Wyniki wyszukiwania

Autor	Karolina Babuchowska, Roman Kisiel
Tytuł	Nakłady inwestycyjne w gospodarstwach rolnych – ujęcie regionalne
Title	CAPITAL EXPENDITURES IN AGRICULTURE HOLDINGS REGIONAL APPROACH
Słowa kluczowe	gospodarstwo rolne, inwestycje, nakłady inwestycyjne
Key words	agriculture holding, investment, investment outlays
Abstrakt	Celem opracowania jest ukazanie zróżnicowania nakładów inwestycyjnych w polskich gospodarstwach rolnych w przekroju regionalnym. Metodą wykorzystaną do oceny zróżnicowania regionalnego nakładów inwestycyjnych była analiza skupień. Każde województwo zostało scharakteryzowane przez nakłady inwestycyjne w przeliczeniu: na 1 ha użytków rolnych, 1 gospodarstwo rolne, 1 pracującego w sektorze rolnym. Dokonując aglomeracji regionów metodą środków ciężkości, zidentyfikowano trzy skupienia. Do pierwszego skupienia należą województwa: opolskie, pomorskie, wielkopolskie i mazowieckie. Drugie skupienie utworzyły województwa: kujawsko-pomorskie, podlaskie, dolnośląskie, lubuskie, warmińsko-mazurskie i zachodniopomorskie. Pozostałe województwa weszły w skład trzeciego skupienia.
Abstract	The aim of study was to show the diversity of investments outlays in Polish agricultural holdings by region. The method used to assess regional differences in investment outlays was method of agglomeration. Each region was characterized by expenditures per: 1 ha of agricultural land, 1 farm, 1 employed in the agricultural sector. The freshest possible data published by the CSO was used. As a result of agglomeration of the regions three centers were identified. The first center includes the voivodship: opolskie, pomorskie, wielkopolskie i mazowieckie. The second center was formed by voivodships: kujawsko-pomorskie, podlaskie, dolnośląskie, lubuskie, warmińsko-mazurskie i zachodniopomorskie. Other regions included in the third center.
Cytowanie	Babuchowska K., Kisiel R. (2013) Nakłady inwestycyjne w gospodarstwach rolnych – ujęcie regionalne .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 1: 62-69
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n1_s62.pdf

Autor	Stanisław Gędek, Dariusz Kusz, Maria Ruda
Tytuł	Endogeniczne uwarunkowania działalności inwestycyjnej gospodarstw rolniczych w Unii Europejskiej
Title	ENDOGENOUS DETERMINANTS OF INVESTMENT ACTIVITY IN EUROPEAN UNION’S FARMS
Słowa kluczowe	gospodarstwo rolne, inwestycje, uwarunkowania endogeniczne
Key words	farm, investment, endogenous factors
Abstrakt	Celem pracy jest identyfikacja czynników o charakterze endogenicznym warunkujących poziom inwestycji w gospodarstwach rolniczych Unii Europejskiej o wielkości ekonomicznej od 16 ESU. Analiza czynników endogenicznych warunkujących aktywność inwestycyjną takich gospodarstw wskazała, że dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego pozytywnie wpływał na aktywność inwestycyjną rolników. Wskazuje to na duże znaczenie poziomu generowanego dochodu rolniczego w procesie unowocześniania warsztatu produkcyjnego w gospodarstwach rolniczych.
Abstract	The aim of the paper is to identify endogenous factors influencing the level of investment in European Union farms of the economic size over 16 ESU. The analysis has shown that income of the farm is positively correlated with investment activity of farmers in farms of the economic size over 16 ESU. This indicates that income generated by the farm have great importance in farm modernization process.
Cytowanie	Gędek S., Kusz D., Ruda M. (2013) Endogeniczne uwarunkowania działalności inwestycyjnej gospodarstw rolniczych w Unii Europejskiej .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 1: 52-61
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n1_s52.pdf

Autor	Edward Dymnicki, Edyta Gajos
Tytuł	Opłacalność chowu bydła polskiego czerwonego w systemie mamkowym w różnych skalach chowu
Title	THE PROFITABILITY OF POLISH RED CATTLE REARING IN THE SUCKLING SYSTEM DEPENDING ON THE SCALE OF PRODUCTION
Słowa kluczowe	produkcja wołowiny, wyniki ekonomiczne, bydło polskie czerwone, system mamkowy
Key words	beef production, economic outputs, Polish Red cattle, suckling system
Abstrakt	W opracowaniu zbadano opłacalność ekonomiczną chowu bydła rasy polskiej czerwonej (pc) w systemie mamkowym w zależności od skali chowu. Jako obiekt badawczy przyjęto gospodarstwo rolne prowadzące taką działalność. Założono trzy skale chowu: małą (25 krów), średnią (50 krów) i dużą (75 krów). Stwierdzono, że wraz ze wzrostem skali chowu przychody rosły szybciej niż koszty. Dochód rolniczy wyniósł dla małej skali chowu 4 662 zł, dla średniej – 83 433 zł i dla dużej – 148 059 zł. Natomiast dochód rolniczy w przeliczeniu na jedną krowę wyniósł odpowiednio: 186 zł, 1 667 zł i 1 974 zł. Dochód rolniczy osiągnięty w małej skali chowu był bardzo niski i nie gwarantował utrzymania rolnikowi i jego rodzinie oraz nie stwarzał szans rozwojowych. Dopiero średnia i duża skala chowu pozwalały pokryć potrzeb rodziny rolnika i umożliwiały odnawianie zasobów trwałych i rozwój gospodarstwa.
Abstract	The study presents a comparison of economic profitability of Polish Red Cattle (PR) rearing in the suckling system depending on the scale of production. A farm keeping PR cows in suckling system was used as a research model. Three scales of production were taken into consideration: small (25 cows), medium (50 cows) and large (75 cows). It was found, that when the scale of production increases, revenues rise faster than costs. Net farm income amounts to 4 662 PLN in case of small, 83 433 PLN in case of medium and 148 059 PLN in case of large scale of production. Net farm income per cow amounts to respectively: 186 PLN/cow, 1 667 PLN/cow and 1 974 PLN/cow. The net farm income possible to achieve in case of small scale production is very low, the farmer does not get a satisfactory income and farm development is not guaranteed. There is a possibility for farmers to get a satisfactory income and develop his or her farm in then case of medium and large scale production.
Cytowanie	Dymnicki E., Gajos E. (2012) Opłacalność chowu bydła polskiego czerwonego w systemie mamkowym w różnych skalach chowu .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 99, z. 4: 121-126
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n4_s121.pdf

Autor	Edyta Gajos
Tytuł	Dobrostan zwierząt w polskich gospodarstwach mlecznych
Title	ANIMAL WELFARE IN POLISH DAIRY FARMS
Słowa kluczowe	dobrostan zwierząt, bydło mleczne, gospodarstwo rolne
Key words	animal welfare, dairy cattle, farm
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono wybrane aspekty funkcjonowania gospodarstw mlecznych wskazujące na poziom dobrostanu. Zbadano 110 gospodarstw położonych na terenie województw mazowieckiego i podlaskiego. Stwierdzono, że wśród badanych gospodarstw prawie 98% stosowało ściółkę naturalną, która jest najlepszym materiałem legowiskowym dla krów. We wszystkich badanych gospodarstwach zadawano zwierzętom paszę co najmniej 2 razy dziennie, a w 99,1% z nich krowy miały stały dostęp do wody. W 63,9% badanych gospodarstw wypasano krowy na pastwisku. Wśród nich regularny, codzienny wypas na pastwisku zapewniało zwierzętom 85,5% gospodarstw. W badanej populacji wybieg posiadało 52,7% gospodarstw. Tylko 29,4% gospodarstw pozostawiało cielęta z matką na co najmniej jeden dzień. Wśród badanych rolników 70,6% przeprowadziło w ostatnich latach inwestycje, których celem było podniesienie poziomu dobrostanu zwierząt.
Abstract	The study shows selected aspects of dairy farms operating, which indicate the level of animal welfare. 110 farms situated in the provinces of mazowieckie and podlaskie were examined. It was found, that among the tested farms nearly 98% provided animals with natural bedding materials, which are the best for lying cows. All tested farms fed animals at least 2 times a day. In 99,1% of them cows were provided with continuous access to water. 63,9% of tested farms provided cows with access to pasture. Regular, daily grazing on pasture was ensured in 85,5% of them. 52,7% of tested farms had paddocks. Only 29,4% of them kept calves with their mothers for a period of at least one day. 70.6% of examined farmers had carried out investments aimed to raise the level of animal welfare in recent years.
Cytowanie	Gajos E. (2012) Dobrostan zwierząt w polskich gospodarstwach mlecznych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 99, z. 1: 108-112
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2012_n1_s108.pdf

Autor	Karolina Babuchowska
Tytuł	Realizacja działania PROW 2007-2013 „Modernizacja gospodarstw rolnych” w województwie lubelskim
Title	Implementation of the PROW 2007-2013 activity ‘Modernisation of farms’ in the Lubelskie Voivodeship
Słowa kluczowe	Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, modernizacja gospodarstw, inwestycje, gospodarstwo rolne
Key words	Rural Developmnet Programme for 2007-2013, farms modenisation, investitions, farm
Abstrakt	Międzynarodowa konkurencja, wymogi konsumentów, normy i przepisy prawne są jednymi z głównych czynników, które zmuszają polskich rolników do modernizacji gospodarstw. Części inwestycji związanych z unowocześnianiem gospodarstwa rolnego może być wspołfinansowana środkami Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 w ramach działania Modernizacja gospodarstw rolnych. Celem opracowania było ukazanie dotychczasowej realizacji tego działania w woj. lubelskim. Analizie poddano m.in. rodzaj realizowanej inwestycji oraz jego zgodność z celami działania Modernizacja gospodarstw rolnych, typ reorganizacji produkcji, koszty operacji oraz poziom współfinansowania przedsięwzięcia
Abstract	International competitive, consumer requirements, standards and legislation are one of the main factors which force Polish farmers to modernization of farms. Part of the investments associated with upgrading the farm may be co-financed funds Rural Development Programme 2007-2013 for the Modernisation of farms. The aim of the study was to evaluate the implementation of this activity in the Lubelskie province. The analysis included the type of investment and its compatibility with the objectives of Modernisation of farms, the type of reorganization of production, investmet costs and the level of co-financing.
Cytowanie	Babuchowska K. (2011) Realizacja działania PROW 2007-2013 „Modernizacja gospodarstw rolnych” w województwie lubelskim.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 11(26), z. 4: 7-16
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2011_T11(26)_n4_s7.pdf

Autor	Anna Matuszczak
Tytuł	Alokacja czynników wytwórczych a wyniki działalności rolniczej w regionach rolnych UE-25. Ocena taksonomiczna
Title	The allocation of production factors and the results of agricultural activity in the agricultural regions of the EU-25. Taxonomic evaluation
Słowa kluczowe	regiony UE, FADN, czynniki produkcji, typologia.
Key words	regions, EU, FADN, production factors, typlogy
Abstrakt	Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zróżnicowania zasobów czynników produkcji zaangażowanych w produkcję rolną oraz relacji zachodzących między nimi, a także efektywności ich wykorzystania w regionach Unii Europejskiej (UE-25). Analizie poddano przeciętne gospodarstwo rolne w 122 regionach, badając nakłady ziemi, pracy, wielkość i strukturę produkcji, koszty, strumienie dopłat i w końcu jego sytuację dochodową. Celem badania było porównanie alokacji i efektywności wspomnianych czynników produkcji w rolnictwie regionów UE. Autorka stawia pytanie, na ile regiony europejskie różnią się względem wykorzystania tychże czynników oraz czy można znaleźć podobieństwa przestrzenne. Doszukuje się także przyczyn owego zróżnicowania uwzględniając różnorakie czynniki
Abstract	The purpose of the article was comparing diverse resources of production factors in farming and displaying relations between them, as well as the effectiveness of their exploitation in agricultural regions of the European Union (EU-25). An average arable farm was analyzed in 122 regions, inspecting the inputs of land and labour, the size and structure of production, costs, subsidies flows, and in the end the income situation. The allocation and effectiveness of production factors in agricultural EU regions were compared. The author is putting up questions, to what extent the European regions differ with respect to the use of these factors as well as whether it is possible to find among them some spatial resemblances. She found also causes of their diversity taking different factors into account.
Cytowanie	Matuszczak A. (2010) Alokacja czynników wytwórczych a wyniki działalności rolniczej w regionach rolnych UE-25. Ocena taksonomiczna.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 10(25), z. 2: 71-79
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2010_T10(25)_n2_s71.pdf

Autor	Piotr Bórawski
Tytuł	Wykorzystanie teorii lokalizacji Johanna Heinricha von Thünena do oceny efektywności gospodarstw z alternatywnymi dochodami
Title	Johann Heinrich von Thünen localization theory utilization in efficiency estimation of farms with alternative incomes
Słowa kluczowe	teoria lokalizacji, wyniki ekonomiczne, gospodarstwo rolne
Key words	localization theory, economic results, farm
Abstrakt	W opracowaniu określono organizację oraz wyniki produkcyjne i ekonomiczne gospodarstw uzyskujących alternatywne dochody w zależności od ich odległości od rynku zbytu. Poddano weryfikacji teorię Johanna Heinricha von Thünena. Zaproponowano aktualizację teorii lokalizacji. Badania przeprowadzono w 41 gospodarstwach z alternatywnymi dochodami. Gospodarstwa położone bliżej miast wojewódzkich osiągnęły lepsze wyniki produkcyjne i ekonomiczne.
Abstract	The objective of the survey was to recognize organization, production and economic results of farms having alternative income sources according to distance from voivodeship and poviat cities. The J.H. von Thünnen theory was investigated. The actualization of localization theory was proposed. The survey was carried out in 41 farms having alternative incomes. The farms located closer to voivodeship cities achieved better economic results.
Cytowanie	Bórawski P. (2010) Wykorzystanie teorii lokalizacji Johanna Heinricha von Thünena do oceny efektywności gospodarstw z alternatywnymi dochodami.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 2: 176-182
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n2_s176.pdf

Autor	Piotr Bórawski, Sergiy Grygoryev
Tytuł	Ziemia i kierunek produkcji jako czynniki różnicujące efektywność gospodarstw pozyskujących alternatywne źródła dochodów
Title	Land resources and specialization direction as factors differentiating efficiency of farms having alternative sources of income
Słowa kluczowe	gospodarstwo rolne, ziemia, alternatywne dochody
Key words	farm, land, alternative incomes
Abstrakt	W pracy badano zróżnicowanie działalności gospodarstw w zależności od kierunku produkcji i ziemi. Do badań zakwalifikowano gospodarstwa z województwa warmińsko mazurskiego,których właściciele pozyskiwali alternatywne źródła dochodów prowadząc chów strusi lub danieli. Szczególną uwagę zwrócono na powierzchnię gospodarstw oraz wyniki ekonomiczne. Dokonano również oceny wskaźników korelacji zmiennych opisujących gospodarstwa zajmujące się chowem strusi i danieli. W gospodarstwach chowających strusie powierzchnia użytków rolnych była skorelowana z dopłatami bezpośrednimi. W gospodarstwach chowających daniele powierzchnia użytków rolnych była skorelowana z dopłatami bezpośrednimi, przychodami i rozchodami
Abstract	The differentiation of farms’ activity according to production direction and land area was analyzed. Farms whose owners had alternative incomes from breeding ostrich and fallow deers were analyzed. Particular attention was paid to farms’ area and economic results. Moreover, correlation coefficients between variables describing farms involved in ostrich and fallow deer breeding were analyzed. In ostrich breeding farms the land area was correlated with direct payments and incomes. In fallow deer breeding farms the land area was correlated with direct payments, incomes and expenditures.
Cytowanie	Bórawski P., Grygoryev S. (2009) Ziemia i kierunek produkcji jako czynniki różnicujące efektywność gospodarstw pozyskujących alternatywne źródła dochodów.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 8(23), z. : 17-23
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T8(23)_n_s17.pdf

Autor	Magdalena Kozera
Tytuł	Niektóre uwarunkowania pomiaru kapitału intelektualnego przedsiębiorstw rolnych
Title	Selected conditions for measuring the intellectual capital in agricultural enterprises
Słowa kluczowe	kapitał intelektualny, metody pomiaru kapitału intelektualnego, gospodarstwo rolne
Key words	intellectual capital, the methods of measurement of intellectual capital, agricultural farms
Abstrakt	W artykule przedstawiono niektóre uwarunkowania pomiaru kapitału intelektualnego w przedsiębiorstwach rolniczych. Omówiono znaczenie tego kapitału, jako niepowtarzalnego zasobu przedsiębiorstwa, wyróżniającego je spośród innych podmiotów konkurujących. Przedstawiono niektóre metody pomiaru kapitału intelektualnego w przedsiębiorstwach pozarolniczych. Zarysowano autorską koncepcję pomiaru tego kapitału w gospodarstwach rolnych.
Abstract	The aim of the paper was an attempt to show the essential terms of measurement of intellectual capital in agricultural farms. The meaning of this capital as a unique resource of enterprises, which distinguishes the enterprise from the others in a competitive market is discussed. Possible measuring methods of intellectual capital in agricultural farms, beginning with methods proven in other sectors of economy, have been presented and the author’s own concept for estimation of this capital in agricultural farms outlined.
Cytowanie	Kozera M. (2009) Niektóre uwarunkowania pomiaru kapitału intelektualnego przedsiębiorstw rolnych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 77-82
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T9(24)_n_s77.pdf

Autor	Mieczysław Łozowski, Zdzisław Obstawski
Tytuł	Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie
Title	Public support for insurance in agriculture
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Pojęcie pomocy publicznej zyskało w ostatnim czasie olbrzymią popularność, zwłaszcza w kontekście różnego rodzaju wsparcia środkami pochodzącymi z Funduszy Strukturalnych UE dla przedsiębiorców, rolników i innych grup społecznych. Zainteresowanie pomocą publiczną nie przekłada się jednak na lepsze rozumienie treści kryjącej się pod tym pojęciem. Stąd też próba zdefiniowania i objaśnienia pojęcia pomocy publicznej oraz zasad rządzących jej udzielaniem w obszarze zarządzania ryzykiem w rolnictwie. Dobre rozwiązana w obszarze zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych to podstawowe narzędzie do zapewnienia zrównoważonego rozwoju i konkurencyjnego sektora rolnego we Wspólnocie. Rolnicy powinni być przygotowani na wypadek negatywnych skutków dokonanych wyborów, jak również na wypadek sytuacji kryzysowych spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi nieprzewidywalnymi zdarzeniami. W kontekście reformy WPR, ważne jest wskazanie nowych instrumentów, które mogłyby pomóc rolnikom zwiększyć ich zdolność do zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych. Kształt Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na najbliższe lata 2007-2013 został określony przez porozumienie zawarte przez Ministrów Rolnictwa krajów UE-15 w Luksemburgu 26 czerwca 2003 r. oraz ustalenia Rady UE z dnia 22 kwietnia 2004 r. Nowe przepisy zostały tak ukształtowane, żeby pozostawać w pełnej zgodzie z polityką rozwoju obszarów wiejskich prowadzoną przez Komisję. Są one również jednym z etapów procesu upraszczania, rozpoczętego komunikatem Komisji w sprawie uproszczenia i udoskonalenia prawodawstwa w zakresie wspólnej polityki rolnej. Rozporządzenie w sprawie wyłączeń umożliwi z kolei szybsze przyznawanie pomocy rolnikom, co ma szczególne znaczenie np. w przypadku strat spowodowanych niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi lub chorobami zwierząt lub roślin. Zarówno komunikat Komisji, jak i sprawozdanie posła sprawozdawcy pokazują ogromne opóźnienie tego tematu w Unii Europejskiej. Rolnik-przedsiębiorca prowadzący gospodarstwo po reformie na wolnym rynku, przy ogromnej konkurencji ryzykuje calym majątkiem i dorobkiem, nie mając nawet namiastki w zakresie ubezpieczeń z tego, co ma inwestor czy handlowiec. Jeżeli jest to duże czy wielkotowarowe gospodarstwo rolne, to jest ono w stanie pokryć koszty ubezpieczeń i ryzyka, jednak miliony europejskich gospodarstw małych, drobnych czy nawet rodzinnych nie stać na to, aby zapłacić za jakiekolwiek ubezpieczenie, nawet własnego domu, a co dopiero produkcji. W przypadku kataklizmu musi liczyć na pomoc sąsiadów lub wsparcie państwa. W przypadku niektórych rodzajów ryzyka i sytuacji kryzysowych w sektorze rolnym, przyznanie pomocy państwa może być właściwym sposobem wsparcia. Należy jednak zawsze mieć na uwadze, że państwo członkowskie nie jest w istocie zobowiązane do przyznawania pomocy państwa. W związku z tym, w przypadku podobnych rodzajów ryzyka czy sytuacji kryzysowych, producenci z jednego państwa członkowskiego lub regionu mogą uzyskać wsparcie, natomiast producenci z innych państw członkowskich lub regionów nie mają takiej możliwości. Takie różnice we wsparciu mogą prowadzić do zakłóceń konkurencji. Dlatego też, podobnie jak w przypadku innych rodzajów pomocy państwa, przy zatwierdzaniu pomocy państwa z tytułu zarządzania ryzykiem lub w sytuacjach kryzysowych obowiązkowo należy uwzględnić konieczność uniknięcia niepożądanych zakłóceń konkurencji. Wymóg minimalnego wkładu producentów w straty lub koszty takich środków czy ich innych odpowiedników należy postrzegać w kategoriach zmniejszenia zagrożenia zakłóceniami konkurencji oraz zapewnienia bodźca do minimalizowania ryzyka. Należy wyraźnie ustalić, że obecne przepisy dotyczące pomocy państwa nie mogą jako takie zapewnić, czy zastąpić optymalnego zarządzania w sytuacjach kryzysowych. Pomoc państwa może je jedynie ułatwić w niektórych okolicznościach. Zarządzanie ryzykiem w rolnictwie w Polsce jest dziedziną nową, mało znaną i rzadko stosowaną. Pod tym pojęciem najogólniej rzecz ujmując określa się przewidywanie potencjalnych strat oraz gromadzenie środków, które mogłyby skompensować te straty w momencie ich wystąpienia. Badania M. Jerzaka i zespołu wskazują, iż polscy rolnicy w zarządzaniu ryzykiem najczśćciej wykorzystują różnicowanie produkcji (wielokierunkowość) oraz liczą na administracyjne wsparcie.
Abstract	A notion of public support has recently gained a great popularity, especially in the context of various kinds of support from the UE Structural Funds for entrepreneurs, farmers and other social groups. However, the interest in public support is not reflected in better understanding of the notion’s meaning. Thus, the attempt to define and explain the notion of public support and principles governing its granting in the area of risk management in agriculture. Good solutions in the area of risk and crisis management are basic tools to ensure sustainable development and a competitive agricultural sector in the Community. Farmers should be prepared in case of negative effects of their choices and also in case of crises caused by natural disasters or other unpredictable events. In the context of the CAP reform, it is important to show new instruments that could help farmers to increase their ability in risk and crisis management. The shape of the Common Agricultural Policy (CAP) for the coming years 2007-2013 was established by the agreement reached by the Agriculture Ministers of the EU-15 in Luxembourg on 26 June 2003 and agreements of the EU Council dated 22 April 2004. New regulations were shaped in full accordance with the policy of rural areas development followed by the Commission. They are also one of the elements of simplifying started with the communications of the Commission concerning simplifying and improving the legislation within the Common Agricultural Policy. On the other hand, the directive on exclusions will enable granting farmers quicker aid, which is particularly important, for instance, in case of losses caused by unfavourable weather conditions and animal or plant diseases. Both the Commission’s communication and the report of the MEP rapporteur show great delay of this subject in the European Union. A farmer-entrepreneur running his farm after the reform on the competitive free market risks all his property without having, in terms of insurance, even a poor substitute of what an investor or a trader has. If it is a large commercial farm, it is able to cover insurance and risk costs. But millions of European small, very small or even family farms cannot afford to pay for any insurance, not even of their own houses, let alone production. In case of a disaster, it has to count on neighbours’ help or the state support. In some kinds of risk and crises in agriculture, granting the state assistance may be the right way of support. It should always be borne in mind, however, that a Member State is not obliged to grant the state assistance. As a result of this, in case of similar kinds of risk or crises, producers from one Member State or region may obtain support, but producers from other Member States or regions may have no such possibility. Such differences in support may lead to the disturbance of competition. Therefore, similarly to other kinds of state assistance, the necessity of avoiding undesired disturbances of competition should be taken into consideration when accepting the state assistance in risk and crisis management. A requirement of a minimum contribution of producers in losses or cost of such measures, or their equivalents, should be seen in terms of decreasing the threat of disturbance of competition and providing a stimulus to minimise risks. It should be clearly established that regulations concerning state assistance cannot, as such, ensure or replace optimal management in crises. The state assistance may only facilitate it in some circumstances. Risk management in agriculture in Poland is a new field, a poorly-known and rarely used one. Generally speaking, the term is understood as predicting potential losses and gathering means for compensating those losses when they appear. M. Jerzak and his team’s research indicates that Polish farmers most often use a diversification of production in risk management and count on administrative support.
Cytowanie	Łozowski M., Obstawski Z. (2009) Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 197-211
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s197.pdf

Autor	Stanisław Paszkowski
Tytuł	Mechanizm transformacji strukturalnej instrumentu rolniczych rent strukturalnych
Title	The structural transformation mechanism of early retirement pension scheme for farmers
Słowa kluczowe	renty strukturalne, struktura obszarowa gospodarstw rolnych, przekazywanie gospodarstw rolnych, przekazujący gospodarstwo rolne, przejmujący gospodarstwo rolne
Key words	early retirement pensions, agrarian structure, farm transfer, transferor, transferee
Abstrakt	Instrument rolniczych rent strukturalnych jest wykorzystywany w polskiej polityce rolnej od początku lat sześćdziesiątych XX wieku. Obecnie obowiązujące przepisy prawne wkomponowują go w strukturę narzędzi WPR stymulujących przekształcenia strukturalne w rolnictwie. Celem opracowania jest zarysowanie mechanizmu transformacji strukturalnej, stanowiącej istotę transferu gospodarstw rolnych pomiędzy gospodarstwami rolnymi w ramach systemu rolniczych rent strukturalnych. W instrumencie rolniczych rent strukturalnych działają dwie niezależnie formy transferu gospodarstw rolnych: w całości na rzecz następców oraz na powiększenie innych jednostek produkcyjnych. Pierwsza stymuluje wymianę generacji prowadzących gospodarstwa rolne, a druga koncentrację gruntów rolnych. Koncentracja gruntów rolnych i wymiana generacji rolników mogą być jednak realizowane przez obie formy transformacji strukturalnej. Wymaga to jednak wprowadzenia w systemach rent strukturalnych klauzul generacyjnych i obszarowych.
Abstract	The instrument of early retirement pension scheme is used to explored in Polish agricultural policy since the sixties of twenty century. Presently the legal regulations accomplish it in the set of CAP instruments. Its aim is to stimulate the structural transformation of Polish agriculture. The main purpose of the paper is to reconstruct the mechanism of structural transformation process, which stimulate the agricultural land transfer between farms within the early retirement pension scheme. The undertaken analyse shows, that the early retirement pension scheme mechanism consist of two different forms of farm land transfer; transfer to successors and to farmers who tray to enlarge its farms land sources. The first form aims in changing of farmers generation, and the second one in concentration of agricultural land in farms. But the first one also can stimulate the farm land concentration, and the second one - the improvement of labour forces. It is possible to achieve it by building in the early retirement pension scheme the generation and acreage clauses.
Cytowanie	Paszkowski S. (2009) Mechanizm transformacji strukturalnej instrumentu rolniczych rent strukturalnych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 172-181
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s172.pdf

Autor	Tomasz Czekaj, Wojciech Józwiak
Tytuł	Bariery wzrostu i rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych w makroregionach Polski
Title	Barriers of farms growth and development in Polish macroregions
Słowa kluczowe	indywidualne gospodarstwo rolne, funkcja produkcji
Key words	individual farm, production function
Abstrakt	Celem artykułu jest identyfikacja barier wzrostu i rozwoju gospodarstw rolnych w czterech makroregionach Polski. Wykorzystano w nim wyniki analiz dochodowości materialnych czynników produkcji dokonanych za pomocą analizy funkcji produkcji gospodarstw indywidualnych prowadzących rachunkowość w systemie Polski FADN w 2006 r. Ustalono krańcowe dochodowości trzech czynników produkcji: pracy, ziemi i kapitału. Następnie odniesiono je do jednostkowych kosztów nakładów tych czynników ustalając opłacalność ich zwiększania w gospodarstwach (krańcowe rentowności nakładów poszczególnych czynników produkcji). Brak opłacalności uznano za główną barierę ograniczającą możliwość wzrostu i rozwoju gospodarstw rolnych. Stwierdzono m.in. zróżnicowanie (zarówno regionalne, jak i względem wielkości ekonomicznej gospodarstw) opłacalności zwiększania nakładów pracy i ziemi oraz brak zróżnicowania krańcowej rentowności nakładów kapitału.
Abstract	The aim of the paper is to evaluate farms growth and development barriers in four of the FADN regions of Poland. Results from analyses of profitability of material factors of production accomplished by production function analysis of individual farms conducting their accounting within the Polish FADN in the year 2006. Marginal incomes of three factors of production: labor, land and capital have been assessed. Then these marginal incomes were compare with unit costs of inputs of these factors setting their profitabilities of increasing each input (marginal profitabilities of each factors of production). Lack of profitabilities were assumed to be main barriers preventing possibilities of growth and development of farms. It was found out inter alia, that there was diversity (both regional and in terms of economic size of farms) of profitability of increasing labor and land inputs and absence of marginal profitability of capital input
Cytowanie	Czekaj T., Józwiak W. (2009) Bariery wzrostu i rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych w makroregionach Polski .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 29-40
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s29.pdf

Autor	Piotr Sulewski
Tytuł	Rolnicy wobec ryzyka i potrzeby ubezpieczeń . opinie i postawy
Title	Farmers towards risk and agricultural insurance – attitudes and opinions
Słowa kluczowe	ryzyko w gospodarstwie rolnym, percepcja ryzyka, gospodarstwo rolne i rolnicy, ubezpieczenia rolne
Key words	risk in farms, risk perception, farm and farmers, agricultural insurance
Abstrakt	W pracy przedstawiono opinie rolników na temat stosowanych obecnie i rozważanych na przyszłość metod ograniczania ryzyka ze szczególnym uwzględnieniem ubezpieczeń rolniczych. Z przeprowadzonych badań wynika, iż niewielki odsetek rolnik ów korzysta z ubezpieczeń rolnych, chociaż znaczna część badanych deklaruje zmiany w tym zakresie.
Abstract	Farmers face several types of risk in their agricultural activity. Most of interviewed farmers faced unexpected losses in their production in last few years. The main reason of the loses was drought. Only few farmers used active methods of risk protection like agricultural insurance, however a lot of farmers declared implemented insurance in their farms in the futures, mainly due to the new law obligation. Farmers. opinions about modern methods of risk reduction turned out to be rather negative. The main reason of this situation seems to be lack of knowledge.
Cytowanie	Sulewski P. (2009) Rolnicy wobec ryzyka i potrzeby ubezpieczeń . opinie i postawy.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 320-328
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n3_s320.pdf

Autor	Karolina Pawlak, Walenty Poczta, Joanna Śledzińska
Tytuł	Sytuacja finansowa gospodarstw rolnych krajów UE sklasyfikowanych według ich wyników produkcyjno-ekonomicznych
Title	Financial situation of the agricultural holdings in the EU countries grouped according to their production and economic results
Słowa kluczowe	gospodarstwo rolne, wyniki produkcyjno-ekonomiczne, typologia, sytuacja finansowa
Key words	agricultural holding, production and economical results, typology, financial situation
Abstrakt	W opracowaniu przeprowadzono statystyczną analizę wielowymiarową wyników produkcyjno-ekonomicznych gospodarstw rolnych krajów UE w 2005 roku. Wykorzystano metodą analizy skupień. W wyniku grupowania otrzymano pięć jednorodnych skupień gospodarstw w krajach UE. Dla utworzonych grup typologicznych gospodarstw przeprowadzono analizę finansową.
Abstract	Multi-dimensional statistical analysis of the production and economic results recorded by the agricultural holdings in the EU countries in 2005 is conducted in the paper. Cluster analysis has been used. As a result of grouping five homogeneous clusters of holdings in the EU countries have been received. Financial analysis was conducted for these typological groups of holdings
Cytowanie	Pawlak K., Poczta W., Śledzińska J. (2008) Sytuacja finansowa gospodarstw rolnych krajów UE sklasyfikowanych według ich wyników produkcyjno-ekonomicznych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 4(19), z. : 379-387
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2008_T4(19)_n_s379.pdf

Autor	Piotr Bórawski
Tytuł	Analiza wskaźników płynności i zadłużenia indywidualnych gospodarstw rolnych
Title	Liquidity and debt ratio analysis of individual farms
Słowa kluczowe	analiza wskaźnikowa, płynność, zadłużenie, gospodarstwo rolne
Key words	ratio analysis, liquidity, debt, farm
Abstrakt	W pracy badano wskaźniki finansowe indywidualnych gospodarstw rolnych integrowanych w systemie FADN. Gospodarstwa pochodziły z regionu FADN Mazowsze i Podlasie. Szczególną uwagę zwrócona na płynność finansową i zadłużenie. Wskaźniki płynności finansowej osiągnięć najwyższe wartości w gospodarstwach małych, średnio-małych i średnio-dużych. Wskaźniki płynności były wyższe od tych proponowanych w literaturze. Natomiast wskaźniki zadłużenia były najwyższe w gospodarstwach bardzo małych i bardzo dużych. Gospodarstwa rolne nie wykorzystują w pełni posiadanych zasobów finansowych
Abstract	Financial ratios in farms integrated in FADN system were analyzed in the paper. The farms were situated in the Mazowsze and Podlasie regions. A particular attention was paid to liquidity and debt ratios. The liquidity ratios achieved the highest value in small, average-small and average-big farms. The liquidity ratios were higher than proposed in literaure. But, the debt ratios were the highest in very small and very large farms. Farms do not use in full their financial resources.
Cytowanie	Bórawski P. (2008) Analiza wskaźników płynności i zadłużenia indywidualnych gospodarstw rolnych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 4(19), z. : 75-82
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2008_T4(19)_n_s75.pdf

Autor	Alina Daniłowska
Tytuł	Asymetria informacyjna i jej przezwyciężanie na rynku kredytów rolniczych
Title	Asymmetric information and overcoming of it on agricultural credit market
Słowa kluczowe	kredyt rolniczy, asymetria informacyjna, gospodarstwo rolne
Key words	agricultural credit, asymmetric information, farms
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie, w jaki sposób banki spółdzielcze oraz rolnicy starają się przezwyciężyć problemy wywołane asymetrią informacyjną na rynku kredytów rolniczych. Materiały empiryczne do badań pochodzą z przeprowadzonych wśród prezesów banków spółdzielczych badań ankietowych. Wyniki badań wskazują, że rolnicy stanowili najwyżej ocenianą pod względem solidności grupę klientów banków spółdzielczych. Za. banki w ocenie wiarygodności kredytowej rolników wykorzystywały między innymi historię kredytową rolnika aczkolwiek nie znalazła się ona wśród trzech najważniejszych czynników decydujących o przyznaniu kredytu. Ze strony rolników jako narzędzie sygnalizowania swojej postawy wobec różnego rodzaju zobowiązań, w tym kredytowych może być stosowana reputacja. W zdecydowanej większości badanych banków brano ją pod uwagę przy rozpatrywaniu wniosków kredytowych.
Abstract	The aim of the paper is to analyze how the cooperative banks and farmers cope with the problem of the asymmetric information on agricultural credit market. The investigation showed that during the assessment of creditworthiness of farmers, cooperative banks take into consideration the credit history of applicants but there is not the credit history among the three the most important determinants of credit positive decisions. Farmers can use reputation as tool of signaling their credibility. Most of the investigated banks pay attention on reputation of farmer and his/her family during the process of granting of credit.
Cytowanie	Daniłowska A. (2008) Asymetria informacyjna i jej przezwyciężanie na rynku kredytów rolniczych .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 3-4: 38-46
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n3-4_s38.pdf

Autor	Jarosław Mikołajczyk, Tomasz Wojewodzic
Tytuł	Kluczowe czynniki dekapitalizacji majątku gospodarstw upadających południowej Polski
Title	Key factors of property decapitalization in economically declining agricultural holdings in southern Poland
Słowa kluczowe	dekapitalizacja, gospodarstwo rolne, upadłość
Key words	agricultural holdings, decapitalization, bankcruptcy
Abstrakt	W opracowaniu podjęto próbę wskazania zależności pomiędzy wybranymi czynnikami wynikającymi z wewnętrznej sytuacji gospodarstw a częstotliwością podejmowania przez kierujących tymi gospodarstwami decyzji o pozbyciu się składników majątku. Czynnikami tymi były wielkość obszarowa gospodarstw, poziom produkcji towarowej, wiek i wykształcenie kierujących gospodarstwami.
Abstract	The article attempts to identify relationships between selected factors resulting from the internal situation of farms and frequency with which farm managers make decisions to get rid of property components. These factors included farm acreage, level of production sold, age and education of farm managers
Cytowanie	Mikołajczyk J., Wojewodzic T. (2008) Kluczowe czynniki dekapitalizacji majątku gospodarstw upadających południowej Polski.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 5(20), z. : 66-75
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2008_T5(20)_n_s66.pdf

Autor	Walenty Poczta
Tytuł	Wyniki produkcyjno-ekonomiczne i finansowe indywidualnych gospodarstw rolnych według ich wielkości ekonomicznej (na przykładzie regionu FADN Wielkopolska i Śląsk)
Title	Production, economic and financial results in individual agricultural holdings according to their economic size (basing on example of Wielkopolska and Śląsk FADN region)
Słowa kluczowe	gospodarstwo rolne, wielkość ekonomiczna, wyniki produkcyjno-ekonomiczne, wyniki finansowe
Key words	agricultural holding, economic size, production and economic results, financial results
Abstrakt	Celem artykułu jest ocena potencjału produkcyjnego oraz wyników produkcyjnoekonomicznych i finansowych indywidualnych gospodarstw rolnych w regionie FADN Wielkopolska i Śląsk, z uwzględnieniem ich wielkości ekonomicznej. Analiza pokazuje, że większe gospodarstwa osiągają zdecydowanie lepsze wyniki ekonomiczne i są bardziej konkurencyjne niż gospodarstwa małe.
Abstract	The aim of this paper is to assess the potential for production, economic and financial results of individual agricultural holdings in Wielkopolska and Śląsk FADN region when taking their economic size into consideration. The analysis shows that bigger holdings achieve definitely better economic results and are more competitive than small holdings.
Cytowanie	Poczta W. (2007) Wyniki produkcyjno-ekonomiczne i finansowe indywidualnych gospodarstw rolnych według ich wielkości ekonomicznej (na przykładzie regionu FADN Wielkopolska i Śląsk) .Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 2(17), z. 2: 433-443
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2007_T2(17)_n2_s433.pdf

Autor	Roma Ryś-Jurek
Tytuł	Porównanie sytuacji ekonomicznej polskich indywidualnych gospodarstw rolnych z gospodarstwami innych krajów UE w latach 2000-2005
Title	Comparison of the economic situation of Polish individual farms with farms in other EU countries in years 2000-2005
Słowa kluczowe	dochody rolnicze, dotacje, indywidualne gospodarstwo rolne, sytuacja ekonomiczna
Key words	economic situation, individual farm, subventions, agricultural revenues
Abstrakt	W artykule podjęto próbę przedstawienia wybranych aspektów sytuacji ekonomicznej sektora indywidualnych gospodarstw rolnych w Polsce na tle Unii Europejskiej w latach 2000-2005, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji agrarnej, produkcyjnej i dochodowej w sektorze. Porównania Polski z krajami UE wykazują, że Polska jest krajem o znacznym potencjale rolnictwa. Do najtrudniejszych problemów w sektorze można zaliczyć: niekorzystną strukturę agrarną, przerost zatrudnienia, niski stopień specjalizacji gospodarstw, niski udział gospodarstw towarowych, niekorzystną strukturę źródeł dochodów rolniczych w indywidualnych gospodarstwach rolnych, niedostatek nowoczesnego kapitału. Porównanie średnich wyników gospodarstwa rolnego polskiego i unijnego w 2004 roku w ramach rachunkowości unijnej pokazuje, że większość wybranych kategorii ekonomicznych była około 3-krotnie niższa w polskim przeciętnym gospodarstwie niż w unijnym
Abstract	The main aim of the article was to present chosen aspects of the economic situation of individual farms’ sector in Poland as compared with the situation observed in the EU in 2000-2005. A special emphasis was put on the agrarian, productive and income situation in sector. Comparisons of Poland and other EU countries lead to a conclusion that Poland has a huge agricultural potential, but this potential is not taken advantage of. It’s main feature is a high diversity betwen regions. The most important problems observed in the sector are: inappropriate agrarian structure, superflous employment, low level of specialization and commercialisation of farms, disadvantageous structure of sources of agricultural income in family farms, lack of capital. A comparison of average economic results in Polish and other European farms in 2004 based on the European accountancy data allows to formulate a conclusion that most of the selected economic indices are approximately 3 times lower in an average Polish farm than in an average farm in the EU member states
Cytowanie	Ryś-Jurek R. (2007) Porównanie sytuacji ekonomicznej polskich indywidualnych gospodarstw rolnych z gospodarstwami innych krajów UE w latach 2000-2005.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 2(17), z. 2: 114-123
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2007_T2(17)_n2_s114.pdf

Autor	Barbara Chmielewska
Tytuł	Płatności bezpośrednie jako forma wsparcia dochodów gospodarstw rolniczych w Polsce po integracji z Unią Europejską
Title	Directs payments as a form of support for agricultural housholds income in Poland after integration with the EU
Słowa kluczowe	dochody gospodarstw domowych, dopłaty bezpośrednie
Key words	households income, direct payments
Abstrakt	Jedną z podstawowych form wsparcia dochodów rolniczych w Polsce po integracji z UE są dopłaty bezpośrednie. Korzysta z niej około 72-76% uprawnionych gospodarstw (powyżej 1 ha). Liczba złożonych wniosków o dopłaty w stosunku do liczby zarejestrowanych producentów wynosi 80-85%. Jeszcze znaczna liczba gospodarstw rolnych powyżej 1 ha pozostaje poza tą formą finansowego wsparcia. Przeciętne gospodarstwo rolne otrzymało w 2004 i 2005 roku po około 4 600 zł dopłat (razem JPO i UPO), a w przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych 400-500 zł, natomiast w przeliczeniu na 1 osobę w 5-cio hektarowym gospodarstwie rolniczym od 20 do 45,5 zł miesięcznie. Nie są więc to kwoty stanowiące znaczący dodatek do budżetu rodzinnego. Nie wszyscy rolnicy w jednakowym stopniu skorzystali z dopłat. Było to skorelowane głównie z obszarem gospodarstwa oraz rodzajem i strukturą upraw. Faktycznie najmniej zyskiwały te gospodarstwa, których w Polsce jest najwięcej, a więc małe, 1-5-hektarowe. Podobna jest sytuacja w UE, gdzie 50% gospodarstw dostaje zaledwie 3,0% dotacji, zaś 2,2% rolników otrzymuje 30% całej ich puli
Abstract	Direct payments are one of the basic forms of support for agricultural income, which is used by 72-76% authorized farm households. Relation of number of applications to number of registered producers amounts to 80-85%. There is still a large number of farm households possessing above 1 ha of agricultural land which do not take advantage of this kind of subsidy. Average farm household received in 2004 and 2005 an average payment of 4600 PLN (including SAP and SSP), which gives 400-500 PLN per hectare of farmland and 20-45.5 PLN monthly per capita in a farm household with 5 hectares. So, that is not a big cash bonus. Not all of farmers benefited in the same way. The revenue was mainly linked with farm area and thee kind and structure of crop production. In fact the most numerous households in Poland, which means the smallest ones with 1-5 hectasres of farmland, gained the least. Similar situation is also in the UE, where 50% of households receive 3.0% of payments and on the other side 2.2% of farmers receive 30% of all payments
Cytowanie	Chmielewska B. (2007) Płatności bezpośrednie jako forma wsparcia dochodów gospodarstw rolniczych w Polsce po integracji z Unią Europejską.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 2(17), z. 2: 28-34
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2007_T2(17)_n2_s28.pdf