261. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2009 |
|
Wilczyński A. Prognoza wyników ekonomicznych gospodarstw mlecznych w 2013 roku
Autor | Artur Wilczyński |
Tytuł | Prognoza wyników ekonomicznych gospodarstw mlecznych w 2013 roku |
Title | Prospects of Economic situation of dairy farms to 2013 |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | Projections and analyses for 28 farms members of European Dairy Farmers have been carried out on the basis three scenario differing of milk producer price (most probably, basic and optimistic). Farms were divided on three groups in dependence from milk yield. The projections presented in this publication consists prospects of dairy costs, returns and income. Calculations shows decline of farm income in all farms groups in 2007–2013. In most probably scenario decrease of entrepreneurs profit will has gone since 40–50%. The basic scenario in which milk price in 2007 and 2013 are the same entrepreneurs profit will declined about 25–30%. In the optimistic scenario profit will have the same trend like other scenarios but this decrease will be in limit 7–9%. |
Cytowanie | Wilczyński A. (2009) Prognoza wyników ekonomicznych gospodarstw mlecznych w 2013 roku.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 75: 243-254 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2009_n75_s243.pdf |
|
|
262. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Wilczyński A. Wyniki ekonomiczne gospodarstw produkujących mleko w latach 2006-2013 w różnych scenariuszach cenowych
Autor | Artur Wilczyński |
Tytuł | Wyniki ekonomiczne gospodarstw produkujących mleko w latach 2006-2013 w różnych scenariuszach cenowych |
Title | Economic results of dairy farms in the years 2006-2013 under different prices scenarios |
Słowa kluczowe | scenariusze cenowe, produkcja mleka, dochodowość, koszty produkcji |
Key words | prices scenario, dairy farms, farm income, production costs |
Abstrakt | Zaprezentowano wyniki badań sytuacji ekonomicznej gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka, w różnych scenariuszach cenowych. Analizowane gospodarstwa są położone na terenie województwa mazowieckiego i podlaskiego. W celu obliczenia przyszłej dochodowości przyjęto trzy warianty kształtowania się cen na produkty rolne, na środki do produkcji rolnej oraz poziomu wsparcia w ramach WPR. Przeprowadzone badania wskazują na to, że w większości badanych gospodarstw dochodowość będzie charakteryzować się niższym poziomem w 2013 roku w porównaniu z rokiem 2008. Taka sytuacja będzie miała miejsce niezależnie od przyjętego w badaniach scenariusza. Jedynym wyjątkiem będzie gospodarstwo posiadające stado o wielkości 65 krów, w którym w scenariuszu optymistycznym dochodowość będzie wyższa w ostatnim roku analizy o około 20% w stosunku do 2008 roku. |
Abstract | The paper analyzes the dairy farms located in mazowieckie and podlaskie provinces, which were diverse according to surface and milk cows, and which had carried out from 12 to 65 dairy herd. In the calculations of future income there were accepted three scenarios of agricultural products, agricultural inputs and level of support of agricultural production under Common Agricultural Policy. The conducted analysis show that in majority of farms the farm income in the year 2013 will be characterize with lower level compared to the year 2008. This situation occurred independently from applied scenarios. The only except will be the farm possessing herd about size 65 cows, in which in optimistic scenario shows that the income in the year 2013 will be higher about 20% in relation to the year 2008. |
Cytowanie | Wilczyński A. (2009) Wyniki ekonomiczne gospodarstw produkujących mleko w latach 2006-2013 w różnych scenariuszach cenowych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 1: 82-90 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n1_s82.pdf |
|
|
263. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2009 |
|
Krajewski M. System powiązania wskaźników w ocenie zarządzania kapitałami w przedsiębiorstwie
Autor | Mirosław Krajewski |
Tytuł | System powiązania wskaźników w ocenie zarządzania kapitałami w przedsiębiorstwie |
Title | The connection system of the capital management coeffi cients in enterprise assessment |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | The process of funding in enterprise joins two inseparable and mutually related problems in enterprise – the investments assets delimitation and identifying possible sources of financing, which from the managers point of view, should also includes the costs of gaining additional capital. The correct utilization of capital in enterprise requires continuous monitoring of the financial effects of its performance in aspect of possessed assets. It leads to formulating the establish definitions in relation to economic quantities which helps to identify the major efficient financing sources in company activity. The methods and analysis tools should asses the most profitable level of loan capital and assure possibility to create the early warning system before financial losses appear in enterprise. |
Cytowanie | Krajewski M. (2009) System powiązania wskaźników w ocenie zarządzania kapitałami w przedsiębiorstwie.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 76: 61-71 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2009_n76_s61.pdf |
|
|
264. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2009 |
|
Grzywacz J. Ryzyko kredytowania małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce
Autor | Jacek Grzywacz |
Tytuł | Ryzyko kredytowania małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce |
Title | The credit risk in fi nancing small and medium enterprises in Poland |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | The SME sector is a main stimulus of the economic development in Poland. The valid problems in this sector concern both aspects as leading the current business activity as well as a trouble keeping of the financial liquidity. Therefore the access to credit is conditioning the real opportunities of functioning on the market and its development today. However the cost of a bank loan in Poland effectively is still suppressing the investment enthusiasm of entrepreneurs. This cost, from bank point of view, is an outcome of the rigorous evaluation of the credit risk in activity of the small and medium enterprise sector. |
Cytowanie | Grzywacz J. (2009) Ryzyko kredytowania małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 77: 5-17 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2009_n77_s5.pdf |
|
|
265. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2009 |
|
Kochaniak K. Analiza kosztu funduszy własnych grupy banków giełdowych w Polsce
Autor | Katarzyna Kochaniak |
Tytuł | Analiza kosztu funduszy własnych grupy banków giełdowych w Polsce |
Title | The cost analysis of equity in group of commercial banks quoted on Warsaw Stock Exchange |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | This paper presents the estimation of cost of equity in group of commercial banks in Poland in 1998–2006. It discusses different aspects of cost of equity in group of banks quoted on Warsaw Stock Exchange. Presented are: the definition of bank’s cost of equity problems with implementation of Capital Asset Pricing Model in Polish, companies, the changes in costs of equity in Polish banking sector. Financial data used in this analysis are published by Warsaw Stock Exchange and Ministry of Finance. |
Cytowanie | Kochaniak K. (2009) Analiza kosztu funduszy własnych grupy banków giełdowych w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 77: 69-76 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2009_n77_s69.pdf |
|
|
266. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Filipiak T., Ruchniewicz A. Opłacalność produkcji mleka przy różnych systemach chowu w przedsiębiorstwie rolnym
Autor | Tadeusz Filipiak, Artur Ruchniewicz |
Tytuł | Opłacalność produkcji mleka przy różnych systemach chowu w przedsiębiorstwie rolnym |
Title | Profitability of milk production in different livestock keeping systems in an agricultural enterprise |
Słowa kluczowe | systemy chowu, koszty produkcji mleka, opłacalność produkcji mleka |
Key words | systems of livestock keeping, costs of milk production, profitability of milk production |
Abstrakt | W artykule określono opłacalność produkcji mleka przy różnych systemach chowu w przedsiębiorstwie rolnym. Zbadano kształtowanie się przychodów i kosztów produkcji mleka, nadwyżkę bezpośrednią wraz z amortyzacją na 1 krowę oraz na 100 l mleka, a także strukturę kosztów produkcji mleka dla systemu tradycyjnego i nowoczesnego. |
Abstract | The paper aims to analyze the organizational changes, introduction of new technology as well as profitability of milk production in different livestock keeping systems (traditional and modern) in the chosen agricultural enterprise. It shows that in the researched farm in both systems revenues as well as costs of the production increased. The dynamics of increase of income from sale was higher in the modern system then in traditional, accordingly 71% vs. 26%. In the modern system the dynamics of increase of production’s costs was much lower then in the traditional, i.e. 5% vs. 10%. Thus, the paper argues that the costs of production of 1 liter of milk in the modern system decreased, while in the traditional system increased. In both systems in the costs structure the highest share have costs of fodders, costs of heard renovation as well as labor costs. Introduction of new technology into the livestock keeping besides increase of profitability and decrease of labor-consumption is also important due to new and more strict requirement concerning sanitary standards and animal welfare. |
Cytowanie | Filipiak T., Ruchniewicz A. (2009) Opłacalność produkcji mleka przy różnych systemach chowu w przedsiębiorstwie rolnym.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 284-292 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n3_s284.pdf |
|
|
267. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2009 |
|
Czyżewski B. Współczesne teorie renty gruntowej, ich geneza i znaczenie dla Wspólnej Polityki Rolnej w Unii Europejskiej
Autor | Bazyli Czyżewski |
Tytuł | Współczesne teorie renty gruntowej, ich geneza i znaczenie dla Wspólnej Polityki Rolnej w Unii Europejskiej |
Title | Contemporary theories of land rent, its origins and application to Common Agricultural Policy in the European Union |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | Globalizacja ekonomiczna przyspiesza przepływy czynników wytwórczych w skali krajowej i globalnej. W rezultacie roną jednak koszty transakcyjne funkcjonowania systemów gospodarczych i pojawia się koniecznośc wprowadzenia nowych mechanizmów ich optymalizacji i kontroli. Dotyczy to w szczególności sektora rolno-żywnościowego, który odgrywa kluczową rolę w zrównoważonym rozwoju gospodarki rynkowej. Pojawia się ważne pytanie, czy w tych warunkach czynnik ziemi jest zdolny do generowania rent ekonomicznych, które stanowiłyby przesłankę przewag komparatywnych?jednej strony, ricardiańskie renty gruntowe zanikają, renty ekonomiczne według doktryny H. George’a wywołują kryzysy finansowe, a założenia monetarystyczne okazują się niewystarczające. Z drugiej strony czynnik ziemi zyskuje nowe zastosowania w zakresie usług środowiskowych, które pozwalają założyć, że renty gruntowe mają źródło w przepływach realnych.Celem opracowania jest ukazanie ewolucji teorii renty gruntowej od czasów ekonomii klasycznej do dzisiaj. Podjęto w nim próbę sformułowania koncepcji renty gruntowej adekwatnej do procesów zachodz??cych we Wspólnej Polityce Rolnej Unii Europejskiej, ukierunkowując ją na czynniki instytucjonalne. Stawia się też, że renta instytucjonalna należy do najtrwalszych rent ekonomicznych, zważywszy na kierunek rozwoju, który obrało europejskie rolnictwo |
Abstract | The economic globalisation process makes the economic factors rotate faster. As a result transaction costs of global system functioning increase and a coordination mechanism is needed - especially in agro-food sectors. There exists a crucial question whether a land factor is still capable to generate economic rents which would be the determinants of comparative advantages? On one hand, D. Ricardo’s land rents are vanishing, H. George’s rents are provoking financial crisis, monetarists assumptions are becoming unsufficient, on the other, the land factor gains new environmental applications and there is still a hope that land rents have its origins in a real value. This paper aims at presenting the evolution of the land rents theory starting from classical economics. One makes an attempt to find the most adequate conception of land rent creation at present day, searching for new sources of comparative advantages in the institutional factors. One argues that the institutional rent is the only durable economic rent in the European agricultural sector regarding chosen direction of CAP evolution. |
Cytowanie | Czyżewski B. (2009) Współczesne teorie renty gruntowej, ich geneza i znaczenie dla Wspólnej Polityki Rolnej w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 39-55 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2009_n51_s39.pdf |
|
|
268. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2009 |
|
Łozowski M., Obstawski Z. Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie
Autor | Mieczysław Łozowski, Zdzisław Obstawski |
Tytuł | Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie |
Title | Public support for insurance in agriculture |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | Pojęcie pomocy publicznej zyskało w ostatnim czasie olbrzymią popularność, zwłaszcza w kontekście różnego rodzaju wsparcia środkami pochodzącymi z Funduszy Strukturalnych UE dla przedsiębiorców, rolników i innych grup społecznych. Zainteresowanie pomocą publiczną nie przekłada się jednak na lepsze rozumienie treści kryjącej się pod tym pojęciem. Stąd też próba zdefiniowania i objaśnienia pojęcia pomocy publicznej oraz zasad rządzących jej udzielaniem w obszarze zarządzania ryzykiem w rolnictwie. Dobre rozwiązana w obszarze zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych to podstawowe narzędzie do zapewnienia zrównoważonego rozwoju i konkurencyjnego sektora rolnego we Wspólnocie. Rolnicy powinni być przygotowani na wypadek negatywnych skutków dokonanych wyborów, jak również na wypadek sytuacji kryzysowych spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi nieprzewidywalnymi zdarzeniami. W kontekście reformy WPR, ważne jest wskazanie nowych instrumentów, które mogłyby pomóc rolnikom zwiększyć ich zdolność do zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych. Kształt Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na najbliższe lata 2007-2013 został określony przez porozumienie zawarte przez Ministrów Rolnictwa krajów UE-15 w Luksemburgu 26 czerwca 2003 r. oraz ustalenia Rady UE z dnia 22 kwietnia 2004 r. Nowe przepisy zostały tak ukształtowane, żeby pozostawać w pełnej zgodzie z polityką rozwoju obszarów wiejskich prowadzoną przez Komisję. Są one również jednym z etapów procesu upraszczania, rozpoczętego komunikatem Komisji w sprawie uproszczenia i udoskonalenia prawodawstwa w zakresie wspólnej polityki rolnej. Rozporządzenie w sprawie wyłączeń umożliwi z kolei szybsze przyznawanie pomocy rolnikom, co ma szczególne znaczenie np. w przypadku strat spowodowanych niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi lub chorobami zwierząt lub roślin. Zarówno komunikat Komisji, jak i sprawozdanie posła sprawozdawcy pokazują ogromne opóźnienie tego tematu w Unii Europejskiej. Rolnik-przedsiębiorca prowadzący gospodarstwo po reformie na wolnym rynku, przy ogromnej konkurencji ryzykuje calym majątkiem i dorobkiem, nie mając nawet namiastki w zakresie ubezpieczeń z tego, co ma inwestor czy handlowiec. Jeżeli jest to duże czy wielkotowarowe gospodarstwo rolne, to jest ono w stanie pokryć koszty ubezpieczeń i ryzyka, jednak miliony europejskich gospodarstw małych, drobnych czy nawet rodzinnych nie stać na to, aby zapłacić za jakiekolwiek ubezpieczenie, nawet własnego domu, a co dopiero produkcji. W przypadku kataklizmu musi liczyć na pomoc sąsiadów lub wsparcie państwa. W przypadku niektórych rodzajów ryzyka i sytuacji kryzysowych w sektorze rolnym, przyznanie pomocy państwa może być właściwym sposobem wsparcia. Należy jednak zawsze mieć na uwadze, że państwo członkowskie nie jest w istocie zobowiązane do przyznawania pomocy państwa. W związku z tym, w przypadku podobnych rodzajów ryzyka czy sytuacji kryzysowych, producenci z jednego państwa członkowskiego lub regionu mogą uzyskać wsparcie, natomiast producenci z innych państw członkowskich lub regionów nie mają takiej możliwości. Takie różnice we wsparciu mogą prowadzić do zakłóceń konkurencji. Dlatego też, podobnie jak w przypadku innych rodzajów pomocy państwa, przy zatwierdzaniu pomocy państwa z tytułu zarządzania ryzykiem lub w sytuacjach kryzysowych obowiązkowo należy uwzględnić konieczność uniknięcia niepożądanych zakłóceń konkurencji. Wymóg minimalnego wkładu producentów w straty lub koszty takich środków czy ich innych odpowiedników należy postrzegać w kategoriach zmniejszenia zagrożenia zakłóceniami konkurencji oraz zapewnienia bodźca do minimalizowania ryzyka. Należy wyraźnie ustalić, że obecne przepisy dotyczące pomocy państwa nie mogą jako takie zapewnić, czy zastąpić optymalnego zarządzania w sytuacjach kryzysowych. Pomoc państwa może je jedynie ułatwić w niektórych okolicznościach. Zarządzanie ryzykiem w rolnictwie w Polsce jest dziedziną nową, mało znaną i rzadko stosowaną. Pod tym pojęciem najogólniej rzecz ujmując określa się przewidywanie potencjalnych strat oraz gromadzenie środków, które mogłyby skompensować te straty w momencie ich wystąpienia. Badania M. Jerzaka i zespołu wskazują, iż polscy rolnicy w zarządzaniu ryzykiem najczśćciej wykorzystują różnicowanie produkcji (wielokierunkowość) oraz liczą na administracyjne wsparcie. |
Abstract | A notion of public support has recently gained a great popularity, especially in the context of various kinds of support from the UE Structural Funds for entrepreneurs, farmers and other social groups. However, the interest in public support is not reflected in better understanding of the notion’s meaning. Thus, the attempt to define and explain the notion of public support and principles governing its granting in the area of risk management in agriculture. Good solutions in the area of risk and crisis management are basic tools to ensure sustainable development and a competitive agricultural sector in the Community. Farmers should be prepared in case of negative effects of their choices and also in case of crises caused by natural disasters or other unpredictable events. In the context of the CAP reform, it is important to show new instruments that could help farmers to increase their ability in risk and crisis management. The shape of the Common Agricultural Policy (CAP) for the coming years 2007-2013 was established by the agreement reached by the Agriculture Ministers of the EU-15 in Luxembourg on 26 June 2003 and agreements of the EU Council dated 22 April 2004. New regulations were shaped in full accordance with the policy of rural areas development followed by the Commission. They are also one of the elements of simplifying started with the communications of the Commission concerning simplifying and improving the legislation within the Common Agricultural Policy. On the other hand, the directive on exclusions will enable granting farmers quicker aid, which is particularly important, for instance, in case of losses caused by unfavourable weather conditions and animal or plant diseases. Both the Commission’s communication and the report of the MEP rapporteur show great delay of this subject in the European Union. A farmer-entrepreneur running his farm after the reform on the competitive free market risks all his property without having, in terms of insurance, even a poor substitute of what an investor or a trader has. If it is a large commercial farm, it is able to cover insurance and risk costs. But millions of European small, very small or even family farms cannot afford to pay for any insurance, not even of their own houses, let alone production. In case of a disaster, it has to count on neighbours’ help or the state support. In some kinds of risk and crises in agriculture, granting the state assistance may be the right way of support. It should always be borne in mind, however, that a Member State is not obliged to grant the state assistance. As a result of this, in case of similar kinds of risk or crises, producers from one Member State or region may obtain support, but producers from other Member States or regions may have no such possibility. Such differences in support may lead to the disturbance of competition. Therefore, similarly to other kinds of state assistance, the necessity of avoiding undesired disturbances of competition should be taken into consideration when accepting the state assistance in risk and crisis management. A requirement of a minimum contribution of producers in losses or cost of such measures, or their equivalents, should be seen in terms of decreasing the threat of disturbance of competition and providing a stimulus to minimise risks. It should be clearly established that regulations concerning state assistance cannot, as such, ensure or replace optimal management in crises. The state assistance may only facilitate it in some circumstances. Risk management in agriculture in Poland is a new field, a poorly-known and rarely used one. Generally speaking, the term is understood as predicting potential losses and gathering means for compensating those losses when they appear. M. Jerzak and his team’s research indicates that Polish farmers most often use a diversification of production in risk management and count on administrative support. |
Cytowanie | Łozowski M., Obstawski Z. (2009) Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 197-211 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2009_n51_s197.pdf |
|
|
269. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2009 |
|
Czubak W. Ocena procedur pozyskiwania środków Unii Europejskiej na cele inwestycyjne w gospodarstwach rolnych
Autor | Wawrzyniec Czubak |
Tytuł | Ocena procedur pozyskiwania środków Unii Europejskiej na cele inwestycyjne w gospodarstwach rolnych |
Title | Evaluation of procedures in applying for investment structural funds of the European Union in agriculture |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | Zasadniczym celem artykułu było wskazanie podstawowych problemów i barier, jakie rolnicy napotykali przy staraniu się o środki z funduszy UE na inwestycje w gospodarstwach rolnych. Przedmiotem badań była ocena trudności, kosztochłonności, czasochłonności wykonania oraz zasadności poszczególnych elementów formularza wniosku dla działań o charakterze inwestycyjnym w ramach programu SAPARD i SPO Rolny.Z przeprowadzonych badań wynika, że rolnicy nie mieli trudności z wypełnieniem tej części wniosku, do przygotowania której potrzebna była dokumentacja gospodarstwa rolnego. Trudne i czasochłonne było dla rolników sporządzenie kalkulacji związanych z inwestycją. Mimo to, rolnicy uznali te wyliczenia jako zasadne we wniosku wiedząc, że jest to podstawowy element oceny wniosku i późniejszego rozliczenia inwestycji |
Abstract | The main aim of the article was to indicate the difficulties and barriers in applying for agricultural structural funds. In the conducted survey, farmers were asked to assess the difficulties, costs, time-consuming and how essential are the components of the application form. For farmers the easiest was to fill out the parts of the application form based on the data collected in the farm (farm income, value of sold production). The results showed that calculation of the investment was difficult and time-consuming. Nevertheless, farmers judge it necessary element in the application form, understanding the criteria of assessment and further account for investment. |
Cytowanie | Czubak W. (2009) Ocena procedur pozyskiwania środków Unii Europejskiej na cele inwestycyjne w gospodarstwach rolnych.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 319-329 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2009_n51_s319.pdf |
|
|
270. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2009 |
|
Karolewska-Szparaga M. Analiza sytuacji ekonomicznej wybranych gospodarstw mlecznych należących do Międzynarodowej Sieci Gospodarstw Porównawczych IFCN-Dairy
Autor | Małgorzata Karolewska-Szparaga |
Tytuł | Analiza sytuacji ekonomicznej wybranych gospodarstw mlecznych należących do Międzynarodowej Sieci Gospodarstw Porównawczych IFCN-Dairy |
Title | Economic situation analysis of dairy farms being members to International Farm Comparison Network (IFCN-Dairy) |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | W opracowaniu dokonano analizy sytuacji ekonomicznej wybranych gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka, należących do Międzynarodowej Sieci Gospodarstw Porównawczych IFCN-Dairy. Do obliczeń wykorzystano model TIPI-CAL, służący między innymi do porównań wyników ekonomicznych i produkcyjnych gospodarstw mlecznych należących do IFCN-Dairy. Badaniami objęto 30 gospodarstw z 15 krajów europejskich: Do przeprowadzenia analizy wybrano po 2 gospodarstwa z każdego kraju. Pierwsze, reprezentujące średnią wielkość gospodarstw mlecznych w danym kraju, drugie, to gospodarstwo charakteryzujące się dużą skalą produkcji w kraju oraz wyróżniające wysokim stopniem specjalizacji w produkcji mleka.Wyniki przedstawiono za pomocą porównań kosztów, przychodów oraz dochodów z produkcji mleka. Najwyższe koszty produkcji mleka charakteryzowały gospodarstwa norweskie oraz szwajcarskie. Najniższe koszty produkcji mleka ponosiły gospodarstwa z Białorusi oraz Irlandii, a także gospodarstwo o średniej skali produkcji z Ukrainy. Najwyższe przychody ze sprzedały mleka w przeliczeniu na gospodarstwo, osiągały gospodarstwa z Rosji, Niemiec, Czech, Ukrainy, Białorusi, Włoch, Wielkiej Brytanii, Danii oraz Holandii. Przeprowadzone badania wykazały, że najwyższy poziom dochodu z produkcji mleka osiągały gospodarstwa norweskie oraz irlandzkie. Gospodarstwa z Białorusi, Czech, Dani oraz gospodarstwo bułgarskie BG-2, gospodarstwo brytyjskie UK-97, a także niemieckie DE-650 odnotowały najniższy poziom dochodu spośród analizowanych gospodarstw |
Abstract | The aim of this article is economy situation analysis of dairy farms belongs to International Farm Comparison Network (IFCN-Dairy). The estimation prepared on the basis of TIPI-CAL model, which compare economic and production results of dairy farms belong to IFCN- Dairy. For estimation chose 30 dairy farms from 15 european country. For estimation chose 2 dairy farms per each country, first – which represent average dairy production scale in country, and the second – which represent big dairy production scale in country. The result presented on the base of cost, returns and profit of milk production comparison. The results showed high cost of milk production for Norway and Switzerland analysis dairy farms. Low cost of milk production was Belarus and Ireland dairy farms and average milk production scale farm from Ukraine as well. The high returns of milk production the farms from Russian Federation, Germany, Czech Republic, Ukraine, Belarus, Italy, United Kingdom, Denmark and Nederland achieved. The high profit of milk production the farms from Norway and Ireland achieved. |
Cytowanie | Karolewska-Szparaga M. (2009) Analiza sytuacji ekonomicznej wybranych gospodarstw mlecznych należących do Międzynarodowej Sieci Gospodarstw Porównawczych IFCN-Dairy.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 331-338 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2009_n51_s331.pdf |
|
|
271. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Kasztelan P. Substytucja czynników produkcji w wielkoobszarowych przedsiębiorstwach rolniczych
Autor | Paweł Kasztelan |
Tytuł | Substytucja czynników produkcji w wielkoobszarowych przedsiębiorstwach rolniczych |
Title | Substitution of production factors in the large scale agricultural companies |
Słowa kluczowe | czynniki produkcji, substytucja czynników, wielkoobszarowe przedsiębiorstwa rolnicze |
Key words | production factors, substitution, large scale agricultural companies |
Abstrakt | W opracowaniu zaprezentowano zmiany w zakresie wyposażenia wielkoobszarowych przedsiębiorstw rolniczych w podstawowe czynniki produkcji oraz zagadnienia związane z ich substytucją. Największe zmiany zaobserwowano w zakresie substytucji pracy kapitałem, które wyrażały się przede wszystkim wzrostem technicznego uzbrojenia pracy. Procesom, tym towarzyszył wzrost produkcji, który umożliwił popraw ę uzyskiwanych wyników w zakresie produktywności ziemi i pracy. |
Abstract | Article presents changes in the basic production assets in the large scale agricultural companies and its substitution. The most significant changes were observed in the level of capital invested in the fixed assets, which has been systematically increased. At the same time when the labor endowments decreased, its costs started to rise. An increase in the technical labor equipment was accompanied by the labor efficiency and capital productivity enlargement. Land endowments remained at the same level |
Cytowanie | Kasztelan P. (2009) Substytucja czynników produkcji w wielkoobszarowych przedsiębiorstwach rolniczych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 174-181 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n3_s174.pdf |
|
|
272. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2009 |
|
Górna J. Konkurencyjność przedsiębiorstw przemysłu mięsnego i mleczarskiego na terenie Wielkopolski w aspekcie spełnienia wymagań prawa żywnościowego Unii Europejskiej
Autor | Justyna Górna |
Tytuł | Konkurencyjność przedsiębiorstw przemysłu mięsnego i mleczarskiego na terenie Wielkopolski w aspekcie spełnienia wymagań prawa żywnościowego Unii Europejskiej |
Title | Competitiveness of meat and dairy industry in the Wielkopolska region in the aspect of compliance with the European Union food law requirements |
Słowa kluczowe | przemysł spożywczy, przedsiębiorstwa branży mięsnej i mleczarskiej, system HACCP, prawo żywnościow |
Key words | food industry, companies of meat and dairy industry, HACCP system, food law |
Abstrakt | Wymagania prawa żywnościowego przyczyniły się do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw przemysłu mięsnego i mleczarskiego, m.in. przez modernizację infrastruktury tych przedsiębiorstw. Z punktu widzenia zarządzania przedsiębiorstwem wprowadzenie systemu HACCP powinno się traktować jak inwestycję, która w niedalekiej przyszłości przyniesie zwrot poniesionych nakładów, zapewni łatwiejszy handel na rynku krajowym i międzynarodowym oraz da większe szanse na utrzymanie starych i zdobycie nowych konsumentów. Przedsiębiorstwa branży mięsnej i mleczarskiej, jako jedne z pierwszych były zobligowane do spełnienia wymagań unijnego prawa żywnościowego. W porównywalnym stopniu przedsiębiorstwa obydwu branż, jako pozytywny skutek spełnienia wymagań prawa żywnościowego (wdrożenie systemu HACCP) uznały m.in. wzrost samokontroli pracowników, czy też podniesienie jakości wyrobów. |
Abstract | Requirements of food law contributed to an increase of competitiveness of meat and dairy industry thanks to a modernization of plant infrastructure. The implementation of the HACCP system from the point of view of company management should be treated as an investment which in the future brings repayment of costs, guarantees easier foreign and domestic trade and gives an opportunity to hold the old and to get new customers. Companies of meat and dairy industry were the first obliged to comply with the requirements of the EU food law. Companies of both branches in the same degree acknowledge, among other things, an increase of their employees’ self-control and an increase of product quality as positive effects of meeting the EU food law requirements (implementation of the HACCP system). |
Cytowanie | Górna J. (2009) Konkurencyjność przedsiębiorstw przemysłu mięsnego i mleczarskiego na terenie Wielkopolski w aspekcie spełnienia wymagań prawa żywnościowego Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 7(22), z. : 5-12 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2009_T7(22)_n_s5.pdf |
|
|
273. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Helta M. Zastosowanie metody DEA do opracowania rankingu efektywności spółek Agencji Nieruchomości Rolnych w 2006 roku
Autor | Mirosław Helta |
Tytuł | Zastosowanie metody DEA do opracowania rankingu efektywności spółek Agencji Nieruchomości Rolnych w 2006 roku |
Title | Application of DEA method to compile the efficiency ranking of Agricultural Property Agency’s companies in 2006 |
Słowa kluczowe | metoda DEA, super efektywność DEA, ranking gospodarstw |
Key words | DEA method, super efficiency, ranking of farms |
Abstrakt | W opracowaniu przedstawiono ranking efektywności technicznej spółek Agencji Nieruchomości Rolnych w 2006 r. Ranking opracowano dla 59 spółek ANR przy wykorzystaniu odmiany metody DEA . superefektywności DEA, stosując w badaniach miary efektywności zorientowane na nakłady oraz podejście zakładające zmienne efekty skali (VRS). Najwyższe pozycje w rankingu efektywności technicznej zajęty spółki: Hodowla Zarodowa Kietrz (big), Małopolska Hodowla Buraka Pastewnego (355,9%), Hodowla Roślin Ogrodniczych w Broniszach (202,4%). |
Abstract | This article presents the ranking of the technical efficiency of the Agricultural Property Agency’s companies in 2006. Ranking was developed for the 59 APA’s companies using a variety of DEA method . super efficiency of DEA, using an input-oriented measure of efficiency and the variable effects of scale (VRS). Model of company adopted for the calculation consisted one effect and four inputs. The effect in the model was y . total amount of sale returns and payments (thousand PLN). Inputs: x1 . costs of materials and energy (thousand PLN), x2 . value of fixed assets (thousand PLN) , x3 . gross wages (thousand PLN) , x4 . agricultural area (hectares). The highest ranking positions: Hodowla Zarodowa Kietrz (big), Małopolska Hodowla Buraka Pastewnego (355.9%), Hodowla Roślin Ogrodniczych Bronisze (202.4%). |
Cytowanie | Helta M. (2009) Zastosowanie metody DEA do opracowania rankingu efektywności spółek Agencji Nieruchomości Rolnych w 2006 roku.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 107-111 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n3_s107.pdf |
|
|
274. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Czekaj T., Józwiak W. Bariery wzrostu i rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych w makroregionach Polski
Autor | Tomasz Czekaj, Wojciech Józwiak |
Tytuł | Bariery wzrostu i rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych w makroregionach Polski |
Title | Barriers of farms growth and development in Polish macroregions |
Słowa kluczowe | indywidualne gospodarstwo rolne, funkcja produkcji |
Key words | individual farm, production function |
Abstrakt | Celem artykułu jest identyfikacja barier wzrostu i rozwoju gospodarstw rolnych w czterech makroregionach Polski. Wykorzystano w nim wyniki analiz dochodowości materialnych czynników produkcji dokonanych za pomocą analizy funkcji produkcji gospodarstw indywidualnych prowadzących rachunkowość w systemie Polski FADN w 2006 r. Ustalono krańcowe dochodowości trzech czynników produkcji: pracy, ziemi i kapitału. Następnie odniesiono je do jednostkowych kosztów nakładów tych czynników ustalając opłacalność ich zwiększania w gospodarstwach (krańcowe rentowności nakładów poszczególnych czynników produkcji). Brak opłacalności uznano za główną barierę ograniczającą możliwość wzrostu i rozwoju gospodarstw rolnych. Stwierdzono m.in. zróżnicowanie (zarówno regionalne, jak i względem wielkości ekonomicznej gospodarstw) opłacalności zwiększania nakładów pracy i ziemi oraz brak zróżnicowania krańcowej rentowności nakładów kapitału. |
Abstract | The aim of the paper is to evaluate farms growth and development barriers in four of the FADN regions of Poland. Results from analyses of profitability of material factors of production accomplished by production function analysis of individual farms conducting their accounting within the Polish FADN in the year 2006. Marginal incomes of three factors of production: labor, land and capital have been assessed. Then these marginal incomes were compare with unit costs of inputs of these factors setting their profitabilities of increasing each input (marginal profitabilities of each factors of production). Lack of profitabilities were assumed to be main barriers preventing possibilities of growth and development of farms. It was found out inter alia, that there was diversity (both regional and in terms of economic size of farms) of profitability of increasing labor and land inputs and absence of marginal profitability of capital input |
Cytowanie | Czekaj T., Józwiak W. (2009) Bariery wzrostu i rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych w makroregionach Polski .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 29-40 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n4_s29.pdf |
|
|
275. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2009 |
|
Spaltabaka E. Ekonomiczne aspekty alternatywnych kierunków chowu zachowawczych ras bydła na przykładzie bydła polskiego czerwonego
Autor | Edyta Spaltabaka |
Tytuł | Ekonomiczne aspekty alternatywnych kierunków chowu zachowawczych ras bydła na przykładzie bydła polskiego czerwonego |
Title | Economic aspects of alternative ways of protective cattle rearing illustrated with polish red |
Słowa kluczowe | zachowawcze rasy bydła, ochrona rodzimych ras bydła, dochód z gospodarstwa, przychody i koszty |
Key words | protected cattle breeds, protection of indigenous cattle breeds, farm profit, incomes and costs |
Abstrakt | W Polsce ochroną objęte są cztery rasy bydła: polska czerwona, białogrzbieta, polska czarno-biała i polska czerwono-biała. Pomimo, iż wszystkie te rasy charakteryzuj ą się kombinowanym typem użytkowym utrzymywane są w celu produkcji mleka. Kierunek mięsny został przez rolników zapomniany, a jest to niewykorzystany potencjał i szansa na dalsze spopularyzowanie tych ras. Z przeprowadzonych badań wynika jednak, iż chów mamkowy nie jest ekonomicznie uzasadnioną alternatywą dla kierunku mlecznego i pozwala na uzyskanie znacznie niższego dochodu z gospodarstwa. Wiele jego form jest nieopłacalnych. |
Abstract | There are four protected cattle breeds in Poland: Polish Red, białogrzbieta, Polish Black-White and Polish Red-White. Although all of these breeds can be reared as a dairy or beef cattle, they are reared in order to milk production. The other way of rearing (as a beef cattle) has been forgotten by farmers, however, this is an unexploited potential and opportunity for further popularization of these breeds. The study shows that rearing system named as suckling cows is not economically reasonable alternative to the milk production and there is a possibility to get much lower farm income. Many of its forms is unprofitable. |
Cytowanie | Spaltabaka E. (2009) Ekonomiczne aspekty alternatywnych kierunków chowu zachowawczych ras bydła na przykładzie bydła polskiego czerwonego.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 3: 244-255 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2009_n3_s244.pdf |
|
|
276. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2008 |
|
Grużewska A. Wpływ wylęgowości na rentowność w produkcji piskląt kur mięsnych
Autor | Agata Grużewska |
Tytuł | Wpływ wylęgowości na rentowność w produkcji piskląt kur mięsnych |
Title | Influence of Hatching Percent on the Profi tability of Chick Production |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | In the essay the value of profitability threshold for consecutive levels of egg hatching percent ranging from 70.1 to 90.0% was evaluated. The calculation included exemplary subsidies associated with the basic price of a hatching egg, and was carried out at assumed prices of eggs and chicks. Moreover, the correctness of calculations was checked with respect to an exemplary level of fixed costs. |
Cytowanie | Grużewska A. (2008) Wpływ wylęgowości na rentowność w produkcji piskląt kur mięsnych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 71: 137-145 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2008_n71_s137.pdf |
|
|
277. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2008 |
|
Gruziel K. Możliwości wprowadzenia podatku dochodowego w rolnictwie w opiniach rolników indywidualnych
Autor | Kinga Gruziel |
Tytuł | Możliwości wprowadzenia podatku dochodowego w rolnictwie w opiniach rolników indywidualnych |
Title | PROSPECTS FOR INTRODUCING INCOME TAX ON AGRICULTURE ACCORDING TO INDIVIDUAL FARMERS’ OPINIOns |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | The paper presents individual farmers’ opinions concerning some suggestions on imposing income tax on agriculture. Assumptions and results of this tax implementation were assessed. Research results indicate that farmers generally are not definitive opponents of the income tax introduction into Polish agricultural sector. However, farmers judged this proposition as being unbeneficial for them mostly since complicated tax settlements and potential inspections by the tax offices. Moreover, they are willing to accept potentially lowest tax rate on their earned income without subtracting the costs of farmer’s own labor and of farm family labor. Farmers perceived potential advantages of the agricultural income tax introduction such as tax relieves and tax exemptions, as well as exclusion of some quasi-farmers from the system. Farmers were also in favour about concept of progressive income-tax and lump-sum tax with lower rates |
Cytowanie | Gruziel K. (2008) Możliwości wprowadzenia podatku dochodowego w rolnictwie w opiniach rolników indywidualnych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 66: 97-112 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2008_n66_s97.pdf |
|
|
278. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2008 |
|
Gruziel K. Podatek rolny jako obciążenie indywidualnych gospodarstw rolniczych
Autor | Kinga Gruziel |
Tytuł | Podatek rolny jako obciążenie indywidualnych gospodarstw rolniczych |
Title | Agricultural tax burden on individual holdings |
Słowa kluczowe | |
Key words | |
Abstrakt | |
Abstract | In the paper agricultural tax burden on individual holdings type “dairy cattle” and “granivores”, situated in the regions of FADN Wielkopolska and Śląsk as well as Mazowsze and Podlasie is presented. The greatest amount of agrarian tax is charged on households with area above 25 hectares of the farming type “granivores” from the region of Wielkopolska and Śląsk. The higher relationship between agrarian tax and general level of costs, the financial costs and the incomes from the family agricultural household confirm the greater charging of the smallest-surface agricultural farms with the agrarian tax, within the both farming types |
Cytowanie | Gruziel K. (2008) Podatek rolny jako obciążenie indywidualnych gospodarstw rolniczych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 69: 17-29 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2008_n69_s17.pdf |
|
|
279. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2008 |
|
Sobczyński T. Za co płacimy w ramach WPR? Próba pomiaru na poziomie gospodarstwa rolnego
Autor | Tadeusz Sobczyński |
Tytuł | Za co płacimy w ramach WPR? Próba pomiaru na poziomie gospodarstwa rolnego |
Title | What do we pay in CAP for? An attempt of measurement at farm level |
Słowa kluczowe | wielkość ekonomiczna, typ rolniczy gospodarstwa, wartość dodana netto, dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego, saldo dopłat i podatków |
Key words | economic size, types of farming, farm net value added, family farm income, balance of subsidies and taxes |
Abstrakt | Analiza wyników pięciu typów rolniczych gospodarstw z największej klasy wielkości ekonomicznej wykazała, że instrumenty WPR stworzone dla wspierania gospodarstw rodzinnych nie przystają do przedsiębiorstw rolnych z krajów byłego bloku wschodniego. Wysoka dochodowość pracy własnej w tych krajach, gdzie na jedną osobę świadczącą pracą nieopłaconą pracuje od kilku do kilkuset pracowników najemnych, uzyskana przy bardzo niskiej produktywności pracy, była możliwa w wyniku niskich kosztów pracy najemnej i wielusettysięcznego wsparcia w euro. Gospodarstwa o powierzchni często około 1000-1500 ha, w których zatrudnia się pracowników nawet do zarządzania, okazały się w tym przypadku sprawnym narzędziem absorpcji środków oferowanych w ramach WPR, która ma wspierać gospodarstwa rodzinne |
Abstract | The analysis of economic results which was made for farms of five farming types (and of the largest economical size) proved that CAP instruments which had been created to support family farms do not perform well in the countries of former Eastern European block. High own (unpaid) labour profitability in the countries where several up to several hundred of employees work per one person rendering unpaid labour, achieved when combined with a low labour productivity, was possible because of low costs of hired labour and high subsidies. Farms with an area of 1000-1500 hectare, employing even hired management workforce, turned out to be a very efficient tool of absorbing funds which are offered within CAP and which had been designed for supporting family farms. |
Cytowanie | Sobczyński T. (2008) Za co płacimy w ramach WPR? Próba pomiaru na poziomie gospodarstwa rolnego.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 5(20), z. : 162-173 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2008_T5(20)_n_s162.pdf |
|
|
280. |
Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, 2008 |
|
Sobczyński T. Zmiany poziomu zrównoważenia gospodarstw rolniczych UE w latach 1989-2005 . implikacje dla Polski
Autor | Tadeusz Sobczyński |
Tytuł | Zmiany poziomu zrównoważenia gospodarstw rolniczych UE w latach 1989-2005 . implikacje dla Polski |
Title | Changes of agriculture’s sustainability level in countries of eEU-12 in years 1989-2005 and their implications for Poland |
Słowa kluczowe | koszty nawozów i pestycydów na jednostkę ziemi i plonu, obsada zwierząt, dochodowość ziemi i pracy, saldo dopłat i podatków, FADN |
Key words | fertilization and pesticides cost per land and crop unit, livestock density, land and work profitability, taxes and surcharges balance, FADN |
Abstrakt | Na podstawie danych europejskiego systemu FADN porównano zmiany poziomu zrównoważenia gospodarstw rolniczych byłej unijnej .dwunastki. (UE-12) w latach 1989-2005. W badanym okresie następowała poprawa zrównoważenia gospodarstw rolniczych w aspekcie przyrodniczo-środowiskowym. W aspekcie społecznoekonomicznym zwiększanie skali produkcji, wydajności roślin i zwierząt, a także produkcyjności i produktywności ziemi oraz pracy nie powstrzymywały spadku dochodów i konieczne było rosnące wsparcie dopłatami. Sytuacja ekonomiczna rolników w coraz większym stopniu była zależna od wsparcia podatników. |
Abstract | The paper aims to analyze changes of sustainability level in countries of UE12 in years 1989-2005 using data collected by European system of agricultural accountancy FADN. In the analyzed period the sustainability of farms was improving considering environmental and natural aspects. Fertilization costs per 1 ha of agricultural area or 1 dt of wheat were falling. Livestock density and grains. share in crops were also decreasing. Only fertilization and pesticides cost per land and crop unit ratios increased. In the same time production scale, crops and livestock output, land and labour profitability were growing. Unfortunately the labour and land profitability adjusted by taxes and surcharges balance declined. Farmers. economic condition has become even more dependent on support from tax payers. |
Cytowanie | Sobczyński T. (2008) Zmiany poziomu zrównoważenia gospodarstw rolniczych UE w latach 1989-2005 . implikacje dla Polski .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 94, z. 2: 106-114 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2008_n2_s106.pdf |
|
|