Wyniki wyszukiwania

Autor	Dorota Komorowska
Tytuł	Organizacja produkcji i wyniki ekonomiczne gospodarstw ekologicznych o różnej wielkości
Title	PRODUCTION ORGANIZATION AND ECONOMIC PERFORMANCE OF ORGANIC FARMS OF DIFFERENT SIZE GROUPS
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The paper presents the impact of production organization on economic performance of organic farms of different size groups. With an increase in farms’ size, their profitability measured by the level of income per unit area of agricultural land deteriorates. This results mainly from the organization of crop production, namely undertaking labor-intensive crops of vegetables, fruits and potatoes, primarily in smaller farms.
Cytowanie	Komorowska D. (2012) Organizacja produkcji i wyniki ekonomiczne gospodarstw ekologicznych o różnej wielkości.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 95: 41-52
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2012_n95_s41.pdf

Autor	Katarzyna Czech
Tytuł	Walutowa strategia spekulacyjna „carry trade”
Title	CURRENCY SPECULATION STRATEGY “CARRY TRADE”
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The article describes and characterizes a currency speculation strategy “carry trade”. This trading strategy complies borrowing money in a currency with low interest rates in order to purchase assets in a currency with higher interest rates. The article demonstrates that the investors’ involvement in the “carry trade” strategy has an impact on the foreign exchange market. Moreover, it is shown that the “carry trade” generates high mean returns and its profitability violates the uncovered interest rate parity.
Cytowanie	Czech K. (2012) Walutowa strategia spekulacyjna „carry trade”.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 95: 135-143
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2012_n95_s135.pdf

Autor	Magdalena Forfa, Mirosław Wasilewski
Tytuł	Przepływy pieniężne a efektywność wykorzystania czynników wytwórczych w gospodarstwach rolniczych
Title	Cash Flow Management vs. Effectiveness of Utilization of Factors of Production in Agriculture Farm
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The elaboration presents the effectiveness of utilization of land, labor and capital in agriculture farms in relation to cash flow management. Research objects were individual farms which were participating in the PL-FADN in 2005–2009. It was found that with increasing value of the balance of the total flow from the farm, the balance of the cash flows from operating activities and the final state cash, increased profitability and productivity of land. Farms generating more cash from operating activities, and having a higher total net flows from the farm better managed equity and assets.
Cytowanie	Forfa M., Wasilewski M. (2012) Przepływy pieniężne a efektywność wykorzystania czynników wytwórczych w gospodarstwach rolniczych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 96: 291-302
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2012_n96_s291.pdf

Autor	Marcin Wysokiński
Tytuł	Rentowność gospodarstw mlecznych w zależności od skali produkcji
Title	The Profitability of Dairy Farms According to the Scale of Production
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The purpose of the study was to analyze the return on assets and equity in dairy farms in 2004–2009, depending on the scale of production. The classification criterion included the number of dairy cows kept. This article was found significant correlations between indicators of profitability and the size of the herd. There was also a change in profitability during the research period.
Cytowanie	Wysokiński M. (2012) Rentowność gospodarstw mlecznych w zależności od skali produkcji.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 97: 43-53
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2012_n97_s43.pdf

Autor	Artur Stefański
Tytuł	Zależność między okresem konwersji gotówki a rentownością – wyniki badań
Title	The Relation Between Cash Conversion Cycle and Profitability – Research Results
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The research covered 2012 and was based on the sample of 642 small and medium – sized enterprises. The negative correlation between cash conversion cycle and profitability was observed, also the positive weak correlation between inventory turnover ratio and profitability was stated.
Cytowanie	Stefański A. (2012) Zależność między okresem konwersji gotówki a rentownością – wyniki badań.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 97: 55-66
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2012_n97_s55.pdf

Autor	Aleksandra Perek
Tytuł	Fundusze własne a funkcjonowanie banków spółdzielczych w latach 2005–2010
Title	Own Funds and the Functioning of Cooperative Banks in the Years 2005–2010
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The scale and extent of activities of cooperative bank depends on the size of own funds. The level of own funds also affects the safety of bank operations, sizes of credit activities and development opportunities. Low capitalization is a dangerous phenomenon, because it limits lending activity and reduces the profitability of the bank. Cooperative banking sector in order to compete with commercial banks must continually increase their capital base and improve efficiency. The purpose of this article is determine the financial situation of the cooperative banks, depending on the level of own funds.
Cytowanie	Perek A. (2012) Fundusze własne a funkcjonowanie banków spółdzielczych w latach 2005–2010.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 97: 193-203
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2012_n97_s193.pdf

Autor	Barbara Gołębiewska, Natalia Sobczak
Tytuł	Kierunki wykorzystania i opłacalność produkcji truskawek
Title	The Use and Profitability of Strawberries
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The study provides an assessment of profitability of strawberries, grown for direct consumption in the traditional time of harvest. The aim was to determine the economic impact of strawberries in Poland and in the world, determine the direction of the use of strawberries in Poland and to determine the profitability of production and the factors shaping it. Our study was carried out for the period 2006–2011 in deliberately chosen farm, where for more than 10 years are produced strawberries. It was found that the fundamental determinants of profitability was the level of yields, the price obtained and the level of direct costs incurred in the production process.
Cytowanie	Gołębiewska B., Sobczak N. (2012) Kierunki wykorzystania i opłacalność produkcji truskawek.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 98: 109-121
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2012_n98_s109.pdf

Autor	Piotr Brzozowski, Agata Grużewska, Katarzyna Rymuza
Tytuł	Koszty i opłacalność produkcji porzeczki czarnej w zależności od metody zbioru i powierzchni plantacji
Title	Costs and Production Profitability according to Harvest Method and Area under Blackcurrant
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The work presents an analysis of blackcurrant harvest time, profitability and cultivation profitability threshold when harvest was performed manually or mechanically by means of a tractor-mounted or self-propelled harvester. It has been demonstrated that mechanical harvest reduces both the harvest time and production costs as a result of which the cultivation becomes profitable. The minimum area under blackcurrant, which generates profit, is 0.39 ha for a tractor-mounted harvester and 0.35 ha for a self-propelled harvester.
Cytowanie	Brzozowski P., Grużewska A., Rymuza K. (2012) Koszty i opłacalność produkcji porzeczki czarnej w zależności od metody zbioru i powierzchni plantacji.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 100: 85-93
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2012_n100_s85.pdf

Autor	Zbigniew Floriańczyk, Włodzimierz Rembisz
Tytuł	Dochodowość a produktywność rolnictwa polskiego na tle rolnictwa unijnego w latach 2002-2010
Title	Profitability and Productivity of Polish Agriculture Versus Those of EU Agriculture in 2002-2010
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract
Cytowanie	Floriańczyk Z., Rembisz W. (2012) Dochodowość a produktywność rolnictwa polskiego na tle rolnictwa unijnego w latach 2002-2010.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 12(27), z. 1: 53-62
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2012_T12(27)_n1_s53.pdf

Autor	Rita Robles
Tytuł	The economics of oil-seed crops for energy use: a case study in an agricultural European region
Title	The economics of oil-seed crops for energy use: a case study in an agricultural European region
Słowa kluczowe	brak
Key words	energy crops, profitability, Rural Rapid Appraisal (RRA), Economic Accounts for Agriculture (EAA), renewable energy
Abstrakt	brak
Abstract	There’s a strong link between the production of biofuels and energy crops. The first of these activities may contribute to the appearance of new products in agriculture, besides giving a boost to activities such as provision of services and aiding in the diversification of economic activities in rural areas. Farmers’ final decision to include energy crops into or exclude them from their productive alternatives depends on various factors of a different nature (political, legal, technical, economic or socio-cultural). This paper analyzes the socio-economic aspects related to the introduction of oil-seeds (sunflower and rape seed) as energy crops in one of the most important agricultural regions in Spain (Castile and Leon). Thus, using RRA (Rural Rapid Appraisal) and the Economic Accounts for Agriculture (EAA), the study provides an evaluation of the main economic accounts of these crops and an idea of their profitability, impact on the level of employment and environmental consequences
Cytowanie	Robles R. (2011) .Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 11(26), z. 3: 115-125
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2011_T11(26)_n3_s115.pdf

Autor	Piotr Brzozowski, Agata Grużewska, Karol Majchrowski, Katarzyna Rymuza
Tytuł	Rachunek opłacalności uprawy czarnej porzeczki przy różnym poziomie plonów i cen
Title	THE PROFITABILITY CALCLUS OF BLACKCURRANT CULTIVATION AT DIFFERENT LEVELS OF YIELD AND PRICE
Słowa kluczowe	dochód, porzeczka czarna, plon, cena
Key words	profit, blackcurrant, yield, price
Abstrakt	W pracy przedstawiono opłacalność produkcji czarnej porzeczki według cen z 2010 roku. Przedstawiono koszty założenia plantacji i jej użytkowania w okresie inwestycyjnym oraz koszty ponoszone w okresie pełnego owocowania. Przeprowadzono również ocenę zmiany opłacalności produkcji w zależności od ceny i uzyskanego plonu. Stwierdzono, że uprawa czarnej porzeczki staje się nieopłacalna, jeśli cena wynosi 1,3 zł za kg, a plon - 4 tony z hektara.
Abstract	The work presents an analysis of blackcurrant production profitability. The following costs were considered: the cost of operation establishment, cost of blackcurrant cultivation during the investment period and costs incurred during the stage of fruit ripe for picking. An analysis of production profitability changes depending on price and yield was also conducted. It was found that blackcurrant cultivation became unprofitable at a price of PLN 1.3 per 1 kg and fruit yield of 4 tons per ha.
Cytowanie	Brzozowski P., Grużewska A., Majchrowski K., Rymuza K. (2011) Rachunek opłacalności uprawy czarnej porzeczki przy różnym poziomie plonów i cen.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 4: 77-84
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2011_n4_s77.pdf

Autor	Joanna Bereżnicka
Tytuł	Poziom kapitału obrotowego a możliwości generowania kapitału finansowego w rodzinnych gospodarstwach rolniczych
Title	THE LEVEL OF WORKING CAPITAL AND OPORTUNITIES TO GENERATE FINANCIAL CAPITAL IN FAMILY FARMS
Słowa kluczowe	kapitał obrotowy, rentowność, płynność, środki pieniężne
Key words	working capital, profitability, liquidity, cash
Abstrakt	W opracowaniu dokonano oceny zdolności generowania kapitału finansowego (środków pieniężnych) w rodzinnych gospodarstwach rolnych w zależności od poziomu kapitału obrotowego netto. Badaniami objęto gospodarstwa uczestniczące w systemie zbierania danych polskiego FADN w latach 2004-2008. Zastosowano podział według kwartyli. Gospodarstwa o dużym kapitale obrotowym wykazywały znacznie większe możliwości w zakresie generowania środków pieniężnych, ale coraz wyższą efektywność w tym zakresie realizowały gospodarstwa z dolnego kwartyla.
Abstract	This paper presents an analysis of the ability to generate financial capital (cash) in the family farm depending on the level of net working capital. The study comprises farms participating in data collection in the Polish FADN in the period 2004-2008. A division into quartiles was implemented. Farms with high working capital showed a much greater ability to generate cash, but a better efficiency in this area was seen in farms from the bottom quartile.
Cytowanie	Bereżnicka J. (2011) Poziom kapitału obrotowego a możliwości generowania kapitału finansowego w rodzinnych gospodarstwach rolniczych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 4: 49-55
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2011_n4_s49.pdf

Autor	Tadeusz Sobczyński
Tytuł	Wybrane efekty udziału funduszy obcych w finansowaniu gospodarstw rolniczych UE w latach 1989-2008
Title	Chosen Effects Of Using External Funds In Financing EU Farms In Years 1989-2008
Słowa kluczowe	wskaźnik zadłużenia, mnożnik kapitału własnego, ROA, ROE, inwestycje netto
Key words	debt ratio, total assets to equity, ROA, ROE, net investment
Abstrakt	W pracy wykorzystano informacje gromadzone w ramach europejskiego systemu rachunkowości rolnej FADN z lat 1989-2008. Na przykładzie krajów dawnej UE-12 oceniono oddziaływanie w tym okresie kapitałów obcych na rentowność majątku i kapitału własnego, ryzyko finansowe oraz poziom inwestycji netto.
Abstract	In years 1989-2008 in EU farms the dependency between the share of external funds and investments intensity was observed. Danish and Dutch farms had the highest external financial support and also achieved the highest level of net investment. Italian and Spanish farms using almost only equity had a negative level of net investment in this period. The highest average return of assets and equity in 1989-2008 was achieved by Belgian farms. They represented a group with an average level of total assets to equity. The farms from the group with strongest external financial support (Denmark, The Netherlands) and farms with low support (Italy, Spain) achieved low and average profitability during the analyzed period. The growth of economic size improved the return on assets and with ROA greater than the loan interest rate using external funds allowed to use the positive effect of financial leverage. Horticultural and granivores farms of class (6) ? 100 ESU achieved a positive effect of financial leverage due to high return on assets.
Cytowanie	Sobczyński T. (2011) Wybrane efekty udziału funduszy obcych w finansowaniu gospodarstw rolniczych UE w latach 1989-2008 .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 213-229
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s213.pdf

Autor	Elwira Laskowska
Tytuł	Inwestowanie na rynku gruntów rolnych w Polsce
Title	Investing In Agricultural Land Market In Poland
Słowa kluczowe	rynek nieruchomości, grunty rolne, popyt, podaż, opłacalność inwestycji
Key words	market of estate, rural lands, demand, supply, profitability of investment
Abstrakt	Celem badań jest określenie specyfiki rynku gruntów rolnych oraz charakterystyka głównych determinantów podejmowania decyzji inwestycyjnych na tym rynku. Wyniki badań wykazały, że na rynku gruntów rolnych, w porównaniu z innymi segmentami rynku nieruchomości, niższy jest poziom stopy zwrotu mierzonej ilorazem rocznych dochodów z czynszów z tytułu dzierżawy do ceny gruntu. Pomimo tego, w ostatnich latach utrzymywał się popyt na grunty rolne oraz tendencja wzrostowa ich cen, czego nie notowano na rynkach innego rodzaju nieruchomości. Dowodzi to istnienia innych czynników niż uzyskiwanie dochodów z nieruchomości z tytułu dzierżawy, wpływających na podejmowanie decyzji inwestycyjnych na tym rynku.
Abstract	The aim of this study was an attempt to determine the specificity of the agricultural land market and the characteristics of the major determinants of investment decisions in this market. The obtained results showed that the agricultural land market is characterized by lower level of return on investment compared to other segments of the real estate market. Nevertheless, in recent years high demand for agricultural land and the upward trend in their prices have been continued, which was not recorded in the other real estate markets. This proves the existence of other factors, apart from getting income from real property under a lease, which affect investment decisions in this market.
Cytowanie	Laskowska E. (2011) Inwestowanie na rynku gruntów rolnych w Polsce .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 3: 150-159
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2011_n3_s150.pdf

Autor	Aldona Skarżyńska
Tytuł	Skala produkcji rolniczych działalności produkcyjnych a ich opłacalność
Title	THE SCALE OF AGRICULTURAL PRODUCTION ACTVITIES AND THEIR PROFITABILITY
Słowa kluczowe	skala produkcji, koszt jednostkowy, koszt krańcowy, dochodowość produkcji, wskaźnik opłacalności
Key words	scale of production, unit cost, marginal cost, profitability of production, profitability index
Abstrakt	W artykule przedstawiono zróżnicowanie opłacalności produkcji siedmiu działalności produkcji roślinnej i trzech zwierzęcej w zależności od skali ich produkcji w gospodarstwie. Wydzielono trzy przedziały skali – małą, średnią i dużą. Wielkość skali ma bezpośredni związek z efektywnością produkcji, jednak wybór optymalnej jej wielkości oraz poziomu intensywności produkcji jest zagadnieniem bardzo złożonym. Przeanalizowano racjonalność zastosowanego poziomu intensywności w grupach gospodarstw różniących się wielkością skali. Ocenie poddano także pracochłonność produkcji oraz możliwość opłaty nakładów pracy własnej.
Abstract	The paper aims to analyse the diversity of the profitability of production (understood as the ratio of production value to the cost of production) and level of income from activity without subsidies for the ten production activities, namely: winter wheat, spring wheat, winter rye, spring barley, winter triticale, winter rape, sugar beets, dairy cows, pigs and beef for slaughter, depending on the scale of their production on a farm. Surveys were conducted between the years 2005 and 2009. It should be emphasized, that obtained results presented do not depict the situation of all such holdings in Poland, but only of those which provided farm accountancy data. Nonetheless this data allows for describing certain relations and in this context are giving the ground for formulating conclusions referring not only to the examined sample. Empirical data were collected and processed according to the rules of the AGROKOSZTY system. There were separated three bands of scale - small, medium and large. The size scale is directly linked with the efficiency of production, but the choice of the optimum size and intensity of production is a complex issue. A level of intensity of the production was recognized and examined. The paper argues that further action in the direction of increasing the volume through the growth of the expenditure will be rational action.
Cytowanie	Skarżyńska A. (2011) Skala produkcji rolniczych działalności produkcyjnych a ich opłacalność.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 98, z. 1: 7-21
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2011_n1_s7.pdf

Autor	Zbigniew Krzysiak
Tytuł	Opłacalność produkcji buraków cukrowych w warunkach reformy rynku cukru
Title	Profitability of sugar beet production in the conditions of reforming the sugar market
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The paper presents a complex cost analysis of sugar beet cultivation in the sugar campaigns 2007/2008 and 2008/2009, that was performed in the second and third year of the sugar market reforms. Special attention was paid to the production profitability and reason for the profi tability decrease The presented analysis of sugar beet production costs allows to get familiar with the changes of profitability and production costs of in the economic year 2008/2009 vs. 2007/2008.
Cytowanie	Krzysiak Z. (2011) Opłacalność produkcji buraków cukrowych w warunkach reformy rynku cukru.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 87: 119-126
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2011_n87_s119.pdf

Autor	Danuta Zawadzka
Tytuł	Płynność finansowa a rentowność przedsiębiorstw rolnych w Polsce – ujęcie modelowe
Title	Liquidity and profi tability of agricultural enterprises in Poland – a model approach
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The aim of paper is to show the profitability as a factor in determining liquidity of agricultural companies in Poland and an evaluation of the strength and direction of this impact. This study used multiple regression model in which the dependent variable is the value of quick liquidity ratio. The study was conducted on the basis of ‘Ranking 300’ best agricultural enterprises in the years 2007–2009, so a sample of 900 subjects.
Cytowanie	Zawadzka D. (2011) Płynność finansowa a rentowność przedsiębiorstw rolnych w Polsce – ujęcie modelowe.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 88: 195-208
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2011_n88_s195.pdf

Autor	Leszek Borowiec
Tytuł	Płynność finansowa i rentowność przychodów podmiotów sektora publicznego i prywatnego za lata 2008–2009
Title	Comparative assessment of the financial performance of public and private sector for the years 2008–2009
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The experience of countries with developed market economy confirms that the development of public and private sectors is necessary for the proper functioning of the economy of the state. Using statistics published by the Central Statistical Office, the article presents the financial results of private and public sectors in 2008–2009. The study analyzes the liquidity and profitability of the companies surveyed. Article shows that in 2009 the financial results of the entities by sectors have improved properties compared to the previous year, and the higher profitability of the acquired entities in the private sector. At the same time public sector entities is characterized by a much higher level of liquidity.
Cytowanie	Borowiec L. (2011) Płynność finansowa i rentowność przychodów podmiotów sektora publicznego i prywatnego za lata 2008–2009.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 88: 209-218
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2011_n88_s209.pdf

Autor	Tomasz Felczak
Tytuł	Kosztochłonność i rentowność gospodarstw indywidualnych w zależności od typu rolniczego
Title	Operational effi ciency and profi tability of individual agricultural farms, depending on the type of production
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The paper presents the level of loading the different categories of agricultural production costs and profitability on farms, depending on type of farming. The study was conducted on private farms in the region “Mazowsze I Podlasie”. The research period covers the years 2004 to 2008. The variety of types of agricultural production contributed to a high level of cost charge. The reason is the low scale of production, limiting the optimization of various groups of costs and lack of modern agricultural machinery and equipment. Types of farming on a larger agricultural area were characterized by higher depreciation costs. The highest share of direct costs in total costs of the farm was characterized by intensive agricultural production.
Cytowanie	Felczak T. (2011) Kosztochłonność i rentowność gospodarstw indywidualnych w zależności od typu rolniczego.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 89: 97-108
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2011_n89_s97.pdf

Autor	Ireneusz Skłodowski
Tytuł	Opodatkowanie a rentowność branży niskiego hazardu
Title	Taxation and the low profi tability of the gambling industry
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The article defines the profitability of low gambling. Setting the tax on gambling at the level of 2000 zł will cause lowering of the profitability of low gambling. Remaining profitability is possible at the tax on gambling lower than 1900 zł. The optimal tax rate should be set at 1500 zł. It would allow to gain the budget profit of 590 mln zł.
Cytowanie	Skłodowski I. (2011) Opodatkowanie a rentowność branży niskiego hazardu.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 89: 187-196
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2011_n89_s187.pdf