221. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2018 |
|
Żmija D. Efektywność wykorzystania środków pomocowych WPR współfinansujących projekty inwestycyjne na przykładzie małych gospodarstw rolnych województwa małopolskiego
Autor | Dariusz Żmija |
Tytuł | Efektywność wykorzystania środków pomocowych WPR współfinansujących projekty inwestycyjne na przykładzie małych gospodarstw rolnych województwa małopolskiego |
Title | Effectiveness of CAP Support Funds Used for Co-financing Investment Projects on the Example of Small Farms From the Małopolska Province |
Słowa kluczowe | małe gospodarstwo rolne, efektywność, wspólna polityka rolna |
Key words | small farm, efficiency, common agricultural policy |
Abstrakt | Celem artykułu jest ocena efektywności wykorzystania środków pomocowych WPR współfinansujących projekty inwestycyjne, które realizowane były w latach 2004-2015 przez małe gospodarstwa rolne z województwa małopolskiego. Badania wykazały, że gospodarstwa najczęściej wykorzystywały środki pomocowe na realizację inwestycji polegających na uzupełnianiu i unowocześniana swojego parku maszynowego oraz budowie lub modernizacji obiektów gospodarskich, co doprowadziło do powiększenia zasobów rzeczowych tych gospodarstw, a także unowocześnienia prowadzonej w nich produkcji. Badania wykazały stosunkowo niską efektywność wykorzystania środków pomocowych WPR współfinansujących projekty inwestycyjne. Ponadto stwierdzono istnienie istotnej statystycznie, dodatniej zależności między wielkością gospodarstwa, a efektywnością wykorzystania środków. |
Abstract | The aim of the paper is to assess the effectiveness of CAP support funds used for co-financing investment projects, which were implemented in the years 2004-2015 by small farms from the Małopolska province in Poland. Studies have shown that the CAP funds supported most often investments for completing and modernizing machinery assets, and construction or modernization of farm buildings. It led to an increase of material resources of these farms, as well as modernization of their production. The research has shown that the effectiveness of using CAP support funds is relatively low. In addition, there is a statistically significant positive correlation between the size of the farm and the efficiency of the use of funds. |
Cytowanie | Żmija D. (2018) Efektywność wykorzystania środków pomocowych WPR współfinansujących projekty inwestycyjne na przykładzie małych gospodarstw rolnych województwa małopolskiego.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 334-341 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2018_T18(33)_n2_s334.pdf |
|
|
222. |
Economic Sciences for Agribusiness and Rural Economy, 2018 |
|
Gradziuk P., Gradziuk B. EMPLOYMENT IMPACTS OF RENEWABLE ENERGY IN UE
Autor | Piotr Gradziuk, Barbara Gradziuk |
Tytuł | EMPLOYMENT IMPACTS OF RENEWABLE ENERGY IN UE |
Title | |
Słowa kluczowe | renewable energy sources, employment, panel estimation |
Key words | |
Abstrakt | In the world renewable energy sector, including large hydropower, employed 10.3 million people, directly and indirectly, in 2017. This represents an increase of 5.3% over the number reported the previous year. The aim of the executed research is to determine the influence of harvesting renewable energy on the labour market in EU. Eurostat databases provided a source of empirical data concerning the amount of produced energy. The following sectors were considered: solid biofuels, biogas, liquid biofuels, geothermal, hydropower, municipal waste, solar photovoltaic, solar thermal, wind power and heat pumps. The research concerned 28 Member States of the EU between 2009 and 2016. Panel estimation was used as means of empirical indication of relations between the variables. The obtained models are adjusted to the empirical data, the rectified coefficient of determination equalled, depending on the sector, 0.828 (liquid biofuels) to 0.981 (solid biofuels). The analysed models show that throughout the examined period, the solar and wind power sectors were the ones that consumed the larger amount of work. As it was indicated above, these sectors are considered the most innovative and technologically advanced ones and thus, the employment rates seem to decreased in the shorter time. |
Abstract | |
Cytowanie | Gradziuk P., Gradziuk B. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | ESARE_2018_n1_s259.pdf |
|
|
223. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2018 |
|
Pietrych Ł., Skarżyńska A. Projekcja opłacalności uprawy zbóż w Polsce w 2022 roku na tle prognozy produkcji zbóż w Unii Europejskiej do 2030 roku
Autor | Łukasz Pietrych, Aldona Skarżyńska |
Tytuł | Projekcja opłacalności uprawy zbóż w Polsce w 2022 roku na tle prognozy produkcji zbóż w Unii Europejskiej do 2030 roku |
Title | Projection of Profitability of Cereal Crops in Poland in 2022 against the Forecast of Cereal Production in the European Union in 2030 |
Słowa kluczowe | produkcja roślinna, modele trendu, prognozowanie |
Key words | cereal production, trend models, forecasting |
Abstrakt | Celem badań było określenie wpływu prognozowanej zmiany cen środków do produkcji rolnej, plonów oraz cen sprzedaży produktów na opłacalność uprawy pszenicy ozimej, żyta ozimego i jęczmienia jarego w 2022 roku. Rezultaty badań wskazują na poprawę wyników produkcyjnych i cenowych badanych zbóż. Stwierdzono, że najsilniejszy wzrost przychodów odnotują producenci żyta. Zbadano również zakres odchyleń od wyników projekcji zbóż, ze względu na jednostkowe zmiany plonu, ceny i kosztów uprawy. Wyniki wskazują, że żyto i jęczmień jary charakteryzuje dość duża wrażliwość na każdy z czynników dochodotwórczych, natomiast w przypadku pszenicy ozimej siła ich oddziaływania jest słabsza. Postępujące procesy integracji powodują, że tego typu rozważania należy prowadzić z uwzględnieniem przewidywanych zmian na rynku unijnym. W związku z tym wyniki zaprezentowano na tle zmian jakie do 2030 roku przewiduje Komisja Europejska. |
Abstract | The aim of the research was to determine the impact of the forecasted change in the prices of agricultural production, yield and product sales prices on the profitability of winter wheat, winter rye and spring barley in 2022. Research results indicate an improvement in the production and price results of the examined cereals. We calculate that the strongest forecasted revenue increase is observed in the case of rye producers. The range of deviations from cereal projection due to unit changes in yield, price and cultivation costs were also examined. The results indicate that rye and spring barley are characterized by quite high sensitivity to each of the income-generating factors, while in the case of winter wheat the strength of their impact is weaker. The progressive integration processes indicate that our considerations should take into account the anticipated changes on the EU market. Thus the results are presented in the light of predicted changes in the European Commission 2030 forecast. |
Cytowanie | Pietrych Ł., Skarżyńska A. (2018) Projekcja opłacalności uprawy zbóż w Polsce w 2022 roku na tle prognozy produkcji zbóż w Unii Europejskiej do 2030 roku.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 224-234 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2018_T18(33)_n1_s224.pdf |
|
|
224. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2018 |
|
Skarżyńska A. Wykorzystanie czynników produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w chowie bydła rzeźnego w wybranych krajach Unii Europejskiej
Autor | Aldona Skarżyńska |
Tytuł | Wykorzystanie czynników produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w chowie bydła rzeźnego w wybranych krajach Unii Europejskiej |
Title | The Use of Production Factors in Farms Specializing in Production of Fattening Cattle in Selected European Union Countries |
Słowa kluczowe | produkcja wołowiny, czynniki produkcji, efektywność, dopłaty |
Key words | beef production, factors of production, efficiency, subsidies |
Abstrakt | Celem badań była ocena wykorzystania czynników produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w chowie bydła rzeźnego w sześciu krajach, które są największymi producentami wołowiny w UE-15 (we Francji, Niemczech, Włoszech, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Irlandii) i w dwóch krajach zaliczanych do UE-N13 (w Polsce i Rumunii). W badaniach wykorzystano dane FADN EU średnie w latach 2010-2015. Zbadano produktywność i dochodowość czynników wytwórczych, sprawność ekonomiczną produkcji oraz uzależnienie gospodarstw od dopłat. Wyniki wskazują na przewagę producentów wołowiny we Włoszech, Hiszpanii, Rumunii i w Polsce. W gospodarstwach we Francji, Niemczech, Wielkiej Brytanii i Irlandii koszty były wyższe od wartości produkcji, w efekcie dochód był ujemny. Stratę pokryły dopłaty, miały też wpływ na wysokość dochodu, jego poziom nie wynikał jednak z wysokiej efektywności produkcji. |
Abstract | The aim of the study was to assess the use of production factors in farms specializing in production of cattle for fattening in six countries, which are the biggest producers of beef in the EU-15 (in France, Germany, Italy, Great Britain, Spain and Ireland) and in two countries included in the EU N13 (in Poland and Romania). The research used FADN EU average data in 2010-2015. The productivity and profitability of production factors, the economic efficiency of production and the dependence of farms on subsidies were examined. The results indicate an advantage of beef producers in Italy, Spain, Romania and Poland. In farms in France, Germany, Great Britain and Ireland, the costs were higher than the value production, as a result the income was a negative value. The loss was covered by subsidies, which also influenced the amount of income, but its level did not result from high production efficiency. |
Cytowanie | Skarżyńska A. (2018) Wykorzystanie czynników produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w chowie bydła rzeźnego w wybranych krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 280-290 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2018_T18(33)_n2_s280.pdf |
|
|
225. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2018 |
|
Sobczak W., Zbyrowski R. Integracja przestrzenna rynków hurtowych – zastosowanie dla rynku fasoli szparagowej
Autor | Wioleta Sobczak, Rafał Zbyrowski |
Tytuł | Integracja przestrzenna rynków hurtowych – zastosowanie dla rynku fasoli szparagowej |
Title | Spatial Integration of Wholesale Markets – Application for the Green Bean Market |
Słowa kluczowe | transmisja cen, integracja przestrzenna, model VAR, przyczynowość w sensie Grangera, funkcja odpowiedzi na impuls |
Key words | price transmission, spatial integration, VAR model, Granger causality, impulse response function |
Abstrakt | Celem opracowania była ocena poziomu integracji przestrzennej rynków hurtowych owoców i warzyw na przykładzie fasoli szparagowej. W pracy podjęto problem mechanizmu powiązań cenowych i transmisji cen pomiędzy rynkami hurtowymi. Do opracowania wykorzystano dzienne notowania cen analizowanego gatunku na pięciu rynkach hurtowych w Polsce. Do opracowania danych posłużyły metody ekonometryczne tj. wybrane modele ekonometrii dynamicznej. Wskazano, że znaczenie poszczególnych rynków hurtowych w kreowaniu cen zależy m.in. od wielkości rynku oraz jego lokalizacji. |
Abstract | The aim of the study was to assess the level of spatial integration of wholesale fruit and vegetable markets in Poland based on the example of green bean, with respect to the results of research on a global scale. The paper discusses the problem of the price mechanism and transmission between the wholesale markets. The daily price quotations of the analyzed species on five wholesale markets in Poland were used for the study. Econometric methods, that is selected models of dynamic econometrics, were used to develop the data. |
Cytowanie | Sobczak W., Zbyrowski R. (2018) Integracja przestrzenna rynków hurtowych – zastosowanie dla rynku fasoli szparagowej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 426-436 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2018_T18(33)_n4_s426.pdf |
|
|
226. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2018 |
|
Klepacka A. Sustainable Development and Renewable Energy Sectors: Selected Indicators in European Union and Poland
Autor | Anna Klepacka |
Tytuł | Sustainable Development and Renewable Energy Sectors: Selected Indicators in European Union and Poland |
Title | Sustainable Development and Renewable Energy Sectors: Selected Indicators in European Union and Poland |
Słowa kluczowe | sustainable development, renewable energy, UE, Poland |
Key words | sustainable development, renewable energy, UE, Poland |
Abstrakt | The aim of this article was to show the position of Poland in the renewable energy subsectors among the European Union countries. The research covered the areas of biomass, solar heating and heat pumps, showing the degree of their utilization, power required to drive the system and their production in 2016. The provided information was supplemented with a revenues per employee in thousand euros in chosen subsectors of renewable energy sources in the year 2016. The main tool for carrying out the set objective was the use of descriptive and comparative methods. The results of the survey demonstrated Poland’s prominent place in the sector of liquid biofuels (1st place in EU), thanks to the significant supply of raw materials as well as development perspectives in solar energy, which is confirmed by the world's statistics indicating a record number of photovoltaic installations fitted (PV). |
Abstract | The aim of this article was to show the position of Poland in the renewable energy subsectors among the European Union countries. The research covered the areas of biomass, solar heating and heat pumps, showing the degree of their utilization, power required to drive the system and their production in 2016. The provided information was supplemented with a revenues per employee in thousand euros in chosen subsectors of renewable energy sources in the year 2016. The main tool for carrying out the set objective was the use of descriptive and comparative methods. The results of the survey demonstrated Poland’s prominent place in the sector of liquid biofuels (1st place in EU), thanks to the significant supply of raw materials as well as development perspectives in solar energy, which is confirmed by the world's statistics indicating a record number of photovoltaic installations fitted (PV). |
Cytowanie | Klepacka A. (2018) Sustainable Development and Renewable Energy Sectors: Selected Indicators in European Union and Poland.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 250-258 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2018_T18(33)_n4_s250.pdf |
|
|
227. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2018 |
|
Juchniewicz M., Łukiewska K. Bariery rozwoju gospodarstw rolnych użytkujących grunty z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa
Autor | Małgorzata Juchniewicz, Katarzyna Łukiewska |
Tytuł | Bariery rozwoju gospodarstw rolnych użytkujących grunty z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa |
Title | Barriers to the Development of Farms Using Land from the Agricultural Property Resources of the State Treasury |
Słowa kluczowe | gospodarstwo rolne, rozwój, bariery rozwoju, województwo warmińsko-mazurskie |
Key words | farms, development, barriers to development, Warmian-Masurian Voivodeship |
Abstrakt | Zachodzące przekształcenia społeczno-gospodarcze, w tym procesy liberalizacji i globalizacji, wzrost konkurencji oraz zmieniające się oczekiwania nabywców powodują, że warunki w jakich funkcjonuje rolnictwo są coraz bardziej złożone. Celem badań było określenie barier rozwoju gospodarstw rolnych w opinii rolników, którzy w swojej działalności użytkowali grunty pochodzące z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP). Badaniem objęto 167 gospodarstw zlokalizowanych na obszarze województwa warmińsko-mazurskiego. Uzyskane wyniki przedstawiono dla całej badanej grupy oraz w zależności od formy zagospodarowania gruntów pochodzących z ZWRSP. Z przeprowadzonych badań wynika, że rozwój gospodarstw rolnych zdaniem badanych hamowany jest głównie przez czynniki kosztowo-cenowe, takie jak: niestabilne ceny skupu, wysokie koszty produkcji rolniczej, wysokie ceny na środki produkcji oraz brak kapitału na rozwój. |
Abstract | The ongoing socio-economic transformations in Poland, including the processes of liberalization and globalization, increased competition and changing expectations of buyers cause the conditions in which agriculture operates to be more and more complex. The purpose of the research was to identify barriers to the development of farms, in the opinion of farmers who in their operation used land from the Agricultural Property Resources of the State Treasury (ZWRSP). The study covered 167 farms located in the area of Warmian-Masurian Voivodeship. The obtained results were presented for the entire studied group and according to the form of land management from the ZWRSP. The research shows that the development of farms, according to the respondents, is mainly inhibited by cost and price factors, such as: unstable purchase prices, high costs of agricultural production, high prices for means of production and lack of capital for development. |
Cytowanie | Juchniewicz M., Łukiewska K. (2018) Bariery rozwoju gospodarstw rolnych użytkujących grunty z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 207-217 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2018_T18(33)_n2_s207.pdf |
|
|
228. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2018 |
|
Chrobocińska K., Łukiewska K. Źródła przewagi konkurencyjnej gospodarstw rolnych wykorzystujących aktywa z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa
Autor | Katarzyna Chrobocińska, Katarzyna Łukiewska |
Tytuł | Źródła przewagi konkurencyjnej gospodarstw rolnych wykorzystujących aktywa z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa |
Title | SOURCES OF A COMPETITIVE ADVANTAGE OF AGRICULTURAL FARMS USING ASSETS FROM THE AGRICULTURAL PROPERTY RESERVE OF THE STATE TREASURY |
Słowa kluczowe | źródła przewagi konkurencyjnej, konkurencyjność gospodarstw rolnych |
Key words | sources of competitive advantage, competitiveness of farms |
Abstrakt | W opracowaniu określono najważniejsze źródła przewagi konkurencyjnej w gospodarstwach rolnych wykorzystujących w działalności grunty pochodzące z ZWRSP. Badania zostały przeprowadzone metodą sondażu diagnostycznego. Celem badań była ocena częstotliwości wykorzystania źródeł przewagi konkurencyjnej w gospodarstwach rolnych wykorzystujących aktywa pochodzące z ZWRSP. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że do najczęściej wykorzystywanych w praktyce źródeł przewagi konkurencyjnej wszyscy respondenci zaliczyli: możliwości wykorzystania większej powierzchni gruntów rolnych, niskie koszty, doświadczenie i umiejętność zarządzania firmą, skalę produkcji oraz postęp technologiczny i inwestycje. |
Abstract | The study identified the most important sources of competitive advantage in agricultural holdings using assets from the the Agricultural Property Reserve of the State Treasury in their operations. The diagnostic survey method has been used. The aim of the research was to assess the frequency of using sources of competitive advantage in agricultural holdings using assets from the Reserve. The results of the conducted research indicate that the most important sources of competitive advantage were: the possibility of using a larger area of agricultural land, low costs, experience and ability to manage the company, production scale and technological progress of investments. |
Cytowanie | Chrobocińska K., Łukiewska K. (2018) Źródła przewagi konkurencyjnej gospodarstw rolnych wykorzystujących aktywa z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 2: 59-70 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2018_n2_s59.pdf |
|
|
229. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2018 |
|
Kukuła K., Luty L. O wyborze metody porządkowania liniowego do oceny gospodarki odpadami w Polsce w ujęciu przestrzennym
Autor | Karol Kukuła, Lidia Luty |
Tytuł | O wyborze metody porządkowania liniowego do oceny gospodarki odpadami w Polsce w ujęciu przestrzennym |
Title | On the Selection of the Linear Ordering Method for the Evaluation of Waste Management in Poland in Spatial Approach |
Słowa kluczowe | metoda porządkowania liniowego, cecha syntetyczna, odpady komunalne |
Key words | linear ordering method, synthetic variable, municipal waste |
Abstrakt | Celem artykułu jest przedstawienie techniki wyboru metody porządkowania liniowego obiektów ze względu na poziom zjawiska złożonego jakim jest stan gospodarki odpadami w województwach Polski. Do realizacji tego celu wyselekcjonowano cechy diagnostyczne opisujące badane zjawisko oraz wytypowano metody porządkowania liniowego. Następnie wykorzystując procedurę wyboru metody porządkowania dokonano wytypowania sposobu konstrukcji cechy syntetycznej, który pozwolił zbudować ranking województw ze względu na poziom analizowanego zjawiska. W dalszej kolejności dokonano podziału województw na cztery grupy: bardzo wysokiego, wysokiego, przeciętnego i niskiego poziomu rozwoju omawianego zjawiska. Badania pokazały, że wybór procedury konstrukcji cechy syntetycznej wpływa na ranking badanych obiektów. Otrzymany ranking pozwala sformułować wniosek, iż gospodarka odpadami w Polsce jest regionalnie zróżnicowana. |
Abstract | The aim of the article is to present the technique of selection of the method of the linear ordering of objects due to the level of a complex phenomenon, which is the status of waste management in voivodeships in Poland. For this purpose there were selected diagnostic variables describing the analyzed phenomenon and linear ordering methods were selected. Then, using the selection procedure for ordering methods, it was chosen the method of construction of a synthetic variable, that allowed to build ranking of voivodeships due to the level of the analyzed phenomenon. Then the voivodeships were divided into four groups: very high, high, average and low level of the discussed phenomenon. The research showed that the selection of procedure for the construction of synthetic variable affects the ranking of tested objects. The obtained ranking allows to conclude that waste management in Poland is regionally differentiated. |
Cytowanie | Kukuła K., Luty L. (2018) O wyborze metody porządkowania liniowego do oceny gospodarki odpadami w Polsce w ujęciu przestrzennym.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 183-192 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2018_T18(33)_n2_s183.pdf |
|
|
230. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2018 |
|
Kozera A. Własny potencjał dochodowy gmin wiejskich w Polsce
Autor | Agnieszka Kozera |
Tytuł | Własny potencjał dochodowy gmin wiejskich w Polsce |
Title | OWN INCOME POTENTIAL OF RURAL COMMUNES IN POLAND |
Słowa kluczowe | własny potencjał dochodowy, dochody własne, gminy, gminy wiejskie, typy funkcjonalne |
Key words | own income potential, own income, communes, rural communes, functional types |
Abstrakt | Własny potencjał dochodowy samorządów gminnych stanowi jeden z czynników pozwalających kreować stabilny rozwój lokalny. Jego poziom, jak i struktura są jednak silnie zróżnicowane nie tylko pomiędzy gminami różnych typów administracyjnych, ale także wewnątrz tych grup, a szczególnie wśród gmin wiejskich. Celem głównym artykułu jest analiza kształtowania się własnego potencjału dochodowego wśród gmin wiejskich w Polsce. Analizie poddano kształtowanie się własnego potencjału dochodowego gmin wiejskich na tle pozostałych typów administracyjnych gmin w latach 2007-2016, a także wewnętrzne zróżnicowanie gmin wiejskich w tym zakresie w zależności od reprezentowanego typu funkcjonalnego. Badania przeprowadzono w oparciu o dane statystyczne pochodzące z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego, które przetworzono z wykorzystaniem podstawowych metod statystyki opisowej i metod taksonomicznych. |
Abstract | Own income potential of local government units is one of the factors that contribute to stable local development. Its level and structure, however, are strongly differentiated not only between the communes of different types of administration, but also within these groups, and especially among rural communes. The main aim of the article is to analyze the development of own income potential among rural communes in Poland. The analysis of the income potential of rural communes was carried out on the background of other administrative types of communes in the years 2007-2016, as well as was conducted the research of internal diversity of rural communes in this area, depending on the type of the functional type. The research was conducted on the basis of data from the Local Data Bank of the Central Statistical Office, which were processed using basic methods of descriptive statistics and taxonomic methods. |
Cytowanie | Kozera A. (2018) Własny potencjał dochodowy gmin wiejskich w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 19(68): 95-106 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2018_n68_s95.pdf |
|
|
231. |
Economic Sciences for Agribusiness and Rural Economy, 2018 |
|
Głowicka-Wołoszyn R., Kozera A. IDENTIFICATION OF FUNCTIONAL TYPES OF RURAL COMMUNES IN POLAND
Autor | Romana Głowicka-Wołoszyn, Agnieszka Kozera |
Tytuł | IDENTIFICATION OF FUNCTIONAL TYPES OF RURAL COMMUNES IN POLAND |
Title | |
Słowa kluczowe | rural communes, functional types of rural communes, Ward’s method, k-means method |
Key words | |
Abstrakt | The aim of the research was to identify the functional structure of rural communes in Poland. The functional types were further characterized and spatially delimited. The research drew on 2015 data from the Central Statistical Office database, Local Data Bank and statistical yearbooks: ‘Voivodship, subregions, poviats and communes’. Identification of functional types of rural communes in Poland employed a structural approach that classifies an administrative unit according to its prevalent social and economic functions. The optimal number of typological classes was first determined from the dendrogram produced by the Ward’s method. Then, the k-means method was employed to perform the actual classification. |
Abstract | |
Cytowanie | Głowicka-Wołoszyn R., Kozera A. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | ESARE_2018_n1_s109.pdf |
|
|
232. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2018 |
|
Gołaś M., Pietrzak P. Efektywność i skuteczność kształcenia akademickiego na przykładzie Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Autor | Marlena Gołaś, Piotr Pietrzak |
Tytuł | Efektywność i skuteczność kształcenia akademickiego na przykładzie Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie |
Title | Efficiency and effectiveness of academic teaching based on the example of Warsaw University of Life Sciences – SGGW |
Słowa kluczowe | efektywność, skuteczność, szkolnictwo wyższe, kształcenie |
Key words | efficiency, effectiveness, higher education, teaching |
Abstrakt | W artykule podjęto dyskusję na temat efektywności i skuteczności kształcenia akademickiego. Dokonano przeglądu literatury krajowej i zagranicznej w tym zakresie. W artykule zaprezentowano także wyniki wstępnych badań dla dwunastu wydziałów Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Analiza efektywności i skuteczności działalności dydaktycznej dotyczyła lat akademickich 2014/2015–2015/2016. Żaden z uwzględnionych w badaniu wydziałów nie odznaczał się pełną efektywnością i skutecznością. Istnieje potrzeba kontynuacji badań na większej, ale wewnętrznie jednorodnej próbie badawczej. |
Abstract | The paper discusses the efficiency and effectiveness of academic teaching. A review of the relevant domestic and international literature is included. The article presents also the results of research for twelve faculties of the Warsaw University of Life Sciences – SGGW. The analysis covers the period from 2014/2015 to 2015/2016. None of the faculties included in the study was characterized by full efficiency and effectiveness. There is a need to continue research on a larger, but internally homogeneous research sample. |
Cytowanie | Gołaś M., Pietrzak P. (2018) Efektywność i skuteczność kształcenia akademickiego na przykładzie Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 122: 17-28 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2018_n122_s17.pdf |
|
|
233. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2018 |
|
Król K. Stopień optymalizacji witryn internetowych obiektów turystyki wiejskiej dla wyszukiwarek internetowych
Autor | Karol Król |
Tytuł | Stopień optymalizacji witryn internetowych obiektów turystyki wiejskiej dla wyszukiwarek internetowych |
Title | The degree of optimization of websites of rural tourism facilities for search engines |
Słowa kluczowe | turystyka wiejska, optymalizacja, responsywność, konwersja celu, audyt SEO |
Key words | rural tourism, optimization, responsiveness, goal conversion, SEO audit |
Abstrakt | Opłacalność działalności turystycznej prowadzonej na obszarach wiejskich zależy przeważnie od liczby udzielonych noclegów. Ciągły dopływ klientów jest szczególnie istotny dla obiektów prowadzących działalność skomercjalizowaną. Nie byłoby to możliwe bez działań marketingowych w Internecie, a podstawowym narzędziem w tym obszarze jest witryna internetowa. Witryna przygotowana z myślą o pełnieniu określonych funkcji może się okazać nieefektywna, kiedy nie będzie widoczna w wynikach wyszukiwania. Widoczność mogą zwiększyć działania optymalizacyjne. Celem badań jest pomiar stopnia optymalizacji witryn internetowych obiektów turystyki wiejskiej dla wyszukiwarek internetowych. Badania wykonano w zbiorze 712 witryn w formie audytu SEO za pomocą wybranych aplikacji internetowych. Ocenę stopnia optymalizacji każdej z witryn uzyskano, stosując metodę unitaryzacyjną. Za pomocą korelacji liniowej r-Pearsona wykazano, że istniała wyraźna zależność pomiędzy responsywnością witryn a stopniem ich optymalizacji dla wyszukiwarek. Z badań płyną dwie rekomendacje: właściciele obiektów turystyki wiejskiej powinni dostosować swoje witryny do urządzeń przenośnych i skoncentrować działania na pozyskiwaniu treści generowanych przez użytkowników. |
Abstract | Profitability of touristic activity conducted at rural areas usually depends on the number of provided overnight stays. Constant inflow of customers is particularly significant for objects that conduct commercialised activity. It would not be possible without marketing activities in the Internet. A website is a basic tool in the internet marketing. The website prepared with a view to perform certain functions may be ineffective when it will not be visible in search results. This visibility can be increased by optimization activities. The aim of the research was to measure the level of optimization of websites of rural tourism objects for search engines. The surveys were performed in the set of 712 websites in the form of the SEO audit by means of the selected internet applications. Evaluation of the level of optimization of every website was obtained using the method of unitarization. It was proved by means of the Pearson linear correlation that significant relation between websites’ responsivity and the level of their optimization for search engines took place. There are two recommendations that result from the surveys: the owners of rural tourism objects should adapt their websites to mobile devices and concentrate their activities on gaining contents generated by users. |
Cytowanie | Król K. (2018) Stopień optymalizacji witryn internetowych obiektów turystyki wiejskiej dla wyszukiwarek internetowych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 2: 110-121 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2018_n2_s110.pdf |
|
|
234. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2018 |
|
Ozimek I. Ochrona konsumentów na wybranych rynkach usług w świetle regulacji prawnych i możliwości pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich
Autor | Irena Ozimek |
Tytuł | Ochrona konsumentów na wybranych rynkach usług w świetle regulacji prawnych i możliwości pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich |
Title | Consumer protection in selected service markets in the light of legal regulations and the possibility of out-of-court resolution of consumer disputes |
Słowa kluczowe | ochrona konsumentów, rynek usług, regulacje prawne, dochodzenie roszczeń przez konsumentów, spory konsumenckie, pozasądowe rozwiązywanie sporów konsumenckich |
Key words | consumer protection, services market, legal regulations, consumer claim pursuing, out-of-court resolution of consumers’ disputes. |
Abstrakt | Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie regulacji prawnych, w których ujęto problematykę ochrony konsumentów na rynku wybranych usług oraz sposoby dochodzenia roszczeń przez konsumentów w przypadku naruszenia ich praw. W ramach badań dokonano analizy danych wtórnych, tj. aktów prawnych, sprawozdań wybranych podmiotów sektorowych (publicznych i niepublicznych) w zakresie pozasądowego rozwiązywania sporów między konsumentem a przedsiębiorcą, wynikających z zawartej z konsumentem umowy. Dokonane analizy wskazują, że nie zawsze przestrzegane są prawa konsumentów na rynku usług. Ponadto, pomimo zwiększającego się zainteresowania polubownym sposobem rozwiązywania sporów, nadal istnieje konieczność prowadzenia przez różne instytucje i organizacje działań informacyjno-edukacyjnych w tym zakresie. Przyczyni się to do wzrostu świadomości istnienia możliwości wykorzystania tego sposobu rozwiązywania sporów, zarówno wśród przedsiębiorców, jak i konsumentów. |
Abstract | The purpose of this article is to present legal regulations which included the issues of consumer protection on the market of selected services and ways of pursuing claims by consumers in case of rights violation. The research consist of secondary data analysis i.e. legal acts, reports of selected sector entities (public and non-public) in terms of out-of-court dispute resolution between the consumer and the entrepreneur resulting from the contract concluded with the consumer. The results of the data analysis show that consumers’ rights are not always respected on the services market. Moreover, despite the growing interest in the amicable way of disputes resolving, there is still a need to carry out information and education activities in this area provided by various institutions and organizations. This will increase the awareness of existence the possibility of using this method of dispute resolution both among entrepreneurs and consumers. |
Cytowanie | Ozimek I. (2018) Ochrona konsumentów na wybranych rynkach usług w świetle regulacji prawnych i możliwości pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich .Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 19(68): 173-186 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2018_n68_s173.pdf |
|
|
235. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2018 |
|
Gutkowska K., Żakowska-Biemans S. Atrybuty zaufania dotyczące jakości jako czynnik wpływający na decyzje nabywcze konsumentów żywności
Autor | Krystyna Gutkowska, Sylwia Żakowska-Biemans |
Tytuł | Atrybuty zaufania dotyczące jakości jako czynnik wpływający na decyzje nabywcze konsumentów żywności |
Title | Credence attributes as a factor infl uencing consumer food purchasing decision |
Słowa kluczowe | żywność, konsument, determinanty wyboru, atrybuty zaufania dotyczące jakości, znaki jakości |
Key words | food, consumer, choice determinants, credence quality attributes, quality labels |
Abstrakt | W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących atrybutów zaufania dotyczących jakości jako czynników wpływających na wybory konsumentów żywności, zrealizowanych wśród 1203 respondentów metodą CAWI. Uzyskane dane wykorzystano w celu identyfikacji segmentów konsumentów o zróżnicowanych determinantach wyboru żywności oraz zainteresowaniu żywnością, której znakowanie wpisuje się w koncepcję atrybutów zaufania dotyczących jakości. Wyniki badań wskazują, że respondenci odnoszą się bardzo pozytywnie do żywności pochodzącej z określonego regionu lub też lokalnej produkcji. W mniejszym stopniu wybory konsumentów są warunkowane atrybutami związanymi z troską o środowisko naturalne i dobrostan zwierząt. Młodzi konsumenci są mniej zainteresowani żywnością regionalną, ale bardziej zwracają uwagę na kwestie dobrostanu zwierząt. Najwyższy poziom znajomości wszystkich spośród badanych znaków jakości odnotowano wśród respondentów przypisanych do segmentu 3, którzy częściej deklarowali regularne zakupy żywności ekologicznej, posiadali wyższy poziom wykształcenia oraz byli skłonni do podejmowania zachowań na rzecz ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt, jak również przejawiali zainteresowanie relacją między żywnością i zdrowiem. |
Abstract | The paper presents the results of a research on the credence attributes of food as factors influencing consumer food choices using quantitative CAWI survey among 1203 respondents. The data obtained was used to identify consumer segments that differ in terms of their determinants of food choices and interest in food products labelled with reference to the credence quality attributes. The results show that the respondents are very positive about food, coming from a specific region or local production. To a lesser extent, consumer choices are determined by attributes related to the care for the environment and animal welfare. However, younger respondents were more receptive to claims related to animal welfare than regional food. The highest level of familiarity with all of the surveyed labels was noted among respondents assigned to segment 3, who were more often regular organic consumers, better educated, likely to take care for environment, concerned with animal welfare and interested in the relationship between food and health. |
Cytowanie | Gutkowska K., Żakowska-Biemans S. (2018) Atrybuty zaufania dotyczące jakości jako czynnik wpływający na decyzje nabywcze konsumentów żywności.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 121: 115-130 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2018_n121_s115.pdf |
|
|
236. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2018 |
|
Czeczotko M., Stangierska D., Świstak E., Tul-Krzyszczuk A. Źródła zaopatrzenia lokali gastronomicznych na przykładzie produktów nabiałowych
Autor | Maksymilian Czeczotko, Dagmara Stangierska, Ewa Świstak, Agnieszka Tul-Krzyszczuk |
Tytuł | Źródła zaopatrzenia lokali gastronomicznych na przykładzie produktów nabiałowych |
Title | The sources of supply of catering establishments in dairy products |
Słowa kluczowe | źródła zaopatrzenia, lokale gastronomiczne, nabiał |
Key words | sources of supply, catering establishments, dairy products |
Abstrakt | Celem opracowania jest charakterystyka źródeł zaopatrzenia lokali gastronomicznych w produkty nabiałowe z uwzględnieniem różnic ze względu na typ lokalu gastronomicznego, jego lokalizację oraz liczbę pracowników. Wyniki badań ilościowych zrealizowanych z menedżerami lokali gastronomicznych pokazują, że wybór źródła zaopatrzenia w te produkty jest zależny od typu placówki gastronomicznej. Restauracje mają największy udział zaopatrzenia w hurtowniach świadczących usługę dostawy zamówionego towaru do klienta i hurtowniach samoobsługowych. W barach duże znaczenie mają także zakupy u lokalnych sprzedawców. Dodatkowo wielkość przedsiębiorstwa i lokalizacja różnicują wybór źródła zaopatrzenia. Największe zróżnicowanie w wyborze źródła zaopatrzenia występuje ze względu na lokalizację przedsiębiorstwa gastronomicznego. Najczęstszymi dostawcami produktów nabiałowych do lokali gastronomicznych są lokalni dostawcy i hurtownie samoobsługowe Makro i Selgros. |
Abstract | The purpose of the study is to characterize the sources of supply of catering establishments in dairy products due to the type of catering establishment, its location and the number of employees. The results of quantitative research conducted with catering establishments managers show that the source of supply depends on the type of catering establishment. In the case of restaurants the largest share of supply is wholesalers with delivery or self-service. In the case of bars it is also important to shop at local retailers. Also the size of the business and location differentiate the choice of source of supply. The greatest variation in the source of supply is due to the location of the catering company. The most frequent suppliers of dairy products to catering establishments are local suppliers and self-service wholesalers: Makro and Selgros. |
Cytowanie | Czeczotko M., Stangierska D., Świstak E., Tul-Krzyszczuk A. (2018) Źródła zaopatrzenia lokali gastronomicznych na przykładzie produktów nabiałowych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 121: 93-103 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2018_n121_s93.pdf |
|
|
237. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2018 |
|
Kaminska T., Wasilewska N. PRECONDITIONS OF LAND RELATIONS DEVELOPMENT: ECONOMIC, LEGAL AND INSTITUTIONAL
Autor | Tetiana Kaminska, Natalia Wasilewska |
Tytuł | PRECONDITIONS OF LAND RELATIONS DEVELOPMENT: ECONOMIC, LEGAL AND INSTITUTIONAL |
Title | |
Słowa kluczowe | economic, legal and institutional preconditions, land market, land evaluation, mortgage institution, moratorium on sale of agricultural land. |
Key words | |
Abstrakt | This paper discusses the issues related to the implementation of the land reform in Ukraine. The purpose of the research is to work out a system of measures aimed at developing land relations, in particular, the introduction of the land market in Ukraine, as well as determining the economic impact of the effective turnover of land plots. The analysis of the economic situation in Ukraine over the past 10 years has been carried out. Issues related to land legislation, in particular land valuation, are briefly identified. The institutions without functioning of which the introduction of the land market is impossible, are established. The conducted analysis gave basis to the proposal of preconditions of economic, legal and institutional character, necessary for the successful development of land relations. The article also proposes mortgage refinancing mechanism through the issue of mortgage land securities. |
Abstract | |
Cytowanie | Kaminska T., Wasilewska N. (2018) PRECONDITIONS OF LAND RELATIONS DEVELOPMENT: ECONOMIC, LEGAL AND INSTITUTIONAL.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 20(69): 234-244 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2018_n69_s234.pdf |
|
|
238. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2018 |
|
Żak K. Poland’s Position on the Investment Development Path
Autor | Katarzyna Żak |
Tytuł | Poland’s Position on the Investment Development Path |
Title | Poland’s Position on the Investment Development Path |
Słowa kluczowe | Foreign Development Investment (FDI), Investment Development Path Model (IDP Model), Poland |
Key words | Foreign Development Investment (FDI), Investment Development Path Model (IDP Model), Poland |
Abstrakt | In the modern world based on open national economies, individual countries are closely related and even interdependent in terms of trade, investment flows, labor migration, as well as cooperation at the level of enterprises. The role of enterprises in foreign markets in the form of FDI is growing, while the national economies compete for the inflow of such capital. Due to the fact that since the 1990s Poland has been extensively involved in internationalization processes, it seems important to find answers to the questions: how has the inflow of FDI into the country evolved over the years; what position have Polish investors built in foreign markets during this time; and, finally, what is the current position of Poland on the investment development path. To answer these questions, research tools such as the review of domestic and foreign literature were used and desk research (based on NBP and UNCTAD statistical databases) was carried out to determine the position of the Polish economy in the IDP model. The analyses indicate that since 2008, Poland has been moving towards the third phase of the IDP model in a slow but steady manner. |
Abstract | In the modern world based on open national economies, individual countries are closely related and even interdependent in terms of trade, investment flows, labor migration, as well as cooperation at the level of enterprises. The role of enterprises in foreign markets in the form of FDI is growing, while the national economies compete for the inflow of such capital. Due to the fact that since the 1990s Poland has been extensively involved in internationalization processes, it seems important to find answers to the questions: how has the inflow of FDI into the country evolved over the years; what position have Polish investors built in foreign markets during this time; and, finally, what is the current position of Poland on the investment development path. To answer these questions, research tools such as the review of domestic and foreign literature were used and desk research (based on NBP and UNCTAD statistical databases) was carried out to determine the position of the Polish economy in the IDP model. The analyses indicate that since 2008, Poland has been moving towards the third phase of the IDP model in a slow but steady manner. |
Cytowanie | Żak K. (2018) Poland’s Position on the Investment Development Path.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 4: 515-524 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2018_T18(33)_n4_s515.pdf |
|
|
239. |
Economic Sciences for Agribusiness and Rural Economy, 2018 |
|
Pietrych Ł. IDENTIFICATION OF THE (DETERMINISTIC OR RANDOM) NATURE OF THE WHEAT PRICE VARIABILITY WITH THE APPLICATION OF RECURRENCE QUANTIFICATION ANALYSIS
Autor | Łukasz Pietrych |
Tytuł | IDENTIFICATION OF THE (DETERMINISTIC OR RANDOM) NATURE OF THE WHEAT PRICE VARIABILITY WITH THE APPLICATION OF RECURRENCE QUANTIFICATION ANALYSIS |
Title | |
Słowa kluczowe | deterministic chaos, recurrence quantification analysis, wheat prices |
Key words | |
Abstrakt | In this article performed was an analysis of the time series which presents the wheat price by means of recurrence quantification analysis. The main research problem was to ascertain whether the time series for this agricultural raw material may be considered as a system in which chaos has the deterministic nature, possibly with slight random disturbances. It was proved that it is justified to believe that the time series under analysis is characterized with the occurrence of deterministic chaos. The literature review led to believe that although this issue had been analysed in a large number of papers, most specialists confirm there is no conclusive evidence of chaos in economic or financial data. |
Abstract | |
Cytowanie | Pietrych Ł. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | ESARE_2018_n2_s130.pdf |
|
|
240. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2018 |
|
Szczukocka A. Rozwój sektora rolnego w Polsce i krajach Unii Europejskiej
Autor | Agata Szczukocka |
Tytuł | Rozwój sektora rolnego w Polsce i krajach Unii Europejskiej |
Title | Development of the Agricultural Sector in Poland and European Union Countries |
Słowa kluczowe | sektor rolny, syntetyczny miernik rozwoju |
Key words | agricultural sector, synthetic development measure |
Abstrakt | Rola i znaczenie sektora rolnego ulega zmianom w procesie rozwoju społeczno-gospodarczego. Pomimo zachodzących zmian rolnictwo w Polsce nadal jest ważnym sektorem gospodarki, a Polska jest znaczącym producentem żywności. W artykule podjęto próbę oceny rozwoju sektora rolnego w Polsce według województw oraz w krajach Unii Europejskiej wykorzystując wskaźniki ekonomiczne. Przeprowadzono analizę dynamiki zmian w poziomie zatrudnienia i wartości dodanej brutto w ujęciu trzech sektorów. Zastosowanie do badania syntetycznej miary rozwoju umożliwiło dokonanie oceny poszczególnych województw oraz krajów Unii Europejskiej z punktu widzenia rozwoju sektora rolnego. Badanie wykazało, że w ostatnich latach rola sektora rolnego w Polsce i krajach Unii Europejskiej uległa zmniejszeniu. Poza tym zaobserwowano duże zróżnicowanie w rozwoju rolnictwa w układzie województw oraz w krajach Unii Europejskiej. |
Abstract | The role and importance of the agricultural sector is changing in the process of socio-economic development. Despite the ongoing changes, agriculture in Poland is still an important sector of the economy, and Poland is a major producer of food. The article attempts to assess the development of the agricultural sector in Poland, by voivodships and in comparison with European Union countries, using economic indicators. An analysis of the dynamics of changes in the level of employment and gross value added in terms of three sectors was carried out. Application to the synthetic measure of development made it possible to assess individual voivodships and EU countries from the point of view of the development of the agricultural sector. The research has shown that in recent years the role of the agricultural sector in Poland and European Union countries has decreased. In addition, there was a large variation in the development of agriculture in the system of provinces and in the countries of the European Union. |
Cytowanie | Szczukocka A. (2018) Rozwój sektora rolnego w Polsce i krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 1: 275-286 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2018_T18(33)_n1_s275.pdf |
|
|