Dystrybucja produktów dla rolnictwa w Polsce – w poszukiwaniu nowych źródeł przewagi konkurencyjnej

Zenon Pokojski
Laboratorium Praktyki Biznesu, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie
https://doi.org/10.22630/RNR.2017.104.4.35
Pokojski, Zenon (Laboratorium Praktyki Biznesu, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie)
Dystrybucja produktów dla rolnictwa w Polsce – w poszukiwaniu nowych źródeł przewagi konkurencyjnej
Distribution of products for agriculture in Poland – in search of new sources of competitive advantage
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2017, vol.104, nr 4, s. 86-98

Słowa kluczowe

kanał dystrybucji dystrybutor rolniczy łańcuch wartości

Key words

distribution channel distributor agricultural value chain

Streszczenie

Do 2004 r. dystrybucję produktów dla rolnictwa w Polsce uważano za stosunkowo słabo rozwiniętą na tle innych krajów Europy. Wskazywano dużą liczbę małych przedsiębiorstw prowadzących dystrybucję, których strategie opierały się głównie na konkurencji cenowej. Jednak ta sytuacja po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej zaczęła się szybko zmieniać. Liczba podmiotów zaczęła się zmniejszać, a dystrybutorzy zaczęli przejmować funkcje hurtowników oraz detalistów. Model biznesowy dystrybucji w Polsce wciąż ewoluuje, dostosowując się do dynamiki zmian oczekiwań klientów. Celem pracy jest zaprezentowanie zmian w dystrybucji jako ogniwa rolniczego łańcucha wartości. Na podstawie przeglądu literatury, danych z raportów SM GP i Ibris za lata 2014 i 2015 oraz obserwacji uczestniczącej autora jako wiceprezesa zarządu GA Puławy nadzorującego omawiany obszar przedstawiono nowe aspekty w działalności dystrybutorów takie jak usługi doradztwa rolnego i organizację finansowania działalności gospodarczej rolników.

Abstract

The distribution of agricultural products in Poland is considered to be relatively weak compared to other European countries. There is a huge number of small players whose strategies are based primarily on price competition. This situation, however, after Poland’s accession to the European Union began to change rapidly. The number of players began to decrease, distributors have overtaken the roles of wholesalers and retailers. The distribution model in Poland is still evolving, adjusting the offer to dynamic changes to meet the expectations of customers. Individual elements of the agricultural value chain seek new opportunities to create and capture the highest margins in the portfolio of companies that participate in the production and delivery of a product to a farmer. The goal of this study is to present changes in distribution as a link in the agricultural value chain. The author will more broadly present new phenomena in this market, such as agricultural advisory services and the organization of financing the economic activity of farmers. The publication is the result of a research study based on data from TNS Polska and Ibris conducted in 2015 and observations as Vice President of GA Puławy responsible for this area.

Cytowania

  1. ABM, 2012: Opis sytuacji ZAP na rynku polskim, raport z badań, Puławy-Warszawa.
  2. Agrium, 2010: Growing Across the Value Chain. http://www.agrium.com/en/what-we-do/history (18 kwietnia 2017).
  3. Amstrong Gary, Philip Kotler, 2012: Marketing, Wolters Kluwer, Warszawa.
  4. Berger Roland, 2015: Supply chain management & Logistics, Functional know-how, Expertise, Roland Berger.
  5. Brodnicki Zbigniew, Eugeniusz Karol Chyłek, 1999: Doradztwo w agrobiznesie, Wyd. ART , Olsztyn, 21.
  6. Cioch Grzegorz, Daria Kłosowska, 2009: Rynek nawozowy - dystrybucja rządzi, "Miesięcznik Gospodarczy. Nowy Przemysł", 90(137), Katowice.
  7. Dawson John, 2014: Commercial Distribution in Europe, Routledge Revivals.
  8. Dobiegała-Korona Barbara, Tymoteusz Doligalski (red.), 2010: Zarządzanie wartością klienta. Pomiar i strategie, Poltext, Warszawa.
  9. Doligalski Tymoteusz 2013: Zarządzanie wartością klienta. Próba charakterystyki, "Marketing i Rynek", 6/2013.
  10. Dorofiejczuk-Paradny Justyna, Zawisza Sławomir 2011: Ewolucja systemów wsparcia doradczego na świecie - od doradztwa państwowego do prywatnych usług doradczych, Zagadnienia doradztwa rolniczego nr 1/11(63), Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Poznaniu.
  11. Drygas Mirosław 2012: Postulowany system doradztwa rolniczego w Polsce po 2013 r. w świetle wymogów Komisji Europejskiej, Biuro Analiz Sejmowych, Warszawa. http://www.senat.gov.pl/ download/gfx/senat/pl/defaultaktualnosci/2/1564/1/4.pdf, dostęp 10 sierpnia 2017.
  12. Dudek Michał 2013: Określenie roli kapitału ludzkiego w rozwoju obszarów wiejskich, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa.
  13. Edvinsson Leif, Malone Michael, 2001: Kapitał intelektualny, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa.
  14. Grochowska Renata, 2014: Globalne łańcuchy wartości wyzwaniem dla sektora rolnego w Polsce, Kierunki rozwoju rolnictwa i polityk rolnych - wyzwania przyszłości, IERiGŻ-PIB, Warszawa, zeszyt nr 127.
  15. Grupa Azoty Puławy, materiały wewnętrzne z lat 2015-2016.
  16. GUS 2016: Rocznik statystyczny rolnictwa 2016, Warszawa.
  17. Ibris, 2015: Przedsiębiorcy rolni o obecnej sytuacji w rolnictwie, raport z badań 2015, Warszawa.
  18. Jóźwiak Wojciech (red.) 2014: Efektywność, Koszty produkcji i konkurencyjność polskich gospodarstw rolnych obecnie i w perspektywie średnio- oraz długoterminowej, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
  19. Kowalski Andrzej, 2014: Wyzwania dla sektora rolno-spożywczego we współczesnym świecie, [w] Raport "25 lat polskiego rolnictwa Bezpieczeństwo żywnościowe w Europie", Igras Janusz (red.), C.K. Puławy.
  20. Koźmiński Andrzej, 2004: Zarządzanie w warunkach niepewności, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa.
  21. Krzepicka Alicja, 2010: Wartość dodana w marketingu relacji [w] Zarządzanie wartością klienta. Pomiar i strategie, red. Barbara Dobiegała-Korona, Tymoteusz Doligalski, Wydawnictwo Poltext, Warszawa.
  22. Lista 500 największych firm Rzeczpospolitej. http://www.rp/pl, dostęp: 18 grudnia 2016.
  23. Michalski Eugeniusz, 2003: Marketing, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa.
  24. Nurzyńska Iwona, Poczta Walenty (red.), 2014: Raport o stanie wsi. Polska wieś 2014 - Synteza, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
  25. Pokojski Zenon, 2014: Doradztwo rolnicze we wdrażaniu innowacji w polskim sektorze żywnościowym, Biuro Analiz Sejmowych, Warszawa. http://www.senat.gov.pl/gfx/senat/userfiles/_public/ k8/.../2014/.../1096-14a_pokojski.pdf, dostęp 11 lutego 2017.
  26. Porter Michael Eugene, 2001: The value chain and competitive advantage. Understanding business: Processes, Routledge London.
  27. SM GP, 2014: Badanie liderów opinii w środowisku wiejskim, raport z badań, Warszawa.
  28. The creation of Ferti Supply, 2006: https://www.kfst.dk/, dostęp: 18 kwietnia 2017.
  29. Ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o jednostkach doradztwa rolniczego, Dz.U. poz. 1176.
  30. Ustawa z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego, Dz.U. 2004, nr 251, poz. 2507, z późn. zm.
  31. Yara Impact Review, 2011: Oslo, materiał informacyjny firmy.
  32. http://www.minrol.gov.pl/Ministerstwo/Biuro-Prasowe/Informacje-Prasowe/Osrodki-Doradztwa-Rolniczego-nowy-status, dostęp 2 sierpnia 2017.
  33. https://www.agrofert.cz/en/about-agrofert, dostęp 18 kwietnia 2017.