Wyniki wyszukiwania

Autor	Bazyli Czyżewski
Tytuł	Współczesne teorie renty gruntowej, ich geneza i znaczenie dla Wspólnej Polityki Rolnej w Unii Europejskiej
Title	Contemporary theories of land rent, its origins and application to Common Agricultural Policy in the European Union
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Globalizacja ekonomiczna przyspiesza przepływy czynników wytwórczych w skali krajowej i globalnej. W rezultacie roną jednak koszty transakcyjne funkcjonowania systemów gospodarczych i pojawia się koniecznośc wprowadzenia nowych mechanizmów ich optymalizacji i kontroli. Dotyczy to w szczególności sektora rolno-żywnościowego, który odgrywa kluczową rolę w zrównoważonym rozwoju gospodarki rynkowej. Pojawia się ważne pytanie, czy w tych warunkach czynnik ziemi jest zdolny do generowania rent ekonomicznych, które stanowiłyby przesłankę przewag komparatywnych?jednej strony, ricardiańskie renty gruntowe zanikają, renty ekonomiczne według doktryny H. George’a wywołują kryzysy finansowe, a założenia monetarystyczne okazują się niewystarczające. Z drugiej strony czynnik ziemi zyskuje nowe zastosowania w zakresie usług środowiskowych, które pozwalają założyć, że renty gruntowe mają źródło w przepływach realnych.Celem opracowania jest ukazanie ewolucji teorii renty gruntowej od czasów ekonomii klasycznej do dzisiaj. Podjęto w nim próbę sformułowania koncepcji renty gruntowej adekwatnej do procesów zachodz??cych we Wspólnej Polityce Rolnej Unii Europejskiej, ukierunkowując ją na czynniki instytucjonalne. Stawia się też, że renta instytucjonalna należy do najtrwalszych rent ekonomicznych, zważywszy na kierunek rozwoju, który obrało europejskie rolnictwo
Abstract	The economic globalisation process makes the economic factors rotate faster. As a result transaction costs of global system functioning increase and a coordination mechanism is needed - especially in agro-food sectors. There exists a crucial question whether a land factor is still capable to generate economic rents which would be the determinants of comparative advantages? On one hand, D. Ricardo’s land rents are vanishing, H. George’s rents are provoking financial crisis, monetarists assumptions are becoming unsufficient, on the other, the land factor gains new environmental applications and there is still a hope that land rents have its origins in a real value. This paper aims at presenting the evolution of the land rents theory starting from classical economics. One makes an attempt to find the most adequate conception of land rent creation at present day, searching for new sources of comparative advantages in the institutional factors. One argues that the institutional rent is the only durable economic rent in the European agricultural sector regarding chosen direction of CAP evolution.
Cytowanie	Czyżewski B. (2009) Współczesne teorie renty gruntowej, ich geneza i znaczenie dla Wspólnej Polityki Rolnej w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 39-55
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s39.pdf

Autor	Mieczysław Łozowski, Zdzisław Obstawski
Tytuł	Podstawy budowy Wspólnego Systemu Ubezpieczeń Rolnych w Unii Europejskiej
Title	Foundations of creation the Common System of Agricultural Insurance in the European Union
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	W krajach europejskich wśród największych zagrożeń dla produkcji rolnej i infrastruktury produkcyjnej zaliczane są zewnętrzne warunki klimatyczno-środowiskowe, w tym: intensywność opadów atmosferycznych, niekorzystny rozkład temperatur, wilgotność, nasłonecznienie, i często z tym związany stopień nasilenia występowania chorób i szkodników roślin. Czynniki te powodują m.in. huragany, gradobicia, susze, pożary, powodzie i wymarznięcia, pożary i inne klęski żywiołowe. Jednocześnie wśród specjalistów trwa dyskusja dotycząca zdefiniowania nowych zagrożeń produkcji rolniczej. Należą do nich zagrażające nie tylko rolnictwu, z dużą dozą pewności wywołane przez człowieka zmiany klimatyczne oraz coraz częściej wymieniane jako duże ryzyko nierozpoznany wpływ manipulacji genetycznych na środowisko. Analiza dotychczas istniejących systemów ubezpieczeń rolnych wskazuje na duże różnice pomiędzy poszczególnymi krajami. Wskazane w artykule zagrożenia zdaniem autora wymagają stworzenia teoretycznych podstaw wspólnego programu ubezpieczeń sektora rolnego dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. Chcąc odpowiednio zarządzać ryzykiem w rolnictwie należy uwzględniać dwie podstawowe strategie. Dotyczą one programów dywersyfikacji produkcji lub strategii dzielenia lub odstępowania ryzyka takich jak uczestnictwo w funduszach i ubezpieczeniach wzajemnych, ubezpieczeniach komercyjnych, kontraktach produkcyjnych, lub transakcjach terminowych. Wymienione instrumenty zwłaszcza ubezpieczenia stosowane w ramach spójnego programu ochrony rolnictwa przed skutkami katastrof naturalnych stanowią główny przedmiot zainteresowania niniejszego opracowania. Ubezpieczenie, zdaniem wielu specjalistów jest najlepszym narzędziem zarządzania ryzykiem. Rządy w wielu krajach wspierają powstawanie systemów ubezpieczanie upraw i zwierząt hodowlanych, traktując to jako formę subsydiów i wspierania rozwoju rolnictwa. Wtedy ubezpieczenie podstawowych upraw funkcjonują często jako ubezpieczenie obligatoryjne lub w powiązaniu z kredytami udzielanymi gospodarstwom rolnym, zarówno zwykłymi, jak i częściowo refundowanymi przez poszczególne rządy. Ponadto w wielu krajach corocznie są dekretowane i zarządzane przez rządy tak zwane fundusze klęskowe.. Zauważyć należy, że taka ingerencja w rynek ubezpieczeniowy może niekorzystnie wpływać na rozwój rynku produktów ubezpieczeniowych w rolnictwie. Uznając ważność omawianych problemów Unia Europejska w ramach wspólnej polityki rolnej tworzy podstawy przepisów ogólnych (zgodnych z umowami WTO), regulujących wparcie 1 W geograficznym oglądzie tych ryzyk poprzez tworzenie map ryzyka pomagają nowoczesne systemy w tym: dane plonów z bazy danych Eurostat REGIO, FADN (Sieci Danych Rachunkowości Rolniczej), modeli agrometeorologicznych oraz zdjęć satelitarnych. publiczne w tym obszarze mające ułatwić zarządzanie ryzykiem związanym z produkcję rolną. Jednym z tematów rozważań gremiów odpowiedzialnych z wspólna politykę rolną jest stworzenie założeń do odpowiednich strategii zarządzania ryzykiem i kryzysami w sektorze rolniczym. W marcu 2000 Unia Europejska przedstawiła zbiór przepisów o pomocy państwa, regulujący możliwości finansowania pomocy dla rolnictwa z państwowych budżetów. I tak m.in. w rozdziale 11 znajdują się przepisy o warunkach przyznawania środków budżetowych na usuwanie strat w produkcji rolnej spowodowanych anomaliami klimatycznymi. Wszelkie ustalenia i propozycje rozwiązań z pewnością przejdą do etapu realizacji w odniesieniu do całej Wspólnoty. Zwiastunem może być opracowana w 2006 r przez, Parlament Europejski rezolucja w sprawie zarządzania ryzykiem w sytuacjach kryzysowych w rolnictwie (2005/2053(IN1)).
Abstract	External climatic and environmental conditions are considered the greatest threats for agricultural production and production infrastructure in European countries. They include intensity of atmospheric precipitation, unfavourable temperature distribution, humidity, sun exposure and, often connected with that, degree of occurrence of plant diseases and pests. Those factors cause, for example, hurricanes, hail, droughts, fires, floods, frosts and other natural disasters13. At the same time, there is a discussion among specialists concerning defining new threats to agricultural production. They include, posing threats not only to agriculture, to a large extent of certainty caused by man, climatic changes and, more and more often mentioned as a great risk, unrecognised influence of genetic manipulations on the environment. The analysis of existing agricultural insurance systems indicates big differences between individual countries. According to the author, the threats indicated in the article require creating theoretical foundations of the common insurance programme of the agricultural sector for all countries of the European Union. For proper management of risks in agriculture, two basic strategies should be taken into consideration. They concern programmes of production diversification or the strategy of sharing and transferring a risk such as participation in funds and mutual insurance, commercial insurance, production contracts, or futures market. The mentioned instruments, particularly insurances used within a consistent programme of protection of agriculture against effects of natural disasters, are the main subject of this study. Insurance, according to many specialists, is the best risk management tool. Governments in many countries support forming crop and livestock insurance systems, treating it as a form of subsidising and supporting the development of agriculture. Then the insurance of basic forms of crops often function as obligatory insurance or in connection with loans given to farms, both ordinary or partly refunded by individual governments. Moreover, so-called disaster funds are annually introduced and managed by governments in many countries. It should be noticed that such interference in insurance market may unfavourably influence the development of insurance products market in agriculture. Accepting the significance of the discussed problems, the European Union is creating, within the common agricultural policy, foundations of general provisions (in accordance with WTO agreements) regulating public support in this sector aiming at facilitation of risk management connected with agricultural production. One of the subject of considerations of circles responsible for the common agricultural policy is creating assumptions for appropriate strategies of risk and crisis management in the agricultural sector. In March 2000 the European Union presented a collection of regulations on the state support, regulating possibilities of financing assistance for agriculture from state budgets. In Chapter 11, for instance, there are provisions on conditions of granting budget means for removal losses in agricultural production caused by climatic anomalies. All decisions and proposals of solutions will certainly be carried out in relation to the whole Community. The herald may be the resolution prepared in 2006 by the European Parliament on risk management in crisis situations in agriculture (2005/2053(IN1)).
Cytowanie	Łozowski M., Obstawski Z. (2009) Podstawy budowy Wspólnego Systemu Ubezpieczeń Rolnych w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 185-196
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s185.pdf

Autor	Mieczysław Łozowski, Zdzisław Obstawski
Tytuł	Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie
Title	Public support for insurance in agriculture
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Pojęcie pomocy publicznej zyskało w ostatnim czasie olbrzymią popularność, zwłaszcza w kontekście różnego rodzaju wsparcia środkami pochodzącymi z Funduszy Strukturalnych UE dla przedsiębiorców, rolników i innych grup społecznych. Zainteresowanie pomocą publiczną nie przekłada się jednak na lepsze rozumienie treści kryjącej się pod tym pojęciem. Stąd też próba zdefiniowania i objaśnienia pojęcia pomocy publicznej oraz zasad rządzących jej udzielaniem w obszarze zarządzania ryzykiem w rolnictwie. Dobre rozwiązana w obszarze zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych to podstawowe narzędzie do zapewnienia zrównoważonego rozwoju i konkurencyjnego sektora rolnego we Wspólnocie. Rolnicy powinni być przygotowani na wypadek negatywnych skutków dokonanych wyborów, jak również na wypadek sytuacji kryzysowych spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi nieprzewidywalnymi zdarzeniami. W kontekście reformy WPR, ważne jest wskazanie nowych instrumentów, które mogłyby pomóc rolnikom zwiększyć ich zdolność do zarządzania ryzykiem i w sytuacjach kryzysowych. Kształt Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na najbliższe lata 2007-2013 został określony przez porozumienie zawarte przez Ministrów Rolnictwa krajów UE-15 w Luksemburgu 26 czerwca 2003 r. oraz ustalenia Rady UE z dnia 22 kwietnia 2004 r. Nowe przepisy zostały tak ukształtowane, żeby pozostawać w pełnej zgodzie z polityką rozwoju obszarów wiejskich prowadzoną przez Komisję. Są one również jednym z etapów procesu upraszczania, rozpoczętego komunikatem Komisji w sprawie uproszczenia i udoskonalenia prawodawstwa w zakresie wspólnej polityki rolnej. Rozporządzenie w sprawie wyłączeń umożliwi z kolei szybsze przyznawanie pomocy rolnikom, co ma szczególne znaczenie np. w przypadku strat spowodowanych niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi lub chorobami zwierząt lub roślin. Zarówno komunikat Komisji, jak i sprawozdanie posła sprawozdawcy pokazują ogromne opóźnienie tego tematu w Unii Europejskiej. Rolnik-przedsiębiorca prowadzący gospodarstwo po reformie na wolnym rynku, przy ogromnej konkurencji ryzykuje calym majątkiem i dorobkiem, nie mając nawet namiastki w zakresie ubezpieczeń z tego, co ma inwestor czy handlowiec. Jeżeli jest to duże czy wielkotowarowe gospodarstwo rolne, to jest ono w stanie pokryć koszty ubezpieczeń i ryzyka, jednak miliony europejskich gospodarstw małych, drobnych czy nawet rodzinnych nie stać na to, aby zapłacić za jakiekolwiek ubezpieczenie, nawet własnego domu, a co dopiero produkcji. W przypadku kataklizmu musi liczyć na pomoc sąsiadów lub wsparcie państwa. W przypadku niektórych rodzajów ryzyka i sytuacji kryzysowych w sektorze rolnym, przyznanie pomocy państwa może być właściwym sposobem wsparcia. Należy jednak zawsze mieć na uwadze, że państwo członkowskie nie jest w istocie zobowiązane do przyznawania pomocy państwa. W związku z tym, w przypadku podobnych rodzajów ryzyka czy sytuacji kryzysowych, producenci z jednego państwa członkowskiego lub regionu mogą uzyskać wsparcie, natomiast producenci z innych państw członkowskich lub regionów nie mają takiej możliwości. Takie różnice we wsparciu mogą prowadzić do zakłóceń konkurencji. Dlatego też, podobnie jak w przypadku innych rodzajów pomocy państwa, przy zatwierdzaniu pomocy państwa z tytułu zarządzania ryzykiem lub w sytuacjach kryzysowych obowiązkowo należy uwzględnić konieczność uniknięcia niepożądanych zakłóceń konkurencji. Wymóg minimalnego wkładu producentów w straty lub koszty takich środków czy ich innych odpowiedników należy postrzegać w kategoriach zmniejszenia zagrożenia zakłóceniami konkurencji oraz zapewnienia bodźca do minimalizowania ryzyka. Należy wyraźnie ustalić, że obecne przepisy dotyczące pomocy państwa nie mogą jako takie zapewnić, czy zastąpić optymalnego zarządzania w sytuacjach kryzysowych. Pomoc państwa może je jedynie ułatwić w niektórych okolicznościach. Zarządzanie ryzykiem w rolnictwie w Polsce jest dziedziną nową, mało znaną i rzadko stosowaną. Pod tym pojęciem najogólniej rzecz ujmując określa się przewidywanie potencjalnych strat oraz gromadzenie środków, które mogłyby skompensować te straty w momencie ich wystąpienia. Badania M. Jerzaka i zespołu wskazują, iż polscy rolnicy w zarządzaniu ryzykiem najczśćciej wykorzystują różnicowanie produkcji (wielokierunkowość) oraz liczą na administracyjne wsparcie.
Abstract	A notion of public support has recently gained a great popularity, especially in the context of various kinds of support from the UE Structural Funds for entrepreneurs, farmers and other social groups. However, the interest in public support is not reflected in better understanding of the notion’s meaning. Thus, the attempt to define and explain the notion of public support and principles governing its granting in the area of risk management in agriculture. Good solutions in the area of risk and crisis management are basic tools to ensure sustainable development and a competitive agricultural sector in the Community. Farmers should be prepared in case of negative effects of their choices and also in case of crises caused by natural disasters or other unpredictable events. In the context of the CAP reform, it is important to show new instruments that could help farmers to increase their ability in risk and crisis management. The shape of the Common Agricultural Policy (CAP) for the coming years 2007-2013 was established by the agreement reached by the Agriculture Ministers of the EU-15 in Luxembourg on 26 June 2003 and agreements of the EU Council dated 22 April 2004. New regulations were shaped in full accordance with the policy of rural areas development followed by the Commission. They are also one of the elements of simplifying started with the communications of the Commission concerning simplifying and improving the legislation within the Common Agricultural Policy. On the other hand, the directive on exclusions will enable granting farmers quicker aid, which is particularly important, for instance, in case of losses caused by unfavourable weather conditions and animal or plant diseases. Both the Commission’s communication and the report of the MEP rapporteur show great delay of this subject in the European Union. A farmer-entrepreneur running his farm after the reform on the competitive free market risks all his property without having, in terms of insurance, even a poor substitute of what an investor or a trader has. If it is a large commercial farm, it is able to cover insurance and risk costs. But millions of European small, very small or even family farms cannot afford to pay for any insurance, not even of their own houses, let alone production. In case of a disaster, it has to count on neighbours’ help or the state support. In some kinds of risk and crises in agriculture, granting the state assistance may be the right way of support. It should always be borne in mind, however, that a Member State is not obliged to grant the state assistance. As a result of this, in case of similar kinds of risk or crises, producers from one Member State or region may obtain support, but producers from other Member States or regions may have no such possibility. Such differences in support may lead to the disturbance of competition. Therefore, similarly to other kinds of state assistance, the necessity of avoiding undesired disturbances of competition should be taken into consideration when accepting the state assistance in risk and crisis management. A requirement of a minimum contribution of producers in losses or cost of such measures, or their equivalents, should be seen in terms of decreasing the threat of disturbance of competition and providing a stimulus to minimise risks. It should be clearly established that regulations concerning state assistance cannot, as such, ensure or replace optimal management in crises. The state assistance may only facilitate it in some circumstances. Risk management in agriculture in Poland is a new field, a poorly-known and rarely used one. Generally speaking, the term is understood as predicting potential losses and gathering means for compensating those losses when they appear. M. Jerzak and his team’s research indicates that Polish farmers most often use a diversification of production in risk management and count on administrative support.
Cytowanie	Łozowski M., Obstawski Z. (2009) Wsparcie publiczne dla ubezpieczeń w rolnictwie.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 2(51): 197-211
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2009_n51_s197.pdf

Autor	Boróka Bíró, Emese Szocs
Tytuł	Territorial differences of climate change impact on Romanian crop production
Title	Territorial differences of climate change impact on Romanian crop production
Słowa kluczowe
Key words	climate change, crop yields, regional differences
Abstrakt
Abstract	Effects of the climate change appear in several fields of the economy and agriculture can be considered as one of the most affected among them. In a country, where almost 10% of the total GDP is produced by the agricultural sector and more than 30% of the total work force is employed in this field, these changes may have severe economic impacts. As in Romania almost 65% of the agricultural production is represented by vegetal production, we concentrate our investigations on this agricultural sector. Our aim is to present, basing on econometric modeling, how the climate changes will affect the Romanian crop production in the next 20 years, highlighting the territorial differences which appear between the Romanian NUTS2 development regions. This paper presents some of the first results of the FP6 research project “CLAVIER – Climate Change and Variability: Impact on Central and Eastern Europe”, contract no. 037013 (2006-2009).
Cytowanie	Bíró B., Szocs E. (2009) .Scientific Journal Warsaw University of Life Sciences SGGW - Problems of World Agriculture, t. 6(21), z. : 74-87
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T6(21)_n_s74.pdf

Autor	Andrzej Tabeau
Tytuł	Influence of macro-economic growth, CAP reforms and biofuel policy on the Polish agri-food sector in 2007–2020
Title	Influence of macro-economic growth, CAP reforms and biofuel policy on the Polish agri-food sector in 2007–2020
Słowa kluczowe
Key words	agri-food products, CAP, Biofuel Directive, agricultural trade liberalization, CGE modeling
Abstrakt
Abstract	This paper presents the possible development scenario of the Polish agricultural sector till 2020. It also assesses the impact of macroeconomic growth, CAP reforms and worldwide policies towards the agriculture on this development. The scenario is build using an extended version of the Global Trade Analysis Project model GTAP which is a computable general equilibrium model of the world economy. The analysis shows that the growth of Polish agri-food sector observed after accession to the European Union will be prolonged in the future and will lead to an increase of agrifood sector incomes. However, it is expected that the positive trade balance in agri-food products will decrease significantly in consequence of the world trade liberalization and the EU policy stimulating biofuels production
Cytowanie	Tabeau A. (2009) .Scientific Journal Warsaw University of Life Sciences SGGW - Problems of World Agriculture, t. 6(21), z. : 88-97
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2009_T6(21)_n_s88.pdf

Autor	Dionizy Niezgoda
Tytuł	Uwarunkowania rentowności gospodarstw rolnych zróżnicowanych pod względem ich wielkości ekonomicznej
Title	Determinants of profitability of agricultural holdings diversified in respect of their economic size
Słowa kluczowe	rentowność, model pięciu sił M.E. Portera, gospodarstwa rolne, ekonomiczna wielkość gospodarstw, funkcja dochodowa
Key words	profitability, M.E Porter’s five forces model, agricultural holdings, economic size of farms, income function
Abstrakt	W opracowaniu dokonano analizy porównawczej rentowności gospodarstw rolnych zróżnicowanych pod względem ich ekonomicznej wielkości. Wykorzystano w niej model funkcji dochodowej typu Cobb-Douglasa. Odniesiono się również do przydatno .ci modelu pięciu sił M.E. Portera do analizy rentowności w rolnictwie.
Abstract	On the basis of contextual analysis, the paper reveals that M.E Porter.s five forces model is applicable to evaluate the profitability of agricultural sector in a simple scale. In general, the model is more useful in creating the profitability of sectors in imperfect competition as against to sectors in quasi perfect competition. The rate of profitability in the best Polish farms was relatively high and it came to 21,86% in the farms of size ?4 ESU and 39,65% in the biggest farms, i.e. the farms of size ?100 ESU. The rate of growth of the farms. profitability was positively affected by the increase of the farms. competitive potential as well as the intensification of capital for human labor substitution. The mentioned relation results from the analysis of income elasticity of the aggregated production factors, i.e. land (SE025), human labor (SE011) and capital (SE270).
Cytowanie	Niezgoda D. (2009) Uwarunkowania rentowności gospodarstw rolnych zróżnicowanych pod względem ich wielkości ekonomicznej.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 4: 155-165
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2009_n4_s155.pdf

Autor	Aldona Zawojska
Tytuł	Distribution of EU and National Funds Supporting Agriculture and Rural Development: Empirical Insights from Mazovia Region
Title	Distribution of EU and National Funds Supporting Agriculture and Rural Development: Empirical Insights from Mazovia Region
Słowa kluczowe
Key words	funds, agriculture, rural, distribution, Poland, Mazovia
Abstrakt
Abstract	This paper addresses the question of distribution of support from the EU budget and the national budget to agricultural holders in Mazovia region in comparison with Poland as a whole. In the first main section, the characteristics of the agricultural sector in the region, using main sectoral indicators, is presented. The second section illustrates the agricultural and rural support under the Rural Development Program and the Sectoral Operational Program “Restructuring and modernization of agriculture and rural development” provided to Mazovian beneficiaries with reference to this support at whole country level. Empirical analyses are based on Eurostat statistics as well as on data obtained from the Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture and the Ministry of Agriculture and Rural Development. Results of the study show that the Mazovian province, which is a region that can be placed in front of agricultural development, was awarded over the period 2004-2007 a relatively high level of support and ranked first or second among all 16 provinces according to selected measures
Cytowanie	Zawojska A. (2008) .Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 3(18), z. : 92-104
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2008_T3(18)_n_s92.pdf

Autor	Wojciech Ziętara
Tytuł	Wewnętrzne uwarunkowania rozwoju polskiego rolnictwa
Title	Internal conditions of development of Polish agriculture
Słowa kluczowe	rolnictwo, gospodarstwa rolnicze, czynniki produkcji, zatrudnieni w rolnictwie, kierunki produkcji rolniczej
Key words	agriculture, farm business, production factors, employment in agriculture, agricultural production orientation
Abstrakt	Przedstawiono wewnętrzne uwarunkowania rozwoju rolnictwa w Polsce na tle wybranych krajów Europy zachodniej. Dokonano oceny zasobów ziemi. Wskazano, że w porównaniu do wybranych krajów powierzchnia użytków rolnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca należy do wyższych w Europie. Zasoby pracy są również bardzo wysokie, zbyt wysokie w stosunku do potrzeb. Także wyposażenie w siłę pociągową jest wysokie. Aktualny poziom zasobów czynników produkcji to silne strony polskiego rolnictwa. Słabą stroną polskiego rolnictwa jest niska średnia powierzchnia gospodarstw rolnych, kilkakrotnie niższa niż w porównywanych krajach. Pozytywnym zjawiskiem jest wzrost udziału ziemi w gospodarstwach o większej powierzchni, powyżej 20 ha użytków rolnych. Stwierdza się terytorialne zróżnicowanie produkcji zwierzęcej. Następuje specjalizacja regionalna. Ponad 50% pogłowia krów i trzody chlewnej skupiona jest odpowiednio w pięciu i trzech województwach.
Abstract	In the paper endogenous conditions for the development of agricultural sector in Poland in comparison with selected EU countries are discussed. It is indicated, that comparing to other countries area of agricultural land per capita is one of the highest in Europe. Large labor resources exceed the needs. Agriculture is well equipped with tractors. The present level of production factors can be considered as a strength of the sector. The weak point is a low, on average, farm size, several times lower than in the countries compared in the analysis. Increasing share of larger farms (above 20 ha) in the land use is a positive feature. Regional specialization and concentration in livestock production (over 50% of the total heard of cows and pigs is concentrated in five and three regions respectively) is stated.
Cytowanie	Ziętara W. (2008) Wewnętrzne uwarunkowania rozwoju polskiego rolnictwa .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 94, z. 2: 80-94
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n2_s80.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk
Tytuł	Modele równowagi cząstkowej w prognozowaniu i symulacjach na rynku rolnym, model AGMEMOD
Title	Partial equilibrium models as a tool of forecasting and simulation in agriculture, the AGMEMOD model approach
Słowa kluczowe	model równowagi cząstkowej, scenariusz, rynek rolny, rynek wieprzowiny.
Key words	partial equilibrium model, scenario, agricultural market, pig meat market
Abstrakt	Celem pracy było przedstawienie założeń leżących u podstaw budowy modeli równowagi cząstkowej i możliwości ich zastosowań w rolnictwie na przykładzie modelu AGMEMOD2. Szczegółowo opisano proces modelowania rynku trzody chlewnej i mięsa wieprzowego, przedstawiając jednocześnie wstępne wyniki projekcji do roku 2020 w zależności od kształtowania się kursu euro
Abstract	The aim of the paper was to show some basic information about partial equilibrium models and their use for the agricultural sector modeling. As an example the AGMEMOD model was chosen and described. The pig and the pig meat markets modeling were described with a market projection up to 2020 in scenarios assuming different Euro/PLN exchange rates.
Cytowanie	Hamulczuk M. (2008) Modele równowagi cząstkowej w prognozowaniu i symulacjach na rynku rolnym, model AGMEMOD.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 4(19), z. : 185-197
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2008_T4(19)_n_s185.pdf

Autor	Kinga Gruziel
Tytuł	Możliwości wprowadzenia podatku dochodowego w rolnictwie w opiniach rolników indywidualnych
Title	PROSPECTS FOR INTRODUCING INCOME TAX ON AGRICULTURE ACCORDING TO INDIVIDUAL FARMERS’ OPINIOns
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	The paper presents individual farmers’ opinions concerning some suggestions on imposing income tax on agriculture. Assumptions and results of this tax implementation were assessed. Research results indicate that farmers generally are not definitive opponents of the income tax introduction into Polish agricultural sector. However, farmers judged this proposition as being unbeneficial for them mostly since complicated tax settlements and potential inspections by the tax offices. Moreover, they are willing to accept potentially lowest tax rate on their earned income without subtracting the costs of farmer’s own labor and of farm family labor. Farmers perceived potential advantages of the agricultural income tax introduction such as tax relieves and tax exemptions, as well as exclusion of some quasi-farmers from the system. Farmers were also in favour about concept of progressive income-tax and lump-sum tax with lower rates
Cytowanie	Gruziel K. (2008) Możliwości wprowadzenia podatku dochodowego w rolnictwie w opiniach rolników indywidualnych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 66: 97-112
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2008_n66_s97.pdf

Autor	Emilia Grzegorzewska
Tytuł	Ocena zagrożenia upadłością przedsiębiorstw w sektorze rolniczym
Title	EVALUATION OF BANKRUPTCY HAZARD TO AGRICULTURAL ENTERPRISES
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	Bankruptcy as a mechanism of natural selection is an inherent element in business. This relates to all business entities, hence also agribusiness entities. The past research on financial hazards to enterprises did not include financial data of this type of entities. In view of the specificity of the agricultural sector it is worthwhile to consider the extent to which the existing financial hazard models allow to make accurate forecasts of bankruptcy of enterprises. The paper presents the selected early warning models and the results of in-house research, designed to analyse the financial standing of several enterprises with the use of those tools. Furthermore, the paper indicates the differences and similarities in the evaluation of the economic condition with the use of specific models
Cytowanie	Grzegorzewska E. (2008) Ocena zagrożenia upadłością przedsiębiorstw w sektorze rolniczym.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 64: 227-242
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2008_n64_s227.pdf

Autor	Emilia Grzegorzewska, Henryk Runowski
Tytuł	Zdolności prognostyczne polskich modeli dyskryminacyjnych w badaniu kondycji finansowej przedsiębiorstw rolniczych
Title	The Prediction Abilities of Polish Discrimination Models in the Analysis of Financial Condition of Agricultural Enterprises
Słowa kluczowe	spółki hodowlane, upadłość przedsiębiorstw, analiza dyskryminacyjna, skuteczność prognostyczna
Key words	breeding companies, companies bankruptcies, discrimination analyze prediction level
Abstrakt	W opracowaniu zaprezentowano wybrane polskie modele prognozowania upadłości przedsiębiorstw oraz możliwości ich wykorzystania do badań nad upadłości przedsiębiorstw z sektora rolniczego. Wskazano modele charakteryzujące się najwyższą i najniższą zdolnością prognostyczną. Stwierdzono, że przeanalizowane modele, w szczególności przy kwalifikowaniu badanych przedsiębiorstw do grupy zagrożonych upadłości, cechują się niską zdolnością prognostyczną.
Abstract	The paper aims to present the selected discrimination models developer by Polish scientists used to predict the bankruptcy of company. Moreover it aims to assess their abilities in researches of insolvencies and bankruptcies of enterprises from agricultural sector. In the paper there were pointed out models that are characterized by the heist and the lowest prediction level. The paper argues that the described models, especially when including analyzed companies into the group of endangered by the bankruptcy, are characterized by low prediction level.
Cytowanie	Grzegorzewska E., Runowski H. (2008) Zdolności prognostyczne polskich modeli dyskryminacyjnych w badaniu kondycji finansowej przedsiębiorstw rolniczych .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 3-4: 83-90
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n3-4_s83.pdf

Autor	Iwona Kowalska
Tytuł	Cross-Compliance as a Lifelong Learning Process Stimulus
Title	Cross-Compliance as a Lifelong Learning Process Stimulus
Słowa kluczowe
Key words	cross-compliance, lifelong learning, ILA, rural areas
Abstrakt
Abstract	The EU membership requires introduction of significant changes in the agricultural sector. Such changes will not be possible without investments in human capital. The aim of the paper is to make an attempt at presenting the coincidence of three factors conducive to the development of lifelong learning process in rural areas: 1) EU and Polish legislation concerning the cross-compliance rule enforcement, 2) EU financial support for human capital development in the EU second programming period, 3) new banking product connected with financing adult education (Individual Learning Accounts, ILA).
Cytowanie	Kowalska I. (2008) .Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 3(18), z. : 40-49
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2008_T3(18)_n_s40.pdf

Autor	Victoria Borisova
Tytuł	ROZWÓJ KREDYTOWANIA I SPÓŁDZIELNIE KONSUMENCKIE W SEKTORZE ROLNICTWA
Title	Development of Credit and Consumer Cooperation in the Agricultural Sector
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt	Celem opracowania jest analiza roli, jaką odgrywają spółdzielnie kredytowe w poprawie usług finansowych rolniczych spółdzielni konsumenckich. W celu utrzymania określonego poziomu kapitału obrotowego netto spółdzielnia konsumencka powinna brać udział w tworzeniu spółdzielni kredytowych, które pozwolą na: szybkie uzyskanie pożyczki, zróżnicowanie stopy oprocentowania oraz przedłużenie terminów płatności. W czasach uzależnienia jednostek od kredytów spółdzielnie kredytowe bazują na potrzebie skalkulowania wartości odsetek zarówno własnych, właścicieli, dłużników, jak i zarządu. Spółdzielnie kredytowe mogą być postrzeganego jako finansowe jednostki pośredniczące, zapewniające finansowe i socjalne zabezpieczenie ich członkom pomimo wykorzystywania ich prywatnych oszczędności w celu zapewnienia źródeł kredytowania działalności produkcyjnej spółdzielni konsumenckich. System rolniczych spółdzielni kredytowych w zakresie kredytowania rolnictwa pozwoli na zapewnienie ludności wiejskiej niezbędnych źródeł kredytowania i usług finansowych. Ponadto, może mieć wpływ na bezrobocie na obszarach wiejskich, rozszerzenie zakresu usług finansowych, wzrost stabilizacji finansowej, jak również na poziom zapotrzebowania na gospodarstwa rolnicze oraz na rozwój małej przedsiębiorczości. W ten sposób ułatwi to wzrost aktywności obszarów wiejskich.
Abstract
Cytowanie	Borisova V. (2008) ROZWÓJ KREDYTOWANIA I SPÓŁDZIELNIE KONSUMENCKIE W SEKTORZE ROLNICTWA.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 65: 59-70
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2008_n65_s59.pdf

Autor	Adam Chmielewski
Tytuł	Rachunkowość w rolnictwie – wybrane zagadnienia wymogów ewidencyjnych
Title	AGRICULTURAL ACCOUNTANCY – SELECTED ISSUES OF REPORTING REQUIREMENTS
Słowa kluczowe
Key words
Abstrakt
Abstract	Historical changes initiated in Poland at the end of the nineties, followed by integration with the European Union, have forced Poland to face a lot of challenges throughout the economy. Amongst these, there are those concerning the information systems which assist the estimation of the financial standing of the agriculture sector and individual farms. The article presents the current legal regulations and farmers’ duties regarding financial reporting. The first regulation, applicable to only a very small group of farmers, is the accounting act of law. A larger group of agricultural enterprises have to provide documentation related to profits and value added tax. The third group is those farmers who agreed to participate in the Farm Accountancy Data Network – FADN. The article concludes that despite the various legal regulations which obligate disclosure, financial information about the agricultural sector and individual farms is almost non-existent
Cytowanie	Chmielewski A. (2008) Rachunkowość w rolnictwie – wybrane zagadnienia wymogów ewidencyjnych.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 66: 203-212
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2008_n66_s203.pdf

Autor	Piotr Sulewski, Adam Wąs
Tytuł	Gospodarstwa wielkoobszarowe w różnych scenariuszach uwarunkowań ekonomicznych w perspektywie roku 2013 . studium przypadku
Title	LARGE SCALE FARMS IN DIFFERENT POLICY SCENARIOS FOR 2013 YEAR . CASE STUDY
Słowa kluczowe	gospodarstwa wielkoobszarowe, dochód gospodarstw, liniowy model optymalizacyjny
Key words	large farms, farm income, linear optimization model
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono wyniki ekonomiczne oraz niezbędne dostosowania w strukturze produkcji czterech gospodarstw wielkoobszarowych w perspektywie roku 2013. Analizę przeprowadzono dla trzech potencjalnych scenariuszy sytuacji ekonomicznej. Podstawą porównań był rok bazowy 2006. Do obliczeń wykorzystano liniowy model optymalizacyjny gospodarstwa rolnego.
Abstract	Large size farms despite of small share in the population of farms in Poland are an important part of the agricultural sector due to their share in total supply of agricultural production. The paper aims to investigate direction of changes in production structure and income situation of most common Polish large farm types in different policy scenarios. For each of considered dairy, pig, cattle and arable farm an optimization linear programming model has been set up. Results show that there is still a field for improvements in production patterns of agricultural holdings modelled. Optimization of the cropping structure results with a meaningful farm income increase and less dependency on direct payments.
Cytowanie	Sulewski P., Wąs A. (2008) Gospodarstwa wielkoobszarowe w różnych scenariuszach uwarunkowań ekonomicznych w perspektywie roku 2013 . studium przypadku .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 1: 76-84
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n1_s76.pdf

Autor	Tadeusz Filipiak
Tytuł	Efektywność hodowli roślin rolniczych w spółkach ANR
Title	EFFICIENCY OF BREEDING OF AGRICULTURAL PLANTS IN THE APA.S COMPANIES
Słowa kluczowe	hodowla roślin rolniczych, koszty hodowli, efektywność
Key words	breeding plant, cost breeding, efficiency
Abstrakt	W artykule przedstawiono aktualną sytuację w hodowli roślin rolniczych w spółkach ANR. Zaprezentowano hodowlę twórczą i zachowawczą roślin, koszty hodowli roślin i źródła ich finansowania, a także efektywność ekonomiczną hodowli roślin rolniczych w spółkach ANR.
Abstract	The paper aims to analyze the plant breeding in the companies owned by the Agency of Agricultural Property. Those companies play an important role in Polish agricultural sector due to the fact that own 28% (as per 2007) of varieties of agricultural plants officially registered in the State Catalogue of Varieties of Agricultural Plants. In the period 1998-2007 the number of analyzed companies decreased. The decrease has been also noted in case of number of registered varieties and varieties in research. The foundings for plant breeding also decreased by 24% in nominal figures and 56% in real ones.
Cytowanie	Filipiak T. (2008) Efektywność hodowli roślin rolniczych w spółkach ANR .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 95, z. 1: 150-157
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n1_s150.pdf

Autor	Alina Walenia
Tytuł	Czynniki warunkujące konkurencyjność rolnictwa Podkarpacia w procesie integracji ze Wspólnotą Europejską
Title	Factors determining competitiveness of the Podkarpacie region agriculture in the process of Polish integration with the European Community
Słowa kluczowe	produkcja rolnicza, struktura agrarna, obszary wiejskie, przetwórstwo rolnospożywcze, agroturystyka, środki UE
Key words	Podkarpacie region, agriculture, EU support
Abstrakt	Podkarpacie ma swoje specyficzne cechy mające wpływ na tempo i kierunki rozwoju gospodarczego i społecznego. Do najbardziej specyficznych cech województwa podkarpackiego należy zaliczyć: - niski poziom rozwoju gospodarczego przy znaczącym wewnętrznym zróżnicowaniu jego cech, - bardzo wysoki odsetek ludności wiejskiej w ogólnej liczbie mieszkańców województwa i powstające stąd problemy rozwoju obszarów wiejskich, - słabe ekonomicznie rolnictwo, przy wysokim odsetku osób utrzymujących się z pracy w rolnictwie i mała skłonność do zmian tego sektora gospodarki, - przygraniczne położenie (granica wschodnia i południowa Polski) i wynikająca stąd peryferyjność województwa, - wysoki udział obszarów prawnie chronionych w powierzchni ogólnej województwa, ale słabe wykorzystanie zasobów przyrodniczych dla rozwoju perspektywicznych sektorów gospodarki (usługi turystyczne, uzdrowiskowe). Obszary wiejskie wraz z obszarami leśnymi dominują w strukturze przestrzennej regionu i są zamieszkiwane przez ok. 60% jego mieszkańców. Obszar ten posiada więc ważne znaczenie gospodarcze, społeczne oraz ekologiczne. Dlatego też podejmowane działania powinny zmierzał przede wszystkim do: - ukształtowania się silnego podsystemu gospodarki żywnościowej w regionie obejmującego nowoczesne rolnictwo, przemysł rolno-spożywczy, sektory produkujące środki produkcji dla rolnictwa i przemysłu spożywczego, obrót rolny krajowy i zagraniczny, usługi dla sektora żywnościowego oraz edukację rolniczą, - zmiany monokulturowego charakteru obszarów wiejskich poprzez rozwijanie ich pozarolniczych funkcji gospodarczych i społecznych, a zatem dążenie do zintegrowanego rozwoju obszarów wiejskich. Wdrożenie tych zmian to sprostanie konkurencyjnym standardom UE, wymagające pokonania istotnej bariery wysokich kosztów transformacji. Najważniejsze w tym celu jest umiejętne i jak najbardziej pełne wykorzystanie przez Podkarpacie unijnego wsparcia finansowego dla sektora rolnego. Pozytywnie należy ocenić absorpcję tych środków przez beneficjentów z Podkarpacia w okresie lat 2004- 2006. Doświadczenie nabyte w gospodarowaniu pomocą strukturalną w latach 2004-2006 pozwoli niewątpliwie na bardziej efektywne wykorzystanie znacznie większej alokacji środków w bieżącym okresie finansowym w UE, tj. w latach 2007-2013.
Abstract	The region of Podkarpacie in comparison to other regions of Poland is characterised by high differentiation of natural, socio-economic, infrastructural, ecologic and historical factors. Rural areas dominate in the spatial structure of the region and are inhabited by around 60% of the inhabitants of the region. Therefore, these areas have great economic, social and ecological significance in the region. Due to that fact the actions taken should be mostly aimed at: - shaping a strong subsystem of food economy in the region, that would include modern farming, agricultural and food industry, manufacturing means of production for farming and food industry, domestic and foreign agricultural trade, services for the food economy sector and farming education, - changing the mono-cultural character of rural areas by means of development of non-agricultural economic and social functions within these areas and therefore pursuing integrated development of rural areas. Implementation of those changes means meeting competitive EU standards, which requires overcoming a significant barrier of high costs of transformation. Most important is a skilful and possibly complete absorption of the EU financial support for the agricultural sector by the region of Podkarpacie. Absorption of those resources by beneficiaries from the region of Podkarpacie in years 2004-2006 can be positively evaluated. Experience gained in management of structural support in years 2004-2006 will undoubtedly enable more effective usage of a significantly larger allocation of resources in the current financial period in the EU, i.e. in years 2007 – 2013
Cytowanie	Walenia A. (2008) Czynniki warunkujące konkurencyjność rolnictwa Podkarpacia w procesie integracji ze Wspólnotą Europejską.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 4(19), z. : 444-455
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2008_T4(19)_n_s444.pdf

Autor	Stanisław Stańko
Tytuł	Zewnętrzne uwarunkowania rozwoju rolnictwa
Title	External conditions of development of Polish agriculture
Słowa kluczowe	makroekonomiczne uwarunkowania, handel zagraniczny, ceny, inflacja
Key words	macroeconomic determinants, foreign trade, prices, inflation
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono zewnętrzne uwarunkowania rozwoju rolnictwa. Obejmują one czynniki demograficzne, handel zagraniczny artykułami rolno- żywnościowymi, inflację, stopę wzrostu gospodarczego, kurs walutowy zł do euro.
Abstract	The article presents impact of macroeconomic variables (rate of economic growth, exchange rate, rate of inflation, integration) on the agriculture. Since the first year after the Polish UE accession foreign trade agri-food turnover has been growing. EU Member States have become main partners in exchange of many products. Raw agricultural products prices within the common market have become more equalized. Exchange rates are the most important variable influencing the performance of the agricultural sector. Economic growth and inflation have weak influence on the agricultural market.
Cytowanie	Stańko S. (2008) Zewnętrzne uwarunkowania rozwoju rolnictwa .Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 94, z. 2: 65-79
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2008_n2_s65.pdf

Autor	Tomasz Siudek
Tytuł	Impact of agricultural development on economic and financial situation of cooperative banks in Poland
Title	Impact of agricultural development on economic and financial situation of cooperative banks in Poland
Słowa kluczowe
Key words	cooperative banks, agriculture, regional development, economic and financial situation, aggregate indicator
Abstrakt
Abstract	The paper examines the impact of development of agricultural sector on performance of the cooperative banks in Poland in years 1997-2004. The levels of the agricultural development and the economic/financial situation of the banks were assessed by using country-level and regional-level aggregate indicators based on the factor analysis. The research results show that the type of region (i.e. voivodeship and macro-region) has a statistically significant impact both on the aggregate indicator of agricultural development and the aggregate indicator of banks’ performance. As for the relationship between the agricultural development level and the economic/financial situation of banks, statistically significant correlations were found only for four out of sixteen voivodeships.
Cytowanie	Siudek T. (2007) .Scientific Journal Warsaw University of Life Sciences SGGW - Problems of World Agriculture, t. 1(16), z. : 69-79
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2007_T1(16)_n_s69.pdf