301. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Czyżewski A., Kryszak Ł. Współzależności międzygałęziowe w sektorze rolnym w świetle modelu input-output a poziom finansowego wsparcia rolnictwa w wybranych krajach
Autor | Andrzej Czyżewski, Łukasz Kryszak |
Tytuł | Współzależności międzygałęziowe w sektorze rolnym w świetle modelu input-output a poziom finansowego wsparcia rolnictwa w wybranych krajach |
Title | The Input-Output Analysis in the Agricultural Sector and Level of Financial Support for Agriculture in Selected Countries |
Słowa kluczowe | model input-output, efektywność makroekonomiczna rolnictwa, wsparcie finansowe, wykorzystanie zasobów własnych, nadwyżka ekonomiczna, import, eksport |
Key words | input-output model, macroeconomic effectiveness of agriculture, financial support, use of own resources, economic surplus, import, export |
Abstrakt | Głównym celem artykułu było zbadanie współzależności międzygałęziowych w odniesieniu do rolnictwa przy pomocy modeli input-output w wybranych krajach w kontekście poziomu wsparcia finansowego rolnictwa w tych państwach. Do badań wybrano 10 krajów spoza Unii Europejskiej, dla których dostępne były dane dotyczące poziomu wsparcia rolnictwa. Zakres czasowy obejmował lata 1995-2011, natomiast głównym źródłem danych były tablice przygotowane w ramach projektu World Input-Output Database. Przeprowadzone analizy potwierdziły paradoks rozwojowy rolnictwa, zgodnie z którym wysoki potencjał sektora rolnego wiąże się z relatywnie niską efektywnością makroekonomiczną i jednocześnie wysoką wydajnością pracy. W artykule określono też poziom samowystarczalności sektora rolnego w badanych krajach oraz związki rolnictwa z zagranicą. Dodatkowo wskazano na proces wyrównywania się poziomu wsparcia dla rolnictwa w poszczególnych krajach, przy utrzymaniu relatywnie wysokiego zróżnicowania. |
Abstract | The study selected 10 non-EU countries for which data concerning the level of support for agriculture were available. The time range covered the years 1995-2011, while the main sources of data were tables prepared as part of the World Input-Output Database. The conducted analysis confirmed the paradox of development of agriculture, according to which the high potential of the agricultural sector is associated with a relatively low macroeconomic efficiency and at the same time high productivity. The article sets a level of self-sufficiency in the agricultural sector in the studied countries as well as international trade relations with foreign countries. In addition, it noted the process of equalizing the level of support for agriculture in different countries, while maintaining a relatively high diversity. |
Cytowanie | Czyżewski A., Kryszak Ł. (2016) Współzależności międzygałęziowe w sektorze rolnym w świetle modelu input-output a poziom finansowego wsparcia rolnictwa w wybranych krajach.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 55-65 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n2_s55.pdf |
|
|
302. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2016 |
|
Brelik A., Kułyk P. Ocena atrakcyjności turystycznej gminy jako uwarunkowanie rozwoju gospodarstw agroturystycznych
Autor | Agnieszka Brelik, Piotr Kułyk |
Tytuł | Ocena atrakcyjności turystycznej gminy jako uwarunkowanie rozwoju gospodarstw agroturystycznych |
Title | THE EVALUATION OF TOURISM ATTRACTIVENESS OF A COMMUNE AS A FACTOR CONDITIONING THE DEVELOPMENT OF AGRICULTURAL TOURISM FARMS |
Słowa kluczowe | rolnictwo, agroturystyka, wielofunkcyjność rolnictwa |
Key words | agriculture, agritourism, multifunctional agriculture |
Abstrakt | W pracy przedstawiono zależności między zmienną określającą ocenę atrakcyjności gmin województwa zachodniopomorskiego a zmiennymi ekonomicznymi, społecznymi i ekologicznymi charakteryzującymi właścicieli gospodarstw agroturystycznych. W celu zidentyfikowania czynników różnicujących poziom atrakcyjności badanych gmin przez gospodarstwa agroturystyczne oraz związków zachodzących pomiędzy nimi wykorzystano test niezależności ?2. Zwrócono uwagę na koncepcję wielofunkcyjności rolnictwa i znaczenie w niej działalności agroturystycznej. |
Abstract | The paper presents the relationship between the variable of attractiveness of communes of the West Pomeranian region and the economic, social and ecological variables characterizing agritourism farms owners. The ?2 test of independence was used in order to identify factors differentiating the attractiveness of the surveyed communes and the relationship between them by the farmhouses. The attention was drawn to the concept of multifunctionality of agriculture and the importance of the tourism activities |
Cytowanie | Brelik A., Kułyk P. (2016) Ocena atrakcyjności turystycznej gminy jako uwarunkowanie rozwoju gospodarstw agroturystycznych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 4: 87-96 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2016_n4_s87.pdf |
|
|
303. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2016 |
|
Kułyk P., Michałowska M. Stan rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2004–2014
Autor | Piotr Kułyk, Mariola Michałowska |
Tytuł | Stan rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2004–2014 |
Title | The status of development of organic farming in Poland in the years 2004–2014 |
Słowa kluczowe | zrównoważony rozwój, rolnictwo ekologiczne, konsumpcja zrównoważona, żywność pochodząca z upraw ekologicznych, żywność konwencjonalna, dochody i wydatki gospodarstw domowych |
Key words | sustainable development, organic farming, sustainable consumption, foods derived from organic farming, conventional foods, household income and expenditure of households |
Abstrakt | Procesy zachodzące w środowisku przyrodniczym pod wpływem realizacji industrialnych koncepcji rozwoju rolnictwa wywołały istotną zmianę modelu produkcji i konsumpcji i zwrócenie się w większym stopniu w stronę rolnictwa zrównoważonego, opartego na zgodnym połączeniu celów społecznych, środowiskowych i ekonomicznych. Zachowując właściwe proporcje między tymi podsystemami, dąży się do zapewniania równowagi międzypokoleniowej i wewnątrzpokoleniowej. Realizacji tych zasad służy m.in. rozwój rolnictwa ekologicznego. Skoncentrowanie się na żywności ekologicznej wydaje się szczególnie istotne wobec rosnącej świadomości konsumentów, dążeniu ich do jak najlepszego zaspokojenia swoich potrzeb poprzez dobór produktów o odpowiednich parametrach odżywczych i zdrowotnych. Produkt ekologiczny stanowi szansę na poprawę konkurencyjności w rolnictwie, zwłaszcza europejskim, umożliwiając racjonalne gospodarowanie zasobami poprzez wdrażanie założeń ekonomii zrównoważonego rozwoju. W artykule przedstawiono stan i tendencje rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2004–2014 na tle przemian zachodzących w krajach UE. Ponadto ukazano strukturę wydatków w polskich gospodarstwach domowych, w tym poziom wydatków przeznaczonych na żywność ekologiczną, na tle krajów o największej konsumpcji na jednego mieszkańca. |
Abstract | Processes occurring in the natural environment due to the implementation of industrial concepts of agricultural development led to a significant change of the production and consumption models. The approach shifted to a more balanced one, leading to the sustainable development of agriculture and rural areas based on the combination of social, environmental and economic goals. Whilst ensuring an appropriate balance between these systems, there is an attempt to achieve balance within and between generations. The focus on organic food matches well with these trends and seems particularly important, given growing awareness of consumers and their willingness to best meet their needs through the selection of products with the appropriate nutritional and health parameters. Ecological product provides an opportunity to improve the competitiveness of agriculture, especially in Europe, enabling rational management of resources by implementing the economics of sustainable development. The article presents the status and trends of development of organic farming in Poland in the years 2004–2014. In addition, the structure of expenditure in Polish households is shown, including the level of spending on organic food against the background of the countries with the highest per capita consumption. |
Cytowanie | Kułyk P., Michałowska M. (2016) Stan rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2004–2014.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 113: 17-32 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2016_n113_s17.pdf |
|
|
304. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2016 |
|
Roman M., Wielechowski M. Stan sektora turystycznego w Polsce i Unii Europejskiej.
Autor | Michał Roman, Michał Wielechowski |
Tytuł | Stan sektora turystycznego w Polsce i Unii Europejskiej. |
Title | STATE OF THE TOURISM SECTOR IN POLAND AND IN THE EUROPEAN UNION |
Słowa kluczowe | sektor turystyczny, przemysł turystyczny, gospodarka turystyczna, wyjazdy turystyczne, Polska, Unia Europejska |
Key words | tourism sector, tourism industry, tourism economy, tourism trips, Poland, European Union |
Abstrakt | Celem artykułu jest zaprezentowanie stanu sektora turystycznego w Unii Europejskiej (UE), ze szczególnym uwzględnieniem Polski. W pracy wykorzystano dane z lat 2005-2014 pochodzące z World Travel & Tourism Council, Eurostatu oraz raportów Instytutu Turystyki. Ważnym wskaźnikiem rozwoju turystyki jest sytuacja makroekonomiczna, która ma wpływ na kondycję ekonomiczną mieszkańców. W sytuacji obniżenia poziomu zamożności Europejczycy rezygnują z dóbr luksusowych, w tym z podróży turystycznych. Wkład przemysłu turystycznego i gospodarki turystycznej UE w PKB i zatrudnienie w UE należy uznać za istotny. W latach 2009-2010 nastąpił spadek liczby wyjazdów turystycznych Polaków, natomiast w roku 2011 odnotowano ich wzrost. W analizowanym okresie wyjazdy długookresowe były bardziej popularne od krótkookresowych. |
Abstract | The aim of the article was to present the state of the tourism sector in the European Union, with particular emphasis on Poland. Data from the World Travel & Tourism Council, Eurostat and reports of the Institute of Tourism for the years 2005-2014 was used in the study. An important indicator of the development of tourism is the macroeconomic situation, which has an impact on the economic situation of the residents. In case of a reduction in the level of wealth, Europeans give up luxury goods, including tourist travels. The contribution of the tourism industry and the tourism economy of the EU towards GDP and employment in the EU is essential. The presented analysis showed that in the years 2009-2010, there was a decrease in the number of Polish tourist trips, while the year 2011 saw a reversal of this trend. In the analyzed period, long-term travels were more popular than short-term trips. |
Cytowanie | Roman M., Wielechowski M. (2016) Stan sektora turystycznego w Polsce i Unii Europejskiej..Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 1: 86-94 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2016_n1_s86.pdf |
|
|
305. |
Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, 2016 |
|
Ganc M. Wrażliwość zysku ze sprzedaży na zmiany czynników kosztowych spóldzielni mleczarskich
Autor | Marzena Ganc |
Tytuł | Wrażliwość zysku ze sprzedaży na zmiany czynników kosztowych spóldzielni mleczarskich |
Title | Sensitivity of profit on sales to changes cost factors in dairy cooperatives |
Słowa kluczowe | spółdzielnie mleczarskie; analiza wrażliwości; koszty stałe i zmienne |
Key words | dairy cooperatives; sensitivity analysis; costs |
Abstrakt | Celem badań jest określenie stopnia wrażliwości zysku ze sprzedaży na zmiany czynników kosztowych spółdzielni mleczarskich. Wybrano w sposób celowy spółdzielnie mleczarskie położone na terytorium Polski, które nie odnotowały straty ze sprzedaży. Badaną próbę można traktować jako quasi reprezentatywną, z uwagi na marginalne znaczenie w skupie mleka podmiotów spółdzielczych nieprzyjętych do analiz. Spółdzielnie mleczarskie pogrupowano metodą kwartyli według kryterium wyniku ze sprzedaży, a następnie dokonano analizy wrażliwo- ści tej kategorii na zmiany kluczowych kosztów według rodzaju. W spółdzielniach mleczarskich stosujących porównawczy wariant rachunku zysków i strat zysk ze sprzedaży jest najbardziej wrażliwy na zmiany kosztów zużycia materiałów i energii. Wzrost tej kategorii kosztowej o 1% powoduje spadek zysku spółdzielni o około 50%. |
Abstract | The aim of the study is to determine the degree of sensitivity of profit on sales to changes in cost factors dairy cooperatives. Selected in a targeted dairy cooperatives located on Polish territory, which did not report a loss from the sale. Chosen dairy cooperatives can be regarded as quasi-representative due to the marginal importance in buying milk cooperative entities not taken for analysis. Dairy cooperatives are grouped by quartiles according to the criteria as a result of the sales, followed by an analysis of the sensitivity of this category to changes in costs by type. The dairy cooperatives using comparative variant of the profit and loss account the profit from the sale is the most sensitive to changes in costs of materials and energy. The increase in this category cost about 1% causes a decrease in profit cooperative of about 50%. |
Cytowanie | Ganc M. (2016) Wrażliwość zysku ze sprzedaży na zmiany czynników kosztowych spóldzielni mleczarskich.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 1: 47-57 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | ZFIR_2016_n1_s47.pdf |
|
|
306. |
Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, 2016 |
|
Ganc M., Krajewska K. Zarządzanie finansami osobistymi studentów Wydziału Nauk Ekonomicznych Szkoły Gównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Autor | Marzena Ganc, Kaludia Krajewska |
Tytuł | Zarządzanie finansami osobistymi studentów Wydziału Nauk Ekonomicznych Szkoły Gównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie |
Title | Management of students’ personal finances of the Faculty of Economic Sciences in Warsaw University of Life Sciences |
Słowa kluczowe | finanse osobiste, oszczędzanie, zarządzanie finansami |
Key words | personal finance, savings, financial management |
Abstrakt | W ostatniej dekadzie nastąpił wzrost dobrobytu globalnego społeczeństwa. Ludzie bardziej panują nad swoimi finansami osobistymi, świadomie planując swój budżet domowy w celu zapewnienia bezpieczeństwa finansowego. Stabilna sytuacja finansowa wymaga jednak podejmowania prawidłowych i przemyślanych decyzji finansowych. W artykule przedstawiono analizę finansów osobistych studentów wydziału nauk ekonomicznych, ich wiedzę na ten temat oraz umiejętność stosowania jej w praktyce. |
Abstract | In the last decade there has been an increase in social welfare. People are more in control of their personal finances, including planning household budget. It provides a financial security. Stable financial situation requires taking proper and informed financial decision. Students of faculty of economic sciences should have a broad knowledge of this, but the most important is to use it in practice. |
Cytowanie | Ganc M., Krajewska K. (2016) Zarządzanie finansami osobistymi studentów Wydziału Nauk Ekonomicznych Szkoły Gównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 3: 15-29 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | ZFIR_2016_n3_s15.pdf |
|
|
307. |
Turystyka i Rozwój Regionalny, 2016 |
|
Jaska E. Znaczenie komunikacji wewnętrznej w zarządzaniu zmianą w przedsiębiorstwie
Autor | Ewa Jaska |
Tytuł | Znaczenie komunikacji wewnętrznej w zarządzaniu zmianą w przedsiębiorstwie |
Title | The role of internal communication in change management |
Słowa kluczowe | zarządzanie zmianą, komunikacja wewnętrzna, przedsiębiorstwo, informacja |
Key words | change management, internal communication, enterprise, information |
Abstrakt | Wśród czynników, które wywołują naruszenie stabilności przedsiębiorstwa, wymienia się między innymi zmiany i brak komunikacji wewnętrznej. Odpowiednie zarządzanie nimi powoduje wzrost motywacji i efektywności działań. Uczestnictwo menedżerów w zarządzaniu zmianą i wdrażaniu jej w zespołach pracowniczych jest kluczowe, a ich kompetencje komunikacyjne w okresie zmian są ważną determinantą skuteczności podejmowanych działań. Celem artykułu jest przedstawienie znaczenia komunikacji wewnętrznej w procesie zarządzania zmianą i jej wpływu na motywacje oraz postawy pracownicze. Aby zrealizować tak zdefiniowany cel, przedstawiono istotę zarządzania zmianą, w tym proces komunikacji wewnętrznej w ujęciu teoretycznym, a także opinię pracowników branży ubezpieczeniowej na ten temat. W artykule wykorzystano literaturę przedmiotu oraz wyniki badania ankietowego. |
Abstract | The list of factors threatening the stability of a company includes, among others, change and lack of proper internal communication. Appropriate change and communications management increases employees’ motivation and effectiveness. Managers’ involvement in change management and implementation of change in teams of workers is essential and their communicative competence is an important determinant of the effectiveness of the measures taken in a period of change. The aim of this article is to present the importance of internal communication in the process of managing change and its impact on the motivation and attitudes of employees. To achieve that goal the article explores the core of change management with particular emphasis on internal communication in theoretical terms backed with survey results investigating opinions of the employees of insurance industry. The article includes literature review and survey results analysis. |
Cytowanie | Jaska E. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | TIRR_2016_n5_s29.pdf |
|
|
308. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Bąk-Filipek E. Changes in Polish Foreign Trade of Cattle Livestock and Beef
Autor | Ewa Bąk-Filipek |
Tytuł | Changes in Polish Foreign Trade of Cattle Livestock and Beef |
Title | |
Słowa kluczowe | |
Key words | export, import, foreign trade, livestock, beef, Poland |
Abstrakt | |
Abstract | The main objective of the study was to analyse the changes and the conditions of foreign traded beef. The economic and political situation has had an impact on Poland’s foreign trade of agricultural food products. The main factors affecting international trade, and which have significantly decreased the growth rate of exports and imports of animal products, are the following: decreased oil prices and exchange rate fluctuations, uncertainties related to the conflict in Ukraine, restrictions in trade with Russia, destabilisation in the Middle East and concerns about the future of the euro zone. |
Cytowanie | Bąk-Filipek E. (2016) Changes in Polish Foreign Trade of Cattle Livestock and Beef.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 4: 55-64 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n4_s55.pdf |
|
|
309. |
Annals of Marketing Management and Economics, 2016 |
|
Gołasa P. Economic determinants in the support of organic orchards laid down in the Rural Development Programme 2014–2020
Autor | Piotr Gołasa |
Tytuł | Economic determinants in the support of organic orchards laid down in the Rural Development Programme 2014–2020 |
Title | |
Słowa kluczowe | |
Key words | Common Agricultural Policy, organic farming, orchard production |
Abstrakt | |
Abstract | The aim of the article is to describe measures aimed at supporting organic orchards in the the RDP 2014–2020 and how that support differs from that offered by the RDP 2007–2013. Drawing on FADN data, the article presents the current economic situation fruit farms face and discusses the importance of subsidies for organic production for those farms’ incomes. The second part of the article examines the reasons the system of support for organic fruit farms was reformed and looks at the most important changes to the economic and legal determinants in the RDP 2014–2020 as they apply to the production of organic fruit farms. I assert that most of the new changes are justified and will allow real organic fruit farms to develop while also doing away with the planting of crops by farmers seeking merely to collect the subsidies for them. |
Cytowanie | Gołasa P. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | AMME_2016_n2_s15.pdf |
|
|
310. |
Turystyka i Rozwój Regionalny, 2016 |
|
Gralak K. Wybrane aspekty rozwoju turystyki city break na przykładzie Warszawy
Autor | Katarzyna Gralak |
Tytuł | Wybrane aspekty rozwoju turystyki city break na przykładzie Warszawy |
Title | Selected aspects of city break travel on Warsaw example |
Słowa kluczowe | turystyka miejska, city break, potencjał turystyczny, Warszawa |
Key words | city tourism, city break, tourism potential, Warsaw |
Abstrakt | Artykuł analizuje zjawisko podróży typu city break, a w szczególności charakterystyczne dla tej formy podróży cechy oraz czynniki, które wpłynęły na jego rozwój. Głównym miastem krótkich pobytów turystycznych w Polsce oprócz Krakowa jest Warszawa, lecz dynamicznie rośnie znaczenie miast położonych poza stolicą, głównie Gdańska, Poznania i Wrocławia. W pracy przedstawiono czynniki warunkujące rozwój turystyki city break oraz elementy potencjału turystycznego Warszawy, umożliwiające rozwój tej formy turystyki w mieście. |
Abstract | The article study the phenomenon of city break travel, in particular characteristic of this form of travel features and the factors that influenced its development. The main city break travel place in Poland, besides Kraków, is Warsaw, but the growing importance of cities located outside the capital, especially Gdansk, Poznan and Wroclaw. The paper presents the factors influencing the development of tourism city break and elements of the tourism potential of Warsaw, enabling the development of this form of tourism in the city. |
Cytowanie | Gralak K. |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | TIRR_2016_n6_s23.pdf |
|
|
311. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2016 |
|
Borowy M., Sawicka J. Transfer innowacji z sektora nauki do otoczenia gospodarczego – teoria i praktyka. Przykład polskich uczelni przyrodniczych
Autor | Michał Borowy, Janina Sawicka |
Tytuł | Transfer innowacji z sektora nauki do otoczenia gospodarczego – teoria i praktyka. Przykład polskich uczelni przyrodniczych |
Title | INNOVATION TRANSFER FROM THE SCIENCE SECTOR TO THE ECONOMIC ENVIRONMENT ON THE EXAMPLE OF POLISH UNIVERSITIES OF LIFE SCIENCES |
Słowa kluczowe | innowacje, transfer technologii, komercjalizacja wiedzy, uczelnie przyrodnicze, Polska |
Key words | innovations, technology transfer, commercialization of knowledge, life science universities, Poland |
Abstrakt | Celem badań było określenie teoretycznych podstaw oraz rozpoznanie uwarunkowań transferu wiedzy i innowacji z nauki do praktyki gospodarczej oraz jej komercjalizacji. Zidentyfikowano formy innowacyjnej przedsiębiorczości akademickiej oraz scharakteryzowano wybrane formy instytucjonalnej współpracy nauki z biznesem. Ponadto oceniono stopień przygotowania polskich uczelni przyrodniczych do procesu komercjalizacji wiedzy. Badanie przeprowadzono w sześciu polskich uczelniach przyrodniczych. Wyniki badań potwierdziły kluczową rolę w hamowaniu procesów komercjalizacji wiedzy takich czynników, jak: ograniczenia instytucjonalne funkcjonowania przedsiębiorstw sektora B+R, niedobory w zakresie kapitału ludzkiego, niedoskonałość systemu motywacyjnego pracowników badawczych, a także ich niska skłonność do podejmowania działalności typu spin-off. |
Abstract | The aim of the research presented in the paper was to determine the theoretical basis and determinants of transfer of knowledge and innovation from science to business and its commercialization. The research aimed at identifying innovative forms of academic entrepreneurship and characterizing different forms of institutional cooperation between science and business. The important area of research was empirical analysis and evaluation of Polish universities of life sciences’ current level of preparation for knowledge commercialization process. The survey was conducted among the representatives of all six Polish universities of life sciences. The results confirmed that the factors that were the main obstacles in the process of knowledge commercialization included difficulties related to institutional environment in running R&D business, deficiency in human resources, imperfection of the motivation system for researchers as well as the fact that the latter are not likely to start up new spin-off companies. |
Cytowanie | Borowy M., Sawicka J. (2016) Transfer innowacji z sektora nauki do otoczenia gospodarczego – teoria i praktyka. Przykład polskich uczelni przyrodniczych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 3: 43-52 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2016_n3_s43.pdf |
|
|
312. |
Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 2016 |
|
Avetisyan L., Parlińska A. THE ROLE OF LEASING IN FINANCING OF INNOVATION IN EUROPE AND ARMENIA
Autor | Lilya Avetisyan, Agnieszka Parlińska |
Tytuł | THE ROLE OF LEASING IN FINANCING OF INNOVATION IN EUROPE AND ARMENIA |
Title | |
Słowa kluczowe | Leasing, innowacje, finansowanie, inwestycje, badania i rozwój |
Key words | leasing, innovation, financing, investment, research and development |
Abstrakt | W artykule przedstawiono możliwość wykorzystania leasingu jako instrumentu finansowania działalności innowacyjnej. W dzisiejszych czasach kwestia poszukiwania nowych sposobów finansowania działalności innowacyjnej, która jest głównym czynnikiem konkurencyjności przedsiębiorstw, ma szczególne znaczenie. Artykuł przedstawia zalety leasingu jako mechanizmu finansowania działalności innowacyjnej oraz rolę innowacyjnego leasingu w nowoczesnych warunkach. Autorki przeprowadziły również analizę porównawczą przepisów dotyczących leasingu w wielu krajach europejskich, a także analizę europejskiego rynku leasingu pod względem struktury i aktualnych trendów rozwoju. Wyszczególniono główne problemy zakłócające rozwój leasingu w Armenii. Dodatkowo na podstawie najlepszych praktyk europejskich przedstawiono zalecenia, które promują korzystanie z leasingu do stymulacji działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w Armenii. |
Abstract | The paper presents possibilities of the use of leasing as an instrument of financing of innovation activities. At present times the issue of search of new ways of financial provision for innovation activity, which is the main factor of competitiveness of the enterprises, is of a particular importance. In the paper advantages of the leasing funding mechanism for innovation activities are presented, and the role of innovative leasing in modern conditions is revealed. The comparative analysis of regulation of leasing in a number of European countries is carried out, and also the analysis of the European leasing market is submitted. The structure and current trends of development of the domestic leasing market are considered. The main problems interfering development of leasing in Armenia are revealed. On the basis of the best European practices recommendations are provided, which will promote the use of leasing for stimulation of innovation activities of the enterprises in Armenia. |
Cytowanie | Avetisyan L., Parlińska A. (2016) THE ROLE OF LEASING IN FINANCING OF INNOVATION IN EUROPE AND ARMENIA.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 16(65): 56-69 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PEFIM_2016_n65_s56.pdf |
|
|
313. |
Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 2016 |
|
Kacperska E. Międzynarodowe przepływy siły roboczej
Autor | Elżbieta Kacperska |
Tytuł | Międzynarodowe przepływy siły roboczej |
Title | International flows of labor |
Słowa kluczowe | |
Key words | migration, emigration, immigration, brain drain, labor |
Abstrakt | |
Abstract | The aim of the study is to present the trends in international flows of labor and to identify their causes and consequences in the years 2000–2014.The research involved the migration of population: globally, by region and by immigration and emigration. The research is based on the scientific literature as well as descriptive and comparative analysis. International flows of labour were booming in recent years. In 2015, about 4% of the world’s population migrated. Among the causes of this growing phenomenon, the economic aspect is the most important one (labour migration). The target areas for immigrants are mainly the countries of Western Europe (Germany, France) and North America (USA). |
Cytowanie | Kacperska E. (2016) Międzynarodowe przepływy siły roboczej.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 116: 21-36 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | EIOGZ_2016_n116_s21.pdf |
|
|
314. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Pawlak K., Sapa A. Potencjalne skutki utworzenia strefy wolnego handlu UE-MERCOSUR dla handlu rolno-żywnościowego UE
Autor | Karolina Pawlak, Agnieszka Sapa |
Tytuł | Potencjalne skutki utworzenia strefy wolnego handlu UE-MERCOSUR dla handlu rolno-żywnościowego UE |
Title | Possible effects of the EU-MERCOSUR free trade area establishment for the EU agri-food trade |
Słowa kluczowe | eksport, import, produkty rolno-żywnościowe, strefa wolnego handlu, UE, MERCOSUR |
Key words | export, import, agri-food products, free trade area, the EU, MERCOSUR |
Abstrakt | Celem artykułu było oszacowanie możliwych efektów utworzenia strefy wolnego handlu UE-MERCOSUR dla handlu rolno-żywnościowego UE. Projekcje wartości obrotów handlowych wykonano przy użyciu modelu równowagi ogólnej Global Trade Analysis Project. Rozważano scenariusz częściowej liberalizacji bilateralnych obrotów handlowych, zgodnie z którym obydwa ugrupowania integracyjne zredukują o połowę taryfy celne w handlu wszystkimi towarami. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że utworzenie strefy wolnego handlu między UE a MERCOSUR może wywołać nie tyle efekt przesunięcia, co kreacji bilateralnego handlu rolno-spożywczego. W wyniku dynamicznego zwiększenia importu produktów mięsnych i cukru można oczekiwać wzrostu znaczenia państw MERCOSUR jako rynku zaopatrzenia UE w artykuły rolno-żywnościowe. |
Abstract | The aim of the paper was to assess the possible effects of the EU-MERCOSUR free trade area establishment for the EU agri-food trade. The study uses the general equilibrium model of the Global Trade Analysis Project (GTAP). The scenario of partial liberalisation of bilateral merchandise trade was implemented. It was assumed that both regional groupings will reduce duty tariffs in total merchandise trade by 50%. It was proved that the establishment of a free trade area between the EU and MERCOSUR may result in the effect of creation of mutual agri-food trade rather than in the trade diversion effect. The dynamic increase in import of meat products and sugar should result in the growth of importance of MERCOSUR countries as a source of supply for agri-food products for the EU. |
Cytowanie | Pawlak K., Sapa A. (2016) Potencjalne skutki utworzenia strefy wolnego handlu UE-MERCOSUR dla handlu rolno-żywnościowego UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 1: 199-210 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n1_s199.pdf |
|
|
315. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2016 |
|
Mikuła A., Stańko S. Tendencje w produkcji, zużyciu krajowym i handlu zagranicznym wieprzowiną, wołowiną i mięsem drobiowym w Polsce w latach 2000-2015
Autor | Aneta Mikuła, Stanisław Stańko |
Tytuł | Tendencje w produkcji, zużyciu krajowym i handlu zagranicznym wieprzowiną, wołowiną i mięsem drobiowym w Polsce w latach 2000-2015 |
Title | TRENDS IN PRODUCTION, DOMESTIC CONSUMPTION AND FOREIGN TRADE OF PORK, BEEF AND POULTRY MEAT IN POLAND IN THE YEARS 2000-2015 |
Słowa kluczowe | tendencje w produkcji mięsa, handel zagraniczny, zużycie krajowe, projekcje |
Key words | trends in meats production, trade, projection |
Abstrakt | W opracowaniu przedstawiono tendencje w produkcji, zużyciu i w obrotach handlu zagranicznego wieprzowiny, wołowiny i mięsa drobiowego w Polsce. Zakres czasowy badań obejmował lata 2000-2015. Z badań wynika, że od 2008 roku Polska jest importerem netto wieprzowiny. Oszacowano, że w 2020 roku niezbędny import na uzupełnienie podaży w kraju wyniesie 150-200 tys. t. Tendencje wzrostowe w produkcji wołowiny determinowane są głównie popytem na rynkach zagranicznych. Eksport wołowiny pozwolił zagospodarować rosnącą produkcję i nadwyżki rynkowe wynikające z ograniczania konsumpcji w kraju. W 2020 roku niezbędne będzie zagospodarowanie na rynkach zagranicznych 88% wołowiny produkowanej w Polsce. Dynamiczny rozwój produkcji mięsa drobiowego wynikał z rosnącego popytu krajowego i zagranicznego. W latach 2016-2020 niezbędne będzie zagospodarowanie na rynkach zagranicznych prawie 80% przyrostu produkcji mięsa drobiowego. |
Abstract | The paper presents trends in production, consumption and foreign trade of pork, beef and poultry meat in Poland. The analysis was conducted based on time series for the years 2000-2015. The research shows that since 2008 Poland is a net importer of pork, in 2020 necessary imports to supplement supply in the country is estimated at 150-200 thousand tones. Growth trends in beef production are mainly determined by the demand in foreign markets. Growing production and market surplus resulting from the reduction of consumption in the country have been distributed through the export of beef. In 2020, 88% of beef production in Poland will have to be sold on foreign markets. The dynamic development of the poultry meat production was due to the growing domestic and foreign demand. In the years 2016-2020 80% of increase in the poultry meat production will have to be sold on foreign markets. |
Cytowanie | Mikuła A., Stańko S. (2016) Tendencje w produkcji, zużyciu krajowym i handlu zagranicznym wieprzowiną, wołowiną i mięsem drobiowym w Polsce w latach 2000-2015.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 2: 31-40 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2016_n2_s31.pdf |
|
|
316. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Ganczewski G., Prandota A., Rejman K., Zabłocka K. The Possibility of Food Consumption Improvement by Reducing Food Wastage in the Households in Poland
Autor | Grzegorz Ganczewski, Aleksandra Prandota, Krystyna Rejman, Karolina Zabłocka |
Tytuł | The Possibility of Food Consumption Improvement by Reducing Food Wastage in the Households in Poland |
Title | |
Słowa kluczowe | |
Key words | food wastage, food product, consumption, household |
Abstrakt | |
Abstract | The primary challenge of global food system is to provide food for nearly 800 million starving people and the next generations of constantly growing population. One of the solutions to this challenge is to reduce food wastage, which is especially high in the households of developed countries. Considering this fact, the analysis of a questionnaire study among WULS students determines their knowledge and awareness of food waste issues, and most often wasted food products. The study also tests the attitudes of respondents towards food waste and its consequences. Results showed that baker’s good, fruit and vegetables were the most often wasted food while these products are recommended to consume in largest amounts. Respondents wrongly indicated that food service is the food chain sector with the highest food waste in Poland. The reduction of respondent’s disposable income was recognized as the most important effect of food waste. In conclusion, it can be stated that the higher knowledge and awareness of food wastage issues can contribute to reduction of the scale of the problem and improvement of food consumption. |
Cytowanie | Ganczewski G., Prandota A., Rejman K., Zabłocka K. (2016) The Possibility of Food Consumption Improvement by Reducing Food Wastage in the Households in Poland.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 4: 281-292 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n4_s281.pdf |
|
|
317. |
Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2016 |
|
Gębski J., Gutkowska K., Jeznach M., Kosicka-Gębska M., Tul-Krzyszczuk A. Strategie działania a bariery rozwoju i innowacyjności małych i średnich przedsiębiorstw przemysłu mięsnego i mleczarskiego
Autor | Jerzy Gębski, Krystyna Gutkowska, Maria Jeznach, Małgorzata Kosicka-Gębska, Agnieszka Tul-Krzyszczuk |
Tytuł | Strategie działania a bariery rozwoju i innowacyjności małych i średnich przedsiębiorstw przemysłu mięsnego i mleczarskiego |
Title | BARRIERS OF INNOVATION ACTIVITIES OF SMALL AND MEDIUM-SIZED ENTERPRISES OF MEAT AND DAIRY INDUSTRY AND THEIR COMPETITIVENESS |
Słowa kluczowe | strategie, bariery, rozwój, innowacyjność, małe i średnie przedsiębiorstwa, przetwórstwo mięsne i mleczarskie |
Key words | strategies, barriers, development, innovation, small and medium-sized enterprises, meat and dairy processing |
Abstrakt | Głównym celem pracy jest określenie strategii oraz barier rozwoju i działalności innowacyjnej małych i średnich przedsiębiorstw reprezentujących branżę mięsną i mleczarską. Za najbardziej istotne strategie ich rozwoju w latach 2010-2012 uznano działania dotyczące redukcji wewnętrznych kosztów (silniej akcentowana przez małe podmioty w branży mleczarskiej), kosztów materiałów, komponentów lub usług (z przewagą średnich podmiotów i branży drobiarskiej), wzrostu elastyczności działania i reakcji przedsiębiorstwa na potrzeby zmieniającego się rynku (szczególnie w podmiotach średniej wielkości i z branży drobiarskiej) oraz udoskonalanie marketingu wyrobów i usług (akcentowana przez podmioty średnie i branżę mleczarską). Natomiast czynnikami najbardziej utrudniającymi rozwój oraz działalność innowacyjną w tym okresie była silna presja cenowa ze strony konkurencji, a także brak popytu na oferowane produkty, silna konkurencja dotycząca jakości produktu, opinii o nim lub marki oraz wysokie koszty dostępu do nowych rynków (szczególnie dotkliwie odczuwane przez małe podmioty i w branży mleczarskiej). |
Abstract | The main aim of this work is to analyze the strategies and barriers to the development and innovative activities of small and medium-sized enterprises of meat and dairy industries. The most important strategies for their development in 2010-2012 were actions on reducing internal costs (especially small entities, dairy industry) and the cost of materials, components or services (mostly medium-sized entities, poultry industry), increasing operational flexibility and a company’s response to the needs of the changing market (especially medium-sized companies, poultry industry) and improving the marketing of products and services (emphasised by medium-sized companies and dairy industry). The barriers to development and innovation included strong price pressure from competitors, the lack of demand for products, strong competition in terms of the quality of the product, the opinion about the product or the brand and high costs of access to new markets (challenging especially for small entities and dairy industry). |
Cytowanie | Gębski J., Gutkowska K., Jeznach M., Kosicka-Gębska M., Tul-Krzyszczuk A. (2016) Strategie działania a bariery rozwoju i innowacyjności małych i średnich przedsiębiorstw przemysłu mięsnego i mleczarskiego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 103, z. 4: 58-68 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | RNR_2016_n4_s58.pdf |
|
|
318. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Mroczek R. Regionalne zróżnicowanie produkcji i konsumpcji mięsa na świecie w latach 2003-2015
Autor | Robert Mroczek |
Tytuł | Regionalne zróżnicowanie produkcji i konsumpcji mięsa na świecie w latach 2003-2015 |
Title | Regional Differences in World Production and Consumption of Meat in 2003-2015 |
Słowa kluczowe | rynek, handel, eksport, import, przemysł mięsny, produkcja, konsumpcja |
Key words | market, trade, export, import, meet industry, production, consumption |
Abstrakt | Celem niniejszego opracowania było pokazanie zróżnicowania produkcji i konsumpcji mięsa (wieprzowego, wołowego i drobiowego) na świecie w latach 2003-2015. W tym okresie światowa produkcja trzech podstawowych gatunków mięsa zwiększyła się z 208,6 do 262,7 mln ton, tj. rosła w tempie 1,9% rocznie. Najszybciej przyrastała produkcja mięsa drobiowego (o 3,2% rocznie), wolniej rosła produkcja mięsa wieprzowego (o 1,7% rocznie) a najwolniej, bo tylko o 0,6% rocznie wzrastała produkcja mięsa wołowego. Najwięcej mięsa wieprzowego na świecie produkuje się w Azji Wschodniej (ok. 53%), zaś w produkcji mięsa wołowego przodują obie Ameryki (po ok. ¼ światowej produkcji). Liderami w produkcji mięsa drobiowego są Azja oraz Ameryka Północna (odpowiednio 28,5 i 26,7% światowej produkcji). Azja oraz Wspólnota Niepodległych Państw (WMP) są regionami o największym deficycie mięsa i są jego największymi importerami. Udział Polski w światowej produkcji mięsa wieprzowego, wołowego oraz drobiowego wynosi ok. 1,6%. Jesteśmy czwartym producentem mięsa w Unii Europejskiej. Polska jest eksporterem netto mięsa wołowego i drobiowego oraz importerem netto mięsa wieprzowego. |
Abstract | The aim of this study is to show the differences in world production and consumption of meat (pork, beef and poultry) in the last decade, i.e. in 2003-2015.Within that period, the world production of those three main types of meat increased from 208.6 to 257.6 million tonnes, thus rising by 1.9% annually. The production of poultry meat recorded the highest annual growth (3.2%), with the production of pork increasing at a lower rate (by 1.7% annually), and the production of beef growing at the slowest pace, by only 0.6% annually. East Asia is the largest producer of pork (ca 53%), whereas the largest beef production is recorded in both Americas, accounting for ca ¼ of the world production each. Asia and North America are the leading producers of poultry meat (28.6 and 26.7% of the world production). Asia and the Commonwealth of Independent States (CIS) are regions with the highest meat deficit and, consequently, they are the largest importers of meat. Poland accounts for ca 1.6% of the world production of pork, beef and poultry meat, being the fourth largest meat producer in the European Union. Poland is a exporter nett beef and poultry meat and importer nett pork meat. |
Cytowanie | Mroczek R. (2016) Regionalne zróżnicowanie produkcji i konsumpcji mięsa na świecie w latach 2003-2015.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 282-291 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n3_s282.pdf |
|
|
319. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Brodzińska K. Problemy funkcjonowania i rozwoju rodzinnych gospodarstw mlecznych w Polsce na tle uwarunkowań światowych
Autor | Katarzyna Brodzińska |
Tytuł | Problemy funkcjonowania i rozwoju rodzinnych gospodarstw mlecznych w Polsce na tle uwarunkowań światowych |
Title | Problems with Function and Development of Family Dairy Farms in Poland against the Background of World Conditions |
Słowa kluczowe | gospodarstwa mleczne, koncentracja produkcji, organizacja gospodarstw |
Key words | dairy farms, concentration of production, farm management |
Abstrakt | Rodzinne gospodarstwa mleczne odegrały znaczącą rolę w historii polskiego rolnictwa i dlatego ważne jest określenie czynników determinujących możliwości ich rozwoju po zniesieniu kwot mlecznych. Materiał badawczy stanowiły wyniki badań własnych z 2016 roku, którymi objęto 69 właścicieli gospodarstw mlecznych z województwa warmińsko-mazurskiego oraz dane statystyczne. Z przeprowadzonych analiz wynika, że Polska jest znaczącym producentem mleka krowiego w Unii Europejskiej (4) i na świecie (12). Po integracji z UE nastąpiła koncentracja produkcji i poprawa wydajności mlecznej krów. Przeprowadzone w ostatnich latach inwestycje w gospodarstwach mlecznych przyczyniły się do poprawy ich konkurencyjności, ale stanowiły duże obciążenie kredytowe. Spadek opłacalności cen mleka związany z zaprzestaniem jego kwotowania, wysokie kary za nadprodukcję i konieczność spłacania rat kredytów spowodowały problemy finansowe wielu rodzinnych gospodarstw mlecznych i zagrażają ich trwałości. |
Abstract | Family dairy farms have played a major role in the history of Polish agriculture. Because of this, it is important to assess the factors of their development after milk quotas were abolishment. Source material is comprised of results of the author’s own research, carried out in 2016. This involved 69 dairy farm owners from the Warmian-Masurian region. The analysis also involved statistical data on the functioning of dairy farms. The conducted analysis ranks Poland as a major producer of cow milk in the European Union (4th) and in the world (12th). Integration with the EU resulted in increased concentration of production and cow efficiency. Investments made by dairy farms in the last few years have increased their competitiveness. However, they were often financed from loans. The decrease of milk profitability, caused by not maintaining production quotas, high penalties for overproduction, as well as the necessity of paying off loan installments, have led to financial problems for many family dairy farms. |
Cytowanie | Brodzińska K. (2016) Problemy funkcjonowania i rozwoju rodzinnych gospodarstw mlecznych w Polsce na tle uwarunkowań światowych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 29-38 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n2_s29.pdf |
|
|
320. |
Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, 2016 |
|
Czernyszewicz E. Uwarunkowania i perspektywy rozwoju biogospodarki w Unii Europejskiej
Autor | Eugenia Czernyszewicz |
Tytuł | Uwarunkowania i perspektywy rozwoju biogospodarki w Unii Europejskiej |
Title | Conditions and Prospects of the Development of the Bio economy in the European Union |
Słowa kluczowe | biogospodarka, czynniki rozwoju, Unia Europejska |
Key words | bioeconomy, growth factors, European Union |
Abstrakt | Obecnie świat stoi w obliczu wielu wyzwań społecznych o charakterze globalnym jak zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego, zmiany klimatu, wyczerpywanie zasobów naturalnych. Biogospodarka jako strategiczna forma działania oparta na wiedzy może sprostać tym wyzwaniom. Celem pracy było określenie uwarunkowań i perspektyw rozwoju biogospodarki w Unii Europejskiej. Przedmiotem opracowania jest biogospodarka, jej podstawy, cele, strategia, znaczenie oraz możliwości i ograniczenia rozwoju w UE. Źródło informacji stanowiły akty prawne i dokumenty Komisji Europejskiej, OECD oraz literatura przedmiotu. W pracy wykorzystano metodę przeglądu i krytycznej analizy materiałów źródłowych. Stwierdzono, że rozwojowi biogospodarki będzie sprzyjać efektywna współpraca różnych środowisk i podmiotów na rzecz wdrażania wyników badań i rozwoju proinnowacyjnej polityki. |
Abstract | At present the world is facing many global social challenges like food security, climate change and depletion of natural resources. Bioeconomy as a strategic form of action based on knowledge can meet these challenges. The aim of the study was to determine the conditions and prospects of the development of the bioeconomy in the European Union. The subject of the study is the bio-economy, its base, objectives, strategy, importance and the possibilities and limitations of its development in the EU. Sources of information were legal acts and documents of the European Commission, the OECD and literature. The work used the method of review and critical analysis of source materials. It was found that the development of the bioeconomy will foster effective cooperation of various groups and stakeholders for the implementation of the results of research and development of pro-innovation policies. |
Cytowanie | Czernyszewicz E. (2016) Uwarunkowania i perspektywy rozwoju biogospodarki w Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 3: 49-56 |
HTML | wersja html |
Pełny tekst | PRS_2016_T16(31)_n3_s49.pdf |
|
|