Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego 2016 16(31) (2)

Autor	Agnieszka Bezat-Jarzębowska, Włodzimierz Rembisz,
Tytuł	Produktywność czynnika ziemia a jego zasób
Title	Productivity of Land and its Resources
Słowa kluczowe	produktywność, czynniki produkcji, czynnik ziemia, zasoby ziemi
Key words	productivity, production factors, land factor, land resources
Abstrakt	W artykule poddano ocenie zależność substytucyjną między produktywnością czynnika ziemia i zasobem tego czynnika. Dotychczasowe badania prowadzone były na poziomie gospodarstwa rolnego, w artykule natomiast ujęto ten problem w skali sektorowej, tj. w odniesieniu do danych zagregowanych dla rolnictwa krajów UE. Przedmiotem ilustracji empirycznej były dane dla rolnictwa wybranych państw UE dostępne w EUROSTAT. Funkcja stanowiąca obwiednię danych empirycznych przyjmowała kształt klasycznej krzywej substytucji, tj. zgodnie z założeniami teoretycznymi i hipotezą badawczą.
Abstract	Within the framework of the paper the substitution between productivity of land and its resources was evaluated. Previous studies were conducted at the farm level, while in the paper, the problem was assessed in a sector scale, ie. with respect to the aggregate agricultural data of the EU countries. The agricultural data set of selected EU countries available in EUROSTAT was a subject of empirical illustration. The observations on the plots created the classic substitution curve, ie. in accordance with theoretical assumptions and research hypothesis.
Cytowanie	Bezat-Jarzębowska A., Rembisz W. (2016) Produktywność czynnika ziemia a jego zasób.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 9-18
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s9.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.22

Autor	Magdalena Bodył,
Tytuł	Ewolucja światowego rynku tytoniu i wyrobów tytoniowych
Title	The Evolution of the Global Market of Tobacco
Słowa kluczowe	tytoń, wyroby tytoniowe, nikotyna, papierosy
Key words	tobacco, tobacco products, nicotine, cigarettes
Abstrakt	Tytoń jest uprawiany w co najmniej 124 krajach na świecie. W 2013 r. uprawiano 7,4 mln ton tytoniu na powierzchni 4,3 mln ha. Liderem w produkcji tytoniu są Chiny. W ostatnich dekadach uprawa tytoniu przesunęła się z krajów o wysokich dochodach do krajów o średnich i niskich dochodach. Odnotowano wysoki wzrost produkcji w Azji i Afryce oraz spadek w Europie i Ameryce Północnej. Światowe obroty handlowe tytoniem systematycznie rosną. Udział eksportu w globalnej produkcji tytoniu w 2013 r. wynosił 35,5%, co wskazuje na proeksportowy charakter produkcji w niektórych regionach świata. Głównym dostawcami są kraje Ameryki Południowej a importerami kraje Europy.
Abstract	Tobacco is grown in at least 124 countries around the world. In 2013 cultivated 7.4 million tons of tobacco in the area of 4.3 million hectares. China is a leader in the production of tobacco. Over the last few decades tobacco production has shifted from high-income countries to countries with medium and low incomes. There has been a high increase in production in Asia and Africa and a decline in Europe and North America. The share of the export in the global production of tobacco in 2013 amounted to the 35.5%, what is indicating to pro-export character of the production in some regions of the world. The main suppliers are the South American countries and the main importers are countries of Europe.
Cytowanie	Bodył M. (2016) Ewolucja światowego rynku tytoniu i wyrobów tytoniowych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 19-28
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s19.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.23

Autor	Katarzyna Brodzińska,
Tytuł	Problemy funkcjonowania i rozwoju rodzinnych gospodarstw mlecznych w Polsce na tle uwarunkowań światowych
Title	Problems with Function and Development of Family Dairy Farms in Poland against the Background of World Conditions
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, koncentracja produkcji, organizacja gospodarstw
Key words	dairy farms, concentration of production, farm management
Abstrakt	Rodzinne gospodarstwa mleczne odegrały znaczącą rolę w historii polskiego rolnictwa i dlatego ważne jest określenie czynników determinujących możliwości ich rozwoju po zniesieniu kwot mlecznych. Materiał badawczy stanowiły wyniki badań własnych z 2016 roku, którymi objęto 69 właścicieli gospodarstw mlecznych z województwa warmińsko-mazurskiego oraz dane statystyczne. Z przeprowadzonych analiz wynika, że Polska jest znaczącym producentem mleka krowiego w Unii Europejskiej (4) i na świecie (12). Po integracji z UE nastąpiła koncentracja produkcji i poprawa wydajności mlecznej krów. Przeprowadzone w ostatnich latach inwestycje w gospodarstwach mlecznych przyczyniły się do poprawy ich konkurencyjności, ale stanowiły duże obciążenie kredytowe. Spadek opłacalności cen mleka związany z zaprzestaniem jego kwotowania, wysokie kary za nadprodukcję i konieczność spłacania rat kredytów spowodowały problemy finansowe wielu rodzinnych gospodarstw mlecznych i zagrażają ich trwałości.
Abstract	Family dairy farms have played a major role in the history of Polish agriculture. Because of this, it is important to assess the factors of their development after milk quotas were abolishment. Source material is comprised of results of the author’s own research, carried out in 2016. This involved 69 dairy farm owners from the Warmian-Masurian region. The analysis also involved statistical data on the functioning of dairy farms. The conducted analysis ranks Poland as a major producer of cow milk in the European Union (4th) and in the world (12th). Integration with the EU resulted in increased concentration of production and cow efficiency. Investments made by dairy farms in the last few years have increased their competitiveness. However, they were often financed from loans. The decrease of milk profitability, caused by not maintaining production quotas, high penalties for overproduction, as well as the necessity of paying off loan installments, have led to financial problems for many family dairy farms.
Cytowanie	Brodzińska K. (2016) Problemy funkcjonowania i rozwoju rodzinnych gospodarstw mlecznych w Polsce na tle uwarunkowań światowych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 29-38
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s29.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.24

Autor	Anna Bugała,
Tytuł	Stan i perspektywy rozwoju polskiego handlu zagranicznego owocami, warzywami i ich przetworami z Turcją
Title	Status and Prospects of Development of Polish Foreign Trade in Fresh and Processed Fruits and Vegetables with Turkey
Słowa kluczowe	eksport, import, owoce, warzywa, przetwory owocowe i warzywne
Key words	export, import, fruits, vegetables, processed fruits and vegetables
Abstrakt	Turcja jest głównym partnerem handlowym Polski z rejonu Bliskiego Wschodu i Azji. Saldo handlu zagranicznego owocami, warzywami i ich przetworami pomiędzy Polską i Turcją w latach 2006-2014 było ujemne. Autor podejmuje próbę oceny stanu i perspektyw rozwoju krajowego handlu owocami, warzywami i ich przetworami z Turcją. Szczególną uwagę poświęca sytuacji i możliwościom rozwoju tureckiego sektora ogrodniczego w trakcie dążenia tego kraju do członkostwa w UE.
Abstract	Turkey is Poland’s main trading partner from Asia and the Middle East. From 2006-2014 the balance of Polish foreign trade in fruits, vegetables and their derivatives with Turkey was negative. The author undertakes an attempt to assess the situation and outlook of Polish trade in fresh and processed fruits and vegetables with Turkey, with particular focus on the situation and development possibilities of the Turkish horticultural sector on the path to EU accession.
Cytowanie	Bugała A. (2016) Stan i perspektywy rozwoju polskiego handlu zagranicznego owocami, warzywami i ich przetworami z Turcją .Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 39-46
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s39.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.25

Autor	Piotr Cymanow,
Tytuł	Znaczenie czynników determinujących decyzje powrotne migrantów zarobkowych pochodzących z obszarów wiejskich
Title	Significance of Factors Affecting the Decision to Return Home made by Economic Migrants from Rural Areas
Słowa kluczowe	procesy migracyjne, obszary wiejskie, rozwój lokalny, migracje powrotne
Key words	migration processes, rural areas, local development, return migrations
Abstrakt	Artykuł prezentuje wyniki badań, jakie zostały przeprowadzone na grupie osób wywodzących się ze środowisk wiejskich, które aktualnie przebywają poza granicami kraju, wykonując pracę zarobkową. Zasadniczym celem dokonanej analizy jest przedstawienie zjawiska migracji powrotnych na przykładzie grupy osób wywodzących się z obszarów peryferyjnych. W opracowaniu uwzględniono również ocenę czynników determinujących podejmowanie ewentualnych decyzji w zakresie powrotów z migracji. W artykule podkreślono także znaczenie migracji zarobkowych w kontekście niekorzystnych zmian struktury demograficznej i problemów społecznych, dotykających obszarów peryferyjnych.
Abstract	The article presents the results of a study of return migrations of people who decided to travel for work. The significance of population movements was emphasised in the local and regional development of peripheral areas, pointing to considerable impact of such processes on their transformation. The significance of the factors that impact the decision to return from economic emigration were assessed. A series of social aspects were also highlighted, related to the increase in return migration.
Cytowanie	Cymanow P. (2016) Znaczenie czynników determinujących decyzje powrotne migrantów zarobkowych pochodzących z obszarów wiejskich.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 47-54
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s47.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.26

Autor	Andrzej Czyżewski, Łukasz Kryszak,
Tytuł	Współzależności międzygałęziowe w sektorze rolnym w świetle modelu input-output a poziom finansowego wsparcia rolnictwa w wybranych krajach
Title	The Input-Output Analysis in the Agricultural Sector and Level of Financial Support for Agriculture in Selected Countries
Słowa kluczowe	model input-output, efektywność makroekonomiczna rolnictwa, wsparcie finansowe, wykorzystanie zasobów własnych, nadwyżka ekonomiczna, import, eksport
Key words	input-output model, macroeconomic effectiveness of agriculture, financial support, use of own resources, economic surplus, import, export
Abstrakt	Głównym celem artykułu było zbadanie współzależności międzygałęziowych w odniesieniu do rolnictwa przy pomocy modeli input-output w wybranych krajach w kontekście poziomu wsparcia finansowego rolnictwa w tych państwach. Do badań wybrano 10 krajów spoza Unii Europejskiej, dla których dostępne były dane dotyczące poziomu wsparcia rolnictwa. Zakres czasowy obejmował lata 1995-2011, natomiast głównym źródłem danych były tablice przygotowane w ramach projektu World Input-Output Database. Przeprowadzone analizy potwierdziły paradoks rozwojowy rolnictwa, zgodnie z którym wysoki potencjał sektora rolnego wiąże się z relatywnie niską efektywnością makroekonomiczną i jednocześnie wysoką wydajnością pracy. W artykule określono też poziom samowystarczalności sektora rolnego w badanych krajach oraz związki rolnictwa z zagranicą. Dodatkowo wskazano na proces wyrównywania się poziomu wsparcia dla rolnictwa w poszczególnych krajach, przy utrzymaniu relatywnie wysokiego zróżnicowania.
Abstract	The study selected 10 non-EU countries for which data concerning the level of support for agriculture were available. The time range covered the years 1995-2011, while the main sources of data were tables prepared as part of the World Input-Output Database. The conducted analysis confirmed the paradox of development of agriculture, according to which the high potential of the agricultural sector is associated with a relatively low macroeconomic efficiency and at the same time high productivity. The article sets a level of self-sufficiency in the agricultural sector in the studied countries as well as international trade relations with foreign countries. In addition, it noted the process of equalizing the level of support for agriculture in different countries, while maintaining a relatively high diversity.
Cytowanie	Czyżewski A., Kryszak Ł. (2016) Współzależności międzygałęziowe w sektorze rolnym w świetle modelu input-output a poziom finansowego wsparcia rolnictwa w wybranych krajach.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 55-65
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s55.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.27

Autor	Zbigniew Gołaś,
Tytuł	Ocena kondycji finansowej sektora produkcji artykułów spożywczych w Polsce i Niemczech
Title	Assessment of the Financial Condition of Food Sector Production in Poland and Germany
Słowa kluczowe	sektor produkcji artykułów spożywczych, sytuacja finansowa, Polska, Niemcy
Key words	sector of food production, financial condition, Poland, Germany
Abstrakt	Głównym celem artykułu była wielowymiarowa ocena kondycji finansowej sektora produkcji artykułów spożywczych w Polsce i Niemczech w układzie klas wielkości przedsiębiorstw. Badania porównawcze przeprowadzono na podstawie bazy danych Europejskiego Banku Centralnego, która umożliwia ocenę różnych sektorów gospodarki w pięciu obszarach: struktury finansowej, płynności finansowej, zadłużenia, aktywności oraz rentowności. Badania wykazały, że przedsiębiorstwa w Polsce – w stosunku do przedsiębiorstw w Niemczech - stosują bardziej konserwatywne strategie finansowe, mają lepszą płynność finansową, posiadają większą zdolność do obsługi długu, mniej produktywnie wykorzystują posiadany majątek, uzyskują wyższą marżę na sprzedaży oraz porównywalną z firmami niemieckimi stopę zwrotu z kapitału własnego.
Abstract	The main aim of the article is to present multidimensional assessment of the financial condition of food sector production in Poland and Germany by size of enterprises. Comparative study was based on European Central Bank’s database that allows assessment of different economic sectors in five different areas: financial structure, financial liquidity, indebtedness, activity and profitability. The research proved that Polish enterprises (compared to German enterprises) apply more conservative financial strategies, experience better financial liquidity, are betted adapted to debt service, less productively use their assets, obtain higher sale markups and are comparable to German return rates from own capital.
Cytowanie	Gołaś Z. (2016) Ocena kondycji finansowej sektora produkcji artykułów spożywczych w Polsce i Niemczech.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 66-75
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s66.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.28

Autor	Renata Grochowska, Ewa Kiryluk-Dryjska,
Tytuł	Przewidywanie potencjalnych rozwiązań dla wieloletnich ram finansowych UE po 2020 roku przy wykorzystaniu teorii gier
Title	Forecasting of Potential Solutions for the European Union Multiannual Financial Framework Beyond 2020 Using the Game Theory
Słowa kluczowe	budżet unijny, teoria gier
Key words	UE budget, game theory
Abstrakt	Wzrost interesów narodowych i ruchów anty-integracyjnych w Europie stawiają pod znakiem zapytania wyniki kolejnych negocjacji dotyczących wieloletnich ram finansowych UE. Celem niniejszej pracy jest prezentacja ustaleń negocjacji budżetowych dla lat 2007-2013 i 2014-2020 oraz próba wykorzystania teorii gier do przewidywania wielkości i struktury budżetu UE w przyszłości na przykładzie preferencji wybranych aktorów procesu decyzyjnego. W artykule wykorzystano elementy tradycyjnej teorii gier niekooperacyjnych oraz jej rozwinięcie w postaci teorii przejść. Z przeprowadzonej gry między Komisją Europejską a płatnikami netto należy wnioskować, że w kolejnych negocjacjach budżetowych płatnicy mogą początkowo zaakceptować zwiększenie budżetu na Wspólną Politykę Rolną oraz Politykę Spójności (PS), przy czym korzystniejszym dla nich rozwiązaniem byłby wzrost w większym zakresie budżetu PS. Z kolei próby nadmiernego zwiększenia budżetu polityki rolnej w stosunku do PS mogą ostatecznie doprowadzić do zamrożenia przez płatników netto budżetu UE na obecnym poziomie.
Abstract	The recent increase of national interests in Europe makes the results of the future negotiations on the EU Multiannual Financial Framework (MFF) uncertain. The objective of the paper is to present the budget negotiations of two recent MFF’s (2007-2013 and 2014-2020) and to forecast its potential shape beyond 2020. Standard game theory and the theory of moves are used to model the negotiations on the budget between the European Commission and net payers of the EU budget. The results demonstrate that net payers can initially accept an increase of the budgets of both the Common Agricultural Policy (CAP) and the Cohesion Policy. However, attempts to over-increase the financing of the CAP in reference to the Cohesion Policy can motivate them to freeze the budget at the current level.
Cytowanie	Grochowska R., Kiryluk-Dryjska E. (2016) Przewidywanie potencjalnych rozwiązań dla wieloletnich ram finansowych UE po 2020 roku przy wykorzystaniu teorii gier.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 76-85
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s76.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.29

Autor	Agata Grużewska, Marek Gugała, Sylwia Paprocka, Krystyna Zarzecka,
Tytuł	Produkcja i znaczenie konsumpcyjne ziemniaka i rzepaku w Polsce i w wybranych krajach UE
Title	The Importance of Production and Consumption of Potato and Oilseed Rape in Poland and Selected EU Countries
Słowa kluczowe	ziemniak, rzepak, spożycie, produkcja
Key words	potato, oilseed rape, consumption, production
Abstrakt	W pracy przedstawiono wybrane elementy dotyczące produkcji oraz wykorzystania ziemniaka i rzepaku w Polsce i krajach Unii Europejskiej. Są to dwie bardzo ważne rośliny rolnicze ze względu na zmieniającą się produkcję i duże walory konsumpcyjne. W opracowaniu wykorzystano dane dotyczące areału uprawy, plonów i zbiorów oraz zmieniającego się w naszym kraju spożycia tych gatunków na przestrzeni ostatnich 25 lat. Jednocześnie wartości te odniesiono do wybranych krajów w Unii Europejskiej. Wykazano, że powierzchnia uprawy i zbiory ziemniaka zarówno w kraju jak i w Europie maleją, a plony zwiększają się. Natomiast w zakresie rzepaku areał uprawy, plony, zbiory i spożycie oleju rzepakowego zarówno w Polsce jak i krajach unijnych ulegają zwiększeniu.
Abstract	The paper presents selected aspects of potato and oilseed rape production and use in Poland and European Union countries. These two crop plants are very important due to changing production and marked consumption-related value. The paper is based on data pertaining to the area under these crops, their yields and harvests, and changing consumption of these species in Poland over the last 25 years. Also, these figures were compared to values in selected European Union countries. It was demonstrated that the area under the potato and potato harvests have been on the increase both in Poland and Europe. Oilseed rape area, yields, harvests and rapeseed oil consumption are increasing, too.
Cytowanie	Grużewska A., Gugała M., Paprocka S., Zarzecka K. (2016) Produkcja i znaczenie konsumpcyjne ziemniaka i rzepaku w Polsce i w wybranych krajach UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 86-93
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s86.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.30

Autor	Aleksander Grzelak,
Tytuł	Zróżnicowania dochodowe i przyczyny ich zmian w krajach objętych statystyką OECD
Title	Income Inequality and the Reasons for its Change in Countries Covered by OECD Statistics
Słowa kluczowe	zróżnicowania dochodowe, ubóstwo, OECD, wskaźnik Giniego, krzywa Kuznetza
Key words	income inequality, poverty, OECD, Gini index, the Kuznetz`s curve
Abstrakt	Głównym celem artykułu jest rozpoznanie tendencji w procesie zmian zróżnicowań dochodowych w krajach objętych statystyką OECD oraz określenie ich skali i przyczyn. Badania zrealizowano na podstawie baz danych OECD. Stwierdzono, że zmiany w zakresie zróżnicowań dochodowych w obrębie badanych krajów w ostatnich dekadach były różnokierunkowe, dominował jednak wzrost dyspersji dochodów. Ich zmniejszenie można było odnotować w krajach mniej zamożnych, z reguły o wysokim poziomie nierówności dochodowych, podczas gdy w większości krajów rozwiniętych miały miejsce tendencje wzrostowe. Istnieje wiele przyczyn wyjaśniających zróżnicowania dochodowe. Najczęściej wskazuje się na procesy globalizacji, rolę państwa w gospodarce, warunki funkcjonowania rynków pracy, czynniki społeczno-demograficzne. Można przypuszczać, że dalsze kierunki badań w tym obszarze przyczynią się do jeszcze lepszego rozpoznania wpływu przyczyn społecznych, jak i instytucjonalnych.
Abstract	The main aim of the article is to identify trends in the process of changes in income inequality between the countries covered by OECD statistics and to determine their scale and causes. The study was carried out based on the databases of the OECD. One has stated that changes in income inequality within OECD countries in recent decades were multidirectional, dominated however, an increase in income inequalities. Reduction could be observed in some countries usually with a high level of income inequality, while in developed countries generally growth trends took place. There are many reasons explaining income inequality. Most often it points to the processes of globalization, the role of the state in the economy, the conditions for the functioning of labor markets, socio-demographic factors. It can be assumed that further directions of researches in this area will contribute to better understanding of the impact of social and institutional causes.
Cytowanie	Grzelak A. (2016) Zróżnicowania dochodowe i przyczyny ich zmian w krajach objętych statystyką OECD.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 94-105
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s94.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.31

Autor	Maria Grzybek, Wiesław Szopiński,
Tytuł	Preferencje konsumentów z województwa podkarpackiego podczas zakupu spożywczych produktów ekologicznych
Title	Buying Preferences of Consumers from Podkarpackie Province Regarding Organic Food Products
Słowa kluczowe	ekologiczne produkty spożywcze, konsumenci, preferencje
Key words	organic food, consumers preferences
Abstrakt	Na wstępie opracowania podkreślono cechy ekologicznych produktów spożywczych, które decydują o bezpieczeństwie ich spożywania. Zwrócono uwagę na dynamiczny rozwój tego segmentu artykułów spożywczych na świecie, w Polsce oraz w woj. podkarpackim. W analizie empirycznych wyników badań, dotyczących 700 konsumentów z woj. podkarpackiego wykazano rodzaje ekoproduktów preferowane podczas realizacji zakupów przez konsumentów. Interpretację badanego zjawiska przeprowadzono w odniesieniu do miejsca zamieszkania, płci, wieku, liczby osób w rodzinie, wykształcenia i poziomu dochodu przypadającego na 1 członka rodziny. Na podstawie badań należy stwierdzić, że według udziału udzielonych odpowiedzi hierarchia preferowanych artykułów była następująca: warzywa, owoce, miód, wyroby mięsne, mleko, przetwory mleczne, wędliny, soki owocowe, pieczywo i zioła.
Abstract	The beginning of the paper highlights the characteristics of organic food products which determine the safety of their consumption. Attention was drawn to the dynamic development of this food segment in the world, in Poland and in Podkarpackie province. In the analysis of empirical research results on 700 consumers from Podkarpackie province, it was shown which types of eco-products were preferred in consumer purchases. Interpretation of the tested phenomenon was conducted in relation to residence, sex, age, number of family members, education level and income per family member. On the basis of the conducted research it can be stated that the hierarchy of preferred items was as follows: vegetables, fruits, honey, meat products, milk, dairy products, smoked sausages, fruit juices, bread and herbs.
Cytowanie	Grzybek M., Szopiński W. (2016) Preferencje konsumentów z województwa podkarpackiego podczas zakupu spożywczych produktów ekologicznych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 106-113
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s106.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.32

Autor	Marta Guth,
Tytuł	Ekonomiczne determinanty produkcji mleka w gospodarstwach mlecznych FADN w makroregionach Unii Europejskiej z przewagą ekstensywnej produkcji w 2011 roku
Title	Economic Determinants of Milk Production in FADN Dairy Farms in the Regions of the European Union with Predominance of Extensive Production in 2011
Słowa kluczowe	produkcja mleka, makroregiony Unii Europejskiej, analiza skupień, analiza czynnikowa, determinanty produkcji
Key words	milk production, EU macro-regions, cluster analysis, factor analysis, production determinants
Abstrakt	Celem głównym rozważań było określenie czynników warunkujących wielkość produkcji mleka w makroregionach Unii Europejskiej z przewagą ekstensywnej produkcji. Wyboru regionów dokonano na podstawie analizy zróżnicowania gospodarstw mlecznych FADN w regionach Unii Europejskiej, które określono za pomocą aglomeracyjnej analizy skupień metodą Warda. W celu wyróżnienia determinant produkcji dokonano analizy czynnikowej. Na podstawie jej wyników zidentyfikowano czynniki, które miały decydujący wpływ na produkcję mleka w gospodarstwach mlecznych z regionów z przewagą ekstensywnej produkcji, oraz które z wybranych makroregionów Unii Europejskiej osiągały względnie najlepsze i najgorsze wyniki względem wyróżnionych czynników.
Abstract	The main aim of the considerations was to determine the factors influencing the volatility of milk production in selected macro-regions of the European Union. Regions was selected on the basis of the analysis of the diversity of dairy farms FADN in the regions of the European Union, which was determined by agglomeration cluster analysis using the Ward method. Factor analysis was conducted in order to highlight the determinants of production. These results helped identify extensive production, and gave the possibility to find out which macro-regions of the European Union reached a relatively best and worst performance in terms of the distinguished factors.
Cytowanie	Guth M. (2016) Ekonomiczne determinanty produkcji mleka w gospodarstwach mlecznych FADN w makroregionach Unii Europejskiej z przewagą ekstensywnej produkcji w 2011 roku.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 114-123
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s114.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.33

Autor	Krzysztof Hryszko,
Tytuł	Pozycja konkurencyjna handlu zagranicznego sektora rybnego w krajach Unii Europejskiej
Title	Competitive Position of the Fish Sector’s Foreign Trade in the EU
Słowa kluczowe	handel zagraniczny, ryby i owoce morza, konkurencyjność
Key words	foreign trade, fish and seafood, competitiveness
Abstrakt	Artykuł przedstawia pozycję handlu zagranicznego rybami, owocami morza oraz ich przetworami w poszczególnych krajach Unii Europejskiej na tle handlu zagranicznego produktami rolno-spożywczymi ogółem. Ocenie poddano konkurencyjność handlu sektora rybnego względem innych branż oraz przedstawiono zmiany jakie zaszły w tym zakresie w latach 2003-2014.
Abstract	The paper presents an assessment of the position of Polish foreign trade in fish and sea food and their derivatives on the markets of particular EU countries in the view of the total Polish trade in agri-food products. The assessment concerns the competitiveness of the Polish fish industry versus other branches and also the changes over the period of 2003-2014.
Cytowanie	Hryszko K. (2016) Pozycja konkurencyjna handlu zagranicznego sektora rybnego w krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 124-133
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s124.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.34

Autor	Dorota Janiszewska, Luiza Ossowska,
Tytuł	Zróżnicowanie funkcji rolniczej w krajach Unii Europejskiej na podstawie wybranych cech
Title	Diversification of Agricultural Function in Countries of the European Union Based on Selected Indicators
Słowa kluczowe	rolnictwo, zróżnicowanie, kraje Unii Europejskiej
Key words	agriculture, diversification, countries of European Union
Abstrakt	Celem artykułu jest ocena zróżnicowania rozwoju funkcji rolniczej krajów Unii Europejskiej w latach 2005 oraz 2013 na podstawie wybranych cech. Zróżnicowanie poziomu rozwoju funkcji rolniczej wyznaczono metodą wskaźnika syntetycznego. Do analizy przyjęto następujące cechy: średnia powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwie rolnym, udział gruntów ornych w powierzchni użytków rolnych, pogłowie zwierząt w LSU na 100 ha użytków rolnych oraz udział gospodarstw o powierzchni do 5 ha w ogólnej liczbie gospodarstw. W wyniku zastosowania metody miernika syntetycznego podzielono badane kraje na trzy klasy. Jak wynika z przeprowadzonych badań, pomimo iż nie ma znaczących różnic biorąc pod uwagę przynależność analizowanych krajów UE do poszczególnych klas można zauważyć znaczne różnice pomiędzy rokiem 2013 a 2005 w zakresie wartości analizowanych wskaźników.
Abstract	The aim of this research is an assessment of agricultural function differentiation in the European Union countries in 2005 and 2013 based on selected indicators. The diversification of agricultural function was determined using the synthetic indicator. The following indicators were used in the analysis: average area of agricultural holding; the share of arable land in utilised agricultural area; grazing livestock density in LSU per 100 hectares of utilised agricultural area; the share of agricultural holdings with the area up to 5 hectares in all agricultural holdings. The research shows, that even though there are no major differences when taking under consideration EU countries class appurtenance, there are significant differences in the values scope of analyzed indicators between the years 2005 and 2013.
Cytowanie	Janiszewska D., Ossowska L. (2016) Zróżnicowanie funkcji rolniczej w krajach Unii Europejskiej na podstawie wybranych cech.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 134-144
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s134.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.35

Autor	Anna Jankowska,
Tytuł	Typologia rolnictwa krajów kandydujących do Unii Europejskiej ze względu na wybrane cechy sektora rolnego
Title	Typology of Agriculture in Candidate Countries to the European Union Due to the Selected Features in the Agricultural Sector
Słowa kluczowe	kraje kandydujące, rozwój, sektor rolny, typologia
Key words	candidate countries, development, agricultural sector, typology
Abstrakt	W pracy została dokonana typologia krajów kandydujących (CC) do Unii Europejskiej (UE) dotycząca poziomu rozwoju sektora rolnego na podstawie syntetycznego miernika rozwoju oraz analizy skupień metodą Warda. Do cech diagnostycznych zostały uwzględnione następujące wskaźniki: udział wartości dodanej rolnictwa w produkcie krajowym brutto, udział rolnictwa w zatrudnieniu, użytki rolne na osobę i wydajność pracy w rolnictwie. Najwyższy poziom rozwoju sektora rolnego obserwuje się w Czarnogórze. Stosunkowo wysoki poziom rozwoju istnieje również w Bośni i Hercegowinie, Macedonii, Turcji i na Ukrainie, podczas gdy niższy poziom rozwoju sektora rolnego jest w Serbii. Do grupy krajów o najniższym poziomie rozwoju sektora rolnego zalicza się Albanię i Gruzję.
Abstract	In the paper the typology of the Candidate Countries (CC) concerning the level of agricultural sector development on the basis of synthetic development measure and Ward cluster analysis were introduced. For diagnostic characteristics the following indicators were taken into consideration: share of agriculture’s value added in the Gross Domestic Product, the share of agriculture in employment, agricultural land per person and labor productivity in agriculture. The highest level of agricultural sector development is observed in Montenegro. Relatively high levels of development exists also in Bosnia and Hercegovina, Macedonia, Turkey and in Ukraine while a lower level of agricultural sector development is found in Serbia. The group of countries with the lowest level of agricultural sector development consists of Albania and Georgia.
Cytowanie	Jankowska A. (2016) Typologia rolnictwa krajów kandydujących do Unii Europejskiej ze względu na wybrane cechy sektora rolnego.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 145-153
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s145.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.36

Autor	Barbara Kiełbasa,
Tytuł	Wybrane czynniki kształtujące jakość kapitału ludzkiego w gospodarstwach rolnych oraz percepcja barier w ich rozwoju
Title	Selected Factor Affecting the Quality of Human Capital on Farms and Farmer`s Perception of the Barriers to their Development
Słowa kluczowe	kapitał ludzki, rolnicy, wiek, wykształcenie, bariery, rozwój
Key words	human capital, farmers, age, education, barriers, development
Abstrakt	W pracy przedstawiono wyniki analizy wybranych czynników, które determinują jakość kapitału ludzkiego, a także dokonano identyfikacji barier w rozwoju gospodarstw rolnych postrzeganych przez rolników. Badania zostały przeprowadzone na próbie 60 rolników z całej Polski. Analiza czynników rozwoju kapitału ludzkiego wykazała, iż badani rolnicy posiadali duże doświadczenie w zarządzaniu, jednakże struktura wieku respondentów nie przedstawiała się korzystnie. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono także, iż percepcja respondentów w zakresie barier w rozwoju odnosiła się przede wszystkim do czynników zewnętrznych. To w uwarunkowaniach zewnętrznych rolnicy upatrywali przyczyn powstawania barier w rozwoju swoich gospodarstw. Badani rolnicy nie wskazywali na bak wiedzy i umiejętności jako bariery w rozwoju, ponieważ ocenili swoje umiejętności wysoko (duże doświadczenie życiowe i doświadczenie zawodowe).
Abstract	The paper presents an analysis of selected factors that determine the quality of human capital, as well as the identification of barriers to farm development as perceived by farmers. The study was conducted on a sample of 60 farmers from across Poland. The analysis of the factors of human capital development showed that the farmers had very long experience in management, but the demographic structure of the respondents did not seem favorable. It was also found that the perception of the respondents in terms of the barriers of development refers primarily to external factors. The respondents sought the causes of barriers to farm development in external conditions. The surveyed farmers indicated that lack of knowledge and skills were the barriers to development, as they assessed their skills very high (long life experience as well as long professional experience).
Cytowanie	Kiełbasa B. (2016) Wybrane czynniki kształtujące jakość kapitału ludzkiego w gospodarstwach rolnych oraz percepcja barier w ich rozwoju.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 154-164
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s154.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.37

Autor	Sylwia Kierczyńska,
Tytuł	Zmiany w powierzchni upraw i cenach skupu malin i truskawek a płatności z tytułu owoców miękkich w wybranych krajach Unii Europejskiej
Title	Variability of Cultivation Area and Fruit Prices of Raspberries and Strawberries and the Separate Soft Fruit Payment in Selected European Union Countries
Słowa kluczowe	owoce, maliny, truskawki, ceny skupu, powierzchnia uprawy
Key words	fruits, raspberries, strawberries, purchase price, cultivation area
Abstrakt	Celem pracy było określenie zmian w areale upraw truskawek i malin oraz cenach skupu tych owoców w krajach, w których wprowadzono mechanizm dopłat do owoców miękkich wraz z reformą wspólnej organizacji rynku owoców i warzyw w 2008 r., czyli w Bułgarii, na Węgrzech, Litwie, Łotwie i w Polsce. Aby określić zmiany w areale upraw przeprowadzono test t dla prób zależnych, określając istotność różnic pomiędzy średnimi badanych cech przed i po wprowadzeniu dopłat (w latach 2002-2007 i 2008-2013). Aby odpowiedzieć na pytanie, czy po wprowadzeniu dopłat nastąpiła stabilizacja cen skupu owoców porównano zmienność cen skupu owoców w badanych podokresach, wyrażoną współczynnikiem zmienności. Do analizy wykorzystano dane dostępne w bazie Faostat w marcu 2016 r. Wyniki przeprowadzonych badań tylko w przypadku Polski potwierdzają hipotezę, iż średnia powierzchnia uprawy truskawek i malin po wprowadzeniu dopłat była istotnie wyższa niż przed reformą. Natomiast zmienność cen w okresie po wprowadzeniu reformy była niższa niż w okresie przed wprowadzeniem dopłat, co pozwala stwierdzić, iż wprowadzenie dopłat do owoców miękkich mogło przyczynić się do stabilizacji cen skupu truskawek i malin.
Abstract	The aim of this paper is to determine changes in price and cultivation area of strawberries and raspberries in countries where an aid mechanism for soft fruits was introduced. This was seen with the organizational reform of the fruit and vegetables market in some countries in 2008, i.e. Bulgaria, Hungary, Lithuania, Latvia and Poland. To determine changes in the cultivation area a t-test for dependent attempts was carried out. The differences between average cultivation area before and after reform (in the years 2002-2007 and 2008-2013) were shown. To determine whether the introduction of aid created stabilization in fruit prices, variability in the price of fruit was analyzed, expressed as a coefficient of variation. The analysis uses data available in the FAOSTAT database in March 2016. Results only for Poland support the hypothesis that the average size of the cultivation area of strawberries and raspberries after the introduction of surcharges was significantly higher than before the reform. The price volatility in the period after the introduction of the reform was lower than in the period before the introduction of surcharges, which allows the conclusion that the introduction of aid for soft fruits could contribute to the stability of the buying-in price of strawberries and raspberries.
Cytowanie	Kierczyńska S. (2016) Zmiany w powierzchni upraw i cenach skupu malin i truskawek a płatności z tytułu owoców miękkich w wybranych krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 165-175
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s165.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.38

Autor	Anna Kowalska,
Tytuł	Międzynarodowa konkurencyjność polskiego sektora owocowego po przystąpieniu do Unii Europejskiej
Title	International Competitiveness of Polish Fruit Sector Following the Accession to the European Union
Słowa kluczowe	owoce, przetwory, import, eksport, handel zagraniczny, konkurencyjność
Key words	fruits, preserves, import, export, international trade, fruit market, competitiveness
Abstrakt	Celem artykułu jest przedstawienie zmian jakie zaszły w eksporcie oraz imporcie owoców i ich przetworów po przystąpieniu Polski do krajów UE, jak również konkurencyjności branży. Analiza dotyczyła lat 2004-2014 i była przeprowadzona na podstawie danych IERiGŻ-PIB. Analizie poddano wartość i saldo obrotów, strukturę geograficzną oraz wybrane wskaźniki konkurencyjności. Głównym importerem owoców z Polski są kraje starej UE i WNP. Polska ma przewagę komparatywną przede wszystkim w przypadku przetworów z owoców, co potwierdzają wartości wskaźników TC, LFI i GLI. Przyczyną tak dużego wzrostu eksportu do krajów unijnych było w dużej mierze zniesienie ceł, atrakcyjne ceny oraz wysoka jakość. Wpływ na handel owocami i ich przetworami, podobnie jak i innymi produktami, ma również kurs walut.
Abstract	The aim of this article is to present the changes that have taken place in export and import of fruits and their preserves after the Polish accession to the EU, as well as the competitiveness of the trade. The analysis covered the period 2004-2014 and has been conducted on the basis of the data from IERiGŻ-PIB. The value and the balance of trade, as well as the geographical structure of exchange were analysed, as were selected indicators of competitiveness. The main importers of fruits from Poland are old EU countries as well as CIS. Poland has a comparative advantage especially in the case of processed fruit, which is confirmed by values of TC, LFI and GLI. The reason for a large increase in exports to EU countries was largely the abolition of customs duties, attractive prices and high quality. The exchange rate also has an effect on trade of fruit and their preserves, as well as other products.
Cytowanie	Kowalska A. (2016) Międzynarodowa konkurencyjność polskiego sektora owocowego po przystąpieniu do Unii Europejskiej .Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 176-185
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s176.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.39

Autor	Łukasz Kozar,
Tytuł	Ranking krajów UE pod względem poziomu rozwoju społeczno gospodarczego
Title	Ranking the EU Countries in Terms of the Level of Socio Economic Development
Słowa kluczowe	zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy, Unia Europejska, ochrona środowiska naturalnego
Key words	sustainable socio-economic development, European Union, environmental protection
Abstrakt	W artykule przedstawiono ranking krajów Unii Europejskiej (UE-28) pod względem poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego. W tym celu przeprowadzono wielowymiarową analizę porównawczą przy użyciu 42 wskaźników dotyczących aspektów społecznych, gospodarczych i środowiskowych zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego. Zakres czasowy analizy obejmował 2013 r. (dostępność danych). Źródłem wartości przyjętych zmiennych były: Eurostat, Europejski Konsumencki Indeks Zdrowia oraz raport Publiczna integracja i zaufanie w Europie. Przeprowadzone analizy wykazały między innymi słabą pozycję Polski pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego wśród państw UE-28. Dodatkowo w artykule porównano otrzymane pozycje państw członkowskich UE pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego w sporządzonych autorskich rankingach z dotychczas stosowanymi powszechnie rankingami rozwoju krajów uwzględniającymi wyłącznie PKB.
Abstract	The article presents ranking of countries in the European Union (EU-28) in terms of the level of socio-economic development. For this purpose, a multidimensional comparative analysis was conducted using 42 indicators relating to social, economic and environmental sustainable socio-economic development. The time range analysis included 2013. (Data availability). The sources of the adopted variables were: Eurostat, the European Health Consumer Index and a report Public integrate and trust in Europe. The analyzes that were carried out, showed among other things, the weak position of Poland in terms of socio-economic development among the EU-28. In addition, the article compares the received positions of EU Member States in terms of socio-economic development in the rankings prepared with previously used widely rankings of developing countries, that take into account only the GDP.
Cytowanie	Kozar Ł. (2016) Ranking krajów UE pod względem poziomu rozwoju społeczno gospodarczego.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 186-198
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s186.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.40

Autor	Izabela Lipińska,
Tytuł	Instrumenty ograniczania ryzyka produkcyjnego na rynku rolnym w aspekcie globalizacji - wybrane zagadnienia prawne i ekonomiczne
Title	Instruments for Reducing Production Risk on the Agricultural Market in the Context of Globalization – Selected Legal and Economic Issues
Słowa kluczowe	ryzyko produkcyjne, ubezpieczenia upraw, umowa dostawy, pomoc państwa
Key words	production risk, crop insurance, delivery contract, state aid
Abstrakt	W artykule przedstawiono problematykę związaną z występującym na rynku rolnym ryzykiem w aspekcie procesów globalizacji. Chodzi tu o ryzyko produkcyjne, którego skutki odczuwają bezpośrednio producenci rolni, a pośrednio konsumenci produktów rolno-spożywczych. Celem artykułu jest wskazanie istotnych prawnych instrumentów rynkowych, których zastosowanie może ograniczać występowanie ryzyka, bądź minimalizować jego negatywne skutki. Artykuł zmierza do określenia roli prawodawcy, jak i samych uczestników rynku rolnego, zarówno w kształtowaniu jego organizacji, jak i zabezpieczaniu ich dochodów. W pracy zastosowano dogmatyczną metodę analizy aktów prawnych oraz metodę deskryptywną. Ponadto wykorzystano polską oraz zagraniczną literaturę przedmiotu.
Abstract	The article discusses the issues of risk existing on the agricultural market in the context of globalization processes. It focuses on production risk which directly affects agricultural producers and also indirectly touches consumers of agricultural and food products. The paper aims to indicate significant legal market instruments which may reduce the risk or mitigate its negative effects. It also determines the role of an employer and market participants themselves in shaping the agricultural market and securing their revenues. The paper is based on a dogmatic analysis of normative texts and a descriptive method. It also refers to Polish and foreign books on the subject.
Cytowanie	Lipińska I. (2016) Instrumenty ograniczania ryzyka produkcyjnego na rynku rolnym w aspekcie globalizacji - wybrane zagadnienia prawne i ekonomiczne.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 199-208
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s199.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.41

Autor	Wiesław Łopaciuk,
Tytuł	Światowy rynek bioetanolu a zmiany na rynkach zbóż
Title	The World Bioethanol Market Versus Changes in Cereal Markets
Słowa kluczowe	bioetanol, zboża, rynek zbóż, ceny żywności
Key words	bioethanol, grains, cereals, cereal market, food prices
Abstrakt	W XXI wieku znacznie wzrosły rozmiary popytu na surowce rolne z do produkcji biopaliw. W związku z tym, nastąpiły w strukturze globalnego popytu na produkty rolne, w tym na zboża. Światowe rynki produktów rolnych stały się mniej stabilne, zwiększyła się skala wahań cen. W artykule na podstawie danych empirycznych autor podejmuje próbę oceny wpływu rozwoju rynku bioetanolu na światowy rynek zbóż. Analiza wskazuje na zmiany struktury popytu i podąży jako jedną z głównych przyczyn wzrostu niestabilności światowych rynków zbóż. W strukturze popytu zwiększył się udział komponentów charakteryzujących się mniejszą elastycznością cenową i w związku z tym reakcja cen na zmiany podaży jest większa niż przed kilkunasty laty, szczególnie w warunkach niskiego poziomu zapasów.
Abstract	There was considerable growth in demand for agricultural products for the production of biofuels in the 21st Century. This triggered certain changes in the structure of overall demand, including within the cereal market, which became more volatile as the scope of price fluctuations increased. The paper is an attempt to assess the impact of bioethanol market developments on the cereal market. The conducted analysis showed changes in the structure of demand and supply as the main causes of growing instability on the world cereal markets. The share of inelastic components of demand has grown and therefore price changes due to changes in supply are greater than at the beginning of the century, in particular in the case of low stock levels.
Cytowanie	Łopaciuk W. (2016) Światowy rynek bioetanolu a zmiany na rynkach zbóż.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 209-222
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s209.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.42

Autor	Magdalena Mrozińska, Anna Murawska,
Tytuł	Korzystanie z energii elektrycznej w krajach Unii Europejskiej i w Polsce w aspekcie wspierania zrównoważonej konsumpcji
Title	The Use of Electricity in the European Union and in Poland in Terms of Promoting Sustainable Consumption
Słowa kluczowe	energia elektryczna, zużycie, gospodarstwo domowe, zrównoważona konsumpcja
Key words	electricity, consumption, household, sustainable consumption
Abstrakt	Celem artykułu jest określenie zachowań konsumentów wspierających zrównoważoną konsumpcję w zakresie zużycia energii elektrycznej w gospodarstwach domowych. Dokonano analizy danych dotyczących zużycia energii elektrycznej w krajach Unii Europejskiej oraz w województwach Polski. Skorzystano z informacji zawartych w Eurostacie oraz w Banku Danych Lokalnych. Równocześnie na terenie województwa kujawsko-pomorskiego zostały przeprowadzone badania pilotażowe, przy użyciu kwestionariusza anonimowej ankiety, dotyczące zachowań konsumentów w zakresie korzystania z energii elektrycznej. Z badań wynika, że w ostatnim dziesięcioleciu w sektorze gospodarstw domowych w większości państw Unii Europejskiej zużycie energii elektrycznej zmniejszyło się. Zużycie energii elektrycznej w polskich gospodarstwach domowych w badanym okresie rosło we wszystkich województwach do 2010 roku. Z badań pilotażowych wynika, że dla badanych konsumentów istotne jest oszczędzanie energii, jednak gdyby istniała możliwość korzystania z energii pochodzącej z odnawialnych źródeł, ale za wyższą cenę, to nie byliby skłonni płacić za nią więcej.
Abstract	The purpose of this article is to determine the behavior of consumers supporting sustainable consumption in the consumption of electricity in households. It presents an analysis of data on electricity consumption in the European Union and the Polish provinces using the information contained in Eurostat and the Local Data Bank. At the same time in the Kujawsko-Pomorskie region, a pilot study was conducted using an anonymous questionnaire on consumer behavior in the use of electricity. Research shows that in the last decade, household electricity consumption decreased in most countries in the European Union. Electricity consumption in Polish households in the period was growing in all provinces by 2010. The pilot study shows that for the consumers who were surveyed, it is important to save energy, but if the use of energy from renewable source comes at a higher price, they would not be willing to pay more for it.
Cytowanie	Mrozińska M., Murawska A. (2016) Korzystanie z energii elektrycznej w krajach Unii Europejskiej i w Polsce w aspekcie wspierania zrównoważonej konsumpcji.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 223-231
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s223.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.43

Autor	Anna Olszańska,
Tytuł	Handel zagraniczny Polski produktami mięsnymi w latach 1996 2014 – ocena tendencji na podstawie wybranych wskaźników
Title	Polish Foreign Trade of Meat Products from 1996-2014 – Assessment of Trends on the Basis of Selected Indicators
Słowa kluczowe	handel zagraniczny, produkty mięsne, eksport, import
Key words	foreign trade, meat products, export, import
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena zmian wielkości i struktury handlu zagranicznego produktami mięsnymi i ich wpływu na krajowe rynki poszczególnych rodzajów żywca w okresie poprzedzającym i po integracji z UE. Analizowano lata 1996 - 2014 - 9 lat poprzedzających integrację i 10 lat po formalnym wejściu Polski w struktury UE. Wejście Polski w struktury UE spowodowało znacznie głębsze zmiany niż się spodziewano. Dotyczą one skali i struktury handlu międzynarodowego ale przede wszystkim struktury i kierunków zmian w produkcji krajowej. Korzystną pozycję na rynku krajowym a także szerzej na rynku unijnym wypracowali producenci i przetwórcy drobiu. Rynek wołowiny jest w największym stopniu zorientowany proeksportowo i niestety koniunktura na nim jest uzależniona od warunków eksportu. Największy problem zarysował się na rynku wieprzowiny. Od ok. 2008 r. ukształtowała się na tym rynku względnie stabilna sytuacja, związana z niezbyt korzystną koniunkturą dla polskich producentów żywca. Z eksportera netto wieprzowiny Polska stała się jej dużym importerem.
Abstract	The aim of the study is to assess changes in the size and structure of foreign trade of meat products and their impact on the domestic markets of the various types of livestock in the period before and after the integration with the EU. Analyzed were the years 1996-2014 – 9 years before the integration and 10 years after Poland formally entered the EU structures. Polish entry into the structures of the EU resulted in much deeper changes than expected. They concern the scale and structure of international trade but above all the structure and direction of changes in domestic production. Producers and processors of poultry worked out an advantageous position in the domestic market as well as more broadly in the EU. The market for beef is the most export-oriented and unfortunately its situation depends on the conditions of export. The biggest problem appeared in the pork market. From approx. 2008, this market was relatively stable in association with a relatively unfavorable economic situation for Polish livestock producers. From a net exporter of pork, Poland became a big importer.
Cytowanie	Olszańska A. (2016) Handel zagraniczny Polski produktami mięsnymi w latach 1996 2014 – ocena tendencji na podstawie wybranych wskaźników.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 232-241
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s232.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.44

Autor	Karolina Pawlak,
Tytuł	Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w przemyśle spożywczym krajów Unii Europejskiej
Title	Foreign Direct Investment in the Food Industry of European Union Countries
Słowa kluczowe	bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ), przepływy BIZ, wartość skumulowana BIZ, przemysł spożywczy, kraje Unii Europejskiej, przedsiębiorstwa kontrolowane przez kapitał zagraniczny
Key words	foreign direct investments (FDI), FDI flows, FDI stocks, food industry, the European Union countries, foreign controlled enterprises
Abstrakt	Celem artykułu było przedstawienie napływu i skumulowanej wartości bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w przemyśle spożywczym krajów UE oraz zidentyfikowanie zróżnicowania stopnia koncentracji działalności, wydajności pracy i intensywności inwestowania w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego kontrolowanych przez kapitał zagraniczny w tych państwach na tle wszystkich przedsiębiorstw sektora przetwórstwa żywności. W badaniach wykorzystano dane Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej (Eurostat). W przemyśle spożywczym krajów UE do końca 2012 roku zainwestowano kapitał zagraniczny o wartości 202,2 mld euro, z czego większość pochodziła z wewnątrzwspólnotowego transferu kapitału. We wszystkich państwach UE przedsiębiorstwa przemysłu spożywczego kontrolowane przez kapitał zagraniczny odznaczały się większą niż przeciętnie w sektorze koncentracją skali działalności oraz lepszym wyposażeniem pracy w kapitał, co w konsekwencji wpływało na wyższą wydajność pracy. Często niższy był w nich natomiast poziom intensywności inwestowania. Większą siłą ekonomiczną i pozycją konkurencyjną determinowaną potencjałem wytwórczym jednej jednostki oraz przewagami wydajnościowymi charakteryzowały się kontrolowane przez kapitał zagraniczny podmioty przetwórstwa żywności w państwach UE-15 niż w UE-12.
Abstract	The aim of the paper was to present the inflows and stocks of foreign direct investment (FDI) in the food industry of European Union countries, as well as to identify the diversity in degree of concentration within different activities, labour productivity and intensity of investments in foreign controlled enterprises against all entities of the food sector in these countries. The research is based on the data from the Statistical Office of the European Union (Eurostat). FDI stocks in the food industry of EU countries amounted to 202,2 billion euro at the end of 2012. Most of these investments were made within the intra-EU flows of capital. In all EU countries, the foreign controlled enterprises were characterised by higher concentration of activities and higher capital-labour ratio than the average in the food sector, resulting in higher labour productivity. But the intensity of investments in these entities was often lower. Foreign controlled enterprises of the food industry in the EU-15 countries had greater economic strength and competitive advantage created by production potential of a single company and higher productivity than in the EU-12.
Cytowanie	Pawlak K. (2016) Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w przemyśle spożywczym krajów Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 242-257
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s242.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.45

Autor	Marcin Mucha, Michał Pietrzak, Monika Roman,
Tytuł	Zmiany we wspólnej organizacji rynku cukru a jego zasięg geograficzny
Title	Changes of the Common Organization of Sugar Market and its Geographical Delineation
Słowa kluczowe	rynek cukru, metoda Elzinga-Hogarty, delimitacja rynku, test LIFO, test LOFI, wspólna organizacja rynku cukru
Key words	sugar market, Elzinga-Hogarty method, market delineation, test LIFO, test LOFI, the common organization of sugar market - CMO Sugar
Abstrakt	Celem artykułu było określenie oddziaływania zmian we wspólnej organizacji rynku cukru na jego zasięg geograficzny przy wykorzystaniu metody Elzinga-Hogarty. Badania przeprowadzono przed wprowadzeniem reformy, tj. w 2006 r. oraz obecnie, tj. po jej wdrożeniu. W artykule wykorzystano dane wtórne dotyczące produkcji, konsumpcji, importu i eksportu cukru na poziomie państw oraz Unii Europejskiej (UE) gromadzone przez International Sugar Organization. Zdefiniowany zasięg geograficzny rynku cukru można określić jako niemal globalny – zarówno w 2006, jak i w 2013 r. Zatem reforma przeprowadzona w UE (powodująca zmianę UE z eksportera netto w importera netto) nie wpłynęła zasadniczo na charakter rynku cukru. Pewnym zmianom uległa struktura krajów tworzących ten rynek, a także wzrósł jego udział w światowych obrotach.
Abstract	The aim of the paper was to determine the impact of changes in the common organization of sugar market on the geographical scope using the method Elzinga-Hogarty. The research was conducted before the introduction of the reform in 2006 and now after its implementation. We used secondary data on sugar production, consumption, imports and exports on country and European Union (EU)level gathered for by the International Sugar Organization. Defined geographical scope of the sugar market can be described as almost global - both in 2006 and in 2013. The reform conducted in the EU (the EU market change from a net exporter to a net importer) did not affect substantially on the sugar market’s geographical delineation. It changed moderately the structure of the countries that formed the market and increased share of such market in the global turnover of sugar.
Cytowanie	Mucha M., Pietrzak M., Roman M. (2016) Zmiany we wspólnej organizacji rynku cukru a jego zasięg geograficzny.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 258-268
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s258.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.46

Autor	Tomasz Rokicki, Magdalena Wiluk,
Tytuł	Handel zagraniczny ziołami i przyprawami w krajach Unii Europejskiej
Title	Foreign Trade of Herbs and Spices in the European Union Countries
Słowa kluczowe	zioła i przyprawy, Unia Europejska, eksport, import
Key words	herbs and spices, European Union, export, import
Abstrakt	Celem głównym badań była ocena zmienności handlu zagranicznego ziołami i przyprawami w krajach UE i próba wskazania występujących prawidłowości. W artykule przedstawiono eksport i import ziół oraz przypraw w tonach i w USD w krajach Unii Europejskiej. Źródłem materiałów były dane z FAOSTAT. Okres badań dotyczył lat 2007-2013. Do badań przyjęto wszystkie państwa członkowskie UE. W latach 2007-2013 handel zagraniczny ziołami i przyprawami w krajach UE zwiększył się. Eksport przeważał nad importem, gdyż jego wartość w 2013 roku wyniosła 459,3 tys. ton wobec 71,4 tys. ton importu. Największymi eksporterami i importerami ziół oraz przypraw były największe i najbardziej rozwinięte państwa UE, w których występowała duża koncentracja handlu tymi produktami. Najwięcej spadków w eksporcie ziół i przypraw stwierdzono w 2009 roku, a w imporcie w 2012 roku. W przypadku państw o największym handlu zmiany w poszczególnych latach nie były gwałtowne, tak jak u mniejszych eksporterów i importerów. Stwierdzono istotny silny dodatni związek handlu międzynarodowego ziołami i przyprawami z parametrami gospodarki określonymi przez wartość PKB, wartość eksportu oraz importu.
Abstract	The aim of the study was to evaluate the variability of the foreign trade herbs and spices in the EU countries and attempt to identify common patterns. The article presents the export and import of herbs and spices in tonnes and in value in the EU countries. The source materials constituted data of FAOSTAT. The study period covered the 2007-2013. The study included all EU Member States. In 2007-2013, foreign trade herbs and spices in EU countries has increased.. Exports outweighed imports, because of its value in 2013 amounted to 459.3 thousand. tons and value of imports only 71.4 thousand. tons. The largest exporters and importers of herbs and spices are the largest and the most developed EU countries, where there was a large concentration of trade in these products. Most falls in the export of herbs and spices was in 2009, and in imports in 2012. In the case of countries with the largest trade, changes in particular years were not big, as in smaller exporters and importers. In the present study showed a significant strong positive correlation of international trade herbs and spices with the economy's parameters set by the value of GDP, the value of exports and imports.
Cytowanie	Rokicki T., Wiluk M. (2016) Handel zagraniczny ziołami i przyprawami w krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 269-278
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s269.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.47

Autor	Ewa Rosiak,
Tytuł	Spożycie tłuszczów w Polsce i Unii Europejskiej
Title	The Consumption of Fats in Poland and the European Union
Słowa kluczowe	spożycie, tłuszcze, Polska, Unia Europejska
Key words	consumption, fats, Poland, European Union
Abstrakt	W artykule przedstawiono zmiany jakie nastąpiły w modelu spożycia tłuszczów w Polsce w latach 1990-2015. Analizę zmian przeprowadzono na podstawie danych bilansowych oraz danych z badań budżetów rodzinnych prowadzonych przez GUS. W oparciu o dostępne dane FAO dokonano porów-nania modelu spożycia tłuszczów w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej. Wykazano, że po ak-cesji Polski do Unii Europejskiej w spożyciu tłuszczów kontynuowane były procesy z lat poprzed-nich, upowszechniania się wzorców spożycia tłuszczów charakterystycznych dla rozwiniętych kra-jów Unii. W grupie tłuszczów kontynuowany był wzrost udziału tłuszczów roślinnych w spożyciu tłuszczów ogółem. Polska w porównaniu z pozostałymi krajami Unii Europejskiej charakteryzuje się relatywnie wysokim spożyciem tłuszczów zwierzęcych, w tym szczególnie masła, natomiast kon-sumpcja tłuszczów roślinnych, mimo dużego wzrostu w dalszym ciągu jest na niższym poziomie niż w wielu krajach Unii.
Abstract	The article presents trends in fat consumption patterns in Poland between 1990-2015. The analysis is based on macro-economic data and data from household budget analysis conducted by CSO. The comparison between models of fat consumption in Poland and other European Union countries was based on FAO data. It was shown that after Polish accession to the European Union, previous trends in fat consumption were continued and a fat consumption model similar to that of developed EU countries become more widespread. Vegetable oils continued to grow as a proportion of all consumed fats. In comparison to other EU countries, Poland is characterized by a relatively high proportion of animal fats in consumption, especially butter. Despite high growth of vegetable oil consumption, it is still lower than in most EU countries.
Cytowanie	Rosiak E. (2016) Spożycie tłuszczów w Polsce i Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 279-288
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s279.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.48

Autor	Magdalena Rosińska-Bukowska,
Tytuł	Chiński rynek rolno-spożywczy – możliwości rozwoju eksportu polskiej żywności
Title	Chinese Market of Agricultural Products – Possibilities of Development for Polish Agri-Food Export
Słowa kluczowe	handel rolno-spożywczy, żywność, handel Polska-Chiny, rolnictwo
Key words	agri-food trade, food, trade Poland-China, agriculture
Abstrakt	Celem artykułu jest próba oceny możliwości rozwoju polskiego eksportu rolno-spożywczego do Chin w efekcie zmian, jakie dokonały się w ostatnich latach w chińskim modelu konsumpcyjnym. Scharakteryzowano potencjał polskiego sektora rolno-spożywczego (produkcję oraz eksport na tle partnerów z UE). Punktem wyjścia badania jest charakterystyka gospodarki i społeczeństwa Chin. Zarysowanie kierunków zmian w chińskim modelu konsumpcyjnym uznano bowiem za konieczność przy ocenie realnych szans dla rozwoju polskiego eksportu. W drugiej części artykułu skoncentrowano się na wielkości i strukturze popytu na artykuły rolno-spożywcze, których eksportem jest zainteresowana Polska (produkty mleczarskie i mięsne) oraz obecnym sposobie zaspokajania go. W ostatniej części zaprezentowano dane dotyczące polskiego eksportu rolno-spożywczego do Chin oraz podjęto próbę oceny potencjalnych możliwości jego rozwoju.
Abstract	The aim of the study is to assess the development potential of Polish agri-food exports to China due to the changes that have occurred in recent years in the Chinese model of consumption. It characterized the potential of the Polish agri-food sector (production and exports, compared to EU partners). The study assumed that the starting point is the necessity to characterize the economy and society of China. Trends in the Chinese model of consumption are shown first. The next section focuses on the size and structure of demand for agri-food products that Poland is interested in exporting (dairy products and meat), and the present method of satisfying that demand. The last part of the article presents data concerning Polish agri-food exports to China and attempts to assess the potential of its development.
Cytowanie	Rosińska-Bukowska M. (2016) Chiński rynek rolno-spożywczy – możliwości rozwoju eksportu polskiej żywności.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 289-302
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s289.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.49

Autor	Roma Ryś-Jurel,
Tytuł	Dochody rodzinnych gospodarstw rolnych w warunkach integracji europejskiej i globalizacji
Title	The Incomes of Family Farms in Terms of European Integration and Globalization
Słowa kluczowe	dochód, rodzinne gospodarstwo rolne, integracja, globalizacja
Key words	income, family farm, integration, globalization
Abstrakt	Integracja wywiera wpływ na kształt gospodarczy, polityczny i instytucjonalny Europy, a globalizacja to zjawisko, które oddziałuje na niemal wszystkie sfery życia człowieka – od handlu, przez finanse, po styl życia i kulturę. Te dwa procesy mają znaczny wpływ na kształt realizowanego modelu rolnictwa w Unii Europejskiej. Kluczową rolę w nim odgrywa wspieranie rodzinnych gospodarstw rolnych poprzez subsydiowanie ich dochodów. W artykule zbadano sytuację dochodową rodzinnych gospodarstw rolnych w latach 2005-2013 na podstawie danych FADN. Oszacowano przeciętny poziom dochodu z rodzinnego gospodarstwa rolnego według kraju Unii Europejskiej w przeliczeniu na 1 gospodarstwo, 1 hektar użytków rolnych i 1 jednostkę pracy AWU. Obliczenia te wykonano również dla dochodu pomniejszonego o wartość subwencji. W ten sposób określono najbardziej dochodowe gospodarstwa według kraju Unii Europejskiej, a także uchwycono wpływ subwencjonowania na ostateczny kształt dochodów gospodarstw rolnych.
Abstract	Integration has an impact on the economic, political and institutional shape of Europe and globalization is a phenomenon that affects almost all spheres of human life – from trade, to finance, to lifestyle and culture. These two processes have a significant impact on the shape of the model of agriculture which is implemented in the European Union. The promotion of family farm incomes by subsidies plays a key role in this model. The article examined the income situation of family farms between 2005 and 2013 on the basis of FADN data. The average level of family farm income by country of the European Union was estimated in terms of 1 holding, 1 hectare of agricultural land and 1 work unit AWU. These calculations are made also for income minus the value of the subsidies. So, the most lucrative family farms by country in the European Union, as well as the effect of subsidization on the final shape of family farm incomes, were shown.
Cytowanie	Ryś-Jurel R. (2016) Dochody rodzinnych gospodarstw rolnych w warunkach integracji europejskiej i globalizacji.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 303-313
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s303.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.50

Autor	Katarzyna Smędzik-Ambroży,
Tytuł	Uwarunkowania zasobowe a dochody rolnicze w krajach UE
Title	Resource Conditions and Agricultural Incomes in the EU
Słowa kluczowe	wyposażenie w czynniki produkcyjne, dochody z działalności rolniczej, kraje UE
Key words	equipment in production factors, income from agricultural activities, EU
Abstrakt	W opracowaniu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie: czy w krajach UE o podobnym wyposażeniu w czynniki wytwórcze występowały podobne dochody z działalności rolniczej w przeliczeniu na jednostkę zasobu pracy, kapitału i ziemi. Zakres czasowy obejmował lata 2007-2013, podmiotowy dotyczył gospodarstw reprezentatywnych dla poszczególnych krajów UE, zaś przestrzenny objął obszar Unii Europejskiej z podziałem na poszczególne kraje tworzące to ugrupowanie w latach 2007-2013. W opracowaniu wykorzystano dane FADN. Zastosowano analizę dynamiki, statystyki opisowe (średnie i współczynniki zmienności) oraz aglomeracyjną analizę skupień metodą Warda. Wyodrębniono skupienia krajów istotnie różniące się wyposażeniem rolnictwa w zasób ziemi i kapitału. Udowodniono, że w skupieniach krajów UE o podobnym wyposażeniu w czynniki wytwórcze występowały bardziej zbliżone dochody z działalności rolniczej w przeliczeniu na jednostkę zasobów niż w krajach różniących się tym wyposażeniem.
Abstract	The study attempts to answer the question of whether in EU countries with similar equipment in the productive factors there are similar incomes from agricultural activity per unit of labor, capital and land. The range covered the years 2007-2013 and representative farms for EU countries. The study used FADN data. In the article were used: the analysis of dynamics, descriptive statistics (mean and coefficient of variation) and the agglomerations analysis by Ward method. Groups of countries differed in equipment of agriculture in resources of land and capital. It has been shown that in the clusters of the EU countries with similar equipment in the productive factors there was more similar income from agricultural activity per unit of resources than in countries differing in this equipment.
Cytowanie	Smędzik-Ambroży K. (2016) Uwarunkowania zasobowe a dochody rolnicze w krajach UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 314-323
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s314.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.51

Autor	Monika Szafrańska,
Tytuł	Poziom wiedzy finansowej kobiet z obszarów wiejskich województwa małopolskiego na tle Polski i wybranych krajów świata
Title	The Level of Financial Knowledge of Women in Rural Areas in Małopolskie Province against the Backdrop of Poland and Selected Countries
Słowa kluczowe	wiedza finansowa, obszary wiejskie, kobiety
Key words	financial knowledge, rural areas, women
Abstrakt	Celem pracy jest określenie poziomu wiedzy finansowej kobiet z obszarów wiejskich jako grupy potencjalnych adresatów programów edukacji finansowej oraz porównanie uzyskanych wyników z Polską i wybranymi krajami świata. Ocenie poddano trzy domeny, które składają się na ogólny poziom wiedzy finansowej: elementarną wiedzę z zakresu finansów osobistych, zachowania finansowe oraz postawy i preferencje. Głównym źródłem danych były informacje pierwotne pozyskane w badaniach własnych (kwestionariusz wywiadu, 400 respondentów). Badania przeprowadzono na terenie województwa małopolskiego. Jak wynika z przeprowadzonej analizy, obszarem który wymaga pilnych działań edukacyjnych w grupie kobiet zamieszkujących obszary wiejskie jest moduł dotyczący podstawowej wiedzy finansowej. Szczególny nacisk należy położyć na zagadnienia związane z kalkulacją kosztów kredytów i pożyczek gotówkowych. We wszystkich domenach składających się na ogólny poziom wiedzy finansowej, kobiety z obszarów wiejskich uzyskały niższe wyniki, w porównaniu z mężczyznami. Analizując wskaźniki otrzymane dla Polski, można stwierdzić, że w przypadku pierwszej i drugiej domeny są one zbieżne z rezultatami zaprezentowanymi dla wybranych krajów świata, natomiast zaobserwowano różnice w przypadku trzeciej domeny.
Abstract	The objective of the work is to determine the level of financial knowledge of women in rural areas as a group of potential addressees of programmes of financial education, and to compare the results with Poland and selected countries. Three domains which constitute the general level of financial knowledge were evaluated and these include: elementary knowledge about personal finances, financial behaviours as well as attitudes and preferences. The main data source was primary information obtained in personal research (interviews from 400 respondents). As seen from the conducted analysis, the area which requires urgent educational actions in the group of women inhabiting rural areas is that concerning basic financial knowledge. A particular emphasis should be placed upon the issues related to credit costs and cash loan calculations. In all the domains constituting the overall knowledge of financial knowledge women got lower results in comparison to men. Analysing the ratios obtained for Poland, we can conclude that in the case of the first and the second domain the results are consistent with the results in the selected countries, while differences have been observed in the case of the third domain.
Cytowanie	Szafrańska M. (2016) Poziom wiedzy finansowej kobiet z obszarów wiejskich województwa małopolskiego na tle Polski i wybranych krajów świata.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 324-333
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s324.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.52

Autor	Agnieszka Tłuczak,
Tytuł	Przestrzenne zmiany w strukturze produkcji rolnej w Unii Europejskiej
Title	Spatial Changes in the Structure of Agricultural Production in the European Union
Słowa kluczowe	produkcja rolna, Unia Europejska, przestrzenna analiza shift-share
Key words	agricultural production, European Union, spatial shift share analysis
Abstrakt	Wiele zachodzących zjawisk, ich rozwój czy też kierunki zmian, uzależnione są od przestrzennych interakcji zachodzących pomiędzy sąsiadującymi regionami. Model przestrzennej analizy shift-share, który został wprowadzony do badań przez Nazarę i Hewingsa przedstawia przestrzennie zmodyfikowane stopy wzrostu (tempa zmian) poszczególnych wariantów zjawiska przez uwzględnienie temp wzrostu zjawiska w obszarach sąsiadujących. Celem artykułu jest analiza zmian struktury towarowej produkcji rolnej w krajach Unii Europejskiej według wybranych rodzajów produktów rolnych z zastosowaniem przestrzennej metody przesunięć udziałów. W opracowaniu dokonano oceny tempa zmian wielkości zjawiska oraz zidentyfikowano i oszacowano udział czynników strukturalnych, sektorowych oraz regionalnych (lokalnych, przestrzennych) w wielkości efektu globalnego (produkcji rolnej w Unii Europejskiej ogółem) w przekroju krajów członkowskich.
Abstract	Many phenomena, their growth or trends, are dependent on the spatial interactions between neighboring areas. The model of spatial shift-share analysis represents a spatially modified growth rate (rate of change) of the different options phenomenon by taking into account the phenomenon of increase in the neighboring area. The aim of the study is to analyze the changes in the commodity structure of agricultural production in the European Union according to the selected types of agricultural products using spatial shifts share analysis. The study assessed the rate of change in the size of the phenomenon and identified and estimated the share of structural, sectoral and regional factors (local spatial) in the size of the global effect (agricultural production in the European Union overall) of the EU countries.
Cytowanie	Tłuczak A. (2016) Przestrzenne zmiany w strukturze produkcji rolnej w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 334-343
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s334.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.53

Autor	Katarzyna Utnik-Banaś, Janusz Żmija,
Tytuł	Wpływ wybranych czynników na cenę żywca brojlerów w latach 1995-2015
Title	Influence of Chosen Factors on Broiler Livestock Price in 1995 2015
Słowa kluczowe	żywiec brojlerów, cena, koszty produkcji, sezonowość cen, Polska
Key words	broiler livestock, price, production costs, price seasonality, Poland
Abstrakt	Celem pracy jest analiza wpływu wybranych czynników na poziom cen żywca brojlerów w okresie przed przystąpieniem Polski do UE (1995-2004) oraz po akcesji (2005-2015). Wykazano, że w pierwszym okresie na cenę żywca decydujący wpływ miały czynniki kosztowe (cena piskląt, paszy i pszenicy). W drugim okresie nastąpił wzrost wpływu czynników popytowych, w tym sezonowy wzrost cen związany ze zwiększonym popytem na mięso drobiowe w miesiącach letnich.
Abstract	The aim of the study is analysis of influence of chosen factors on broiler livestock price in period before Poland join the EU (1995-2004) and after accession (2005-2015). It was stated, that in the first period cost factors such as price of chicks, feed and wheat had deciding influence on broiler livestock price. In the second period increase of demand factors occurred including seasonal price increasing connected with increased demand for poultry meat in summer months.
Cytowanie	Utnik-Banaś K., Żmija J. (2016) Wpływ wybranych czynników na cenę żywca brojlerów w latach 1995-2015.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 344-352
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s344.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.54

Autor	Andrzej Soroka, Julia Wojciechowska-Solis,
Tytuł	Kryteria zakupu żywności ekologicznej przez polskich konsumentów w odniesieniu do konsumpcji światowej
Title	Criteria for Purchasing Organic Food by Polish Consumers in Respect to World Consumption
Słowa kluczowe	żywność ekologiczna, motywy zakupu, odżywianie się
Key words	organic foods, themes purchase, nutrition
Abstrakt	W artykule dokonano próby określenia kryteriów, którymi kierowali się polscy konsumenci podczas zakupu żywności ekologicznej. Ukierunkowanie spożycia w stronę żywności ekologicznej ma swoje odzwierciedlenie we wzrastającym poziomie edukacji dotyczącej ochrony środowiska oraz bezpieczeństwa żywności. W analizie materiału badawczego wykorzystano dane pierwotne uzyskane z badań przeprowadzonych na terenie Polski w 2015 roku. Próba badawcza stanowiła 3436 respondentów. Opracowania statystycznego dokonano przy wykorzystaniu programu Statistica 10.1 PL. Z przeprowadzonych analiz wynika, iż polscy konsumenci żywności ekologicznej byli świadomi korzyści jakie niesie ze sobą spożywanie produktów wolnych od zanieczyszczeń chemicznych. Respondenci zakupów żywności ekologicznej przeważnie dokonywali na targowiskach, albo w niedużych sklepach specjalizujących się w sprzedaży tego typu żywności. Szczególną uwagę konsumenci zwracali na oznakowanie produktów. Wśród kryteriów zakupu żywności ekologicznej najczęściej wymieniano: wsparcie rozwoju lokalnej gospodarki poprzez zakup żywności ekologicznej, troska o zdrowie, a także dietę konstruowaną na bazie żywności ekologicznej oraz jej walory sensoryczne. W opracowaniu autorzy odnieśli się do badań prowadzonych w innych państwach, tak rozwiniętych, jak i rozwijających się. Porównali wyniki uzyskane w Polsce do wyników otrzymanych przez badaczy w Indiach, Francji, Czechach, Stanach Zjednoczonych, Australii i Kanadzie, a także w państwach skandynawskich.
Abstract	The article attempts to define the criteria that Polish consumers consider when buying organic food. Directing consumption towards the purchase of organic food a reflection of an increasing level of environmental and food security education. The analysis is based on primary data obtained from studies conducted in Poland in 2015. The sample constituted 3436 respondents. The statistical studies were conducted using the Statistica 10.1 PL program. The analysis showed that a Polish consumer of organic food is aware of the benefits offered by the consumption of products free from chemical impurities. Organic food is usually found at markets or small stores specializing in such types of food. Consumers paid special attention to product labeling. The most commonly mentioned criteria in favour of buying organic foods were: to support development of the local economy by buying such types of food at the local markets; health concerns; diet constructed on the basis of organic food and its sensory qualities. In the study, the authors refer to research carried out in other developed and developing countries. They compared the results obtained in Poland to results obtained by researchers in India, France, the Czech Republic, the United States, Australia, Canada and the Nordic countries.
Cytowanie	Soroka A., Wojciechowska-Solis J. (2016) Kryteria zakupu żywności ekologicznej przez polskich konsumentów w odniesieniu do konsumpcji światowej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 353-362
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s353.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.55

Autor	Emilia Wysocka-Fijorek,
Tytuł	Rola leśnictwa w tworzeniu produktu krajowego brutto
Title	The Role of Forestry in the Creation of Gross Domestic Product
Słowa kluczowe	leśnictwo, poziom rozwoju gospodarczego, PKB, lesistość, zrównoważony rozwój
Key words	forestry, level of economic development, GDP, forest area, sustainable development
Abstrakt	Lasy mają ogromne znaczenie niezależnie od regionu świata. Są dostarczycielem towarów i usług. Jednym z czynników mających wpływ na produkt krajowy brutto (PKB) jest leśnictwo definiowane jako renta leśna (forest rents). Głównym celem publikacji jest określenie udziału produktów leśnych (tu rozumianych, jako drewno okrągłe) w produkcie krajowym brutto w wybranych regionach. Udział sektora leśnego w produkcie krajowym brutto odzwierciedla znaczenie sektora dla gospodarki kraju. Kluczowym problemem jest to, iż w większości krajów, w których udział leśnictwa ma duże znaczenie w PKB, poziom ich rozwoju jest bardzo niski. Przejawia się to m.in. poprzez sprzedaż drewna na gruncie oraz praktycznie brakiem jakiegokolwiek przemysłu drzewnego. Wraz z poziomem rozwoju gospodarczego zmniejsza się udział leśnictwa w PKB. Równocześnie następują zmiany priorytetów i wiodących funkcji pełnionych przez lasy. Zmniejsza się znaczenie funkcji produkcyjnych na rzecz ekologicznych i społecznych. Priorytetem w rozwoju gospodarczym świata powinna być zrównoważona gospodarka zasobami środowiska naturalnego. Należy intensyfikować i optymalizować współpracę pomiędzy różnymi sektorami gospodarki oraz krajami w celu optymalnego wykorzystania zasobów leśnych świata.
Abstract	Forests serve an important role in any region of the world. They are the source of many goods and services. One of the factors of gross domestic product (GDP) is “forest rents.” The main objective of this article is to determine the share of forest products (roundwood) in GDP in selected regions. The share of the forest sector in GDP reflects its importance to the national economy. The key problem is that in most affected countries the share of forestry in GDP is at a very low level of development. This is manifested, for example, through the sale of wood on the ground and the virtual lack of any wood industry. Together with the level of economic development, this reduces the share of forestry in GDP. At the same time there are changes in priorities and leading functions performed by forests. This reduces the importance of forest production for environmental and social issues. The priority in the economic development of the world should be sustainable environmental resources. It should intensify and optimize cooperation between the various economic sectors and different countries in order to optimize the use of forest resources of the world.
Cytowanie	Wysocka-Fijorek E. (2016) Rola leśnictwa w tworzeniu produktu krajowego brutto.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 363-371
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s363.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.56

Autor	Roman Kisiel, Joanna Zielińska-Szczepkowska,
Tytuł	Zrzeszanie się producentów rolnych jako przykład współdziałania w sektorze rolnictwa – doświadczenia wybranych krajów członkowskich Unii Europejskiej
Title	Association of Agricultural Producers as an Example of Cooperation in the Agricultural Sector - The Experience of Selected EU Countries
Słowa kluczowe	grupy producenckie, współpraca, rynek rolny
Key words	producer organisations, cooperation, rural areas
Abstrakt	Potrzeba integracji rolników znajduje swoje źródło w mechanizmach gospodarki rynkowej, w której producenci muszą podejmować decyzje gospodarcze uwzględniając sytuację na rynku, w tym przede wszystkim: prawo popytu, podaży, ogromną konkurencję, a także poziomy cen produktów. W artykule poruszono zagadnienia związane z procesem organizowania się producentów rolnych w różne grupy. Kolejno analizowano następujące kwestie: uwarunkowania więzi organizacyjnych producentów rolnych, ewolucję ustawodawstwa oraz specyfikę funkcjonowania wybranych form kooperacji w rolnictwie. Za przykład posłużyły tu modele funkcjonujące w wybranych krajach Unii Europejskiej (UE).
Abstract	The need for integration of farmers began with the mechanisms of the market economy, in which manufacturers had to make decisions taking into account the economic situation of the market, including in particular: the laws of supply and demand, high competition and prices of products. The aim of this paper is to characterize the creation and functions of agricultural producer groups. The following issues were examined: determinants of organizational relationships between agricultural producers, their characteristics, and the legal conditions needed to function. As examples, models of agricultural producer groups functioning in selected countries of the European Union were described.
Cytowanie	Kisiel R., Zielińska-Szczepkowska J. (2016) Zrzeszanie się producentów rolnych jako przykład współdziałania w sektorze rolnictwa – doświadczenia wybranych krajów członkowskich Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 372-386
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s372.pdf
HTML	wersja html
DOI	10.22630/PRS.2016.16.2.57