Wyniki wyszukiwania

Autor	Andrzej Czyżewski, Piotr Kułyk
Tytuł	Fakty i mity wokół rolnictwa w świetle badań empirycznych
Title	Facts and myths around agriculture in the light of empirical research
Słowa kluczowe	polityka rolna, niedoskonałości mechanizmu rynkowego, dobra publiczne
Key words	agricultural policy, market mperfection, public goods
Abstrakt	Celem opracowania było przedstawienie zależności, związanych z sektorem rolnym, pomiędzy niedoskonałościami alokacji rynkowej a rozwiązaniami w polityce rolnej w warunkach globalizacji. Przedstawiono główne obszary niedoskonałości zwracając uwagę na ich niewłaściwą ocenę. Zaprezentowano podstawowe kwestie rolne i ich zmiany w nowych warunkach otoczenia. Podkreślono, iż mimo zachodzących przekształceń i zmiany paradygmatów w polityce rolnej nadal kluczowe ułomności mechanizmu rynkowego muszą być rozwiązywane za pośrednictwem polityki rolnej
Abstract	The aim of the article was to analyse the performance relationships between the imperfections of the market allocation connected with the agricultural sector and solutions in agricultural policy conditioned by globalization. The main areas of imperfection are described adverting to their misjudgment. The basic agricultural economic problems as well as their changes under new circumstances in the economic environment are paid attention to. It should be emphasized that in spite of transformations and changes of paradigms happening in agricultural policy, still the basic failures of market mechanism must be resolved through the mediation of this policy.
Cytowanie	Czyżewski A., Kułyk P. (2010) Fakty i mity wokół rolnictwa w świetle badań empirycznych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 10(25), z. 1: 41-50
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2010_T10(25)_n1_s41.pdf

Autor	Roman Rudnicki
Tytuł	Spatial differences in the level of absorption of Common Agricultural Policy funds by agricultural holdings in Poland over the years 2004–2006
Title	Spatial differences in the level of absorption of Common Agricultural Policy funds by agricultural holdings in Poland over the years 2004–2006
Słowa kluczowe
Key words	Common Agricultural Policy, agricultural holdings, absorption of EU funds
Abstrakt
Abstract	The article offers a territorial analysis of funds acquired by Polish agricultural holdings in the years 2004-2006 via direct payments and through participation in measures of the Rural Development Programme and the Sectoral Operational Programme ‘Restructuring and Modernisation of the Food Sector and Rural Development’. The analysis was based on the data on subsidies obtained in individual spatial units (voivodeship, poviat) as expressed by two indices: PLN per farm and PLN per hectare of agricultural land. It was found that owing to the structure of payments with a predominance of area payments, those areas were preferred that had a favourable farm-size structure and a high, historically developed level of farming. Such an allocation of the EU subsidies had contributed very little to the levelling out of structural differences in Polish farming.
Cytowanie	Rudnicki R. (2010) .Scientific Journal Warsaw University of Life Sciences SGGW - Problems of World Agriculture, t. 10(25), z. 3: 79-87
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2010_T10(25)_n3_s79.pdf

Autor	Andrzej Czyżewski, Sebastian Stępień
Tytuł	Wokół problemu „błędu złożenia” we Wspólnej Polityce Rolnej UE
Title	Around the problem of ‘composition error’ in the Common Agricultural Policy of the EU
Słowa kluczowe	Wspólna Polityka Rolna (WPR), Unia Europejska (UE)
Key words	Common Agricultural Policy (CAP), European Union (EU
Abstrakt	Celem pracy jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, na ile wspólna polityka rolna dąży do osiągnięcia optymalności na poziomie mikro i makroekonomicznym, przy jednoczesnym uwzględnieniu kryteriów społecznych i środowiskowych. Autorzy chcą zwrócić uwagę na problem „błędu złożenia” mechanizmów WPR, czyli sprzeczności w dążeniu do zrównoważenia sektora rolnego. Z przeprowadzonej oceny instrumentarium unijnej polityki rolnej wynika, że osiągniecie optimum równocześnie w trzech płaszczyznach (ekonomicznej, społecznej i środowiskowej) jest niemożliwe, można tylko dążyć do zmniejszenia rozbieżności. W artykule wykazano, że część rozwiązań WPR nie jest wolna od klasycznego błędu złożenia, chociaż kolejne reformy polityki rolnej zmierzają w kierunku jego ograniczenia.
Abstract	The aim of the study is to find the answer to the question of how the Common Agricultural Policy aims to achieve optimality at the micro and macro levels, while taking into account social and environmental criteria. The authors wish to draw attention to the problem of ‘composition error’ in the mechanisms of CAP, or contradictions in the pursuit of sustainability in agricultural sector. The achievement by the EU agricultural policy instruments of an optimum simultaneously in three dimensions (economic, social and environmental) is impossible, one can only strive to reduce discrepancies between them. The article shows that a part of solutions in CAP is not free from a classical ‘compostion error’, although consecutive reforms of agricultural policy head towards its limitation.
Cytowanie	Czyżewski A., Stępień S. (2010) Wokół problemu „błędu złożenia” we Wspólnej Polityce Rolnej UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 10(25), z. 4: 12-24
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2010_T10(25)_n4_s12.pdf

Autor	Antoni Mickiewicz, Bartosz Mickiewicz
Tytuł	Systemy dopłat bezpośrednich w dawnych krajach Unii Europejskiej (UE-15) w porównaniu do nowych państw członkowskich (NUE-12)
Title	Direct payments in the old EU-15 countries in the comparison to the new EU-12 members
Słowa kluczowe	system jednolitej płatności, modele wdrożonych systemów, finansowanie dopłat bezpośrednich, budżet Wspólnej Polityki Rolnej
Key words	uniformed payments system, models of initiate systems, financing of direct payments, budget of the Common Rural Policy
Abstrakt	Celem opracowania było dokonanie porównań w zakresie stosowanych systemów wsparcia bezpośredniego pomiędzy krajami UE-15 a państwami członkowskimi NUE-12. Ze względów historycznych w krajach UE-15 stosowano system jednolitej płatności (SPS), który charakteryzował się różnymi modelami, pozwalającymi na wspieranie niektórych kierunków produkcji. W państwach NUE-12 wprowadzono system jednolitej płatności obszarowej (SAPS), ściśle powiązany z powierzchnią użytkowanych gruntów. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono występowanie istotnych różnic w zakresie stosowania instrumentów dopłat bezpośrednich. Finansowanie płatności obszarowej w ramach I filaru WPR w krajach UE-15 stanowiło 82,8% ogólnego budżetu WPR, natomiast w państwach NUE-12 ten poziom wynosił 51,8%. W przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych poziom wsparcia w pierwszym przypadku wyniósł 256,1 euro, zaś w drugim przypadku – 109,8 euro. Reforma WPR ma doprowadzić do konwergencji tych systemów płatności jednolitej.
Abstract	The paper aims to compare the frame of support between so called old (EU-15) and new EU countries (NUE-12). From the historical basis in the UE-15 there was applied a system of uniformed payment (SPS) which was characterized by different models allowing support of some production branches. In the NEU-12 there was applied a uniformed area payment system connected with the territory of agrarian area in use. The research shows that there are significant differences between those applied payment instruments. Financing the payments in the frame of the 1st pillar of Common Agricultural Policy in the EU-15 presents 82.8% of the total budged of the CAP, whereas in the NEU-12 this level amounted 51.8%. Recalculating this by 1 ha of arable lands the level of support in the 1st case was 256.1 euro, and in the 2nd case was 109.8 euro. The aim of the CAP reform is to standardize those payments systems.
Cytowanie	Mickiewicz A., Mickiewicz B. (2010) Systemy dopłat bezpośrednich w dawnych krajach Unii Europejskiej (UE-15) w porównaniu do nowych państw członkowskich (NUE-12).Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 170-180
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s170.pdf

Autor	Michał Sznajder
Tytuł	Rok 1956 - problemy polityki rolnej Polski w odnalezionych zapiskach keynesisty
Title	The year 1956 – problems of Polands agricultural policy in rediscovered notes taken by a Keynesian economist
Słowa kluczowe	Keynes, keynesizm, gospodarka centralnie planowana
Key words	Keynes, keynesism, centrally planned economy
Abstrakt	Sir William Aylsham Bryan Hopkin, uczeń Johna Maynarda Keynesa, pozostawił po sobie 70 stronic notatek z pobytu delegacji brytyjskich ekonomistów w Polsce w 1956 r. Jak wskakują zapiski wizyta była pożądana przez obie strony. Ekonomiści brytyjscy byli zwolennikami teorii Keynesa, który musiał wydawać się władzom PRL-u kuszącą teorią. Dla keynesistów ówczesne państwa demokracji ludowej stanowiły laboratorium do obserwowania skutków wbudowywania interwencjonizmu państwowego w mechanizm rynkowy. Niniejszy artykuł jest relacją i analizą spotkania delegacji brytyjskiej z oficjałami ministerstwa rolnictwa. Agenda spotkania obejmowała wiele istotnych problemów rolnictwa tamtych dni. Autor stara się odpowiedzieć na pytanie, kto i jakie korzyści wyniósł z tego spotkania.
Abstract	Sir William Aylsham Bryan Hopkin, a disciple of John Maynard Keynes, left 70 pages of notes taken during the stay of a delegation of British economists in Poland in 1956. As it is indicated in the notes, the visit was desired by both parties. British economists were followers of Keyness theory, which must have been a promising theory for the authorities of the Peoples Republic of Poland. For Keynesian economists the peoples democracy states at that time were a kind of a laboratory, in which effects of state interventionism incorporated in the market mechanisms could be observed. This article is a report and analysis of a meeting of the British delegation with officials from the Ministry of Agriculture. The agenda included many essential problems of agriculture in that time. The author attempted to identify who had benefited from that meeting and what those benefits were.
Cytowanie	Sznajder M. (2010) Rok 1956 - problemy polityki rolnej Polski w odnalezionych zapiskach keynesisty.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 258-268
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s258.pdf

Autor	Wawrzyniec Czubak, Arkadiusz Sadowski
Tytuł	Rola doradztwa rolniczego we wdrażaniu mechanizmów wspólnej polityki rolnej w Polsce
Title	The role of agricultural advisory in the implementation of Common Agricultural Policy in Poland
Słowa kluczowe	doradztwo rolnicze, Wspólna Polityka Rolna UE, Fundusze UE, analiza czynnikowa
Key words	agricultural advisory, Common Agricultural Policy, UE founds, factor analysis
Abstrakt	Wejście Polski do UE zmieniło formy i zakres wsparcia kierowanego do sektora rolnego. Wymaga to od rolników – beneficjentów funduszy UE – wiedzy i umiejętności związanych ze stawianymi wymaganiami. Ważnym ogniwem stają się tu podmioty doradztwa rolniczego, zarówno państwowe, jak i prywatne. W tych nowych warunkach podmioty doradztwa sprawdziły się. O ile przewaga Ośrodków Doradztwa Rolniczego wynika z ich tradycji i ugruntowanej pozycji, o tyle powstające firmy prywatne cechuje duża elastyczność funkcjonowania.
Abstract	Polish accession to the European Union changed the range and forms of support offered for agricultural sector. Usage of structural funds required from farmers (as potential beneficiaries) new knowledge, skills and professional abilities. The advisory for agriculture (national as well as private) play important role in the complex system. They customized and managed to cope with new challenges linked to the UE formal requirements. In contact with beneficiaries the National Agricultural Advisory Centres take the advantage of tradition, while the commercial companies exploit the flexibility of organization and functioning.
Cytowanie	Czubak W., Sadowski A. (2010) Rola doradztwa rolniczego we wdrażaniu mechanizmów wspólnej polityki rolnej w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 36-44
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s36.pdf

Autor	Andrzej Parzonko
Tytuł	Rozwój czy zaniechanie produkcji mleka w przeciętnych polskich gospodarstwach mlecznych? - rozważania modelowe
Title	Development or desisting from milk production in Polish average dairy farms? - modelling approach
Słowa kluczowe	koszty produkcji mleka, organizacja gospodarstw, programowanie liniowe, polityka rolna
Key words	milk production cost, farm organization, linear modelling, agricultural policy instruments
Abstrakt	Celem opracowania jest propozycja modelowych rozwiązań dla gospodarstw rodzinnych zajmujących się chowem bydła i produkcją mleka (o skali zbliżonej do przeciętnej hurtowej kwoty mlecznej przypadającej na gospodarstwo w roku kwotowym 2008/2009 i poziomie produkcyjności i intensywności produkcji dostosowanym do skali produkcji), które zapewniałyby najefektywniejsze ekonomicznie wykorzystanie podstawowych zasobów czynników produkcji. Problem rozwiązywano z wykorzystaniem programowania liniowego. W wyniku przeprowadzonych obliczeń stwierdzono, że dalszy wzrost cen pracy poza rolnictwem oraz wzrost cen ziemi (m.in. z powodu sposobu naliczania dopłat bezpośrednich) przyczyniał się będzie do rezygnacji z rozwijania produkcji mleka w gospodarstwach rolniczych. Bardziej racjonalnym działaniem (z punktu widzenia przyjętego kryterium celu) będzie rozwijanie towarowej produkcji roślinnej (szczególnie w gospodarstwach dysponujących dobrymi glebami) lub całkowita rezygnacja z produkcji rolniczej. Stosowane instrumenty polityki rolnej nie stymulują rozwoju przeciętnych gospodarstw mlecznych.
Abstract	The main purpose of the paper is to present the linear modelling approach of advised actions which should be undertaken on the average family farm in order to ensure the most effective use of the production factors and to maximize an income for the farmer and his family. It was concluded that the continuous increase of the labour prices outside the agriculture and enlargement of the land prices will stimulate resignation (especially young farmers) from milk production development at the farm. More rational action in this conditions would be development of a market crop production (especially at farms with good soils) or quitting farming at all. Current agricultural policy instruments does not stimulate development of the average dairy farms.
Cytowanie	Parzonko A. (2010) Rozwój czy zaniechanie produkcji mleka w przeciętnych polskich gospodarstwach mlecznych? - rozważania modelowe.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 157-171
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s157.pdf

Autor	Piotr Gołasa
Tytuł	Wpływ wybranych instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej na kształtowanie się dochodów gospodarstw rolnych w Polsce
Title	Influence of selected measures of the Common Agricultural Policy on the farm incomes in Poland
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	W artykule przedstawiono teoretyczne aspekty funkcjonowania dopłat bezpośrednich oraz ONW w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oraz genezę ich wprowadzenia. W drugiej części pracy dokonano oceny wpływu tych instrumentów na kształtowanie się dochodów gospodarstw rolnych w Polsce w latach 2004-2008 na podstawie danych pochodzących z FADN. Stwierdzono, iż dopłaty bezpośrednie i ONW stanowiły w badanym okresie od 11,68% do 38% dochodu gospodarstw rolnych, co stanowiło znaczące wsparcie dla rolników. Średnia suma płatności bezpośrednich i obszarowych wynosiła od 2332 zł w 2004 roku do 11027 zł w 2007 roku. Wysokość dopłat ONW była niższa 5-6 krotnie niż dopłat bezpośrednich.
Abstract	The paper presents theoretical aspects of the functioning of direct payments and LFA payments under the Common Agricultural Policy and the origins of their introduction. In the second part assesses the influence of these measures on farm incomes in the years 2004-2008 based on data from the FADN. Direct payments and LFA represent 11.68% to 38% farms incomes, which is significant support for farmers. The average total payment per farm ranged from 2332 zł in 2004, to 11027 zł in 2007. The LFA payments were 5-6 times lower than direct payments
Cytowanie	Gołasa P. (2010) Wpływ wybranych instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej na kształtowanie się dochodów gospodarstw rolnych w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 4(53): 173-180
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2010_n53_s173.pdf

Autor	Paweł Bryła
Tytuł	Reforma systemu wzajemnej zgodności i modulacji płatności bezpośrednich z perspektywy Francji
Title	Reform of the System of Cross Compliance and Modulation of the Direct Payments from the Prospect of France
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	This paper aims at identifying the position of France in the field of possible evolution of the system of cross compliance and modulation of the direct payments. It is based on the arguments used by the French ministry of agriculture, representatives of farmers’ unions and organizations as well as agricultural policy experts from leading research institutes in France. France still applies the system of direct payments based on historical values and minimally decoupled. It favours a simplification of cross compliance rules and obligations. Moreover, it proposes to strengthen the sanitary and ecological requirements for the importers of animals, plants, and food into the European Union so as to create a level playing field for all competitors. Though reluctant to increase the modulation rate, France would support reconstructing it on the basis of not only farm size but also labour employed on farm. Finally, France proposes to extend the rules applied within pillar I of the CAP to pillar II instruments.
Cytowanie	Bryła P. (2009) Reforma systemu wzajemnej zgodności i modulacji płatności bezpośrednich z perspektywy Francji.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 73: 51-65
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n73_s51.pdf

Autor	Dorota Komorowska
Tytuł	Ekonomika produkcji ekologicznej w Polsce
Title	The Economics of Ecological Production in Poland
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	Growing support for pro-ecological activities in agricultural area as a part of Common Agriculture Policy and creates a perspective of ecological agriculture development. The realization instrument of the European Union agricultural policy in this subject is Agro-Environment Program, which implemented payments supporting the growth of ecological production. In Poland, as an effect of this Program, there has been noticed a dynamic growth of ecological production, which is observed by the growing number of ecological farms. This creates the need for researches about their economics and production organization. The aim of this article is to present the support of ecological agriculture in Poland and production economics of selected activities in agricultural farms
Cytowanie	Komorowska D. (2009) Ekonomika produkcji ekologicznej w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 73: 143-153
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n73_s143.pdf

Autor	Karolina Babuchowska, Renata Marks-Bielska
Tytuł	Wsparcie dochodów rolników w formie dopłat bezpośrednich
Title	Farmers’ income support in the form of direct subsidies
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The paper is devoted to the application one of the Common Agricultural Policy instruments – the direct subsidies. The considerations were based on the available data of Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture, other authors’ and own empirical studies conducted in Warmia and Mazury voivodeship among 4095 users of agricultural farms. According to the declarations of farmers covered the majority of them use the funds obtained from direct subsidies for purchase of the means of production (64,66% in 2004, 68,30% in 2005) and current expenditures (51,72% in 2004, 55,97% in 2005). The positive fact is that an increasing number of individuals invest in development of farms (24,08% in 2004, 26,01% in 2005) and allocate awarded funds to purchase of land (4,93% in 2004, 7,40% in 2005), which is an important symptom of development oriented behavior of farmers. It indicates the intentions of continued farming supported in numerous cases by financial potential and adequate education.
Cytowanie	Babuchowska K., Marks-Bielska R. (2009) Wsparcie dochodów rolników w formie dopłat bezpośrednich.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 75: 135-148
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n75_s135.pdf

Autor	Justyna Kołyska
Tytuł	Wielkość i struktura finansowego wsparcia rolnictwa w Polsce i krajach członkowskich Unii Europejskiej
Title	The size and structure of fi nancial support for agriculture in Poland and UE member states
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The special role of state policy on agricultural development, results from the features, characteristics and developments of agriculture as well as changes taking place in global and European agribusiness. The role of agricultural policy is still increasing and thus, expenditure on agriculture and rural areas is raising. The aim of the paper is to define the size and structure of financial support for agricultural in Poland in compared to other countries and especially European Union members, based on the indicators used by OECD. Changes in the level and structure of support for producers and consumers of agricultural products in Poland and other countries were analyzed paying attention to the effectiveness of different support instrument.
Cytowanie	Kołyska J. (2009) Wielkość i struktura finansowego wsparcia rolnictwa w Polsce i krajach członkowskich Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 80: 19-33
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2009_n80_s19.pdf

Autor	Barbara Kowrygo, Marta Krasnodębska
Tytuł	Wpływ akcesji Polski do Unii Europejskiej na produkcję surowców żywnościowych i ich wykorzystanie
Title	Influence of Polish accession to the European Union on production of food raw materials and their utilization
Słowa kluczowe	rolnictwo, Wspólna Polityka Rolna, surowce roślinne i zwierzęce, spożycie żywności
Key words	agriculture, Common Agricultural Policy, plant and animal raw materials for food processing, food consumption
Abstrakt	Celem opracowania było określenie wpływu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej na produkcję i wykorzystanie surowców żywnościowych. Analizę przeprowadzono w oparciu o dane wtórne pochodzące z opracowań Głównego Urzędu Statystycznego oraz Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Uwzględniono okres od 2000 do 2007 r. Stwierdzono, że na wielu rynkach surowców żywnościowych zaszły zmiany będące wynikiem m.in. funkcjonowania instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej. W konsekwencji pojawiły się zmiany w przeciętnym spożyciu żywności.
Abstract	The aim of the study was to define and quantify the influence of Polish accession to the EU on production and utilization of food raw materials. The analysis was based on secondary data from studies of the Central Statistical Office and the Institute of Agricultural and Food Economics. The analysed period was 2000-2007. It was stated that after the Polish entry into the European Union a lot of changes in many food raw material markets took place as a result of functioning of the Common Agricultural Policy instruments. At the same time alterations in average food consumption appeared.
Cytowanie	Kowrygo B., Krasnodębska M. (2009) Wpływ akcesji Polski do Unii Europejskiej na produkcję surowców żywnościowych i ich wykorzystanie.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 7(22), z. : 58-69
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T7(22)_n_s58.pdf

Autor	Robert Mroczek
Tytuł	Sektor mięsa czerwonego w Polsce po przystąpieniu do UE
Title	Red meat sector in Poland after the accession to the EU
Słowa kluczowe	sektor mięsa czerwonego, producenci żywca wieprzowego i wołowego, Unia Europejska, rolnictwo, przetwórstwo, Wspólna Polityka Rolna.
Key words	red meat sector, pig and cattle producers, European Union, agriculture, processing, Common Agricultural Policy
Abstrakt	Wspólna Polityka Rolna w niewielkim stopniu odziaływuje na rynek wieprzowiny oraz wołowiny w Polsce, pomimo tego, że dysponuje ona bogatym wachlarzem instrumentów. Zniesienie barier celnych po akcesji Polski do UE w maju 2004 roku zwiększyło wymianę handlową wieprzowiną oraz wołowiną głównie z krajami Wspólnoty, co wynikało przede wszystkim z naszych przewag cenowych, tak po stronie producentów, jak i przetwórców. Zyskali przede wszystkim producenci żywca wołowego, gdyż jego ceny po 2004 roku zaczęły rosnąć, tym samym zahamowany został regres w chowie bydła rzeźnego w Polsce. Postępują procesy koncentracji produkcji trzody chlewnej oraz bydła. W szybkim tempie duża grupa zakładów przetwórstwa mięsnego osiągnęła standardy produkcyjne zgodne z unijnymi.
Abstract	The Common Agricultural Policy has a minor impact on pork and beef market in Poland, though it has at its disposal a wide range of instruments. The abolition of customs barriers after the Polish accession to the EU in May 2004 increased the trade in pork and beef mainly with the European Community countries. This results, above all, from our price advantage, both on the side of producers, as well as on the side of processing plants. The producers of beef cattle acquired the greatest profits because after 2004 the price of beef started to grow, and thereby the regress in production of slaughter cattle in Poland was stopped. The process of concentrating the production of pigs and cattle is in progress. A large number of meat processing plants quickly achieved the production standards required in the EU
Cytowanie	Mroczek R. (2009) Sektor mięsa czerwonego w Polsce po przystąpieniu do UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 7(22), z. : 89-98
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T7(22)_n_s89.pdf

Autor	Tomasz Rokicki
Tytuł	Przemiany w gospodarstwach owczarskich w Polsce
Title	The changes in sheep farms in Poland
Słowa kluczowe	pogłowie owiec, gospodarstwa owczarskie
Key words	sheep population, sheep farms
Abstrakt	Wielkość pogłowia owiec zależy od polityki rolnej prowadzonej w zakresie produkcji owczarskiej. W okresach sprzyjających następował wzrost liczebności owiec. W szczególności taka sytuacja miała miejsce do 1986 r. Później produkty uzyskiwane z owiec straciły na ważności, nastąpił spadek pogłowia, z którym wiązały się zmiany w liczbie gospodarstw zajmujących się produkcją owczarską. Udział owiec utrzymywanych w sektorze prywatnym, w tym w gospodarstwach indywidualnych wzrósł do ponad 90%. Zmniejszeniu ulegało wsparcie krajowe dla gospodarstw, co powodowało spadek opłacalno .ci i mniejsze zainteresowanie produkcją owczarską. Na rynku pozostały gospodarstwa produkujące mięso jagnięce. Dla tych przedsiębiorstw bardzo ważne wydaje się stworzenie krajowego rynku mięsa jagnięcego.
Abstract	In the paper changes in sheep farms in Poland was presented. The research data used in the article were taken from GUS, IERiGŻ-PIB and farms in region Podlasie. Agricultural policy influence on sheep population and number of sheep farms. In 1986 year were around 5 million sheep. Economic situation on sheep producer were very good. Crisis has caused decrease price and demand of wool in Poland. Sheep population has decreased in 2001 year to 331 thousands. In XXI century in private sector were over 90% sheep population. The big influence of sheep farms have got profitability. Sheep meat promotion in Poland can cause growth economic results and number of sheep farms in Poland.
Cytowanie	Rokicki T. (2009) Przemiany w gospodarstwach owczarskich w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 265-272
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n3_s265.pdf

Autor	Stanisław Paszkowski
Tytuł	Mechanizm transformacji strukturalnej instrumentu rolniczych rent strukturalnych
Title	The structural transformation mechanism of early retirement pension scheme for farmers
Słowa kluczowe	renty strukturalne, struktura obszarowa gospodarstw rolnych, przekazywanie gospodarstw rolnych, przekazujący gospodarstwo rolne, przejmujący gospodarstwo rolne
Key words	early retirement pensions, agrarian structure, farm transfer, transferor, transferee
Abstrakt	Instrument rolniczych rent strukturalnych jest wykorzystywany w polskiej polityce rolnej od początku lat sześćdziesiątych XX wieku. Obecnie obowiązujące przepisy prawne wkomponowują go w strukturę narzędzi WPR stymulujących przekształcenia strukturalne w rolnictwie. Celem opracowania jest zarysowanie mechanizmu transformacji strukturalnej, stanowiącej istotę transferu gospodarstw rolnych pomiędzy gospodarstwami rolnymi w ramach systemu rolniczych rent strukturalnych. W instrumencie rolniczych rent strukturalnych działają dwie niezależnie formy transferu gospodarstw rolnych: w całości na rzecz następców oraz na powiększenie innych jednostek produkcyjnych. Pierwsza stymuluje wymianę generacji prowadzących gospodarstwa rolne, a druga koncentrację gruntów rolnych. Koncentracja gruntów rolnych i wymiana generacji rolników mogą być jednak realizowane przez obie formy transformacji strukturalnej. Wymaga to jednak wprowadzenia w systemach rent strukturalnych klauzul generacyjnych i obszarowych.
Abstract	The instrument of early retirement pension scheme is used to explored in Polish agricultural policy since the sixties of twenty century. Presently the legal regulations accomplish it in the set of CAP instruments. Its aim is to stimulate the structural transformation of Polish agriculture. The main purpose of the paper is to reconstruct the mechanism of structural transformation process, which stimulate the agricultural land transfer between farms within the early retirement pension scheme. The undertaken analyse shows, that the early retirement pension scheme mechanism consist of two different forms of farm land transfer; transfer to successors and to farmers who tray to enlarge its farms land sources. The first form aims in changing of farmers generation, and the second one in concentration of agricultural land in farms. But the first one also can stimulate the farm land concentration, and the second one - the improvement of labour forces. It is possible to achieve it by building in the early retirement pension scheme the generation and acreage clauses.
Cytowanie	Paszkowski S. (2009) Mechanizm transformacji strukturalnej instrumentu rolniczych rent strukturalnych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 172-181
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s172.pdf

Autor	Piotr Kijanowski, Stanisław Paszkowski
Tytuł	Renty strukturalne jako instrument przekształceń obszarowych w rolnictwie polskim
Title	Early retirement pensions for farmers as an instrument of structural changes in Polish agriculture
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Polskie rolnictwo charakteryzuje się rozdrobnioną strukturą obszarową gospodarstw rolnych negatywnie wpływającą na jego konkurencyjność rynkową. Powstała więc potrzeba wprowadzenia do praktyki środka, który stymulowałby koncentrację ziemi w wysoko wydajnych jednostkach. W Planie Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004-2006 instrumentem mającym realizował to zadanie były renty strukturalne. Cieszyły się one zainteresowaniem rolników i zapewniały im relatywnie wysoki poziom świadczeń. Istotne jest więc pytanie o formy i zakres oddziaływania tego instrumentu polityki rolnej na rolnictwo indywidualne. Celem opracowania jest dokonanie oceny wpływu wskazanego instrumentu polityki rolnej na przekształcenia strukturalne w rolnictwie polskim. Badania zostały zrealizowane na podstawie raportów Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Warszawie, Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004-2006 i roczników statystycznych GUS. Przeprowadzone analizy dotycz?? lat 2004-2007, czyli okresu, w którym wdrażany był do praktyki wskazany instrument polityki rolnej i odnoszą się do całego obszaru Polski. Instrument rent strukturalnych stanowią ważny środek polityki rolnej wcielanej w życie w latach 2004-2006. Program wzbudzał duże zainteresowanie rolników rentami strukturalnymi i był środkiem znacznego przepływu gospodarstw rolnych w części województw. Jego główny wpływ przejawiał się w obniżaniu wieku rolników oraz zapewnieniu starszym rolnikom środków do życia po zaprzestaniu prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwach rolnych. W mniejszym stopniu oddziaływał na transformację struktury obszarowej gospodarstw rolnych.
Abstract	Polish agriculture is characterised by the fragmented agrarian structure, negatively affected farms market competitiveness. So, it has occurred the need to introduce to a practice the instrument, which might to stimulate the agricultural land concentration in effective farms. In the Rural Development Plan for 2004-2006 the mean, which was devoted to realize this aim was preretirement pension scheme. The instrument was highly accepted by farmers, offered relatively high level of pensions. It has caused the questions about the forms and scope of the Polish agriculture affecting by mentioned instrument. The aim of paper is evaluation of pre-retirement pension scheme on structural changes in Polish agriculture. The analysis were conducted on the basis of the Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture reports, Rural Development Plan 2004-2006, and yearly books of GUS. The performed analyses has regard the 2004-2006 years, in which was introduced into a practice the instrument of pre-retirement pension scheme, and concern to the total territory of Poland. The instrument of pre-retirement pension scheme was an important mean of the agricultural policy realised in Poland in 2004-2006. It was accepted by farmers, stimulate the farms transfer in some provinces of Poland. The main feature of it was affecting at lowering of farmers age, ensuring elders farmers after stopping the farming activity the means of life. It is necessary to stress. That the instrument do no affect sufficiently at structural changes.
Cytowanie	Kijanowski P., Paszkowski S. (2009) Renty strukturalne jako instrument przekształceń obszarowych w rolnictwie polskim.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 1(50): 129-143
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n50_s129.pdf

Autor	Bazyli Czyżewski
Tytuł	Współczesne teorie renty gruntowej, ich geneza i znaczenie dla Wspólnej Polityki Rolnej w Unii Europejskiej
Title	Contemporary theories of land rent, its origins and application to Common Agricultural Policy in the European Union
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Globalizacja ekonomiczna przyspiesza przepływy czynników wytwórczych w skali krajowej i globalnej. W rezultacie roną jednak koszty transakcyjne funkcjonowania systemów gospodarczych i pojawia się koniecznośc wprowadzenia nowych mechanizmów ich optymalizacji i kontroli. Dotyczy to w szczególności sektora rolno-żywnościowego, który odgrywa kluczową rolę w zrównoważonym rozwoju gospodarki rynkowej. Pojawia się ważne pytanie, czy w tych warunkach czynnik ziemi jest zdolny do generowania rent ekonomicznych, które stanowiłyby przesłankę przewag komparatywnych?jednej strony, ricardiańskie renty gruntowe zanikają, renty ekonomiczne według doktryny H. George’a wywołują kryzysy finansowe, a założenia monetarystyczne okazują się niewystarczające. Z drugiej strony czynnik ziemi zyskuje nowe zastosowania w zakresie usług środowiskowych, które pozwalają założyć, że renty gruntowe mają źródło w przepływach realnych.Celem opracowania jest ukazanie ewolucji teorii renty gruntowej od czasów ekonomii klasycznej do dzisiaj. Podjęto w nim próbę sformułowania koncepcji renty gruntowej adekwatnej do procesów zachodz??cych we Wspólnej Polityce Rolnej Unii Europejskiej, ukierunkowując ją na czynniki instytucjonalne. Stawia się też, że renta instytucjonalna należy do najtrwalszych rent ekonomicznych, zważywszy na kierunek rozwoju, który obrało europejskie rolnictwo
Abstract	The economic globalisation process makes the economic factors rotate faster. As a result transaction costs of global system functioning increase and a coordination mechanism is needed - especially in agro-food sectors. There exists a crucial question whether a land factor is still capable to generate economic rents which would be the determinants of comparative advantages? On one hand, D. Ricardo’s land rents are vanishing, H. George’s rents are provoking financial crisis, monetarists assumptions are becoming unsufficient, on the other, the land factor gains new environmental applications and there is still a hope that land rents have its origins in a real value. This paper aims at presenting the evolution of the land rents theory starting from classical economics. One makes an attempt to find the most adequate conception of land rent creation at present day, searching for new sources of comparative advantages in the institutional factors. One argues that the institutional rent is the only durable economic rent in the European agricultural sector regarding chosen direction of CAP evolution.
Cytowanie	Czyżewski B. (2009) Współczesne teorie renty gruntowej, ich geneza i znaczenie dla Wspólnej Polityki Rolnej w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 39-55
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s39.pdf

Autor	Mieczysław Łozowski, Zdzisław Obstawski
Tytuł	Podstawy budowy Wspólnego Systemu Ubezpieczeń Rolnych w Unii Europejskiej
Title	Foundations of creation the Common System of Agricultural Insurance in the European Union
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	W krajach europejskich wśród największych zagrożeń dla produkcji rolnej i infrastruktury produkcyjnej zaliczane są zewnętrzne warunki klimatyczno-środowiskowe, w tym: intensywność opadów atmosferycznych, niekorzystny rozkład temperatur, wilgotność, nasłonecznienie, i często z tym związany stopień nasilenia występowania chorób i szkodników roślin. Czynniki te powodują m.in. huragany, gradobicia, susze, pożary, powodzie i wymarznięcia, pożary i inne klęski żywiołowe. Jednocześnie wśród specjalistów trwa dyskusja dotycząca zdefiniowania nowych zagrożeń produkcji rolniczej. Należą do nich zagrażające nie tylko rolnictwu, z dużą dozą pewności wywołane przez człowieka zmiany klimatyczne oraz coraz częściej wymieniane jako duże ryzyko nierozpoznany wpływ manipulacji genetycznych na środowisko. Analiza dotychczas istniejących systemów ubezpieczeń rolnych wskazuje na duże różnice pomiędzy poszczególnymi krajami. Wskazane w artykule zagrożenia zdaniem autora wymagają stworzenia teoretycznych podstaw wspólnego programu ubezpieczeń sektora rolnego dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. Chcąc odpowiednio zarządzać ryzykiem w rolnictwie należy uwzględniać dwie podstawowe strategie. Dotyczą one programów dywersyfikacji produkcji lub strategii dzielenia lub odstępowania ryzyka takich jak uczestnictwo w funduszach i ubezpieczeniach wzajemnych, ubezpieczeniach komercyjnych, kontraktach produkcyjnych, lub transakcjach terminowych. Wymienione instrumenty zwłaszcza ubezpieczenia stosowane w ramach spójnego programu ochrony rolnictwa przed skutkami katastrof naturalnych stanowią główny przedmiot zainteresowania niniejszego opracowania. Ubezpieczenie, zdaniem wielu specjalistów jest najlepszym narzędziem zarządzania ryzykiem. Rządy w wielu krajach wspierają powstawanie systemów ubezpieczanie upraw i zwierząt hodowlanych, traktując to jako formę subsydiów i wspierania rozwoju rolnictwa. Wtedy ubezpieczenie podstawowych upraw funkcjonują często jako ubezpieczenie obligatoryjne lub w powiązaniu z kredytami udzielanymi gospodarstwom rolnym, zarówno zwykłymi, jak i częściowo refundowanymi przez poszczególne rządy. Ponadto w wielu krajach corocznie są dekretowane i zarządzane przez rządy tak zwane fundusze klęskowe.. Zauważyć należy, że taka ingerencja w rynek ubezpieczeniowy może niekorzystnie wpływać na rozwój rynku produktów ubezpieczeniowych w rolnictwie. Uznając ważność omawianych problemów Unia Europejska w ramach wspólnej polityki rolnej tworzy podstawy przepisów ogólnych (zgodnych z umowami WTO), regulujących wparcie 1 W geograficznym oglądzie tych ryzyk poprzez tworzenie map ryzyka pomagają nowoczesne systemy w tym: dane plonów z bazy danych Eurostat REGIO, FADN (Sieci Danych Rachunkowości Rolniczej), modeli agrometeorologicznych oraz zdjęć satelitarnych. publiczne w tym obszarze mające ułatwić zarządzanie ryzykiem związanym z produkcję rolną. Jednym z tematów rozważań gremiów odpowiedzialnych z wspólna politykę rolną jest stworzenie założeń do odpowiednich strategii zarządzania ryzykiem i kryzysami w sektorze rolniczym. W marcu 2000 Unia Europejska przedstawiła zbiór przepisów o pomocy państwa, regulujący możliwości finansowania pomocy dla rolnictwa z państwowych budżetów. I tak m.in. w rozdziale 11 znajdują się przepisy o warunkach przyznawania środków budżetowych na usuwanie strat w produkcji rolnej spowodowanych anomaliami klimatycznymi. Wszelkie ustalenia i propozycje rozwiązań z pewnością przejdą do etapu realizacji w odniesieniu do całej Wspólnoty. Zwiastunem może być opracowana w 2006 r przez, Parlament Europejski rezolucja w sprawie zarządzania ryzykiem w sytuacjach kryzysowych w rolnictwie (2005/2053(IN1)).
Abstract	External climatic and environmental conditions are considered the greatest threats for agricultural production and production infrastructure in European countries. They include intensity of atmospheric precipitation, unfavourable temperature distribution, humidity, sun exposure and, often connected with that, degree of occurrence of plant diseases and pests. Those factors cause, for example, hurricanes, hail, droughts, fires, floods, frosts and other natural disasters13. At the same time, there is a discussion among specialists concerning defining new threats to agricultural production. They include, posing threats not only to agriculture, to a large extent of certainty caused by man, climatic changes and, more and more often mentioned as a great risk, unrecognised influence of genetic manipulations on the environment. The analysis of existing agricultural insurance systems indicates big differences between individual countries. According to the author, the threats indicated in the article require creating theoretical foundations of the common insurance programme of the agricultural sector for all countries of the European Union. For proper management of risks in agriculture, two basic strategies should be taken into consideration. They concern programmes of production diversification or the strategy of sharing and transferring a risk such as participation in funds and mutual insurance, commercial insurance, production contracts, or futures market. The mentioned instruments, particularly insurances used within a consistent programme of protection of agriculture against effects of natural disasters, are the main subject of this study. Insurance, according to many specialists, is the best risk management tool. Governments in many countries support forming crop and livestock insurance systems, treating it as a form of subsidising and supporting the development of agriculture. Then the insurance of basic forms of crops often function as obligatory insurance or in connection with loans given to farms, both ordinary or partly refunded by individual governments. Moreover, so-called disaster funds are annually introduced and managed by governments in many countries. It should be noticed that such interference in insurance market may unfavourably influence the development of insurance products market in agriculture. Accepting the significance of the discussed problems, the European Union is creating, within the common agricultural policy, foundations of general provisions (in accordance with WTO agreements) regulating public support in this sector aiming at facilitation of risk management connected with agricultural production. One of the subject of considerations of circles responsible for the common agricultural policy is creating assumptions for appropriate strategies of risk and crisis management in the agricultural sector. In March 2000 the European Union presented a collection of regulations on the state support, regulating possibilities of financing assistance for agriculture from state budgets. In Chapter 11, for instance, there are provisions on conditions of granting budget means for removal losses in agricultural production caused by climatic anomalies. All decisions and proposals of solutions will certainly be carried out in relation to the whole Community. The herald may be the resolution prepared in 2006 by the European Parliament on risk management in crisis situations in agriculture (2005/2053(IN1)).
Cytowanie	Łozowski M., Obstawski Z. (2009) Podstawy budowy Wspólnego Systemu Ubezpieczeń Rolnych w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 185-196
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s185.pdf

Autor	Mieczysław Łozowski, Zdzisław Obstawski
Tytuł	Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie
Title	Public support for insurance in agriculture
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Pojęcie pomocy publicznej zyskało w ostatnim czasie olbrzymią popularność, zwłaszcza w kontekście różnego rodzaju wsparcia środkami pochodzącymi z Funduszy Strukturalnych UE dla przedsiębiorców, rolników i innych grup społecznych. Zainteresowanie pomocą publiczną nie przekłada się jednak na lepsze rozumienie treści kryjącej się pod tym pojęciem. Stąd też próba zdefiniowania i objaśnienia pojęcia pomocy publicznej oraz zasad rządzących jej udzielaniem w obszarze zarządzania ryzykiem w rolnictwie. Dobre rozwiązana w obszarze zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych to podstawowe narzędzie do zapewnienia zrównoważonego rozwoju i konkurencyjnego sektora rolnego we Wspólnocie. Rolnicy powinni być przygotowani na wypadek negatywnych skutków dokonanych wyborów, jak również na wypadek sytuacji kryzysowych spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi nieprzewidywalnymi zdarzeniami. W kontekście reformy WPR, ważne jest wskazanie nowych instrumentów, które mogłyby pomóc rolnikom zwiększyć ich zdolność do zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych. Kształt Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na najbliższe lata 2007-2013 został określony przez porozumienie zawarte przez Ministrów Rolnictwa krajów UE-15 w Luksemburgu 26 czerwca 2003 r. oraz ustalenia Rady UE z dnia 22 kwietnia 2004 r. Nowe przepisy zostały tak ukształtowane, żeby pozostawać w pełnej zgodzie z polityką rozwoju obszarów wiejskich prowadzoną przez Komisję. Są one również jednym z etapów procesu upraszczania, rozpoczętego komunikatem Komisji w sprawie uproszczenia i udoskonalenia prawodawstwa w zakresie wspólnej polityki rolnej. Rozporządzenie w sprawie wyłączeń umożliwi z kolei szybsze przyznawanie pomocy rolnikom, co ma szczególne znaczenie np. w przypadku strat spowodowanych niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi lub chorobami zwierząt lub roślin. Zarówno komunikat Komisji, jak i sprawozdanie posła sprawozdawcy pokazują ogromne opóźnienie tego tematu w Unii Europejskiej. Rolnik-przedsiębiorca prowadzący gospodarstwo po reformie na wolnym rynku, przy ogromnej konkurencji ryzykuje calym majątkiem i dorobkiem, nie mając nawet namiastki w zakresie ubezpieczeń z tego, co ma inwestor czy handlowiec. Jeżeli jest to duże czy wielkotowarowe gospodarstwo rolne, to jest ono w stanie pokryć koszty ubezpieczeń i ryzyka, jednak miliony europejskich gospodarstw małych, drobnych czy nawet rodzinnych nie stać na to, aby zapłacić za jakiekolwiek ubezpieczenie, nawet własnego domu, a co dopiero produkcji. W przypadku kataklizmu musi liczyć na pomoc sąsiadów lub wsparcie państwa. W przypadku niektórych rodzajów ryzyka i sytuacji kryzysowych w sektorze rolnym, przyznanie pomocy państwa może być właściwym sposobem wsparcia. Należy jednak zawsze mieć na uwadze, że państwo członkowskie nie jest w istocie zobowiązane do przyznawania pomocy państwa. W związku z tym, w przypadku podobnych rodzajów ryzyka czy sytuacji kryzysowych, producenci z jednego państwa członkowskiego lub regionu mogą uzyskać wsparcie, natomiast producenci z innych państw członkowskich lub regionów nie mają takiej możliwości. Takie różnice we wsparciu mogą prowadzić do zakłóceń konkurencji. Dlatego też, podobnie jak w przypadku innych rodzajów pomocy państwa, przy zatwierdzaniu pomocy państwa z tytułu zarządzania ryzykiem lub w sytuacjach kryzysowych obowiązkowo należy uwzględnić konieczność uniknięcia niepożądanych zakłóceń konkurencji. Wymóg minimalnego wkładu producentów w straty lub koszty takich środków czy ich innych odpowiedników należy postrzegać w kategoriach zmniejszenia zagrożenia zakłóceniami konkurencji oraz zapewnienia bodźca do minimalizowania ryzyka. Należy wyraźnie ustalić, że obecne przepisy dotyczące pomocy państwa nie mogą jako takie zapewnić, czy zastąpić optymalnego zarządzania w sytuacjach kryzysowych. Pomoc państwa może je jedynie ułatwić w niektórych okolicznościach. Zarządzanie ryzykiem w rolnictwie w Polsce jest dziedziną nową, mało znaną i rzadko stosowaną. Pod tym pojęciem najogólniej rzecz ujmując określa się przewidywanie potencjalnych strat oraz gromadzenie środków, które mogłyby skompensować te straty w momencie ich wystąpienia. Badania M. Jerzaka i zespołu wskazują, iż polscy rolnicy w zarządzaniu ryzykiem najczśćciej wykorzystują różnicowanie produkcji (wielokierunkowość) oraz liczą na administracyjne wsparcie.
Abstract	A notion of public support has recently gained a great popularity, especially in the context of various kinds of support from the UE Structural Funds for entrepreneurs, farmers and other social groups. However, the interest in public support is not reflected in better understanding of the notion’s meaning. Thus, the attempt to define and explain the notion of public support and principles governing its granting in the area of risk management in agriculture. Good solutions in the area of risk and crisis management are basic tools to ensure sustainable development and a competitive agricultural sector in the Community. Farmers should be prepared in case of negative effects of their choices and also in case of crises caused by natural disasters or other unpredictable events. In the context of the CAP reform, it is important to show new instruments that could help farmers to increase their ability in risk and crisis management. The shape of the Common Agricultural Policy (CAP) for the coming years 2007-2013 was established by the agreement reached by the Agriculture Ministers of the EU-15 in Luxembourg on 26 June 2003 and agreements of the EU Council dated 22 April 2004. New regulations were shaped in full accordance with the policy of rural areas development followed by the Commission. They are also one of the elements of simplifying started with the communications of the Commission concerning simplifying and improving the legislation within the Common Agricultural Policy. On the other hand, the directive on exclusions will enable granting farmers quicker aid, which is particularly important, for instance, in case of losses caused by unfavourable weather conditions and animal or plant diseases. Both the Commission’s communication and the report of the MEP rapporteur show great delay of this subject in the European Union. A farmer-entrepreneur running his farm after the reform on the competitive free market risks all his property without having, in terms of insurance, even a poor substitute of what an investor or a trader has. If it is a large commercial farm, it is able to cover insurance and risk costs. But millions of European small, very small or even family farms cannot afford to pay for any insurance, not even of their own houses, let alone production. In case of a disaster, it has to count on neighbours’ help or the state support. In some kinds of risk and crises in agriculture, granting the state assistance may be the right way of support. It should always be borne in mind, however, that a Member State is not obliged to grant the state assistance. As a result of this, in case of similar kinds of risk or crises, producers from one Member State or region may obtain support, but producers from other Member States or regions may have no such possibility. Such differences in support may lead to the disturbance of competition. Therefore, similarly to other kinds of state assistance, the necessity of avoiding undesired disturbances of competition should be taken into consideration when accepting the state assistance in risk and crisis management. A requirement of a minimum contribution of producers in losses or cost of such measures, or their equivalents, should be seen in terms of decreasing the threat of disturbance of competition and providing a stimulus to minimise risks. It should be clearly established that regulations concerning state assistance cannot, as such, ensure or replace optimal management in crises. The state assistance may only facilitate it in some circumstances. Risk management in agriculture in Poland is a new field, a poorly-known and rarely used one. Generally speaking, the term is understood as predicting potential losses and gathering means for compensating those losses when they appear. M. Jerzak and his team’s research indicates that Polish farmers most often use a diversification of production in risk management and count on administrative support.
Cytowanie	Łozowski M., Obstawski Z. (2009) Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 197-211
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s197.pdf