Wyniki wyszukiwania

Autor	Bartłomiej Bajan, Aldona Mrówczyńska-Kamińska
Tytuł	Przepływy międzygałęziowe w sektorze rolno żywnościowym w Chinach
Title	Input-Output Analysis in the Chinese Agri-Food Sector
Słowa kluczowe	przepływy międzygałęziowe, agrobiznes, Chiny, przemysł spożywczy, rolnictwo
Key words	inter-branch flows, agribusiness, China, food industry, agriculture
Abstrakt	Celem artykułu było ocena przepływów międzygałęziowych w agrobiznesie w Chinach w latach 2000-2014. Przebadano wielkość i strukturę oraz udział wyników produkcyjnych i dochodowych agrobiznesu w tworzeniu gospodarki chińskiej, określono kierunki przepływów międzygałęziowych oraz strukturę zaopatrzenia materiałowego w agrobiznesie Państwa Środka. Obliczenia zostały wykonane na podstawie tabel przepływów międzygałęziowych stworzonych w ramach projektu World Input-Output Database (WIOD). Główną zastosowaną metodą badawczą była analiza nakładów i wyników. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w latach 2000-2014 wartość produkcji globalnej całego sektora rolno-żywnościowego w Chinach wzrosła ponad 7,5-krotnie przede wszystkim za sprawą wzrostu w przemyśle spożywczym. Głównym źródłem przepływów materiałowych do rolnictwa jest sfera zaopatrzenia, z kolei do przemysłu spożywczego samo rolnictwo. Ponadto badanie wykazało, że chiński agrobiznes cechuje między innymi niska importochłonność.
Abstract	The aim of the article was to assess input-output in agribusiness in China in the 2000-2014 period. Examined the size and structure and the share of gross value added and global production output agribusiness in the creation of the Chinese economy, the directions for input-output structure and material supply in the Middle Kingdom agribusiness. The calculations were made on the basis of analysis of input-output tables which were created as part of the World Input-Output Database project. The analysis shows that in the years 2000-2014, the value of output of the entire agri-food sector in China increased more than 7.5 times, primarily due to the growth in the food industry. The main source of material flows to agriculture is the supply sphere, in turn to the food industry agriculture itself. The study also showed that Chinese agribusiness is characterized, inter alia, by low level of imported input.
Cytowanie	Bajan B., Mrówczyńska-Kamińska A. (2018) Przepływy międzygałęziowe w sektorze rolno żywnościowym w Chinach.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 7-19
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s7.pdf

Autor	Małgorzata Błażejowska, Waldemar Gostomczyk
Tytuł	Warunki tworzenia i stan rozwoju spółdzielni i klastrów energetycznych w Polsce na tle doświadczeń niemieckich
Title	Conditions for the Creation and State of Development of Cooperatives and Energy Clusters in Poland Compared with Germany
Słowa kluczowe	spółdzielnie energetyczne, klastry energii, energia odnawialna, rozwój lokalny
Key words	energy co-operatives, energy clusters, renewable energy, local development
Abstrakt	W polityce energetycznej wykorzystywane są różne formy organizacyjne. Na szczeblu lokalnym i regionalnym doskonale sprawdzają się spółdzielnie energetyczne i klastry energii. Ich główne zalety to: uspołecznienie procesu wytwórczego, łączenie celów społecznych i ekonomicznych oraz korzystny wpływ na poprawę stanu środowiska naturalnego. Celem artykułu było rozpoznanie warunków i stanu rozwoju spółdzielni energetycznych i klastrów energii w Polsce i ich wpływu na rozwój lokalny oraz całego sektora energetycznego na tle doświadczeń niemieckich. W Niemczech funkcjonuje najwięcej spółdzielni energetycznych w Unii Europejskiej. Prowadzą one do rozwoju na szeroką skalę energetyki obywatelskiej, w której integrują się interesy wytwórców i konsumentów energii. Przeprowadzona analiza pozwoliła wywnioskować, że spółdzielnie energetyczne powinny mieć elastyczne struktury wynikające z lokalnych potrzeb i możliwości, zaczynając od spółdzielni socjalnych do struktur funkcjonujących w formie klastrów o zasięgu regionalnym.
Abstract	In energy policy, various organizational forms are used. At local and regional levels, energy cooperatives and energy clusters are perfect. Their main advantages are: socialization of the production process, combining social and economic goals and a beneficial effect on the improvement of the natural environment. The aim of the article was to recognize the conditions and state of development of energy cooperatives and energy clusters in Poland and their impact on local development and the entire energy sector as compared with similar activities in Germany. Germany has the largest number of energy cooperatives that operate in the European Union. They lead to the development of civic energy in which the interests of energy producers and consumers are integrated on a large scale. The conducted analysis led to the conclusion that energy cooperatives should have flexible structures resulting from local needs and possibilities, starting from social cooperatives to structures functioning in the form of regional clusters
Cytowanie	Błażejowska M., Gostomczyk W. (2018) Warunki tworzenia i stan rozwoju spółdzielni i klastrów energetycznych w Polsce na tle doświadczeń niemieckich.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 20-32
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s20.pdf

Autor	Denys Cherevyk, Mariusz Hamulczuk
Tytuł	Ukraiński rynek kukurydzy na tle zmian światowych
Title	Ukrainian Corn Market on the Background of Global Trends
Słowa kluczowe	kukurydza, przestrzenna integracja rynku, Ukraina
Key words	maize, spatial integration of the market, Ukraine
Abstrakt	Kukurydza należy do najważniejszych zbóż paszowych i przemysłowych w świecie a jednym z kluczowych producentów i eksporterów kukurydzy w świecie staje się Ukraina. Celem opracowania była ocena uwarunkowań zmian produkcji kukurydzy na Ukrainie w kontekście uwarunkowań wewnętrznych i globalnych. W pracy charakteryzowano zmiany produkcji, zużycia oraz cen w Ukrainie na tle ich odpowiedników w świecie. W świetle badań wykazano, że ma miejsce wzrost integracji ukraińskiego rynku kukurydzy z rynkami światowymi. Zjawisku temu sprzyjał wzrost popytu na kukurydzę na rynkach światowych spowodowany rozwojem produkcji biopaliw oraz relatywnie niskie koszty produkcji zbóż na Ukrainie.
Abstract	Maize belongs to the most important crops and industrial grains in the world and Ukraine is becoming one of the key producers and exporters of maize in the world. The aim of the study was to assess the determinants of maize production changes in Ukraine in the context of internal and global conditions. The work presents changes in production, consumption and prices in Ukraine against their counterparts in the world. In light of the research, it has been shown that there is an increase of integration of the Ukrainian maize market with global markets. This phenomenon was supported by the increase in demand for maize on global markets caused by the development of biofuel production and the relatively low costs of cereal production in Ukraine.
Cytowanie	Cherevyk D., Hamulczuk M. (2018) Ukraiński rynek kukurydzy na tle zmian światowych.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 33-43
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s33.pdf

Autor	Dorota Janiszewska, Luiza Ossowska
Tytuł	Diversification of European Union Member States Due to the Production of Renewable Energy from Agriculture and Forestry
Title	Diversification of European Union Member States Due to the Production of Renewable Energy from Agriculture and Forestry
Słowa kluczowe	agricultural biomass, forest biomass, European Union countries, production of renewable energy
Key words	agricultural biomass, forest biomass, European Union countries, production of renewable energy
Abstrakt	The main objective of this article is to discuss the diversity of European Union countries in terms of their production of renewable energy from agriculture and forestry. The analysis includes 28 EU countries. Figures come from 2013-2015. Diversification of European Union members was conducted using cluster analysis. The following diagnostic features were used for the analysis: production of renewable energy from agriculture, share of agriculture in production of renewable energy, change in the production of renewable energy from agriculture in 2013-2015, production of renewable energy from forestry, share of forestry in production of renewable energy, change in the production of renewable energy from forestry in 2013-2015. As a result of the cluster analysis examined regions were divided into five groups.
Abstract	The main objective of this article is to discuss the diversity of European Union countries in terms of their production of renewable energy from agriculture and forestry. The analysis includes 28 EU countries. Figures come from 2013-2015. Diversification of European Union members was conducted using cluster analysis. The following diagnostic features were used for the analysis: production of renewable energy from agriculture, share of agriculture in production of renewable energy, change in the production of renewable energy from agriculture in 2013-2015, production of renewable energy from forestry, share of forestry in production of renewable energy, change in the production of renewable energy from forestry in 2013-2015. As a result of the cluster analysis examined regions were divided into five groups.
Cytowanie	Janiszewska D., Ossowska L. (2018) Diversification of European Union Member States Due to the Production of Renewable Energy from Agriculture and Forestry.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 95-104
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s95.pdf

Autor	Filip Kłobukowski, Magdalena Skotnicka, Maria Śmiechowska
Tytuł	Możliwości wykorzystania karobu (Ceratonia siliqua) w sektorze żywnościowym i żywieniowym
Title	Possibilities of Utilizing Carob (Ceratonia Siliqua) in Food Industry and Nutrition
Słowa kluczowe	karob, kakao, zastosowanie, wartość odżywcza, guma karobowa
Key words	carob, cocoa, application, nutritional value, carob gum
Abstrakt	Proszek pozyskiwany z nasion karobowych, zwany inaczej mączką chleba świętojańskiego, ma szerokie zastosowanie przemysłowe. Spełnia funkcję zagęstnika, stabilizatora, w odpowiednich warunkach substancji żelującej oraz nośnika. Wielu konsumentów ocenia karob jako produkt, który ze względu na swój smak i aromat może niejednokrotnie stanowić substytut kakao. W klimacie śródziemnomorskim, gdzie występuje karob, mączka chleba świętojańskiego stanowi główny surowiec do produkcji słodyczy. Celem tej pracy było wskazanie możliwości wykorzystania karobu jako dodatku o działaniu prozdrowotnym i tym samym potencjalnym składniku funkcjonalnym w żywności (o znaczeniu innym niż technologiczne bądź sensoryczne).
Abstract	Carob flour is produced from carob seeds and can be widely utilized in the food industry. It is mainly used as a thickener or stabilizer, and in certain conditions can have gel-forming abilities and is used as a medium (mainly for flavour). Many consumers consider carob flour as a cocoa substitute thanks to its flavour and aroma. In Mediterranean climates, which is the carob’s natural growth environment, carob flour is utilized in sweets production. The aim of this study was to point out possibilities of utilizing carob as a product that is beneficial to health, which should therefore be considered as a valuable resource in producing functional food.
Cytowanie	Kłobukowski F., Skotnicka M., Śmiechowska M. (2018) Możliwości wykorzystania karobu (Ceratonia siliqua) w sektorze żywnościowym i żywieniowym.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 140-148
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s140.pdf

Autor	Małgorzata Kołodziejczak
Tytuł	Koszt korzystania z usług w gospodarstwach rolnych specjalizujących się w uprawach polowych w krajach UE w latach 2004 i 2016
Title	The Cost of Services Use in Field Crops on Farms in the European Union Countries in 2004 and 2016
Słowa kluczowe	usługi rolnicze, uprawy polowe, Unia Europejska
Key words	agriculture services, field crops, European Union
Abstrakt	Usługi dla rolnictwa są odpowiedzią na zapotrzebowanie dotyczące technologicznego, ekonomicznego i środowiskowego wymiaru działalności rolniczej. W artykule skupiono się na usługach rolniczych, związanych z produkcją roślinną prowadzoną w formie upraw polowych. Celem badania było porównanie poziomu korzystania z usług rolniczych wykorzystywanych przez gospodarstwa specjalizujące się w uprawach polowych w państwach Unii Europejskiej w latach 2004 i 2016. Badanie przeprowadzono na podstawie danych FADN metodą dedukcyjną i porównawczą. Wykazano, że koszty zakupu usług rolniczych związane są przede wszystkim z poziomem rozwoju rolnictwa. Znaczenie ma także wyposażenie gospodarstw we własne maszyny i wielkość zasobów pracy zaangażowanych w produkcję. Zróżnicowanie sytuacji pomiędzy krajami wewnątrz agregatów UE-14 i UE-10 wskazuje jednak, że ważna jest również specyfika przyrodnicza i kulturowa rolnictwa w poszczególnych krajach.
Abstract	Agricultural services address the demand for the technological, economical and environmental dimension of agricultural activities. This paper focuses on agricultural services related to field crop production. The objective of the study was to compare the output of agricultural services used by farms specializing in field crops in European Union countries in 2004 and 2016. The study was based on a deductive and comparative method and relied on FADN data. It was shown that the purchasing costs of agricultural services tend to be connected with the level of agricultural development. Other factors of importance are the availability of the farms’ own machinery and the amount of labour engaged in production. However, the differences between EU-14 and EU-10 countries suggest that natural and cultural specificities of national agriculture also play a considerable role.
Cytowanie	Kołodziejczak M. (2018) Koszt korzystania z usług w gospodarstwach rolnych specjalizujących się w uprawach polowych w krajach UE w latach 2004 i 2016.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 149-155
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s149.pdf

Autor	Małgorzata Juchniewicz, Katarzyna Łukiewska
Tytuł	Bariery rozwoju gospodarstw rolnych użytkujących grunty z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa
Title	Barriers to the Development of Farms Using Land from the Agricultural Property Resources of the State Treasury
Słowa kluczowe	gospodarstwo rolne, rozwój, bariery rozwoju, województwo warmińsko-mazurskie
Key words	farms, development, barriers to development, Warmian-Masurian Voivodeship
Abstrakt	Zachodzące przekształcenia społeczno-gospodarcze, w tym procesy liberalizacji i globalizacji, wzrost konkurencji oraz zmieniające się oczekiwania nabywców powodują, że warunki w jakich funkcjonuje rolnictwo są coraz bardziej złożone. Celem badań było określenie barier rozwoju gospodarstw rolnych w opinii rolników, którzy w swojej działalności użytkowali grunty pochodzące z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP). Badaniem objęto 167 gospodarstw zlokalizowanych na obszarze województwa warmińsko-mazurskiego. Uzyskane wyniki przedstawiono dla całej badanej grupy oraz w zależności od formy zagospodarowania gruntów pochodzących z ZWRSP. Z przeprowadzonych badań wynika, że rozwój gospodarstw rolnych zdaniem badanych hamowany jest głównie przez czynniki kosztowo-cenowe, takie jak: niestabilne ceny skupu, wysokie koszty produkcji rolniczej, wysokie ceny na środki produkcji oraz brak kapitału na rozwój.
Abstract	The ongoing socio-economic transformations in Poland, including the processes of liberalization and globalization, increased competition and changing expectations of buyers cause the conditions in which agriculture operates to be more and more complex. The purpose of the research was to identify barriers to the development of farms, in the opinion of farmers who in their operation used land from the Agricultural Property Resources of the State Treasury (ZWRSP). The study covered 167 farms located in the area of Warmian-Masurian Voivodeship. The obtained results were presented for the entire studied group and according to the form of land management from the ZWRSP. The research shows that the development of farms, according to the respondents, is mainly inhibited by cost and price factors, such as: unstable purchase prices, high costs of agricultural production, high prices for means of production and lack of capital for development.
Cytowanie	Juchniewicz M., Łukiewska K. (2018) Bariery rozwoju gospodarstw rolnych użytkujących grunty z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 207-217
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s207.pdf

Autor	Magdalena Lampart, Mateusz Mierzejewski
Tytuł	Analysis of Business Cycles in the Breeding of Pigs, Cattle and Poultry and their Relationship to the Causality of Wheat and Rye Cultivation in Poland
Title	Analysis of Business Cycles in the Breeding of Pigs, Cattle and Poultry and their Relationship to the Causality of Wheat and Rye Cultivation in Poland
Słowa kluczowe	pork cycle, hog cycle, agribusiness, breeding, cycles
Key words	pork cycle, hog cycle, agribusiness, breeding, cycles
Abstrakt	The article presents a study on the phenomenon of pig gaps in the perspective of pig, cattle, and poultry farming in Poland. The work attempts to define the phenomenon itself as well as to show the reasons for its occurrence and significance for the Polish economy. The study used a cross-spectral analysis, which indicated cyclical relationships and shifts between the studied time series. The methodology of the work was based on a simplified spectral analysis, i.e. the use of the square of coherence, spectral density and phase spectrum. In addition, the article uses a comparative method for selected production volumes. The results were analyzed in the context of occurrence of pig cycles for breeding and cultivation. The study showed the occurrence of the relationship between pig breeding and wheat and rye cultivation.
Abstract	The article presents a study on the phenomenon of pig gaps in the perspective of pig, cattle, and poultry farming in Poland. The work attempts to define the phenomenon itself as well as to show the reasons for its occurrence and significance for the Polish economy. The study used a cross-spectral analysis, which indicated cyclical relationships and shifts between the studied time series. The methodology of the work was based on a simplified spectral analysis, i.e. the use of the square of coherence, spectral density and phase spectrum. In addition, the article uses a comparative method for selected production volumes. The results were analyzed in the context of occurrence of pig cycles for breeding and cultivation. The study showed the occurrence of the relationship between pig breeding and wheat and rye cultivation.
Cytowanie	Lampart M., Mierzejewski M. (2018) Analysis of Business Cycles in the Breeding of Pigs, Cattle and Poultry and their Relationship to the Causality of Wheat and Rye Cultivation in Poland.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 218-227
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s218.pdf

Autor	Magdalena Golonko, Aleksandra Perkowska, Tomasz Rokicki
Tytuł	Zastosowanie systemów agroleśnych w krajach Unii Europejskiej
Title	Application of Agroforestry Systems in European Union Countries
Słowa kluczowe	agroleśnictwo, systemy agroleśne, Unia Europejska
Key words	agroforestry, agroforestry systems, European Union
Abstrakt	Celem głównym badań była ocena stopnia występowania systemów agroleśnych (rolno-leśnych)w krajach Unii Europejskiej. W artykule przedstawiono koncentrację tego rodzaju upraw w krajach UE oraz określono czynniki powiązane z powierzchnia i udziałem systemów agroleśnych. Źródłem materiałów były bazy danych z EUROSTAT oraz LUCAS. Okres badań dotyczył 2015 roku Koncentracja systemów rolno-leśnych występowała w południowej Europie, a szczególnie w Hiszpanii, Portugalii, Włoszech i Grecji. W ramach danego kraju występowało duże zróżnicowanie regionalne. Największy udział systemów agroleśnych w użytkach rolnych stwierdzono na Cyprze, w Portugalii, Grecji i Bułgarii, zaś najmniejszy w Czechach, Danii i w Niemczech. Przy zastawieniu obszarów agroleśnych do terytorium kraju kolejność państw była inna. Stwierdzono bardzo silną, istotną, dodatnią zależność powierzchni systemów agroleśnych z powierzchnią kraju, powierzchnią UR oraz wartością dodaną brutto rolnictwa. Wystąpienie tych prawidłowości wynika z dużego wpływu skali danego państwa i prowadzonej w nim działalności rolniczej na stosowanie systemów rolno-leśnych. Nie stwierdzono związku poziomu intensywności produkcji rolniczej ze stosowaniem systemów agroleśnych. Przyczyn stosowania systemów rolno-leśnych należy szukać w tradycji i kulturze występującej w danych krajach, a nawet regionach.
Abstract	The aim of the study was to assess the degree of use of agroforestry crops in the European Union. The article presents the concentration of this type of crops in the EU countries and identifies factors related to the area and share of agroforestry crops. The source of the materials constituted data of EUROSTAT and LUCAS. The study period concerned 2015. The concentration of agroforestry crops occurred in southern Europe, especially in Spain, Portugal, Italy and Greece. Within each given country there was a large regional diversity. The largest share of agroforestry crops in agricultural lands was found in Cyprus, Portugal, Greece and Bulgaria, while the lowest was in the Czech Republic, Denmark and Germany. The sequence was different when pledging agroforestry to the national territory. A very strong, significant, positive dependence of agroforestry crop surface area on the surface of the country, surface area of UAA and gross value added of agriculture was found. The occurrence of these regularities results from the large influence of the scale of a given country and its agricultural activity on the use of agroforestry systems. There was no relation between the intensity level of agricultural production and the use of agroforestry systems. The reasons for using agro-crops should be sought in the tradition and culture of the countries and even regions..
Cytowanie	Golonko M., Perkowska A., Rokicki T. (2018) Zastosowanie systemów agroleśnych w krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 249-258
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s249.pdf

Autor	Zoltan Gal, Raqif Huseynov, Devesh Singh, Michał Wojtaszek
Tytuł	Determining the Performance Measurement of SME from Economic Value Added: Study on Hungary, Somogy County
Title	Determining the Performance Measurement of SME from Economic Value Added: Study on Hungary, Somogy County
Słowa kluczowe	Economic value added, small and medium-sized enterprises SMEs, performance measurement, Hungary, Somogy County
Key words	Economic value added, small and medium-sized enterprises SMEs, performance measurement, Hungary, Somogy County
Abstrakt	EVA (Economic Value Added) permits commercial businesses to figure out whether the business is operating in profit and the money can be put into effect into a more profitable source. A leading EVA is a sign that the company has a greater value. The goal of this study is to identify if SMEs' actions carried out on a daily basis are able to generate economic value added for their business. The study is based on a comparative study between Hungary and 28 EU countries. The study is carried out in Hungary’s region of Somogy county. First, the variables for research were created and research was carried out at ground level. The research used the Expletory Factor analysis method to find EVA determinants. The results showed that determinants work together to reshape the regional industrial growth. The research demonstrated that finance and sluggish production are the major determinants in Somogy county. Entrepreneurs' skills and finance have the major impact, which means that to achieve a high growth in SMEs, policy makers have to solve these two problems and make the policy concentric toward finance and high skill development problem.
Abstract	EVA (Economic Value Added) permits commercial businesses to figure out whether the business is operating in profit and the money can be put into effect into a more profitable source. A leading EVA is a sign that the company has a greater value. The goal of this study is to identify if SMEs' actions carried out on a daily basis are able to generate economic value added for their business. The study is based on a comparative study between Hungary and 28 EU countries. The study is carried out in Hungary’s region of Somogy county. First, the variables for research were created and research was carried out at ground level. The research used the Expletory Factor analysis method to find EVA determinants. The results showed that determinants work together to reshape the regional industrial growth. The research demonstrated that finance and sluggish production are the major determinants in Somogy county. Entrepreneurs' skills and finance have the major impact, which means that to achieve a high growth in SMEs, policy makers have to solve these two problems and make the policy concentric toward finance and high skill development problem.
Cytowanie	Gal Z., Huseynov R., Singh D., Wojtaszek M. (2018) Determining the Performance Measurement of SME from Economic Value Added: Study on Hungary, Somogy County.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 270-279
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s270.pdf

Autor	Aldona Skarżyńska
Tytuł	Wykorzystanie czynników produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w chowie bydła rzeźnego w wybranych krajach Unii Europejskiej
Title	The Use of Production Factors in Farms Specializing in Production of Fattening Cattle in Selected European Union Countries
Słowa kluczowe	produkcja wołowiny, czynniki produkcji, efektywność, dopłaty
Key words	beef production, factors of production, efficiency, subsidies
Abstrakt	Celem badań była ocena wykorzystania czynników produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w chowie bydła rzeźnego w sześciu krajach, które są największymi producentami wołowiny w UE-15 (we Francji, Niemczech, Włoszech, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Irlandii) i w dwóch krajach zaliczanych do UE-N13 (w Polsce i Rumunii). W badaniach wykorzystano dane FADN EU średnie w latach 2010-2015. Zbadano produktywność i dochodowość czynników wytwórczych, sprawność ekonomiczną produkcji oraz uzależnienie gospodarstw od dopłat. Wyniki wskazują na przewagę producentów wołowiny we Włoszech, Hiszpanii, Rumunii i w Polsce. W gospodarstwach we Francji, Niemczech, Wielkiej Brytanii i Irlandii koszty były wyższe od wartości produkcji, w efekcie dochód był ujemny. Stratę pokryły dopłaty, miały też wpływ na wysokość dochodu, jego poziom nie wynikał jednak z wysokiej efektywności produkcji.
Abstract	The aim of the study was to assess the use of production factors in farms specializing in production of cattle for fattening in six countries, which are the biggest producers of beef in the EU-15 (in France, Germany, Italy, Great Britain, Spain and Ireland) and in two countries included in the EU N13 (in Poland and Romania). The research used FADN EU average data in 2010-2015. The productivity and profitability of production factors, the economic efficiency of production and the dependence of farms on subsidies were examined. The results indicate an advantage of beef producers in Italy, Spain, Romania and Poland. In farms in France, Germany, Great Britain and Ireland, the costs were higher than the value production, as a result the income was a negative value. The loss was covered by subsidies, which also influenced the amount of income, but its level did not result from high production efficiency.
Cytowanie	Skarżyńska A. (2018) Wykorzystanie czynników produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w chowie bydła rzeźnego w wybranych krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 280-290
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s280.pdf

Autor	Mirosława Witkowska-Dąbrowska
Tytuł	Zmiany w wielkości emisji gazów cieplarnianych i amoniaku do powietrza z działalności rolniczej w Polsce i UE – analizy z wykorzystaniem wskaźników zrównoważonego rozwoju
Title	Changes in the Volume of Air Emissions from Gases and Selected Pollutants Originating from Agricultural Production in Poland and in the EU – Analyses Using Sustainable Development Indicators
Słowa kluczowe	emisje do powietrza, działalność rolnicza, emisja gazów cieplarnianych i amoniaku
Key words	atmospheric air emissions, agricultural activity, emission guidelines and ammonia
Abstrakt	Celem badań była analiza zmian w wielkości emisji gazów cieplarnianych i amoniaku z rolnictwa w Polsce I Unii Europejskiej. W części teoretycznej odniesiono się do podjętych działań międzynarodowych dotyczących redukcji emisji. Badania oparto głownie o dane statystyczne GUS i Eurostat. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że rolnictwo jest głównym źródłem emisji amoniaku w UE i w Polsce. Również nie bez znaczenia jest rola rolnictwa w emisji gazów cieplarnianych. Stwierdzono wahania w dynamice emisji gazów cieplarnianych zarówno Polsce jak i UE. W badanych latach odnotowano niewielki wzrost udziału rolnictwa w emisji gazów cieplarnianych.
Abstract	The research aim was to analyse changes in the volume of greenhouse gases and ammonia produced by agriculture in Poland, against the background of the European Union, using sustainable development indicators.. The study relied mainly on statistical data from the Polish Central Statistical Office and Eurostat. Agriculture was found to be the major source of ammonia emissions in the EU and Poland. Also, the role of agriculture in emission of greenhouse gases is significant. Fluctuations in the dynamics of GHG emissions were noted in the EU and in Poland. Over the analysed time, a small increase in the share of the emission of GHG, especially methane, from farming was observed.
Cytowanie	Witkowska-Dąbrowska M. (2018) Zmiany w wielkości emisji gazów cieplarnianych i amoniaku do powietrza z działalności rolniczej w Polsce i UE – analizy z wykorzystaniem wskaźników zrównoważonego rozwoju.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 303-314
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s303.pdf

Autor	Arkadiusz Zalewski
Tytuł	Sezonowość cen środków ochrony roślin w wybranych krajach Unii Europejskiej
Title	Seasonality of Prices of Plant Protection Products in Selected European Union Countries
Słowa kluczowe	środki ochrony roślin, ceny, sezonowość, Unia Europejska
Key words	plant protection products, prices, seasonality, European Union
Abstrakt	Środki ochrony roślin wyróżniają się na tle innych środków produkcji dla rolnictwa niewielką dynamiką cen. W artykule analizowano występowanie oraz wielkość i rozkład sezonowych wahań cen środków ochrony roślin w wybranych krajach Unii Europejskiej. Z uwagi na dostępność danych badano ceny środków ochrony roślin w Polsce, Francji, Irlandii i Grecji. Analizę wahań sezonowych przeprowadzono metodą dekompozycji sezonowej. Przeprowadzone badania nie wskazują jednoznacznie na występowanie sezonowości cen środków ochrony roślin na analizowanych rynkach. Sezonowość cen środków ochrony roślin obserwowano jedynie na rynku w Polsce i we Francji, przy czym amplituda wahań sezonowych była niewielka. Sezonowe wzrosty cen obserwowano w przypadku rynku polskiego od marca do czerwca, czyli w okresie zwiększonego popytu na środki ochrony roślin. W drugiej połowie roku ceny zazwyczaj malały. Wielkość oraz rozkład sezonowych zmian cen na rynku francuskim były podobne.
Abstract	Plant protection products stand out from other means of production for agriculture with little price dynamics. The article presents the occurrence and the size of seasonal fluctuations in plant protection product prices in selected EU countries. Due to the availability of data, the prices of plant protection products in Poland, France, Ireland and Greece were analyzed. Seasonal variation analysis was performed using the seasonal decomposition method. The study does not point to a clear seasonality in the prices of plant protection products on the markets analyzed. The seasonality of plant protection products prices was observed only on the Polish and French markets, while the variations in seasonal fluctuations were small. Seasonal price increases were observed for the Polish market from March to June, during the period of increased demand for plant protection products. In the second half of the year, prices generally declined. Seasonal price changes on the French market were similar.
Cytowanie	Zalewski A. (2018) Sezonowość cen środków ochrony roślin w wybranych krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 315-321
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s315.pdf

Autor	Danuta Zawadzka
Tytuł	Rynek wieprzowiny w Rosji w latach 1990-2017
Title	Pork Market in Russia from 1990-2017
Słowa kluczowe	Rosja, rynek wieprzowiny, samowystarczalność
Key words	Russia, pig market, self-sufficiency
Abstrakt	Celem analizy jest zidentyfikowanie kluczowych zmian, jakie nastąpiły na rosyjskim rynku wieprzowiny w latach 1990-2017. Badaniem objęto wszystkie elementy rynku, podejmując jednocześnie próbę odpowiedzi na dwa pytania: Czy rosnąca produkcja mięsa wieprzowego pozwoli na uzyskanie przez Rosję samowystarczalności w najbliższych latach? oraz czy Rosja ma szansę na przekształcenie się z importera netto w eksportera netto wieprzowiny? Podstawę oceny stanowiły dane pochodzące z rosyjskich Roczników Statystycznych oraz z publikacji amerykańskich Foreign Agricultural Service USDA. Do pomiaru dynamiki wykorzystano indeksy o stałej i zmiennej podstawie. Analiza pozwoliła na stwierdzenie, że największy wpływ na rosyjski rynek wieprzowiny wywarły subsydia prowadzące do wzrostu pogłowia i produkcji wieprzowiny w ostatnich dziesięciu latach. Pozwoli to na osiągnięcie samowystarczalności w najbliższych latach, ale pozycja eksportera netto może być osiągnięta w dalszej przyszłości.
Abstract	The aim of the analysis is to identify the key changes that occurred on the Russian pork market from 1990-2017. The research covered all elements of the market, at the same time attempting to answer two questions: Will the growing production of pork allow Russia to achieve self-sufficiency in this area in the coming years? Does Russia have a chance to transform from a net importer into a net exporter of pork? The basis for the assessment data were taken from the Russian Statistical Yearbooks and from the US Foreign Agricultural Service USDA. Dynamics were indexed on fixed and variable bases. The analysis leads to the conclusion that the greatest impact on the Russian pork market would be the result of subsidies leading to the growth in the number of pigs and in pork production. This would allow Russia to achieve self-sufficiency in the coming years, with the position of net exporter as an achievable target in the future.
Cytowanie	Zawadzka D. (2018) Rynek wieprzowiny w Rosji w latach 1990-2017.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 322-333
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s322.pdf

Autor	Dariusz Żmija
Tytuł	Efektywność wykorzystania środków pomocowych WPR współfinansujących projekty inwestycyjne na przykładzie małych gospodarstw rolnych województwa małopolskiego
Title	Effectiveness of CAP Support Funds Used for Co-financing Investment Projects on the Example of Small Farms From the Małopolska Province
Słowa kluczowe	małe gospodarstwo rolne, efektywność, wspólna polityka rolna
Key words	small farm, efficiency, common agricultural policy
Abstrakt	Celem artykułu jest ocena efektywności wykorzystania środków pomocowych WPR współfinansujących projekty inwestycyjne, które realizowane były w latach 2004-2015 przez małe gospodarstwa rolne z województwa małopolskiego. Badania wykazały, że gospodarstwa najczęściej wykorzystywały środki pomocowe na realizację inwestycji polegających na uzupełnianiu i unowocześniana swojego parku maszynowego oraz budowie lub modernizacji obiektów gospodarskich, co doprowadziło do powiększenia zasobów rzeczowych tych gospodarstw, a także unowocześnienia prowadzonej w nich produkcji. Badania wykazały stosunkowo niską efektywność wykorzystania środków pomocowych WPR współfinansujących projekty inwestycyjne. Ponadto stwierdzono istnienie istotnej statystycznie, dodatniej zależności między wielkością gospodarstwa, a efektywnością wykorzystania środków.
Abstract	The aim of the paper is to assess the effectiveness of CAP support funds used for co-financing investment projects, which were implemented in the years 2004-2015 by small farms from the Małopolska province in Poland. Studies have shown that the CAP funds supported most often investments for completing and modernizing machinery assets, and construction or modernization of farm buildings. It led to an increase of material resources of these farms, as well as modernization of their production. The research has shown that the effectiveness of using CAP support funds is relatively low. In addition, there is a statistically significant positive correlation between the size of the farm and the efficiency of the use of funds.
Cytowanie	Żmija D. (2018) Efektywność wykorzystania środków pomocowych WPR współfinansujących projekty inwestycyjne na przykładzie małych gospodarstw rolnych województwa małopolskiego.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 334-341
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s334.pdf

Autor	Katarzyna Żmija
Tytuł	Determinanty i perspektywy prowadzenia działalności rolniczej w małych gospodarstwach rolnych z pozarolniczą działalnością gospodarczą
Title	Determinants and Prospects of Conducting Agricultural Activities in Small Farms with Non-Agricultural Activities
Słowa kluczowe	działalność pozarolnicza, pozarolnicza gospodarka wiejska, małe gospodarstwa rolne, rolnictwo
Key words	non-agricultural activities, non-farm rural economy, small farms, agriculture
Abstrakt	Celem opracowania jest identyfikacja czynników wynikających z prowadzenia działalności pozarolniczej w małych gospodarstwach rolnych oraz zbadanie ich wpływu na prowadzoną w nich rolniczą działalność produkcyjną. Poznanie tych prawidłowości umożliwi świadome stymulowanie ze strony państwa małych gospodarstw w celu rozwijania działalności pozarolniczej, która zapewni im dodatkowe, a często wiodące źródło dochodów. Zaprezentowano wyniki własnych badań ankietowych przeprowadzonych wśród osób posiadających małe gospodarstwa rolne, prowadzących równocześnie działalność rolniczą i pozarolniczą. Wyniki badań wykazały, iż w większości przypadków prowadzona działalność pozarolnicza pozwala na bardziej efektywne wykorzystanie zasobów gospodarstwa rolnego dzięki możliwości zastosowania ich również na potrzeby prowadzenia działalności pozarolniczej. Charakter wpływu działalności pozarolniczej na działalność rolniczą zależy jednak w dużym stopniu od jej rodzaju i stopnia powiązania z gospodarstwem rolnym.
Abstract	The aim of the study is to identify factors resulting from non-agricultural activities in small farms and to examine their impact on the agricultural production carried out in these farms. Understanding these processes will help the state develop a way to encourage these small farms to develop non-agricultural activities, which will provide them with an additional, and often primary, source of income. The results of the authors’ surveys conducted among farmers possessing small farms, conducting both agricultural and non-agricultural activities, are presented. The research results showed that in most cases, non-agricultural activities can allow farm resources to be used more efficiently. However, the nature of the impact of non-agricultural activities on agricultural activities depends on the type of activities, and on their level of connection with the agricultural holding.
Cytowanie	Żmija K. (2018) Determinanty i perspektywy prowadzenia działalności rolniczej w małych gospodarstwach rolnych z pozarolniczą działalnością gospodarczą.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 2: 342-352
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n2_s342.pdf

Autor	Agnieszka Kurdyś-Kujawska, Agnieszka Strzelecka, Danuta Zawadzka
Tytuł	Wpływ czynników endogenicznych na prawdopodobieństwo dzierżawy gruntów przez gospodarstwa rolne w Polsce
Title	Influence of endogenous factors on the probability of land leaseby farms in Poland
Słowa kluczowe	gospodarstwo rolne, dzierżawa gruntów, model logitowy
Key words	farm, land lease, logit model
Abstrakt	Dzierżawa gruntów rolnych w Polsce stanowi, obok własności, podstawowy tytuł prawny organizowania i prowadzenia gospodarstw rolnych. Możliwość zwiększenia areału prowadzi z założenia do poprawy sytuacji dochodowej rolników. Nie tylko ze względu na rozmiar produkcji i osiągane z niej dochody, ale także ze względu na wysokość otrzymywanych dotacji. Decyzja o dzierżawie gruntów zależy od wielu czynników o charakterze endo- i egzogenicznym. Celem artykułu jest określenie czynników wewnętrznych wpływających na prawdopodobieństwo dzierżawy gruntów przez gospodarstwa rolne w Polsce. Badanie przeprowadzono na podstawie danych rachunkowych uzyskanych w 2015 roku przez gospodarstwa rolne prowadzące rachunkowość rolną na potrzeby polskiego FADN. Określenia czynników wpływających na prawdopodobieństwo dzierżawy gruntów przez gospodarstwa rolne dokonano z wykorzystaniem modelu regresji logistycznej. Wyniki badań wskazują, że prawdopodobieństwo dzierżawy gruntów zwiększa się wraz ze wzrostem: powierzchni użytków rolnych, udziału kapitałów obcych w finansowaniu działalności rolniczej oraz nakładów pracy własnej w gospodarstwie rolnym. Prawdopodobieństwo to wzrasta także wraz z obniżeniem produktywności aktywów trwałych (pomniejszonych o ziemię, uprawy trwałe i kwoty produkcyjne).
Abstract	The lease of agricultural land in Poland is, apart from ownership, the basic legal title of organizing and running farms. The possibility of increasing the area leads to the improvement of the farmers' income situation. Not only because of the size of production and income from it, but also because of the amount of subsidies received. The decision to lease land depends on a number of endogenous and exogenous factors. The aim of the article was to determine the endogenous factors affecting the likelihood of renting land by agricultural holdings in Poland. The study was conducted on the basis of accountancy data obtained in 2015 by agricultural holdings conducting agricultural accounting for the needs of the Polish FADN. Determining the factors affecting the likelihood of land leased by agricultural holdings in Poland was made using the logistic regression model. The studies carried out prove that the decision to lease the land depends on the resources of the agricultural holding. The presented research results suggest that the probability of renting land increases with the increase in the area of arable land, the share of foreign capital in the financing of agricultural activity and own labor inputs on the farm. This likelihood also increases with decreasing productivity of fixed assets (reduced by land, permanent crops and production quotas).
Cytowanie	Kurdyś-Kujawska A., Strzelecka A., Zawadzka D. (2018) Wpływ czynników endogenicznych na prawdopodobieństwo dzierżawy gruntów przez gospodarstwa rolne w Polsce.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 2: 38-49
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2018_n2_s38.pdf

Autor	Katarzyna Chrobocińska, Katarzyna Łukiewska
Tytuł	Źródła przewagi konkurencyjnej gospodarstw rolnych wykorzystujących aktywa z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa
Title	SOURCES OF A COMPETITIVE ADVANTAGE OF AGRICULTURAL FARMS USING ASSETS FROM THE AGRICULTURAL PROPERTY RESERVE OF THE STATE TREASURY
Słowa kluczowe	źródła przewagi konkurencyjnej, konkurencyjność gospodarstw rolnych
Key words	sources of competitive advantage, competitiveness of farms
Abstrakt	W opracowaniu określono najważniejsze źródła przewagi konkurencyjnej w gospodarstwach rolnych wykorzystujących w działalności grunty pochodzące z ZWRSP. Badania zostały przeprowadzone metodą sondażu diagnostycznego. Celem badań była ocena częstotliwości wykorzystania źródeł przewagi konkurencyjnej w gospodarstwach rolnych wykorzystujących aktywa pochodzące z ZWRSP. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że do najczęściej wykorzystywanych w praktyce źródeł przewagi konkurencyjnej wszyscy respondenci zaliczyli: możliwości wykorzystania większej powierzchni gruntów rolnych, niskie koszty, doświadczenie i umiejętność zarządzania firmą, skalę produkcji oraz postęp technologiczny i inwestycje.
Abstract	The study identified the most important sources of competitive advantage in agricultural holdings using assets from the the Agricultural Property Reserve of the State Treasury in their operations. The diagnostic survey method has been used. The aim of the research was to assess the frequency of using sources of competitive advantage in agricultural holdings using assets from the Reserve. The results of the conducted research indicate that the most important sources of competitive advantage were: the possibility of using a larger area of agricultural land, low costs, experience and ability to manage the company, production scale and technological progress of investments.
Cytowanie	Chrobocińska K., Łukiewska K. (2018) Źródła przewagi konkurencyjnej gospodarstw rolnych wykorzystujących aktywa z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 2: 59-70
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2018_n2_s59.pdf

Autor	Jarosław Gołębiewski
Tytuł	Zmiany na rynku energii odnawialnej w Unii Europejskiej w kontekście strategii cyrkularnej biogospodarki
Title	Changes in the market of energy from renewable sources in the UE under the conditions of the strategy of circular bioeconomy
Słowa kluczowe	gospodarka o obiegu zamkniętym, bioenergia, odpady
Key words	circular economy, bioenergy, waste
Abstrakt	Zwiększające się wraz z rozwojem cywilizacyjnym zapotrzebowanie na energię, przy wyczerpywaniu się jej tradycyjnych zasobów – głównie paliw kopalnych oraz towarzyszący ich zużyciu wzrost zanieczyszczenia środowiska naturalnego, powodują zwiększenie zainteresowania wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych. W opracowaniu dokonano oceny zmian w produkcji i zużyciu energii ze źródeł odnawialnych w warunkach rozwoju cyrkularnej biogospodarki. Przedstawiono ogólną strukturę rynku energii, a następnie przeanalizowano znaczenie bioenergii, pozostałych OZE i energii pochodzącej z odpadów w systemie energetycznym UE. Badania wykazały, że dotychczasowa polityka UE przyniosła znaczący wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii w strukturze produkcji i zużycia energii w UE. Stwierdzono także, że wykorzystanie odpadów w produkcji energii jest w UE niskie i znacznie zróżnicowane między poszczególnymi krajami członkowskimi.
Abstract	The study evaluates changes in the production and consumption of energy from renewable sources in the conditions of the development of circular bioeconomy. The general structure of the energy market was presented and then the importance of bioenergy, other renewable energy sources and energy from waste in the EU energy system was analyzed. Research shows that the current EU policy has brought a significant increase in the use of renewable energy sources in the structure of energy production and consumption in the EU. It was also found that the use of waste in energy production in the EU is low and significantly diversified in individual member states.
Cytowanie	Gołębiewski J. (2018) Zmiany na rynku energii odnawialnej w Unii Europejskiej w kontekście strategii cyrkularnej biogospodarki.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 105, z. 2: 82-92
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2018_n2_s82.pdf

Autor	Julian Krzyżanowski
Tytuł	Dywersyfikacja upraw jako element „zazielenienia” w krajach Unii Europejskiej – czy to właściwe rozwiązanie?
Title	Crop diversification as an element of “greening” system in the European Union countries – is it the right solution?
Słowa kluczowe	dywersyfikacja upraw, Unia Europejska, wspólna polityka rolna, „zazielenienie”
Key words	crop diversification, European Union, Common Agricultural Policy, “greening”
Abstrakt	Autor zajmuje się problematyką dywersyfikacji upraw w krajach Unii Europejskiej. Wprowadzanie kilku rodzajów roślin jest częścią „zazielenienia” – systemu praktyk korzystnego dla środowiska i klimatu, obowiązkowego w obecnej perspektywie finansowej. Mimo konieczności stosowania dywersyfikacji na 75% powierzchni gruntów ornych, zobowiązanie to nie ma wpływu zarówno na alokację ziemi pod różne przeznaczenia, jak i na całkowity potencjał produkcji. Oznacza to, że rolnicy do tej pory samoistnie stosowali dywersyfikację. Uważa się, że poprawia ona ochronę gleby, ale według części ekonomistów środki przeznaczone na różnicowanie upraw mogłyby być lepiej wykorzystane. Należy bowiem sądzić, że środki na dywersyfikację są głównie elementem legitymizacji płatności bezpośrednich.
Abstract	Author tackles the problems of crop diversification in the EU countries. Introduction of different plants is the part of “greening”, a system of practices beneficial for environment and climate that is obligatory in the current financial perspective. Despite the necessity to diversify on 75% of arable land, this obligation has no impact on allocation of land to different crops, as well as on total production potential. It means that so far farmers diversified their crops spontaneously. It is believed that sowing different crops improves protection of soil, however according to some economists subsidies for crop diversification could be utilized in a better way. It can be assumed that diversification funds help to legitimize direct payments.
Cytowanie	Krzyżanowski J. (2018) Dywersyfikacja upraw jako element „zazielenienia” w krajach Unii Europejskiej – czy to właściwe rozwiązanie?.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 123: 91-100
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2018_n123_s91.pdf