Wyniki wyszukiwania

Autor	Antoni Mickiewicz, Bartosz Mickiewicz
Tytuł	Systemy dopłat bezpośrednich w dawnych krajach Unii Europejskiej (UE-15) w porównaniu do nowych państw członkowskich (NUE-12)
Title	Direct payments in the old EU-15 countries in the comparison to the new EU-12 members
Słowa kluczowe	system jednolitej płatności, modele wdrożonych systemów, finansowanie dopłat bezpośrednich, budżet Wspólnej Polityki Rolnej
Key words	uniformed payments system, models of initiate systems, financing of direct payments, budget of the Common Rural Policy
Abstrakt	Celem opracowania było dokonanie porównań w zakresie stosowanych systemów wsparcia bezpośredniego pomiędzy krajami UE-15 a państwami członkowskimi NUE-12. Ze względów historycznych w krajach UE-15 stosowano system jednolitej płatności (SPS), który charakteryzował się różnymi modelami, pozwalającymi na wspieranie niektórych kierunków produkcji. W państwach NUE-12 wprowadzono system jednolitej płatności obszarowej (SAPS), ściśle powiązany z powierzchnią użytkowanych gruntów. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono występowanie istotnych różnic w zakresie stosowania instrumentów dopłat bezpośrednich. Finansowanie płatności obszarowej w ramach I filaru WPR w krajach UE-15 stanowiło 82,8% ogólnego budżetu WPR, natomiast w państwach NUE-12 ten poziom wynosił 51,8%. W przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych poziom wsparcia w pierwszym przypadku wyniósł 256,1 euro, zaś w drugim przypadku – 109,8 euro. Reforma WPR ma doprowadzić do konwergencji tych systemów płatności jednolitej.
Abstract	The paper aims to compare the frame of support between so called old (EU-15) and new EU countries (NUE-12). From the historical basis in the UE-15 there was applied a system of uniformed payment (SPS) which was characterized by different models allowing support of some production branches. In the NEU-12 there was applied a uniformed area payment system connected with the territory of agrarian area in use. The research shows that there are significant differences between those applied payment instruments. Financing the payments in the frame of the 1st pillar of Common Agricultural Policy in the EU-15 presents 82.8% of the total budged of the CAP, whereas in the NEU-12 this level amounted 51.8%. Recalculating this by 1 ha of arable lands the level of support in the 1st case was 256.1 euro, and in the 2nd case was 109.8 euro. The aim of the CAP reform is to standardize those payments systems.
Cytowanie	Mickiewicz A., Mickiewicz B. (2010) Systemy dopłat bezpośrednich w dawnych krajach Unii Europejskiej (UE-15) w porównaniu do nowych państw członkowskich (NUE-12).Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 170-180
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s170.pdf

Autor	Danuta Mierzwa
Tytuł	Miejsce sektora spółdzielczego w gospodarce narodowej Polski
Title	The position of the cooperative sector in the national economy of Poland
Słowa kluczowe	inwestycje, produkcja globalna, produkt krajowy brutto, spółdzielnia, zatrudnienie
Key words	investment, global production, gross national product, cooperative, employment
Abstrakt	Opracowanie przedstawia ocenę sektora spółdzielczego w gospodarce narodowej w Polsce w latach 1989-2008. W badanym okresie pozycja ekonomiczna przedsiębiorstw spółdzielczych w gospodarce uległa wyraźnemu osłabieniu. W ciągu 20 lat zmniejszył się bowiem ich udział w tworzeniu PKB z 9,5% w 1989 r. do 1,9% w 2008 r., produkcji globalnej z 11,0% do 1,5% oraz zatrudnieniu z 12,5% do 2,1%, a także nakładach inwestycyjnych z 18,7% do 1,8%. Pomimo wyhamowania tempa spadku tych kategorii ekonomicznych w ostatnich latach, nie można stwierdzić, że sytuacja sektora spółdzielczego jest ustabilizowana.
Abstract	The article presents the position of the cooperative sector in Poland’s national economy in the years 1989-2008. By analyzing four economic categories, such as the share of cooperatives in gross national product and global production as well as in employment and investment outlays one may claim that the economic position of the cooperative companies has been remarkably weakened. In the course of the last 20 years their share in GNP has decreased by 7.6 percentage points (from 9.5% in 1989 to 1.9% in 2008) and in global production – by 9.5 percentage points (from 11 % to 1.5%), in employment – by 10.4 PP (from 12.5% to 2.1%) and in investment outlays – by 16.9 percentage points (from 18.7% to 1.8%). Despite the fact that the speed of decrease in these economic categories has been reduced, one cannot claim that the situation of the cooperative sector has become stable.
Cytowanie	Mierzwa D. (2010) Miejsce sektora spółdzielczego w gospodarce narodowej Polski.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 181-185
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s181.pdf

Autor	Walenty Poczta
Tytuł	Sytuacja dochodowa gospodarstw rolnych w Polsce po akcesji do UE i jej determinanty jako przesłanka rozwoju rolnictwa
Title	Economic condition of Polish farms after the integration with the EU and its determinants as a premise of agricultural development
Słowa kluczowe	sytuacja dochodowa gospodarstw rolnych w Polsce, akcesja Polski do UE, determinanty dochodów rolniczych, uwarunkowania endogeniczne i agrogeniczne dochodów
Key words	economic condition of Polish farms, Polish integration with the EU, determinants of agricultural incomes, endogenous and exogenous determinants
Abstrakt	Celem opracowania jest próba identyfikacji wybranych determinant i wyników uzyskiwanych przez sektor rolny w Polsce oraz ocena ich wpływu na możliwości rozwojowe rolnictwa. W okresie poakcesyjnym przeważały w polskim rolnictwie czynniki sprzyjające wzrostowi dochodów rolniczych, a zatem rozwojowi sektora. Korzystny wpływ wywierały zarówno uwarunkowania endogeniczne (wzrost wolumenu produkcji, poprawa technicznej efektywności wytwarzania), jak i egzogeniczne (przewaga pozytywnego wpływu subwencji dla rolnictwa nad negatywnymi skutkami pogorszenia relacji cenowych).
Abstract	The aim of this paper is to identify chosen determinants and results achieved by the agricultural sector in Poland and an assessment of their impact on the development possibilities of agriculture. Since the integration with the EU, the Polish agriculture has been prevailed by the factors favoring growth of agricultural incomes and the same development of the agricultural sector. One can distinguish positive impact of both endogenous (growth of production volume, improvement of technical efficiency of production) and exogenous determinants (excess of positive effects of subsidies for agriculture over negative results of price relation deterioration).
Cytowanie	Poczta W. (2010) Sytuacja dochodowa gospodarstw rolnych w Polsce po akcesji do UE i jej determinanty jako przesłanka rozwoju rolnictwa.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 205-217
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s205.pdf

Autor	Roman Sass
Tytuł	Produkcja i dochody gospodarstw rolnych w województwie kujawsko-pomorskim po akcesji Polski do UE
Title	Production and incomes of farms in the Kujavian-Pomeranian province after Poland’s accession to the European Union
Słowa kluczowe	produkcja, dochody gospodarstw, koszty i intensywność produkcji, typ rolniczy gospodarstwa, inwestycje brutto i netto
Key words	production, incomes of farms, costs and intensity of production, agrarian farm’s type, gross and net investments
Abstrakt	W artykule zaprezentowano wyniki badań przeprowadzonych w gospodarstwach rolnych z województwa kujawsko-pomorskiego, które nieprzerwanie prowadziły rachunkowość Polski FADN w latach 2004-2008. Analizowano sytuację produkcyjno-dochodową oraz możliwości rozwoju gospodarstw zakwalifikowanych do następujących typów rolniczych: uprawy polowe, krowy mleczne, zwierzęta żywione systemem wypasowym, trzoda chlewna i gospodarstwa mieszane. Z przeprowadzonych badań wynika, że największe dochody uzyskały gospodarstwa trzodowe. We wszystkich analizowanych typach gospodarstw wskaźnik przyrostu środków trwałych był dodatni i wynosił średnio 4%, najwyższy był w gospodarstwach utrzymujących krowy mleczne (6,7%), a najniższy w gospodarstwach utrzymujących zwierzęta w systemie wypasowym (2,7%). Wyniki przeprowadzonych badań wykazały ponadto, że analizowane gospodarstwa można zaliczyć do gospodarstw rozwojowych.
Abstract	The paper aims to analyze how, after the accession to the European Union, the production and income situation of farms as well as the development opportunities of farms in the Kujavian-Pomeranian province developed after the accession to the European Union. In the article, there are presented results of studies of farms that ceaselessly run accountancy in frames of Polish FADN in the years 2004-2008. There are analyzed production and income activity and the development opportunities of farms classified to the following agrarian types: agriculture, milk cows., animals fed with pasturing system, pigs and mixed farms. From the conducted studies it results, that swine farms gained the highest incomes. Moreover, in all the analyzed types of farms the rate of fixed assets increment was positive and amounted on average 4,0%. The highest one was at farms breeding milk cows (6,7%), and the lowest at farms breeding animals in pasturing system (2,7%). The results of the conducted studies showed, that the analyzed farms may be rated among the developing farms.
Cytowanie	Sass R. (2010) Produkcja i dochody gospodarstw rolnych w województwie kujawsko-pomorskim po akcesji Polski do UE.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 218-230
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s218.pdf

Autor	Aldona Skarżyńska
Tytuł	Koszty ekonomiczne wybranych działalności produkcji roślinnej w latach 2005-2009
Title	Economic cost for selected activities in crop production in the period 2005-2009
Słowa kluczowe	koszty ekonomiczne, alternatywne koszty czynników produkcji – pracy, ziemi, kapitału, dochód z działalności z tytułu zarządzania, opłacalność produkcji
Key words	economic costs, alternative costs of production factors – work, land, capital, income on management, profitability production
Abstrakt	W pracy omówiono zróżnicowanie kosztów ekonomicznych i dochodu z działalności z tytułu zarządzania dla pięciu działalności produkcji roślinnej, prowadzonych w tej samej próbie gospodarstw w ciągu kilku lat. Ustalono strukturę kosztów ekonomicznych i rozpoznano czynniki determinujące ich wysokość. Analizą objęto przychody, koszty, dochód z działalności z tytułu zarządzania oraz wybrane mierniki syntetyczne, m.in. opisujące opłacalność produkcji, wydajność pracy oraz rolę dopłat.
Abstract	The subject of the studies was the diversity of the economic costs and income on management for the five crop production activities, namely: winter wheat, winter rye, winter rape, sugar beets and potatoes for human consumption. The surveys were conducted between the years 2005 and 2009 on the same sample of farms. It should be emphasised, however, that the results presented do not depict the situation of all such holdings in Poland, but only of those which provided farm accountancy data. Empirical data were collected and processed according to the rules of the AGROKOSZTY and Polish FADN systems. The results show that the highest economic costs (calculated per 1 ha), were involved in the cultivation of potatoes and then sugar beet, oilseed rape, winter wheat and the lowest – in the cultivation of rye. All crop production activities allowed to obtain income from management, but in the case of sugar beet in the period 2008-2009 and rye in the year 2009 was carried out exclusively thanks to subsidies, without this support a very distinct financial loss would appear. As a factor influencing income, subsidies play a prominent role. Thereby farmers got return for involvement in the production process of their knowledge, experience or taking innovative measures to achieve the best economic results.
Cytowanie	Skarżyńska A. (2010) Koszty ekonomiczne wybranych działalności produkcji roślinnej w latach 2005-2009.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 231-243
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s231.pdf

Autor	Michał Sznajder
Tytuł	Rok 1956 - problemy polityki rolnej Polski w odnalezionych zapiskach keynesisty
Title	The year 1956 – problems of Polands agricultural policy in rediscovered notes taken by a Keynesian economist
Słowa kluczowe	Keynes, keynesizm, gospodarka centralnie planowana
Key words	Keynes, keynesism, centrally planned economy
Abstrakt	Sir William Aylsham Bryan Hopkin, uczeń Johna Maynarda Keynesa, pozostawił po sobie 70 stronic notatek z pobytu delegacji brytyjskich ekonomistów w Polsce w 1956 r. Jak wskakują zapiski wizyta była pożądana przez obie strony. Ekonomiści brytyjscy byli zwolennikami teorii Keynesa, który musiał wydawać się władzom PRL-u kuszącą teorią. Dla keynesistów ówczesne państwa demokracji ludowej stanowiły laboratorium do obserwowania skutków wbudowywania interwencjonizmu państwowego w mechanizm rynkowy. Niniejszy artykuł jest relacją i analizą spotkania delegacji brytyjskiej z oficjałami ministerstwa rolnictwa. Agenda spotkania obejmowała wiele istotnych problemów rolnictwa tamtych dni. Autor stara się odpowiedzieć na pytanie, kto i jakie korzyści wyniósł z tego spotkania.
Abstract	Sir William Aylsham Bryan Hopkin, a disciple of John Maynard Keynes, left 70 pages of notes taken during the stay of a delegation of British economists in Poland in 1956. As it is indicated in the notes, the visit was desired by both parties. British economists were followers of Keyness theory, which must have been a promising theory for the authorities of the Peoples Republic of Poland. For Keynesian economists the peoples democracy states at that time were a kind of a laboratory, in which effects of state interventionism incorporated in the market mechanisms could be observed. This article is a report and analysis of a meeting of the British delegation with officials from the Ministry of Agriculture. The agenda included many essential problems of agriculture in that time. The author attempted to identify who had benefited from that meeting and what those benefits were.
Cytowanie	Sznajder M. (2010) Rok 1956 - problemy polityki rolnej Polski w odnalezionych zapiskach keynesisty.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 258-268
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s258.pdf

Autor	Zbigniew Mongiało, Michał Świtłyk
Tytuł	Z badań nad efektywnością szkolnictwa wyższego - efektywność funkcjonowania publicznych uczelni rolniczych w latach 2006-2008
Title	The research on the effectiveness of higher education - effectiveness of the public universities of agriculture in 2006-2008
Słowa kluczowe	efektywność, szkoły wyższe, DEA
Key words	efficiency, universities, DEA
Abstrakt	Celem opracowania jest ustalenie efektywności szkół wyższych w Polsce w latach 2006-2008. Analizie poddano 59 uczelni podlegających nadzorowi Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, ze szczególnym uwzględnieniem uczelni rolniczych. W badaniach zastosowano metodę DEA zorientowaną na VRS. W badaniach zastosowano model uczelni składający się z dwóch wyjść (liczba studentów ogółem, wartość środków uzyskanych na badania) oraz z dwóch nakładów (wartość płac brutto, wartość pozostałych kosztów rodzajowych). Przeciętny współczynnik efektywności VRS w latach 2006-2008 wynosił od 84,0 do 88,6%. Najwyższymi współczynnikami efektywności VRS charakteryzowały się uczelnie techniczne, zaś najniższe współczynniki efektywności odnotowano w uczelniach ekonomicznych i rolniczych. Z analizy luk produkcyjnych wynika, że przyczyną nieefektywności uczelni może być nieprawidłowo realizowana kierownicza funkcja organizowania.
Abstract	The aim of the study was to determine the effectiveness of higher education in Poland in 2006-2008. For the analysis adopted by 59 universities under the supervision of the Ministry of Science and Higher Education, with particular emphasis on agricultural education. The method of oriented VRS DEA. The average coefficients of performance of universities in the years 2006-2008. The university research model was used consisting of 2 outputs (number of students in total, the value of funds raised for research) and two inputs (the value of gross wages, the value of the remaining cost generic). The average VRS efficiency ratio in 2006-2008 ranged from 84% to 88.6%. The highest efficiency ratios were characterized by VRS technical schools and the lowest rates were recorded in the effectiveness of the economic and agricultural universities. An analysis of output gaps that cause inefficiency university can be incorrectly implemented managerial function of organizing.
Cytowanie	Mongiało Z., Świtłyk M. (2010) Z badań nad efektywnością szkolnictwa wyższego - efektywność funkcjonowania publicznych uczelni rolniczych w latach 2006-2008.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 269-278
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s269.pdf

Autor	Bożena Tańska-Hus
Tytuł	Dzierżawa rolnicza jako instrument mobilności gruntów w Polsce na przestrzeni wieków
Title	Agricultural lease as a land mobility instrument in Poland in the course of centuries
Słowa kluczowe	dzierżawa rolnicza, zasięg dzierżawy, źródła dzierżawy
Key words	lease agricultural, scope lease, resources lease
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono analizę mobilności gruntów w drodze dzierżawy w Polsce na przestrzeni wieków. Scharakteryzowano zasięg i źródła dzierżawy gruntów w Polsce w okresie zaborów, w II Rzeczypospolitej, w Polsce Ludowej i współcześnie. Badania wykazały, że dzierżawa gruntów była i jest obecnie istotnym czynnikiem mobilności gruntów przyczyniającym się do powiększania i powstania nowych większych obszarowo gospodarstw. Mobilność gruntów w drodze dzierżawy państwowej i prywatnej charakteryzuje się zróżnicowaniem terytorialnym.
Abstract	The article presents a land mobility analysis through land lease in Poland in the course of centuries. There have been described the range and sources of land lease in Poland in the period of the periods of Partitions of Poland, the II Republic of Poland, the Polish People’s Republic and at present. The research revealed that a land lease was and still is a relevant factor of land mobility which contributes to farms enlargement and to creation of new farms of larger land area. The land mobility through state and private lease is characterized by the territorial diversity.
Cytowanie	Tańska-Hus B. (2010) Dzierżawa rolnicza jako instrument mobilności gruntów w Polsce na przestrzeni wieków.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 3: 279-289
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n3_s279.pdf

Autor	Waldemar Bojar
Tytuł	Problemy koopetycji producentów i hodowców bydła oraz trzody chlewnej w Polsce
Title	Coopetition problems of pig and dairy producers and breeders in Poland
Słowa kluczowe	koopetycja, MSP, producenci rolni, strategie zarządzania
Key words	coopetition, SME, agricultural producers, management strategies
Abstrakt	W pracy przedstawiono uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne współdziałania producentów rolnych i hodowców bydła oraz trzody chlewnej w związkach branżowych. Wyniki analizy wskazują na potrzebę działań dostosowawczych w celu otwarcia zrzeszeń producentów na rynki międzynarodowe oraz szybszego reagowania na zmieniające się aspiracje klientów. Członkowie badanych organizacji są przekonani o konieczności postępu w zakresie produktywności, jakości produktów, komunikacji, doradztwa i marketingu czy ochrony własności intelektualnej. Wykazano, że czynniki endogeniczne silnie determinują zachowania organizacji producenckich, a w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, w tym w Polsce, utrzymanie niezależności producentów, jak również ograniczone zaufanie do siebie są ważnymi barierami modyfikacji działania analizowanych związków. Konieczność przemian badanych związków branżowych na podstawie zdefiniowanych strategii jest bardzo ważnym wnioskiem w świetle rozwoju koopetycji producentów rolnych.
Abstract	In the paper external and internal circumstances of cooperation of pig and dairy agricultural producers and breeders in branch organizations were presented. The findings indicate a need of adjustment activities to open associations of producers towards international markets and quicker response for changes of customer aspirations. Members of surveyed organizations are convinced of necessity of progress in the scope of productivity, product quality, communication, marketing and advisory or intellectual property rights. One can prove that endogenous factors strongly determine behaviour of producer organizations and in Middle and Eastern European countries, including Poland, reasons of keeping independency of manufacturers and also limited mutual trust are important barriers of modification of activity of analyzed unions. A necessity of change of surveyed branch unions on the base of defined strategies is a very important conclusion in a view of agricultural producer coopetition development.
Cytowanie	Bojar W. (2010) Problemy koopetycji producentów i hodowców bydła oraz trzody chlewnej w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 16-25
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s16.pdf

Autor	Jadwiga Bożek
Tytuł	Zmiany przestrzennego zróżnicowania struktury agrarnej, zasiewów i użytków rolnych w Polsce w latach 2002 i 2007
Title	Changes of structural differentiation of agrarian structure, crop structure and structure of arable land in Poland in 2002-2007
Słowa kluczowe	struktura agrarna, struktura zasiewów, struktura użytków rolnych, zróżnicowanie przestrzenne
Key words	agrarian structure, crop structure, structure of arable land, spatial differentiation
Abstrakt	Przedstawiono zmiany w przestrzennym zróżnicowaniu struktury agrarnej, struktury zasiewów i struktury użytków rolnych w Polsce w ujęciu dynamicznym według metod statystycznej analizy struktur. Punktem wyjścia było pogrupowanie województw ze względu na podobieństwo wymienionych struktur w roku 2002 i 2007. Następnie przeprowadzono analizę stabilności grupowania, kierunku i tempa przemian w wyodrębnionych grupach województw oraz zmian w zróżnicowaniu międzygrupowym.
Abstract	The paper presents the dynamics of changes in spatial differentiation of agrarian structure, crop structure and structure of arable land in Poland according to the methods of statistical structural analysis. The basis for further investigation lies in the grouping of voivodships according to the similarity of structure In the years under comparison. The next question under consideration is the stability of grouping, the direction and rate of changes In the groups of voivodships being distinguished and changes of differentiation between groups.
Cytowanie	Bożek J. (2010) Zmiany przestrzennego zróżnicowania struktury agrarnej, zasiewów i użytków rolnych w Polsce w latach 2002 i 2007.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 26-35
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s26.pdf

Autor	Wawrzyniec Czubak, Arkadiusz Sadowski
Tytuł	Rola doradztwa rolniczego we wdrażaniu mechanizmów wspólnej polityki rolnej w Polsce
Title	The role of agricultural advisory in the implementation of Common Agricultural Policy in Poland
Słowa kluczowe	doradztwo rolnicze, Wspólna Polityka Rolna UE, Fundusze UE, analiza czynnikowa
Key words	agricultural advisory, Common Agricultural Policy, UE founds, factor analysis
Abstrakt	Wejście Polski do UE zmieniło formy i zakres wsparcia kierowanego do sektora rolnego. Wymaga to od rolników – beneficjentów funduszy UE – wiedzy i umiejętności związanych ze stawianymi wymaganiami. Ważnym ogniwem stają się tu podmioty doradztwa rolniczego, zarówno państwowe, jak i prywatne. W tych nowych warunkach podmioty doradztwa sprawdziły się. O ile przewaga Ośrodków Doradztwa Rolniczego wynika z ich tradycji i ugruntowanej pozycji, o tyle powstające firmy prywatne cechuje duża elastyczność funkcjonowania.
Abstract	Polish accession to the European Union changed the range and forms of support offered for agricultural sector. Usage of structural funds required from farmers (as potential beneficiaries) new knowledge, skills and professional abilities. The advisory for agriculture (national as well as private) play important role in the complex system. They customized and managed to cope with new challenges linked to the UE formal requirements. In contact with beneficiaries the National Agricultural Advisory Centres take the advantage of tradition, while the commercial companies exploit the flexibility of organization and functioning.
Cytowanie	Czubak W., Sadowski A. (2010) Rola doradztwa rolniczego we wdrażaniu mechanizmów wspólnej polityki rolnej w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 36-44
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s36.pdf

Autor	Justyna Franc-Dąbrowska
Tytuł	Czynniki kształtujące wynik finansowy w przedsiębiorstwach rolniczych
Title	Determinants of profit in agricultural enterprises
Słowa kluczowe	determinanty wyniku finansowego, przedsiębiorstwa rolnicze
Key words	determinants net profit, agricultural enterprises
Abstrakt	W opracowaniu określono determinanty kształtujące wynik finansowy w przedsiębiorstwach rolniczych. Analiz dokonano klasyczną metodą najmniejszych kwadratów z wykorzystaniem panelu niezbilansowanego 2616 przedsiębiorstw. Stwierdzono, że w badanej grupie przedsiębiorstw na wynik finansowy wpływają takie zmienne, jak: przychody netto ze sprzedaży, kapitał własny, kredyty długoterminowe, które są znane w literaturze z zakresu nauk ekonomicznych. Zidentyfikowano także specyficzną zmienną, która odzwierciedla odpłatne użytkowanie ziemi rolniczej.
Abstract	Determinants impacting profits in agricultural enterprises were defined in the article. It was based on the analyses with the classical least squares method using the unbalanced panel of 2616 enterprises. It was found that in the examined group of enterprises the financial result was influenced by classical variable, well-known in the literature from the range of economic sciences. Additionally, specific variable was identified, which was rental payment for utilization of the agricultural land. This makes agricultural enterprises specific.
Cytowanie	Franc-Dąbrowska J. (2010) Czynniki kształtujące wynik finansowy w przedsiębiorstwach rolniczych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 54-59
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s54.pdf

Autor	Ryszard Kata
Tytuł	Znaczenie banków lokalnych w dostępie rolników do kredytów bankowych
Title	The importance of local banks to accessing of farmers to bank credit
Słowa kluczowe	banki lokalne, banki spółdzielcze, kredyt rolny, dostęp do kredytu
Key words	local banks, co-operative banks, agricultural credit, access to credit
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie znaczenia banków lokalnych w kredytowaniu gospodarstw rolniczych w Polsce oraz umożliwieniu rolnikom dostępu do tego źródła finansowania. Jako przykład banków lokalnych przyjęto banki spółdzielcze. Źródłem materiałów empirycznych były dane statystyczne dotyczące zadłużenia i kredytowania rolnictwa w Polsce oraz badania ankietowe banków spółdzielczych i banków komercyjnych przeprowadzone w 2009 r. w południowo-wschodniej Polsce. Wyniki badań wskazują, iż banki spółdzielcze mają kluczowe znaczenie w kredytowaniu gospodarstw rolniczych w Polsce. Potwierdza to tezę, iż działalność banków lokalnych nie tylko ze względu na ich bliskość przestrzenną dla klientów, ale przede wszystkim model działania jest gwarantem dostępu rolników do kredytów bankowych. Sposób ich działania, na podstawie modelu bankowości relacyjnej, pozwala na zmniejszenie ograniczeń kredytowych, które mają źródło w asymetrii informacyjnej.
Abstract	The aim of the paper is to examine the importance of local banks in lending to the agricultural farms in Poland, and giving farmers access to this source of funding. As an example of local banks the cooperative banks was adopted. The source of empirical data were statistics on the debt and crediting of agriculture in Poland and the survey of cooperative banks and commercial banks, conducted in 2009 the south-east region of Poland. The findings show that co-operative banks, are crucial in crediting of agricultural farms in Poland. This confirms that the activities of local banks, not only because of their spatial proximity for clients, but also business model, is a guarantee of access to bank loans for farmers. Their model of action based on relationship banking allows reduces credit constraints stemming from information asymmetry.
Cytowanie	Kata R. (2010) Znaczenie banków lokalnych w dostępie rolników do kredytów bankowych.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 95-104
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s95.pdf

Autor	Irena Łącka
Tytuł	Wykorzystanie ochrony własności przemysłowej przez polskich producentów w przemyśle spożywczym
Title	The use of industrial property protection by the Polish producers in the food industry
Słowa kluczowe	własność przemysłowa, przemysł spożywczy, ochrona, dofinansowanie
Key words	industrial property, food industry, protection, financial support
Abstrakt	W opracowaniu zaprezentowano problem wykorzystania ochrony własności intelektualnej przez przedsiębiorstwa przemysłu spożywczego w Polsce. Przedstawiono teoretyczne podstawy ochrony dóbr niematerialnych – znaczenie dla firmy, charakterystykę poszczególnych chronionych form własności (wynalazków, znaków towarowych, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych i know-how) oraz korzyści z ich posiadania dla właścicieli. Dzięki wykorzystaniu danych z bazy Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej dla polskich spółek przemysłu spożywczego z Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych oceniono stan ochrony własności przemysłowej w tym sektorze. W zakończeniu opracowania zaprezentowano możliwości wykorzystania wsparcia na uzyskanie lub realizację ochrony własności przemysłowej w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.
Abstract	The article discusses the problem of using the intellectual property protection by food industry enterprises in Poland. There are both the theoretical bases of the intangible assets protection – its importance for the enterprise, the characteristic of the particular protected forms of property (inventions, trademarks, utility models, industrial designs and know-how) as well as the benefits of their possession for owners. Using the database of the Patent Office of the Republic of Poland for the Polish food industrial stock corporations, there were evaluated the state of industrial property protection in this sector. The end of the paper shows the possibilities of using the support for obtaining the industrial property protection within the Innovative Economy Programme.
Cytowanie	Łącka I. (2010) Wykorzystanie ochrony własności przemysłowej przez polskich producentów w przemyśle spożywczym.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 117-126
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s117.pdf

Autor	Janusz Majewski
Tytuł	Pszczelarstwo i jego rola dla rolnictwa polskiego
Title	Beekeeping and its role for polish agriculture
Słowa kluczowe	pszczelarstwo, zapylanie roślin uprawnych, zróżnicowanie regionalne
Key words	beekeeping, plant’s pollination, regional differentiation
Abstrakt	W opracowaniu określono liczbę rodzin pszczelich potrzebnych do zapylenia głównych upraw rolniczych. Wskazano na zróżnicowanie regionalne tych potrzeb w Polsce oraz korzyści uzyskiwane przez właściciela plantacji dzięki zapyleniu. Przedstawiono także możliwą do uzyskania wielkość produkcji miodu w zależności od uprawianej rośliny.
Abstract	The article presents the role of bees as a pollinators in polish agriculture. The changes in the needs of pollination of the main plants (rape, fruit trees, berry plantations) in 2000-2009 were analyzed. The number of bee families in Poland is too small to pollinated all plants. The number of bee families needed for pollination plants increased in this time. It was caused by the increased area of rape. This crop were required for 45-54% needs of plants’ pollination in 2000 to 62-69% in 2009. The needs of fruit trees decreased from 37-46% to 24-32% in this time.
Cytowanie	Majewski J. (2010) Pszczelarstwo i jego rola dla rolnictwa polskiego.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 127-134
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s127.pdf

Autor	Monika Gębska, Agata Malak-Rawlikowska
Tytuł	Postrzeganie dobrostanu zwierząt przez uczestników łańcucha żywnościowego w wybranych krajach Unii Europejskiej i w Polsce
Title	Chain attitudes towards animal welfare problems in chosen EU member states and in Poland
Słowa kluczowe	dobrostan zwierząt, podwyższone standardy dobrostanu, percepcja w łańcuchu żywnościowym:
Key words	animal welfare, upgraded standards, attitudes of chain actors
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono wyniki badań dotyczących postrzegania problemów i standardów dobrostanu zwierząt w łańcuchu żywnościowym. Przedstawiono także sytuację prawną, przegląd prywatnych inicjatyw związanych z dobrostanem zwierząt oraz najważniejsze aspekty dobrostanu wskazane na międzynarodowym panelu ekspertów. Świadomość problemów dobrostanu zwierząt jest bardzo zróżnicowana w poszczególnych ogniwach łańcucha. Istnieją również znaczne różnice w świadomości ludzi w poszczególnych państwach. Kształtowanie świadomości producentów, osób zajmujących się transportem i ubojem zwierząt ma ogromne znaczenie dla zapewnienia im dobrostanu, często nawet większe aniżeli zaostrzanie norm. Z kolei istnieje także potrzeba edukowania społeczeństwa, aby świadomy wybór konsumentów stymulował dostosowania w pozostałych segmentach łańcucha żywnościowego.
Abstract	The paper presents results of the study about the chain attitudes towards farm animal welfare problems and standards. The legal aspects and private initiatives has been described as well. Awareness about the animal welfare is varying among the countries and different chain segments. Constant education of producers, transport and slaughter representatives about the animal welfare requirements was emphasized as the most important factor of welfare improvement, sometimes even more effective then imposing additional regulations. On the other hand there is a need of society education to support the conscious choices of consumers which would stimulate adjustments in at the other food chain segments.
Cytowanie	Gębska M., Malak-Rawlikowska A. (2010) Postrzeganie dobrostanu zwierząt przez uczestników łańcucha żywnościowego w wybranych krajach Unii Europejskiej i w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 135-148
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s135.pdf

Autor	Andrzej Parzonko
Tytuł	Rozwój czy zaniechanie produkcji mleka w przeciętnych polskich gospodarstwach mlecznych? - rozważania modelowe
Title	Development or desisting from milk production in Polish average dairy farms? - modelling approach
Słowa kluczowe	koszty produkcji mleka, organizacja gospodarstw, programowanie liniowe, polityka rolna
Key words	milk production cost, farm organization, linear modelling, agricultural policy instruments
Abstrakt	Celem opracowania jest propozycja modelowych rozwiązań dla gospodarstw rodzinnych zajmujących się chowem bydła i produkcją mleka (o skali zbliżonej do przeciętnej hurtowej kwoty mlecznej przypadającej na gospodarstwo w roku kwotowym 2008/2009 i poziomie produkcyjności i intensywności produkcji dostosowanym do skali produkcji), które zapewniałyby najefektywniejsze ekonomicznie wykorzystanie podstawowych zasobów czynników produkcji. Problem rozwiązywano z wykorzystaniem programowania liniowego. W wyniku przeprowadzonych obliczeń stwierdzono, że dalszy wzrost cen pracy poza rolnictwem oraz wzrost cen ziemi (m.in. z powodu sposobu naliczania dopłat bezpośrednich) przyczyniał się będzie do rezygnacji z rozwijania produkcji mleka w gospodarstwach rolniczych. Bardziej racjonalnym działaniem (z punktu widzenia przyjętego kryterium celu) będzie rozwijanie towarowej produkcji roślinnej (szczególnie w gospodarstwach dysponujących dobrymi glebami) lub całkowita rezygnacja z produkcji rolniczej. Stosowane instrumenty polityki rolnej nie stymulują rozwoju przeciętnych gospodarstw mlecznych.
Abstract	The main purpose of the paper is to present the linear modelling approach of advised actions which should be undertaken on the average family farm in order to ensure the most effective use of the production factors and to maximize an income for the farmer and his family. It was concluded that the continuous increase of the labour prices outside the agriculture and enlargement of the land prices will stimulate resignation (especially young farmers) from milk production development at the farm. More rational action in this conditions would be development of a market crop production (especially at farms with good soils) or quitting farming at all. Current agricultural policy instruments does not stimulate development of the average dairy farms.
Cytowanie	Parzonko A. (2010) Rozwój czy zaniechanie produkcji mleka w przeciętnych polskich gospodarstwach mlecznych? - rozważania modelowe.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 157-171
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s157.pdf

Autor	Michał Pietrzak
Tytuł	Klasyczne i dedykowane wskaźniki oceny efektywności spółdzielni mleczarskich na przykładzie uczestników IV rankingu forum spółdzielczości mleczarskiej
Title	Classical and dedicated efficiency indicators of dairy co-ops on the example of participants of iv ranking organised by dairy cooperatives forum
Słowa kluczowe	efektywność finansowa, strategiczna karta wyników, spółdzielnie mleczarskie, sektor mleczarski
Key words	financial efficiency, Balanced Scorecard, dairy cooperatives, dairy industry
Abstrakt	Mleczarstwo należy do nielicznych sfer agrobiznesu w Polsce, w których spółdzielczość rolników ma dominującą pozycję. Badania empiryczne potwierdziły, że specyfika spółdzielni mleczarskich wskazuje na potrzebę odmiennego niż w spółkach pomiaru efektywności finansowej. Zastosowanie klasycznych wskaźników takich jak stopa zwrotu z kapitału własnego (ROE) czy Economic Spread prowadzi często do znacząco rozbieżnych ocen efektywności w stosunku do wskaźników dedykowanych spółdzielczości mleczarskiej takich jak cena skupu mleka czy nadzwyczajna spółdzielcza wartość dodatkowa w przeliczeniu na litr skupionego mleka (ACAV/l). W przeciwieństwie do wskaźników klasycznych, wskaźniki dedykowane spółdzielczości są skorelowane z wynikami osiąganymi przez spółdzielnie w perspektywach: klientów, procesów, potencjału i dostawców, wyodrębnionymi w nawiązaniu do zmodyfikowanej koncepcji strategicznej karty wyników. Cena skupu i ACAV/l są miarodajnymi wskaźnikami w ocenie efektywności spółdzielni mleczarskich.
Abstract	Dairy industry is a rare example of agribusiness sector in Poland in which cooperatives have still substantial market share. Empirical research has shown that a different ways of measuring co-oop’s financial efficiency are needed. Assessment based on classical indicators such as Return on Equity (ROE) or Economic Spread could drawn to inappropriate conclusions in comparison with indicators dedicated to dairy co-ops such as milk price or Abnormal Cooperative Additional Value per litre of collected milk (ACAV/l). In opposite to classical indicators milk price and ACAV/l are correlated with achievements of co-ops in others perspectives of modified Balanced Scorecard model such as: customer perspective, processes perspective, potential perspective and supplier perspective. Based on these results it could be concluded that milk price and ACAV/l are more than ROE and Economic Spread reliable indicators in assessment of dairy co-ops efficiency.
Cytowanie	Pietrzak M. (2010) Klasyczne i dedykowane wskaźniki oceny efektywności spółdzielni mleczarskich na przykładzie uczestników IV rankingu forum spółdzielczości mleczarskiej.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 172-182
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s172.pdf

Autor	Bogdan Podgórski
Tytuł	Zagospodarowanie nieruchomości ZWRSP i wybrane czynniki ograniczające rozdysponowanie mienia
Title	Management of the Agricultural Property Stock and selected factors which determine its disposal
Słowa kluczowe	Zasób Własności Rolnej Skarbu Państwa, sprzedaż gruntów ornych, dzierżawa gruntów, ograniczenia w obrocie nieruchomościami
Key words	Agricultural Property Stock of the State Treasury (APS), sale of arable land, lease of land, restrains in property turnover
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono stan rozdysponowania nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP) oraz podjęto próbę wskazania głównych czynników ograniczających rozdysponowanie nieruchomości. W opracowaniu wykorzystano informacje pochodzące z raportów z działalności Agencji, opracowań wewnętrznych i dostępnej literatury. Zaprezentowane wyniki świadczą, o znacznym zaawansowaniu prywatyzacji mienia, jednak występuje wiele czynników ograniczających proces jego rozdysponowania.
Abstract	This paper presents the actual status of the disposal of APS property and research made to define main factors which restrain it. The analysis was based on information from the reports of the Agency’s activity, internal elaboration papers and available literature. Results presented here acknowledge an advanced level of property privatization but also indicate many factors restraining the process of its disposal.
Cytowanie	Podgórski B. (2010) Zagospodarowanie nieruchomości ZWRSP i wybrane czynniki ograniczające rozdysponowanie mienia.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 183-192
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s183.pdf

Autor	Ludwik Wicki
Tytuł	Zróżnicowanie przestrzenne wykorzystania postępu biologicznego w produkcji roślinnej w Polsce
Title	The level of use of biological progress in plant production in Poland and its spatial differentiation
Słowa kluczowe	postęp biologiczny, nasiona kwalifikowane, produkcja roślinna, zróżnicowanie regionalne rolnictwa
Key words	biological progress, certified seed, plant production, spatial differentiation of agriculture
Abstrakt	Celem opracowania jest określenie poziomu wykorzystywania postępu biologicznego w produkcji roślinnej w Polsce. Badania przeprowadzono dla 2009 r. i obejmowały 95% powierzchni zasiewów w Polsce. Stwierdzono, że materiał kwalifikowany odmian populacyjnych i hybrydowych był wykorzystywany na 22% powierzchni zasiewów w Polsce. Przy założeniu wymiany ziarna zbóż i sadzeniaków ziemniaka co 2 lata było to 29%, co 3 lata – 37%, a co 4 lata – 42%. Wykorzystanie nośników postępu biologicznego w produkcji roślinnej było najwyższe w 6 w południowo-zachodniej Polsce – przekraczało tam 30%. Mniej niż 15% udziału kwalifikatów w zasiewach było obserwowany w województwach: mazowieckim, lubelskim, małopolskim i podkar­packim. Ograniczenia wzrostu produkcyjności nie są więc związane tylko ze zbyt niskim zakresem wykorzystania postępu biologicznego, lecz mogą zależeć od inten­sywności i technologii produkcji, a także jej skali.
Abstract	The paper aims to analyze the level of utilization of biological progress in crop production in Poland. It shows that certified seeds were used on 22% of sowing area. It is more than observed for cereals separately (9%). If using of farm saved seeds for cereals and potato for 3 years were assumed, the share of sowing area with utilizing of modern biological assets are counted on 42%. Additionally the results indicate that the level of utilization of biological progress is strongly differentiated across provinces. In west and central provinces it was more than 20% whereas in east ones slightly over 10%. Thus the biological progress utilization in plant production in Poland is still on moderate level, but it can be counted as sufficient for at least 6 south-west and west prov­inces of Poland.
Cytowanie	Wicki L. (2010) Zróżnicowanie przestrzenne wykorzystania postępu biologicznego w produkcji roślinnej w Polsce.Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 97, z. 4: 221-229
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2010_n4_s221.pdf