Wyniki wyszukiwania

Autor	Jolanta Sobierajewska, Wojciech Ziętara
Tytuł	Gospodarstwa sadownicze w Polsce i w wybranych krajach Unii Europejskiej
Title	FRUIT FARMS IN POLAND AND SELECTED COUNTRIES OF THE EUROPEAN UNION
Słowa kluczowe	gospodarstwa sadownicze, efektywność, dochodowość
Key words	orchard farms, efficiency, profitability
Abstrakt	W artykule wskazano na rolę produkcji sadowniczej w polskim rolnictwie. Dokonano oceny potencjału produkcyjnego i efektywności polskich gospodarstw sadowniczych na tle gospodarstw węgierskich, niemieckich i holenderskich. Systemem FADN objęte były polskie gospodarstwa sadownicze o wielkości 8-16 i 16-40 ESU i to one wykazywały większe zdolności do rozwoju w porównaniu do analizowanych w tych klasach wielkościowych gospodarstw węgierskich. Wśród gospodarstw sadowniczych o wielkości 40-100 ESU analizą objęto gospodarstwa węgierskie i niemieckie, natomiast powyżej 100 ESU gospodarstwa niemieckie i holenderskie. W obydwu analizowanych klasach wielkości ekonomicznej to gospodarstwa niemieckie miały większe szanse rozwojowe niż analogiczne gospodarstwa węgierskie czy holenderskie.
Abstract	The article indicated the role of orchard production in Polish agriculture. They made an appraisal of the production potential and the effectiveness of Polish fruit farms in relation to Hungarian, German and Dutch farms. European FADN system were included in the Polish orchard farms sizes 8-16 and 16-40 ESU and they had a greater capacity for growth compared to those analyzed in economic size classes Hungarian farms. Among the fruit farms of the size 40-100 ESU analysis included Hungarian and German farms and more than 100 ESU holding German and Dutch. In both classes analyzed the economic size of the holding German development were more likely than similar Hungarian or Dutch farms.
Cytowanie	Sobierajewska J., Ziętara W. (2013) Gospodarstwa sadownicze w Polsce i w wybranych krajach Unii Europejskiej.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 1: 140-151
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n1_s140.pdf

Autor	Agnieszka Borowska
Tytuł	Zmiany na rynku jabłek w Polsce z uwzględnieniem jabłek regionalnych
Title	CURRENT STATUS AND PROSPECTS CONCERNING APPLE MARKET DEVELOPMENT IN POLAND WITH PARTICULAR FOCUS ON REGIONAL APPLES
Słowa kluczowe	produkcja, konsumpcja, jabłka, obszary wiejskie, produkty regionalne
Key words	production, consumption, apples, rural areas, regional products
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono zmiany zachodzące na rynku jabłek w Polsce, z uwzględnieniem rynku regionalnych odmian jabłek, takich jak jabłka łąckie i grójeckie. Omówiono kierunki zmian w powierzchni upraw jabłoni, plonie i zbiorach jabłek, ukazując zróżnicowanie regionalne, a także odmianowe. Ponadto, zwrócono uwagę na handel zagraniczny tymi owocami, kształtowanie się ich cen na rynku oraz poziom konsumpcji. Ukazano sytuację i specyfikę dwóch produktów regionalnych mających unijne chronione oznaczenie geograficzne (ChOG).
Abstract	The paper discusses Polish apple market, account taken of specific problems of regional apples, such as łąckie and grójeckie regional varieties. The author discusses changes concerning apple farming area, yields and harvest of apples focusing on differences in respect of a apple growing region and apple variety. Than attention is brought to foreign trade in apples, market price mechanisms and levels of consumption. Two regional products marked by the EU with Protected Geographical Designation were described in detail.
Cytowanie	Borowska A. (2013) Zmiany na rynku jabłek w Polsce z uwzględnieniem jabłek regionalnych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 1: 152-167
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n1_s152.pdf

Autor	Anna Bieniasz, Zbigniew Gołaś, Aleksandra Łuczak
Tytuł	Zróżnicowanie kondycji finansowej gospodarstw rolnych wyspecjalizowanych w chowie owiec i kóz w krajach Unii Europejskiej
Title	DIVERSITY OF THE FINANCIAL CONDITION OF FARMS SPECIALISING IN SHEEP AND GOAT HUSBANDRY IN THE EUROPEAN UNION COUNTRIES
Słowa kluczowe	gospodarstwa wyspecjalizowane w chowie owiec i kóz, kondycja finansowa, metoda TOPSIS, UE
Key words	specialist sheep and goats farms, financial condition, TOPSIS method, EU
Abstrakt	Głównym celem artykułu jest określenie zróżnicowania kondycji finansowej gospodarstw wyspecjalizowanych w chowie owiec i kóz na podstawie europejskiego systemu danych rachunkowych gospodarstw rolnych FADN. Kondycję finansową gospodarstw scharakteryzowano z perspektywy płynności finansowej, zadłużenia, produktywności i rentowności oraz miary syntetycznej oszacowanej metodą TOPSIS. Uzyskane wyniki wskazują, że najsłabszą kondycją finansową cechowały się gospodarstwa na Litwie, w Holandii, Finlandii, Francji oraz na Węgrzech. Generalnie niska ocena kondycji finansowej gospodarstw w tych krajach wynika z większego ryzyka płynności finansowej, niższego stopnia wypłacalności oraz niskiej rentowności. Z kolei wysoką efektywnością wyróżniały się gospodarstwa w Austrii, Wielkiej Brytanii, Grecji, Włoszech oraz Hiszpanii. Wysoka ogólna ocena kondycji finansowej gospodarstw w tych krajach wynika przede wszystkim z bezpiecznego poziomu zadłużenia, wysokiej produktywności oraz z wysokiej rentowności.
Abstract	This paper presents the results of the analysis of the financial condition of farms specializing in breeding sheep and goats. The analysis is based on the European System of Farm Accountancy Data Network (FADN). The financial condition of farms was analyzed in the perspective of liquidity, debt, profitability, productivity and synthetic measure estimated with use of TOPSIS method. The results indicate that the weakest financial condition was characteristic for farms in Lithuania, Netherlands, Finland, France and Hungary. Generally low evaluation of farms’ financial condition in these countries is due to greater liquidity risk, the lower degree of solvency and low profitability. The high efficiency of the farm stand out in Austria, Great Britain, Greece, Italy and Spain. High overall assessment of the financial situation of farms in these countries is mainly due to a safe level of debt, high productivity and high profitability.
Cytowanie	Bieniasz A., Gołaś Z., Łuczak A. (2013) Zróżnicowanie kondycji finansowej gospodarstw rolnych wyspecjalizowanych w chowie owiec i kóz w krajach Unii Europejskiej .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 1: 168-181
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n1_s168.pdf

Autor	Grażyna Nachtman
Tytuł	Dochodowość gospodarstw ekologicznych a wielkość użytków rolnych
Title	PROFITABILITY OF ORGANIC FARMS AGAINST UTILIZED AGRICULTURAL AREA
Słowa kluczowe	dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego, dopłaty do działalności operacyjnej, produkcja ekologiczna, rachunkowość rolna, efektywność ekonomiczna
Key words	family farm income, subsidy to operational activity, organic production, farm accountancy, economic efficiency
Abstrakt	W artykule przedstawiono wyniki produkcyjno-ekonomiczne kilku grup certyfikowanych gospodarstw ekologicznych różniących się wielkością obszarową. Przedmiotem analizy były gospodarstwa indywidualne prowadzące rachunkowość FADN nieprzerwanie przez trzy lata (2008-2010). Ze wzrostem wielkości obszarowej analizowanych gospodarstw następował spadek intensywności produkcji, a w efekcie produktywności ziemi. Ponadto, w gospodarstwach posiadających więcej niż 20 ha użytków rolnych niemal w każdym roku wartość wytworzonej produkcji na 1 ha była niższa niż wartość poniesionych kosztów. Mimo to, dzięki pozyskaniu dopłat do działalności operacyjnej, rolnicy we wszystkich grupach gospodarstw uzyskali dodatnie dochody, tym większe im większe były zasoby ziemi upoważniające do pobierania dotacji.
Abstract	(UAA) shows that the more UAA farmers use, the worse production effectiveness they attain, however the higher level of income they reach due to the subsidizing. In farms with 20 ha of UAA and more the amount of subsidies was in general higher than the income per farm. The biggest farms (more than 50 ha of UAA) are in particularly profitable position due to the UAA entitled to subsidies. However, in these farms production intensity was approximately 3-fold lower than in smallest farms (5-10 ha of UAA). Thereby, land productivity was also over 3-fold lower. It is of high importance that land productivity was significantly diverse in different groups of farms, though soil quality was very similar (by the way quite poor). In farms of smaller areas there were 2-3-fold more livestock, which was advantageous for the soil richness.
Cytowanie	Nachtman G. (2013) Dochodowość gospodarstw ekologicznych a wielkość użytków rolnych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 1: 182-196
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n1_s182.pdf

Autor	Michał Krzyżaniak, Mariusz Stolarski, Stefan Szczukowski, Józef Tworkowski
Tytuł	Ekonomiczne aspekty produkcji biomasy wierzby w jednorocznym i trzyletnim cyklu zbioru
Title	ECONOMIC ASPECTS OF WILLOW BIOMASS PRODUCTION IN ANNUAL AND TRIENIAL HARVEST CYCLE
Słowa kluczowe	wierzba, koszty bezpośrednie, nadwyżka bezpośrednia
Key words	willow, direct costs, direct surplus
Abstrakt	Celem opracowania jest porównanie kosztów zakładania plantacji i produkcji zrębków wierzby zbieranej w cyklu jednorocznym i trzyletnim. Badania prowadzono w latach 2008-2011 w dwóch Stacjach Dydaktyczno-Badawczych (SDB Bałdy i SDB Łężany) Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Na podstawie wyników doświadczeń polowych przeprowadzono ocenę ekonomiczną produkcji zrębków wierzby krzewiastej. Koszty założenia plantacji wierzby i jej prowadzenia przy zagęszczeniu 25 tys. szt. sadzonek na 1 ha wyniosły 7741,3 zł/ha i były znacznie niższe niż przy zagęszczeniu 48 tys. szt./ha (12127,9 zł/ha). Bezpośrednie koszty produkcji zrębków wierzby w mniejszym zagęszczeniu (25 tys. szt./ha) i zbiorze pędów w cyklu 3-letnim obliczone przy średnim plonie wyniosły 95,6 zł/t i były niższe niż przy zagęszczeniu 48 tys. szt./ha i zbiorze corocznym pędów (114,4 zł/t). Nadwyżka bezpośrednia (średnio 1860 zł/ha/rok) uzyskana na plantacji przy mniejszym zagęszczeniu wierzby i jej zbiorze co 3-lata była o 666,3 zł/ha/rok wyższa niż z większego zagęszczenia i corocznego zbioru. Przy najniższych plonach wartości nadwyżki bezpośredniej były ujemne. Z ekonomicznego punktu widzenia produkcja zrębków wierzby w trzyletnim cyklu zbioru była korzystniejsza niż ich produkcja z roślin pozyskiwanych co roku.
Abstract	Based on the results of field experiments an economic analysis, the cultivation and production of willow chips has been presented. Cost of establishment of willow plantation and its cultivation at density of 25 thousand cuttings/ha amounted to 7,741.3 PLN/ha and were much lower than at density of 48 thousand cuttings/ha (12,127.9 PLN/ha). Direct costs calculated at an average yield at lower density (25 thousand cuttings/ha) and shoots harvesting in 3-year cycle amounted to 95.6 PLN/t and were lower than at density of 48 thousand cuttings/ha and annual harvest of shoots (114.4 PLN/t). Biomass production costs in annual harvest cycle were compensated when average yield of fresh biomass amounted to 17.7 t/ha and in three-year harvesting cycle when 40.9 t/ha were obtained. Average direct surplus, 1860 PLN/ha in average, obtained to farm gate at a lower density in 3-years harvest cycle was 666.3 PLN/ha higher than from the higher density and annual harvest cycle. Direct surplus was negative when the lowest yields were considered.
Cytowanie	Krzyżaniak M., Stolarski M., Szczukowski S., Tworkowski J. (2013) Ekonomiczne aspekty produkcji biomasy wierzby w jednorocznym i trzyletnim cyklu zbioru .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 1: 211-119
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n1_s211.pdf

Autor	Józef Kowalski
Tytuł	Obszar gospodarstwa ekologicznego a liczba i moc mobilnych środków energetycznych
Title	THE SEIZE OF AN ECOLOGICAL FARM AND THE POWER AND THE NUMBER OF MOBILE ENERGY MEANS
Słowa kluczowe	gospodarstwo ekologiczne, powierzchnia użytków rolnych, ciągniki, samochody, kombajny, moc wykorzystana
Key words	ecological farm, area of arable land, tractors, cars, combines, the use power
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie relacji pomiędzy wielkością gospodarstwa ekologicznego i jego strukturą użytkowania ziemi a liczbą mobilnych środków energetycznych oraz zainstalowaną w nich mocą. Badania przeprowadzono w piętnastu gospodarstwach ekologicznych. Będące na wyposażeniu badanych obiektów środki energetyczne w gospodarstwach najmniejszych to jedynie ciągniki małej mocy (głównie Ursus C330). Wraz ze wzrostem obszaru (grupy II i III) średnia liczba ciągników w gospodarstwie zwiększała się, podobnie jak ich klasa uciągu. Samochody dostawcze, mające duże znaczenie w uzyskiwaniu wyższych cen przy indywidualnej sprzedaży płodów i produktów rolnych, występowały tylko w gospodarstwach grup II i III. Moc zainstalowana w mobilnych środkach technicznych w przeliczeniu na hektar UR była nieznacznie zróżnicowana w zależności od obszaru gospodarstw i mieściła się w przedziale od 11,4 do 12,2 kW/ha. Jednak w odniesieniu do całego wyposażenia gospodarstwa w środki energetyczne wartość mocy w grupie II była około dwukrotnie, a w grupie III – czterokrotnie większa niż w grupie I.
Abstract	The purpose of this work is to analyse the relations between the size of an ecological farm. its structure of land use, the number of vehicles as well as the installed power. The research was carried out in 15 ecological farms. Energy means, with which the examined facilities are equipped, are based only on tractors of low power (mainly Ursus C330) in the smallest farms. The mean value of the number of tractors in a farm increased, as well as their class of towing power, along with the increase of area (group II and III). Delivery vans, which are significant for obtaining higher prices for individual sale of produce occurred only in the farms of group II and III – respectively 0.5 and 0.67 per farm. However, the value of power in relation to the whole farm is two times higher in group II and four times higher in group III than in group I.
Cytowanie	Kowalski J. (2013) Obszar gospodarstwa ekologicznego a liczba i moc mobilnych środków energetycznych .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 1: 220-226
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n1_s220.pdf

Autor	Benedykt Pepliński
Tytuł	Wpływ opłacalności produkcji żywca wieprzowego na zmiany pogłowia trzody chlewnej w Polsce. Analiza regionalna
Title	IMPACT THE PROFITABILITY OF PIG PRODUCTION TO CHANGES IN THE PIG POPULATION IN POLAND. REGIONAL ANALYSIS
Słowa kluczowe	pogłowie trzody chlewnej, opłacalność produkcji tuczników, analiza regionalna
Key words	pigs population, pigs profitability, regional analysis
Abstrakt	Celem artykułu jest ocena wpływu opłacalności produkcji trzody chlewnej na zmiany wielkości pogłowia trzody chlewnej i macior w poszczególnych województwach. Badania przeprowadzono za lata 2001-2012 na podstawie wyników produkcyjnych gospodarstwa rolnego produkującego w cyklu półzamkniętym, które w 2011 roku sprzedało 3836 tuczników.
Abstract	The aim of the paper was to analyze the impact of the profitability of pig production in the regions on changes in the size of population of pigs and sows. The analysis was carried out for the years 2001-2012 on the basis of a farm that sold 3,836 pigs in 2011. The analysis shows a strong correlation between profitability of pigs production and changes of pigs and sows population.
Cytowanie	Pepliński B. (2013) Wpływ opłacalności produkcji żywca wieprzowego na zmiany pogłowia trzody chlewnej w Polsce. Analiza regionalna .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 2: 75-87
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n2_s75.pdf

Autor	Sławomir Jarka
Tytuł	Wykorzystanie outsourcingu w przedsiębiorstwach wielkoobszarowych w Wielkopolsce
Title	THE USE OF OUTSOURCING IN BIG SCALE ENTERPRISES IN WIELKOPOLSKA
Słowa kluczowe	nowa ekonomia instytucjonalna, outsourcing, przedsiębiorstwa wielkoobszarowe
Key words	new institutional economics, outsourcing, large-scale farms
Abstrakt	Głównym celem opracowania jest określenie efektywności ekonomicznej przedsiębiorstw rolniczych w województwie wielkopolskim, różniących się zakresem stosowania outsourcingu. Badania zrealizowano w 2011 r. metodą sondażu diagnostycznego i techniki wywiadu kierowanego z kierownictwem 18 przedsiębiorstw wielkoobszarowych różniących się zakresem stosowania outsourcingu. Do oceny poziomu outsourcingu użyto wskaźnika znaczenia kontraktu, którego wielkość zależy od długości, złożoności, kosztów jednostkowych i zakresu procedur zawieranych kontraktów. Przedsiębiorstwa charakteryzujące się wskaźnikiem znaczenia kontraktu od 2,5 do 2,75 były średnio o 1/5 bardziej rentowne niż jednostki, które odnotowały ten wskaźnik na poziomie 2 do 2,49.
Abstract	The main objective of the research was to identify economic efficiency of farms from wielkopolskie voivodship, varied in terms of the use of outsourcing. The research was conducted using diagnostic polls and guided interviews. Interviews were conducted personally with executives of investigated farms in 2011. Interviews were conducted in 18 profitable and developing big scale farms (over 100 ha) operating in wielkopolskie voivodship. An important element of the analysis was the use of an index of contract importance to evaluate the level of outsourcing. The value of the index depends on the length, complexity, costs per unit and scope of contract procedures. Companies with the index of contract importance between 2.5 and 2.75 were on average 1/5 more profitable than those with the index between 2 and 2.49. Higher profitability can be explained by the fact that due to outsourcing the level of fixed costs was reduced and that a synergic effect occurred thanks to the use of more efficient technologies.
Cytowanie	Jarka S. (2013) Wykorzystanie outsourcingu w przedsiębiorstwach wielkoobszarowych w Wielkopolsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 2: 88-96
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n2_s88.pdf

Autor	Agata Żak
Tytuł	Zmiany obszarowe a intensywność gospodarowania w gospodarstwach indywidualnych
Title	INTENSITY CHANGE MANAGEMENT AREA A PRIVATE ON HOLDINGS
Słowa kluczowe	obszar, intensywność, intensywność organizacji, intensywność produkcji, intensywność gospodarowania
Key words	area, intensity, intensity of organization, intensity of production, intensity of management
Abstrakt	W artykule określono związek między zmianami obszarowymi gospodarstw indywidualnych a ich intensywnością produkcji i intensywnością organizacji produkcji roślinnej i zwierzęcej. Badane gospodarstwa podzielono na cztery grupy ze względu na zmianę obszaru lub jej brak. Badania przeprowadzono za lata 2005-2009. Źródłem danych były informacje z systemu FADN. Uzyskane wyniki wskazują, iż zmiany obszarowe nie wykazywały wyraźnej współzależności z poziomem intensywności gospodarowania. Jednakże w grupie, która zwiększyła powierzchnię o ponad 25%, zmiany intensywności gospodarowania były najbardziej korzystne, między innymi nastąpił najwyższy wzrost wskaźnika intensywności produkcji zwierzęcej.
Abstract	This paper examines the relationship between the changes in acreage and intensity of production as well as intensity of production organization of private agricultural holdings. The farms were divided into four groups, according to the change in acreage. The research was conducted for the years 2005-2009. The results indicate that the change in acreage did not show a clear correlation with the level of intensity of farming. However, in the group acreage of which increased by over 25% the intensity changes are most beneficial.
Cytowanie	Żak A. (2013) Zmiany obszarowe a intensywność gospodarowania w gospodarstwach indywidualnych .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 2: 97-107
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n2_s97.pdf

Autor	Andrzej Czyżewski, Piotr Kułyk
Tytuł	Kwestia rolna w teorii wyboru publicznego
Title	THE AGRARIAN ISSUE IN THE PUBLIC CHOICE THEORY
Słowa kluczowe	rolnictwo, polityka gospodarcza, kwestia rolna, teoria wyboru publicznego, pogoń za rentą
Key words	agriculture, economic policy, agrarian issue, public choice theory, rent seeking
Abstrakt	W artykule przedstawiono współczesne ujęcie kwestii rolnej w teorii wyboru publicznego. Wskazano, że w procesach liberalizacji i globalizacji znaczenie rolnictwa uległo wzmocnieniu, zwłaszcza w wyniku zmian warunków makrootoczenia. Nadal głównym źródłem badań w kwestii rolnej jest specyfika produkcji rolnej i alokowanych w rolnictwie zasobów. Uwzględnienie dorobku teorii wyboru publicznego, w tym koncepcji rent seeking nie neguje interwencjonizmu w rolnictwie, natomiast wskazuje na konieczność redukcji asymetrii informacji między podmiotami gospodarczymi. Niedoskonałości alokacji za pośrednictwem państwa są efektem niedoskonałej koordynacji w zakresie wyborów publicznych.
Abstract	In the article we presented the modern approach to the agrarian question. We have shown that the processes of globalization and liberalization have increased the role of the agrarian issue, especially as a result of changes in the macroeconomic environment. Despite ongoing changes, the main source of the agrarian issue is the specificity of allocated farming and agricultural resources. The public choice theory points to the need to reduce the asymmetry of information between operators. Imperfections of state allocation are the result of imperfect coordination of public choice.
Cytowanie	Czyżewski A., Kułyk P. (2013) Kwestia rolna w teorii wyboru publicznego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 3: 7-18
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n3_s7.pdf

Autor	Karol Kociszewski
Tytuł	Implementacja programu rolnośrodowiskowego w świetle teorii efektów zewnętrznych
Title	IMPLEMENTATION OF THE AGRI-ENVIRONMENTAL PROGRAMME IN LIGHT OF THE EXTERNAL EFFECTS THEORY
Słowa kluczowe	program rolnośrodowiskowy, ochrona środowiska w rolnictwie, efekty zewnętrzne rolnictwa
Key words	agri-environmental programme, environment protection in agriculture, external effects of agriculture
Abstrakt	Celami artykułu są identyfikacja funkcjonowania programu rolno środowiskowego w świetle wpływu na występowanie efektów zewnętrznych produkcji rolnej oraz ocena skuteczności jego wdrażania w Polsce. Artykuł składa się z części teoretycznej (bazującej na wybranych elementach teorii efektów zewnętrznych) i empirycznej (opis implementacji programu). Z analizy teoretycznej wynika, że zastosowanie opisywanego rozwiązania w jak najszerszym zakresie byłoby wskazane w świetle szeroko rozumianego dobrobytu społecznego, zwłaszcza w świetle zrównoważonego rozwoju. W praktyce implementacja programu w Polsce jest mało skuteczna. Udział wydatków na jego realizację w polskim Planie Rozwoju Obszarów Wiejskich (w latach 2004-2006 i 2007-2013) należy do najniższych w Unii Europejskiej. Działanie zostało wdrożone na ograniczonym obszarze i dotyczyło stosunkowo niewielkiej liczby podmiotów. Objęło 9% polskich UR (powierzchnia fizyczna) i 4,5% liczby polskich gospodarstw powyżej 1 ha.
Abstract	The goals of the article are to identify the impact of the environmental programme’s operations on agricultural production and to assess the effectiveness of its implementation in Poland. The paper consists of a theoretical part (based on selected elements of the external effects theory) and an empirical one (a description of the programme’s implementation). Theoretical analysis shows that the use of described measures in as wide a range as possible would be appropriate in light of widely understood social welfare – especially in the context of sustainable development. In practice, the implementation of the programme in Poland is not very effective. The share of expenditures on agri-environmental measures in the Polish Rural Development Plan (in 2004-2006 and 2007-2013) is one of the lowest in the EU. The measures have been implemented in a limited area (9% of Polish UAA - physical area) and involve a relatively small number of farmers (4.5% of the whole number of Polish farms exceeding 1 hectare).
Cytowanie	Kociszewski K. (2013) Implementacja programu rolnośrodowiskowego w świetle teorii efektów zewnętrznych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 3: 49-61
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n3_s49.pdf

Autor	Lidia Gunerka, Lilianna Jabłońska
Tytuł	Przemiany strukturalne w polskim ogrodnictwie w latach 2002-2010
Title	STRUCTURAL CHANGES IN POLISH HORTICULTURE IN 2002-2010
Słowa kluczowe	ogrodnictwo, areał upraw, ilość gospodarstw, struktura obszarowa
Key words	horticulture, cultivation area, number of farms, area structure by size
Abstrakt	W pracy badano użytkowanie gruntów z produkcją ogrodniczą w Polsce w 2002 i 2010 roku. Analizowano areał upraw, liczbę gospodarstw, średnią powierzchnię uprawy i strukturę obszarową w poszczególnych działach ogrodnictwa oraz strukturę użytkowania gruntów. Badania wykazały wzrost udziału ogrodnictwa w powierzchni użytków rolnych, a w samej powierzchni z produkcją ogrodniczą umocnienie się czołowej pozycji sadownictwa i wzrost udziału kwiaciarstwa, natomiast spadek udziału warzywnictwa. We wszystkich działach wzrósł średni areał upraw, ale produkcja ogrodnicza w dalszym ciągu jest bardzo rozdrobniona. Aż 68-88% upraw w gruncie ma poniżej 1 ha, a 64-70% upraw pod osłonami poniżej 0,3 ha.
Abstract	Changes in land use in Polish horticulture in the years 2002-2010 (in relation to the whole agricultural sector) were studied. The total acreage, number of farms, the average cultivation area and size structure in each section of horticulture and land use structure were analysed. The analyses showed an increase in the share of horticulture in the agricultural area. The growing of fruit became increasingly dominant in horticultural production and an increase in the share of floriculture was recorded. However, a decline in the share of vegetable growing was observed. In all sectors, the average cultivation area increased, but horticultural production was still very fragmented. As many as 68-88% of crops in open ground covered an area of less than 1 ha, and 64-70% of flower and vegetable crops occupied an area of less than 0.3 ha.
Cytowanie	Gunerka L., Jabłońska L. (2013) Przemiany strukturalne w polskim ogrodnictwie w latach 2002-2010.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 3: 62-72
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n3_s62.pdf

Autor	Dawid Olewnicki, Wioleta Sobczak
Tytuł	Rozwój usług dla rolnictwa i ogrodnictwa w Polsce
Title	THE DEVELOPMENT OF SERVICES FOR AGRICULTURE AND HORTICULTURE IN POLAND
Słowa kluczowe	usługi dla rolnictwa, usługi dla ogrodnictwa, działalność usługowa
Key words	services for agriculture and horticulture, service activities
Abstrakt	Na podstawie wyników badań zaprezentowano rozwój rynku usług dla rolnictwa i ogrodnictwa w Polsce. Badano liczbę podmiotów działających w tej branży, zakres ich działania, a także zainteresowanie korzystaniem z ofert firm usługowych przez potencjalnych nabywców. Materiałami źródłowymi były dane GUS oraz wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród właścicieli gospodarstw rolnych i ogrodniczych. Przeprowadzone badania wykazały, że liczba przedsiębiorstw oferujących usługi dla sektora rolnego systematycznie wzrasta. Ich rozwój jest odpowiedzią na wzrost zainteresowania korzystaniem z ofert tego typu firm przez producentów rolnych, a na zainteresowanie korzystaniem z usług wpływ ma wiele czynników, m.in. wykształcenie właścicieli gospodarstw, rodzaj prowadzonej produkcji.
Abstract	The research presents an analysis of the development of services for agriculture and horticulture in Poland. The number of companies in the scope of their activities, as well as the interest in the use of service companies by farmers and horticulturists were analyzed. In the first part of these studies, GUS statistics were used. In the second part, a survey was conducted with farmers and horticulturist. Research has shown that the number of companies providing services for the agricultural sector is growing steadily. Their development is a response to growing interest in the services of these companies by agricultural producers. The interest in the use of the services is influenced by many factors, such as the owners’ education level and type of production.
Cytowanie	Olewnicki D., Sobczak W. (2013) Rozwój usług dla rolnictwa i ogrodnictwa w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 3: 73-81
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n3_s73.pdf

Autor	Ewa Matyjaszczyk
Tytuł	Wybrane problemy rolnictwa i obszarów wiejskich w kontekście zmian przepisów dotyczących ochrony roślin w ostatnim dziesięcioleciu
Title	SELECTED PROBLEMS OF RURAL AREAS AND AGRICULTURE IN LIGHT OF LEGAL CHANGES REGARDING PLANT PROTECTION IN THE LAST DECADE
Słowa kluczowe	ochrona roślin, środki ochrony roślin, bezpieczeństwo, dostępność, zmiany prawne, przyszłe wyzwania, integrowana ochrona roślin
Key words	plant protection, plant protection products, safety, legal changes, future challenges, integrated plant protection
Abstrakt	Chemiczna ochrona roślin podlega ścisłej regulacji przez prawo we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. Przeanalizowano wpływ regulacji prawnych na dostępność środków ochrony roślin oraz bezpieczeństwo ich stosowania. Zmiany prawne wpłynęły na poprawę bezpieczeństwa oraz spadek dostępności środków ochrony roślin szczególnie do ochrony upraw małoobszarowych. Aktualnym problemem jest wdrożenie integrowanej ochrony roślin, która będzie obowiązkowa od roku 2014. Pomimo relatywnie niskiego zużycia środków ochrony roślin, w Polsce są dziedziny wymagające ulepszeń, takie jak: doradztwo, aktualizacja progów szkodliwości oraz rozwój systemów wspomagania decyzji. Wdrażanie nowych przepisów wymaga działań ułatwiających rolnikom dostosowanie się do nowych wymagań. Brak takiego postępowania może wpłynąć na obniżenie konkurencyjności polskiego rolnictwa w przyszłości.
Abstract	Chemical plant protection is strictly regulated in all European Union Member States. The impact of legal rules on the availability of plant protection products and safety changes on the daily routine of plant production are presented and analyzed. The changes have increased overall safety but at the same time decreased the availability of plant protection products, especially in minor crops production. A current problem is the implementation of integrated plant protection, obligatory since the beginning of 2014. In spite of the relatively low consumption of plant protection products in Poland, there are areas requiring improvement such as: the advisory service, updating threshold levels and the development of decision support systems. New legal rules demand activities facilitating the implementation of these new requirements by farmers. Lack of such procedures may decrease the competitiveness of Polish agriculture.
Cytowanie	Matyjaszczyk E. (2013) Wybrane problemy rolnictwa i obszarów wiejskich w kontekście zmian przepisów dotyczących ochrony roślin w ostatnim dziesięcioleciu.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 3: 82-89
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n3_s82.pdf

Autor	Monika Utzig
Tytuł	Płatności bezpośrednie w rolnictwie a koncepcja pogoni za rentą
Title	DIRECT PAYMENT IN AGRICULTURE AND RENT-SEEKING THEORY
Słowa kluczowe	płatności bezpośrednie, rolnictwo, pogoń za rentą
Key words	direct payment, agriculture, rent-seeking
Abstrakt	W opracowaniu zastosowano teorię pogoni za rentą, definiowaną jako przeznaczanie zasobów na zwiększanie udziału w istniejącym bogactwie zamiast produkowania nowych dóbr i usług, do analizy płatności bezpośrednich dla rolnictwa w Polsce. Wsparcie finansowe dla rolnictwa jest uzasadnione, gdyż rolnictwo dostarcza szerokiego spektrum dóbr publicznych. Skuteczność w pozyskiwaniu płatności bezpośrednich przez rolników indywidualnych w Polsce zwiększała się w okresie 2004-2012, a od 2010 r. zaobserwowano w tym zakresie znaczącą poprawę. Na poziomie województw skuteczność w pozyskiwaniu płatności bezpośrednich jest skorelowana wyłącznie z wiekiem użytkownika gospodarstwa rolnego, była ona wyższa, gdy udział gospodarstw rolnych z indywidualnym użytkownikiem do 35. roku życia był wyższy.
Abstract	To analyze direct payment in agriculture in Poland, the paper applies rent-seeking theory, defined as spending resources in order to gain an increase in share in existing wealth instead of producing new goods and services. Financial support of agriculture is justified because agriculture supplies a spectrum of public goods. The effectiveness in gaining direct payment by individual farmers in Poland increased in the years 2004-2012, and significant improvement has been observed since 2010. At the voivodship level the effectiveness in gaining direct payment is correlated only with an age of an individual farm user, and the effectiveness was higher when the number of individual farms with a user under the age of 35 was higher.
Cytowanie	Utzig M. (2013) Płatności bezpośrednie w rolnictwie a koncepcja pogoni za rentą.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 3: 123-131
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n3_s123.pdf

Autor	María Albicette, María Marta, Rosana Mula, Ram Naresh, Kiran Yadav
Tytuł	Wstępna ocena mechanizmów komunikacji użytych w projekcie wirtualna akademia tropikalnych obszarów półpustynnych (VASAT)
Title	PRELIMINARY ASSESSMENT OF THE COMMUNICATION MECHANISMS USED IN THE VIRTUAL ACADEMYOF THE SEMI-ARID TROPICS (VASAT) PROJECT
Słowa kluczowe	rolnictwo, technologie informacyjne i komunikacyjne na rzecz rozwoju (ICT4D), doradztwo, Reflective Appraisal of Programs (RAP), badania jakościowe
Key words	agriculture, information and communication technologies for development (ICT4D), extension, Reflective Appraisal of Programs (RAP), qualitative research
Abstrakt	Małe i marginalizowane gospodarstwa rolne w wielu rozwijających się krajach na półpustynnych obszarach strefy tropikalnej są zależne przede wszystkim od usług z zakresu rozpowszechnienia wiedzy rolniczej. Technologie informacyjne i komunikacyjne na rzecz rozwoju ( ICT4D ) wiążą się z zainteresowaniem rozwojem określonych mechanizmów i narzędzi wraz z oceną wyników ich zastosowania. Analiza ośmioletniego projektu doradztwa w 21 wioskach Andhra Pradesh w Indiach sugeruje, że rozwój podejścia multimedialnego, badającego zarówno organizację lokalnych rolników, jak i kontekst, przynosi dobre wyniki. Takie wyniki są związane nie tylko z kwestiami technologicznymi, ale również kwestiami gospodarczymi, społecznymi i ekologicznymi. W artykule zaprezentowano badania jakościowe, w których analizowano opinie rolników i miejscowej ludności oraz zastosowano podejście teoretyczne na bazie refleksyjne oceny programów Reflective Appraisal of Programs (RAP). Wyniki badań można uznać za satysfakcjonujące, mogące stanowić podstawę do kontynuowania tego projektu lub kolejnych projektów ICT4D badających transfer innowacji i wiedzy.
Abstract	Small and marginalized farmers of many developing countries in semi-arid tropics depend primarily on extension services for information. Information and Communication Technologies for Development (ICT4D) have shared actions to develop specific mechanisms and tools, to consider how they are applied, and to assess their outcomes and impact. Analysis of an eight-year extension project in 21 villages of Andhra Pradesh, India suggests that the development of a multimedia approach, which considers both the local farmers´ organization and context, brings about good results. Such outcomes are related not only to the technological frame, but also to economic, social, and ecological issues. A qualitative research study which takes into account the opinions of farmers and local people using the theoretical approach of Reflective Appraisal of Programs (RAP) is presented. Implications and lessons learned are considered for the project to be continued or for application in further ICT4D projects based upon the transfer of innovations and knowledge.
Cytowanie	Albicette M., Marta M., Mula R., Naresh R., Yadav K. (2013) Wstępna ocena mechanizmów komunikacji użytych w projekcie wirtualna akademia tropikalnych obszarów półpustynnych (VASAT).Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 4: 7-16
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n4_s7.pdf

Autor	Joanna Bereżnicka
Tytuł	Strategie zarządzania kapitałem obrotowym w gospodarstwach rodzinnych w Polsce
Title	WORKING CAPITAL MANAGEMENT STRATEGIES OF FAMILY FARMS IN POLAND
Słowa kluczowe	kapitał obrotowy netto, aktywa obrotowe, zobowiązania krótkoterminowe,gospodarstwo rodzinne
Key words	net working capital, circulating assets, current liabilities, family farm
Abstrakt	Celem opracowania było określenie strategii zarządzania kapitałem obrotowym w dwóch typach rolniczych - krowy mleczne i uprawy polowe. Grupy gospodarstw wyodrębniono z bazy FADN i były to gospodarstwa powtarzające się w okresie 2004-2011. Dla wyznaczenia strategii wykorzystano wskaźniki udziału aktywów obrotowych i zobowiązań bieżących w aktywach ogółem, wskaźnik płynności gotówkowej oraz udział najbardziej płynnych aktywów w aktywach obrotowych, do obliczenia którego wykorzystano także środki pieniężne przekazywane do gospodarstwa domowego, ze względu na występowanie w gospodarstwach rodzinnych tzw. „jednej kasy”. Badania potwierdziły, że polskie gospodarstwa rodzinne realizują konserwatywne podejście do zarządzania aktywami. Przesądziły o tym wskaźniki płynności oraz wysoki udział środków pieniężnych w aktywach. Rolnicy także konserwatywnie pochodzili do zadłużania się w krótkim okresie.
Abstract	The aim of this work was to define the working capital management strategies in two types of farms: dairy and arable. These groups of farms were taken from the FADN database. The same farms were investigated in the years 2004-2011. The share of circulating assets and current liability indicators in total assets, cash flow indicators and the share of liquid assets in circulating assets were used to define the strategies. Due to family farms having one “cash till” monetary means transferred to the family farm were used to calculate the share of liquid assets in circulating assets. The research confirmed that Polish family farms use a conservative asset management approach. This was proven by liquidity indicators and the high share of monetary means in assets. Farmers were also conservative in their approach toward short-term debt.
Cytowanie	Bereżnicka J. (2013) Strategie zarządzania kapitałem obrotowym w gospodarstwach rodzinnych w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 4: 25-33
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n4_s25.pdf

Autor	Denise Dostatny
Tytuł	Rola małych gospodarstw w podtrzymywaniu różnorodności biologicznej w ekosystemach rolnych
Title	THE FUNCTION OF SMALL FARMS IN SUPPORTING BIOLOGICAL DIVERSITY OF AGRICULTURAL ECOSYSTEMS
Słowa kluczowe	małe gospodarstwa, różnorodność, chwasty, zachowanie, agroekosystemy
Key words	small farms, diversity, weeds, preservation, agroecosystems
Abstrakt	W małych gospodarstwach ekologicznych, szczególnie w południowej i południowej-wschodniej części Polski można spotkać rzadkie gatunki chwastów, znajdujące się na czerwonych listach różnych państw Europy. Różnorodność gatunkowa zarówno roślin, jak i zwierząt na tych obszarach jest większa niż w pozostałych częściach Polski. W konsekwencji równowaga w agroekosystemach jest stabilniejsza. Obecność rzadkich gatunków chwastów na polach nie równa się obniżeniu plonów, a przyczynia się do podtrzymanie dużej różnorodności owadów i ptaków. Utrzymanie mozaikowej struktury pól uprawnych oraz tradycyjnego krajobrazu rolniczego jest możliwe tylko w małych gospodarstwach rolnych, dlatego jest tak ważne ich dalsze istnienie.
Abstract	Biodiversity is formed, among other things, by the extensive use of arable land and therefore Poland has one of the most species abundant agricultural landscapes in Europe. Small ecological farms, especially in southern and south-eastern Poland, still host rare plant species named in the red lists of many European states. The diversity of animal and plant species in these areas is significantly higher than in the remaining parts of Poland. Consequently, the balance of agroecosystems is far more stable. The presence of rare plant species in the fields does not mean lower yields but contributes to maintaining the considerable diversity of insects and birds. Preserving the mosaic structure of crop fields and the traditional rural landscape is only possible on small farms and hence the importance of their continued existence.
Cytowanie	Dostatny D. (2013) Rola małych gospodarstw w podtrzymywaniu różnorodności biologicznej w ekosystemach rolnych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 4: 34-42
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n4_s34.pdf

Autor	Simon Baete, Elena Garnevska, David Gray
Tytuł	Czynniki wpływające na rozwój produkcji ryżu na Wyspach Salomona na przykładzie wioski Fiu w prowincji Malaita
Title	FACTORS AFFECTING RICE ADOPTION IN THE SOLOMON ISLANDS: A CASE STUDY OF FIU VILLAGE, MALAITA PROVINCE
Słowa kluczowe	przygotowanie rolników do produkcji ryżu, prowincja Malaita,1Wyspy Salomona
Key words	farmer adoption, rice adoption, Malaiata Province, Solomon Islands
Abstrakt	W 2006 roku rząd Wysp Salomona realizował program zwiększania produkcji ryżu. Niski poziom jego produkcji rodzi jednak wątpliwości dotyczące skuteczności realizacji planu, którego celem było promowanie produkcji ryżu. Celem artykułu jest identyfikacja czynników, które przyczyniły się do podjęcia przez rolników decyzji o wprowadzenie (lub nie) produkcji ryżu. Zgromadzone dane poddano analizie jakościowej. Czynniki wpływające na decyzje rolników podzielono na trzy kategorie: technologiczne, czynniki wewnętrzne (związane z rolnikiem i jego gospodarstwem) oraz czynniki zewnętrzne (polityka rolna, rozwój infrastruktury, uwarunkowania rynkowe). Przedstawiono także główne czynniki, które skłoniły rolników do zaprzestania produkcji pod koniec 2010 roku (mało skuteczne wdrożenie instrumentów polityki rolnej, niski autorytet lidera grupy, niska dostępność specjalistycznych usług). Badania wykazały, że większość rolników, którzy nie podjęli się produkcji ryżu, kierowało się głównie trudnościami we wdrożeniu technologii.
Abstract	In 2006, the Solomon Islands Government implemented the Rice Development Programme aiming to promote rice growing. However, the low level of rice adoption raised questions relating to the successful implementation of this programme. The aim of this paper is to identify the factors that contributed to farmers’ decision to adopt or not to adopt rice. The data collected was analysed using the qualitative analysis. This study separated the factors that influenced the farmers’ decision to adopt rice technology into three broad categories: characteristics of technology, internal factors and external factor. However, it was found that poor policy implementation, poor leadership by the community leaders and poor delivery of extension service were the key factors that affected the adopters’ decision to discontinue the use of the technology in the end of 2010. This study also showed that the majority of farmers in Fiu village did not adopt the technology due to the negative attributes of the rice technology such as: complexity, lack of compatibility with traditional practices, resource requirements and risk of crop failure.
Cytowanie	Baete S., Garnevska E., Gray D. (2013) Czynniki wpływające na rozwój produkcji ryżu na Wyspach Salomona na przykładzie wioski Fiu w prowincji Malaita.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 4: 51-61
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n4_s51.pdf

Autor	Werner Kleinhanss
Tytuł	Rozwój produkcyjności gospodarstw trzodowych w Niemczech
Title	DEVELOPMENT OF PRODUCTIVITY OF PIG FARMS IN GERMANY
Słowa kluczowe	wskaźnik Färe-Primont, gospodarstwa trzodowe, FADN
Key words	Färe-Primont Index, pig farms, FADN
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono zmiany produkcyjności w gospodarstwach trzodowych w Niemczech. Zbilansowany panel gospodarstw wybrano z niemieckiego FADN. Do pomiaru produkcyjności użyto wskaźnika zaproponowanego przez O’Donnella (Färe-Primont Index). Wyniki badań wskazują na dość stabilny poziom produkcyjności gospodarstw z tuczem trzody chlewnej i malejący poziom wydajności gospodarstw, które specjalizowały się w produkcji prosiąt. Z powodu cykliczności zmian cen trzody chlewnej występowało dosyć wysokie zróżnicowanie produkcyjności. Najwyższe poziomy omawianego wskaźnika uzyskiwały gospodarstwa wielkoobszarowe, w których ujawniały się efekty skali. Zróżnicowanie dochodu w czasie było o wiele większe od produkcyjności, co może częściowo wynikać z dosyć dużego stopnia zagregowania danych użytych do kalkulacji.
Abstract	The development and change of productivity, as well as of its influencing factors, is of interest in economic research. In this paper we analyse the development of productivity in pig farms in Germany. Balanced farm panels are selected from the German Farm Accounting Data Network (FADN). As a productivity measure we use the Färe-Primont Index proposed by O’Donnell. Results shows a rather constant productivity level of pig fattening farms and decreasing productivity of farms specialized in piglet production. Due to cyclical pig prices the variation of productivity is rather high in pig farms. Significant scale effects are identified with highest TFP levels of large sized farms. The variation of income over time is much more pronounced than of productivity, which might partially be determined by the rather high aggregation of output and input variables used for the productivity calculations.
Cytowanie	Kleinhanss W. (2013) Rozwój produkcyjności gospodarstw trzodowych w Niemczech.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 100, z. 4: 74-81
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2013_n4_s74.pdf