Wyniki wyszukiwania

Autor	Agnieszka Strzelecka, Danuta Zawadzka
Tytuł	Factors determining the tendency of rural households in Central Pomerania to save – PILOT study results
Title	Czynniki determinujące skłonność wiejskich gospodarstw domowych Pomorza Środkowego do oszczędzania - wyniki badania pilotażowego
Słowa kluczowe	rural household, propensity to save, income, Central Pomerania, Poland.
Key words	wiejskie gospodarstwo domowe, skłonność do oszczędzania, dochód, Pomorze Środkowe, Polska.
Abstrakt	The aim of this research is to identify factors affecting the propensity of rural households to save, on the example of 100 entities in Central Pomerania, based on pilot studies (direct questionnaire technique) using the logistic regression model. The study assumes that the dependent variable is the occurrence of savings in the household in 2018. The selection of independent variables for the logistic regression model was made on the basis of literature studies. The results of the analysis confirmed that statistically significant parameters for the variables were: average monthly net income per one person in the household, diversification of the income sources and the share of expenses on food and non-alcoholic beverages in total household consumption expenditure. The first two parameters increase the probability of saving by rural households of Central Pomerania. The last of these parameters reduces the chance of deferring consumption through savings.
Abstract	Celem badań jest identyfikacja czynników wpływających na skłonność do oszczędzania wiejskich gospodarstw domowych na przykładzie 100 podmiotów na terenie Pomorza Środkowego, w oparciu o wykonane badania pilotażowe (technika ankiety bezpośredniej), przy zastosowaniu modelu regresji logistycznej. W badaniu przyjęto, iż zmienną zależną jest występowanie oszczędności w gospodarstwie domowym w 2018 roku. Doboru zmiennych niezależnych do budowy modelu regresji logistycznej dokonano na podstawie przeprowadzonych studiów literaturowych. Wyniki analiz potwierdziły, iż statystycznie istotnymi parametrami przy zmiennych okazały się: przeciętny miesięczny dochód netto na jedną osobę w gospodarstwie domowym, dywersyfikacja źródeł utrzymania oraz udział wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe w wydatkach konsumpcyjnych ogółem gospodarstwa domowego. Dwa pierwsze parametry zwiększają prawdopodobieństwo oszczędzania przez wiejskie gospodarstw domowe Pomorza Środkowego. Ostatni z wymienionych parametrów zmniejsza szansę na odroczenie konsumpcji w czasie w drodze oszczędności.
Cytowanie	Strzelecka A., Zawadzka D. (2020) Factors determining the tendency of rural households in Central Pomerania to save – PILOT study results.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 180-190
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s180.pdf

Autor	Aldona Skarżyńska
Tytuł	Sytuacja ekonomiczna gospodarstw specjalizujących się w uprawach polowych w Polsce na tle wybranych krajów UE
Title	The Economic Situation of Farms Specialized in Field Crops in Poland against Selected EU Countries
Słowa kluczowe	gospodarstwa specjalizujące się w uprawach polowych, wielkość ekonomiczna, efektywność, zadłużenie gospodarstw
Key words	field farms, economic size, efficiency, farm debt
Abstrakt	Celem badań była ocena wyników ekonomicznych i efektywności produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w uprawach polowych sklasyfikowanych według wielkości ekonomicznej w pięciu krajach UE, tj. w Polsce, Bułgarii i Rumunii oraz na Litwie i Węgrzech. W badaniach wykorzystano średnie dwuletnie dane FADN EU, tzn. z lat 2015-2016. Zbadano dochodowość ziemi, efektywność produkcji oraz zadłużenie gospodarstw. Średnio w próbie najwyższy dochód bez dopłat na 1 ha UR uzyskano w gospodarstwach rumuńskich, natomiast w bułgarskich odnotowano stratę. W gospodarstwach bułgarskich z klas wielkości ekonomicznej 3-6 i litewskich z klas 1-3 koszty przewyższały wartość produkcji. Podobna sytuacja wystąpiła w gospodarstwach węgierskich i polskich z szóstej klasy wielkości ekonomicznej. Oznacza to, że produkcja była ekonomicznie nieefektywna. Zadłużenie gospodarstw zwiększało się wraz ze wzrostem wielkości ekonomicznej, jednak nie przekroczyło granicznej wartości, za którą przyjmuje się 50%.
Abstract	The aim of the research was to assess economic results and production efficiency in farms specializing in field crops classified by economic size in five EU countries: Poland, Bulgaria, Romania, Lithuania and Hungary. The analysis utilized the average two-year FADN EU data, from 2015-2016. The profitability of land, production efficiency, and farm debt were tested. On average, in the sample, the highest income without subsidies per 1 ha of UAA was obtained on Romanian farms, while on Bulgarian farms a loss was recorded. In Bulgarian farms from economic size classes 3-6 and Lithuanian from classes 1-3, the costs exceeded the value of production. A similar situation occurred in Hungarian and Polish farms from the sixth class of economic size. This means that production was economically ineffective. The debt of farms increased with the increase of economic size, but it did not exceed the limit value for which 50% is assumed.
Cytowanie	Skarżyńska A. (2019) Sytuacja ekonomiczna gospodarstw specjalizujących się w uprawach polowych w Polsce na tle wybranych krajów UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 2: 162-173
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n2_s162.pdf

Autor	Tomasz Zalega
Tytuł	Deconsumption in consumer behaviour of Polish seniors
Title	Dekonsumpcja w zachowaniach konsumenckich osób starszych w Polsce
Słowa kluczowe	deconsumption, consumption, seniors, consumer behaviour
Key words	dekonsumpcja, konsumpcja, seniorzy, zachowania konsumentów
Abstrakt	Deconsumption is manifested as voluntary abandonment of behaviours aimed at satisfying the desires created by marketers in favour of conscious, rational and ethical choices to meet one’s needs. This consumer trend essentially involves voluntary discontinuation of egocentric consumption behaviour that may result both from the motivation of an egocentric individual focused on the good and from concern for the welfare of social groups, future generations and the natural environment, or may ensue from purely altruistic motivation. The article seeks to provide some insight into the reasons and scope of deconsumption in consumer behaviour of people aged 65+ in Poland. The study consists of two parts: theoretical and empirical. The first one explains the concept and essence of deconsumption as well as its key forms and determinants, building upon a critical analysis of literature. The second, major part is empirical. The basis for conclusions is provided by research material collected by means of a questionnaire-based survey among Polish seniors. The survey clearly shows that the level of deconsumption, and thus consumer behaviour consistent with this trend, is most influenced by demographic and social characteristics of those aged 65+ such as: age, sex, education, income and place of residence. It turned out that the female seniors surveyed evinced more interest in deconsumption than their male counterparts. Following the analysis, it can also be concluded that young old people (65–74) who have completed higher and secondary education, earn a monthly income of above PLN 3000.00 per capita, live in Warsaw, Gdańsk, Wrocław and Poznań and actively participate in UTA courses are most strongly influenced by the deconsumption trend, which is becoming an increasingly common way of life for the elderly.
Abstract	Dekonsumpcja przejawia się dobrowolnym odejściem konsumentów od zachowań zorientowanych na zaspokajanie kreowanych przez marketerów pragnień na rzecz wyboru świadomego, racjonalnego i etycznego, związanego z zaspokajaniem odczuwanych potrzeb. Podstawową istotą tego trendu konsumenckiego jest dobrowolne odejście od egocentrycznych zachowań konsumpcyjnych, które mogą być zarówno konsekwencją motywacji egocentrycznej jednostki zorientowanej na dobro, jak i wynikającej z troski o dobro grup społecznych, przyszłych pokoleń oraz o środowisko naturalne lub wynikać z motywacji czysto altruistycznej. Celem artykułu jest poznanie przyczyn i zakresu dekonsumpcji w zachowaniach konsumenckich osób w wieku 65+ w Polsce. Opracowanie składa się z dwóch części: teoretycznej i empirycznej. W pierwszej z nich na podstawie krytycznej analizy literatury wyjaśniono pojęcie i istotę dekonsumpcji oraz kluczowe formy które ona przyjmuje oraz uwarunkowania. Druga zasadnicza część pracy ma charakter empiryczny. Podstawę wnioskowania stanowi materiał badawczy pozyskany dzięki przeprowadzonym przez autora badaniom w formie wywiadu kwestionariuszowego wśród polskich seniorów. Z przeprowadzonego badania wynika, że na poziom dekonsumpcji, a tym samym na zachowania konsumenckie wpisujące się we wspomniany trend konsumencki wśród osób w wieku 65+, największy wpływ mają czynniki demograficzno-społeczne, takie jak: wiek, płeć, poziom wykształcenia, poziom dochodów i miejsce zamieszkania. Okazało się, że badane seniorki wykazywały większe zainteresowanie zjawiskiem dekonsumpcji niż seniorzy. Z przeprowadzonej analizy można również konstatować, że osoby w wieku podeszłym (65–74 lata), legitymujące się wykształceniem wyższym i średnim, osiągające miesięczny dochód per capita powyżej 3000,00 zł, zamieszkujące Warszawę, Gdańsk, Wrocław i Poznań oraz aktywnie uczestniczące na zajęciach organizowanych przez UTW, w największym stopniu ulegają dekonsumpcji, która to staje się dla osób starszych coraz powszechniejszym sposobem na życie.
Cytowanie	Zalega T. (2018) Deconsumption in consumer behaviour of Polish seniors.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 124: 29-49
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2018_n124_s29.pdf

Autor	Aldona Skarżyńska
Tytuł	Wykorzystanie czynników produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w chowie bydła rzeźnego w wybranych krajach Unii Europejskiej
Title	The Use of Production Factors in Farms Specializing in Production of Fattening Cattle in Selected European Union Countries
Słowa kluczowe	produkcja wołowiny, czynniki produkcji, efektywność, dopłaty
Key words	beef production, factors of production, efficiency, subsidies
Abstrakt	Celem badań była ocena wykorzystania czynników produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w chowie bydła rzeźnego w sześciu krajach, które są największymi producentami wołowiny w UE-15 (we Francji, Niemczech, Włoszech, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Irlandii) i w dwóch krajach zaliczanych do UE-N13 (w Polsce i Rumunii). W badaniach wykorzystano dane FADN EU średnie w latach 2010-2015. Zbadano produktywność i dochodowość czynników wytwórczych, sprawność ekonomiczną produkcji oraz uzależnienie gospodarstw od dopłat. Wyniki wskazują na przewagę producentów wołowiny we Włoszech, Hiszpanii, Rumunii i w Polsce. W gospodarstwach we Francji, Niemczech, Wielkiej Brytanii i Irlandii koszty były wyższe od wartości produkcji, w efekcie dochód był ujemny. Stratę pokryły dopłaty, miały też wpływ na wysokość dochodu, jego poziom nie wynikał jednak z wysokiej efektywności produkcji.
Abstract	The aim of the study was to assess the use of production factors in farms specializing in production of cattle for fattening in six countries, which are the biggest producers of beef in the EU-15 (in France, Germany, Italy, Great Britain, Spain and Ireland) and in two countries included in the EU N13 (in Poland and Romania). The research used FADN EU average data in 2010-2015. The productivity and profitability of production factors, the economic efficiency of production and the dependence of farms on subsidies were examined. The results indicate an advantage of beef producers in Italy, Spain, Romania and Poland. In farms in France, Germany, Great Britain and Ireland, the costs were higher than the value production, as a result the income was a negative value. The loss was covered by subsidies, which also influenced the amount of income, but its level did not result from high production efficiency.
Cytowanie	Skarżyńska A. (2018) Wykorzystanie czynników produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w chowie bydła rzeźnego w wybranych krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 280-290
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s280.pdf

Autor	Anna Szumiec
Tytuł	Płatności bezpośrednie, jako forma wsparcia dochodów gospodarstw prowadzących ekologiczny chów bydła mięsnego
Title	Direct Payments as a Form of Income Support for Farms Engaged in Organic Livestock Rearing
Słowa kluczowe	gospodarstwa ekologiczne, żywiec wołowy, dochody, płatności
Key words	organic farms, beef cattle, income, payment
Abstrakt	Celem pracy była odpowiedź na pytanie, jaka jest relacja pomiędzy poziomem dopłat otrzymywanych przez gospodarstwa prowadzące ekologiczny chów bydła mięsnego a osiąganym przez nie dochodem z działalności. Badania przeprowadzono w 2014 r., i objęto nimi łącznie 30 gospodarstw, które podzielono na dwie grupy w zależności od ilości wyprodukowanego żywca. Materiał pierwotny do realizacji badań, uzyskano podczas wywiadu bezpośredniego z producentami rolnymi, wykorzystując do tego celu kwestionariusz wywiadu oraz z dokumentacji księgowo-finansowej. Zgodnie z metodyką przyjętą przez IERiGŻ obliczono kategorie dochodowe tj. dochód z działalności bez dopłat i dochód z działalności, a także opłacalność produkcji żywca oraz relację pomiędzy poziomem płatności a wysokością dochodu (%). W I grupie gospodarstw (x=22,56 dt żywca) produkcja żywca przyniosła stratę na poziomie 5 521 zł/gosp., ale dzięki subwencjom udało się osiągnąć dodatni wynik finansowy (tj. 23 576,49 zł/gosp.). Poziom dopłat był o 123,42% wyższy niż osiągane przez te podmioty dochody z produkcji wraz z dopłatami. W II grupie gospodarstw (x=51,00 dt żywca) osiągnięto dodatni wynik finansowy nawet już bez dopłat (tj. 180,18 zł/gosp.).
Abstract	The aim of the study was to answer the question of the relation between the level of subsidies received by farms conducting organic livestock rearing and their income from this activity. The study was conducted in 2014 and covered a total of 30 farms, which were divided into two groups according to the number of livestock produced. The primary material for the research was obtained during direct interview with agricultural producers, using for this purpose an interview questionnaire and accounting and financial documentation. According to the methodology adopted by IAFE, income categories were calculated, i.e. income from activity without subsidies and income from activity, as well as the profitability of livestock production and the relationship between the level of payment and the amount of income (%). In the first group of households (x = 22.56 dt livestock), the production of livestock brought a loss of 5 521 PLN/household, but thanks to the subsidies it was possible to achieve a positive financial result (23 576.49 zł/household). The level of subsidies was 123.42% higher than the income generated by these entities, together with subsidies. In the second group of households (x = 51,00 dt/ livestock), a positive financial result was achieved, even without subsidy (180.18/PLN household).
Cytowanie	Szumiec A. (2018) Płatności bezpośrednie, jako forma wsparcia dochodów gospodarstw prowadzących ekologiczny chów bydła mięsnego.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 287-298
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n1_s287.pdf

Autor	Jadwiga Zaród
Tytuł	Identyfikacja głównych determinant rozwoju rolnictwa w krajach Unii Europejskie
Title	Identification of the Main Determinants of Agricultural Development in the European Union Countries
Słowa kluczowe	analiza dyskryminacyjna, determinanty rozwoju rolnictwa, klasyfikacja krajów UE
Key words	discriminatory analysis, determinants of agricultural development, classification of EU countries
Abstrakt	Poziom rozwoju rolnictwa w krajach UE jest zróżnicowany. Znajomość czynników bezpośrednio oddziałujących na przemiany w rolnictwie może przyczynić się do zmniejszania dysproporcji pomiędzy państwami. Celem tego opracowania jest wskazanie głównych czynników determinujących rozwój rolnictwa w Unii. Do realizacji tego zadania wykorzystano analizę dyskryminacyjną. Natomiast materiał badawczy stanowiły dane GUS i EUROSTATU, dotyczące rolnictwa w krajach UE. Z przeprowadzonych badań wynika, że rozwój rolnictwa w UE determinują szczególnie takie czynniki jak: produktywności pracy, udział zasiewu zbóż w ogólnej powierzchni gruntów ornych, dochód rolniczy oraz wydatki na spożycie w gospodarstwach domowych. Ponadto analiza dyskryminacyjna pozwoliła przypisać poszczególne kraje do grup o różnym poziomie rozwoju rolnictwa.
Abstract	The level of agricultural development in the EU countries is varies significantly. The knowledge of factors directly affecting changes in agriculture can contribute to reducing disparities between countries. The purpose of this study is to indicate the main factors which determine agricultural development in the European Union. To implement this task, the discriminant analysis was used. The research material were data from the GUS and EUROSTAT regarding agriculture in EU countries. The research shows that the development of agriculture in the EU is determined in particular by factors such as the share of sowing of cereals in the total area of arable land, consumption expenditure in households, labor productivity and agricultural income. In addition, the discriminatory analysis allowed assigning particular countries to groups with different levels of agricultural development.
Cytowanie	Zaród J. (2018) Identyfikacja głównych determinant rozwoju rolnictwa w krajach Unii Europejskie.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 342-352
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s342.pdf

Autor	Joanna Średzińska
Tytuł	Zróżnicowanie poziomu dochodów rolników w gospodarstwach z różnych klas wielkości ekonomicznej w krajach Unii Europejskiej
Title	DIVERSIFICATION OF THE LEVEL OF FARMERS’ INCOME IN FARMS OF DIFFERENT ECONOMIC SIZE CLASSES IN THE EUROPEAN UNION COUNTRIES
Słowa kluczowe	dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego, nierówności dochodowe, klasa wielkości ekonomicznej, FADN
Key words	farm net income, income inequality, economic size class, FADN
Abstrakt	Celem badań było określenie zróżnicowania dochodów uzyskiwanych przez rolników w gospodarstwach rolnych krajów UE z różnych klas wielkości ekonomicznej. Wykorzystano bazę FADN. Analizy wykonano w większości dla roku 2015. Część wyników porównano z danymi z roku 2004. Badaną zmienną był dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego na pełnozatrudnionego członka rodziny. Wykonano analizę wariancji (test rang Kruskala-Wallisa) oraz analizę post-hoc wartości p dla porównań wielokrotnych. Obliczono wskaźnik zróżnicowania decylowego oraz współczynnik Giniego. Zauważono, że wielkość ekonomiczna wpływa na dochodowość pracy własnej, szczególnie w gospodarstwach większych ekonomicznie. Zaobserwowano także, że stopień nierówności dochodowych w poszczególnych klasach wielkości jest różny. W niektórych klasach wielkości ekonomicznej odnotowano pogłębianie się nierówności dochodowych.
Abstract	The aim of the study was to determine the diversification of income obtained by farmers in the EU countries’ farms from different economic size classes. The FADN database was used. Most of the analyzes were performed for 2015. Some of the results were compared with the data from 2004. The variable under analysis was income from a family farm per family work unit. A variance analysis (Kruskal-Wallis rank test) and post-hoc analysis of p values for multiple comparisons were performed. The income decile ratio and the Gini coefficient were calculated. It was noted that the economic size affects the profitability of own work, especially in economically larger farms. It was also observed that the degree of income inequalities in respective size classes is different. In some economic size classes a deepening of income inequalities was noticed.
Cytowanie	Średzińska J. (2018) Zróżnicowanie poziomu dochodów rolników w gospodarstwach z różnych klas wielkości ekonomicznej w krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 20(69): 215-223
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2018_n69_s215.pdf

Autor	Agnieszka Batóg, Krystyna Gutkowska, Marta Sajdakowska
Tytuł	Wybrane aspekty spożycia wołowiny w rejonie o niekorzystnych wskaźnikach makroekonomicznych
Title	Selected aspects of beef consumption in the region with unfavourable macroeconomic indicators
Słowa kluczowe	konsument, spożycie wołowiny, niekorzystne wskaźniki makroekonomiczne, województwo świętokrzyskie
Key words	consumer, beef consumption, unfavourable macroeconomic indicators, Świętokrzyskie voivodeship
Abstrakt	Celem podjętych badań było określenie specyfiki zachowań konsumentów wołowiny z województwa świętokrzyskiego zarówno w odniesieniu do częstotliwości, wielkości i powodów jej spożywania, jak i innych aspektów zachowań żywieniowych konsumentów zamieszkujących ten region kraju. Analiza danych wtórnych oraz badań ankietowych przeprowadzonych wśród mieszkańców województwa świętokrzyskiego w okresie od lutego 2013 do września 2014 roku potwierdziła, że niezależnie od sytuacji makroekonomicznej regionu na poziom spożycia wołowiny w lokalnych gospodarstwach domowych wpływają statystycznie istotnie zmienne, takie jak: wiek członków rodziny, ich wykształcenie, wykonywane przez nich zawody, liczba dzieci w wieku do 18 lat na utrzymaniu. Nie zauważa się zaś, aby w gospodarstwach domowych w województwie o niekorzystnych wskaźnikach makroekonomicznych, istniał statystycznie istotny wpływ dochodu gospodarstwa na poziom, a więc i częstotliwość spożycia wołowiny. W skali ogólnopolskiej zaobserwowano zależność, że im większy dochód gospodarstwa, tym większe spożycie wołowiny. Nie udokumentowano tej zależności w badaniach przeprowadzonych w województwie świętokrzyskim, co można uzasadnić istnieniem w tym rejonie kraju żywszej tradycji konsumpcji wołowiny. Takie przypuszczenie potwierdzają również przedstawione w artykule spostrzeżenia dotyczące większego, niż stwierdzono średnio w Polsce odsetka konsumentów niezadowolonych z aktualnego poziomu spożycia wołowiny w ich gospodarstwach domowych.
Abstract	The purpose of the study was to determine the specific behaviour of consumers living in the Świętokrzyskie voivodship towards beef, both in terms of frequency, the size and the reasons of its consumption and other aspects of the consumers’ nutrition behaviour. The analysis of secondary data and the results of survey conducted in the period between February of 2013 and September of 2014 confirmed that irrespective of the macroeconomic situation of the region, the level of beef consumption in the households located in this region is influenced by statistically significant variables, such as: age, education, occupation, number of children under 18 years of age. However, it is not noticed that households in the voivodship with unfavourable macroeconomic indicators had a statistically significant relationship of beef consumption frequency with the household income situation. Nevertheless, there is a nationwide presence of such correlation, indicating that the higher the household income is, the higher the consumption of beef. The lack of this relationship documented in studies conducted in the Świętokrzyskie voivodship can be explained in this region of the country by the more clear tradition of beef eating. This assumption is also confirmed by the observations in the study referring to the higher than the average percentage of dissatisfied consumers with the current level of beef consumption in their households.
Cytowanie	Batóg A., Gutkowska K., Sajdakowska M. (2017) Wybrane aspekty spożycia wołowiny w rejonie o niekorzystnych wskaźnikach makroekonomicznych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 118: 111-126
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2017_n118_s111.pdf

Autor	Michał Figura
Tytuł	Wyniki ekonomiczno-finansowe gospodarstw z uprawami polowymi na tle gospodarstw nastawionych na pozostałą produkcję roślinną oraz gospodarstw ogółem w Polsce
Title	ECONOMIC AND FINANCIAL RESULTS OF FARMS WITH FIELD CROPS AGAINST FARMS FOCUSED ON THE REMAINING CROPS AND THE TOTAL FARMS IN POLAND BASED ON POLISH FADN DATA
Słowa kluczowe	typ rolniczy, produkcja roślinna, dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego
Key words	type of farming, crops production, family farm income
Abstrakt	W opracowaniu zaprezentowano wyniki ekonomiczno-finansowe gospodarstw rolnych nastawionych na uprawę roślin polowych na tle gospodarstw ukierunkowanych na pozostałą produkcję roślinną (uprawy ogrodnicze, uprawy trwałe) oraz gospodarstw ogółem w Polsce. Podstawę badań stanowiły dane z lat 2013-2014 zebrane w ramach Polskiego FADN. Wykazano, że gospodarstwa, w których dominujący udział w wartości produkcji ogółem stanowi uprawa roślin polowych (głównie zbóż i rzepaku), odznaczały się średnio o około 20% wyższym dochodem niż gospodarstwa ogółem. Pod względem dochodu dominowały gospodarstwa ogrodnicze przy zaobserwowanym zróżnicowaniu regionalnym. Gospodarstwa ogrodnicze cechowała stosunkowo niewielka wartość pozyskanych dopłat, które w pozostałych typach roślinnych oraz gospodarstwach ogółem wywierały znaczący wpływ na uzyskane dochody.
Abstract	The paper presents the results of economic and financial farms focused on the cultivation of field crops against farms targeted for the remainder of plant production (horticulture, permanent crops), and the total households in Po­land. The basis of the study were data from the 2013 and 2014 year collected in these farms, under a system of Polish FADN. It has been shown that the holding in which the dominant share in the total production is the cultivation of field crops (mainly cereals and rape) were characterized by an average of approx. 20% higher income than households in general. In terms of income, however, is dominated by horticultural holdings. There are in this issue are some dif­ferences depending on the region FADN. Among the types of productive horticultural holdings are characterized by relatively low value obtained subsidies that in other types of vegetable farms and in general they have a significant impact on earned income. If the payments stopped functioning farm with permanent crops in the region of Pomerania and Masuria did not have to exist.
Cytowanie	Figura M. (2017) Wyniki ekonomiczno-finansowe gospodarstw z uprawami polowymi na tle gospodarstw nastawionych na pozostałą produkcję roślinną oraz gospodarstw ogółem w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 1: 110-120
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n1_s110.pdf

Autor	Agata Marcysiak, Adam Marcysiak
Tytuł	Zakres różnicowania poziomu wsparcia gospodarstw środkami Wspólnej Polityki Rolnej UE
Title	RANGE OF DIFFERENTIATION OF THE SUPPORT LEVEL OF FARMS WITH MEANS OF THE COMMON AGRICULTURAL POLICY OF THE EU
Słowa kluczowe	dopłaty bezpośrednie, zróżnicowanie, dochód z gospodarstwa rolniczego, typ rolniczy
Key words	direct payments, differentiation, income from a farm, agricultural type
Abstrakt	Celem niniejszego opracowania jest próba ukazania zakresu różnicowania poziom wsparcia gospodarstw środkami Wspólnej Polityki Rolnej UE. Szczegółowej analizie poddano płatności bezpośrednie i płatności dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW). Ich wielkość rozpatrywano w relacji do dochodu z gospodarstwa rolniczego. Obliczeń dokonano metodą stosowaną w europejskim systemie rachunkowości rolnej FADN (Farm Accountancy Data Network). Udział środków pochodzących z WPR w analizowanych gospodarstwach w 2015 roku w relacji do dochodu wynosił 37,5%. Istotnymi elementami różnicującymi poziom wsparcia gospodarstw środkami Wspólnej Polityki Rolnej UE okazały się wielkość ekonomiczna i typ rolniczy gospodarstwa. Podstawowymi elementami wsparcia ze środków WPR UE były płatności realizowane w ramach dopłat bezpośrednich i płatności dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania. Stanowiły one w 2015 roku odpowiednio 70,7% i 10,5% ogólnego wsparcia.
Abstract	The aim of this paper is to illustrate the extent to which the level of support for farms is measured by means of the Common Agricultural Policy. A detailed analysis was made of direct payments and payments for less-favored areas (LFAs). Their size was considered in relation to farm income. The calculations were made using the method used in the European Farm Accountancy Date Network (FADN). The share of funds from the CAP in analyzed farms in relation to income in 2015 was 37.5%. The economic size and agricultural type of the farm proved to be an important element in differentiating the level of farm support from the Common Agricultural Policy. The main elements of support from the EU CAP were payments made under direct payments and payments for less-favored areas. They accounted for 70.7% and 10.5% of total support respectively in 2015.
Cytowanie	Marcysiak A., Marcysiak A. (2017) Zakres różnicowania poziomu wsparcia gospodarstw środkami Wspólnej Polityki Rolnej UE.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 18(67): 102-112
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2017_n67_s102.pdf

Autor	Marek Zieliński, Agata Żak
Tytuł	Ocena funkcjonowania gospodarstw rolnych dotkniętych suszą rolniczą na tle gospodarstw pozostałych położonych na glebach słabych
Title	Comparison between the Function of Farms Affected by Agricultural Drought and Farms Situated on Low Quality Soils
Słowa kluczowe	susza rolnicza, gospodarstwa rolne, sytuacja ekonomiczna, możliwości rozwoju, metoda Propensity Score Matching
Key words	agricultural drought, farms, economic situation, development abilities, method Propensity Score Matching
Abstrakt	Celem analiz było porównanie sytuacji ekonomicznej i możliwości rozwoju gospodarstw rolnych dotkniętych suszą rolniczą i gospodarstw pozostałych funkcjonujących na glebach słabych. Dla osiągnięcia zamierzonego celu wykorzystano dane z gospodarstw specjalizujących się w uprawach polowych, chowie krów mlecznych i z produkcją wielostronną, które nieprzerwanie prowadziły rachunkowość dla Polskiego FADN w latach 2012-2014 oraz dane z Systemu Monitoringu Suszy Rolniczej (SMSR) prowadzonego przez Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach w latach 2012-2014. Stwierdzono, że gospodarstwa specjalizujące się w uprawach polowych dotknięte suszą rolniczą w porównaniu do analogicznych gospodarstw pozostałych miały zdecydowanie mniejszy dochód na 1 ha UR, aczkolwiek były jednak w stanie inwestować w majątek trwały na poziomie zapewniającym jego dodatnią stopę reprodukcji. W pozostałych dwóch grupach gospodarstw dotkniętych suszą rolniczą, które przynajmniej w części zajmowały się chowem zwierząt, wpływ suszy rolniczej na ich sytuację ekonomiczną był znacznie mniejszy.
Abstract	The aim of this paper was to compare the economic situation and investment abilities of farms affected by agricultural drought and other farms situated on low quality soils. The study used empirical data from field farms, milk farms and mixed farms that had collected data from 2010 to 2012 for the Farm Accountancy Data Network (FADN). We also used data from the Monitoring of Agricultural Drought that was conducted by the Institute of Soil Science and Plant Cultivation-State Research Institute in years 2012-2014. It was found that field farms affected by agricultural drought in comparison to other farms had visibly lower family farm income per 1 ha of UAA. Nonetheless, they had a positive rate of capital reproduction. In the case of milk farms and mixed farms, the negative impact of agricultural droughts on their economic situation was lower.
Cytowanie	Zieliński M., Żak A. (2017) Ocena funkcjonowania gospodarstw rolnych dotkniętych suszą rolniczą na tle gospodarstw pozostałych położonych na glebach słabych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 1: 226-235
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n1_s226.pdf

Autor	Ewelina Dobrzyńska, Wojciech Pizło
Tytuł	Sytuacja ekonomiczna gospodarstw domowych emerytów na obszarach wiejskich w Polsce
Title	The economic situation of pensioners’ households in rural areas in Poland
Słowa kluczowe	dochody, gospodarstwo domowe, obszary wiejskie, emeryci, jakość życia
Key words	income, household, rural areas, pensioners, quality of life
Abstrakt	Artykuł dotyczy ważnego społecznie problemu, jakim jest sytuacja ekonomiczna gospodarstw domowych emerytów na obszarach wiejskich. Jako cel badań przyjęto diagnozę i ocenę sytuacji ekonomicznej emerytów w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem emerytów obszarów wiejskich powiatu płońskiego. pracy wykorzystano metodę dokumentacyjną, desk research oraz metodę sondażu diagnostycznego. W artykule przedstawiono istotę konsumpcji gospodarstw domowych wskazując, iż dochód rozporządzalny na 1 osobę w gospodarstwach domowych, ogółem systematycznie wzrastał. Dochód na 1 osobę uzyskiwany przez seniorów powiatu płońskiego jest znacznie mniejszy niż przeciętny dochód polskiego emeryta. Badaniem zostały objęte trzy celowo wybrane gospodarstwa domowe emerytów zamieszkujące tereny wiejskie zlokalizowane w trzech gminach powiatu płońskiego charakteryzujących się największą powierzchnią użytków rolnych ogółem (Raciąż, Baboszewo i Czerwińsk nad Wisłą). Należy stwierdzić, iż tylko dzięki wsparciu krewnych gospodarstwa domowe emerytów są w stanie zaspokoić podstawowe potrzeby. Emeryci z badanych gospodarstw domowych pogodzili się z zaistniałą sytuacją bytową i częstą bezradnością. Starają się w jakiś sposób docenić fakt posiadania statusu emeryta, chociażby z powodu zapewnienia stałego dochodu bez konieczności podjęcia pracy. Emeryci ze względu na stan zdrowia i kondycje fizyczną nie mogą podjąć dodatkowej pracy zawodowej i utrzymują się wyłącznie z uzyskiwanej emerytury, aby żyć, zmuszeni są do korzystania z pomocy finansowej i materialnej krewnych oraz do zaciągania pożyczek i kredytów. Stać ich jedynie na podstawowe wydatki związane z codzienną egzystencją tylko dzięki pomocy najbliższych.
Abstract	The article concerns the economic situation of pensioners’ households in rural areas. The aim of the study was to diagnose and assess economic situation of pensioners in Poland, with particular emphasis on pensioners inhabiting rural district Płońsk. The study used the method of documentary, desk research and the method of diagnostic survey. The article presents the essence of household consumption. It was found that the disposable income per capita in households steadily increases. Per capita income in surveyed households was much lower than the average income of Polish pensioner. The research was conducted in three deliberately selected households of pensioners living in rural areas located in three municipalities of the district Płońsk, characterized by the highest total agricultural area (Raciąż, Baboszewo and Czerwińsk nad Wisłą). It should be noted that only thanks to the support of relatives households of pensioners are able to meet basic needs. Retirees of the surveyed households come to terms with the situation and frequent helplessness. They are trying to somehow appreciate the fact of being a pensioner, as it provides a steady income without necessity of going to work. Pensioners, due to health and physical condition, cannot take extra work, thus they make their living only thanks to their pensions. They have to make use of financial and material assistance to relatives as well as to take credits and loans. They can afford only basic goods and services only thanks to the help of their relatives.
Cytowanie	Dobrzyńska E., Pizło W. (2016) Sytuacja ekonomiczna gospodarstw domowych emerytów na obszarach wiejskich w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 115: 101-115
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2016_n115_s101.pdf

Autor	Dorota Kmieć
Tytuł	Zastosowanie modelu logitowego do analizy czynników wpływających na bezrobocie wśród ludności wiejskiej
Title	Use of the logit model for analyzing factors influencing unemployment among rural populations
Słowa kluczowe	bezrobocie na wsi, ludność wiejska, determinanty bezrobocia, kwalifikacje zawodowe, model logitowy
Key words	unemployment in rural areas, rural populations, determinants of unemployment, professional qualifications, logit model
Abstrakt	W pracy podjęto próbę określenia przyczyn bezrobocia wśród ludności wiejskiej. W celu określenia wielkości wpływu czynników objaśniających sytuację badanych na rynku pracy zastosowano model logitowy. Oprócz cech społeczno- demograficznych jako potencjalne predykatory rozważono: posiadanie gospodarstwa rolnego, doświadczenie zawodowe, dochód w gospodarstwie domowym, podnoszenie swoich kwalifikacji poprzez dokształcanie się, posiadane kompetencje.
Abstract	The paper attempts to identify the causes of unemployment among the rural population. Logit model was used to determine the size of the impact of explanatory factors examined the situation in the labor market. The following potential predictors were considered: socio-demographic characteristics and household income, improving one’s skills through training and personal competencies.
Cytowanie	Kmieć D. (2015) Zastosowanie modelu logitowego do analizy czynników wpływających na bezrobocie wśród ludności wiejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 110: 33-42
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2015_n110_s33.pdf

Autor	Jacek Grzywacz, Mariusz Lipski
Tytuł	Dylematy związane z zagospodarowywaniem nadwyżek środków pieniężnych przez przedsiębiorstwa w Polsce
Title	Dilemmas related to investments of cash surpluses by companies in Poland
Słowa kluczowe	nadwyżki gotówkowe; przedsiębiorstwo; depozyty; instrumenty finansowe
Key words	cash surpluses; company; deposits; financial instruments
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena porównawcza możliwości, jakie w zakresie efektywnego inwestowania nadwyżek gotówkowych mają przedsiębiorstwa w Polsce oraz związanego z tym procesem ryzyka. Osoby odpowiedzialne w przedsiębiorstwach za zagospodarowywanie nadwyżek gotówkowych mają różnorodne możliwości w zakresie inwestowania wolnych środków oraz zabezpieczenia płynności finansowej. Najczęściej stosowanym przez podmioty gospodarcze rozwiązaniem w dalszym ciągu pozostają lokaty bankowe, cechujące się niskim poziomem ryzyka, brakiem kosztów transakcyjnych, lecz również niskim poziomem rentowności. Należy jednak podkreślić, że depozyty na okres 1 miesiąca i dłuższy były w stanie w latach 2012–2014 przynieść dochód odsetkowy pokrywający poziom inflacji. Szerokie spektrum możliwości oferują także inne instytucje finansowe, jednak w przypadku instrumentów pieniężnego i kapitałowego rynku należy liczyć się także z większym ryzykiem. Każdorazowo tego typu inwestycja powinna zostać poprzedzona odpowiednią analizą, gdyż jak pokazują przedstawione w opracowaniu doświadczenia ostatnich kilku lat, również inwestycje w instrumenty uchodzące w powszechnej opinii za bezpieczne, np. papiery dłużne uznanych emitentów czy też fundusze rynku pieniężnego, mogą wygenerować straty. Korzystając z różnych rodzajów instrumentów finansowych, niezbędne jest także dokonanie dokładnej analizy kosztów transakcyjnych, które w przypadku podobnych rozwiązań mogą istotnie się różnić, wpływając tym samym istotnie na poziom rentowności danej inwestycji. Rozwiązaniem może być również skorzystanie z usług podmiotu specjalizującego się zarządzaniem powierzonych środków, jednak tego typu rozwiązania wiążą się przeważnie z koniecznością posiadania większych kwot.
Abstract	The aim of the article is a comparative assessment of the possibilities related to effective investments of cash surpluses by companies in Poland and the risk connected with this process. Heads responsible in companies for investments of cash surpluses have a wide range of possibilities to invest in different financial instruments and to secure financial liquidity. The most popular solution among business entities all the time are banking deposits which are distinguished by low risk profile, lack of transaction costs but also offering low return on investment. Nevertheless, deposits for one month and longer were able in the years 2012–2014 to generate interests exceeding inflation. Wide range of possibilities is offered by other financial institutions than banks but in case of the money market and capital market instruments higher risk should be taken into account. Each time such an investment should be previously analyzed, because as it is described in the article, also investments in commonly perceived as low risk profile instruments, i.e. debt securities of blue chips or money market funds, can generate losses. A developed analysis of transaction costs in such instruments is also necessary. Even in the case of similar instruments the costs can be different, changing this way significantly level of profitability of the investment. Also services of asset management companies should be taken into consideration but the solution needs significant amounts of cash.
Cytowanie	Grzywacz J., Lipski M. (2015) Dylematy związane z zagospodarowywaniem nadwyżek środków pieniężnych przez przedsiębiorstwa w Polsce.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 3: 5-18
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2015_n3_s5.pdf

Autor	Katarzyna Domańska, Anna Nowak
Tytuł	Zmiany dochodowości gospodarstw rolnych w Polsce na tle Unii Europejskiej
Title	PROFITABILITY CHANGES AT RURAL FARMS IN POLAND ON THE BACKGROUND EUROPEAN UNION
Słowa kluczowe	dochodowość, gospodarstwo rolne, Polska, Unia Europejska
Key words	rural farms, profitability, Poland, European Union
Abstrakt	W artykule podjęto tematykę dochodowości towarowych gospodarstw rolnych w Polsce i Unii Europejskiej (UE) oraz zmian dochodowości w okresie 2004-2011. Celem opracowania jest ocena tych zmian w Polsce na tle pozostałych państw członkowskich Wspólnoty. Analizy dokonano na podstawie informacji gromadzonych w ramach europejskiego systemu zbierania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych FADN. W pracy poddano ocenie dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego w relacji do kosztów, wartości produkcji, wartości kapitału własnego, a także liczby zatrudnionych osób. Wyniki badań wykazały duże zróżnicowanie towarowych gospodarstw w UE ze względu na poziom dochodu, jego relacje do zaangażowanych nakładów oraz wielkości produkcji. W przypadku poziomu dochodu z gospodarstwa rolnego oraz jego relacji do osób pełnozatrudnionych z rodziny powyżej średniej unijnej znajdowały się kraje tzw. starej piętnastki (UE-15), natomiast poniżej średniej – nowe kraje członkowskie UE.
Abstract	This paper identifies and examines the profitability changes of rural farms in Poland on the background of other European Union’s member countries. An analysis was prepared basing upon information collected within European system - Farm Accountancy Data Network. Survey includes years 2004 and 2011. Paper makes an assessment of family farm income in relation to cost, production value, net worth, as well as family work units. The results of the survey show great differentiation of rural farms in European Union regarding income level and its relation to engaged input as well as output value. The countries of “old 15” gained higher level of income from farm and in relation to family work units comparing to Union average but “new “ member countries – below average. In relation to effectiveness rates based on income category from rural farm one could not observe so clear differences.
Cytowanie	Domańska K., Nowak A. (2014) Zmiany dochodowości gospodarstw rolnych w Polsce na tle Unii Europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 1: 64-73
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n1_s64.pdf

Autor	Lidia Gunerka, Lilianna Jabłońska, Michał Milczarski
Tytuł	Opłacalność produkcji warzyw pod osłonami na przykładzie wybranego gospodarstwa
Title	VEGETABLES UNDER COVER – THEIR PRODUCTION PROFITABILITY BASED ON EXAMPLES OF SELECTED FARMS
Słowa kluczowe	produkcja, koszty, opłacalność, warzywa pod folią
Key words	production, costs, profitability, vegetables under plastic tunnels
Abstrakt	Celem opracowania jest dokonanie oceny ekonomicznej efektywności produkcji warzyw w tunelach foliowych w Polsce na przykładzie wybranego gospodarstwa, posze­rzonej o analizę kosztów i nakładów siły roboczej oraz symulacyjny rachunek opłacalności przy różnych programach produkcji. Określono wartość produkcji, koszty, dochód rolniczy i wskaźnik opłacalności dla poszczególnych upraw i całego gospodarstwa. Z badań wynika, że uprawa warzyw w tunelach foliowych cechuje się wysoką opłacalnością, a poziom dochodu i wskaźnik opłacalności zależą od wdrożonego programu produkcji. Na wybór tego programu, poza wynikiem finansowym, istotny wpływ mają poziom i struktura nakładów siły roboczej.
Abstract	The aim of this study was to assess the economic efficiency of vegetable production, in plastic tunnels, in Poland. Production profitability was assessed based on examples of chosen farms. An analysis of their costs and labor force inputs was conducted. An account profitability simulation for various production programs was performed. The value of production, costs, farm income and profitability index for each crop and farm were determined. Research shows that vegetable cultivation in plastic tunnels is characterized by high profitability. However, the level of income and profitability index depends on the implemented production program. The choice of this program, in addition to financial results, is significantly influenced by the level and structure of labor inputs.
Cytowanie	Gunerka L., Jabłońska L., Milczarski M. (2014) Opłacalność produkcji warzyw pod osłonami na przykładzie wybranego gospodarstwa.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 3: 77-86
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n3_s77.pdf

Autor	Jadwiga Zaród
Tytuł	The risks associated with agricultural production in the average farm in Poland
Title	Ryzyko związane z produkcją rolniczą w przeciętnym gospodarstwie rolnym w Polsce
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Dla przeciętnego gospodarstwa rolnego w Polsce zbudowano liniowo-dynamiczne modele optymalizacyjne z losowymi parametrami funkcji celu. Do rozwiązywania tych modeli wykorzystano trzy algorytmy: maksymalizujący dochód rolniczy, minimalizujący ryzyko jego osiągnięcia i minimalizujący ryzyko uzyskania dochodu z określonego przedziału. Algorytmy te wykorzystują w trakcie obliczeń programowanie liniowe i kwadratowe. Wyniki rozwiązań wskazują plany produkcji, których realizacja umożliwia osiągnięcie najwyższego w danych warunkach dochodu rolniczego bądź najniższego ryzyka związanego z realizacją dochodu. Miarą ryzyka jest odchylenie standardowe wyznaczone na podstawie macierzy wariancji i kowariancji dochodów rolniczych uzyskanych w latach 2006–2012. Cel tej pracy to ukazanie ryzyka związanego z produkcją rolniczą, której efektem jest uzyskany dochód rolniczy.
Abstract
Cytowanie	Zaród J. (2014) The risks associated with agricultural production in the average farm in Poland.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 108: 5-16
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2014_n108_s5.pdf

Autor	Mariola Chrzanowska, Nina Drejerska, Iwona Pomianek
Tytuł	Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia
Title	Warsaw suburban zone. Selected issues
Słowa kluczowe	obszary wiejskie, rynek pracy, przedsiębiorczość, kapitał ludzki, rozwój, strefa podmiejska, województwo mazowieckie, suburbanizacja
Key words	rural areas, labour market, entrepreneurship, human capital, development, suburban area, Mazovia region, suburbanisation
Abstrakt	Gminy podmiejskie Warszawy wybrane do badań są niewątpliwie obszarem intensywnych przemian społeczno-gospodarczych. Ta kumulacja procesów rozwojowych, rozlewanie się zjawisk charakterystycznych dla miast, powoduje, że badany obszar jest niezwykle interesujący z poznawczego punktu widzenia. Jednocześnie zachodzące zmiany są tak kompleksowe i wielowątkowe, że trudno wyodrębnić, co dokładnie powinno być przedmiotem badań – jeden wątek pociąga za sobą kilka niemniej interesujących następnych kwestii. W tej sytuacji pozostaje mieć nadzieję, że zaprezentowane wyniki badań przedstawiają zarówno ogólne tło zmian, jak i konkretne elementy rzeczywistości, jak np. powiązania funkcjonalne pomiędzy stolicą a jej obszarem podmiejskim w zakresie rynku pracy. Ponadto wydaje się, że wartością dodaną przeprowadzonych badań jest uwzględnienie zarówno działalności samorządów lokalnych, jak i małych oraz średnich przedsiębiorstw zlokalizowanych na badanym obszarze, jak również mieszkańców, ich sytuacji i opinii nt. zachodzących procesów. Badany obszar scharakteryzowano przy wykorzystaniu metod statystycznych. Wykorzystując miernik BZW, pogrupowano 30 gmin podmiejskich Warszawy na trzy klasy: o najwyższym, średnim i najniższym poziomie rozwoju. Do pierwszej grupy zostały zakwalifikowane: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, Stare Babice. Z wyjątkiem Nadarzyna, wszystkie gminy tej grupy graniczą bezpośrednio z Warszawą. Co więcej, oprócz Nieporętu, są to gminy położone po lewej stronie Wisły. Wskazuje to na najsilniejsze rozwojowe oddziaływanie Warszawy na gminy bezpośrednio z nią sąsiadujące, co więcej oddziaływanie ukierunkowane na stronę zachodnią miasta. W następnej grupie, 14 gmin stanowiło swoisty obszar przejściowy – najczęściej niegraniczący bezpośrednio z Warszawą, ale o silnym odziaływaniu miasta na procesy społeczno-gospodarcze tam zachodzące. Pozostałych 9 gmin to jednostki peryferyjne z punktu widzenia przyjętego obszaru badań, najdalej położone od stolicy, ale wciąż zaliczane do strefy podmiejskiej Warszawy. Wyniki badań empirycznych przeprowadzonych w urzędach gmin strefy podmiejskiej Warszawy wskazują na fakt, że w większości ankietowanych jednostek samorządu terytorialnego opracowano strategie rozwoju. Może to świadczyć o świadomości władz w zakresie pobudzania aktywności zarówno własnej, jak i mieszkańców oraz przedsiębiorców, inwestowania w poprawę składników infrastruktury, jakości życia mieszkańców, ułatwiania startu działalności gospodarczej. Jednocześnie fakt posiadania strategii rozwoju może też być jedynie spełnieniem technicznego warunku koniecznego np. w przypadku ubiegania się o wsparcie finansowe ze środków europejskich. Cele zapisane w strategiach były realizowane, aczkolwiek z uwagi na ograniczone środki finansowe wdrażanie strategii sprawiało trudności niektórym gminom (głównie o niskim poziomie rozwoju). Gminy (z kilkoma wyjątkami) były raczej aktywne w zakresie wykorzystania środków z Unii Europejskiej. Mimo to uskarżano się na skomplikowane procedury aplikowania oraz na nie zawsze korzystne dla gmin strefy podmiejskiej Warszawy warunki przyznawania dofinansowania do projektów (dochody per capita). Z reguły projekty były przygotowywane przez pracowników gminy, rzadko przez ekspertów zewnętrznych. Jako mocne strony gminy wskazywano przede wszystkim bliskość stolicy i dogodne połączenia komunikacyjne z innymi, większymi miastami, wysoki poziom infrastruktury technicznej, a także wolne tereny, które mogą zostać wykorzystane pod inwestycje. Jak wynika z charakterystyki mocnych stron, strefa podmiejska Warszawy charakteryzuje się nie tylko korzystnym układem infrastruktury drogowej i wolnymi przestrzeniami inwestycyjnymi, lecz w znacznej części także wysokimi walorami przyrodniczymi. Walory te mogą stanowić zarówno czynnik zachęcający, jak i ograniczający swobodę gospodarowania. Zdaniem ponad połowy władz gminnych, obszary przyrodniczo-chronione na terenie gminy stanowią szansę dla rozwoju przedsiębiorstw. Warunki te sprzyjają turystyce i rekreacji podmiejskiej, weekendowej lub biznesowej (organizacja konferencji w zielonym otoczeniu, a jednocześnie blisko Warszawy, np. Serock). Wyniki badań w przedsiębiorstwach wskazują, że na rynku lokalnym działalność koncentrowało 55% badanych jednostek. Ankietowani z gmin o niskim poziomie rozwoju, częściej niż pozostali, wykraczali zasięgiem działalności poza rynek lokalny – co wynikać mogło z potrzeby zwiększenia niewystarczającego popytu na swoje produkty i usługi. W opinii ankietowanych, najważniejszymi czynnikami decydującymi o lokalizacji przedsiębiorstw były: dogodne położenie w stosunku do odbiorców oraz chłonność rynku lokalnego lub regionalnego. Bliskość Warszawy została wskazana jako istotny czynnik lokalizacyjny w co czwartym przedsiębiorstwie. Podczas podejmowania decyzji o lokalizacji przedsiębiorstwa zwracano także uwagę na koszty związane z wynajęciem, zakupem lub budową lokalu. Z kolei w ramach podsumowującego pytania nt. postrzegania gminy, w której badane firmy miały swoją siedzibę, jako mocną stronę respondenci wskazywali bliskość Warszawy oraz dogodne połączenia komunikacyjne ze stolicą oraz innymi, większymi miastami, rozbudowaną infrastrukturę techniczną, ciągły rozwój gminy (związany m.in. ze stałym wzrostem liczby ludności w efekcie migracji oraz dużej liczby urodzeń) i odpowiednie warunki do rozwoju przedsiębiorczości. Jako słabe strony wskazywano: słabą infrastrukturę techniczną, wysokie koszty i inne trudności prowadzenia działalności gospodarczej (np. brak wsparcia ze strony władz gminnych, brak usług doradczych), a także zbyt duże natężenie ruchu i związane z nim zanieczyszczenie środowiska oraz słabą komunikację drogową. Należy w tym miejscu zauważyć, że pewne czynniki były wskazywane zarówno w grupie mocnych, jak i słabych stron. Badani przedsiębiorcy mieli bowiem tendencję do oceny infrastruktury technicznej przez pryzmat swojego najbliższego otoczenia, np. konkretnej drogi dojazdowej do swojej firmy. W związku z tym uzyskane odpowiedzi były bardzo zróżnicowane i to co dla jednych było zaletą, np. zbudowanie drogi w ich bezpośredniej okolicy, dla innych nie miało znaczenia. Znaczna część przeprowadzonego badania pierwotnego w gospodarstwach domowych strefy podmiejskiej Warszawy dotyczyła powiazań funkcjonalnych pomiędzy stolicą a otaczającym ją obszarem w wymiarze rynku pracy. Sytuacja badanej populacji mieszkańców jest stosunkowo dobra; charakteryzuje ją zarówno wysoki wskaźnik aktywności zawodowej, jak i wysoki wskaźnik zatrudnienia. Generalnie więc bliskość rozwiniętego rynku pracy, jakim jest stolica, jak również jej bezpośrednie otocznie sprzyja aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Ta dobra sytuacja przyciąga też nowych mieszkańców zarówno z innych części regionu, jak i z samej Warszawy. Jak pokazały wyniki badań, nowo osiedlający się mieszkańcy to osoby młode, dobrze wykształcone, o relatywnie wysokich dochodach. Procesy te niewątpliwie prowadzą do zwiększenia potencjału ludzkiego badanych obszarów, wpisując się w dyskusję zarówno teoretyków, jak i praktyków nt. endogenicznych czynników wzrostu gospodarczego, równocześnie powodują jednak zwiększoną presję w wielu wymiarach. Jednym z nich są kwestie środowiskowe – rozwój funkcji mieszkaniowej wymaga kolejnych terenów przeznaczonych na ten cel. Są to w znakomitej większości inwestycje prywatne, dla których po wzrastających cenach, ale jednak znajdowane są kolejne obszary, np. dotychczasowe grunty rolne. Natomiast biorąc pod uwagę fakt, że są to najczęściej osoby dojeżdżające do pracy, to niewątpliwe wyzwaniem jest zapewnienie odpowiedniej infrastruktury w tym zakresie. Nowi migranci dojeżdżają na ogół własnymi samochodami, powodując znaczne obciążenie dróg wjazdowych do miasta. Prezentowane wyniki badań wyraźnie wskazują na brak atrakcyjnej oferty komunikacji publicznej dla tej grupy. Uzyskane rezultaty badań pozwalają również na identyfikację zjawisk, które nie są typowe tylko dla mieszkańców strefy podmiejskiej. Zjawiska te są częścią ogólnopolskich czy nawet ogólnoświatowych tendencji na rynku pracy. Co więcej, wydają się potwierdzać, że pomimo relatywnie lepszej sytuacji na rynku pracy w okolicy dużego miasta, strefa podmiejska nie jest obszarem wolnym od problemów spotykanych gdzie indziej. Należy w tym miejscu wspomnieć przede wszystkim o wynikach badań wskazujących na niestabilność zatrudnienia, szczególnie wśród osób młodych, też dobrze wykształconych oraz na istnienie szarej strefy – zatrudnianie pracowników bez formalnej umowy. Wyniki otrzymane za pomocą jednej z metod statystycznych – klasycznej analizy korespondencji – pozwalają na odniesienie się do przywoływanego w teorii kapitału kreatywnego. Wskazują bowiem na istnienie zależności pomiędzy wykształceniem wyższym a dużą i pełną samodzielnością pracy, wykształceniem średnim a średnim poziomem samodzielności oraz wykształceniem zasadniczym zawodowym i niskim poziomem samodzielności wykonywanej pracy. Ponadto przeprowadzona analiza pozwoliła wyodrębnić grupę przedsiębiorców, charakteryzujących swoją pracę jako w pełni samodzielną i kreatywną, przy czym wskazywali najczęściej własny pomysł jako początek aktywności zawodowej wykonywanej w trakcie badania. Biorąc pod uwagę fakt, że rynek pracy odgrywa znaczącą rolę w procesach formowania funkcjonalnych obszarów miejskich, otrzymano również istotne wyniki w zakresie aktywności zawodowej mieszkańców strefy podmiejskiej. Przeprowadzona analiza korespondencji pozwoliła na wyodrębnienie grupy „młodych migrantów” – z wyższym wykształceniem, którzy przeprowadzili się w ostatnim okresie (w latach 2005–2012); ich dochód przekraczał 2000 zł netto miesięcznie na osobę w rodzinie. Dominowali w tej grupie ludzie młodzi – 51% z nich nie przekroczyło 36. roku życia. Blisko 90% ankietowanych w tej grupie to pracownicy najemni dojeżdżający codziennie do pracy do Warszawy, przy czym ich średni czas dojazdu to godzina. Wyodrębniona została też grupa przedsiębiorców, którzy pracowali w miejscu zamieszkania; to głównie osoby od 36 do 55 lat (71% respondentów w tym wieku). Ponadto to osoby mieszkające w danym miejscu od urodzenia bądź ludność napływowa, ale o znacznie dłuższym czasie zamieszkania niż „młodzi migranci”. Prowadzi to do ciekawej konkluzji nt. tendencji do prowadzenia małej firmy na danym obszarze raczej przez osoby zakorzenione lokalnie. Pomimo zidentyfikowanych problemów, sytuacja badanej populacji mieszkańców obszarów podmiejskich wydaje się być podstawą do budowania pozytywnego wizerunku. Mała skala bierności zawodowej, posiadanie dodatkowych kwalifikacji (nabytych w trakcie kształcenia formalnego, ale też nieformalnego w przypadku osób o niższych poziomach wykształcenia), kreatywność przedsiębiorców, elastyczność (przynajmniej deklarowana) w grupie osób niepracujących, a poszukujących zatrudnienia wskazuje na faktycznie istniejące potencjały endogeniczne badanych gmin; potencjały trudne bądź niemożliwe do zidentyfikowania na podstawie danych statystycznych, a widoczne w badaniach jakościowych. Co więcej, wskazane potencjały są generalnie dostrzegane przez władze lokalne i przedsiębiorców, ale równocześnie w hierarchii mocnych stron zdecydowanie stawiane są za czynnikami wynikającymi z uwarunkowań czysto geograficznych czy infrastrukturalnych, które można by określić jako „twarde” determinanty rozwoju społeczno-gospodarczego. Niemniej jednak, w opinii zespołu autorskiego, ta jakościowa identyfikacja „miękkich” potencjałów strefy podmiejskiej największego miasta w Polsce jest mocną stroną i ważnym wynikiem całego procesu badawczego podsumowanego niniejszą publikacją.
Abstract	This volume traces selected issues of economic and social development in the Warsaw suburban zone. It was elaborated as a part of the project entitled “Economic and social determinants of rural areas development of the Mazovia region in the suburban and external zone of Warsaw”, No N N114 145240, financed by the National Science Centre (Poland). The main purpose of the research was to identify and deeply characterize economic and social processes observed in rural areas of the Warsaw suburban zone. Specific objectives included: (1) diagnosis of a development level of selected communes in comparison with the whole region and identification of their diversification, (2) determination of demographic and economic potential of the Warsaw suburban zone inhabitants, especially from a perspective of a human capital level, (3) research on specificity of the Warsaw suburban zone inhabitants’ situation on the labour market, including a scale of economic inactivity, unemploymentand employment in the group of respondents, and in particular commuting to Warsaw as a central city of the functional region, (4) identification of conditions of enterprises that function there, as well as reasons and directions of diversification of their activities, (5) determination of a role of local self-government and other institutions in fostering and promoting entrepreneurship in rural areas and evaluation of local self-government activities in applying for and using the European Union support. The empirical research was conducted in rural households, enterprises and local self-governmental units in 30 rural and rural-urban communes around Warsaw, which were identified as the Warsaw suburban zone basing on the methodology of Korcelli and Śleszyński [Korcelli P. and Śleszyński P., 2011: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 – projekt z 25 stycznia 2011 roku, delimitacja opracowana wcześniej na potrzeby programu ESPON] as well as Bański [Bański J. (ed.), 2009: Analiza zróżnicowania i perspektywy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce do 2015 roku. Studia Obszarów Wiejskich tom 16, PTG, IGIPZ PAN, Warsaw; typology of communes according to the impact ranges (development of urban functions)]. Finally, the research included questionnaire interviews in 800 households (2215 adult participants), 221 micro and small enterprises as well as postal questionnaire in 30 local self-government offices. Research results show that the analysed suburban communes of Warsaw are an area of an intense socio-economic transformation. However, the multi-threaded nature of these changes makes the authors present a reduced general background of the changes. Moreover, the authors hope that provided examples, such as functional connections between the capital city and its suburban area in the labour market, are a good illustration of the changes. Especially as these changes are presented at the same time from the perspective of three key groups: local self-government, inhabitants and entrepreneurs. The studied area was characterized using some statistical methods. The use of the relative development level measure (BZW) made it possible to group investigated 30 communes in three development classes: the highest, medium and the lowest one. The first group included: Lesznowola, Michałowice, Nadarzyn, Raszyn, Nieporęt, Izabelin, and Stare Babice. With the exception of Nadarzyn, all these communes directly border Warsaw. Furthermore, apart from Nieporęt, these communes are situated on the left bank of the Vistula river. This indicates the strongest development impact of Warsaw on directly neighbouring communes as well as the impact oriented towards the west of the city. The next group of 14 communes constituted a specific area of transition – usually not directly bordering Warsaw but with strong impact of the city on socio-economic processes taking place there. The remaining 9 communes are peripheral units in the investigated area, being the farthest away from Warsaw but still included in the suburban zone. According to research results, majority of local self-governments had development strategic documents. This may indicate the authorities’ awareness of the role of stimulating inhabitants’ and entrepreneurs’ activity as well as their own investments in improving infrastructure assets, quality of life and facilitating business start. At the same time, providing a development strategy may also be only the fulfilment of a technical precondition – for example, in the case of applying for the European Union funds. The communes authorities (with some exceptions) were rather active in applying for the support. Nevertheless, they complained about complicated procedures of applying and sometimes detrimental conditions for granting funds for projects to the Warsaw suburban zone communes (per capita income). In the opinion of representatives of local self-government offices, the strengths of  the Warsaw suburban area include: a convenient system of road infrastructure and accessible investment area. Additionally, there are large areas of communes characterized by high natural values. These values can be both stimulating as well as limiting possibilities of economic activities. According to more than a half of the local authorities, the natural environment provides a great opportunity for development of weekend or business tourism (for example conference and professional meetings with a quiet and peaceful atmosphere close to nature in Serock). Entrepreneurs focused their activity mostly on the local market. The respondents from communes with a low level of development, more frequently than others, came out beyond the local market – which could be a result of their need to increase insufficient demand for their products and services. In their opinion, the most important factors determining the firm location included: proximity to customers and local or regional market capacity. The neighbourhood of Warsaw was identified as an important factor in every fourth company. The most important strengths included: proximity to Warsaw, good transport connections with the capital city and othermajor cities, developed technical infrastructure, continuous development of communes (related, inter alia, to constant growth of the population as a result of migration and high birth rates) as well as appropriate conditions for entrepreneurship development. They also pointed out some weaknesses: poor technical infrastructure, high costs and other difficulties in doing business (e.g. lack of support from the local authorities, lack of advisory services), too much traffic, pollution and poor road communications. It should be noted that some factors were indicated as both the strengths and the weaknesses. The entrepreneurs had a tendency to assess the technical infrastructure through the lens of their immediate environment, such as a particular driveway to a firm. Therefore, the responses were very diverse, and what for some respondents was an advantage, for others did not matter at all. The situation of inhabitants on the labour market was relatively good. It was characterized by high rates of either professional activity or a high rate of employment. Therefore, proximity of the developed labour market (the capital city) as well its immediate environment promote professional activity of the suburban inhabitants. It attracts new people both from other parts of the region and from Warsaw as well. As shown by the results, the newly settled inhabitants were young, well-educated, with a relatively high level of income. These processes undoubtedly lead to an increase of human potential of the examined areas and reflect a discussion of both theorists and practitioners on endogenous growth factors. Though, these changes also increased pressure in many dimensions. Firstly, environmental issues should be considered. The development of the residential function requires more land for this purpose. New residential areas are usually private investments using for example previous agricultural land, but with increasing prices year by year. Secondly, the provision of appropriate infrastructure to people commuting to work every day is another challenge. New migrants usually use their own cars, causing a significant traffic jams on the way to Warsaw. The results clearly indicate no attractive offers of public transport in this case. These results also allow to identify some phenomena that are typical not only of the residents of the suburban zone. These phenomena are a part of national or even global trends in the labour market. Furthermore, they seem to confirm that, despite the relatively better labour market situation in the area of a big city, the suburban zone is not free from problems encountered elsewhere. Here, we should remember about job insecurity, especially among young, well-educated people, and the existence of the shadow economy – hiring workers without any formal contract. Conclusions drawn basing on one of statistical methods (a classical correspondence analysis) allow to refer to a concept of creative capital. They prove a relationship between having a tertiary education attainment and significant or full independence in the workplace, secondary education and a medium level of independence as well as vocational education and a low level of independence in the workplace. Moreover, the conducted analysis allowed to distinguish a group of entrepreneurs who perceived their work as fully creative and independent; they also stressed their own ideas as the beginnings of their present professional activities. Taking into account the fact that the labour market plays an important role in forming the functional city areas, the research results also allow to draw some significant conclusions in this aspect. The correspondence analysis allowed to distinguish a group of “new migrants” with tertiary education attainments, who moved recently (2005–2012) and who can be characterized by a relatively high income level (more than 2000 zlotys net per person in a household). The majority of them were young people (71% were 36 years old or younger). They usually commuted to Warsaw every day and it took them one hour on average to get to the workplace. There was also a group of entrepreneurs who mainly ran their businesses at the place of living. Usually they had lived there since their birth or moved but considerably earlier than “new migrants”. It leads to an interesting conclusion about running a company rather by people locally rooted. Despite the problems, the situation of the suburban population seems to be quite advantageous. The small scale of inactivity, additional qualifications (acquired both in formal and informal education), entrepreneurs’ creativity, flexibility (at least declared) in a group of people unemployed and seeking for employment indicate actually existing endogenous potential of the investigated communes. Even though, the potentials are difficult or impossible to be identified on the basis of statistical data, but clearly visible in qualitative research. What is more, the indicated potentials are generally noticed by the local authorities and entrepreneurs. However, in the strength hierarchy they are underestimated and still remain behind factors connected with purely geographical considerations or infrastructure, which could be described as “hard” determinants of socio-economic development. Nevertheless, in the opinion of the authors, the qualitative identification of “soft” potentials of the suburban zone of the largest city in Poland is the strong point and an important result of the whole process of research summarised in this publication.
Cytowanie	Chrzanowska M., Drejerska N., Pomianek I. (2014) Strefa podmiejska Warszawy. Wybrane zagadnienia.
HTML	wersja html
Pełny tekst	MONO_2014_strefa_podmiejska.pdf

Autor	Agata Marcysiak, Adam Marcysiak
Tytuł	Zakres zróżnicowania poziomu dochodów z gospodarstwa rolnego w układzie regionalnym
Title	RANGE OF DIFFERENTIATION INCOMES LEVEL OF AN AGRICULTURAL FARM IN REGIONAL SCHEME
Słowa kluczowe	poziom dochodu, zróżnicowanie dochodowe, region
Key words	income level, income differentiation, region
Abstrakt	Celem opracowania jest ukazanie zakresu zróżnicowania sytuacji dochodowej gospodarstw rolnych w układzie regionalnym. Podstawową kategorią ekonomiczną był dochód z gospodarstwa rolniczego Obliczeń tej kategorii dochodu dokonano metodą stosowaną w europejskim systemie rachunkowości rolnej FADN (Farm Accountancy Data Network). Najwyższy poziom dochodu z gospodarstwa rolniczego osiągnięto w regionie Pomorze i Mazury. Regionem o najniższym poziomie dochodu rolniczego była Małopolska i Pogórze. Wynikało to ze zróżnicowania struktury agrarnej polskiego rolnictwa.
Abstract	The aim of the paper is painting differentiation of incomes level of an agricultural farm in regional scheme. The main economic category is farm income. The calculation of that category is done by a method use at European Farm Accountancy Date Network (FADN). The highest level of farm income was gained in Pomorze i Mazury region. Małopolska i Pogórze had the lowest level of farm income. It was a result of the differentiation of the agrarian structure of Polish agriculture.
Cytowanie	Marcysiak A., Marcysiak A. (2014) Zakres zróżnicowania poziomu dochodów z gospodarstwa rolnego w układzie regionalnym.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 12(61): 122-128
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2014_n61_s122.pdf

Autor	Stanisław Gędek, Dariusz Kusz, Maria Ruda
Tytuł	Endogeniczne uwarunkowania działalności inwestycyjnej gospodarstw rolniczych w Unii Europejskiej
Title	ENDOGENOUS DETERMINANTS OF INVESTMENT ACTIVITY IN EUROPEAN UNION’S FARMS
Słowa kluczowe	gospodarstwo rolne, inwestycje, uwarunkowania endogeniczne
Key words	farm, investment, endogenous factors
Abstrakt	Celem pracy jest identyfikacja czynników o charakterze endogenicznym warunkujących poziom inwestycji w gospodarstwach rolniczych Unii Europejskiej o wielkości ekonomicznej od 16 ESU. Analiza czynników endogenicznych warunkujących aktywność inwestycyjną takich gospodarstw wskazała, że dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego pozytywnie wpływał na aktywność inwestycyjną rolników. Wskazuje to na duże znaczenie poziomu generowanego dochodu rolniczego w procesie unowocześniania warsztatu produkcyjnego w gospodarstwach rolniczych.
Abstract	The aim of the paper is to identify endogenous factors influencing the level of investment in European Union farms of the economic size over 16 ESU. The analysis has shown that income of the farm is positively correlated with investment activity of farmers in farms of the economic size over 16 ESU. This indicates that income generated by the farm have great importance in farm modernization process.
Cytowanie	Gędek S., Kusz D., Ruda M. (2013) Endogeniczne uwarunkowania działalności inwestycyjnej gospodarstw rolniczych w Unii Europejskiej .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 1: 52-61
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n1_s52.pdf