Kusz, Dariusz (Zakład Informatyki w Zarządzaniu Politechniki Rzeszowskiej)
Molenda, Piotr (Zakład Polityki Regionalnej i Gospodarki Żywnościowej Uniwersytetu Rzeszowskiego)
Ocena warunków przewozu i dobrostanu tuczników w transporcie lokalnym
EVALUATION OF TRANSPORT CONDITIONS AND THE WELFARE OF FATTENERS IN LOCAL TRANSPORT
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2017, vol.104, nr 4, s. 139-150
Słowa kluczowe
transport tuczników warunki przewozu dobrostan odległość transportu skala produkcji straty ekonomiczne
Key words
fatteners transportation transport conditions welfare distance transport production scale economical losses scales of production
Streszczenie
Celem opracowania była ocena warunków transportu i dobrostanu tuczników oraz oszacowanie ekonomicznych strat transportowych w zależności od odległości transportu i wielkości rocznej skali produkcji tuczników. Badania przeprowadzono w latach 2014-2015 metodą ankiety bezpośredniej. Materiał badawczy stanowiły dane opisujące 120 operacji transportowych, w których trakcie do uboju przewieziono łącznie 4300 tuczników. Z badań własnych wynika, że zwierzęta były przewożone zarówno pojazdami specjalistycznymi, jak i adaptowanymi środkami transportowymi, głównie agregatami rolniczymi. Pojazdy specjalistyczne częściej wykorzystywano w transporcie na większe odległości i z gospodarstw o większej rocznej skali produkcji tuczników. Przeprowadzone badania wykazały liczne przypadki przekroczenia dopuszczalnych norm obsady tuczników w czasie transportu, głównie w transportach realizowanych od największych producentów. Najwyższe straty ekonomiczne wynikające z obniżenia dobrostanu tuczników w przeliczeniu na jedno transportowane zwierzę odnotowano w przewozach na najdłuższym dystansie oraz z gospodarstw o największej skali produkcji.
Abstract
The aim of the study was to evaluate the conditions of transport and the welfare of fatteners as well as to assess transport losses depending on the distance of transport and the annual production scale of fatteners. The material comprised data describing 120 transport operations during which 4300 fatteners were transported for slaughter. The study shows that animals were transported both by means of specialized vehicles as well as by adapted means of transport, mainly agricultural aggregates. Specialized vehicles were more often used in long-distance transport and from farms with a larger annual production scale. The research showed numerous cases of exceeding admissible norms of the number of fatteners during transport, mainly in the transport carried out by the largest producers. The study proved that the percentage of tired and injured animals rose as the distance of transport increased. The greatest economical losses resulting from the decrease in the welfare of the fatteners per one transported animal was observed in transport at the longest distance and from farms with the largest production scale.