241. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Kud K. Zarządzanie gospodarką rolną na terenach zalewowych w kontekście globalnych zmian klimatycznych
Autor | Krzysztof Kud |
Tytuł | Zarządzanie gospodarką rolną na terenach zalewowych w kontekście globalnych zmian klimatycznych |
Title | Management of the Agricultural Economy in Flooded Areas within the Context of Global Climate Change |
Słowa kluczowe | zarządzanie, gospodarka wodna, zmiany klimatu, tereny zalewowe |
Key words | management, water management, climate change, flooded areas |
Abstrakt | Obserwowane globalne zmiany klimatyczne wiążą się ze wzrostem częstotliwości występowania zjawisk ekstremalnych takich jak powodzie i susze. Zmiany te stawiają nowe wyzwania przed gospodarką wodną kraju. Rolnictwo, które jest ściśle związane z naturalnymi warunkami, w tym wodnymi, staje w obliczu nowych problemów. Rolnictwo poza funkcją dostarczania żywności pełni wiele innych zadań, w tym również zapewniania bezpieczeństwa wodnego. Mała retencja daje możliwość łagodzenia skutków zmian klimatu. Właściwe, rolnicze zagospodarowanie terenów nadrzecznych umożliwia zwiększenia małej retencji. Badania dotyczące zagospodarowania terenów zalewowych wykonano w Polsce południowo-wschodniej, w dolinie Sanu. Badano Urzędy Gmin oraz rolników gospodarujących na terenach zalewowych, narzędziem badawczym był ustrukturyzowany wywiad pogłębiony. Celem pracy była diagnoza kształtowania przez samorządy i rolników gospodarki na terenach zalewowych. |
Abstract | Global climate change is associated with increasing frequency of extreme events such as floods and droughts. These changes pose new challenges for the water management of the country. Agriculture, which is closely connected to natural conditions, including water, is facing new problems. Agriculture, outside the function of providing food, performs many other tasks, including ensuring water security. Small retention makes it possible to mitigate the effects of climate change. The appropriate agricultural development of riverside areas allows a small increase in retention. Studies on flood plains development were conducted in the south-east, in the valley of the San. Offices Municipalities and farmers in flood plains were studied, using the research tool of structured in-depth interviews. The aim of the work was to diagnose the development of the local economy and farmers in flood plains. |
Cytowanie | Kud K. (2016) Zarządzanie gospodarką rolną na terenach zalewowych w kontekście globalnych zmian klimatycznych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 221-231 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n3_s221.pdf |
|
|
242. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Lipińska I. Prawno-ekonomiczne aspekty problematyki ograniczania ryzyka w produkcji rolnej na przykładzie rozwiązań w wybranych państwach
Autor | Izabela Lipińska |
Tytuł | Prawno-ekonomiczne aspekty problematyki ograniczania ryzyka w produkcji rolnej na przykładzie rozwiązań w wybranych państwach |
Title | Legal and economic aspects of risk management in agricultural production in selected countries |
Słowa kluczowe | ryzyko produkcyjne, ubezpieczenia upraw, fundusze wzajemne |
Key words | risk management, crop insurance, mutual funds |
Abstrakt | Artykuł obejmuje zagadnienia związane z występującym w produkcji rolnej ryzykiem, które może prowadzić do utraty rentowności producentów rolnych. W szerszym wymiarze ma to istotny wpływ zarówno na trwałość gospodarowania, jak i na bezpieczeństwo żywnościowe. Poszczególne państwa zarówno w obrębie Unii Europejskiej, jak i poza nią wypracowały pewne schematy działań zarządczych mających na celu ochronę rolników przed zarówno wystąpieniem ryzyka, jaki i ewentualnym niwelowaniem jego negatywnych skutków ex post. Odpowiednio opracowanie zmierza do wskazania wybranych, istotnych prawnych instrumentów rynkowych. W pracy zastosowano dogmatyczną metodę analizy aktów prawnych, metodę deskryptywną, a także wykorzystano polską oraz zagraniczną literaturę przedmiotu, w tym raporty statystyczne. |
Abstract | The article discusses the issues of risk in the agricultural production, which may lead to the loss of farmer’s profitability. In a broader sense, it both influences on production stability and as regards food security. Some EU’s countries, as well as nonmember ones evolve some risk management schemes which aim to protect farmers against the risk and eliminate its negative results ex post. The paper aims at indicating significant legal market instruments. The paper is based on a dogmatic analysis of normative texts and a descriptive method. It also refers to Polish and foreign books on the subject. |
Cytowanie | Lipińska I. (2016) Prawno-ekonomiczne aspekty problematyki ograniczania ryzyka w produkcji rolnej na przykładzie rozwiązań w wybranych państwach.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 261-270 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n3_s261.pdf |
|
|
243. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Stefko O. Płynność finansowa gospodarstw ogrodniczych a zmiany zachodzące na rynku międzynarodowym
Autor | Olga Stefko |
Tytuł | Płynność finansowa gospodarstw ogrodniczych a zmiany zachodzące na rynku międzynarodowym |
Title | Financial Liquidity of the Horticultural Farms versus Changes on the International Market |
Słowa kluczowe | płynność finansowa, gospodarstwa ogrodnicze, rynek międzynarodowy |
Key words | financial liquidity, horticultural farms, international market |
Abstrakt | Celem artykułu była ocena zmian w poziomie płynności finansowej gospodarstw ogrodniczych w kontekście zmian zachodzących na rynkach międzynarodowych. Analiza dotyczyła roku 2013 i była przeprowadzona na podstawie danych FADN. Jest kontynuacją wcześniej przeprowadzonych badań. Obliczono wskaźniki płynności finansowej, struktury majątku i kapitału. Scharakteryzowano wielkość zasobów, produkcji, dochodu i zadłużenia. Potwierdzono wpływ zmian zachodzących na rynku na kondycję przedsiębiorstw. Wykazano ciągle zbyt duże rozdrobnienie produkcji w Polsce przy osiąganych stosunkowo niskich efektach produkcyjnych. |
Abstract | The aim of the article was to evaluate the level of liquidity for horticultural farms in the context of changes in the international markets. The analysis involved 2013 and was carried out on the basis of FADN data. It is a continuation of earlier studies. There were calculated liquidity ratios, the structure of assets and capital. Volume of reserves, production, income and debt were also characterized. Impact of market changes on the condition of enterprises was confirmed. It has been shown that there is still too much fragmentation of production in Poland achieved at relatively low production effects. |
Cytowanie | Stefko O. (2016) Płynność finansowa gospodarstw ogrodniczych a zmiany zachodzące na rynku międzynarodowym.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 325-334 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n3_s325.pdf |
|
|
244. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Tarnowska A. Kierunki i przyczyny zmian powierzchni gospodarstw rolnych w Polsce na przykładzie województwa dolnośląskiego
Autor | Agnieszka Tarnowska |
Tytuł | Kierunki i przyczyny zmian powierzchni gospodarstw rolnych w Polsce na przykładzie województwa dolnośląskiego |
Title | Directions and Reasons for Changes in the Use of Agricultural Land in Poland on the Example of Dolnośląskie Voivodship |
Słowa kluczowe | rolnictwo, zasoby produkcyjne, ziemia rolna, województwo dolnośląskie |
Key words | agriculture, production resources, agricultural land, Dolnośląskie Voivodship, Poland |
Abstrakt | Ziemia – w rolnictwie podstawowy czynnik produkcji – dla kraju ma znaczenie strategiczne. Obecnie w Polsce głównie właściciele prywatni decydują o sposobie gospodarowania nią. Państwo pełni jedynie rolę regulatora. Celem artykułu było zbadanie skłonności rolników do zmian powierzchni swoich gospodarstw i ustalenie najważniejszych według nich przyczyn tych zmian lub ich braku. Badanie ankietowe przeprowadzone na terenie woj. dolnośląskiego pozwoliło stwierdzić, że skłonność do zmian powierzchni gospodarstw jest niewielka, bo najliczniejszą grupę badanych stanowili rolnicy, którzy w latach 1999-2012 nie zmienili jej. Do najważniejszych przyczyn tej stagnacji zaliczyli oni brak potrzeby zmian, bo powierzchnia ich gospodarstw jest wystarczająca do prowadzenia działalności rolniczej, otrzymywania dopłat obszarowych i świadczeń z KRUS. |
Abstract | Land – the basic factor of production in agriculture - has a strategic role for the country. Currently in Poland, the way of managing it depends mainly on private owners. The state acts only as a regulator. The aim of the article was to examine the propensity of farmers to change the area of their farms and to determine the most important, according to them, reasons for these changes, or lack thereof. The authors’ own surveys, conducted in Dolnośląskie Voivodship, have revealed that the tendency to change the area of farms is small, because the largest group of respondents were farmers who in the years 1999-2012 did not change it. The most important causes of this stagnation, included the perception that there was no need to change, because the area of their farms is sufficient for agricultural activities, and they receive area payments and benefits from the Agricultural Social Insurance Fund. |
Cytowanie | Tarnowska A. (2016) Kierunki i przyczyny zmian powierzchni gospodarstw rolnych w Polsce na przykładzie województwa dolnośląskiego.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 351-361 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n3_s351.pdf |
|
|
245. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Radziński W., Walaszczyk A. Zarządzanie ekologicznymi gospodarstwami rolnymi w Polsce – badania własne uzupełnione o przykłady międzynarodowe
Autor | Wiktor Radziński, Anna Walaszczyk |
Tytuł | Zarządzanie ekologicznymi gospodarstwami rolnymi w Polsce – badania własne uzupełnione o przykłady międzynarodowe |
Title | Management of Organic Farms – Research Supplemented by International Examples |
Słowa kluczowe | zarządzanie, rolnictwo ekologiczne, bariery konwersji gospodarstw, bariery zarządzania gospodarstwami ekologicznymi, uwarunkowania zarządzania gospodarstwami rolnymi |
Key words | management, organic farming, farm conversion barriers, barriers to managing organic farms, conditions of managing organic farms |
Abstrakt | W artykule zidentyfikowano uwarunkowania rozpoczęcia ekologicznej produkcji rolnej jak również bariery towarzyszące procesowi konwersji i prowadzeniu tego typu gospodarstw. Na potrzeby opracowania wykorzystane zostały raporty o stanie rolnictwa ekologicznego sporządzane przez GIJHARS, a także wyniki badania własnego, przeprowadzonego na grupie 55 ekologicznych gospodarstw rolnych. Przeprowadzone analizy dowodzą, iż najistotniejszym aspektem, warunkującym założenie gospodarstwa ekologicznego, jest wyższe dofinansowanie do gospodarstw ekologicznych względem konwencjonalnych. Największą barierą, towarzyszącą założeniu gospodarstwa ekologicznego, jest dostosowanie charakteru i sposobu zarządzania gospodarstwem, do zasad prowadzenia rolnictwa ekologicznego. Wśród barier towarzyszących prowadzeniu gospodarstwa ekologicznego, najbardziej uciążliwe jest uzyskanie adekwatnego wynagrodzenia za wyroby ekologiczne. W artykule przedstawiono także wyniki badań międzynarodowych, dotyczące rolnictwa ekologicznego w różnych krajach świata, celem pokazania, że problemy polskich gospodarstw ekologicznych, są podobne do problemów gospodarstw ekologicznych w innych krajach, we wczesnym etapie rozwoju. |
Abstract | In the article, the determinants of the start of organic agricultural production were identified, as well as those supporting the conversion process barriers for operating this type of farm. For the purposes of the study, organic status reports were used, drawn up by the GIJHARS, as well as the results of the study, which was carried out on a group of 55 organic farms. Conducted analysis show that the most important aspect of establishing an organic farm is the higher funding for organic farms relative to conventional. The biggest barrier to the organic farming is how to adapt nature and how to conduct farm management for organic farming. Among the barriers to organic farming, the most onerous is to obtain an adequate remuneration for organic products. This article presents the results of international research on organic farming in various countries of the world, in order to demonstrate that the problems of Polish organic farms are similar to organic farms in other countries in the early stages of development. |
Cytowanie | Radziński W., Walaszczyk A. (2016) Zarządzanie ekologicznymi gospodarstwami rolnymi w Polsce – badania własne uzupełnione o przykłady międzynarodowe.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 362-370 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n3_s362.pdf |
|
|
246. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Bezat-Jarzębowska A., Rembisz W. Produktywność czynnika ziemia a jego zasób
Autor | Agnieszka Bezat-Jarzębowska, Włodzimierz Rembisz |
Tytuł | Produktywność czynnika ziemia a jego zasób |
Title | Productivity of Land and its Resources |
Słowa kluczowe | produktywność, czynniki produkcji, czynnik ziemia, zasoby ziemi |
Key words | productivity, production factors, land factor, land resources |
Abstrakt | W artykule poddano ocenie zależność substytucyjną między produktywnością czynnika ziemia i zasobem tego czynnika. Dotychczasowe badania prowadzone były na poziomie gospodarstwa rolnego, w artykule natomiast ujęto ten problem w skali sektorowej, tj. w odniesieniu do danych zagregowanych dla rolnictwa krajów UE. Przedmiotem ilustracji empirycznej były dane dla rolnictwa wybranych państw UE dostępne w EUROSTAT. Funkcja stanowiąca obwiednię danych empirycznych przyjmowała kształt klasycznej krzywej substytucji, tj. zgodnie z założeniami teoretycznymi i hipotezą badawczą. |
Abstract | Within the framework of the paper the substitution between productivity of land and its resources was evaluated. Previous studies were conducted at the farm level, while in the paper, the problem was assessed in a sector scale, ie. with respect to the aggregate agricultural data of the EU countries. The agricultural data set of selected EU countries available in EUROSTAT was a subject of empirical illustration. The observations on the plots created the classic substitution curve, ie. in accordance with theoretical assumptions and research hypothesis. |
Cytowanie | Bezat-Jarzębowska A., Rembisz W. (2016) Produktywność czynnika ziemia a jego zasób.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 9-18 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n2_s9.pdf |
|
|
247. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Brodzińska K. Problemy funkcjonowania i rozwoju rodzinnych gospodarstw mlecznych w Polsce na tle uwarunkowań światowych
Autor | Katarzyna Brodzińska |
Tytuł | Problemy funkcjonowania i rozwoju rodzinnych gospodarstw mlecznych w Polsce na tle uwarunkowań światowych |
Title | Problems with Function and Development of Family Dairy Farms in Poland against the Background of World Conditions |
Słowa kluczowe | gospodarstwa mleczne, koncentracja produkcji, organizacja gospodarstw |
Key words | dairy farms, concentration of production, farm management |
Abstrakt | Rodzinne gospodarstwa mleczne odegrały znaczącą rolę w historii polskiego rolnictwa i dlatego ważne jest określenie czynników determinujących możliwości ich rozwoju po zniesieniu kwot mlecznych. Materiał badawczy stanowiły wyniki badań własnych z 2016 roku, którymi objęto 69 właścicieli gospodarstw mlecznych z województwa warmińsko-mazurskiego oraz dane statystyczne. Z przeprowadzonych analiz wynika, że Polska jest znaczącym producentem mleka krowiego w Unii Europejskiej (4) i na świecie (12). Po integracji z UE nastąpiła koncentracja produkcji i poprawa wydajności mlecznej krów. Przeprowadzone w ostatnich latach inwestycje w gospodarstwach mlecznych przyczyniły się do poprawy ich konkurencyjności, ale stanowiły duże obciążenie kredytowe. Spadek opłacalności cen mleka związany z zaprzestaniem jego kwotowania, wysokie kary za nadprodukcję i konieczność spłacania rat kredytów spowodowały problemy finansowe wielu rodzinnych gospodarstw mlecznych i zagrażają ich trwałości. |
Abstract | Family dairy farms have played a major role in the history of Polish agriculture. Because of this, it is important to assess the factors of their development after milk quotas were abolishment. Source material is comprised of results of the author’s own research, carried out in 2016. This involved 69 dairy farm owners from the Warmian-Masurian region. The analysis also involved statistical data on the functioning of dairy farms. The conducted analysis ranks Poland as a major producer of cow milk in the European Union (4th) and in the world (12th). Integration with the EU resulted in increased concentration of production and cow efficiency. Investments made by dairy farms in the last few years have increased their competitiveness. However, they were often financed from loans. The decrease of milk profitability, caused by not maintaining production quotas, high penalties for overproduction, as well as the necessity of paying off loan installments, have led to financial problems for many family dairy farms. |
Cytowanie | Brodzińska K. (2016) Problemy funkcjonowania i rozwoju rodzinnych gospodarstw mlecznych w Polsce na tle uwarunkowań światowych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 29-38 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n2_s29.pdf |
|
|
248. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Guth M. Ekonomiczne determinanty produkcji mleka w gospodarstwach mlecznych FADN w makroregionach Unii Europejskiej z przewagą ekstensywnej produkcji w 2011 roku
Autor | Marta Guth |
Tytuł | Ekonomiczne determinanty produkcji mleka w gospodarstwach mlecznych FADN w makroregionach Unii Europejskiej z przewagą ekstensywnej produkcji w 2011 roku |
Title | Economic Determinants of Milk Production in FADN Dairy Farms in the Regions of the European Union with Predominance of Extensive Production in 2011 |
Słowa kluczowe | produkcja mleka, makroregiony Unii Europejskiej, analiza skupień, analiza czynnikowa, determinanty produkcji |
Key words | milk production, EU macro-regions, cluster analysis, factor analysis, production determinants |
Abstrakt | Celem głównym rozważań było określenie czynników warunkujących wielkość produkcji mleka w makroregionach Unii Europejskiej z przewagą ekstensywnej produkcji. Wyboru regionów dokonano na podstawie analizy zróżnicowania gospodarstw mlecznych FADN w regionach Unii Europejskiej, które określono za pomocą aglomeracyjnej analizy skupień metodą Warda. W celu wyróżnienia determinant produkcji dokonano analizy czynnikowej. Na podstawie jej wyników zidentyfikowano czynniki, które miały decydujący wpływ na produkcję mleka w gospodarstwach mlecznych z regionów z przewagą ekstensywnej produkcji, oraz które z wybranych makroregionów Unii Europejskiej osiągały względnie najlepsze i najgorsze wyniki względem wyróżnionych czynników. |
Abstract | The main aim of the considerations was to determine the factors influencing the volatility of milk production in selected macro-regions of the European Union. Regions was selected on the basis of the analysis of the diversity of dairy farms FADN in the regions of the European Union, which was determined by agglomeration cluster analysis using the Ward method. Factor analysis was conducted in order to highlight the determinants of production. These results helped identify extensive production, and gave the possibility to find out which macro-regions of the European Union reached a relatively best and worst performance in terms of the distinguished factors. |
Cytowanie | Guth M. (2016) Ekonomiczne determinanty produkcji mleka w gospodarstwach mlecznych FADN w makroregionach Unii Europejskiej z przewagą ekstensywnej produkcji w 2011 roku.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 114-123 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n2_s114.pdf |
|
|
249. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Kiełbasa B. Wybrane czynniki kształtujące jakość kapitału ludzkiego w gospodarstwach rolnych oraz percepcja barier w ich rozwoju
Autor | Barbara Kiełbasa |
Tytuł | Wybrane czynniki kształtujące jakość kapitału ludzkiego w gospodarstwach rolnych oraz percepcja barier w ich rozwoju |
Title | Selected Factor Affecting the Quality of Human Capital on Farms and Farmer`s Perception of the Barriers to their Development |
Słowa kluczowe | kapitał ludzki, rolnicy, wiek, wykształcenie, bariery, rozwój |
Key words | human capital, farmers, age, education, barriers, development |
Abstrakt | W pracy przedstawiono wyniki analizy wybranych czynników, które determinują jakość kapitału ludzkiego, a także dokonano identyfikacji barier w rozwoju gospodarstw rolnych postrzeganych przez rolników. Badania zostały przeprowadzone na próbie 60 rolników z całej Polski. Analiza czynników rozwoju kapitału ludzkiego wykazała, iż badani rolnicy posiadali duże doświadczenie w zarządzaniu, jednakże struktura wieku respondentów nie przedstawiała się korzystnie. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono także, iż percepcja respondentów w zakresie barier w rozwoju odnosiła się przede wszystkim do czynników zewnętrznych. To w uwarunkowaniach zewnętrznych rolnicy upatrywali przyczyn powstawania barier w rozwoju swoich gospodarstw. Badani rolnicy nie wskazywali na bak wiedzy i umiejętności jako bariery w rozwoju, ponieważ ocenili swoje umiejętności wysoko (duże doświadczenie życiowe i doświadczenie zawodowe). |
Abstract | The paper presents an analysis of selected factors that determine the quality of human capital, as well as the identification of barriers to farm development as perceived by farmers. The study was conducted on a sample of 60 farmers from across Poland. The analysis of the factors of human capital development showed that the farmers had very long experience in management, but the demographic structure of the respondents did not seem favorable. It was also found that the perception of the respondents in terms of the barriers of development refers primarily to external factors. The respondents sought the causes of barriers to farm development in external conditions. The surveyed farmers indicated that lack of knowledge and skills were the barriers to development, as they assessed their skills very high (long life experience as well as long professional experience). |
Cytowanie | Kiełbasa B. (2016) Wybrane czynniki kształtujące jakość kapitału ludzkiego w gospodarstwach rolnych oraz percepcja barier w ich rozwoju.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 154-164 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n2_s154.pdf |
|
|
250. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Ryś-Jurel R. Dochody rodzinnych gospodarstw rolnych w warunkach integracji europejskiej i globalizacji
Autor | Roma Ryś-Jurel |
Tytuł | Dochody rodzinnych gospodarstw rolnych w warunkach integracji europejskiej i globalizacji |
Title | The Incomes of Family Farms in Terms of European Integration and Globalization |
Słowa kluczowe | dochód, rodzinne gospodarstwo rolne, integracja, globalizacja |
Key words | income, family farm, integration, globalization |
Abstrakt | Integracja wywiera wpływ na kształt gospodarczy, polityczny i instytucjonalny Europy, a globalizacja to zjawisko, które oddziałuje na niemal wszystkie sfery życia człowieka – od handlu, przez finanse, po styl życia i kulturę. Te dwa procesy mają znaczny wpływ na kształt realizowanego modelu rolnictwa w Unii Europejskiej. Kluczową rolę w nim odgrywa wspieranie rodzinnych gospodarstw rolnych poprzez subsydiowanie ich dochodów. W artykule zbadano sytuację dochodową rodzinnych gospodarstw rolnych w latach 2005-2013 na podstawie danych FADN. Oszacowano przeciętny poziom dochodu z rodzinnego gospodarstwa rolnego według kraju Unii Europejskiej w przeliczeniu na 1 gospodarstwo, 1 hektar użytków rolnych i 1 jednostkę pracy AWU. Obliczenia te wykonano również dla dochodu pomniejszonego o wartość subwencji. W ten sposób określono najbardziej dochodowe gospodarstwa według kraju Unii Europejskiej, a także uchwycono wpływ subwencjonowania na ostateczny kształt dochodów gospodarstw rolnych. |
Abstract | Integration has an impact on the economic, political and institutional shape of Europe and globalization is a phenomenon that affects almost all spheres of human life – from trade, to finance, to lifestyle and culture. These two processes have a significant impact on the shape of the model of agriculture which is implemented in the European Union. The promotion of family farm incomes by subsidies plays a key role in this model. The article examined the income situation of family farms between 2005 and 2013 on the basis of FADN data. The average level of family farm income by country of the European Union was estimated in terms of 1 holding, 1 hectare of agricultural land and 1 work unit AWU. These calculations are made also for income minus the value of the subsidies. So, the most lucrative family farms by country in the European Union, as well as the effect of subsidization on the final shape of family farm incomes, were shown. |
Cytowanie | Ryś-Jurel R. (2016) Dochody rodzinnych gospodarstw rolnych w warunkach integracji europejskiej i globalizacji.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 303-313 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n2_s303.pdf |
|
|
251. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Smędzik-Ambroży K. Uwarunkowania zasobowe a dochody rolnicze w krajach UE
Autor | Katarzyna Smędzik-Ambroży |
Tytuł | Uwarunkowania zasobowe a dochody rolnicze w krajach UE |
Title | Resource Conditions and Agricultural Incomes in the EU |
Słowa kluczowe | wyposażenie w czynniki produkcyjne, dochody z działalności rolniczej, kraje UE |
Key words | equipment in production factors, income from agricultural activities, EU |
Abstrakt | W opracowaniu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie: czy w krajach UE o podobnym wyposażeniu w czynniki wytwórcze występowały podobne dochody z działalności rolniczej w przeliczeniu na jednostkę zasobu pracy, kapitału i ziemi. Zakres czasowy obejmował lata 2007-2013, podmiotowy dotyczył gospodarstw reprezentatywnych dla poszczególnych krajów UE, zaś przestrzenny objął obszar Unii Europejskiej z podziałem na poszczególne kraje tworzące to ugrupowanie w latach 2007-2013. W opracowaniu wykorzystano dane FADN. Zastosowano analizę dynamiki, statystyki opisowe (średnie i współczynniki zmienności) oraz aglomeracyjną analizę skupień metodą Warda. Wyodrębniono skupienia krajów istotnie różniące się wyposażeniem rolnictwa w zasób ziemi i kapitału. Udowodniono, że w skupieniach krajów UE o podobnym wyposażeniu w czynniki wytwórcze występowały bardziej zbliżone dochody z działalności rolniczej w przeliczeniu na jednostkę zasobów niż w krajach różniących się tym wyposażeniem. |
Abstract | The study attempts to answer the question of whether in EU countries with similar equipment in the productive factors there are similar incomes from agricultural activity per unit of labor, capital and land. The range covered the years 2007-2013 and representative farms for EU countries. The study used FADN data. In the article were used: the analysis of dynamics, descriptive statistics (mean and coefficient of variation) and the agglomerations analysis by Ward method. Groups of countries differed in equipment of agriculture in resources of land and capital. It has been shown that in the clusters of the EU countries with similar equipment in the productive factors there was more similar income from agricultural activity per unit of resources than in countries differing in this equipment. |
Cytowanie | Smędzik-Ambroży K. (2016) Uwarunkowania zasobowe a dochody rolnicze w krajach UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 314-323 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n2_s314.pdf |
|
|
252. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Kisiel R., Zielińska-Szczepkowska J. Zrzeszanie się producentów rolnych jako przykład współdziałania w sektorze rolnictwa – doświadczenia wybranych krajów członkowskich Unii Europejskiej
Autor | Roman Kisiel, Joanna Zielińska-Szczepkowska |
Tytuł | Zrzeszanie się producentów rolnych jako przykład współdziałania w sektorze rolnictwa – doświadczenia wybranych krajów członkowskich Unii Europejskiej |
Title | Association of Agricultural Producers as an Example of Cooperation in the Agricultural Sector - The Experience of Selected EU Countries |
Słowa kluczowe | grupy producenckie, współpraca, rynek rolny |
Key words | producer organisations, cooperation, rural areas |
Abstrakt | Potrzeba integracji rolników znajduje swoje źródło w mechanizmach gospodarki rynkowej, w której producenci muszą podejmować decyzje gospodarcze uwzględniając sytuację na rynku, w tym przede wszystkim: prawo popytu, podaży, ogromną konkurencję, a także poziomy cen produktów. W artykule poruszono zagadnienia związane z procesem organizowania się producentów rolnych w różne grupy. Kolejno analizowano następujące kwestie: uwarunkowania więzi organizacyjnych producentów rolnych, ewolucję ustawodawstwa oraz specyfikę funkcjonowania wybranych form kooperacji w rolnictwie. Za przykład posłużyły tu modele funkcjonujące w wybranych krajach Unii Europejskiej (UE). |
Abstract | The need for integration of farmers began with the mechanisms of the market economy, in which manufacturers had to make decisions taking into account the economic situation of the market, including in particular: the laws of supply and demand, high competition and prices of products. The aim of this paper is to characterize the creation and functions of agricultural producer groups. The following issues were examined: determinants of organizational relationships between agricultural producers, their characteristics, and the legal conditions needed to function. As examples, models of agricultural producer groups functioning in selected countries of the European Union were described. |
Cytowanie | Kisiel R., Zielińska-Szczepkowska J. (2016) Zrzeszanie się producentów rolnych jako przykład współdziałania w sektorze rolnictwa – doświadczenia wybranych krajów członkowskich Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 372-386 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n2_s372.pdf |
|
|
253. |
Turystyka i Rozwój Regionalny, 2016 |
|
Sammel A. Rola agroturystyki w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich w Polsce
Autor | Anna Sammel |
Tytuł | Rola agroturystyki w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich w Polsce |
Title | Role of agritourism in development of rural areas in Poland |
Słowa kluczowe | agroturystyka, obszary wiejskie, rozwój zrównoważony |
Key words | agritourism, rural areas, sustainable development |
Abstrakt | Rozwój ekonomiczny obszarów wiejskich ukierunkowany jest na nowe sposoby wykorzystania gospodarstw rolnych i aktywizację ich mieszkańców. Duże możliwości związane są z rozwojem różnorodnych form turystyki zrównoważonej. Coraz większe zainteresowanie wśród rolników wzbudza agroturystyka. Jest to forma wypoczynku odbywającego się na terenach wiejskich o charakterze rolniczym, oparta na bazie noclegowej i aktywności rekreacyjnej związanej z gospodarstwem rolnym lub równoważnym i jego otoczeniem (przyrodniczym, produkcyjnym, usługowym). Umiejętność obsługi ruchu turystycznego przez mieszkańców wsi związana jest zatem z rozwojem ich przedsiębiorczości i gotowością podejmowania nowych przedsięwzięć. Celem artykułu jest próba określenia roli agroturystyki w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. |
Abstract | The economic development of rural areas be steered on new ways the activity of agricultural farms and their occupants’ activation. The large possibilities be connected with development of varied forms of sustainable tourism. More and more larger interest among farmers induce agritourism. It is the form of rest on country areas by agricultural character, leaning by hostel base and recreational activities connected from agricultural or this equivalent and their entourage (natural, productive, service). The know-how of service of touristic by occupants of village be connected therefore with development their enterprise and the readiness of undertaking the new projects. The aim of paper is the test of qualification of role and the notability of agritourism in development of rural areas in Poland. |
Cytowanie | Sammel A. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | TIRR_2016_n6_s77.pdf |
|
|
254. |
Turystyka i Rozwój Regionalny, 2016 |
|
Patoła G. Wsparcie agroturystyki w Małopolsce w ramach PROW 2007–2013
Autor | Grzegorz Patoła |
Tytuł | Wsparcie agroturystyki w Małopolsce w ramach PROW 2007–2013 |
Title | Support for agrotourism in Małopolska province from Rural Development Programme 2007–2013 |
Słowa kluczowe | gospodarstwa agroturystyczne, Małopolska, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, rozwój, wsparcie finansowe |
Key words | agritourism farm, Małopolska province, Rural Development Programme, development, financial support |
Abstrakt | Praca poświęcona jest wykorzystaniu funduszy pochodzących z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) w latach 2007–2013 przez małopolskie gospodarstwa agroturystyczne. W artykule zaprezentowano gospodarstwa agroturystyczne w Małopolsce z uwzględnieniem poszczególnych powiatów. Przedstawiono wsparcie finansowe, jakie uzyskały gospodarstwa agroturystyczne ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dokonano analizy głównych czynników, które przyczyniają się do korzystania ze wsparcia z funduszy europejskich przez gospodarstwa agroturystyczne. |
Abstract | The work is devoted to the use of funds from the Rural Development Programme for the years 2007–2013 by agritourism farm in the Małopolska province. The article describes the agritourism farm in the Małopolska, taking into account all counties. Another issue concerns financial support which agritourism farm received from the Rural Development Programme. By using statistical data author of the paper analyzes the main factors that contribute to the use of support from European funds by agritourism farm. |
Cytowanie | Patoła G. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | TIRR_2016_n5_s95.pdf |
|
|
255. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2015 |
|
Gonet D., Kalinowski J. Konkurencyjność gospodarstwa wielkoobszarowego – studium przypadku
Autor | Danuta Gonet, Julian Kalinowski |
Tytuł | Konkurencyjność gospodarstwa wielkoobszarowego – studium przypadku |
Title | COMPETITIVENESS OF LARGE – SCALE FARM – STUDY OF CASE |
Słowa kluczowe | konkurencyjność, gospodarstwo, wskaźnik, analiza finansowa |
Key words | competitiveness, farm, ratio, financial analysis |
Abstrakt | Zaprezentowano wyniki badań dotyczące konkurencyjności gospodarstwa wielkoobszarowego przy zastosowaniu wybranych elementów analizy ekonomicznej syntetycznej I stopnia oraz analizy finansowej przy wykorzystaniu wskaźników płynności i zadłużenia, sprawności działania i zyskowności. Do badań celowo wybrano gospodarstwo wielkoobszarowe położone na terenie województwa lubuskiego, które od 1995 roku funkcjonuje jako jednoosobowa spółka ze 100-procentowym udziałem AWRSP. W gospodarstwie prowadzona jest działalność produkcyjna na obszarze 3644 ha użytków rolnych (UR). Dane dotyczyły pięciu lat (2008-2012). Koncentracja ziemi w gospodarstwie możliwa dzięki dzierżawie (92% gruntów), korzystne zmiany i relacje między czynnikami wytwórczymi, zdywersyfikowana produkcja i systematyczny wzrost rentowności oraz kształtujące się na korzystnym poziomie wskaźniki finansowe świadczą o konkurencyjności gospodarstwa. |
Abstract | The results of studies on the competitiveness of large-scale farms using selected elements of the economic analysis of synthetic cycle and financial analysis using ratios of liquidity and credit performance and profitability. The study deliberately selected large-area farm situated on the Lubuskie Province, which since 1995 operates as a single company with 100-percent share of the AWRSP. The farm is run production activities in the area of 3644 ha of agricultural land (AL). Information was obtained for five years (2008-2012). Concentration of land in the farm possible thanks lease (92% of the land), beneficial changes and the relationship between the factors productive, diversified production and a systematic increase profitability and shaping at a favorable level financial ratios attest to the competitiveness of the farm. |
Cytowanie | Gonet D., Kalinowski J. (2015) Konkurencyjność gospodarstwa wielkoobszarowego – studium przypadku.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 53-64 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2015_n63_s53.pdf |
|
|
256. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2015 |
|
Marcysiak A., Marcysiak A. Czynniki wpływające na różnicowanie poziomu wsparcia gospodarstw środkami Wspólnej Polityki Rolnej UE
Autor | Adam Marcysiak, Agata Marcysiak |
Tytuł | Czynniki wpływające na różnicowanie poziomu wsparcia gospodarstw środkami Wspólnej Polityki Rolnej UE |
Title | FACTORS DIFFERENTIATING THE LEVEL OF FARM SUPPORT MEASURES THE EU COMMON AGRICULTURAL POLICY |
Słowa kluczowe | środki WPR EU, poziom wsparcia, wielkość ekonomiczna, czynniki różnicujące |
Key words | the EU CAP measures, level of support, economic size, factors differentiating |
Abstrakt | Celem niniejszego opracowania jest próba ukazania zakresu oddziaływania czynników różnicujących poziom wsparcia gospodarstw środkami Wspólnej Polityki Rolnej UE. Szczegółowej analizie poddano płatności bezpośrednie i płatności dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW). Ich wielkość rozpatrywano w relacji do dochodu z gospodarstwa rolniczego. Obliczeń dokonano metodą stosowaną w europejskim systemie rachunkowości rolnej FADN (Farm Accountancy Data Network). Udział środków pochodzących z WPR w analizowanych gospodarstwach w latach 2010-2013 zwiększył się w relacji do dochodu z 40,4% do 52,1%. Czynnikami różnicującymi poziom wsparcia gospodarstw środkami Wspólnej Polityki Rolnej UE okazały się wielkość ekonomiczna i typ rolniczy gospodarstwa. |
Abstract | The purpose of this study is an attempt to show the scope of the differentiating factors influence the level of farm support measures of the Common Agricultural Policy. Subjected to detailed analysis of direct payments and payments for areas with less-favored areas (LFA). Their size was considered in relation to the income of agricultural holdings. The calculations were made method used in the European system of agricultural accounting FADN (Farm Accountancy Data Network). The share of funds from the CAP in the analyzed farms in 2010-2013 increased in relation to income from 40.4% to 52.1%. Factors differentiating level of farm support measures EU Common Agricultural Policy proved to be the economic size and type of farming. |
Cytowanie | Marcysiak A., Marcysiak A. (2015) Czynniki wpływające na różnicowanie poziomu wsparcia gospodarstw środkami Wspólnej Polityki Rolnej UE.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 105-114 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2015_n63_s105.pdf |
|
|
257. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2015 |
|
Wicki L. Regionalne zróżnicowanie realizacji działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” w ramach PROW 2007-2013
Autor | Ludwik Wicki |
Tytuł | Regionalne zróżnicowanie realizacji działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” w ramach PROW 2007-2013 |
Title | REGIONAL DIFFERENTIATION OF REALIZATION OF THE MEASURE “MODERNIZATION OF AGRICULTURAL HOLDINGS” WITHIN RDP 2007-2013 |
Słowa kluczowe | Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, modernizacja gospodarstw rolnych, inwestycje, zróżnicowanie regionalne, Wspólna Polityka Rolna |
Key words | Rural Development Programme, modernization of agricultural holdings, investments, regional diversity, the Common Agricultural Policy |
Abstrakt | Celem opracowania jest ocena regionalnego zróżnicowania wykorzystania środków w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”. Wykorzystano dane Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz statystyki Głównego Urzędu Statystycznego. Analizą objęto okres realizacji działania, czyli lata 2007-2015. Na działanie „Modernizacja gospodarstw rolnych” wydatkowano 9,6 mld złotych, czyli około 14% budżetu PROW 2007-2013. Ze wsparcia skorzystało ponad 73 tysiące gospodarstw, czyli 5,4% ogółu gospodarstw rolnych w Polsce i 15% gospodarstw powyżej 4 ESU. Średnia kwota dofinansowania na 1 projekt wynosiła 130 tys. złotych, co przy założeniu 50% udziału własnego daje wartość 260 tys. zł na jeden projekt. Zaobserwowano znaczne zróżnicowanie regionalne w realizacji działania. W województwach o rozdrobnionej strukturze agrarnej intensywność realizacji była niższa ze względu na małą siłę ekonomiczną gospodarstw. W regionach z dominacją dużych gospodarstw wykorzystanie środków z programu było wyższe i przyczyniało się głównie do zwiększenia technicznego uzbrojenia pracy. Stwierdzono także istotną dodatnią zależność między średnią wielkością gospodarstw i między poziomem produkcji towarowej na 1 ha, a intensywnością korzystania z tego działania. Działanie „Modernizacja gospodarstw rolnych” prowadziło przede wszystkim do rozwoju gospodarstw nastawionych prorynkowo o większej niż przeciętna sile ekonomicznej. |
Abstract | The aim of the study is to assess regional differentiation of the use of funds under the measure "Modernisation of agricultural holdings". Data from the reports of the Agency for Restructuring and Modernisation of Agriculture and the Central Statistical Office were used in the analysis. The analysis covered the years 2007-2015, it is the whole period of the RDP realization. On the implementation of the measure "Modernisation of agricultural holdings" 9.6 billion PLN has been spent (14% of the budget of the RDP 2007-2013). About 73 thousand farms received support, that is 5.4% of all farms in Poland and 15% of farms with size above 4 ESU. The average grant for one project was 130 thousand PLN, which with a 50% the participation of the farmer funds gives a value of 260 thousand PLN per project. There were a significant regional differences in the implementation of the measure. In the provinces with fragmented agrarian structure intensity of its implementation was lower due to the low economic strength of the farms. In the regions, with the dominance of large farms use of funds from this measure was higher and contributes mainly to increase the capital/labor ratio. It was also found that there is a significant positive correlation between the intensity of the use of this measure and 1) the average size of farms, 2) the level of production sold per 1 ha in the province level. The measure "Modernisation of agricultural holdings" led primarily to the development of commercial farms with higher-than-average economic strength. |
Cytowanie | Wicki L. (2015) Regionalne zróżnicowanie realizacji działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” w ramach PROW 2007-2013.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 147-160 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2015_n63_s147.pdf |
|
|
258. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2015 |
|
Wilk I. Ekologiczne aspekty działań marketingowych gospodarstw ekoagroturystycznych w Polsce
Autor | Iwona Wilk |
Tytuł | Ekologiczne aspekty działań marketingowych gospodarstw ekoagroturystycznych w Polsce |
Title | ECOLOGICAL ASPECTS OF ECOAGRITOURISM FARMS’ IN POLAND MARKETING ACTIVITIES |
Słowa kluczowe | ekoagroturystyka, instrumenty marketingowe |
Key words | ecoagritourism, marketing tools |
Abstrakt | Skuteczność działań marketingowych realizowanych przez gospodarstwa ekoagroturystyczne w ich aktywności rynkowej zależy od struktury oferty przystającej jak najlepiej do potrzeb konsumentów poszukujących szeroko rozumianej ekologicznej formy wypoczynku, uwzględniającej oprócz niezanieczyszczonego otoczenia również inne jej aspekty. Aby zaspokoić potrzeby tej grupy odbiorców należy zadbać o to, by oferta gospodarstw ekoagroturystycznych realizowana w obszarze wykorzystywanych instrumentów marketingowych podkreślała ekologiczne aspekty takiej formy wypoczynku. Celem artykułu jest określenie kształtu dostępnej proekologicznej oferty gospodarstw ekoagroturystycznych w Polsce. W badaniu gospodarstw ekoagroturystycznych wykorzystano metodę wywiadu w oparciu o technikę, jaką był wywiad telefoniczny z wykorzystaniem standaryzowanego kwestionariusza wywiadu opracowanego przez autorkę niniejszego artykułu. Badanie gospodarstw ekoagroturystycznych zostało przeprowadzone przez agencję badawczą. Zrealizowane badania pokazały, że gospodarstwa ekoagroturystyczne w odniesieniu do analizowanych obszarów ich oferty uwzględniają w sposób mało zróżnicowany jej ekologiczne aspekty. Wobec wzrastającej świadomości ekologicznej ekoagroturystów działania te powinny być bardziej różnorodne i realizowane w sposób kompleksowy w obszarze wykorzystywanych instrumentów marketingowych. |
Abstract | Effectiveness of marketing activities carried out by ecoagritourism farms in their market activity depends on the offer structure matching in the best way the needs of consumers looking for the broadly-taken ecological form of recreation including, except of an unpolluted environment, also its other aspects. To meet the needs of this target market it should be ensured that the ecoagritourism farms offer, implemented within the used marketing instruments, emphasizes the environmental aspects of this form of recreation. The purpose of the article is to describe the scope of the available ecological offer of the ecoagritourism farms in Poland. In a study of ecoagritourism farms the interview method was used based on the telephone interview with the use of standardized interview questionnaire developed by the author of this article. The survey of ecoagritourism farms has been carried out by the research agency. The research shows that ecoagritourism farms, in relation to the analyzed areas of their offer, include its ecological aspects in a way that is little diversified. In view of growing environmental awareness of ecoagritourists these actions should be more diverse and implemented in a comprehensive manner in the area of the used marketing instruments. |
Cytowanie | Wilk I. (2015) Ekologiczne aspekty działań marketingowych gospodarstw ekoagroturystycznych w Polsce.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 14(63): 161-171 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2015_n63_s161.pdf |
|
|
259. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2015 |
|
Czyżewski A., Kułyk P. Kwestia rolna od Aleksandra Czajanowa i Władysława Grabskiego po jej współczesne ujęcie
Autor | Andrzej Czyżewski, Piotr Kułyk |
Tytuł | Kwestia rolna od Aleksandra Czajanowa i Władysława Grabskiego po jej współczesne ujęcie |
Title | THE AGRICULTURAL ISSUE IN STUDIES OF ALEXANDER CZAJANOV AND WŁADYSŁAW GRABSKI AND ITS MODERN APPROACH |
Słowa kluczowe | rolnictwo, polityka gospodarcza, kwestia rolna, dobra publiczne |
Key words | agriculture, economic policy, agrarian question, public goods |
Abstrakt | W artykule przedstawiono współczesne rozumienie kwestii rolnej uwzględniające ewolucję poglądów na temat jej źródeł i sposobów rozwiązywania. Jedno z pierwotnych i ważniejszych ujęć ekonomiczno-społecznych tego problemu można odnaleźć w pracach Aleksandra Czajanowa oraz Władysława Grabskiego, a także innych współczesnych im autorów. Zwracali oni uwagę na ograniczenia w zakresie przemian strukturalnych w rolnictwie i specyfikę relacji popytowo-podażowych dotyczących produktów rolnych. Wychodząc od ich koncepcji, można przejść do obecnej interpretacji kwestii agrarnej, obejmującej znaczenie dóbr publicznych i procesów globalizacji oraz liberalizacji gospodarek poszczególnych krajów w warunkach istniejących barier strukturalnych w rolnictwie. W opracowaniu wykazano zmiany zachodzące w zakresie podejścia do kwestii rolnej i sposobów jej rozwiązywania ze względu na ekonomiczno-społeczne uwarunkowania instytucjonalne. Podkreślono też uniwersalność tej kwestii wynikającą z roli poszczególnych czynników produkcji zaangażowanych w rolnictwie, a także charakteru indywidualnych gospodarstw rolnych jako podmiotów gospodarczych. Wykazano związki pomiędzy zmianami zachodzącymi w relacjach popytowo-podażowych w sektorze rolnym a oddziaływaniem mechanizmu rynkowego, a także skutki tego mechanizmu. Wyeksponowano problem kształtowania optimum społecznego, a także transferu i retransferu nadwyżki ekonomicznej wytworzonej w rolnictwie dla jego zrównoważonego rozwoju. W artykule pominięto kontekst polityczno-społeczny kwestii rolnej, obecny w pracach Fryderyka Engelsa, Róży Luxemburg i Włodzimierza Lenina jako wychodzący poza ramy opracowania. Z rozważań wynika historyczna żywotność badanego problemu przejawiająca się w różnych warunkach społeczno-ustrojowych. |
Abstract | In the article we presented the modern approach of the agrarian question. One characterized changes going down in relations demand-of supply as result of the influence of the market mechanism in the agriculture conditioned the globalization. in the article we presented the concept of the agrarian question. Her original conception can be found in works of Aleksander Czajanow and Władysław Grabski and also other modern them authors. They paid the attention to restrictions within the range structural transformations in the agriculture and the specificity of the relation of demand-supply concerning agricultural products. Going out from their approach of mentioned problems one can pass to the present interpretation of the agrarian matter including the meaning of public goods and processes of the globalization and the liberalization of economies of individual countries conditioned existing still structural barriers in this area of the economy. In the elaboration one showed changes happening within the range approaches to the agricultural matter and manners of her resolution in the institutional system. One underlined the universality of seizing of the specificity of the agricultural production resulting both from the part of individual productive factors involved to her producing, and also from itself character of farms as economic subjects. In the elaboration one characterized changes happening in relations demand-of supply as result of the influence of the market mechanism in the agriculture. One discussed foundations and conditionings of the concept of the agricultural matter. We presented the meaning of public goods and external effects and market inefficiencies related to the agriculture in the formation of the social optimum one presented premises for the transfer and the retransfer of the economic surplus as the instrumentarium of the regulation of the social optimum and the achievement higher-level equilibriums of the social system. |
Cytowanie | Czyżewski A., Kułyk P. (2015) Kwestia rolna od Aleksandra Czajanowa i Władysława Grabskiego po jej współczesne ujęcie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 1: 18-30 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2015_n1_s18.pdf |
|
|
260. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2015 |
|
Ziętara W. Społeczny czy ekonomiczny charakter reform rolnych w Polsce w okresie między- i powojennym
Autor | Wojciech Ziętara |
Tytuł | Społeczny czy ekonomiczny charakter reform rolnych w Polsce w okresie między- i powojennym |
Title | SOCIAL OR ECONOMIC NATURE OF THE AGRICULTURAL REFORMS IN POLAND DURING THE INTER- AND POST-WAR |
Słowa kluczowe | gospodarstwo, reforma rolna, struktura agrarna |
Key words | farm, agricultural system reform, farm structure |
Abstrakt | W opracowaniu omówiono przesłanki, podstawy prawne i zakres reform rolnych przeprowadzonych w Polsce w okresie międzywojennym i po drugiej wojnie światowej. Głównymi celami reform w pierwszym okresie było rozwiązanie problemów społecznych na wsi przez poprawę struktury obszarowej gospodarstw, dzięki zwiększeniu liczby i udziału gospodarstw rodzinnych kosztem gospodarstw wielkoobszarowych. W okresie powojennym przeprowadzono reformy, przyjmując przesłanki ideologiczne. W latach 1919-1938 łącznie rozparcelowano 2654,8 tys. ha gruntów i utworzono 1051 tys. nowych gospodarstw. W latach 1944-1950 zakres reform był większy. W tym czasie rozparcelowano 6070,1 tys. ha gruntów. W okresie międzywojennym przejmowanie ziemi od właścicieli na cele reformy odbywało się z wypłatą odszkodowań, natomiast w okresie po 1944 r. bez odszkodowania. Skutki reform, zwłaszcza w okresie powojennym, okazały się krótkookresowe. Przeprowadzone reformy rolne nie rozwiązały społecznych problemów wsi. |
Abstract | In the article there was presented some premises, legal basis and scope of the agricultural reforms in Poland between World Wars and after II World War. The main purpose of the agricultural reform was improvement of agricultural area structure, by incensement of share of individual family farms at the cost of the large agricultural farms. During the period 1919-1938 there have been allocated 2 654 800 ha of land. In result of that reform 1 051 000 of new farms was established. In the period 1944-1950 the range of reform was even greater. There were allocated 6070 thousands ha of agricultural land, mainly to the new established farms (92%). Taking over of the agricultural land for the reform purposes, between the World Wars, was made with compensation to the owners but after 1944 the compensation was abolished. Results of the reforms, especially in the post-war period occurred short-lived. In effect those agricultural reforms haven’t solved the problems of the rural areas. |
Cytowanie | Ziętara W. (2015) Społeczny czy ekonomiczny charakter reform rolnych w Polsce w okresie między- i powojennym.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 1: 31-45 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2015_n1_s31.pdf |
|
|