Wyniki wyszukiwania

Autor	Aldona Mrówczyńska-Kamińska, Walenty Poczta
Tytuł	Przepływy materiałowe w sektorze rolno-żywnościowym w Polsce w świetle modelu przepływów międzygałęziowych
Title	The input-output analysis in agri-food sector in Poland
Słowa kluczowe	kluczowe: agrobiznes (sektor rolno-żywnościowy), przepływy międzygałęziowe, zaopatrzenie materiałowe, produkcja globalna
Key words	agribusiness (agri-food sector), the intup-output analysis, material supply, global production
Abstrakt	Opracowanie ukazuje wielkości i struktury przepływów materiałowych w sektorze rolno-żywnościowym w Polsce w świetle modelu przepływów międzygałęziowych. Analiza współzależności między poszczególnymi agregatami agrobiznesu wykazała, że w Polsce w dalszym ciągu w rolnictwie i przemyśle spożywczym dominujące znaczenie odgrywa produkcja surowców wewnątrz tych sektorów, czyli obrót wewnętrzny. Sektor rolno-żywnościowy w Polsce znajduje się we wczesnym stadium przeobrażeń w kierunku nowoczesności. W zaopatrzeniu materiałowym agrobiznesu przede wszystkim musi wzrosnąć rola sfery pierwszej, w tym głównie sektora usługowego. Głównym warunkiem przeprowadzenia zmian w tym zakresie w Polsce, jest przede wszystkim wzrost gospodarczy i objęcie polskiego sektora rolno-żywnościowego instrumentami WPR UE.
Abstract	The objective of the article was to analyze the volume and the structure of inputs-outputs in agrifood sector in Poland. The analysis of the interdependence of the agribusiness aggregates shows that in Polish agriculture and food industry the internal production is still of the highest importance. The agrifood sector in Poland is on the early step of development. In material supply of agribusiness the importance of the first sphere, especially services, ought to increase. The main condition to change the situation in Poland is to generate economic growth and be able to benefit from the CAP instruments.
Cytowanie	Mrówczyńska-Kamińska A., Poczta W. (2009) Przepływy materiałowe w sektorze rolno-żywnościowym w Polsce w świetle modelu przepływów międzygałęziowych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 9-19
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n3_s9.pdf

Autor	Wojciech Sroka
Tytuł	Instrumenty finansowego wsparcia obszarów wiejskich w Polsce i Bawarii – analiza porównawcza
Title	Financial instruments for promoting development in rural areas of Bavaria and Poland. a comparative analysis
Słowa kluczowe	rozwój obszarów wiejskich, analiza porównawcza, Polska, Bawaria
Key words	development in rural areas, comparative analysis, Poland, Bavaria
Abstrakt	Od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej polska wie. i rolnictwo zostały objęte wsparciem w ramach Wspólnej Polityki Rolnej i Funduszy Strukturalnych. Duże zróżnicowanie rolnictwa w krajach UE powoduje, iż państwa członkowskie UE zobowiązane są do formułowania własnych dostosowanych do regionalnych warunków programów rozwoju obszarów wiejskich. W opracowaniu przedstawiono dwa programy: polski Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) i jego niemiecki regionalny odpowiednik Bawarski Program Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich (BayZAL
Abstract	In this working paper the polish program for the development of rural areas (PROW) and its German counterpart, the Bavarian future program for agriculture and rural areas (BayZAL) are analyzed. The main purpose of this examination is the comparison of aims and instruments for the promotion of agriculture and rural areas. In the centre of the analysis are the programs´ focuses and most important measures. The analysis showed, that the examined programs show differences in the area of financing. They reveal both in the focuses as in the promotion of certain measures. In the two programs dominate different philosophies concerning the financing of concrete measures and main activities. They result from the disparities in economic development and the quality of local human capital
Cytowanie	Sroka W. (2009) Instrumenty finansowego wsparcia obszarów wiejskich w Polsce i Bawarii – analiza porównawcza.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 49-57
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n3_s49.pdf

Autor	Anna Grontkowska
Tytuł	Znaczenie dopłat (w kreowaniu dochodu) w gospodarstwach najsilniejszych ekonomicznie w Polsce w ujęciu regionalnym
Title	Role of the cap payments in gains creation in the group of economically biggest farms
Słowa kluczowe	gospodarstwa duże, regiony, dopłaty
Key words	large farms, regions, direct payments
Abstrakt	Przedstawiono zróżnicowanie przestrzenne zmiany liczby oraz powierzchni użytkowanej przez gospodarstwa o powierzchni 50 ha i więcej w latach 2002-2007 w podziale na grupę od 50 do 100 ha oraz 100 ha i więcej w Polsce. Procentowy udział liczby gospodarstw największych obszarowo jest niewielki i systematycznie zwiększa się, natomiast udział powierzchni użytków rolnych tych gospodarstw nieznacznie zmniejsza się. Gospodarstwa wielkoobszarowe są głównie zlokalizowane w regionie Mazur, Pomorza, Wielkopolski oraz Dolnego śląska. Gospodarstwa zaliczane do najsilniejszych ekonomicznie, czyli o wielko .ci ekonomicznej 100 ESU i więcej, wykazywały wyraźnie zróżnicowanie przestrzenne w zakresie kwoty uzyskanych dopłat zarówno na jednostkę siły ekonomicznej, zasobów i nakładów pracy, a także uzyskaną jednostkę dochodu z gospodarstwa rolniczego, natomiast struktura uzyskiwanych dopłat w poszczególnych regionach była podobna.
Abstract	The paper aims to analyze changes that took place in number of the biggest sized farms in Poland (over 50 ha) and acreage utilized by this group of farms . It shows that share of the biggest farms in total number of farms continuously increase, and in the same time share of land utilized by this group slightly decreased. In Poland the large scale farms are concentrated mainly in provinces of Mazury, Pomerania, Lower Silesia and Wielkopolska. Within the group of the economically biggest farms (with economic power 100 ESU and more) the regional diversity of the amount of subsidies received could be also observed. The structure of subsidies was similar in all regions, but the amount of subsidies per one hectare, one work unit or one zloty of profit were significantly different. Higher influence of subsidies on functioning of farms was in West Pomerania region.
Cytowanie	Grontkowska A. (2009) Znaczenie dopłat (w kreowaniu dochodu) w gospodarstwach najsilniejszych ekonomicznie w Polsce w ujęciu regionalnym.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 163-173
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n3_s163.pdf

Autor	Paweł Kasztelan
Tytuł	Substytucja czynników produkcji w wielkoobszarowych przedsiębiorstwach rolniczych
Title	Substitution of production factors in the large scale agricultural companies
Słowa kluczowe	czynniki produkcji, substytucja czynników, wielkoobszarowe przedsiębiorstwa rolnicze
Key words	production factors, substitution, large scale agricultural companies
Abstrakt	W opracowaniu zaprezentowano zmiany w zakresie wyposażenia wielkoobszarowych przedsiębiorstw rolniczych w podstawowe czynniki produkcji oraz zagadnienia związane z ich substytucją. Największe zmiany zaobserwowano w zakresie substytucji pracy kapitałem, które wyrażały się przede wszystkim wzrostem technicznego uzbrojenia pracy. Procesom, tym towarzyszył wzrost produkcji, który umożliwił popraw ę uzyskiwanych wyników w zakresie produktywności ziemi i pracy.
Abstract	Article presents changes in the basic production assets in the large scale agricultural companies and its substitution. The most significant changes were observed in the level of capital invested in the fixed assets, which has been systematically increased. At the same time when the labor endowments decreased, its costs started to rise. An increase in the technical labor equipment was accompanied by the labor efficiency and capital productivity enlargement. Land endowments remained at the same level
Cytowanie	Kasztelan P. (2009) Substytucja czynników produkcji w wielkoobszarowych przedsiębiorstwach rolniczych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 174-181
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n3_s174.pdf

Autor	Jarosław Mikołajczyk
Tytuł	Nakłady inwestycyjne w gospodarstwach indywidualnych według wielkości ekonomicznej w świetle polskiego FADN
Title	Investment outlays on private farms according to economic value in view of polish FADN system
Słowa kluczowe	FADN, gospodarstwa indywidualne, inwestycje
Key words	FADN, private farms, investments
Abstrakt	W opracowaniu dokonano analizy i oceny wydatków inwestycyjnych według wielkości ekonomicznej realizowanych w gospodarstwach rolnych uczestniczących w Polskim FADN. Poziom wydatków inwestycyjnych oraz stopa inwestycji zależy od wysoko .ci dochodów uzyskiwanych przez gospodarstwa. Dodatnie wartości inwestycji netto miały miejsce dopiero po uzyskaniu dochodu z gospodarstwa rolnego w przeliczeniu na 1 pełnozatrudnionego rodzinnej siły roboczej (FWU) na poziomie średniego krajowego wynagrodzenia netto w gospodarce narodowej. Wydatki inwestycyjne umożliwiające rozwój gospodarstw notowano w gospodarstwach o wielkości ekonomicznej wynoszącej co najmniej 16 jednostek ESU, za. w gospodarstwach słabych ekonomicznie, tj. o wielkości do 8 ESU, następowała dekapitalizacja majątku produkcyjnego. Wyższą stopą inwestycji charakteryzowały się gospodarstwa zakwalifikowane do wyższych klas wielkości ekonomicznej (średnio-duże, duże i bardzo duże). Na niższym poziomie stopa inwestycji utrzymywała się w gospodarstwach małych i bardzo małych ekonomicznie.
Abstract	The paper presents an analysis and assessment of investment expenditure according to the economic value, realized in agricultural holdings participating in Polish FADN system. The analysis revealed a dependence of the level of investment expenditure and investment rate on the amount of income generated by the farms. Positive values of net investments were registered only when income from the farm obtained per 1 fully working unit of the family labor force (FWU) reached the level of an average net wages and salary in the national economy in Poland. Investment results on the level allowing for the farm development were maintained by subjects of an economic value of at least 16ESU. On economically weak farms, i.e. below 8ESU value decapitalization of production assets occurred . Higher investment rate was noted on farms classified to higher economic value classes (medium-big and large). Investment rate remained on the lower level on small farms and in economically very small holdings.
Cytowanie	Mikołajczyk J. (2009) Nakłady inwestycyjne w gospodarstwach indywidualnych według wielkości ekonomicznej w świetle polskiego FADN.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 182-190
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n3_s182.pdf

Autor	Magdalena Mądra
Tytuł	Wpływ poziomu zadłużenia na siłę ekonomiczną gospodarstw rolniczych
Title	The influence of debt level on economic power of agriculture farms
Słowa kluczowe	poziom zadłużenia, struktura kapitału, gospodarstwa rolnicze, siła ekonomiczna
Key words	debt level, capitals structure, agriculture farms, economic size unit
Abstrakt	W opracowaniu określono zależność pomiędzy siłą ekonomiczną wyrażoną w ESU a poziomem zadłużenia w indywidualnych gospodarstwach rolniczych prowadzących rachunkowość rolną w ramach systemu FADN. Dla celów analizy zróżnicowania pomiędzy grupami ESU wykorzystano testy nieparametryczne ANOVA Kruskala-Wallisa, porównania wielokrotne oraz współczynnik korelacji Pearsona. Stwierdzono, iż poziom zadłużenia ma istotny wpływ na siłę ekonomiczną gospodarstwa.
Abstract	The aim of the study is to determine the relation between Economic Size Unit and debt level in agriculture farms, in which have conducted farming accountancy according to the FADN system. The period of farm investigation covers the years 2004-2007. Objects of research have been chosen on the basis of the continuity criterion during researched years. The aim of statistic analyses was identifying the differences between divided ESU groups and the level of debt according to non-parametric tests like ANOVA Kruskal-Wallis, multiple comparisons between groups and Pearson correlation index. The conducted research has helped to formulate the following conclusion that the level of debt coefficient has had essential influence on affiliation to ESU groups of farms, which suggested that an economic power of agriculture holding is related to the external financing sources.
Cytowanie	Mądra M. (2009) Wpływ poziomu zadłużenia na siłę ekonomiczną gospodarstw rolniczych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 191-201
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n3_s191.pdf

Autor	Adam Marcysiak, Agata Marcysiak
Tytuł	Zakres zróżnicowania wyników produkcyjnych i ekonomicznych gospodarstw o różnym typie produkcji
Title	Differentiation of output and economic results of farms conducting different types of production
Słowa kluczowe	typ rolniczy, produktywność, dochodowość
Key words	agricultural type, productivity, profitability
Abstrakt	Typ rolniczy stanowi jedno z kryteriów używanych dla charakteryzowania gospodarstwa rolnego w UE. Jest on określany na podstawie udziału poszczególnych działalności w tworzeniu ogólnej wartości standardowej nadwyżki bezpośredniej (SGM . Standard Gross Margin) gospodarstwa. Celem opracowania jest ukazanie zakresu zróżnicowania wyników produkcyjnych i ekonomicznych gospodarstw o różnym typie produkcji. Do oceny efektywności gospodarowania w poszczególnych typach gospodarstw posłużono się produktywnością i dochodowością ziemi, pracy i kapitału.
Abstract	An agricultural type constitutes one of criteria used to characterize the agricultural farm in the EU. It is determined on the basis of the share of individual activities in contributing to the total value of a farm’s Standard Gross Margin (SGM). The purpose of this study is the attempt to show Differentiation of output and economic results of farms conducting different types of production. Land, labor and capital productivity and profitability were utilized to assess management effectiveness at individual types of farms. The range of differentiation the productive and economic results farms at differentiating types of production
Cytowanie	Marcysiak A., Marcysiak A. (2009) Zakres zróżnicowania wyników produkcyjnych i ekonomicznych gospodarstw o różnym typie produkcji.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 202-208
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n3_s202.pdf

Autor	Tomasz Czekaj, Wojciech Józwiak
Tytuł	Bariery wzrostu i rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych w makroregionach Polski
Title	Barriers of farms growth and development in Polish macroregions
Słowa kluczowe	indywidualne gospodarstwo rolne, funkcja produkcji
Key words	individual farm, production function
Abstrakt	Celem artykułu jest identyfikacja barier wzrostu i rozwoju gospodarstw rolnych w czterech makroregionach Polski. Wykorzystano w nim wyniki analiz dochodowości materialnych czynników produkcji dokonanych za pomocą analizy funkcji produkcji gospodarstw indywidualnych prowadzących rachunkowość w systemie Polski FADN w 2006 r. Ustalono krańcowe dochodowości trzech czynników produkcji: pracy, ziemi i kapitału. Następnie odniesiono je do jednostkowych kosztów nakładów tych czynników ustalając opłacalność ich zwiększania w gospodarstwach (krańcowe rentowności nakładów poszczególnych czynników produkcji). Brak opłacalności uznano za główną barierę ograniczającą możliwość wzrostu i rozwoju gospodarstw rolnych. Stwierdzono m.in. zróżnicowanie (zarówno regionalne, jak i względem wielkości ekonomicznej gospodarstw) opłacalności zwiększania nakładów pracy i ziemi oraz brak zróżnicowania krańcowej rentowności nakładów kapitału.
Abstract	The aim of the paper is to evaluate farms growth and development barriers in four of the FADN regions of Poland. Results from analyses of profitability of material factors of production accomplished by production function analysis of individual farms conducting their accounting within the Polish FADN in the year 2006. Marginal incomes of three factors of production: labor, land and capital have been assessed. Then these marginal incomes were compare with unit costs of inputs of these factors setting their profitabilities of increasing each input (marginal profitabilities of each factors of production). Lack of profitabilities were assumed to be main barriers preventing possibilities of growth and development of farms. It was found out inter alia, that there was diversity (both regional and in terms of economic size of farms) of profitability of increasing labor and land inputs and absence of marginal profitability of capital input
Cytowanie	Czekaj T., Józwiak W. (2009) Bariery wzrostu i rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych w makroregionach Polski .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 29-40
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s29.pdf

Autor	Dionizy Niezgoda
Tytuł	Uwarunkowania rentowności gospodarstw rolnych zróżnicowanych pod względem ich wielkości ekonomicznej
Title	Determinants of profitability of agricultural holdings diversified in respect of their economic size
Słowa kluczowe	rentowność, model pięciu sił M.E. Portera, gospodarstwa rolne, ekonomiczna wielkość gospodarstw, funkcja dochodowa
Key words	profitability, M.E Porter’s five forces model, agricultural holdings, economic size of farms, income function
Abstrakt	W opracowaniu dokonano analizy porównawczej rentowności gospodarstw rolnych zróżnicowanych pod względem ich ekonomicznej wielkości. Wykorzystano w niej model funkcji dochodowej typu Cobb-Douglasa. Odniesiono się również do przydatno .ci modelu pięciu sił M.E. Portera do analizy rentowności w rolnictwie.
Abstract	On the basis of contextual analysis, the paper reveals that M.E Porter.s five forces model is applicable to evaluate the profitability of agricultural sector in a simple scale. In general, the model is more useful in creating the profitability of sectors in imperfect competition as against to sectors in quasi perfect competition. The rate of profitability in the best Polish farms was relatively high and it came to 21,86% in the farms of size ?4 ESU and 39,65% in the biggest farms, i.e. the farms of size ?100 ESU. The rate of growth of the farms. profitability was positively affected by the increase of the farms. competitive potential as well as the intensification of capital for human labor substitution. The mentioned relation results from the analysis of income elasticity of the aggregated production factors, i.e. land (SE025), human labor (SE011) and capital (SE270).
Cytowanie	Niezgoda D. (2009) Uwarunkowania rentowności gospodarstw rolnych zróżnicowanych pod względem ich wielkości ekonomicznej.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 155-165
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s155.pdf

Autor	Stanisław Paszkowski
Tytuł	Mechanizm transformacji strukturalnej instrumentu rolniczych rent strukturalnych
Title	The structural transformation mechanism of early retirement pension scheme for farmers
Słowa kluczowe	renty strukturalne, struktura obszarowa gospodarstw rolnych, przekazywanie gospodarstw rolnych, przekazujący gospodarstwo rolne, przejmujący gospodarstwo rolne
Key words	early retirement pensions, agrarian structure, farm transfer, transferor, transferee
Abstrakt	Instrument rolniczych rent strukturalnych jest wykorzystywany w polskiej polityce rolnej od początku lat sześćdziesiątych XX wieku. Obecnie obowiązujące przepisy prawne wkomponowują go w strukturę narzędzi WPR stymulujących przekształcenia strukturalne w rolnictwie. Celem opracowania jest zarysowanie mechanizmu transformacji strukturalnej, stanowiącej istotę transferu gospodarstw rolnych pomiędzy gospodarstwami rolnymi w ramach systemu rolniczych rent strukturalnych. W instrumencie rolniczych rent strukturalnych działają dwie niezależnie formy transferu gospodarstw rolnych: w całości na rzecz następców oraz na powiększenie innych jednostek produkcyjnych. Pierwsza stymuluje wymianę generacji prowadzących gospodarstwa rolne, a druga koncentrację gruntów rolnych. Koncentracja gruntów rolnych i wymiana generacji rolników mogą być jednak realizowane przez obie formy transformacji strukturalnej. Wymaga to jednak wprowadzenia w systemach rent strukturalnych klauzul generacyjnych i obszarowych.
Abstract	The instrument of early retirement pension scheme is used to explored in Polish agricultural policy since the sixties of twenty century. Presently the legal regulations accomplish it in the set of CAP instruments. Its aim is to stimulate the structural transformation of Polish agriculture. The main purpose of the paper is to reconstruct the mechanism of structural transformation process, which stimulate the agricultural land transfer between farms within the early retirement pension scheme. The undertaken analyse shows, that the early retirement pension scheme mechanism consist of two different forms of farm land transfer; transfer to successors and to farmers who tray to enlarge its farms land sources. The first form aims in changing of farmers generation, and the second one in concentration of agricultural land in farms. But the first one also can stimulate the farm land concentration, and the second one - the improvement of labour forces. It is possible to achieve it by building in the early retirement pension scheme the generation and acreage clauses.
Cytowanie	Paszkowski S. (2009) Mechanizm transformacji strukturalnej instrumentu rolniczych rent strukturalnych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 172-181
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s172.pdf

Autor	Wojciech Sroka
Tytuł	Wykorzystanie modelu równań strukturalnych do oceny wpływu kapitału ludzkiego na sukces ekonomiczny przodujących gospodarstw karpackich
Title	The use of structural equations modeling for the assessment of human capital impact on economic success of leading Carpathian farms
Słowa kluczowe	rozwój gospodarstw, analiza modelowa
Key words	development of farms, model analysis
Abstrakt	W opracowaniu podjęto próbę ustalenia wpływu poszczególnych atrybutów kapitału ludzkiego na sukces ekonomiczny przodujących gospodarstw rolniczych. Do analizy siły związku tych zależności wykorzystano metodę równań strukturalnych. Pozwoliła ona na wskazanie tych cech kierowników gospodarstw, które determinują sukces gospodarstw.
Abstract	Contemporary economy more and more bases on knowledge and non-material forms of capital. The theory of human capital assumes that labor force is not homogenous, as evidenced by different competitive position of individual subjects. The conducted assessment shows that perceiving economic success in statutory achievements of farm managers, i.e. their education is justified, but does not fully describe the analyzed problem. The investigations show that the factor determining the farm success are mental resources of the unit . innovativeness of managers and conviction about the success.
Cytowanie	Sroka W. (2009) Wykorzystanie modelu równań strukturalnych do oceny wpływu kapitału ludzkiego na sukces ekonomiczny przodujących gospodarstw karpackich.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 194-203
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s194.pdf

Autor	Franciszek Tomczak
Tytuł	5-lecie członkostwa polski w Unii Europejskiej: rolnictwo na drodze od przeszłości do przyszłości
Title	Fifth anniversary of the Polish membership in the European Union: agriculture on the way from the past to the future
Słowa kluczowe	Wspólna Polityka Rolna, członkostwo UE, zasady i szanse WPR, przyszłość WPR
Key words	Common Agricultural Policy, membership of the European Union, CAP: princuples and chnaces, the future of the CAP
Abstrakt	Opracowanie dotyczy 5-lecia członkostwa Polski w UE i związanych z tym zagadnień kształtowania i rezultatów Wspólnej Polityki Rolnej. Przedstawiono główne procesy rozwojowe rolnictwa polskiego w okresie członkostwa Polski w UE, szanse oraz narzędzia polityki rolnej i ich oceny. Dotyczą one korzyści, zagrożeń i problemów zakresu stanu, interesów i przyszłości rolnictwa polskiego wynikających z doświadczeń procesów integracyjnych i Wspólnej Polityki Rolnej.
Abstract	This paper regards 5th anniversary of Polish membership in the European Union and related issues of the formation and results of the Common Agricultural Policy. The principal developmental processes in the period of Polish membership have been presented, as well as chances and tools of CAP and its evaluation. Its main concern are the benefits, threats and problems affecting the condition, interests and the future of Polish agriculture resulting from the experience of integration processes and CAP.
Cytowanie	Tomczak F. (2009) 5-lecie członkostwa polski w Unii Europejskiej: rolnictwo na drodze od przeszłości do przyszłości.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 204-214
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s204.pdf

Autor	Rafał Baum, Witold Wielicki
Tytuł	Rola kapitału oraz wartości niematerialnych i prawnych w zarządzaniu przedsiębiorstwami rolnymi
Title	The role of capital, non-material and legal values in the management of the agricultural enterprises
Słowa kluczowe	kluczowe: zarządzanie przedsiębiorstwem, kapitał w przedsiębiorstwie, wartości niematerialne, zarządzanie wartością przedsiębiorstwa
Key words	management of enterprises, enterprise`s capital, non-material values, value based management
Abstrakt	W pracy omówiono znaczenie kapitału w warunkach rozwiniętej gospodarki rynkowej. Dowiedziono, że ograniczenie wartości przedsiębiorstwa do oceny kapitału realnego pomija ważną cechę kapitału, jaką jest zdolność do jego pomnażania. Z badań wynika również znaczna rozbieżność między wartością rynkową przedsiębiorstwa a sumą wartości składników podmiotu bądź jego wartością księgową. Jest to konsekwencją docenienia wartości tkwiących w przedsiębiorstwie, których nie rejestrują obowiązujące sprawozdania finansowe. Tę wartość reprezentują wartości niematerialne i prawne. Omówieniu ich znaczenia w przedsiębiorstwie oraz przedstawieniu ich wpływu na wartość i wyniki podmiotów gospodarczych ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorstw rolniczych jest poświęcona również niniejsza praca.
Abstract	The study discusses the role of capital in the developed market economy. It was shown that a limitation of the value of an enterprise solely to the evaluation of the real capital neglects an important property of capital, which is its accumulation capacity. It results from studies that there is a considerable discrepancy between the market value of an enterprise and the total value of components of the entity or its book value. It is a consequence of appreciation of the value inherent in an enterprise, which is not recorded in the required financial statements. This value is represented by non-material and legal values. This study discusses their importance in the enterprise and presents their effect on the value and results of economic entities with special emphasis on agricultural enterprises.
Cytowanie	Baum R., Wielicki W. (2009) Rola kapitału oraz wartości niematerialnych i prawnych w zarządzaniu przedsiębiorstwami rolnymi.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 238-247
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s238.pdf

Autor	Halina Kałuża
Tytuł	Obszary problemowe w polityce regionalnej UE – Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013
Title	Handicapped areas in the EU regional policy – Operational Programme Development of the Eastern Poland 2007-2013
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Podstawową misją polityki strukturalnej UE jest wzrost poziomu spójności wewnętrznej w ramach całej organizacji. Zainteresowanie politykę rozwoju regionalnego wynika z różnic w rozwoju społeczno-gospodarczym regionów Unii Europejskiej. Początkowy okres funkcjonowania polityki regionalnej był związany ze wspieraniem rozwoju poszczególnych regionów Wspólnoty. Były to jednak działania skupione na prostych subwencjach. Od 1975 r., kiedy to utworzono Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego działania te przybrały formę planowanego systemu pomocy strukturalnej. Fundusze strukturalne w Polsce służą zmniejszeniu dystansu rozwojowego wobec innych państw UE, a w układzie regionalnym – zmniejszeniu rozpiętości pomiędzy regionami w naszym kraju. Kierując się tymi przesłankami Rząd Polski wystąpił z inicjatywą opracowania programu na rzecz rozwoju wschodnich województw. Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej jest jednym z instrumentów polityki regionalnej. Jego intencją jest przyspieszenie tempa rozwoju społeczno-gospodarczego wybranych województw tj.: lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie, a przyjęte cele pozwolą na wyrównanie szans rozwojowych. Program ten stanowi dodatkowy element wsparcia z funduszy strukturalnych, który wzmocni działanie innych programów na obszarze Polski Wschodniej.
Abstract	The basic mission of the EU structural policy is to increase the level of internal cohesion within the whole organization. An interest in the policy of regional development results from differences in the social and economic development of European Union regions. The initial period of regional policy functioning was associated with supporting the development of individual regions of the Community. However, the activities were focused on simple subventions. Since1975, the year when the European Fund of Regional Development was launched, the activities developed into a planned framework of structural support. Structural funds in Poland serve as a means of reducing the development disparity compared with other EU countries and – in regional terms – narrowing the gaps between regions within Poland. Guided by the above premises, the Polish Government put forward a proposal to draft a programme for the development of eastern voivodeships (provinces). Operational Programme for the Development of Eastern Poland is one of instruments ofthe regional policy. It is intended to enhance the rate of social and economic development of selected voivodeships, that is: Lubelskie, Podkarpackie, Podlaskie, Świętokrzyskie and Warmińsko-mazurskie. The assumed targets will make it possible to give the voivodeships equal developmental opportunities. The programme is an additional element of support provided by structural funds and it will strengthen other programmes for Eastern Poland.
Cytowanie	Kałuża H. (2009) Obszary problemowe w polityce regionalnej UE – Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 1(50): 119-128
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n50_s119.pdf

Autor	Artur Krukowski
Tytuł	Rola funduszy strukturalnych Unii Europejskiej w rozwoju klastrów w Polsce Wschodniej
Title	The role of the European Union’s structural funds in clusters’ development in the Eastern Poland
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Koncepcja klastrów staje się coraz bardziej popularna jako narządzie pozwalające na zrozumienie funkcjonowania i podjęcie działań poprawiających konkurencyjność gospodarek lokalnych i regionalnych. Według Komisji Europejskiej klastry są głównym czynnikiem poprawy innowacyjności i dobrobytu poprzez wspieranie procesu budowy unikalnych zasobów i umiejętności umacniających rolę regionów w globalnej gospodarce. Komisja Europejska dostrzegając potencjał klastrów dla rozwoju regionów podejmuje szereg inicjatyw wspierających proces ich tworzenia i rozwoju. Wiele inicjatyw w krajach członkowskich jest wspierana przy wykorzystaniu funduszy strukturalnych. W perspektywie finansowej na lata 2007-2013 przewiduje się realizacje i współfinansowanie działań typowych dla polityki opartej o koncepcję klastrów np. tworzenie powiązań sieciowych pomiędzy przedsiębiorstwami, wspieranie interakcji pomiędzy przedsiębiorstwami a sferę badawczo-rozwojową czy promowanie budowy inkubatorów przedsiębiorczości. Regiony Polski Wschodniej również mają możliwość korzystania z funduszy strukturalnych w tym zakresie. Głównym celem artykułu jest przedstawienie Operacyjnego Programu Rozwoju Polski Wschodniej w kontekście działań i źródeł finansowania wspierających proces tworzenia i rozwoju klastrów. W opracowaniu została przedstawiona koncepcja klastrów, uzasadniająca jej atrakcyjność oraz najważniejsze inicjatywy dotyczące ich rozwoju podejmowane dotychczas przez Komisję Europejską. W dalszej części ma miejsce charakterystyka działań z zakresu polityki rozwoju opartej o koncepcje klastra przewidzianych dla rozwoju pięciu województw Polski Wschodniej wraz z charakterystykę źródeł finansowania
Abstract	Cluster concept have become increasingly popular as a tool for localities and regions to use in understanding their economies and taking actions to become more competitive. According to European Commission strategic documents clusters are a key driver of innovation and prosperity, helping regions to built unique profiles of specialized capabilities that enable them to strengthen their role as a active and attractive partners in the global economy. European Commission recognizing the clusters’ potential for regional development undertakes initiatives to support clusters creation and development. Many initiatives in membership countries is supported by using structural funds. In the financial perspective for the period 2007-13 European Commission provides funds for realization and co-financial activities typical for cluster-based policy e.g. creation of network linkages between entities, supporting of interaction between business and research and development sphere and promotion of entrepreneur incubators creation. The regions of Eastern Poland also benefit from structural funds. The main aim of the article is to present the Operational Programme of Eastern Poland Development in the context of activities and funds supporting the process of clusters creation and development. At the beginning the paper consists an overview of main cluster initiatives undertaking by European Commission. Next the main activities from the range of cluster-based policy forecasting for Eastern Regions of Poland with appropriated funds are characterized.
Cytowanie	Krukowski A. (2009) Rola funduszy strukturalnych Unii Europejskiej w rozwoju klastrów w Polsce Wschodniej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 1(50): 293-305
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n50_s293.pdf

Autor	Paweł Góralski, Magdalena Lazarek
Tytuł	Czynniki kształtujące konkurencyjność regionów
Title	Factors influencing competitiveness of regions
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Rozwój procesów zachodzących w regionie charakteryzuje się dużą zmiennością. Oznacza to, iż wyróżnienie podstawowych czynników, jak również tych określających ich wpływ na konkurencję jest bardzo skomplikowany. Trudności pojawiają się zarówno na poziomie pomiaru natężenia i kierunku oddziaływania każdego z czynników. Konkurencyjności regionu oprócz kwoty i kapitału, zatrudnienia i zasobów naturalnych struktur jest realizowana przez inne istotne czynniki. W trakcie oceny procesów terytorialnych, niektóre z nich zostają utracone, a niektóre z nich nabyte. W przypadku ewaluacji zasobów siły roboczej, wysoki procent bezrobocia i migracji można być przeszkodą. Natomiast migracja powoduje zmiany w czynnikach i ekonomicznych tj. brak miejsc pracy, jak również wykwalifikowanych pracowników. Zmiana czynnika są zawsze związane z kapitałem w rozwoju regionu pod wpływem globalnych procesów.
Abstract	The whole event of development processes taking place in the region are characterized by great changeability, so singling out the basic factors , as well as defining their influence on competition is very complicated. Difficulties appear at the level of measurement of intensity and direction of interaction each of the factors. The region’s competitiveness besides the amount and capital, employment and natural stock structures are effected by other important factors too. During evaluation processes of territorial systems, some of them are lost , some of them are gained. The labor force and capital stock undergo revaluing . In the case of the first factor, the high percentage of unemployment and migration can be to blame. The migration causes It causes that social and economical lack of jobs as well as qualified workers. The change of the factor connected with capital stock in region development was influenced by global processes. Below are listed existing factors in regions which determine competition potential: - Varied economical structure-including branches and companies able to compete in international production and exchange processes. - Investing -national and international, in private and public sector - Technical infrastructure- competent transport , telecom, water supplying, electricity system . - Social infrastructure –education system, national health service, social service, etc. - Developing research activity-educational centers, higher education - Natural environment sources - Business institutions –local development agencies , farming, deliveries
Cytowanie	Góralski P., Lazarek M. (2009) Czynniki kształtujące konkurencyjność regionów.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 1(50): 307-315
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n50_s307.pdf

Autor	Bazyli Czyżewski
Tytuł	Współczesne teorie renty gruntowej, ich geneza i znaczenie dla Wspólnej Polityki Rolnej w Unii Europejskiej
Title	Contemporary theories of land rent, its origins and application to Common Agricultural Policy in the European Union
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Globalizacja ekonomiczna przyspiesza przepływy czynników wytwórczych w skali krajowej i globalnej. W rezultacie roną jednak koszty transakcyjne funkcjonowania systemów gospodarczych i pojawia się koniecznośc wprowadzenia nowych mechanizmów ich optymalizacji i kontroli. Dotyczy to w szczególności sektora rolno-żywnościowego, który odgrywa kluczową rolę w zrównoważonym rozwoju gospodarki rynkowej. Pojawia się ważne pytanie, czy w tych warunkach czynnik ziemi jest zdolny do generowania rent ekonomicznych, które stanowiłyby przesłankę przewag komparatywnych?jednej strony, ricardiańskie renty gruntowe zanikają, renty ekonomiczne według doktryny H. George’a wywołują kryzysy finansowe, a założenia monetarystyczne okazują się niewystarczające. Z drugiej strony czynnik ziemi zyskuje nowe zastosowania w zakresie usług środowiskowych, które pozwalają założyć, że renty gruntowe mają źródło w przepływach realnych.Celem opracowania jest ukazanie ewolucji teorii renty gruntowej od czasów ekonomii klasycznej do dzisiaj. Podjęto w nim próbę sformułowania koncepcji renty gruntowej adekwatnej do procesów zachodz??cych we Wspólnej Polityce Rolnej Unii Europejskiej, ukierunkowując ją na czynniki instytucjonalne. Stawia się też, że renta instytucjonalna należy do najtrwalszych rent ekonomicznych, zważywszy na kierunek rozwoju, który obrało europejskie rolnictwo
Abstract	The economic globalisation process makes the economic factors rotate faster. As a result transaction costs of global system functioning increase and a coordination mechanism is needed - especially in agro-food sectors. There exists a crucial question whether a land factor is still capable to generate economic rents which would be the determinants of comparative advantages? On one hand, D. Ricardo’s land rents are vanishing, H. George’s rents are provoking financial crisis, monetarists assumptions are becoming unsufficient, on the other, the land factor gains new environmental applications and there is still a hope that land rents have its origins in a real value. This paper aims at presenting the evolution of the land rents theory starting from classical economics. One makes an attempt to find the most adequate conception of land rent creation at present day, searching for new sources of comparative advantages in the institutional factors. One argues that the institutional rent is the only durable economic rent in the European agricultural sector regarding chosen direction of CAP evolution.
Cytowanie	Czyżewski B. (2009) Współczesne teorie renty gruntowej, ich geneza i znaczenie dla Wspólnej Polityki Rolnej w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 39-55
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s39.pdf

Autor	Andrzej Kotala, Jacek Puchała
Tytuł	Potrzeby doradcze Lokalnych Grup Działania
Title	The need for advisory service of Local Activity Groups
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Pilotażowy Program Leader+ był przygotowaniem do wykorzystania szansy rozwoju kapitału społecznego po wejściu Polski do Unii Europejskiej1,2. Wdrażanie pomysłów mających zwiększyć poziom rozwoju społeczno-gospodarczego natrafia na wiele problemów praktycznych na etapie realizacji programów. Rozpoznanie potrzeb doradczych Lokalnych Grup Działania pozwoli na sprawną realizację zadań stojących przed LGD w nowym okresie programowania 2007-13
Abstract	After a period of realization LEADER+ programme there is a hole in a budget of Local Activity Group (LAG). There is no financial support for Local Activity Groups between two EU sources of money for LAG-s. Because of the fact that LEADER+ has finished but new programs for the period of time 2007-13 has not started yet. This kind of situation can cause that human capital in LAG-s can be lost. The need for advisory services of Local Activity Groups are limited by financial factors. Only one-third of the LAG-s have got a money for advisory service
Cytowanie	Kotala A., Puchała J. (2009) Potrzeby doradcze Lokalnych Grup Działania.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 105-112
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s105.pdf

Autor	Joanna Koprowicz, Kazimierz Waluch
Tytuł	Wykorzystanie środków Europejskiego Funduszu Społecznego na doskonalenie umiejętności i kwalifikacji kadr na przykładzie Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006
Title	Using European Social Fund’s resources in advancement of staff’s skills and qualifications – an example of the Sectoral Operational Programme Human Resources Development 2004-2006
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Głównym celem polityki strukturalnej Unii Europejskiej jest zwiększenie spójności gospodarczej i społecznej w państwach członkowskich. Dla sfery społecznej, instrumentem polityki spójności pozostaje Europejski Fundusz Społeczny, który finansuje przedsięwzięcia związane z polityką zatrudnienia i rozwojem zasobów ludzkich, a zwłaszcza działania w obszarze aktywizacji zawodowej bezrobotnych i osób zagrożonych bezrobociem, przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, kształcenia ustawicznego, doskonalenia kadr dla gospodarki i rozwoju przedsiąbiorczości, aktywizacji zawodowej kobiet.W Polsce, całość środków tego funduszu przeznaczona jest obecnie na realizację priorytetów Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. W przygotowaniu tego programu dużą rolę odegrały doświadczenia minionego okresu programowania, gdzie kwestie te realizowane były w ramach priorytetu 2 Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, a zwłaszcza w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL).Zasadniczym celem niniejszego referatu jest ocena przedsięwzięć realizowanych w schemacie konkursowym Działania 2.3. SPO RZL, obejmująca m.in.: charakterystykę przedsiębiorstw korzystających ze wsparcia, motywy uczestnictwa w projektach, zakres i rodzaj wsparcia EFS, tematykę i ocenę przydatności realizowanych szkoleń. Dodatkowym celem jest również wskazanie aktualnych możliwości finansowania ze środków EFS przedsięwzięć, które poprzez rozwój zasobów ludzkich, zapewnią mają podniesienie konkurencyjności i rozwój potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw
Abstract	The main goal of structural policy of European Union is to enhance economic and social coherence among member states. In social sphere the instrument of coherence policy is the European Social Fund that allocates funds for undertakings connected with employment policy and human resources development, especially undertakings in the area of vocational activation of the unemployed and endangered of being unemployed, counteracting social exclusion, connected with lifelong learning, staff advancement in economy and development of enterprise, vocational activation of women. In Poland total amount of funds from ESF is directed to priorities of Operational Programme Human Capital. In preparing this programme main role was played by experiences of previous time of preparation, where those issues were achieved under priority 2 of Integrated Operational Programme Regional Development, especially Sectoral Operational Programme Human Resources Development (SOP HRD). The main goal of this paper is to evaluate undertakings fulfilled in the competition scheme of Action 2.3. SOP HRD, containing for example: characteristics of enterprises being supported, motives of participation in projects, scope and kind of the ESF support, themes and evaluation of training usefulness. Another goal is to point to current possibilities of funding undertakings from the ESF, that through human resources development should warrant greater competiveness and development of adaptive potential of enterprises.
Cytowanie	Koprowicz J., Waluch K. (2009) Wykorzystanie środków Europejskiego Funduszu Społecznego na doskonalenie umiejętności i kwalifikacji kadr na przykładzie Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 113-122
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s113.pdf

Autor	Mieczysław Łozowski, Zdzisław Obstawski
Tytuł	Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie
Title	Public support for insurance in agriculture
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Pojęcie pomocy publicznej zyskało w ostatnim czasie olbrzymią popularność, zwłaszcza w kontekście różnego rodzaju wsparcia środkami pochodzącymi z Funduszy Strukturalnych UE dla przedsiębiorców, rolników i innych grup społecznych. Zainteresowanie pomocą publiczną nie przekłada się jednak na lepsze rozumienie treści kryjącej się pod tym pojęciem. Stąd też próba zdefiniowania i objaśnienia pojęcia pomocy publicznej oraz zasad rządzących jej udzielaniem w obszarze zarządzania ryzykiem w rolnictwie. Dobre rozwiązana w obszarze zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych to podstawowe narzędzie do zapewnienia zrównoważonego rozwoju i konkurencyjnego sektora rolnego we Wspólnocie. Rolnicy powinni być przygotowani na wypadek negatywnych skutków dokonanych wyborów, jak również na wypadek sytuacji kryzysowych spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi nieprzewidywalnymi zdarzeniami. W kontekście reformy WPR, ważne jest wskazanie nowych instrumentów, które mogłyby pomóc rolnikom zwiększyć ich zdolność do zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych. Kształt Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na najbliższe lata 2007-2013 został określony przez porozumienie zawarte przez Ministrów Rolnictwa krajów UE-15 w Luksemburgu 26 czerwca 2003 r. oraz ustalenia Rady UE z dnia 22 kwietnia 2004 r. Nowe przepisy zostały tak ukształtowane, żeby pozostawać w pełnej zgodzie z polityką rozwoju obszarów wiejskich prowadzoną przez Komisję. Są one również jednym z etapów procesu upraszczania, rozpoczętego komunikatem Komisji w sprawie uproszczenia i udoskonalenia prawodawstwa w zakresie wspólnej polityki rolnej. Rozporządzenie w sprawie wyłączeń umożliwi z kolei szybsze przyznawanie pomocy rolnikom, co ma szczególne znaczenie np. w przypadku strat spowodowanych niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi lub chorobami zwierząt lub roślin. Zarówno komunikat Komisji, jak i sprawozdanie posła sprawozdawcy pokazują ogromne opóźnienie tego tematu w Unii Europejskiej. Rolnik-przedsiębiorca prowadzący gospodarstwo po reformie na wolnym rynku, przy ogromnej konkurencji ryzykuje calym majątkiem i dorobkiem, nie mając nawet namiastki w zakresie ubezpieczeń z tego, co ma inwestor czy handlowiec. Jeżeli jest to duże czy wielkotowarowe gospodarstwo rolne, to jest ono w stanie pokryć koszty ubezpieczeń i ryzyka, jednak miliony europejskich gospodarstw małych, drobnych czy nawet rodzinnych nie stać na to, aby zapłacić za jakiekolwiek ubezpieczenie, nawet własnego domu, a co dopiero produkcji. W przypadku kataklizmu musi liczyć na pomoc sąsiadów lub wsparcie państwa. W przypadku niektórych rodzajów ryzyka i sytuacji kryzysowych w sektorze rolnym, przyznanie pomocy państwa może być właściwym sposobem wsparcia. Należy jednak zawsze mieć na uwadze, że państwo członkowskie nie jest w istocie zobowiązane do przyznawania pomocy państwa. W związku z tym, w przypadku podobnych rodzajów ryzyka czy sytuacji kryzysowych, producenci z jednego państwa członkowskiego lub regionu mogą uzyskać wsparcie, natomiast producenci z innych państw członkowskich lub regionów nie mają takiej możliwości. Takie różnice we wsparciu mogą prowadzić do zakłóceń konkurencji. Dlatego też, podobnie jak w przypadku innych rodzajów pomocy państwa, przy zatwierdzaniu pomocy państwa z tytułu zarządzania ryzykiem lub w sytuacjach kryzysowych obowiązkowo należy uwzględnić konieczność uniknięcia niepożądanych zakłóceń konkurencji. Wymóg minimalnego wkładu producentów w straty lub koszty takich środków czy ich innych odpowiedników należy postrzegać w kategoriach zmniejszenia zagrożenia zakłóceniami konkurencji oraz zapewnienia bodźca do minimalizowania ryzyka. Należy wyraźnie ustalić, że obecne przepisy dotyczące pomocy państwa nie mogą jako takie zapewnić, czy zastąpić optymalnego zarządzania w sytuacjach kryzysowych. Pomoc państwa może je jedynie ułatwić w niektórych okolicznościach. Zarządzanie ryzykiem w rolnictwie w Polsce jest dziedziną nową, mało znaną i rzadko stosowaną. Pod tym pojęciem najogólniej rzecz ujmując określa się przewidywanie potencjalnych strat oraz gromadzenie środków, które mogłyby skompensować te straty w momencie ich wystąpienia. Badania M. Jerzaka i zespołu wskazują, iż polscy rolnicy w zarządzaniu ryzykiem najczśćciej wykorzystują różnicowanie produkcji (wielokierunkowość) oraz liczą na administracyjne wsparcie.
Abstract	A notion of public support has recently gained a great popularity, especially in the context of various kinds of support from the UE Structural Funds for entrepreneurs, farmers and other social groups. However, the interest in public support is not reflected in better understanding of the notion’s meaning. Thus, the attempt to define and explain the notion of public support and principles governing its granting in the area of risk management in agriculture. Good solutions in the area of risk and crisis management are basic tools to ensure sustainable development and a competitive agricultural sector in the Community. Farmers should be prepared in case of negative effects of their choices and also in case of crises caused by natural disasters or other unpredictable events. In the context of the CAP reform, it is important to show new instruments that could help farmers to increase their ability in risk and crisis management. The shape of the Common Agricultural Policy (CAP) for the coming years 2007-2013 was established by the agreement reached by the Agriculture Ministers of the EU-15 in Luxembourg on 26 June 2003 and agreements of the EU Council dated 22 April 2004. New regulations were shaped in full accordance with the policy of rural areas development followed by the Commission. They are also one of the elements of simplifying started with the communications of the Commission concerning simplifying and improving the legislation within the Common Agricultural Policy. On the other hand, the directive on exclusions will enable granting farmers quicker aid, which is particularly important, for instance, in case of losses caused by unfavourable weather conditions and animal or plant diseases. Both the Commission’s communication and the report of the MEP rapporteur show great delay of this subject in the European Union. A farmer-entrepreneur running his farm after the reform on the competitive free market risks all his property without having, in terms of insurance, even a poor substitute of what an investor or a trader has. If it is a large commercial farm, it is able to cover insurance and risk costs. But millions of European small, very small or even family farms cannot afford to pay for any insurance, not even of their own houses, let alone production. In case of a disaster, it has to count on neighbours’ help or the state support. In some kinds of risk and crises in agriculture, granting the state assistance may be the right way of support. It should always be borne in mind, however, that a Member State is not obliged to grant the state assistance. As a result of this, in case of similar kinds of risk or crises, producers from one Member State or region may obtain support, but producers from other Member States or regions may have no such possibility. Such differences in support may lead to the disturbance of competition. Therefore, similarly to other kinds of state assistance, the necessity of avoiding undesired disturbances of competition should be taken into consideration when accepting the state assistance in risk and crisis management. A requirement of a minimum contribution of producers in losses or cost of such measures, or their equivalents, should be seen in terms of decreasing the threat of disturbance of competition and providing a stimulus to minimise risks. It should be clearly established that regulations concerning state assistance cannot, as such, ensure or replace optimal management in crises. The state assistance may only facilitate it in some circumstances. Risk management in agriculture in Poland is a new field, a poorly-known and rarely used one. Generally speaking, the term is understood as predicting potential losses and gathering means for compensating those losses when they appear. M. Jerzak and his team’s research indicates that Polish farmers most often use a diversification of production in risk management and count on administrative support.
Cytowanie	Łozowski M., Obstawski Z. (2009) Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 197-211
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s197.pdf