników systemów motywacyjnych. Zgodnie z wynikami badań 63% ankietowanych uznało, że działania kontrolne są ważnym narzędziem motywowania. Jednak w zestawieniu z innymi czynnikami, kontrola i wynikająca z niej ocena, traciły na znaczeniu. Na pierwszym miejscu respondenci zgodnie wskazali na wynagrodzenie. Natomiast wśród metod pozapłacowych za najistotniejszy uznano awans zawodowy. Kontrola była wymieniana na trzecim miejscu.
Abstract	Supervision is listed as one of the non-financial motivators. The findings of conducted research helped to determine the position of supervision among non-financial motivational factors. Over 63% of the respondents perceived supervision as an important motivating instrument. However when juxtaposed with other factors, supervision and resultant evaluation lost their importance. Respondents pointed to salary as the most effective incentive. Promotion turned out to be most important non-financial motivator and supervision took the third position. The paper also presents motivation systems in the studied organization as well as selected motivation theories and staff-motivating methods with particular emphasis on non-financial motivation meth
Cytowanie	Jaska E., Włodarczyk K. (2009) Rola kontroli wśród pozapłacowych czynników systemów motywacyjnych w grupie przedstawicieli handlowych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 68-76
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s68.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.69

Autor	Sławomir Juszczyk,
Tytuł	Sposoby racjonalizowania produkcji w gospodarstwie. szanse i zagrożenia
Title	The ways of production rationalizing in the farm. opportunieties and threats
Słowa kluczowe	działalność racjonalna, sposoby powiększania wyniku finansowego, miary pojedynczych decyzji
Key words	rational activity, ways of enlargement of the financial outcome, measure of singular decisions
Abstrakt	Przedstawiono koncepcję różnych sposobów powiększania wyniku finansowego, uwzględniając zmiany ilości produkcji, cen produkowanych wyrobów i ponoszonych kosztów. Stwierdzono, że najlepszy jest wariant poszukiwań i likwidacji błędów w procesie produkcji, na drugim miejscu co do skali dobroci jest wariant ekstensywny polegający na niewielkim spadku wartości produkcji na skutek jeszcze większego zmniejszenia kosztów całkowitych, na trzecim . wariant półintensywny wyrażający się wzrostem produkcji na skutek zmian optymalizacyjnych w strukturze kosztów całkowitych lub substytucji jakościowo-asortymentowej, przy zachowaniu niezmienionego ogólnego poziomu kosztów całkowitych, na czwartym . półekstensywny (oszczędności środków), to znaczy utrzymania wartości produkcji i obniżenia kosztów. Najbardziej ryzykowny jest wariant intensywny . maksymalnego efektu, gdzie zwiększane są koszty w oczekiwaniu na jeszcze większy wzrost wartości produkcji, dlatego zwiększanie koszt ów musi być poprzedzone dogłębną analizą i rozważeniem czy nie ma innych, wcześniej wymienionych sposobów zwiększania wyniku finansowego
Abstract	The aim of this article is to present the conception of different ways of increasing the financial income, taking into account the changes of production quantity, prices of produced goods and costs. Presented results suggest that the best way is the variant of seeking and elimination the mistakes in production process. In the second place, if we are thinking about the chance of success, is the extensive variant, which core issue is not big decreasing of production value with simultaneously more significance decreasing of total costs. The third is semi extensive variant . it is the increasing of production value due to the optimal changes in the structure in total costs or quality . assortment substitution with maintaining unchangeable total costs. In the forth place is the semi extensive variant (saving of production means) - it is maintaining unchangeable production value and costs decreasing. The most risky is the intensive variant . maximal effect, when we increase costs and we expect more and more increasing of production value. Therefore increasing of the costs have to be firstly deeply analyzed and consider if exists any of other earlier mentioned ways of increasing the financial outcome.
Cytowanie	Juszczyk S. (2009) Sposoby racjonalizowania produkcji w gospodarstwie. szanse i zagrożenia.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 77-90
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s77.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.70

Autor	Marek Kłodziński,
Tytuł	Pozarolnicza przedsiębiorczość wiejska
Title	Off farm enterpreneurship
Słowa kluczowe	mały biznes wiejski, dywersyfikacja gospodarstw wiejskich, przestrzenne zróżnicowanie przedsiębiorczości, wpływ kryzysu na firmy wiejskie
Key words	rural entrepreneurship, rural economy diversification, spatial business development diversity, impact of crisis on rural companies
Abstrakt	Przedsiębiorcy wiejscy zaczynają odgrywać kluczową rolę w rozwoju lokalnym. Problemy rolnictwa, bezrobocia i ubóstwa wielu rodzin wiejskich, marginalizacja pewnych regionów to tylko niektóre niekorzystne zjawiska, których stopniowe przezwyciężenie upatruje się w dywersyfikacji gospodarki wiejskiej. Rozwój przedsiębiorczości zależy głównie od jednostkowej pomysłowości, wyobraźni, odwagi i umiejętno .ci organizacyjnych oraz wiedzy z zakresu prowadzenia biznesu. Indywidualizm jest podstawą jej rozwoju. Należy jednak brać pod uwagę dużą skalę niepewności i obaw, jakie wiążą się z procesem utworzenia własnej firmy szczególnie w warunkach wiejskich. Dlatego pomoc doradcza, szkoleniowa i finansowa ze środków Unii Europejskiej staje się ogromną szansą dla tych, którzy prowadzą już własne firmy lub chcieliby spróbować pracy na swoim. Problem polega jednak na tym, że firmy wiejskie uczą się znacznie wolniej korzystać z pomocy unijnej niż podmioty gospodarcze w dużych miastach.
Abstract	Rural entrepreneurs start to have a more and more important role in local development. Problems of agriculture, unemployment and poverty of many rural families, marginalization of some regions are only some unfavorable phenomena, which should be gradually overcome due to diversification of agricultural economy. Development of enterprise depends mainly on individual resourcefulness, imagination, courage, organizational skills and knowledge about running a business. Individualism is the core of its development. However we should take under account a large scale of uncertainty and fears connected with the process of establishing one’s own company, especially in rural conditions. That is why advisory help, training and funds of the European Union have become a great opportunity for those who run their own companies or would like to try to work in their own business. The problem is that rural companies much more slowly learn to take advantage of UE help than business entities in cities. Moreover the reality of rural business operations varies so much from the conditions in a city that different methods of influencing rural entrepreneurship should be applied.
Cytowanie	Kłodziński M. (2009) Pozarolnicza przedsiębiorczość wiejska .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 91-98
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s91.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.71

Autor	Iwona Kowalska,
Tytuł	Finansowanie edukacji w paradygmacie ekonomii politycznej
Title	Financing education within the paradigm of political economy
Słowa kluczowe	finanse, edukacja, ekonomia polityczna, alokacja, redystrybucja, stymulacja
Key words	finances, education, political economy, allocation, redistribution, stimulation
Abstrakt	Artykuł podejmuje problematykę umiejscowienia uwarunkowań systemu finansowania edukacji w świetle przedmiotu i metody ekonomii politycznej. Wpisuje się on w działania zmierzające do upowszechnienia interdyscyplinarnego podejścia badawczego szczególnie w odniesieniu do analiz sektora publicznego
Abstract	The aims to analyze the problem of education’s financing system in the light of the field and methodology of political economy. From this point of view, the analyses of education system financing were presented at the examples of the allocative, redistributive and simulative functions of the state budget. The article makes a contribution to making the interdisciplinary approach to studying the public sector more widespread in the field of social sciences.
Cytowanie	Kowalska I. (2009) Finansowanie edukacji w paradygmacie ekonomii politycznej.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 99-109
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s99.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.72

Autor	Stanisław Krasowicz,
Tytuł	Możliwości rozwoju różnych systemów rolniczych w Polsce
Title	The possibilities for development of different agricultural systems in Poland
Słowa kluczowe	systemy rolnicze, ocena, możliwości rozwoju
Key words	agricultural systems, evaluation, possibilities for development
Abstrakt	W opracowaniu podjęto próbę oceny możliwości rozwoju różnych systemów rolniczych w Polsce. Analizę przeprowadzono z punktu widzenia możliwości zrealizowania celów rozwoju zrównoważonego. Poza danymi z literatury wykorzystano wyniki badań IUNG-PIB w Puławach. Stwierdzono, że systemem dominującym w Polsce i uzasadnionym aktualną sytuacją produkcyjno-ekonomiczną, powinno być rolnictwo zrównoważone.
Abstract	The possibilities for the development of different agricultural systems in Poland have been recently often evaluated. Though, a question needs to be posed: what character should Polish agriculture have: industrial, sustainable or ecological? The results of the long-term research on environment and agricultural engineering carried out at the Institute of Soil Science and Plant Cultivation . State Research Institute in Puławy and the data of the Central Statistical Office were used to point out the principal conditions affecting the achievement of the production, economic, social and ecological goals. The sustainable system, described by a number of features, served as the basis for comparison. It was found that all three systems under study could coexist in Poland. However, due to the present natural, agricultural, social, economic and ecological conditions, it is the sustainable system that should prevail. The possibilities for the development of the systems need to be also evaluated from the point of view of regional differentiation of agriculture.
Cytowanie	Krasowicz S. (2009) Możliwości rozwoju różnych systemów rolniczych w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 110-121
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s110.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.73

Autor	Edward Majewski,
Tytuł	Dochody i jakość życia w gospodarstwach niskotowarowych z wybranych regionów Polski
Title	Income and quality of life in semi-subsistence farms from selected regions of Poland
Słowa kluczowe	gospodarstwa niskotowarowe, dochody gospodarstw, jakość życia
Key words	semi-subsistence farms, income farms, quality of life
Abstrakt	Przeanalizowano wysokość i strukturę dochodu dyspozycyjnego 175 gospodarstw niskotowarowych z regionów świętokrzyskiego i wielkopolskiego. Przeciętne dochody w zbiorowości kształtowały się na poziomie porównywalnym z dochodem rozporządzalnym .średnio w kraju. Dochody z działalności rolniczej i dochody pozarolnicze miały równorzędny udział w kształtowaniu dochodu dyspozycyjnego, natomiast relatywnie niższe znaczenie miały subsydia ze środków polityki rolnej. Niewielka część rolników deklarowała zamiar rozwoju gospodarstwa połączony ze wzrostem skali produkcji.
Abstract	In the paper level and structure of disposable income in the sample of 175 farms from świętokrzyskie and wielkopolskie regions were analyzed. Average level of income was comparable with the mean disposable income in the country. Incomes from agricultural and non-agricultural activities had a comparable share, whilst relatively less important were subsidies from the common agriculture policy funds. Only a lesser part of farmers in the sample declared intention of enlarging their farms and scale of agricultural activity.
Cytowanie	Majewski E. (2009) Dochody i jakość życia w gospodarstwach niskotowarowych z wybranych regionów Polski.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 122-129
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s122.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.74

Autor	Henryk Manteuffel-Szoege, Agnieszka Sobolewska,
Tytuł	Analiza cyklu życia opakowań w handlu jabłkami W aspekcie oddziaływania na środowisko naturalne
Title	Life cycle assessment of environmental impact for apple packing boxes
Słowa kluczowe	skrzynka kartonowa, skrzynka plastikowa, analiza cyklu życia, oddzia- ływanie na .rodowisko
Key words	plastic box, cardboard box, life cycle assessment, envioronmental impact
Abstrakt	Porównano oddziaływanie na środowisko naturalne w cyklu życia plastikowej skrzynki i odpowiadających jej pod względem użytkowym 48 skrzynek kartonowych używanych w handlu jabłkami. Do porównania wykorzystano specjalistyczne oprogramowanie komputerowe w postaci holenderskiego programu SimaPro. Oddziaływanie okazało się znacznie większe w przypadku skrzynek kartonowych, ze względu na ich tylko jednorazowe użycie.
Abstract	A comparison between cardboard and plastic boxes for apple packaging in the wholesale and retail trade has been drawn using the SimaPro computer programme for life cycle analysis. The environmental impact of using plastic cases was estimated much lower, mainly thanks to their repeated use.
Cytowanie	Manteuffel-Szoege H., Sobolewska A. (2009) Analiza cyklu życia opakowań w handlu jabłkami W aspekcie oddziaływania na środowisko naturalne .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 130-138
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s130.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.75

Autor	Waldemar Michna,
Tytuł	Źródła wzrostu i rozwoju wsi tkwią głównie w tworzeniu nowych miejsc pracy
Title	Sources of development of rural areas are to be fund in creation of new jobs
Słowa kluczowe	rozwój obszarów wiejskich, źródła finansowania, zatrudnienie
Key words	development of rural areas, sources of financing, employment
Abstrakt	Przedstawiono charakterystykę obszarów wiejskich w Polsce na tle wybranych krajów Unii Europejskiej, ze wskazaniem znaczenia rozwoju pozarolniczych miejsc pracy. Omówiono kierunki (osie) rozwoju obszarów wiejskich w latach 2007- 2013 wskazując źródła ich finansowania. Rozwój obszarów wiejskich w Polsce powinien dotyczyć zarówno rozwoju rolnictwa, jak i działalności pozarolniczej. Ważny jest rozwój infrastruktury wsi, ale także tworzenie warunków do powstawania nowych miejsc pracy w małych i średnich przedsiębiorstwach prowadzących działalność pozarolniczą produkcyjną czy usługową.
Abstract	The paper aims to describe the characteristics of rural areas in Poland comparing to other countries of the European Union from the perspective of creation of off farms jobs. There were described main directions (axis) of development in the perspective of the years 2007-2013 (5) with the emphasis on the sources of financing. The paper argues that the development of rural areas in Poland should cover both agricultural and off farm activities. In this context there is important development of infrastructure of rural areas, as well as creation of new jobs in small and medium enterprises providing off farm production or services.
Cytowanie	Michna W. (2009) Źródła wzrostu i rozwoju wsi tkwią głównie w tworzeniu nowych miejsc pracy.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 139-146
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s139.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.76

Autor	Wiesław Musiał, Eugeniusz Otoliński,
Tytuł	Rozważania nad potrzebą przemian gospodarstw rolniczych w regionach rozdrobnionych agrarnie
Title	Deliberations on necessity of farms. transformation in the region of fragmented agriculture
Słowa kluczowe	przemiany agrarne, gospodarstwo indywidualne, rolnictwo Małopolski
Key words	agrarian transformation, individual farm, Malopolska agriculture
Abstrakt	W pracy naświetlono kwestię potrzeby przemian w organizacji i funkcjonowaniu gospodarstw rodzinnych w regionach rozdrobnionych agrarnie. Wskazano na potrzebę przełamania stagnacji rolnictwa, tkwiącej w strukturze agrarnej, niekorzystnym rozłogu gruntów, tradycjonalizmie gospodarowania, a także uzależnieniu gospodarstw od szybko zmieniającego się, lecz mało przyjaznego otoczenia rolnictwa. Rozważania odnoszące się do rolnictwa Małopolski mają jednak także szerszy wymiar.
Abstract	The paper takes into consideration a problem of necessity of organizational and functional transformation of family farms in the regions of fragmented agriculture. The need of overcoming of agriculture stagnation underlining in agrarian structure, unfavorable land layout, traditionalism of farming were pointed out. Also farms dependence on rapidly changing although little friendly agriculture environment was underlined. Deliberations concerning agriculture of the Malopolska region have however wider dimension.
Cytowanie	Musiał W., Otoliński E. (2009) Rozważania nad potrzebą przemian gospodarstw rolniczych w regionach rozdrobnionych agrarnie.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 147-154
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s147.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.77

Autor	Dionizy Niezgoda,
Tytuł	Uwarunkowania rentowności gospodarstw rolnych zróżnicowanych pod względem ich wielkości ekonomicznej
Title	Determinants of profitability of agricultural holdings diversified in respect of their economic size
Słowa kluczowe	rentowność, model pięciu sił M.E. Portera, gospodarstwa rolne, ekonomiczna wielkość gospodarstw, funkcja dochodowa
Key words	profitability, M.E Porter’s five forces model, agricultural holdings, economic size of farms, income function
Abstrakt	W opracowaniu dokonano analizy porównawczej rentowności gospodarstw rolnych zróżnicowanych pod względem ich ekonomicznej wielkości. Wykorzystano w niej model funkcji dochodowej typu Cobb-Douglasa. Odniesiono się również do przydatno .ci modelu pięciu sił M.E. Portera do analizy rentowności w rolnictwie.
Abstract	On the basis of contextual analysis, the paper reveals that M.E Porter.s five forces model is applicable to evaluate the profitability of agricultural sector in a simple scale. In general, the model is more useful in creating the profitability of sectors in imperfect competition as against to sectors in quasi perfect competition. The rate of profitability in the best Polish farms was relatively high and it came to 21,86% in the farms of size ?4 ESU and 39,65% in the biggest farms, i.e. the farms of size ?100 ESU. The rate of growth of the farms. profitability was positively affected by the increase of the farms. competitive potential as well as the intensification of capital for human labor substitution. The mentioned relation results from the analysis of income elasticity of the aggregated production factors, i.e. land (SE025), human labor (SE011) and capital (SE270).
Cytowanie	Niezgoda D. (2009) Uwarunkowania rentowności gospodarstw rolnych zróżnicowanych pod względem ich wielkości ekonomicznej.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 155-165
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s155.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.78

Autor	Stefania Olszewska-Kuźniarska,
Tytuł	Wybrane aspekty doradztwa rolniczego
Title	Agriculture advisory services . selected issues
Słowa kluczowe	doradca, rolnictwo, gospodarka
Key words	agriculture advisor, agriculture extension, agriculture, economy
Abstrakt	Przedstawiono rozwój doradztwa rolniczego w Polsce w ujęciu historycznym oraz porównano systemy doradztwa w wybranych krajach Unii Europejskiej. Wraz z rozwojem gospodarczym doradztwo dostosowuje się do nowych potrzeb rolnictwa. Współcześnie doradcy, aby sprostać realizowanym zadaniom muszą posiadać szeroką wiedzę nie tylko w zakresie nauk rolniczych, ale także polityki gospodarczej, ekonomii i zarządzania. Właściwe wypełnianie zadań przez doradców wymaga stałego podnoszenia kwalifikacji oraz udoskonalania warsztatu pracy upowszechnieniowej.
Abstract	In the paper historical development of agriculture advisory (extension) service in Poland was presented. Additionally comparison of agriculture advisory systems solutions in selected European countries was conducted. The evolution of agriculture advisory services is strongly correlated to farmers needs and changing with changes of agriculture technologies, farm economics and rural policies. Advisors need to be highly educated not only in range of agricultural issues but they also must cope with questions concerning farm management, farm economics and economic policies. Because of widening of range of required knowledge advisors have to bring up their professional qualifications continuously and improve their advisory techniques
Cytowanie	Olszewska-Kuźniarska S. (2009) Wybrane aspekty doradztwa rolniczego.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 166-171
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s166.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.79

Autor	Stanisław Paszkowski,
Tytuł	Mechanizm transformacji strukturalnej instrumentu rolniczych rent strukturalnych
Title	The structural transformation mechanism of early retirement pension scheme for farmers
Słowa kluczowe	renty strukturalne, struktura obszarowa gospodarstw rolnych, przekazywanie gospodarstw rolnych, przekazujący gospodarstwo rolne, przejmujący gospodarstwo rolne
Key words	early retirement pensions, agrarian structure, farm transfer, transferor, transferee
Abstrakt	Instrument rolniczych rent strukturalnych jest wykorzystywany w polskiej polityce rolnej od początku lat sześćdziesiątych XX wieku. Obecnie obowiązujące przepisy prawne wkomponowują go w strukturę narzędzi WPR stymulujących przekształcenia strukturalne w rolnictwie. Celem opracowania jest zarysowanie mechanizmu transformacji strukturalnej, stanowiącej istotę transferu gospodarstw rolnych pomiędzy gospodarstwami rolnymi w ramach systemu rolniczych rent strukturalnych. W instrumencie rolniczych rent strukturalnych działają dwie niezależnie formy transferu gospodarstw rolnych: w całości na rzecz następców oraz na powiększenie innych jednostek produkcyjnych. Pierwsza stymuluje wymianę generacji prowadzących gospodarstwa rolne, a druga koncentrację gruntów rolnych. Koncentracja gruntów rolnych i wymiana generacji rolników mogą być jednak realizowane przez obie formy transformacji strukturalnej. Wymaga to jednak wprowadzenia w systemach rent strukturalnych klauzul generacyjnych i obszarowych.
Abstract	The instrument of early retirement pension scheme is used to explored in Polish agricultural policy since the sixties of twenty century. Presently the legal regulations accomplish it in the set of CAP instruments. Its aim is to stimulate the structural transformation of Polish agriculture. The main purpose of the paper is to reconstruct the mechanism of structural transformation process, which stimulate the agricultural land transfer between farms within the early retirement pension scheme. The undertaken analyse shows, that the early retirement pension scheme mechanism consist of two different forms of farm land transfer; transfer to successors and to farmers who tray to enlarge its farms land sources. The first form aims in changing of farmers generation, and the second one in concentration of agricultural land in farms. But the first one also can stimulate the farm land concentration, and the second one - the improvement of labour forces. It is possible to achieve it by building in the early retirement pension scheme the generation and acreage clauses.
Cytowanie	Paszkowski S. (2009) Mechanizm transformacji strukturalnej instrumentu rolniczych rent strukturalnych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 172-181
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s172.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.80

Autor	Henryk Runowski,
Tytuł	Rolnictwo ekologiczne. Rozwój czy regres?
Title	Organic farming . progress or regress?
Słowa kluczowe	rolnictwo ekologiczne, rolnictwo konwencjonalne, efektywność, cele ekonomiczne, cele ekologiczne
Key words	organic farming, conventional farming, effectiveness, economic goals, ecologic goals
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono stan i możliwości rozwojowe rolnictwa ekologicznego na .wiecie, w tym w wybranych krajach europejskich i w Polsce. Wskazano zalety i słabości tej formy rolniczego gospodarowania w porównaniu do rolnictwa konwencjonalnego. Przeprowadzono analizę porównawczą gospodarstw ekologicznych i konwencjonalnych w wybranych krajach oraz sformułowano wnioski dotyczące uwarunkowań rozwoju ekologicznych metod produkcji. Określono ograniczenia i szanse rozwoju rolnictwa ekologicznego jako jednej z możliwych form rolniczego gospodarowania. W konkluzji stwierdzono, że rolnictwo ekologiczne pozostanie producentem żywności dla ograniczonej liczby konsumentów.
Abstract	The paper aims to analyze the state of development of organic farming in the world including Europe and Poland. There were analyzed economic and ecological goals of organic farms. Based on conducted analyzes of organic farms in Great Britain, Austria and Germany there were presented incomes, costs and financial result in both analyzed systems. There were also described chances and limitations of organic farming. The paper argues that the organic farming will be a producer of food however for limited amount of consumers.
Cytowanie	Runowski H. (2009) Rolnictwo ekologiczne. Rozwój czy regres?.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 182-193
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s182.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.81

Autor	Wojciech Sroka,
Tytuł	Wykorzystanie modelu równań strukturalnych do oceny wpływu kapitału ludzkiego na sukces ekonomiczny przodujących gospodarstw karpackich
Title	The use of structural equations modeling for the assessment of human capital impact on economic success of leading Carpathian farms
Słowa kluczowe	rozwój gospodarstw, analiza modelowa
Key words	development of farms, model analysis
Abstrakt	W opracowaniu podjęto próbę ustalenia wpływu poszczególnych atrybutów kapitału ludzkiego na sukces ekonomiczny przodujących gospodarstw rolniczych. Do analizy siły związku tych zależności wykorzystano metodę równań strukturalnych. Pozwoliła ona na wskazanie tych cech kierowników gospodarstw, które determinują sukces gospodarstw.
Abstract	Contemporary economy more and more bases on knowledge and non-material forms of capital. The theory of human capital assumes that labor force is not homogenous, as evidenced by different competitive position of individual subjects. The conducted assessment shows that perceiving economic success in statutory achievements of farm managers, i.e. their education is justified, but does not fully describe the analyzed problem. The investigations show that the factor determining the farm success are mental resources of the unit . innovativeness of managers and conviction about the success.
Cytowanie	Sroka W. (2009) Wykorzystanie modelu równań strukturalnych do oceny wpływu kapitału ludzkiego na sukces ekonomiczny przodujących gospodarstw karpackich.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 194-203
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s194.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.82

Autor	Franciszek Tomczak,
Tytuł	5-lecie członkostwa polski w Unii Europejskiej: rolnictwo na drodze od przeszłości do przyszłości
Title	Fifth anniversary of the Polish membership in the European Union: agriculture on the way from the past to the future
Słowa kluczowe	Wspólna Polityka Rolna, członkostwo UE, zasady i szanse WPR, przyszłość WPR
Key words	Common Agricultural Policy, membership of the European Union, CAP: princuples and chnaces, the future of the CAP
Abstrakt	Opracowanie dotyczy 5-lecia członkostwa Polski w UE i związanych z tym zagadnień kształtowania i rezultatów Wspólnej Polityki Rolnej. Przedstawiono główne procesy rozwojowe rolnictwa polskiego w okresie członkostwa Polski w UE, szanse oraz narzędzia polityki rolnej i ich oceny. Dotyczą one korzyści, zagrożeń i problemów zakresu stanu, interesów i przyszłości rolnictwa polskiego wynikających z doświadczeń procesów integracyjnych i Wspólnej Polityki Rolnej.
Abstract	This paper regards 5th anniversary of Polish membership in the European Union and related issues of the formation and results of the Common Agricultural Policy. The principal developmental processes in the period of Polish membership have been presented, as well as chances and tools of CAP and its evaluation. Its main concern are the benefits, threats and problems affecting the condition, interests and the future of Polish agriculture resulting from the experience of integration processes and CAP.
Cytowanie	Tomczak F. (2009) 5-lecie członkostwa polski w Unii Europejskiej: rolnictwo na drodze od przeszłości do przyszłości.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 204-214
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s204.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.83

Autor	Agnieszka Werenowska,
Tytuł	Alternatywne formy komunikacji kancelarii prawnych z grupami otoczenia
Title	Alternative ways of communications between law offices and neighbordhood groups
Słowa kluczowe	public relations, marketing, kancelarie prawne, wizerunek, promocja, komunikowanie
Key words	public relations, marketing, law offices, image, publicity campaign, communication
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono sposoby promocji wykorzystywane przez kancelarie prawne. Ukazano również prawne aspekty związane z promocją usług prawnych. Public realtions stały się nieodłącznym elementem zarządzania każdego przedsiębiorstwa, szczególnie w procesie kreowania wizerunku jednostek organizacyjnych. Rozwój gospodarczy doprowadził do poszerzenia obszarów, w których wykorzystywane są public relations. Usługi z zakresu prawa, upowszechnienie informacji o ich dostępności niezbędne są również na obszarach wiejskich, a szczególnie w sferze agrobiznesu.
Abstract	The paper aims to present ways of promotion used by law offices. Legal aspects connected to promotion of legal service were also described. Public relations occurred to be an inseparable element in the management of each company. They are also essential in the process of image creation both in case of organizational units and individuals. The economic development extended fields in which public relations are utilized. Legal service and its availability are also indispensable in rural area, and especially in agribusiness.
Cytowanie	Werenowska A. (2009) Alternatywne formy komunikacji kancelarii prawnych z grupami otoczenia.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 215-225
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s215.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.84

Autor	Ludwik Wicki,
Tytuł	Zmiany w zużyciu nasion kwalifikowanych w Polsce
Title	Changes in utilization of certified seeds in Poland
Słowa kluczowe	postęp biologiczny, hodowla roślin, nasiona kwalifikowane, zróżnicowanie przestrzenne zużycia nasion kwalifikowanych
Key words	biological progress, plant breeding, certified seed, seed, spatial differentiation of certified seed using
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie zmian w zużyciu nasion kwalifikowanych w produkcji roślinnej w Polsce. Stwierdzono, że zużycie nasion kwalifikowanych w Polsce zmniejszało się o 10% średniorocznie w okresie 1995-2008. Było ono w Polsce najniższe spośród obserwowanego w krajach Unii Europejskiej, gdzie udział kwalifikowanych nasion w zużywanym materiale siewnym wynosi średnio 55% dla zbóż. W Polsce było to w 2008 r. zaledwie 10% dla zbóż i 4% dla ziemniaków. Występowały także znaczne różnice regionalne w stosowaniu kwalifikatów. Najmniej zużywano ich w województwach wschodnich i południowo-wschodnich, najwięcej w zachodnich i północnych. Średni okres wymiany nasion zbóż wahał się od 4 do 40 lat w zależności od województwa. Wykorzystanie postępu biologicznego w produkcji roślinnej wciąż nie jest i nie może być czynnikiem decydującym o wydajności polskiego rolnictwa.
Abstract	The paper aims to analyze changes that took place in utilization of certified seeds in Poland. It shows that consumption of certified seeds decreased by 10% in average in the period 1995-2008. It was the lowest comparing to the EU average, which amounts to 55%, and in Poland showed only 10% for grains and 4% for potatoes. Additionally the results indicate that the consumption of certified seeds in Poland is continuously decreasing. The regional diversity of the consumption could be also observed. The lowest utilization of certified seeds is observed in eastern and south-eastern provinces, while the highest in northern and western ones. The average replacement period for seeds of grains amounts from 4 to 40 years depending on the province. Thus the biological progress utilization in plant production in Poland is still not and could not be the main factor influencing the efficiency of Polish agriculture.
Cytowanie	Wicki L. (2009) Zmiany w zużyciu nasion kwalifikowanych w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 226-237
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s226.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.85

Autor	Rafał Baum, Witold Wielicki,
Tytuł	Rola kapitału oraz wartości niematerialnych i prawnych w zarządzaniu przedsiębiorstwami rolnymi
Title	The role of capital, non-material and legal values in the management of the agricultural enterprises
Słowa kluczowe	kluczowe: zarządzanie przedsiębiorstwem, kapitał w przedsiębiorstwie, wartości niematerialne, zarządzanie wartością przedsiębiorstwa
Key words	management of enterprises, enterprise`s capital, non-material values, value based management
Abstrakt	W pracy omówiono znaczenie kapitału w warunkach rozwiniętej gospodarki rynkowej. Dowiedziono, że ograniczenie wartości przedsiębiorstwa do oceny kapitału realnego pomija ważną cechę kapitału, jaką jest zdolność do jego pomnażania. Z badań wynika również znaczna rozbieżność między wartością rynkową przedsiębiorstwa a sumą wartości składników podmiotu bądź jego wartością księgową. Jest to konsekwencją docenienia wartości tkwiących w przedsiębiorstwie, których nie rejestrują obowiązujące sprawozdania finansowe. Tę wartość reprezentują wartości niematerialne i prawne. Omówieniu ich znaczenia w przedsiębiorstwie oraz przedstawieniu ich wpływu na wartość i wyniki podmiotów gospodarczych ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorstw rolniczych jest poświęcona również niniejsza praca.
Abstract	The study discusses the role of capital in the developed market economy. It was shown that a limitation of the value of an enterprise solely to the evaluation of the real capital neglects an important property of capital, which is its accumulation capacity. It results from studies that there is a considerable discrepancy between the market value of an enterprise and the total value of components of the entity or its book value. It is a consequence of appreciation of the value inherent in an enterprise, which is not recorded in the required financial statements. This value is represented by non-material and legal values. This study discusses their importance in the enterprise and presents their effect on the value and results of economic entities with special emphasis on agricultural enterprises.
Cytowanie	Baum R., Wielicki W. (2009) Rola kapitału oraz wartości niematerialnych i prawnych w zarządzaniu przedsiębiorstwami rolnymi.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 238-247
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s238.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.86

Autor	Andrzej Zadura,
Tytuł	Transformacja ustrojowa rolnictwa w krajach Europy środkowo-wschodniej
Title	The structural transformation of agriculture in the countries of Central and Eastern Europe
Słowa kluczowe	kluczowe: komasacja gruntów, prawo własności gruntów, prywatyzacja, reforma rolna, restytucja, rozdrobnienie gruntów
Key words	land consolidation, land ownership right, privatisation, land reform, restitution, land fragmentation
Abstrakt	W artykule zaprezentowano syntezę doświadczeń krajów Europy Środkowo- Wschodniej, które w początkach ostatniej dekady minionego wieku podjęły wyzwanie przekształceń własnościowych w rolnictwie swoich krajów. Podstawą przekształceń było przywracanie praw własności (restytucja) do gruntów rolnych ich byłym właścicielom lub nadawanie praw własności do gruntów innym uprawnionym beneficjentom transformacji. W artykule wyodrębniono cechy wspólne transformacji w wybranych grupach krajów oraz przedstawiono przykłady krajów realizujących koncepcję przemian odmienną od dominującego modelu transformacji.
Abstract	The article aims to present the synthesis of experiences resulting from transformation of land ownership rights in the countries of Central and Eastern Europe (CEEC). In the majority of CEEC, after the liquidation of cooperative and state farms, agricultural land was privatized through the restitution of ownership rights belonging previously to private persons. In some CEEC the beneficiaries of restitution arouse from employees of agricultural service, country pensioners or even people not connected with agriculture. This kind of restitution is mostly named as land reform. Sometimes new landowners did not undertake any agricultural activity due to the lack of financial means, agricultural education or motivation for work in agriculture. In this case the territorial structure of former users of land was unchanged but nowadays they are market-oriented cooperatives or large private enterprises. In few CEEC the transformation did not change the essence of the activity of previous agricultural cooperatives or state farms. However, despite various opinions about the results of transformation it seems to be unquestionable that old model of state and cooperative farms will not play a substantial role in the development of the economies of mentioned countries
Cytowanie	Zadura A. (2009) Transformacja ustrojowa rolnictwa w krajach Europy środkowo-wschodniej .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 248-255
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s248.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.87

Autor	Józef Zegar,
Tytuł	Kwestia koncentracji ziemi w polskim rolnictwie indywidualnym
Title	The concentration of land in the Polish private agriculture
Słowa kluczowe	wielka własność ziemska, rodzinne gospodarstwa rolne, struktura agrarna, koncentracja ziemi
Key words	land ownership, family agricultural farm, agrarian structure, land concentration
Abstrakt	W artykule przedstawiono dwa wymiary koncentracji w rolnictwie, a mianowicie: relację przedsiębiorstw rolnych (wielkiej własności) i gospodarstw rodzinnych oraz strukturę agrarną rolnictwa indywidualnego. W zakresie pierwszego wymiaru historia nie dostarcza jednoznacznych sygnałów, ponieważ miała miejsce pewna przemienno .ć tych form własności rolnictwa. Natomiast w odniesieniu do struktury agrarnej ma miejsce tendencja polegająca na koncentracji ziemi w malejącej liczbie gospodarstw rodzinnych, aczkolwiek w wielu krajach rozwijających się trend w tym zakresie nadal ma kierunek przeciwny. W Polsce Konstytucja stanowi o dominacji rodzinnych gospodarstw rolnych. Struktura agrarna rolnictwa indywidualnego jest jednak rozdrobniona i jak się powszechnie uważa pozostaje w zastoju. Nie do końca odpowiada to faktom, aczkolwiek przyspieszenie koncentracji do pewnych granic jest wskazane.
Abstract	The paper aims to present two dimensions of the concentration process in agriculture, namely: the relation of agricultural holdings and family farms, as well the agrarian structure of individual farming. The first dimension, history don’t provide explicit information, because there were same kind of land ownerships relocation. In relation to agrarian structure, there was observed the tendency of land concentration in small number of family agricultural farms, although in many developing countries this trend has the opposite direction. The Constitution of the Republic of Poland highlights the mining of family agricultural farms. The agrarian structure of private agriculture is fragmented and it is popularly considered as being in stagnation. This general opinion inaccurately illustrates facts, although acceleration of concentration within limits is desirable.
Cytowanie	Zegar J. (2009) Kwestia koncentracji ziemi w polskim rolnictwie indywidualnym.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 256-266
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s256.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.88

Autor	Wojciech Ziętara,
Tytuł	Miary wielkości gospodarstw i przedsiębiorstw rolniczych
Title	Measures of the size of agricultural farms and agricultural enterprises
Słowa kluczowe	gospodarstwo, przedsiębiorstwo rolnicze, potencjał produkcyjny, wielko .ć ekonomiczna
Key words	farm, agricultural enterprise, production potential, economic size unit
Abstrakt	W artykule omówiono różne sposoby pomiaru wielkości gospodarstw i przedsiębiorstw rolniczych. Rozróżniono pojęcie gospodarstwa i przedsiębiorstwa rolniczego i je odpowiednio zdefiniowano. Omówiono tradycyjne miary wielkości tych podmiot ów oparte na potencjale produkcyjnym. Zaprezentowano jednocześnie ekonomiczne miary wielkości gospodarstw i przedsiębiorstw oparte na ich sile ekonomicznej wyrażonej w ESU i w wielkości produkcji. Mianem przedsiębiorstw rolniczych objęto te jednostki, które prowadzą produkcję towarową. Z ogólnej liczby gospodarstw indywidualnych w 2007 roku wynoszącej 2579,1 tys. działalność rolniczą prowadziło 2387,2 tys., to jest 92,7%, natomiast liczba gospodarstw towarowych, które należy uznać za przedsiębiorstwa wynosiła w tym roku 753,2 tys., to jest zaledwie 31,5% liczby gospodarstw prowadzących działalność rolniczą.
Abstract	The paper describes different approaches towards measuring size of farms. The individual farm and farm business have been defined. Traditional measures based on production potential. In the paper the measures based on economical strength expressed in ESU or production volume have been discussed. Farm businesses have been defined as units with commercial production. In the year 2007 as much as 92,6% (2387,2 thousands) of the total population of 2579,1 thousands farms pursued agricultural activities. However only 31,5% (753,2 thousands) of farms pursuing agricultural activities could be recognized as commercial farms falling into category of farm businesses.
Cytowanie	Ziętara W. (2009) Miary wielkości gospodarstw i przedsiębiorstw rolniczych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 267-276
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s267.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.89

Autor	Robert Orzechowski, Józef Żuk,
Tytuł	Wpływ systemu chowu na pracochłonność i optymalną skalę produkcji mleka w gospodarstwach rolniczych
Title	The influence of system of breeding on labor-consumption and the optimum scale of production of milk in agricultural farms
Słowa kluczowe	technologia produkcji, skala chowu krów, nakłady robocizny, pracochłonność, optimum technologiczne stada krów
Key words	technology of production, scale of the cows breeding, labour input, labourconsumption, optimum technological herd of cows
Abstrakt	Przeprowadzono analizę poziomu nakładów robocizny na obsługę krów mlecznych na podstawie danych faktograficznych uzyskanych przy pomocy studium pracy w oborach w 156 gospodarstwach z różną liczbą krów, odmienną techniką i technologią produkcji oraz zróżnicowaną sprawnością pracowników obsługujących krowy. Uwzględniając funkcję czasu pracy ustalono wielkości normatywne dla poszczególnych czynności i grup czynności przy obsłudze krów mlecznych. Ponadto, dane analityczne posłużyły do ustalenia optimum technologicznego i produkcyjnego dla różnych technologii i skali produkcji w nowoczesnym chowie krów mlecznych. Zagregowane wielkości pozwalają opracować poprawną organizacyjnie i ekonomicznie skalę chowu krów mlecznych w nowoczesnych gospodarstwach rodzinnych w Polsce.
Abstract	The article analyzes the level of labor input to operate the dairy farm. The basis for the analysis were factual data obtained from 156 farms, using work study sheds in cowsheds with a different number of cows, a different technique and technology of production and efficiency of employees serving a diverse cows. Based on the analysis carried out taking into account the function of time, set the size specifications for the various activities and group activities operated in dairy cows. Analytical data used to determine the optimum technological and production for different technologies and production scale rearing in modern dairy cows. Contained in the tables aggregationed scales allow to develop the correct organizational and economic scale breeding of dairy cows in modern family farms in Poland.
Cytowanie	Orzechowski R., Żuk J. (2009) Wpływ systemu chowu na pracochłonność i optymalną skalę produkcji mleka w gospodarstwach rolniczych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 277-289
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s277.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/RNR.2009.96.4.90