Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G 2010 97 (4)

Autor	Agnieszka Baer-Nawrocka, Natalia Markiewicz,
Tytuł	Zróżnicowanie przestrzenne potencjału produkcyjnego rolnictwa w krajach Unii Europejskiej
Title	The spatial differentiation of agricultural potential in EU countries
Słowa kluczowe	potencjał produkcyjny rolnictwa, kraje UE, miernik syntetyczny, metoda TOPSIS
Key words	agricultural potential, EU countries, synthetic coefficient, TOPSIS method
Abstrakt	Celem opracowania jest ocena przestrzennego zróżnicowania rolnictwa państw UE-27 ze względu na posiadany potencjał wytwórczy. W badaniach wykorzystano dane FADN, a do ich analizy posłużono się miernikiem syntetycznym skonstruowanym przy użyciu metody TOPSIS. Na podstawie wielkości mierników wyznaczonych dla poszczególnych państw wyodrębniono cztery grupy typologiczne odzwierciedlające poziom rozwoju rolnictwa państw w nich skupionych. Wyniki badań wykazały, że najwyższym rolniczym potencjałem produkcyjnym dysponują wysoko rozwinięte kraje UE-15, jak również dwa spośród nowych państw członkowskich – Czechy i Słowacja. Z kolei grupę o najniższym potencjale wytwórczym tworzą Grecja, Rumunia i Słowenia. Państwa te cechuje relatywnie największa dekoncentracja struktur produkcyjnych rolnictwa i najwyższe nakłady pracy.
Abstract	The paper aims to assess the differentiation of agricultural potential in EU-27 countries. Synthetic coefficient constructed using TOPSIS method, based on the FADN data was calculated. The values of the coefficient for analyzed countries was used to classify countries into four typology groups. The results show that the highest potential concern well developed countries of EU and two of the EU new member states – Czech Republic and Slovakia. While the lowest agricultural potential refers to Greece, Romania and Slovenia. These countries are characterized by relatively high deconcentration of agricultural production structure and AWU/ha numbers.
Cytowanie	Baer-Nawrocka A., Markiewicz N. (2010) Zróżnicowanie przestrzenne potencjału produkcyjnego rolnictwa w krajach Unii Europejskiej.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 9-15
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s9.pdf
HTML	wersja html

Autor	Waldemar Bojar,
Tytuł	Problemy koopetycji producentów i hodowców bydła oraz trzody chlewnej w Polsce
Title	Coopetition problems of pig and dairy producers and breeders in Poland
Słowa kluczowe	koopetycja, MSP, producenci rolni, strategie zarządzania
Key words	coopetition, SME, agricultural producers, management strategies
Abstrakt	W pracy przedstawiono uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne współdziałania producentów rolnych i hodowców bydła oraz trzody chlewnej w związkach branżowych. Wyniki analizy wskazują na potrzebę działań dostosowawczych w celu otwarcia zrzeszeń producentów na rynki międzynarodowe oraz szybszego reagowania na zmieniające się aspiracje klientów. Członkowie badanych organizacji są przekonani o konieczności postępu w zakresie produktywności, jakości produktów, komunikacji, doradztwa i marketingu czy ochrony własności intelektualnej. Wykazano, że czynniki endogeniczne silnie determinują zachowania organizacji producenckich, a w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, w tym w Polsce, utrzymanie niezależności producentów, jak również ograniczone zaufanie do siebie są ważnymi barierami modyfikacji działania analizowanych związków. Konieczność przemian badanych związków branżowych na podstawie zdefiniowanych strategii jest bardzo ważnym wnioskiem w świetle rozwoju koopetycji producentów rolnych.
Abstract	In the paper external and internal circumstances of cooperation of pig and dairy agricultural producers and breeders in branch organizations were presented. The findings indicate a need of adjustment activities to open associations of producers towards international markets and quicker response for changes of customer aspirations. Members of surveyed organizations are convinced of necessity of progress in the scope of productivity, product quality, communication, marketing and advisory or intellectual property rights. One can prove that endogenous factors strongly determine behaviour of producer organizations and in Middle and Eastern European countries, including Poland, reasons of keeping independency of manufacturers and also limited mutual trust are important barriers of modification of activity of analyzed unions. A necessity of change of surveyed branch unions on the base of defined strategies is a very important conclusion in a view of agricultural producer coopetition development.
Cytowanie	Bojar W. (2010) Problemy koopetycji producentów i hodowców bydła oraz trzody chlewnej w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 16-25
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s16.pdf
HTML	wersja html

Autor	Jadwiga Bożek,
Tytuł	Zmiany przestrzennego zróżnicowania struktury agrarnej, zasiewów i użytków rolnych w Polsce w latach 2002 i 2007
Title	Changes of structural differentiation of agrarian structure, crop structure and structure of arable land in Poland in 2002-2007
Słowa kluczowe	struktura agrarna, struktura zasiewów, struktura użytków rolnych, zróżnicowanie przestrzenne
Key words	agrarian structure, crop structure, structure of arable land, spatial differentiation
Abstrakt	Przedstawiono zmiany w przestrzennym zróżnicowaniu struktury agrarnej, struktury zasiewów i struktury użytków rolnych w Polsce w ujęciu dynamicznym według metod statystycznej analizy struktur. Punktem wyjścia było pogrupowanie województw ze względu na podobieństwo wymienionych struktur w roku 2002 i 2007. Następnie przeprowadzono analizę stabilności grupowania, kierunku i tempa przemian w wyodrębnionych grupach województw oraz zmian w zróżnicowaniu międzygrupowym.
Abstract	The paper presents the dynamics of changes in spatial differentiation of agrarian structure, crop structure and structure of arable land in Poland according to the methods of statistical structural analysis. The basis for further investigation lies in the grouping of voivodships according to the similarity of structure In the years under comparison. The next question under consideration is the stability of grouping, the direction and rate of changes In the groups of voivodships being distinguished and changes of differentiation between groups.
Cytowanie	Bożek J. (2010) Zmiany przestrzennego zróżnicowania struktury agrarnej, zasiewów i użytków rolnych w Polsce w latach 2002 i 2007.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 26-35
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s26.pdf
HTML	wersja html

Autor	Wawrzyniec Czubak, Arkadiusz Sadowski,
Tytuł	Rola doradztwa rolniczego we wdrażaniu mechanizmów wspólnej polityki rolnej w Polsce
Title	The role of agricultural advisory in the implementation of Common Agricultural Policy in Poland
Słowa kluczowe	doradztwo rolnicze, Wspólna Polityka Rolna UE, Fundusze UE, analiza czynnikowa
Key words	agricultural advisory, Common Agricultural Policy, UE founds, factor analysis
Abstrakt	Wejście Polski do UE zmieniło formy i zakres wsparcia kierowanego do sektora rolnego. Wymaga to od rolników – beneficjentów funduszy UE – wiedzy i umiejętności związanych ze stawianymi wymaganiami. Ważnym ogniwem stają się tu podmioty doradztwa rolniczego, zarówno państwowe, jak i prywatne. W tych nowych warunkach podmioty doradztwa sprawdziły się. O ile przewaga Ośrodków Doradztwa Rolniczego wynika z ich tradycji i ugruntowanej pozycji, o tyle powstające firmy prywatne cechuje duża elastyczność funkcjonowania.
Abstract	Polish accession to the European Union changed the range and forms of support offered for agricultural sector. Usage of structural funds required from farmers (as potential beneficiaries) new knowledge, skills and professional abilities. The advisory for agriculture (national as well as private) play important role in the complex system. They customized and managed to cope with new challenges linked to the UE formal requirements. In contact with beneficiaries the National Agricultural Advisory Centres take the advantage of tradition, while the commercial companies exploit the flexibility of organization and functioning.
Cytowanie	Czubak W., Sadowski A. (2010) Rola doradztwa rolniczego we wdrażaniu mechanizmów wspólnej polityki rolnej w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 36-44
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s36.pdf
HTML	wersja html

Autor	Marta Domagalska-Grędys,
Tytuł	Czynniki kształtujące zmianę dochodu współpracujących gospodarstw grup producenckich z województwa podkarpackiego
Title	Factors influencing changes of income of co-operating farm producer groups from voivode Podkarpackie
Słowa kluczowe	współpraca rolników, czynniki kształtujące zmianę dochodów
Key words	cooperation of farmers, factors influencing change in income
Abstrakt	W opracowaniu skupiono się na wewnętrznych czynnikach kształtujących efekty pracy grupowej. Celem badań było określenie typu członka, sposobu podejmowania decyzji oraz warunków określania zadań (planowanie, narady, postawy wobec innych członków, ryzyko zadań, występowanie strachu i kar), które towarzyszą zmianie dochodu. Źródłem informacji były opinie rolników zrzeszonych w grupach producenckich województwa podkarpackiego uzyskane w kwestionariuszu wywiadu w 2006 roku. Wyniki wskazują m.in., że w gospodarstwach, w których wzrósł dochód po wstąpieniu do grupy, powszechny był typ rolnika o charakterze plemiennym (przyjacielskim), grupowe i negocjacyjne sposoby podejmowania decyzji, a zadania realizowane były na podstawie planu, dyscypliny i wewnętrznej odpowiedzialności członków, wykazujących respekt wobec siebie i wspólnych zadań.
Abstract	Group work is one of the forms of organization, to increase farmers income. The article focuses on internal factors influencing the outcomes of group work. The aim of this study was to determine: what type of member, what ways of making decisions and what conditions defining the tasks (planning, deliberation, attitudes towards other members, the risk of tasks, the occurrence of fear and punishment) is accompanied by change in income. The sources of information were the opinions of farmers are members of groups of producers of Podkarpackie Provence obtained in the questionnaire interview in the year 2006. The results indicate that in farms where income has increased after joining to group, the general type of farmer (member) type was friendly, way of making decisions were: group decision and negotiating and tasks were based on a plan, discipline and internal accountability members, showing respect to each other and common tasks.
Cytowanie	Domagalska-Grędys M. (2010) Czynniki kształtujące zmianę dochodu współpracujących gospodarstw grup producenckich z województwa podkarpackiego.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 45-53
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s45.pdf
HTML	wersja html

Autor	Justyna Franc-Dąbrowska,
Tytuł	Czynniki kształtujące wynik finansowy w przedsiębiorstwach rolniczych
Title	Determinants of profit in agricultural enterprises
Słowa kluczowe	determinanty wyniku finansowego, przedsiębiorstwa rolnicze
Key words	determinants net profit, agricultural enterprises
Abstrakt	W opracowaniu określono determinanty kształtujące wynik finansowy w przedsiębiorstwach rolniczych. Analiz dokonano klasyczną metodą najmniejszych kwadratów z wykorzystaniem panelu niezbilansowanego 2616 przedsiębiorstw. Stwierdzono, że w badanej grupie przedsiębiorstw na wynik finansowy wpływają takie zmienne, jak: przychody netto ze sprzedaży, kapitał własny, kredyty długoterminowe, które są znane w literaturze z zakresu nauk ekonomicznych. Zidentyfikowano także specyficzną zmienną, która odzwierciedla odpłatne użytkowanie ziemi rolniczej.
Abstract	Determinants impacting profits in agricultural enterprises were defined in the article. It was based on the analyses with the classical least squares method using the unbalanced panel of 2616 enterprises. It was found that in the examined group of enterprises the financial result was influenced by classical variable, well-known in the literature from the range of economic sciences. Additionally, specific variable was identified, which was rental payment for utilization of the agricultural land. This makes agricultural enterprises specific.
Cytowanie	Franc-Dąbrowska J. (2010) Czynniki kształtujące wynik finansowy w przedsiębiorstwach rolniczych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 54-59
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s54.pdf
HTML	wersja html

Autor	Barbara Gołębiewska,
Tytuł	Kierunki podejmowanych działań inwestycyjnych w gospodarstwach rolniczych o zróżnicowanych powiązaniach z otoczeniem
Title	The directions of investment in the farms depend on the strength of their markets relations
Słowa kluczowe	inwestycje, gospodarstwa rolnicze, źródła finansowania
Key words	investment, farms, source of funding
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono kierunki podejmowanych działań inwestycyjnych w gospodarstwach rolniczych o zróżnicowanych związkach z otoczeniem. Wykazano, iż zmieniają się kierunki rozdysponowania przez rolników nakładów inwestycyjnych. Ustalono także, że istnieje zależność między strukturą inwestycji a wielkością wskaźnika powiązań gospodarstw z otoczeniem. W gospodarstwach charakteryzujących się silniejszymi powiązaniami z otoczeniem występowały głównie inwestycje w budynki i budowle, a w planach inwestycyjnych dominowały wydatki na stado podstawowe. W gospodarstwach o niższym wskaźniku związków w większym stopniu zwracano uwagę na inwestycje w maszyny i urządzenia.
Abstract	The paper presents the directions of investment activities in farms with different level of market relation. It was concluded that the farms’ investment activity changing over the time. There was found that the structure of investments change accordingly to changes in level of calculated ratio. With increasing the ratio of market relations there was more investment are in farm buildings and in installations for environmental protection.
Cytowanie	Gołębiewska B. (2010) Kierunki podejmowanych działań inwestycyjnych w gospodarstwach rolniczych o zróżnicowanych powiązaniach z otoczeniem.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 60-68
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s60.pdf
HTML	wersja html

Autor	Anna Grontkowska,
Tytuł	Ocena porównawcza najsilniejszych ekonomicznie gospodarstw rolnych o polowej produkcji roślinnej i mlecznych w Unii Europejskiej
Title	Comparative assessment of farms specialized in plant and milk production in the eu characterized by the highest economic strength
Słowa kluczowe	gospodarstwa o sile ekonomicznej powyżej 100 ESU zasoby pracy, koszty, subsydia
Key words	farms extra large, labour resource, costs, subsidies
Abstrakt	W opracowaniu dokonano porównania wybranych wskaźników ekonomicznych w dwóch grupach gospodarstw z bazy FADN o sile ekonomicznej powyżej 100 ESU różniących się kierunkiem produkcji, a mianowicie prowadzących produkcję mleka oraz zajmujących się tylko produkcją roślinną. Do porównania wykorzystano wybrane wielkości ekonomiczne w przeliczaniu na jednostkę siły ekonomicznej (ESU). Wykazano wyraźne zróżnicowanie zarówno zasobów czynników wytwórczych i zaangażowanych nakładów, jak również poziomu subsydiów. Podstawową linią podziału są historyczne uwarunkowania funkcjonowania w Unii Europejskiej (nowe i stare państwa UE). Różnice nie zacierają się a nadal utrzymują.
Abstract	The paper aims to analyze the selected economic indicators for two group of farms operating in the EU. These are farms specialized in field plant production and milk production. For the analysis were selected farms with the economic strength over 100 ESU which are participating in the FADN survey. The conducted analysis showed the differences in analyzed groups with regard to production resources, employed capital as well as level of subsidies. The basic differentiation line could be drown between old and New member states of the EU. The paper argues that these differences are still visible and do not wear away.
Cytowanie	Grontkowska A. (2010) Ocena porównawcza najsilniejszych ekonomicznie gospodarstw rolnych o polowej produkcji roślinnej i mlecznych w Unii Europejskiej.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 69-77
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s69.pdf
HTML	wersja html

Autor	Sebastian Jarzębowski,
Tytuł	Efektywność przedsiębiorstw młynarskich na przykładzie Polski i Niemiec
Title	Comparison of efficiency of Polish and German grain mills
Słowa kluczowe	efektywność, produktywność, przemysł zbożowo-młynarski
Key words	efficiency, productivity, grain industry
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie efektywności gospodarowania przedsiębiorstw młynarskich z wykorzystaniem metody DEA oraz wskaźnika produktywności TFPC. Dzięki oszacowaniu poszczególnych miar efektywności i produktywności możliwe było wyodrębnienie źródeł nieefektywności, co pozwoliło na wskazanie kierunków poprawy.
Abstract	On the example of leaders’ observation in a given branch, it is possible to allow to create a conception of development for own company, also enable to improve own processes (within production processes). Efficiency analysis in grain milling companies by using DEA method and TFPC index productivity can be helpful by their current estimation and by taking proper decisions, which concern their future. Inefficiency of some companies can have its source in organization of material and human resources, which can be improperly used. Due to estimation of particular efficiency and productivity measures it was possible to separate sources of inefficiency, what allowed to point at directions of improvement and further detailed analysis.
Cytowanie	Jarzębowski S. (2010) Efektywność przedsiębiorstw młynarskich na przykładzie Polski i Niemiec.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 78-85
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s78.pdf
HTML	wersja html

Autor	Paweł Kasztelan,
Tytuł	Trwałość wielkoobszarowych przedsiębiorstw rolniczych
Title	Sustainability of large scale agricultural enterprises
Słowa kluczowe	cykl życia przedsiębiorstwa, wielkoobszarowe przedsiębiorstwa rolnicze, trwałość przedsiębiorstw
Key words	company life cycle, large scale agricultural enterprises, sustainability
Abstrakt	W opracowaniu omówiono cykl życia przedsiębiorstwa na podstawie studium przypadku wielkoobszarowego przedsiębiorstwa rolniczego. Szczegółowej analizie poddano nowy etap cyklu życia, który dla jednostek tego typu rozpoczął się po przeprowadzeniu przekształceń własnościowych w rolnictwie. Analizą objęto lata 1995-2009, w których badana jednostka znajdowała się w pierwszej fazie cyklu: narodzin i młodości. Specyfika rolnictwa, związana m.in. z długością cykli w połączeniu z dużą niestabilnością czynników zewnętrznych i wewnętrznych, wymuszała na badanej jednostce (ukierunkowanej na rozwój) konieczność ciągłego podejmowania procesów dostosowawczych. Omawiany podmiot został zaprezentowany również jako przykład trwałości wielkoobszarowego przedsiębiorstwa rolniczego, w którym produkcja rolnicza prowadzona była od 1497 roku.
Abstract	The paper presents the enterprise life cycle theory on example of the large scale agricultural company. The new stage of enterprise development, which started after the ownership transformation in agriculture, has been described in details. The research covers period since 1995 to 2009. The company under consideration was then at the first stage of the cycle - its youth. The specifics of agriculture connected with the cycle’s longitude, in combination with instability of the external and internal factors, enforced the researched company to continuous process of adjustment. The company under a study is also a good example of the sustainable unit, where the agricultural production continues since 1497.
Cytowanie	Kasztelan P. (2010) Trwałość wielkoobszarowych przedsiębiorstw rolniczych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 86-94
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s86.pdf
HTML	wersja html

Autor	Ryszard Kata,
Tytuł	Znaczenie banków lokalnych w dostępie rolników do kredytów bankowych
Title	The importance of local banks to accessing of farmers to bank credit
Słowa kluczowe	banki lokalne, banki spółdzielcze, kredyt rolny, dostęp do kredytu
Key words	local banks, co-operative banks, agricultural credit, access to credit
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie znaczenia banków lokalnych w kredytowaniu gospodarstw rolniczych w Polsce oraz umożliwieniu rolnikom dostępu do tego źródła finansowania. Jako przykład banków lokalnych przyjęto banki spółdzielcze. Źródłem materiałów empirycznych były dane statystyczne dotyczące zadłużenia i kredytowania rolnictwa w Polsce oraz badania ankietowe banków spółdzielczych i banków komercyjnych przeprowadzone w 2009 r. w południowo-wschodniej Polsce. Wyniki badań wskazują, iż banki spółdzielcze mają kluczowe znaczenie w kredytowaniu gospodarstw rolniczych w Polsce. Potwierdza to tezę, iż działalność banków lokalnych nie tylko ze względu na ich bliskość przestrzenną dla klientów, ale przede wszystkim model działania jest gwarantem dostępu rolników do kredytów bankowych. Sposób ich działania, na podstawie modelu bankowości relacyjnej, pozwala na zmniejszenie ograniczeń kredytowych, które mają źródło w asymetrii informacyjnej.
Abstract	The aim of the paper is to examine the importance of local banks in lending to the agricultural farms in Poland, and giving farmers access to this source of funding. As an example of local banks the cooperative banks was adopted. The source of empirical data were statistics on the debt and crediting of agriculture in Poland and the survey of cooperative banks and commercial banks, conducted in 2009 the south-east region of Poland. The findings show that co-operative banks, are crucial in crediting of agricultural farms in Poland. This confirms that the activities of local banks, not only because of their spatial proximity for clients, but also business model, is a guarantee of access to bank loans for farmers. Their model of action based on relationship banking allows reduces credit constraints stemming from information asymmetry.
Cytowanie	Kata R. (2010) Znaczenie banków lokalnych w dostępie rolników do kredytów bankowych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 95-104
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s95.pdf
HTML	wersja html

Autor	Joanna Kisielińska,
Tytuł	Struktura nakładów oraz wyników produkcyjnych i finansowych gospodarstw według grup obszarowych
Title	The structure of investment, production and financial performance of farms by area groups
Słowa kluczowe	gospodarstwa rolnicze, nakłady i wyniki produkcyjne
Key words	farms, production inputs and outputs
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono analizę struktury nakładów i uzyskiwanych wyników produkcyjnych i finansowych według grup obszarowych w próbie gospodarstw rolnych FADN z lat 2004-2008. Pozwoliło to nie tylko dokonać oceny efektywności gospodarowania przez gospodarstwa towarowe w zależności od ich powierzchni, ale również zaobserwować koncentrację nakładów i wyników produkcyjnych i finansowych w poszczególnych grupach. Podejście takie daje pełniejszy obraz zbiorowości polskich gospodarstw rolniczych, który można włączyć do dyskusji nad ich przyszłością czy sposobem realizacji polityki państwa wobec nich.
Abstract	The article presents an analysis of the structure of inputs and production and financial results by area groups in the sample of farms from FADN 2004-2008. This will not only allow to assess the economic efficiency of farm commodity, depending on their surface, but also allow to observed concentrations of the various inputs and outputs of production and financial in particular groups. This approach gives a fuller picture the community of Polish farms during the continuing discussions over their future, and how to implement the state policy towards them.
Cytowanie	Kisielińska J. (2010) Struktura nakładów oraz wyników produkcyjnych i finansowych gospodarstw według grup obszarowych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 105-116
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s105.pdf
HTML	wersja html

Autor	Irena Łącka,
Tytuł	Wykorzystanie ochrony własności przemysłowej przez polskich producentów w przemyśle spożywczym
Title	The use of industrial property protection by the Polish producers in the food industry
Słowa kluczowe	własność przemysłowa, przemysł spożywczy, ochrona, dofinansowanie
Key words	industrial property, food industry, protection, financial support
Abstrakt	W opracowaniu zaprezentowano problem wykorzystania ochrony własności intelektualnej przez przedsiębiorstwa przemysłu spożywczego w Polsce. Przedstawiono teoretyczne podstawy ochrony dóbr niematerialnych – znaczenie dla firmy, charakterystykę poszczególnych chronionych form własności (wynalazków, znaków towarowych, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych i know-how) oraz korzyści z ich posiadania dla właścicieli. Dzięki wykorzystaniu danych z bazy Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej dla polskich spółek przemysłu spożywczego z Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych oceniono stan ochrony własności przemysłowej w tym sektorze. W zakończeniu opracowania zaprezentowano możliwości wykorzystania wsparcia na uzyskanie lub realizację ochrony własności przemysłowej w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.
Abstract	The article discusses the problem of using the intellectual property protection by food industry enterprises in Poland. There are both the theoretical bases of the intangible assets protection – its importance for the enterprise, the characteristic of the particular protected forms of property (inventions, trademarks, utility models, industrial designs and know-how) as well as the benefits of their possession for owners. Using the database of the Patent Office of the Republic of Poland for the Polish food industrial stock corporations, there were evaluated the state of industrial property protection in this sector. The end of the paper shows the possibilities of using the support for obtaining the industrial property protection within the Innovative Economy Programme.
Cytowanie	Łącka I. (2010) Wykorzystanie ochrony własności przemysłowej przez polskich producentów w przemyśle spożywczym.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 117-126
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s117.pdf
HTML	wersja html

Autor	Janusz Majewski,
Tytuł	Pszczelarstwo i jego rola dla rolnictwa polskiego
Title	Beekeeping and its role for polish agriculture
Słowa kluczowe	pszczelarstwo, zapylanie roślin uprawnych, zróżnicowanie regionalne
Key words	beekeeping, plant’s pollination, regional differentiation
Abstrakt	W opracowaniu określono liczbę rodzin pszczelich potrzebnych do zapylenia głównych upraw rolniczych. Wskazano na zróżnicowanie regionalne tych potrzeb w Polsce oraz korzyści uzyskiwane przez właściciela plantacji dzięki zapyleniu. Przedstawiono także możliwą do uzyskania wielkość produkcji miodu w zależności od uprawianej rośliny.
Abstract	The article presents the role of bees as a pollinators in polish agriculture. The changes in the needs of pollination of the main plants (rape, fruit trees, berry plantations) in 2000-2009 were analyzed. The number of bee families in Poland is too small to pollinated all plants. The number of bee families needed for pollination plants increased in this time. It was caused by the increased area of rape. This crop were required for 45-54% needs of plants’ pollination in 2000 to 62-69% in 2009. The needs of fruit trees decreased from 37-46% to 24-32% in this time.
Cytowanie	Majewski J. (2010) Pszczelarstwo i jego rola dla rolnictwa polskiego.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 127-134
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s127.pdf
HTML	wersja html

Autor	Monika Gębska, Agata Malak-Rawlikowska,
Tytuł	Postrzeganie dobrostanu zwierząt przez uczestników łańcucha żywnościowego w wybranych krajach Unii Europejskiej i w Polsce
Title	Chain attitudes towards animal welfare problems in chosen EU member states and in Poland
Słowa kluczowe	dobrostan zwierząt, podwyższone standardy dobrostanu, percepcja w łańcuchu żywnościowym:
Key words	animal welfare, upgraded standards, attitudes of chain actors
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono wyniki badań dotyczących postrzegania problemów i standardów dobrostanu zwierząt w łańcuchu żywnościowym. Przedstawiono także sytuację prawną, przegląd prywatnych inicjatyw związanych z dobrostanem zwierząt oraz najważniejsze aspekty dobrostanu wskazane na międzynarodowym panelu ekspertów. Świadomość problemów dobrostanu zwierząt jest bardzo zróżnicowana w poszczególnych ogniwach łańcucha. Istnieją również znaczne różnice w świadomości ludzi w poszczególnych państwach. Kształtowanie świadomości producentów, osób zajmujących się transportem i ubojem zwierząt ma ogromne znaczenie dla zapewnienia im dobrostanu, często nawet większe aniżeli zaostrzanie norm. Z kolei istnieje także potrzeba edukowania społeczeństwa, aby świadomy wybór konsumentów stymulował dostosowania w pozostałych segmentach łańcucha żywnościowego.
Abstract	The paper presents results of the study about the chain attitudes towards farm animal welfare problems and standards. The legal aspects and private initiatives has been described as well. Awareness about the animal welfare is varying among the countries and different chain segments. Constant education of producers, transport and slaughter representatives about the animal welfare requirements was emphasized as the most important factor of welfare improvement, sometimes even more effective then imposing additional regulations. On the other hand there is a need of society education to support the conscious choices of consumers which would stimulate adjustments in at the other food chain segments.
Cytowanie	Gębska M., Malak-Rawlikowska A. (2010) Postrzeganie dobrostanu zwierząt przez uczestników łańcucha żywnościowego w wybranych krajach Unii Europejskiej i w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 135-148
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s135.pdf
HTML	wersja html

Autor	Aldona Mrówczyńska-Kamińska,
Tytuł	Rola rolnictwa w zaspokajaniu popytu pośredniego i końcowego w krajach Unii Europejskiej
Title	The importance of agriculture in meeting indirect and final demand in the EU countries
Słowa kluczowe	rolnictwo, popyt pośredni i końcowy, bilanse przepływów
Key words	agriculture, indirect and final demand, the input-output analysis
Abstrakt	Celem artykułu jest określenie znaczenia rolnictwa w zaspokajaniu popytu pośredniego i końcowego w krajach Unii Europejskiej, przy wykorzystaniu metody input-output. Proporcje rozdysponowania produktów sektora rolno-żywnościowego między popyt pośredni (zużycie pośrednie) a zaspokajanie popytu końcowego potwierdzają, że w większości krajów Unii Europejskiej sektor rolny ma charakter surowcowy w sektorze rolno-żywnościowym i w całej gospodarce narodowej. Różnice w tym zakresie występujące pomiędzy krajami UE wynikają głównie z poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego danego kraju.
Abstract	The aim of the paper was to disclose the importance of agriculture in meeting indirect and final demand in EU’s countries using input-outputs methodology. Proportions of allocating agri-food sector’s products between indirect intermediate consumption and final demand prove that in most EU’ countries agriculture plays material role in agri-food sector as well as in national economy. The differences between EU’s countries relate to their level of socio-economic development.
Cytowanie	Mrówczyńska-Kamińska A. (2010) Rola rolnictwa w zaspokajaniu popytu pośredniego i końcowego w krajach Unii Europejskiej .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 149-156
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s149.pdf
HTML	wersja html

Autor	Andrzej Parzonko,
Tytuł	Rozwój czy zaniechanie produkcji mleka w przeciętnych polskich gospodarstwach mlecznych? - rozważania modelowe
Title	Development or desisting from milk production in Polish average dairy farms? - modelling approach
Słowa kluczowe	koszty produkcji mleka, organizacja gospodarstw, programowanie liniowe, polityka rolna
Key words	milk production cost, farm organization, linear modelling, agricultural policy instruments
Abstrakt	Celem opracowania jest propozycja modelowych rozwiązań dla gospodarstw rodzinnych zajmujących się chowem bydła i produkcją mleka (o skali zbliżonej do przeciętnej hurtowej kwoty mlecznej przypadającej na gospodarstwo w roku kwotowym 2008/2009 i poziomie produkcyjności i intensywności produkcji dostosowanym do skali produkcji), które zapewniałyby najefektywniejsze ekonomicznie wykorzystanie podstawowych zasobów czynników produkcji. Problem rozwiązywano z wykorzystaniem programowania liniowego. W wyniku przeprowadzonych obliczeń stwierdzono, że dalszy wzrost cen pracy poza rolnictwem oraz wzrost cen ziemi (m.in. z powodu sposobu naliczania dopłat bezpośrednich) przyczyniał się będzie do rezygnacji z rozwijania produkcji mleka w gospodarstwach rolniczych. Bardziej racjonalnym działaniem (z punktu widzenia przyjętego kryterium celu) będzie rozwijanie towarowej produkcji roślinnej (szczególnie w gospodarstwach dysponujących dobrymi glebami) lub całkowita rezygnacja z produkcji rolniczej. Stosowane instrumenty polityki rolnej nie stymulują rozwoju przeciętnych gospodarstw mlecznych.
Abstract	The main purpose of the paper is to present the linear modelling approach of advised actions which should be undertaken on the average family farm in order to ensure the most effective use of the production factors and to maximize an income for the farmer and his family. It was concluded that the continuous increase of the labour prices outside the agriculture and enlargement of the land prices will stimulate resignation (especially young farmers) from milk production development at the farm. More rational action in this conditions would be development of a market crop production (especially at farms with good soils) or quitting farming at all. Current agricultural policy instruments does not stimulate development of the average dairy farms.
Cytowanie	Parzonko A. (2010) Rozwój czy zaniechanie produkcji mleka w przeciętnych polskich gospodarstwach mlecznych? - rozważania modelowe.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 157-171
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s157.pdf
HTML	wersja html

Autor	Michał Pietrzak,
Tytuł	Klasyczne i dedykowane wskaźniki oceny efektywności spółdzielni mleczarskich na przykładzie uczestników IV rankingu forum spółdzielczości mleczarskiej
Title	Classical and dedicated efficiency indicators of dairy co-ops on the example of participants of iv ranking organised by dairy cooperatives forum
Słowa kluczowe	efektywność finansowa, strategiczna karta wyników, spółdzielnie mleczarskie, sektor mleczarski
Key words	financial efficiency, Balanced Scorecard, dairy cooperatives, dairy industry
Abstrakt	Mleczarstwo należy do nielicznych sfer agrobiznesu w Polsce, w których spółdzielczość rolników ma dominującą pozycję. Badania empiryczne potwierdziły, że specyfika spółdzielni mleczarskich wskazuje na potrzebę odmiennego niż w spółkach pomiaru efektywności finansowej. Zastosowanie klasycznych wskaźników takich jak stopa zwrotu z kapitału własnego (ROE) czy Economic Spread prowadzi często do znacząco rozbieżnych ocen efektywności w stosunku do wskaźników dedykowanych spółdzielczości mleczarskiej takich jak cena skupu mleka czy nadzwyczajna spółdzielcza wartość dodatkowa w przeliczeniu na litr skupionego mleka (ACAV/l). W przeciwieństwie do wskaźników klasycznych, wskaźniki dedykowane spółdzielczości są skorelowane z wynikami osiąganymi przez spółdzielnie w perspektywach: klientów, procesów, potencjału i dostawców, wyodrębnionymi w nawiązaniu do zmodyfikowanej koncepcji strategicznej karty wyników. Cena skupu i ACAV/l są miarodajnymi wskaźnikami w ocenie efektywności spółdzielni mleczarskich.
Abstract	Dairy industry is a rare example of agribusiness sector in Poland in which cooperatives have still substantial market share. Empirical research has shown that a different ways of measuring co-oop’s financial efficiency are needed. Assessment based on classical indicators such as Return on Equity (ROE) or Economic Spread could drawn to inappropriate conclusions in comparison with indicators dedicated to dairy co-ops such as milk price or Abnormal Cooperative Additional Value per litre of collected milk (ACAV/l). In opposite to classical indicators milk price and ACAV/l are correlated with achievements of co-ops in others perspectives of modified Balanced Scorecard model such as: customer perspective, processes perspective, potential perspective and supplier perspective. Based on these results it could be concluded that milk price and ACAV/l are more than ROE and Economic Spread reliable indicators in assessment of dairy co-ops efficiency.
Cytowanie	Pietrzak M. (2010) Klasyczne i dedykowane wskaźniki oceny efektywności spółdzielni mleczarskich na przykładzie uczestników IV rankingu forum spółdzielczości mleczarskiej.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 172-182
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s172.pdf
HTML	wersja html

Autor	Bogdan Podgórski,
Tytuł	Zagospodarowanie nieruchomości ZWRSP i wybrane czynniki ograniczające rozdysponowanie mienia
Title	Management of the Agricultural Property Stock and selected factors which determine its disposal
Słowa kluczowe	Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa, sprzedaż gruntów ornych, dzierżawa gruntów, ograniczenia w obrocie nieruchomościami
Key words	Agricultural Property Stock of the State Treasury (APS), sale of arable land, lease of land, restrains in property turnover
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono stan rozdysponowania nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) oraz podjęto próbę wskazania głównych czynników ograniczających rozdysponowanie nieruchomości. W opracowaniu wykorzystano informacje pochodzące z raportów z działalności Agencji, opracowań wewnętrznych i dostępnej literatury. Zaprezentowane wyniki świadczą, o znacznym zaawansowaniu prywatyzacji mienia, jednak występuje wiele czynników ograniczających proces jego rozdysponowania.
Abstract	This paper presents the actual status of the disposal of APS property and research made to define main factors which restrain it. The analysis was based on information from the reports of the Agency’s activity, internal elaboration papers and available literature. Results presented here acknowledge an advanced level of property privatization but also indicate many factors restraining the process of its disposal.
Cytowanie	Podgórski B. (2010) Zagospodarowanie nieruchomości ZWRSP i wybrane czynniki ograniczające rozdysponowanie mienia.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 183-192
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s183.pdf
HTML	wersja html

Autor	Marcin Ratajczak,
Tytuł	Działalność inwestycyjna oraz innowacyjna małych i średnich przedsiębiorstw wiejskich z Warmii i Mazur
Title	Investment activities and innovative of small and medium-sized rural enterprises from warmia and mazury
Słowa kluczowe	małe i średnie przedsiębiorstwa, obszary wiejskie, inwestycje, innowacje
Key words	small and medium enterprises, rural areas, investments, innovation
Abstrakt	Przedstawiono zagadnienia związane z działalnością inwestycyjną oraz innowacyjną małych i średnich przedsiębiorstw wiejskich z Warmii i Mazur w latach 2005-2007, ustalono priorytety inwestycyjne w badanych firmach, źródła finansowania oraz aktywność innowacyjną, a także podstawowe bariery we wprowadzaniu innowacji. Określono także statystyczną zależność pomiędzy sekcją gospodarki a wprowadzaniem nowych produktów i usług. Wyniki badań wyraźnie wskazują potrzebę wypracowania oferty w lepszy sposób zaspokajającej potrzeby inwestycyjne i innowacyjne firm wiejskich, przede wszystkim przez wspieranie regionalnych funduszy poręczeniowych oraz zwiększenie podaży kredytów dla potrzeb małych i średnich przedsiębiorstw.
Abstract	The paper presents issues related to investment activity and an innovative small and medium-sized enterprises in rural areas of Warmia and Mazury region. Efforts have been issues regarding investment priorities in the surveyed companies, funding sources, innovation activity and identifies the fundamental barrier to innovate analyzed by the operators. Also identified a statistical relationship between the section of the economy and the introduction of new products and services. Used their own studies covering the period 2005-2007. The above results clearly show the need to find a better offer meet the investment needs of rural and innovative companies, primarily through support for regional guarantee funds, and increasing the supply of credit for small and medium-sized enterprises.
Cytowanie	Ratajczak M. (2010) Działalność inwestycyjna oraz innowacyjna małych i średnich przedsiębiorstw wiejskich z Warmii i Mazur.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 193-199
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s193.pdf
HTML	wersja html

Autor	Ewa Tyran,
Tytuł	Dywersyfikacja jako proces dostosowawczy gospodarstw województwa małopolskiego
Title	Diversification as a adjustment process of farms in Malopolska district
Słowa kluczowe	dywersyfikacja, rolnictwo, województwo małopolskie
Key words	diversification, agriculture, Małopolska region
Abstrakt	Celem opracowania jest przedstawienie dywersyfikacja w kierunku działalności pozarolniczej jako szansy przetrwania lub godziwego życia małych gospodarstw rolniczych. Badania przeprowadzono w gospodarstwach prowadzących działalność agroturystyczną z terenu kilku gmin województwa małopolskiego. Z badań wynika, że przyczyny podjęcia takiej działalności to problemy ze znalezieniem pracy poza gospodarstwem rolnym lub trudności związane z uruchomieniem działalności gospodarczej, zaś podjęciu działalności sprzyjało posiadanie wolnych pomieszczeń, siły roboczej, relatywnie niskie koszty uruchomienia działalności oraz brak obciążeń podatkowych czy biurokratycznych. Badane gospodarstwa średnio oceniły wzrost dochodu przy prowadzeniu działalności agroturystycznej o 27%. W większości przypadków planowały rozwój działalności agroturystycznej dążąc do zwiększenia udziału z tej działalności w dochodach rodziny.
Abstract	Market economy, unemployment, increase of input costs, small scale of agricultural production –these are some of many important reason which caused that farmer families have been forced to look for additional, non-agricultural, out of farm sources of income. Diversification, especially to non-agricultural activities, is for many farms a chance to survive. The survey concerned farms which have chosen agritourism activities as a source of additional income. The main reason for such a decision was the problem with finding non-farm jobs and difficulties with undertaking non-agricultural activities on farms (costs, taxes) other than agritourism. Main reasons favouring agritourism were free rooms on farms, surplus of labour force, relatively low costs of starting agritourism. Investigated farms evaluated average share of income generated by agritourism activities at 27% of total income. Almost all farms planned to continue and develop their agritourism activities to increase the share of income generated by that activity.
Cytowanie	Tyran E. (2010) Dywersyfikacja jako proces dostosowawczy gospodarstw województwa małopolskiego.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 200-209
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s200.pdf
HTML	wersja html

Autor	Katarzyna Rudzińska, Adam Wąs,
Tytuł	Źródła ryzyka dochodowego w produkcji trzody chlewnej – studium przypadku
Title	Income risk sources and risk management in pig production – case study
Słowa kluczowe	ryzyko dochodowe, ryzyko rynkowe, zarządzanie ryzykiem, produkcja trzody
Key words	income risk, market risk, risk management, pig production
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono szczegółową analizę czynników wpływających na ryzyko dochodowe na przykładzie dobranego celowo, wyspecjalizowanego, towarowego gospodarstwa trzodowego. Przy użyciu modelu symulacyjnego wykorzystującego metodę Monte Carlo określono poziom zmienności dochodu oraz wskazano jej źródła. Sporządzono szereg alternatywnych scenariuszy zakładających zastosowanie instrumentów ograniczających poziom ryzyka dochodowego. Wykazano znaczący wpływ ryzyka rynkowego (ceny prosiąt, paszy i żywca) na zmienność dochodu. Wdrożenie dostosowań w gospodarstwie polegających na rozpoczęciu produkcji prosiąt oraz wprowadzenie instrumentów rynkowych ograniczających wahania cen pasz i żywca prowadzi do znacznego ograniczenia ryzyka poniesienia straty oraz zwiększenia przeciętnych wartości osiąganego dochodu. Wskazuje to na dominującą rolę ryzyka rynkowego w analizowanym gospodarstwie.
Abstract	The paper aims at analysis of income risk factors based on specialized, big scale pig farm. Using simulation model based on Monte Carlo approach authors analyzed income volatility and its main sources. There were created number of scenarios assuming applying of income risk mitigation measures. Results shows significant share of market risk in creating income volatility. Applying on farm investments aiming to piglets’ self-sufficiency and using market measures for decreasing fatteners and feed prices volatility leads to noticeable decrease of income risk. It indicates dominant role of market risk in analyzed farm.
Cytowanie	Rudzińska K., Wąs A. (2010) Źródła ryzyka dochodowego w produkcji trzody chlewnej – studium przypadku.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 210-220
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s210.pdf
HTML	wersja html

Autor	Ludwik Wicki,
Tytuł	Zróżnicowanie przestrzenne wykorzystania postępu biologicznego w produkcji roślinnej w Polsce
Title	The level of use of biological progress in plant production in Poland and its spatial differentiation
Słowa kluczowe	postęp biologiczny, nasiona kwalifikowane, produkcja roślinna, zróżnicowanie regionalne rolnictwa
Key words	biological progress, certified seed, plant production, spatial differentiation of agriculture
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie poziomu wykorzystywania postępu biologicznego w produkcji roślinnej w Polsce. Badania przeprowadzono dla 2009 r. i obejmowały 95% powierzchni zasiewów w Polsce. Stwierdzono, że materiał kwalifikowany odmian populacyjnych i hybrydowych był wykorzystywany na 22% powierzchni zasiewów w Polsce. Przy założeniu wymiany ziarna zbóż i sadzeniaków ziemniaka co 2 lata było to 29%, co 3 lata – 37%, a co 4 lata – 42%. Wykorzystanie nośników postępu biologicznego w produkcji roślinnej było najwyższe w 6 w południowo-zachodniej Polsce – przekraczało tam 30%. Mniej niż 15% udziału kwalifikatów w zasiewach było obserwowany w województwach: mazowieckim, lubelskim, małopolskim i podkar­packim. Ograniczenia wzrostu produkcyjności nie są więc związane tylko ze zbyt niskim zakresem wykorzystania postępu biologicznego, lecz mogą zależeć od inten­sywności i technologii produkcji, a także jej skali.
Abstract	The paper aims to analyze the level of utilization of biological progress in crop production in Poland. It shows that certified seeds were used on 22% of sowing area. It is more than observed for cereals separately (9%). If using of farm saved seeds for cereals and potato for 3 years were assumed, the share of sowing area with utilizing of modern biological assets are counted on 42%. Additionally the results indicate that the level of utilization of biological progress is strongly differentiated across provinces. In west and central provinces it was more than 20% whereas in east ones slightly over 10%. Thus the biological progress utilization in plant production in Poland is still on moderate level, but it can be counted as sufficient for at least 6 south-west and west prov­inces of Poland.
Cytowanie	Wicki L. (2010) Zróżnicowanie przestrzenne wykorzystania postępu biologicznego w produkcji roślinnej w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 221-229
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s221.pdf
HTML	wersja html

Autor	Agata Wójcik,
Tytuł	Wyniki ekonomiczne wybranych polskich gospodarstw mlecznych w latach 2006-2009
Title	Results of selected Polish dairy farms in 2006-2009
Słowa kluczowe	gospodarstwa mleczne, produkcja mleka, koszty, przychody
Key words	dairy farms, milk production, costs, returns
Abstrakt	W artykule przedstawiono kształtowanie się cen mleka, całkowitych kosztów produkcji mleka, kosztów bezpośrednich, kosztów pracy i ziemi, kosztów budynków, kosztów kwoty mlecznej oraz pozostałych kosztów w wybranych gospodarstwach polskich. Najważniejszym źródłem przychodów w analizowanych gospodarstwach były przychody ze sprzedaży mleka. Dodatkowym źródłem przychodów była sprzedaż bydła, a także płatności bezpośrednie oraz pozostałe przychody. Artykuł dostarcza także informacji o dochodowości oraz progach rentowności badanych gospodarstw. Do przeprowadzenia badania wykorzystano dane z wybranych gospodarstw polskich specjalizujących się w produkcji mleka zebrane dla Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Mleka (European Dairy Farmers) w latach 2006-2009.
Abstract	Costs, outputs and profitability of selected Polish farms specializing in milk production in 2006-2009 are analyzed in this paper. The analysis made by using European Dairy Farmers data. Research includes milk price, total costs of milk production, direct costs, labour related costs, land costs, buildings costs, quota costs, milk and animal returns, farm income and break-even-points.
Cytowanie	Wójcik A. (2010) Wyniki ekonomiczne wybranych polskich gospodarstw mlecznych w latach 2006-2009.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 230-238
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s230.pdf
HTML	wersja html

Autor	Jerzy Zabost,
Tytuł	Możliwości rozwojowe gospodarstw rodzinnych (na przykładzie wsi Goleńsko)
Title	Opportunities of development of agricultural family farms on the example of Goleńsko village
Słowa kluczowe	możliwości, gospodarstwo, rozwój
Key words	opportunities, farm, development
Abstrakt	Na zachowania i funkcjonowanie gospodarstw mają wpływ zarówno czynniki zewnętrzne, pochodzące z otoczenia bezpośredniego i pośredniego, jak i czynniki wewnętrzne, wynikające z potencjału czynników produkcji oraz potencjału intelektualnego, ułatwiającego skuteczne zarządzanie posiadanymi czynnikami. Dzięki dotychczasowym analizom można wyodrębnić dwa podstawowe kierunki rozwoju gospodarstw, a mianowicie powstawanie gospodarstw pełnorolnych, z dobrze wykształconymi rolnikami, oraz przekształcanie gospodarstw w pomocnicze, co stanowi etap w kierunku zbycia gospodarstwa. Funkcjonowanie gospodarstw rodzinnych we wsi Goleńsko jest silnie zdeterminowane przez pracę pokoleń, a tradycje rodzinne mają wpływ na wybór kierunku produkcji i preferencje następców. Posiadanie lub brak następców jest najistotniejszym czynnikiem zmian w strukturze agrarnej wsi.
Abstract	Both the preservation and the operation of farms are influenced by external factors originating from the vicinity of the direct and indirect, as well as internal factors, resulting from the potential factors of production and intellectual potential, to facilitate the effective management of owned factors. Based on previous analysis we can distinguish two basic directions of development of farms: - Formation production farms, with well-educated farmers,- Transforming an auxiliary farm, which is a step towards the sale of the farm. The functioning of the rural family farms from Goleńsko village is strongly determined by the work of generations. The family traditions have an impact on the direction of production and selection of successors preferences. The paper argues that possession or lack of successors is so far the most important factor in changes in the agrarian structure of rural areas.
Cytowanie	Zabost J. (2010) Możliwości rozwojowe gospodarstw rodzinnych (na przykładzie wsi Goleńsko).Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 239-246
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s239.pdf
HTML	wersja html

Autor	Dariusz Kusz, Stanisław Zając,
Tytuł	Optymalne wyposażenie gospodarstw rolnych w ciągniki rolnicze
Title	Optimal farm equipment with tractors
Słowa kluczowe	ciągnik rolniczy, koszty eksploatacji, optymalne wyposażenie
Key words	tractor, operating costs, optimal equipment
Abstrakt	W pracy przedstawiono metodę wyznaczanie optymalnej strategii wyposażenia gospodarstwa rolnego w ciągniki rolnicze przy najniższych kosztach eksploatacji w zmiennym otoczeniu przyrodniczo-ekonomicznym. Wykazano, że optymalną strategią wyposażenia gospodarstwa rolnego w ciągniki rolnicze jest strategia S2, natomiast strategia S1 nie jest wskazana dla gospodarstw rolnych, zaś strategia S4 może być uznana za optymalną dla małych gospodarstw rolnych.
Abstract	The paper presents a method and conducted based on it analysis that gives the possibility to develop the optimal strategy for farm equipment with agricultural tractors which allows to obtain relatively lowest operating costs in a changing natural and economic environment. The analysis showed that the optimum strategy for farm equipment, agricultural tractors is the strategy S2. The analysis clearly indicates that the strategy S1 is not indicated for the farm while the S4 strategy can be accepted, as optimal for small farms.
Cytowanie	Kusz D., Zając S. (2010) Optymalne wyposażenie gospodarstw rolnych w ciągniki rolnicze.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 247-257
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s247.pdf
HTML	wersja html

Autor	Aneta Zakrzewska,
Tytuł	Zróżnicowanie efektywności grup przemysłu spożywczego w Polsce
Title	Efficiency diversification of food industry sectors in Poland
Słowa kluczowe	przemysł spożywczy, wydajność pracy, rentowność pracy
Key words	food industry, labour productivity, labour profitability
Abstrakt	Celem opracowania jest wskazanie wydajność pracy i rentowność pracy grup przemysłu spożywczego. Analiza ma charakter mezoekonomiczny i została przeprowadzona dla lat 2006-2008 na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego. Z przeprowadzonych badań wynika, że duże zróżnicowanie efektywności pomiędzy poszczególnymi grupami przetwórstwa spożywczego jest spowodowane zróżnicowaniem technologicznym. Najefektywniejszymi grupami okazały się przemysł olejarski i paszowy.
Abstract	The paper presents the analysis of efficiency diversification of food industry sectors in Poland. Among the benchmarks of efficiency management there were labour profitability and labour productivity included. This mesoeconomics analysis is based on statistical data for the years 2006-2008. Basing on research results there is found out a diversification of efficiency level between different food industry sectors, which is caused by technological diversification. The most efficient sectors were the oil sector and the animal feed sector.
Cytowanie	Zakrzewska A. (2010) Zróżnicowanie efektywności grup przemysłu spożywczego w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 258-266
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s258.pdf
HTML	wersja html