441. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Wilczyński A. Wyniki ekonomiczne gospodarstw produkujących mleko w latach 2006-2013 w różnych scenariuszach cenowych
Autor | Artur Wilczyński |
Tytuł | Wyniki ekonomiczne gospodarstw produkujących mleko w latach 2006-2013 w różnych scenariuszach cenowych |
Title | Economic results of dairy farms in the years 2006-2013 under different prices scenarios |
Słowa kluczowe | scenariusze cenowe, produkcja mleka, dochodowość, koszty produkcji |
Key words | prices scenario, dairy farms, farm income, production costs |
Abstrakt | Zaprezentowano wyniki badań sytuacji ekonomicznej gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka, w różnych scenariuszach cenowych. Analizowane gospodarstwa są położone na terenie województwa mazowieckiego i podlaskiego. W celu obliczenia przyszłej dochodowości przyjęto trzy warianty kształtowania się cen na produkty rolne, na środki do produkcji rolnej oraz poziomu wsparcia w ramach WPR. Przeprowadzone badania wskazują na to, że w większości badanych gospodarstw dochodowość będzie charakteryzować się niższym poziomem w 2013 roku w porównaniu z rokiem 2008. Taka sytuacja będzie miała miejsce niezależnie od przyjętego w badaniach scenariusza. Jedynym wyjątkiem będzie gospodarstwo posiadające stado o wielkości 65 krów, w którym w scenariuszu optymistycznym dochodowość będzie wyższa w ostatnim roku analizy o około 20% w stosunku do 2008 roku. |
Abstract | The paper analyzes the dairy farms located in mazowieckie and podlaskie provinces, which were diverse according to surface and milk cows, and which had carried out from 12 to 65 dairy herd. In the calculations of future income there were accepted three scenarios of agricultural products, agricultural inputs and level of support of agricultural production under Common Agricultural Policy. The conducted analysis show that in majority of farms the farm income in the year 2013 will be characterize with lower level compared to the year 2008. This situation occurred independently from applied scenarios. The only except will be the farm possessing herd about size 65 cows, in which in optimistic scenario shows that the income in the year 2013 will be higher about 20% in relation to the year 2008. |
Cytowanie | Wilczyński A. (2009) Wyniki ekonomiczne gospodarstw produkujących mleko w latach 2006-2013 w różnych scenariuszach cenowych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 82-90 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n1_s82.pdf |
|
 |
442. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Sulewski P., Wąs A. Zmiany wyników ekonomicznych gospodarstw mlecznych w perspektywie roku 2013
Autor | Piotr Sulewski, Adam Wąs |
Tytuł | Zmiany wyników ekonomicznych gospodarstw mlecznych w perspektywie roku 2013 |
Title | Changes in economic results of dairy farms in different policy scenario for 2013 year |
Słowa kluczowe | gospodarstwa mleczne, dochód gospodarstw, model liniowy |
Key words | milk farms, farm income, linear optimization model |
Abstrakt | Przedstawiono wyniki ekonomiczne oraz możliwości dostosowań w strukturze produkcji wybranych gospodarstw mlecznych w perspektywie roku 2013. Analizę przeprowadzono dla trzech potencjalnych scenariuszy sytuacji ekonomicznej. Podstawą porównań był rok bazowy 2006. Do obliczeń wykorzystano liniowy model optymalizacyjny gospodarstwa rolnego. |
Abstract | In the paper changes in income situation and production structure of selected milk farms in different policy scenarios have been presented. For each of considered farm an optimization linear programming model has been set up. Results show that there is realistic threat of deterioration of economic situation in those farms. Still there is a field for improvements in production patterns of agricultural holdings modeled. Optimization of the cropping structure results with a meaningful farm income increase and less dependency on direct payments. |
Cytowanie | Sulewski P., Wąs A. (2009) Zmiany wyników ekonomicznych gospodarstw mlecznych w perspektywie roku 2013.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 91-100 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n1_s91.pdf |
|
 |
443. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Rusielik R., Świtłyk M. Zmiany efektywności technicznej rolnictwa w Polsce w latach 1998-2006
Autor | Robert Rusielik, Michał Świtłyk |
Tytuł | Zmiany efektywności technicznej rolnictwa w Polsce w latach 1998-2006 |
Title | Changes of technical efficiency of agriculture in Poland in the years 1998-2006 |
Słowa kluczowe | rolnictwo, efektywność techniczna |
Key words | agriculture, technical efficiency |
Abstrakt | W badaniach wykonano analizę zmian produktywności rolnictwa polskiego w latach 1998-2006 przy wykorzystaniu indeksów produktywności Malmquista. Przedstawiono, w których okresach produktywność wzrastała, kiedy malała i jaki był trend ogólny w analizowanym okresie. Zastosowana dekompozycja obliczonych indeks ów pozwoliła na rozstrzygnięcie, jakie czynniki miały wpływ na zmiany produktywności. W prezentowanych wynikach badań ujęto jedynie wyniki syntetyczne obejmujące cały analizowany okres |
Abstract | In a research author has performed an analysis of the productivity of Polish agriculture in the years 1998-2006, using the Malmquist index of productivity. The results of the calculations have shown in which period productivity has increased or decreased, and what was a general trend in the considered period. The usage of decomposition of calculated indices led to the decision, what factors have an impact on changes of productivity. The presented results of the research included the synthetic results covering the whole period analyzed. |
Cytowanie | Rusielik R., Świtłyk M. (2009) Zmiany efektywności technicznej rolnictwa w Polsce w latach 1998-2006 .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 20-27 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n3_s20.pdf |
|
 |
444. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Nawrocki T., Podgórski B. Rola Agencji Nieruchomości Rolnych w powiększaniu i tworzeniu gospodarstw rolnych
Autor | Tomasz Nawrocki, Bogdan Podgórski |
Tytuł | Rola Agencji Nieruchomości Rolnych w powiększaniu i tworzeniu gospodarstw rolnych |
Title | The role of Agricultural Property Agency in formation and enlargement of agricultural farms |
Słowa kluczowe | sprzedaż gruntów ornych, dzierżawa gruntów, struktura gospodarstw rolnych, funkcje i zadania ANR |
Key words | sale of arable land, lease of land, structure of agricultural farms, functionsand tasks of APA |
Abstrakt | W pracy podjęto próbę oceny roli ANR w powiększaniu i tworzeniu gospodarstw rolnych. Analizę przeprowadzono w oparciu o informacje pochodzące z raport ów z działalności Agencji, opracowań wewnętrznych i dostępnej literatury. Zaprezentowane wyniki świadczą o znacznym wkładzie ANR w kształtowanie struktury agrarnej, szczególnie tam, gdzie występowała koncentracja gruntów przejętych do Zasobu WRSP. |
Abstract | This paper presents the analysis of Agricultural Property Agency’s (APAs) activity, conditions and factors which determine it and its impact on the improvement on the spatial structure of agricultural farms in Poland. It is estimated that agricultural farms extended their areas by 1.7 million ha due to the conclusions of more than 320 thousand sale and lease contracts, which gives c.a. 5.2 ha per one contract on average. As of the end of December 2008 the purchasers and leases of the large (exceeding 100 ha) arranged properties of the Stock used 1.9 million ha of land on the basis of 5.2 thousand contracts, which gives 363 ha per one contract on average. Changes in agrarian structure depend on many factors, not only on the supply of APA Stock land but on general situation in agriculture. |
Cytowanie | Nawrocki T., Podgórski B. (2009) Rola Agencji Nieruchomości Rolnych w powiększaniu i tworzeniu gospodarstw rolnych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 67-76 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n3_s67.pdf |
|
 |
445. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Majewski E. Ekonomiczna a ekologiczna trwałość gospodarstwa rolniczego
Autor | Edward Majewski |
Tytuł | Ekonomiczna a ekologiczna trwałość gospodarstwa rolniczego |
Title | Economic and ecological sustainability of farms |
Słowa kluczowe | trwały rozwój, gospodarstwo rolnicze, wskaźniki trwałości |
Key words | sustainable development, farm, sustainability indicators |
Abstrakt | Przedstawiono wyniki analizy trwałości ekonomicznej i ekologicznej zbiorowości 120 gospodarstw rolniczych, dla których oszacowano syntetyczny wskaźnik trwałości (SWT) odpowiadający paradygmatowi trwałego rozwoju. Stwierdzono, że nie występuje konflikt między celami ekonomicznymi i ekologicznymi. Gospodarstwa bardziej dochodowe, o większej powierzchni, z wyższą intensywnością produkcji, jak również gospodarstwa ekologiczne, cechował korzystniejszy, przeciętnie wskaźnik trwałości ekologicznej. |
Abstract | The paper presents results of the estimation of economic and ecological sustainability in the sample of 120 farms, for which the synthetic sustainability indicator corresponding with the Sustainable Development paradigm has been calculated. It was concluded that there is no conflict between economic objectives and ecological performance of farms. Indicator of ecological sustainability for farms with higher incomes, larger, more intensive, as well as organic farms is, on average, higher. |
Cytowanie | Majewski E. (2009) Ekonomiczna a ekologiczna trwałość gospodarstwa rolniczego.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 140-151 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n3_s140.pdf |
|
 |
446. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Sobczyński T. Wybrane czynniki zrównoważenia ekonomiczno-społecznego największych przedsiębiorstw rolniczych UE
Autor | Tadeusz Sobczyński |
Tytuł | Wybrane czynniki zrównoważenia ekonomiczno-społecznego największych przedsiębiorstw rolniczych UE |
Title | Chosen factors of economical and social sustainability in largest agricultural enterprises of EU |
Słowa kluczowe | wartość dodana netto na osobę pełnozatrudnioną, dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego na osobę pełnozatrudnioną rodziny, wskaźnik najmu, saldo dopłat i podatków, wielkość ekonomiczna, FADN |
Key words | farm net value added/AWU (SE425), family farm income/FWU (SE430), rental ratio, balance subsidies & taxes, economic size (SE005), FADN |
Abstrakt | Na podstawie danych europejskiego systemu rachunkowości rolnej FADN oraz wskaźnika najmu i dopłat dla przedsiębiorstw rolniczych z największej klasy wielkości ekonomicznej analizowano związek produktywności i dochodowości pracy. Dla przedsiębiorstw rolniczych z 99 regionów reprezentowanych w badanej klasie dla okresu 2004- 2006 współczynnik determinacji wielorakiej regresji dochodowości pracy względem produktywno .ci wyniósł R2 = 0,4374 i był ponad dwukrotnie niższy od współczynnika regresji dopłat względem wskaźnika najmu (R2 = 0,9205). Podobne wyniki uzyskano dla przedsiębiorstw rolniczych z niemieckich regionów FADN dla okresu 1995-2006 (R2 odpowiednio 0,5572 i 0,9536). Rozłączne oszacowanie badanych zależności dla wschodnich i zachodnich regionów Niemiec wskazało na trwałe różnice w mechanizmach kreowania dochodów. W przedsiębiorstwach rolniczych wschodnioniemieckich o dochodach decydowały retransfery budżetowe silnie powiązane ze wskaźnikiem najmu (R2 = 0,8941), a wydajność pracy miała znaczenie uzupełniające (R2 = 0,6318). W przedsiębiorstwach zachodnioniemieckich o dochodach decydowała wydajność pracy (R2 = 0,6809), subsydia miały znaczenie uzupełniające i nie były powiązane ze wskaźnikiem najmu (R2 = 0,0596). |
Abstract | The correlation between output and labor profitability together with hire ratio and subsidiaries was analyzed based on data collected by FADN. Research was made for the largest economical size of farms. For agricultural enterprises from 99 regions in years 2004-2006 the coefficient of profitability determination by output achieved R2 = 0,4374 and was half of a size of the coefficient of subsidiaries determination by hire ratio (R2 = 0,9205). Similar results were achieved for farms in German FADN regions for years 1995-2006 (R2 at level 0,5572 and 0,9536). The separate analysis for eastern and western German regions discovered constant differences in mechanism of income creation. In eastern German farms profits were determined by budget retransfers strongly connected with hire ratio (R2 = 0,8941) and labor outputs significance was supplemental (R2 = 0,6318). In western German enterprises the income was determined by labor output (R2 = 0,6809). The significance of subsidiaries was lower and they were not related with hire ratio (R2 = 0,0596). |
Cytowanie | Sobczyński T. (2009) Wybrane czynniki zrównoważenia ekonomiczno-społecznego największych przedsiębiorstw rolniczych UE.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 152-162 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n3_s152.pdf |
|
 |
447. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Szymańska E. Reżim technologiczny w produkcji żywca wieprzowego
Autor | Elżbieta Szymańska |
Tytuł | Reżim technologiczny w produkcji żywca wieprzowego |
Title | Technological regime in production of pigs for slaughter |
Słowa kluczowe | reżim technologiczny, produkcja żywca wieprzowego, warunki utrzymania zwierząt |
Key words | technological regime, production of pigs for slaughter, conditions of animals keeping |
Abstrakt | W opracowaniu przedstawiono wyniki badań dotyczące reżimu technologicznego w produkcji żywca wieprzowego. Analizą objęto 50 gospodarstw trzodowych o zamkniętym systemie chowu. Z badań wynika, że w części gospodarstw w Polsce, specjalizujących się w chowie trzody chlewnej, nie są spełniane wszystkie wymogi w zakresie technologii produkcji i dobrostanu zwierząt. Więcej uwagi rolnicy przywiązują do prawidłowego żywienia zwierząt niż do warunków ich utrzymania. Najwięcej informacji na temat technologii produkcji dostarczają rolnikom pracownicy ośrodków doradztwa rolniczego. |
Abstract | The paper aims to present the basic requirements of technological regime in production of pigs for slaughter and areas in which this regime is not kept. The analysis covered 50 agricultural farms with closed system of breeding which kept more then 50 sows or produce more then 1000 pigs. The research shows that part of farms specialized in pig production do not keep all requirements of chosen technology. More attention is paid for proper feeding that to he conditions of animals keeping. It shows that keeping the technological regime might improve the economic results of those farms. The basic source of information about the technology for farmers is extension service. Solely farmers are using knowledge directly delivered by universities and agricultural schools, which indicates the need of better connection science and practice. |
Cytowanie | Szymańska E. (2009) Reżim technologiczny w produkcji żywca wieprzowego.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 329-339 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n3_s329.pdf |
|
 |
448. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Czekaj T., Józwiak W. Bariery wzrostu i rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych w makroregionach Polski
Autor | Tomasz Czekaj, Wojciech Józwiak |
Tytuł | Bariery wzrostu i rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych w makroregionach Polski |
Title | Barriers of farms growth and development in Polish macroregions |
Słowa kluczowe | indywidualne gospodarstwo rolne, funkcja produkcji |
Key words | individual farm, production function |
Abstrakt | Celem artykułu jest identyfikacja barier wzrostu i rozwoju gospodarstw rolnych w czterech makroregionach Polski. Wykorzystano w nim wyniki analiz dochodowości materialnych czynników produkcji dokonanych za pomocą analizy funkcji produkcji gospodarstw indywidualnych prowadzących rachunkowość w systemie Polski FADN w 2006 r. Ustalono krańcowe dochodowości trzech czynników produkcji: pracy, ziemi i kapitału. Następnie odniesiono je do jednostkowych kosztów nakładów tych czynników ustalając opłacalność ich zwiększania w gospodarstwach (krańcowe rentowności nakładów poszczególnych czynników produkcji). Brak opłacalności uznano za główną barierę ograniczającą możliwość wzrostu i rozwoju gospodarstw rolnych. Stwierdzono m.in. zróżnicowanie (zarówno regionalne, jak i względem wielkości ekonomicznej gospodarstw) opłacalności zwiększania nakładów pracy i ziemi oraz brak zróżnicowania krańcowej rentowności nakładów kapitału. |
Abstract | The aim of the paper is to evaluate farms growth and development barriers in four of the FADN regions of Poland. Results from analyses of profitability of material factors of production accomplished by production function analysis of individual farms conducting their accounting within the Polish FADN in the year 2006. Marginal incomes of three factors of production: labor, land and capital have been assessed. Then these marginal incomes were compare with unit costs of inputs of these factors setting their profitabilities of increasing each input (marginal profitabilities of each factors of production). Lack of profitabilities were assumed to be main barriers preventing possibilities of growth and development of farms. It was found out inter alia, that there was diversity (both regional and in terms of economic size of farms) of profitability of increasing labor and land inputs and absence of marginal profitability of capital input |
Cytowanie | Czekaj T., Józwiak W. (2009) Bariery wzrostu i rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych w makroregionach Polski .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 29-40 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n4_s29.pdf |
|
 |
449. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Dudek H. Statystyczna analiza subiektywnej oceny dochodów gospodarstw domowych rolników
Autor | Hanna Dudek |
Tytuł | Statystyczna analiza subiektywnej oceny dochodów gospodarstw domowych rolników |
Title | The statistical analysis of subjective assessment of income obtained by farmers. households |
Słowa kluczowe | dochód, gospodarstwa domowe rolników, skale ekwiwalentności, uporządkowane modele logitowe i probitowe |
Key words | income, farmers. households, equivalence scales, ordered logit and probit models |
Abstrakt | W opracowaniu podjęto temat określenia skal ekwiwalentności dla gospodarstw domowych rolników. Skale te są parametrami obliczanymi w celu ustalenia wpływu na koszty utrzymania składu demograficznego gospodarstwa. Przedstawiono wyniki oszacowań skal ekwiwalentności określonych na podstawie subiektywnej oceny dochodów gospodarstw. Ponadto, określono determinanty subiektywnej oceny dochodów gospodarstw domowych rolników. |
Abstract | This paper analyses subjective economic welfare in farmers. households. The study is based on the Household Budget Survey carried out by the Central Statistical Office. Subjective measures are estimated using households. answers to questions about the own satisfaction with their financial situation. In the paper we apply methods of estimation of the subjective equivalence scale elasticity by using ordered logit and probit models. Moreover we analyse socio-demographic determinants of subjective poverty. |
Cytowanie | Dudek H. (2009) Statystyczna analiza subiektywnej oceny dochodów gospodarstw domowych rolników.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 41-49 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n4_s41.pdf |
|
 |
450. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Heller J. Interwencjonizm państwowy w kształtowaniu międzyregionalnych dysproporcji w rozwoju gospodarczym obszarów wiejskich w Polsce
Autor | Janusz Heller |
Tytuł | Interwencjonizm państwowy w kształtowaniu międzyregionalnych dysproporcji w rozwoju gospodarczym obszarów wiejskich w Polsce |
Title | State’s interventionism in forming of the interregional disproportions in economic development of rural areas in Poland |
Słowa kluczowe | interwencja gospodarcza, region, obszary wiejskie |
Key words | economical intervention, region, rural areas |
Abstrakt | Program SAPARD i jego regionalny podział jest klasyczną formą bezpośredniej interwencji państwa w sferze rolnictwa i obszarów wiejskich. Zaprezentowane wyniki badań nie potwierdzają tezy o wyrównawczych funkcjach tej interwencji wobec regionalnego zróżnicowania rozwoju gospodarczego rolnictwa i obszarów wiejskich. Przydział środków finansowych z Programu SAPARD do poszczególnych województw zdominowała koncepcja zbliżenia relacji pomiędzy oferowaną pomocą a potencjalnym popytem. W ten sposób z bezpośredniej interwencji państwa wyeliminowano funkcję łagodzenia regionalnych różnic w rozwoju wsi i rolnictwa. |
Abstract | The SAPARD programme and its regional distribution is a classic form of a direct state’s intervention in the sector of agriculture and rural areas. Results of the presented research do not confirm the hypothesis that this intervention had an equalizing effect on the regional disproportions in economic disproportions in agriculture and rural areas. The distribution of financial means of the SAPARD programme to certain regions was dominated by the conception of bringing closer the offered aid and the potential demand. This way, the function of equalizing the regional disproportions in agricultural development was eliminated from the state’s direct intervention |
Cytowanie | Heller J. (2009) Interwencjonizm państwowy w kształtowaniu międzyregionalnych dysproporcji w rozwoju gospodarczym obszarów wiejskich w Polsce .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 59-67 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n4_s59.pdf |
|
 |
451. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Krasowicz S. Możliwości rozwoju różnych systemów rolniczych w Polsce
Autor | Stanisław Krasowicz |
Tytuł | Możliwości rozwoju różnych systemów rolniczych w Polsce |
Title | The possibilities for development of different agricultural systems in Poland |
Słowa kluczowe | systemy rolnicze, ocena, możliwości rozwoju |
Key words | agricultural systems, evaluation, possibilities for development |
Abstrakt | W opracowaniu podjęto próbę oceny możliwości rozwoju różnych systemów rolniczych w Polsce. Analizę przeprowadzono z punktu widzenia możliwości zrealizowania celów rozwoju zrównoważonego. Poza danymi z literatury wykorzystano wyniki badań IUNG-PIB w Puławach. Stwierdzono, że systemem dominującym w Polsce i uzasadnionym aktualną sytuacją produkcyjno-ekonomiczną, powinno być rolnictwo zrównoważone. |
Abstract | The possibilities for the development of different agricultural systems in Poland have been recently often evaluated. Though, a question needs to be posed: what character should Polish agriculture have: industrial, sustainable or ecological? The results of the long-term research on environment and agricultural engineering carried out at the Institute of Soil Science and Plant Cultivation . State Research Institute in Puławy and the data of the Central Statistical Office were used to point out the principal conditions affecting the achievement of the production, economic, social and ecological goals. The sustainable system, described by a number of features, served as the basis for comparison. It was found that all three systems under study could coexist in Poland. However, due to the present natural, agricultural, social, economic and ecological conditions, it is the sustainable system that should prevail. The possibilities for the development of the systems need to be also evaluated from the point of view of regional differentiation of agriculture. |
Cytowanie | Krasowicz S. (2009) Możliwości rozwoju różnych systemów rolniczych w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 110-121 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n4_s110.pdf |
|
 |
452. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Baum R., Wielicki W. Rola kapitału oraz wartości niematerialnych i prawnych w zarządzaniu przedsiębiorstwami rolnymi
Autor | Rafał Baum, Witold Wielicki |
Tytuł | Rola kapitału oraz wartości niematerialnych i prawnych w zarządzaniu przedsiębiorstwami rolnymi |
Title | The role of capital, non-material and legal values in the management of the agricultural enterprises |
Słowa kluczowe | kluczowe: zarządzanie przedsiębiorstwem, kapitał w przedsiębiorstwie, wartości niematerialne, zarządzanie wartością przedsiębiorstwa |
Key words | management of enterprises, enterprise`s capital, non-material values, value based management |
Abstrakt | W pracy omówiono znaczenie kapitału w warunkach rozwiniętej gospodarki rynkowej. Dowiedziono, że ograniczenie wartości przedsiębiorstwa do oceny kapitału realnego pomija ważną cechę kapitału, jaką jest zdolność do jego pomnażania. Z badań wynika również znaczna rozbieżność między wartością rynkową przedsiębiorstwa a sumą wartości składników podmiotu bądź jego wartością księgową. Jest to konsekwencją docenienia wartości tkwiących w przedsiębiorstwie, których nie rejestrują obowiązujące sprawozdania finansowe. Tę wartość reprezentują wartości niematerialne i prawne. Omówieniu ich znaczenia w przedsiębiorstwie oraz przedstawieniu ich wpływu na wartość i wyniki podmiotów gospodarczych ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorstw rolniczych jest poświęcona również niniejsza praca. |
Abstract | The study discusses the role of capital in the developed market economy. It was shown that a limitation of the value of an enterprise solely to the evaluation of the real capital neglects an important property of capital, which is its accumulation capacity. It results from studies that there is a considerable discrepancy between the market value of an enterprise and the total value of components of the entity or its book value. It is a consequence of appreciation of the value inherent in an enterprise, which is not recorded in the required financial statements. This value is represented by non-material and legal values. This study discusses their importance in the enterprise and presents their effect on the value and results of economic entities with special emphasis on agricultural enterprises. |
Cytowanie | Baum R., Wielicki W. (2009) Rola kapitału oraz wartości niematerialnych i prawnych w zarządzaniu przedsiębiorstwami rolnymi.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 238-247 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n4_s238.pdf |
|
 |
453. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2009 |
|
Pałasz L. Polityka regionalna Unii Europejskiej szansą polskich regionów
Autor | Lech Pałasz |
Tytuł | Polityka regionalna Unii Europejskiej szansą polskich regionów |
Title | Regional Policy of the European Union as the chance of Polish regions |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | Genezę napisania artykułu były znaczące środki finansowe z Unii Europejskiej przeznaczone na rozwój poszczególnych regionów Polski. Stały się one coraz bardziej zauważalną szansą społeczno-gospodarczego rozwoju kraju. Celem opracowania jest przedstawienie poziomu rozwoju regionów, różnych form i wielkości środków finansowych przeznaczonych na realizację polityki regionalnej w umacnianiu integracji europejskiej. Zakres opracowania dotyczy głównie poziomu wykorzystania funduszy strukturalnych, zwłaszcza w okresie poakcesyjnym Polski i woj. zachodniopomorskiego. W opracowaniu wykorzystano literaturę oraz materiały z Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Zastosowano metodę analizy i syntezy. Wyniki przedstawiono techniką tabelaryczną oraz graficzną. Artykuł zakończono wnioskami o charakterze praktycznym |
Abstract | Genesis of preparing this article is connected with the significant financial Support for Polish regions development in European Union Structural Policy. Thais support is visible determinant of social and economic development of the country. Th aim of the paper is the presentation of the different regions level of development and volume and types of financial support directed for Common Policy in the area of integration. The range of elaboration refers mainly to Poland and westernpomeranian region. Analysis is connected with Regional Policy dimension and intensions and level of structural funds usage, especially in the post accession period. The paper was prepared with the use of material from Regional Development Ministry and Agency of Restructuring and Modernization of the Agriculture. The methods of analysis and synthesis were used. The article is finished with conclusions of the practical character |
Cytowanie | Pałasz L. (2009) Polityka regionalna Unii Europejskiej szansą polskich regionów.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 1(50): 11-19 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2009_n50_s11.pdf |
|
 |
454. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2009 |
|
Walenia A. Wybrane czynniki warunkujące wdrażanie polityki spójności Unii Europejskiej w regionie Podkarpacia
Autor | Alina Walenia |
Tytuł | Wybrane czynniki warunkujące wdrażanie polityki spójności Unii Europejskiej w regionie Podkarpacia |
Title | Selected features determining implementation of the cohesion policy of the European Union in Podkarpacie region |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | Podstawowym czynnikiem wspierającym sprawną absorpcję środków UE przez beneficjentów z regionu Podkarpacia powinno być wzmocnienie kadrowe służb, w tym przygotowanie merytoryczne pracowników, którzy uczestniczą we wdrażaniu polityki regionalnej i spójności z wykorzystaniem instrumentów finansowych UE. Najważniejszym zadaniem do wdrożenia przez samorządową administrację regionalną i lokalną w woj. Podkarpackim w okresie 2007 - 2013, a związanym z funkcjonowaniem tego regionu w strukturach Wspólnoty Europejskiej jest osiągnięcie sprawności instytucjonalnej przez wszystkie podmioty administracyjne oraz instytucje wspierające rozwój regionu. Konkretnie, chodzi o stworzenie systemu struktur organizacyjnych, wzrost zatrudnienia, opracowanie procedur wdrażania instrumentów strukturalnych przez wszystkie instytucje zaangażowane w realizację polityki strukturalnej UE w regionie. Brak umiejętności opracowywania wymaganych procedurami UE dokumentów dotyczących wnioskowania, a następnie wywiązywania się z warunków umów o dofinansowanie projektów inwestycyjnych to podstawowa bariera w rozdysponowaniu środków z budżetu UE. Badania ankietowe potwierdzały niski poziom przygotowania administracji samorządowej szczebla lokalnego do realizacji zadań wynikających z członkostwa w Unii Europejskiej. Potwierdzeniem braku merytorycznego przygotowania pracowników zatrudnionych w samorządach w zakresie wiedzy i umiejętności zapewniającej realizację zadań wynikających z członkostwa Polski w Unii było w niewielkim zakresie uczestnictwo w dodatkowych formach dokształcania (m.in. studiach podyplomowych, egzaminach certyfikujących). Ze 160 jednostek samorządowych gmin funkcjonujących w województwie podkarpackim, tylko w 10 jednostkach samorządowych zatrudnieni pracownicy podnosili swoje kwalifikacje w zakresie problematyki UE. W niewielkim zakresie przygotowane zostały struktury organizacyjne i kadrowe jednostek samorządowych, tylko w 12 samorządach gmin (8% badanych) zostały wyodrębnione komórki organizacyjne zajmujące się problematyką pozyskiwania i zarządzania środkami UE. Materiał empiryczny wskazuje, że w województwie podkarpackim istnieje duża ilość i różnorodność instytucji wspierających rozwój regionu, a zakres świadczonych przez nich usług jest wielokierunkowy. Uniwersalność w świadczeniu usług i dostosowywaniu ich do potrzeb odbiorców nie idzie w parze z jakością. Potwierdziły to wyniki badań ankietowych, tj. potencjalni odbiorcy nisko oceniali przede wszystkim jakość usług szkoleniowo-doradczych, a także zakres tej oferty skierowanej do odbiorców z uwzględnieniem polityki rozwoju regionu. Oferta szkoleniowa, doradcza i informacyjna nie zawsze dostosowana była do potrzeb konkretnych podmiotów. Większość oferowanych informacji miała charakter ogólny, a usługi specjalistyczne zbyt wysoko były wyceniane. Podkarpacie posiada duży potencjał instytucjonalny w zakresie wspierania rozwoju regionalnego, dorównujący do województwa małopolskiego o wyższym poziomie rozwoju gospodarczego. Potencjał ten nie w pełni jest wykorzystywany w odniesieniu do kierunków 200 rozwoju regionu, określonych w przyjętej strategii rozwoju oraz w innych dokumentach programowych Podkarpacia. |
Abstract | The analysis of the empirical material and the results of survey research revealed that the significant factor determining development of the region of Podkarpacie is a well organised and mutually cooperating institutional system as well as organisational and personnel preparation of the managing authorities distributing resources from the UE budget. The condition of efficient absorption of UE resources by beneficiaries from the region of Podkarpacie shall be connected with strengthening the personnel, including factual their preparation of the employees which will participate in implementing the regional and cohesion policies within the use of UE financial instruments. The most important task to be implemented by regional and local government authorities in the province of podkarpackie in the period of 2007-2013 and connected with functioning of this region within European Community structures is to achieve the institutional effectiveness by all administrative units and the institutions supporting development of the region. Creating the system of organisational structures, an increase in employment, preparing the procedures of implementing structural instruments by all institutions engaged in adopting the UE structural policy in the region. The empirical material reveals that in the province of podkarpackie there is a great number and diversity of the institutions supporting development of the region, the scope of their services is broad. They gather various categories of services, mostly regardless of the institutions name their scope of operation is universal what is proved by the services adjusted to the needs of the recipients and their services may be questionable. The survey research proved it i.e. prospective recipients assessed at a low level the quality of training and consulting services as well as the scope of the offer directed to the recipients considering the policy of regional development. |
Cytowanie | Walenia A. (2009) Wybrane czynniki warunkujące wdrażanie polityki spójności Unii Europejskiej w regionie Podkarpacia.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 1(50): 199-212 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2009_n50_s199.pdf |
|
 |
455. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2009 |
|
Wojewódzka A. Zróżnicowanie wsparcia unijnego i jego znaczenie w rozwoju lokalnym na przykładzie wybranych gmin województwa mazowieckiego
Autor | Agnieszka Wojewódzka |
Tytuł | Zróżnicowanie wsparcia unijnego i jego znaczenie w rozwoju lokalnym na przykładzie wybranych gmin województwa mazowieckiego |
Title | Diversity of union support and its role in the local development based on the selected communes of Mazowieckie Voivodeship |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | W artykule przedstawiono zróżnicowanie wsparcia unijnego z funduszy strukturalnych, w powiązaniu z rozwojem lokalnym. Omówiono wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w 2007 roku w dwóch grupach gmin wiejskich i miejsko-wiejskich województwa mazowieckiego, wybranych ze względu na poziom rozwoju wyrażony syntetycznym wskaźnikiem rozwoju. Analizie poddano realizowane w 117 urzędach gmin projekty w ramach programów operacyjnych w okresie programowania 2004-2006. Ponad 70% badanych gmin w obydwu grupach korzysta z funduszy strukturalnych. Dominują projekty realizowane w ramach ZPORR. Środki finansowe skierowane są przede wszystkim na budowę bądź modernizację infrastruktury technicznej. Analiza sposobów przeznaczenia środków w badanych gminach pozwala stwierdzić, że taka forma wsparcia finansowego ma istotne znaczenie w procesie rozwoju lokalnego i w dłuższej perspektywie ma szansę przyczynić się do wyrównania dysproporcji rozwojowych na szczeblu lokalnym. |
Abstract | The article presents diversity of EU funds analysed regarding local development level of selected communes. The survey was carried out in 2007, in rural and rural-urban communes of Mazowieckie Voivodship. They were divided into two groups, according to their development level, which was defined by synthetic index value. The author analysed projects carried out in 2004-2006 in 117 communes. More than 70% communes in both studied groups used available EU funds. Projects financed within the Integrated Regional Operational Program dominate. In most cases, the projects concentrate on construction and modernisation of technical infrastructure, especially roads, sewage systems or water-supply systems. The analysis of EU funds usage leads to a conclusion that this kind of financial support has a significant effect on the local development process. Moreover, in longer term, it could help to compensate local development discrepancies. |
Cytowanie | Wojewódzka A. (2009) Zróżnicowanie wsparcia unijnego i jego znaczenie w rozwoju lokalnym na przykładzie wybranych gmin województwa mazowieckiego.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 1(50): 283-291 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2009_n50_s283.pdf |
|
 |
456. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2009 |
|
Jałowiecki P., Orłowski A., Woźniakowski T., Zmarzłowski K. Porównanie ocen zróżnicowania szkolnictwa wyższego w latach 1999 – 2006 w Polsce na podstawie różnych metod normalizacji danych
Autor | Piotr Jałowiecki, Arkadiusz Orłowski, Tomasz Woźniakowski, Krzysztof Zmarzłowski |
Tytuł | Porównanie ocen zróżnicowania szkolnictwa wyższego w latach 1999 – 2006 w Polsce na podstawie różnych metod normalizacji danych |
Title | Comparison of rating higher education diversity in Poland in 1999-2006 on the basis of normalize data methods |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | Badanie konkurencyjności szkolnictwa wyższego jest zagadnieniem interesujacym i ważnym przede wszystkim z uwagi na dynamiczny rozwój szkolnictwa wyższego, zwłaszcza w ostatnich 15 latach. W pracy została podjęta próba oceny stanu szkolnictwa wyższego w Polsce przy pomocy syntetycznego miernika skonstruowanego z zastosowaniem metod normalizacji danych. Przygotowano również rankingi i klasyfikacje przedziałowe województw ze względu na stan szkolnictwa wyższego w latach 1999-2006. Ponadto wartości miernika, rankingi i klasyfikacje przygotowano z zastosowaniem czterech różnych metod normalizacji zmiennych diagnostycznych: standaryzacji, unitaryzacji zerowanej, przekształcenia ilorazowego na podstawie średniej oraz przekształcenia ilorazowego na podstawie minimum i maksimum. Porównano uzyskane wyniki i nie stwierdzono istotnych różnic między nimi. |
Abstract | Research of higher education competitiveness is very important and absorbing issue. Main cause of this subject is dynamical development of higher education, especially in last 15 years. In this paper we made to attempt the rating polish position higher education with using the synthetic measure. To obtain synthetic measure we used several methods of normalize the diagnostics variables: standardization, zero unitarisation method, quotient transformation with mean, maximum and minimum. After that we made a classification and rating polish provinces in 1999- 2006. We compared obtain results and we stated none statistical differences between used methods |
Cytowanie | Jałowiecki P., Orłowski A., Woźniakowski T., Zmarzłowski K. (2009) Porównanie ocen zróżnicowania szkolnictwa wyższego w latach 1999 – 2006 w Polsce na podstawie różnych metod normalizacji danych.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 123-136 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2009_n51_s123.pdf |
|
 |
457. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2009 |
|
Majewski E., Wąs A. Znaczenie płatności bezpośrednich jako czynnika stabilizującego dochód rolniczy na przykładzie wybranych typów gospodarstw
Autor | Edward Majewski, Adam Wąs |
Tytuł | Znaczenie płatności bezpośrednich jako czynnika stabilizującego dochód rolniczy na przykładzie wybranych typów gospodarstw |
Title | Importance of Direct Payments as an Income Stabilizing Factor on the Example of Selected Farm Types |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | W opracowaniu oszacowano ryzyko niskich dochodów w wybranych typach gospodarstw rolniczych dla różnych scenariuszy polityki rolnej w perspektywie 2013 roku. Analizę przeprowadzono za pomocą symulacji metodą Monte Carlo z wykorzystaniem modelu symulacyjnego gospodarstwa. Scenariusze polityki rolnej zróżnicowano głównie wielkością płatności bezpośrednich (dwa poziomy modulacji i całkowita eliminacja dopłat). Wyniki symulacji wykazały, że płatności bezpośrednie oprócz znaczącego wpływu na wielkość dochodu rolniczego, silnie oddziałują na obniżenie poziomu ryzyka niskich dochodów. W scenariuszu „bez dopłat” zmienność dochodu i ryzyko strat były znacząco wyższe we wszystkich analizowanych typach gospodarstw |
Abstract | In the paper the risk of low Farm Incomes in the selected farm types for different direct payments rates for the year 2013 was assessed. The analysis was performed with the use of Monte Carlo simulation method. Policy scenarios were differentiated mainly by the amount of direct payments (two modulation levels and a complete removal of payments). The simulation’s results show that direct payments, apart of constituting a significant part of farm incomes, have a strong impact on the risk of low income reduction. In the “no payments” scenario variability of incomes and risk of financial losses were much higher than in the base 2004 scenario for all analyzed farm types. |
Cytowanie | Majewski E., Wąs A. (2009) Znaczenie płatności bezpośrednich jako czynnika stabilizującego dochód rolniczy na przykładzie wybranych typów gospodarstw.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 235-248 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2009_n51_s235.pdf |
|
 |
458. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2009 |
|
Drejerska N., Pięta P., Skierska-Pięta K. Zasoby i wyniki produkcyjne gospodarstw indywidualnych oraz plany na przyszłość ich właścicieli
Autor | Nina Drejerska, Paweł Pięta, Katarzyna Skierska-Pięta |
Tytuł | Zasoby i wyniki produkcyjne gospodarstw indywidualnych oraz plany na przyszłość ich właścicieli |
Title | Resources and production results of individual farms and future plans of their owners |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | Celem pracy jest prezentacja części wyników badań, uzyskanych w ramach projektu badawczego pt. Analiza i ocena sytuacji kobiet wiejskich na rynku pracy współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego, obejmujących zagadnienia związane z zasobami czynników produkcji i wykorzystaniem zewnętrznych zasobów pracy w badanych gospodarstwach indywidualnych oraz identyfikacja zamierzeń ich właścicieli odnośnie dalszego prowadzenia działalności rolniczej. Badane gospodarstwa wpisują się w ogólny obraz polskiego rolnictwa, szczególnie pod względem mało korzystnej jeszcze struktury obszarowej i stosunkowo niskiego poziomu towarowości. Natomiast w zamierzeniach na przyszłość podkreślano najczęściej podjęcie pracy poza własnym gospodarstwem indywidualnym, jako główne źródło utrzymania. |
Abstract | The aim of the paper is to present part of results of researches gained within the researchproject entitled “Analysis and assessment of rural women situation on labour market” co-financed by the European Social Fund concerning issues connected with resources of production factors and use of external labour on researched individual farms as well as identification of their owners’ plans towards future agricultural production. Researched farms are good examples of the Polish agriculture, especially in the perspective of disadvantageous land structure and low level of yield of marketable agricultural output. What is more, taking up a job outside own farm as the main source of income in the future was stressed by the largest proportion of interviewers. |
Cytowanie | Drejerska N., Pięta P., Skierska-Pięta K. (2009) Zasoby i wyniki produkcyjne gospodarstw indywidualnych oraz plany na przyszłość ich właścicieli.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 339-350 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2009_n51_s339.pdf |
|
 |
459. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2009 |
|
Cymanow P. Wpływ akcesji Polski do UE na jakość handlową wybranych grup artykułów żywnościowych
Autor | Piotr Cymanow |
Tytuł | Wpływ akcesji Polski do UE na jakość handlową wybranych grup artykułów żywnościowych |
Title | The influence of Polish accession to the EU on the commercial quality of selected food product groups |
Słowa kluczowe | rynek żywnościowy, jakość handlowa, produkty spożywcze |
Key words | food market, commercial quality, food products |
Abstrakt | W artykule przedstawiono wnioski dotyczące wpływu przystąpienia Polski do struktur europejskich w odniesieniu do jakości wybranych grup produktów spożywczych. W analizie wykorzystano wyniki kontroli dokonanych przez Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Krakowie w okresie poakcesyjnym. Szczegółowej ocenie poddano takie grupy produktów jak miód pszczeli, jaja konsumpcyjne, ryby i ich przetwory, wyroby mleczne i mięso czerwone wraz z jego przetworami. |
Abstract | The article presents conclusions concerning the influence of Poland’s accession to the EU structures on the quality of selected food product groups. The analysis used the results of inspections conducted by the Provincial Food Quality Inspection in Cracow during the post-accession period. The detailed assessment focused on such product groups as honey, consumption eggs, fish and fishery products, dairy products, red meat and meat products |
Cytowanie | Cymanow P. (2009) Wpływ akcesji Polski do UE na jakość handlową wybranych grup artykułów żywnościowych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 27-34 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2009_T9(24)_n_s27.pdf |
|
 |
460. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2009 |
|
Kałuża H. Wybrane problemy rozwoju małych gospodarstw rolnych w opinii ich właścicieli
Autor | Halina Kałuża |
Tytuł | Wybrane problemy rozwoju małych gospodarstw rolnych w opinii ich właścicieli |
Title | Selected issues concerning the development of semi-subsistence farms in view of their owners |
Słowa kluczowe | gospodarstwa samozaopatrzeniowe, drobnotowarowe gospodarstwa rolne, poziom edukacji, wielofunkcyjność gminy, gmina wiejska |
Key words | self-supplying farms, semi-subsistence farm, level of education, multi-function commune, rural commune |
Abstrakt | Praca przedstawia wyniki badań przeprowadzonych w 2009 roku w gospodarstwach o powierzchni do 10 ha położonych w 2 gminach. Pierwsza z gmin jest gminą typowo rolniczą (woj. lubelskie), a druga należy do gmin wielofunkcyjnych. Ankietowani gospodarze w obydwu gminach, właściciele gospodarstw mniejszych niż 5 ha, w wieku powyżej 50 lat, nie zamierzają podejmować decyzji inwestycyjnych lub powiększać obszaru swoich gospodarstw. Respondenci, którzy wyrażają ochotę powiększenia wielkości gospodarstwa, uważają, że optymalna wielkość gospodarstwa, która przynosi zadowalający dochód, wynosi 20-30 ha. Są to młodsi gospodarze, którzy posiadają gospodarstwa w gminie typowo rolniczej. W związku z wysokimi cenami ziemi i brakiem kapitału, rolnicy preferują dzierżawę ziemi jako formę powiększania wielkości swojego gospodarstwa. |
Abstract | The work presents results of a study conducted in 2009 and involving farmers who owned farms of up to 10 hectare located in 2 communes (gminas). The first commune is typically rural (in the Lubelskie Voivodeship) and the other is a multi-function commune. The farmers interviewed in both gminas, more than 50 years old owners of farms smaller than 5 hectare, are not going to make investment decisions or increase the size of their farms. The respondents who do intend to increase the size of their holding think that the optimum size of a farm, which brings sufficient income, ranges from 20 to 30 ha. They are younger farmers who own farms in a typically agricultural commune. Due to high land prices and lack of capital farmers prefer renting rather than buying land in order to increase their farms size |
Cytowanie | Kałuża H. (2009) Wybrane problemy rozwoju małych gospodarstw rolnych w opinii ich właścicieli.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 9(24), z. : 58-64 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2009_T9(24)_n_s58.pdf |
|
 |